จิ�ตวิ�ทยาแห่งนิ�พพานิPsychology of Nirvana

ห่�วิข้�อนิ�าเสนิอ

ลั�กษณะทางปั�ญญาในินิ�พพานิ

อารมณ แลัะควิามร"�ส#กในินิ�พพานิ

นิ�พพานิแลัะบุ%คลั�กภาพนิ�พพานิแลัะควิามตายบุ%คลั�กภาพข้องพระอรห่�นิต

๑

3

 "โดยพ*+นิฐานิธรรมชาต�เด�มแท�ข้องต�วิเรา

เปั0นิส�1งท21บุร�ส%ทธ�3แลัะสะอาดถ้�าเราร"�จิ�ตข้องเราแลัะเห่5นิถ้#งธรรมชาต�

เด�มแท�ข้องเราเราท�+งห่ลัายก5จิะบุรรลั%ถ้#งควิามเปั0นิ

พ%ทธะ”

๒

นิ�พพานิค*ออะไร ??

ธรรมชาต�ท21ไมเก�ดเปั0นิภาวิะท21ไมม2ควิามโศก ปัราศจิากธ%ลั2ค*อ

ก�เลัสเปั0นิภาวิะควิรเข้�าถ้#งแท�จิร�งควิามด�บุแห่งธรรมชาต�ท21เปั0นิท%กข้ ท�+งห่ลัายค*อควิามสงบุระง�บุแห่งส�งข้าร เปั0นิควิามส%ข้เปั0นิธรรมท21ไมปัระกอบุข้#+นิ ห่ร*ออส�งข้ตธรรม

ค*อไมเปั0นิอะไรเลัย

๓

เราจิะอธ�บุายให่�เข้�าใจิถ้#งรสชาต�ข้องผลัแอปัเปั;+ ลัแกผ"�ท21ไมเคยได�ลั�+มรสชาต�ข้องม�นิได�อยางไร ??

นิ�พพานิก5ม2นิ�ยเฉกเชนิเด2ยวิก�นิ

“เต=าท21ข้นิานินิามได� ไมใชเต=าท21แท�จิร�ง”

ควิามห่มายข้องนิ�พพานิ

โดยท�1วิไปัม2ควิามห่มายอย" ๒ ด�านิ ค*อ

๑. ด�านิภวิวิ�ส�ย นิ�พพานิ ห่มายถ้#ง ควิามวิางห่ร*ออนิ�ตตา๒. ด�านิอ�ตวิ�ส�ย นิ�พพานิ ห่มายถ้#ง ควิามด�บุก�เลัสแลัะควิามท%กข้

ลั�กษณะทางปั�ญญาในินิ�พพานิ

ลั�กษณะทางปั�ญญาในินิ�พพานิ

๑. การมองเห่5นิส�1งท�+งห่ลัายตามท21ม�นิเปั0นิ ห่ร*อเห่5นิตามควิามเปั0นิจิร�ง

๔

๕

ลั�กษณะทางปั�ญญาในินิ�พพานิ

๒. ปั�ญญาท21ร"�เทาท�นิส�งข้าร ร"�เทาท�นิสมมต�บุ�ญญ�ต�

ลั�กษณะทางปั�ญญาในินิ�พพานิ

๓. ปั�ญญาร"�เทาท�นิวิ�ถ้2ทางข้องภาษา

“ภ�กษ%ผ"�ม2จิ�ตห่ลั%ดพ�นิแลั�วิ

ยอมไมกลัาวิเข้�าข้�างก�บุใคร

ไมท%มเถ้2ยงก�บุใคร, อ�นิใดเข้าพ"ดก�นิในิโลัก ก5กลัาวิไปัตามนิ�+นิ ไม

ย#ดถ้*อ”

ม.ม. ๑๓/๒๗๓/๒๖๘

๖

พระพ%ทธศาสนิาในิฐานิะเปั0นิรากฐานิข้องวิ�ทยาศาสตร

"ศาสนิาแห่งอนิาคต เปั0นิศาสนิาแห่งจิ�กรวิาลั ศาสนิาซึ่#1งต�+งอย"บุนิปัระสบุการณ ซึ่#1งปัฏิ�เสธควิามเช*1อท21ไร�ข้�อพ�ส"จินิ ห่ากม2ศาสนิาใดศาสนิาห่นิ#1ง ซึ่#1งพอจิะร�บุม*อก�บุควิามต�องการทางวิ�ทยาศาสตร ได�ลัะก5 ศาสนิานิ�+นิ ค*อ ศาสนิาพ%ทธ"

ลั�กษณะทางปั�ญญาในินิ�พพานิ๔. ควิามห่มดท�ฐ� ส�+นิสงส�ย

ท�าไมผ"�ชายไมนิ�1งฉ21 ??

แลั�วิเธอก�บุฉ�นิเราเห่ม*อนิก�นิห่ร*อเปัลัา ??

ลั�กษณะทางปั�ญญาในินิ�พพานิ๕. ควิามอย"เห่นิ*อศร�ทธา ร"�แนิช�ดด�วิยตนิเอง(ศร�ทธา ค*อ การยอมข้#+นิตอควิามร"�ข้องผ"�อ*1นิ เม*1อตนิเองย�งไมปัระจิ�กษ แจิ�ง)

อารมณ แลัะควิามร"�ส#กในินิ�พพานิ

อารมณ แลัะควิามร"�ส#กในินิ�พพานิ

๑. ควิามเปั0นิอ�สระ ไมถ้"กก�เลัสเข้�าครอบุง�า ไมตกเปั0นิทาสข้องอารมณ ท21เย�ายวินิห่ร*อย�1วิย%

แทรกคลิ�ปทดู�เย้�าย้วนอารมณ์� เพื่�อความน�าสนใจของเน� อหาในตั#วอย้�างมาจากเพื่ลิง SISTAR19 'Ma Boy' mirrored Dance Practice

เช5ดนิ�+าลัายด�วิยจิ�า ^_^

อารมณ แลัะควิามร"�ส#กในินิ�พพานิ

๒. อย"เห่นิ*อควิามคาดห่วิ�ง เปั0นิผ"�อย"ได�โดยไมต�องอาศ�ยควิามห่วิ�ง ไมต�องฝากช2วิ�ตห่ร*อควิามส%ข้ข้องตนิไวิ�ก�บุควิามห่วิ�ง เปั0นิผ"�พ�นิท�+งควิามสมห่วิ�งแลัะควิามส�+นิห่วิ�ง เปั0นิคนิบุร�บุ"รณ เต5มอ�1มในิต�วิ

อารมณ แลัะควิามร"�ส#กในินิ�พพานิ

๓. ควิามปัลัอดโปัรงเบุ�กบุานิใจิ

อารมณ แลัะควิามร"�ส#กในินิ�พพานิ

๔. การม2ควิามส%ข้แท�จิร�ง ท21ไมข้#+นิตออาม�ส เปั0นิควิามส%ข้ท21เก�ดจิากภายในิ ไมข้#+นิตออารมณ ห่ร*อส�1งตางๆ ภายนิอก

อารมณ แลัะควิามร"�ส#กในินิ�พพานิ

๕. ส%ข้ภาพจิ�ตสมบุ"รณ ไมม2โรคใจิด�งพ%ทธพจินิ ท21ตร�สสอนิคฤห่บุด2ผ"�เฒ่าคนิห่นิ#1งวิา :

“ทานิพ#งฝIกสอนิตนิด�งนิ2+วิา : ถ้#งแม�รางกายข้องเราจิะปัJวิย แตจิ�ตใจิข้องเราจิ�กไมปัJวิยไปัด�วิย”

ส�.ข้. ๑๗/๒/๓

กายปัJวิยแตใจิไมปัJวิย

I Love Living Life. I Am Happy

นิ�พพานิแลัะบุ%คลั�กภาพ

นิ�พพานิแลัะบุ%คลั�กภาพ

“ผ"�ท21เข้�าถ้#งนิ�พพานิบุรรลั% ก5เปั0นิภาวิะท21ท�าให่�ควิามท%ศ2ลัห่ร*อควิามปัระพฤต�เส2ยห่าย ไมม2เห่ลั*อตอไปั”

๗

นิ�พพานิแลัะบุ%คลั�กภาพ

๑. ผ"�บุรรลั%นิ�พพานิเปั0นิผ"�ด�บุกรรม การกระท�าข้องข้องทานิไมเปั0นิกรรมอ2กตอไปั ห่มายถ้#ง ไมกระท�าการตางๆ โดยม2 อวิ�ชชา ต�ณห่า อ%ปัาทานิ ครอบุง�า ม2ปั�ญญาร"�แจิ�งช�ดตามเห่ต%ผลั

นิ�พพานิแลัะบุ%คลั�กภาพ

๒. เลั�กท�าการด�วิยต�ณห่า เปัลั21ยนิเปั0นิท�าด�วิยปั�ญญาแลัะกร%ณา

นิ�พพานิแลัะบุ%คลั�กภาพ

๓. เลั�กท�าเพ*1อตนิ ม2แตท�าเพ*1อปัระโยชนิ ส%ข้ข้องพห่"ชนิ

“เราจิะครองแผนิด�นิโดยธรรม เพ*1อปัระโยชนิ ส%ข้แห่งมห่าชนิชาวิสยาม”

นิ�พพานิแลัะบุ%คลั�กภาพ

๔. งานิห่ลั�กค*อการแนิะนิ�าส�1งสอนิให่�การศ#กษา เพ*1อท�าสมาช�กท�+งห่ลัายข้องห่ม"ให่�ม2ช2วิ�ตเก*+อก"ลัก�นิ ให่�ด�าเนิ�นิก�าวิห่นิ�าไปัส"จิ%ดห่มายท21ด2งาม

นิ�พพานิแลัะควิามตาย

นิ�พพานิม2 ๒ ปัระเภทค*อ ๑. สอ%ปัาท�เสสนิ�พพานิธาต% ห่มายถ้#ง

ควิามด�บุก�เลัสโดยท21ข้�นิธ ๕ ย�งไมแตกด�บุ ค*อ พระอรห่�นิต ท21ย�งม2ช2วิ�ตอย"

๒. อนิ%ปัาท�เสสนิ�พพานิธาต% ห่มายถ้#ง นิ�พพานิข้องพระอรห่�นิต ท21ด�บุข้�นิธปัร�นิ�พพานิแลั�วิ

กระบุวินิควิามตาย

กระบุวินินิ�พพานิ

ก�เลัส กรรม วิ�ฏิฏิะ = กระบุวินิส�งสารวิ�ฏิ

ด�บุก�เลัส ก�ร�ยา วิ�วิ�ฏิฏิะ = กระบุวินิวิ�วิ�ฏิฏิะ

นิ�พพานิแลัะควิามตาย

การตายข้องพระอรห่�นิต นิ�+นิไมได�ห่มายถ้#งควิามข้าดส"ญ เพราะไมม2 บุ%คคลั ห่ร*อ ต�วิ“ ” “ตนิ อะไรห่ายไปั ม2แตข้�นิธ ๕ ท21ได�ด�บุสนิ�ทห่ร*อย%ต�”การท�างานิลังเพราะห่มดเช*+อก�เลัส

นิ�พพานิจิ#งไมใช�อ�ตตาข้องพระอรห่�นิต แลัะไมใชการห่ลั%ดพ�นิข้องอ�ตตา เพราะไมม2อ�ตตาอะไรนิอกจิากข้�นิธ ๕ แลัะไมใชด�นิแดนิท21อย"ห่ลั�งตายข้องพระอรห่�นิต เพราะพระอรห่�นิต ไมได�เก�ดอ2กแลั�วิ (รศ. ดร. วิ�ชระ งามจิ�ตเจิร�ญ)

นิ�พพานิแลัะควิามตาย

เปัลัวิไฟถ้"กก�าลั�งลัมพ�ดไปัยอมด�บุ ก�าห่นิดไมได� ฉ�นิใด

ม%นิ2พ�นิแลั�วิจิากนิามกาย ยอมด�บุไปัก�าห่นิดไมได� ฉ�นินิ�+นิ

ข้%.ส%. ๒๕/๑๐๘๑/๗๕๘

๘

บุ%คลั�กภาพข้องพระอรห่�นิต

บุ%คลั�กภาพข้องพระอรห่�นิต

ก) ลั�กษณะภายนิอกแลัะช2วิ�ตห่ม"สดช*1นิราเร�ง ม2ใจิเบุ�กบุานิ ม2อ�นิทร2ย อ�1มเอ�มใจิสงบุ ม2ควิามม�1นิใจิ ไมต*1นิกลั�วิ เลั2+ยงช2วิ�ตตามแตเข้าจิะให่� ไมห่วิ�งปัระโยชนิ จิาก

ใครสมบุ"รณ ด�วิยอ�ร�ยาบุถ้พร�อมเพร2ยงก�นิปัระช%ม พร�อมเพร2ยงก�นิท�าก�จิท21สงฆ์ พ#งท�าห่วิ�งควิามเจิร�ญฝJายเด2ยวิ

(ม.ม. ๑๓/๕๖๔/๕๑๐)

บุ%คลั�กภาพข้องพระอรห่�นิต

ข้) ควิามม2ใจิอ�สระ แลัะม2ควิามส%ข้

“ผ"�ต�ดควิามต�ดข้�องตางๆ ได�ห่มด ก�าจิ�ดควิามกระวินิกระวิายในิห่ท�ยได�เส2ยแลั�วิ ก5สงบุ นิอนิเปั0นิส%ข้ เพราะใจิถ้#งส�นิต�”

(องN.จิต%กNก. ๒๐/๔๗๔/๑๗๕)

บุ%คลั�กภาพข้องพระอรห่�นิต

ค) ควิามเปั0นิเจิ�าแห่งจิ�ต เปั0นินิายแห่งควิามค�ด

บุ%คลั�กภาพข้องพระอรห่�นิต

ง) ม2ควิามวิางใจิได� ตอช2วิ�ต ควิามตาย การพลั�ดพราก แลัะม2เมตตากร%ณาตอท%กช2วิ�ต

“จิะม2ช2วิ�ตอย" ก5ไมเด*อนิร�อนิ ถ้#งจิะตายก5ไมเศร�าโศก”

“การไมม2ควิามกลั�วิ ไมห่วิาดเส2ยวิ ไมสะด%�ง ไมตกใจิไห่วิห่วิ�1นิ เปั0นิลั�กษณะทางจิ�ตท21ส�าค�ญอยางห่นิ#1งข้องพระอรห่�นิต ”

(ม.ม. ๑๓/๕๘๙/๕๓๔)

(ข้%.อ%. ๒๕/๑๐๘/๑๔๒)

บุทสร%ปั การด�บุอวิ�ชชา ต�ณห่า อ%ปัาทานิ นิ�1นิแห่ลัะค*อ

นิ�พพานิ ตามปักต�ข้องปั%ถ้%ชนิ อวิ�ชชา ต�ณห่า อ%ปัาทานิ ยอมคอยครอบุง�าจิ�ตใจิ บุดบุ�งปั�ญญา นิ�าเอาก�เลัสตางๆ ไห่ลัเข้�าส"จิ�ตใจิ ท�าให่�จิ�ตใจิเศร�าห่มอง เห่5นิส�1งตางๆ ไมตรงตามควิามเปั0นิจิร�ง นิ�าไปัส"ควิามท%กข้ ตางๆ

การเข้�าถ้#งภาวิะนิ�พพานิ ผ"�บุรรลั%ถ้#งยอมเห่5นิแลัะเข้�าใจิ แลัะร"�เฉพาะตนิ ปั%ถ้%ชนิไมอาจิใช�ควิามค�ดเข้�าใจิภาวิะข้องนิ�พพานิได� การเข้�าถ้#งนิ�พพานิค*อการเข้�าไปัถ้#งจิ�ตเด�มแท�ท21เร2ยกวิาพ%ทธจิ�ตข้องตนินิ�+นิเอง

นิ�พNพานิ� ปัรม� ส%ข้� นิ�พพานิเปั0นิส%ข้อยางย�1ง

จิบุการนิ�าเสนิอข้อบุค%ณคร�บุ

ตั�ดูตัามผลิงานอ�นๆของเราไดู�ทwww.padvee.co

m