Page 1

วิธีการสืบค้น และเทคนิคการค้นคืนสารสนเทศจาก

ฐานข้อมูลออนไลน์ และเว็บไซต์

โดย

อาจารย์ศรีอร เจนประภาพงศ์

สาขาวิชาสารสนเทศศึกษา คณะมนษุยศาสตร์

มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย2553

Page 2

วิธีการสืบค้น

1. Search

1) Basic Search

2) Advanced Search

3) Expert Search

2. Browse

1) Subject

2) Journal Title

3) School ฯลฯ

Page 3

วิธีการสืบค้น (ต่อ)

1. Search

คือ การพิมพ์ค าค้นลงในช่อง Search

ส่วนใหญ่จะมีวิธีการสืบค้น 2 แบบ คือ Basic Search

และ Advanced Search แต่มีบางฐานเท่านั้นที่มีการสืบค้นแบบ Expert Search

Page 4

วิธีการสืบค้น (ต่อ)

1.1 Basic Search หรือ Quick Search

มีช่องส าหรับพิมพ์ค าค้น 1 ช่องให้พิมพ์ค าคน้ 1 ค า หรือมากกว่า 1 ค าก็ได้

บางฐานสามารถเลือกช่องทางการสืบค้นได้ เช่น คน้จากเขตข้อมลู Title, Subject, Abstract เป็นต้น

สามารถระบุปีค.ศ. ได ้ ระบุว่าต้องการ Fulltext ได้ เป็นต้น

บางฐาน เช่น DAO ในการสืบค้นแบบ Basic

Search สามารถใช้เทคนิคการค้นคืนทุกประเภท เช่น

Boolean Logics Truncation and Wildcard

Proximity Connectors และการค้นระบุเขตข้อมูล (Fields)

ช่วยในการคน้คืนไดด้้วย

Page 5

วิธีการสืบค้น (ต่อ)

1.2 Advanced Search

ส่วนใหญ่มีช่องส าหรับพิมพ์ค าค้น 3 ช่อง

มีบางฐาน เช่น DAO มีมากถงึ 7 ช่อง

ให้พิมพ์ค าคน้ และระบุเขตข้อมูลจาก Template ของแบบฟอร์ม จากนั้นใช้ ตัวปฏิบัติการ (operators) ของ Boolean

เชื่อมค าค้นเหล่าน้ันโดยเลือกจาก Template ของแบบฟอร์มและยังสามารถก าหนดเงื่อนไขอื่นๆ ได้ด้วย เช่น ภาษา ช่วงปีค.ศ. Full text Sources Subjects เป็นต้น

รวมถึงใช้เทคนิคการค้นคืนเหล่านี้ไดด้้วย เช่น

Truncation and Wildcard Proximity Connectors เป็นต้น

Page 6

วิธีการสืบค้น (ต่อ)

1.3 Expert Search

ฐานข้อมูลท่ีมีวิธีการสืบค้นแบบนี้คือ OCLC FirstSearch

หลักการสืบค้นคือ พิมพ์ค าสั่งในการค้นคืนเองท้ังหมดโดยต้องใช้เทคนิคการค้นคืนหลากหลายช่วยในการสืบค้น เช่น

Boolean Logics Truncation and Wildcard

Proximity Connectors Nesting Quotation

การค้นระบุเขตข้อมูล (Fields) เป็นต้น

Page 7

วิธีการสืบค้น (ต่อ)

2. Browse คือ การสืบค้นแบบไล่เลียง หรือการเลือกไปตาม2.1 Subject หัวข้อวิชา/ สาขาวิชา

2.2 Journal Title ชื่อเรื่องของวารสาร

2.3 School ชื่อมหาวิทยาลัย/ สถาบันการศกึษา

2.4 Categories หมวดหมู่ เช่น Education, Social Science

เป็นต้น โดยเลือกจากหมวดหมู่ใหญ่ไปหาหมวดหมู่ย่อยจนพบเรื่องที่ต้องการ

2.5 Location สถานที่ตั้ง (ของสถาบันการศกึษา)

2.6 Alphabetical ตัวอักษรตัวแรกของเรื่อง (Topic)

2.7 Index คลังค า

Page 8

เทคนคิการค้นคืน1. case insensitivity

พิมพ์ตัวอักษรเล็กหรือใหญ่ได้ผลการสืบค้นเหมือนกนั เช่น

WATER หรือ water หรือ WaTER

2. truncation and wildcard pattern (* , ?)

การใส่เครื่องหมาย * หรือ ? แทนตัวอักษรที่ละไว้ เช่น librar* (library, libraries, librarian, librarians)

col*r (color, colour )

col?r = color

Page 9

เทคนิคการค้นคืน (ต่อ)

3. quotation (“…..”)

ใส่เครื่องหมาย “….” คร่อมวลีที่เป็นศพัท์เฉพาะ เช่น

“Information Studies”

“Singha Drinking Water” (น้ าดื่มตราสิงห์)เป็นต้น

Page 10

เทคนิคการค้นคืน (ต่อ)

4. boolean logics

เป็นการใช้ตัวปฏิบัติการ and, or, not/ and not เชื่อมค าค้น

บางฐานใช้สัญลักษณ์ เช่น & หรือ + แทน and หรือใชก้ารเว้นระยะแทนตัวปฏิบัติการดังกล่าว (แล้วแต่ว่าจะตั้งค่า default ไว้ว่าเป็น and หรือ or) ใช้ - แทน not เป็นต้น

บางฐานหากเชื่อมค าค้นด้วย or ต้องพิมพ ์or ด้วยตัวพิมพ์ใหญ ่ เช่น cat OR dog เป็นต้น

Page 11

เทคนิคการค้นคืน (ต่อ)

5. different forms of words

ใช้ค าค้นเป็น “volcano” หรือ “volcanoes” ให้ผลการสืบค้นเหมือนกัน

6. plurals

การคน้หาค าค้นทีเ่ป็นพหพูจน ์ (plurals)

ใช้เครื่องหมายบวก (+) ต่อท้ายค า เช่น mammal+ จะได้ผลการสืบค้นคือ mammal mammals เป็นต้น

Page 12

เทคนิคการค้นคืน (ต่อ)

7. proximity connectors

การค้นหาค าค้นที่อยู่ในเขตข้อมูลเดียวกัน เช่น

chickenn3egg realwestate เป็นต้น

8. ระบุเขตข้อมูล (Fields)

เช่น katz:AUTHOR

nanotechnology:TITLE

ABS(pollution)

Page 13

เทคนิคการค้นคืน (ต่อ)

9. Parentheses เครื่องหมายวงเล็บ

เช่น dog and (cat or felines) and behavior

ฯลฯ