การบู�รณาการหลักการทางพระพ�ทธศาสนาในการท�างาน

จิ�ตอาสา

• คนทุ�กคนมี�เมีล็ดพั นธ์�แห่�งความีด�อยู่��ในห่ วใจ ถ้�าห่ากรดน� า พัรวนด!นให่�เห่มีาะสมี กจะงอกงามีเติ!บโติออกไปได� เป)นพัล็ งแห่�งความีกร�ณาปราน�ทุ�+ห่ล็ +งไห่ล็ออกมีา...การเป็�นอาสาสมัครเพ��อเพ��อนมัน�ษย์" ค�อร�ป็ธรรมัของความัเมัตตา กร�ณา เป็�นการเชื่��อมัต'อความัเป็�นมัน�ษย์"เข(าด้(วย์กน แลัะท�าเก�ด้ส��งด้+งามัข,-นมัากมัาย์

• การเป)นอาสาสมี คร จ,งเป)นการพัาตินมีาเด!นอยู่��บนเส�นทุางแห่�งการพั ฒนาตินควบค��ไปก บการช่�วยู่เห่ล็/อเก/ อก�ล็ผู้��อ/+น ....การเป)นอาสาสมี ครจ,งไมี�ควรจ�าก ดอยู่��ทุ�+ช่�วงใดช่�วงห่น,+งของช่�ว!ติ แติ�เป)นงานทุ�+ทุ�กคนควรทุ�าจนกว�าจะห่มีดล็มีห่ายู่ใจ เน�-อแท(ของการเป็�นอาสาสมัครน-นอย์�'ท+�จิ�ตใจิ ค�อมั+

จิ�ตอาสา ท+�จิะชื่'วย์เหลั�อผู้�(อ��น “ ”หร�อน,กถึ,งส'วนรวมั เราจิ�าต(องตระหนกอย์�'เสมัอว'า อาสา“สมัคร น-นไมั'ใชื่'เป็�นอาชื่+พ หาก”ค�อส�าน,กท+�สมัควรมั+อย์�'ค�'กบูความัเป็�นมัน�ษย์"ของเราจินกว'าชื่+ว�ตจิะหาไมั'

ความัเป็�นมัาแลัะความัส�าคญของป็2ญหา

• กระแสของการให่� ห่ร/อ การทุ�าความีด�เพั/+อส งคมีด�วยู่การเป)นอาสาสมี คร/การทุ�างานจ!ติอาสา เป)นปรากฏการณ�ระด บสากล็ทุ�+เก!ดข, นทุ +วโล็ก

• คล็/+นพัล็ งแห่�งความีเส�ยู่สล็ะ ด�วยู่มีน�ษยู่ธ์รรมีในการช่�วยู่เห่ล็/อเพั/+อนมีน�ษยู่�/สรรพัส ติว�/ธ์รรมีช่าติ! ให่�พั�นจากป4ญห่าแล็ะความีทุ�กข�ทุ�+ติ�องประสบ พับเจอ

• ภั ยู่พั!บ ติ!/ สงครามีแล็ะความีข ดแยู่�ง/ ป4ญห่าความียู่ากจน/ ป4ญห่าส!+งแวดล็�อมี/ ป4ญห่าส งคมี/

ความัเป็�นมัา แลัะความัส�าคญของป็2ญหา

• UNV – United Nation Volunteer• EDV – European Disaster Volunteer• Volunteer Center in Canada• VOSESA – Volunteer and Service Enquiry

Southern Africa• Volunteering Australia• Tzu Chi Foundation• เคร/อข�ายู่จ!ติอาสา, เคร/อข�ายู่พั�ทุธ์!กา, มี�ล็น!ธ์!กระจกเงา,

มี�ล็น!ธ์!อาสาสมี ครเพั/+อส งคมี, ส�าน กบ ณฑิ!ติอาสาสมี คร ธ์รรมีศาสติร�, มี�ล็น!ธ์!ปอเติกติ,9ง ฯล็ฯ

ความัเป็�นมัาแลัะความัส�าคญของป็2ญหา

• ประเทุศไทุยู่>>> กระแสของ จ!ติอาสา ปรากฏ“ ”อยู่�างเป)นร�ปธ์รรมี เมี/+อคร งเก!ดเห่ติ�การณ�คล็/+นยู่ กษ�ส,นามี! เมี/+อว นทุ�+ ๒๖ ธ์ นวาคมี พั.ศ. ๒๕๔๗ มี�ผู้��เส�ยู่ช่�ว!ติห่ล็ายู่พั นคน >> เก!ดการรวมีน� าใจ+ให่�ความีช่�วยู่เห่ล็/อ+เป)นอาสาสมี คร น บห่มี/+นคน แล็ะ เก!ดเป)นกล็��มีคนจ!ติอาสา ขยู่ายู่เคร/อข�ายู่ แล็ะทุ�างานเพั/+อช่�วยู่เห่ล็/อส งคมีติ�อเน/+องจนถ้,งป4จจ�บ น

• เช่�น เห่ติ�การณ�มีห่าอ�ทุกภั ยู่ กรกฎาคมี –พัฤศจ!กายู่น พั.ศ. ๒๕๕๔

ความัเป็�นมัาแลัะความัส�าคญของป็2ญหา

• ในว นทุ�+ ๓๐ มีกราคมี พั.ศ.๒๕๕๐ คณะร ฐมีนติร�มี�มีติ!ให่� การให(แลัะการอาสาชื่'วย์“เหลั�อสงคมั เป็�นวาระแห'งชื่าต� ” เพั/+อส�งเสร!มีแล็ะผู้ล็ กด นความีด�ทุ�+เป)นร�ปธ์รรมีให่�เก!ดข, นเติมีแผู้�นด!น โดยู่ทุ�กภัาคส�วนร�วมีก น ทุ งภัาคร ฐ ภัาคส งคมี แล็ะภัาคธ์�รก!จ

• สอดคล็�องก บกระแสทุ�+เร�ยู่กว�า CSR: Coperate Social Responsibility ห่ร/อ ความีร บผู้!ดช่อบติ�อส งคมีขององค�กรธ์�รก!จ“

ระด บนานาช่าติ!”

ความัเป็�นมัาแลัะความัส�าคญของป็2ญหา

• การทุ�างานจ!ติอาสาจ�าเป)นติ�องอาศ ยู่ค�ณธ์รรมีแล็ะว!ธ์�การห่ล็ายู่ๆ อยู่�าง เพั/+อใช่�ข บเคล็/+อนงาน+เป)นแนวปฏ!บ ติ!+ห่ล็ กยู่,ดเห่น�+ยู่วทุางใจ+แก�ไขป4ญห่าแล็ะอ�ปสรรค+ส�งเสร!มีแล็ะพั ฒนาจ!ติอาสา

• หลักการทางพระพ�ทธศาสนาในพระไตรป็3ฎก มั+แนวค�ด้หลัาย์ป็ระการท+�คลั(าย์คลั,งกบูแนวค�ด้จิ�ตอาสา พระพ�ทธจิร�ย์าของพระพ�ทธเจิ(า– , พระสาวก >> ป็ระกอบูไป็ด้(วย์ความัเมัตตา กร�ณา เส+ย์สลัะ >> ต(องการชื่'วย์เหลั�อให(สรรพสตว"พ(นจิากความัท�กข"

• พัระพั�ทุธ์เจ�าทุรงส�งพัระสาวกออกประกาศพัระศาสนาเพั/+อช่�วยู่เห่ล็/อสรรพัส ติว�

พระองค"ทรงตด้ส�นพระทย์เผู้ย์แผู้'ธรรมัด้(วย์พระมัหากร�ณาเพ��ออน�เคราะห"สรรพสตว"ให(พ(นจิากความัท�กข"

http://www.dek-d.com/content/lifestyle/21966/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%9E%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%94%E0%B8%B9%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B9%86.php

• “ภั!กษ�ทุ งห่ล็ายู่ เราพั�นแล็�วจากบ�วง (โล็ภัะ) ทุ งปวง ทุ งทุ�+เป)นของทุ!พัยู่� ทุ งทุ�+เป)นของมีน�ษยู่� แมี�พัวกเรากพั�นแล็�วจากบ�วงทุ งปวงทุ งทุ�+เป)นของทุ!พัยู่� ทุ งทุ�+เป)นของมีน�ษยู่� ภิ�กษ�ท-งหลัาย์ พวกเธอจิงจิาร�กไป็เพ��อป็ระโย์ชื่น"ส�ขแก'ชื่นจิ�านวนมัาก เพ��ออน�เคราะห"ชื่าวโลัก เพ��อป็ระโย์ชื่น"เก�-อก�ลัแลัะความัส�ขแก'ทวย์เทพแลัะมัน�ษย์" อยู่�าไปโดยู่ทุางเด�ยู่วก นสองร�ป จงแสดงธ์รรมีมี�ความีงามีในเบ/ องติ�น มี�ความีงามีในทุ�ามีกล็าง แล็ะมี�ความีงามีในทุ�+ส�ด จงประกาศพัรห่มีจรรยู่� พัร�อมีทุ งอรรถ้แล็ะพัยู่ ญช่นะบร!ส�ทุธ์!F บร!บ�รณ�ครบถ้�วน ส ติว�ทุ งห่ล็ายู่ทุ�+มี�ธ์�ล็�ในดวงติาน�อยู่ มี�อยู่�� ยู่�อมีเส/+อมีเพัราะไมี�ได�ฟั4งธ์รรมี จ กมี�ผู้��ร� �ธ์รรมี ภั!กษ�ทุ งห่ล็ายู่ แมี�เรากจ กไปยู่ งติ�าบล็อ�ร�เวล็าเสนาน!คมี เพั/+อแสดงธ์รรมี”

• ผู้��ว!จ ยู่มี�ความีเห่นว�า >>> “หลักการในพระพ�ทธศาสนา ” สามีารถ้น�ามีาประยู่�กติ�ใช่�ในการทุ�างานจ!ติอาสา แล็ะการพั ฒนาจ!ติอาสาได�

• (พัระพั�ทุธ์เจ�า+พัระสาวก เป)นแบบอยู่�างทุ�+ด�ในการด�าเน!นช่�ว!ติเพั/+อเป)นประโยู่ช่น�แก�ผู้��อ/+น // พัระธ์รรมี น�ามีาพั ฒนาจ!ติใจ ให่�มี�ค�ณธ์รรมี สงบส�ข มี�ป4ญญาแล็ะกร�ณาทุ�+พั ฒนาข, น + แก�ไข ป4ญห่าอ�ปสรรคทุ�+เก!ดข, น)

• บ�รณาการ ก บ แนวค�ด้จิ�ตอาสา“ในบูร�บูทของสงคมัป็2จิจิ�บูน ”(สะทุ�อนแนวค!ด/ค�าน!ยู่มี/ป4ญห่า/สถ้านการณ�/ความีติ�องการของคนในส งคมียู่�คป4จจ�บ น)

• บ�รณาการ ก บ การถึอด้บูท“เร+ย์นจิากป็ระสบูการณ"จิร�งในการท�างานจิ�ตอาสาของอาสาสมัครกรณ+ตวอย์'าง”

• เพ��อเป็�นการสงเคราะห"แลัะเต�มัเต7มัแนวค�ด้จิ�ตอาสาให(มั+ความัสมับู�รณ"ย์��งข,-น + สามัารถึน�ามัาป็ระย์�กต"เพ��อสร(างเสร�มัจิ�ตอาสาให(แก'คนในสงคมั แลัะ สามัารถึน�ามัาแก(ป็2ญหาแลัะอ�ป็สรรคของการท�างานจิ�ตอาสาท+�เก�ด้ข,-นในสงคมัป็2จิจิ�บูนได้(อย์'างมั+ป็ระส�ทธ�ภิาพ

วตถึ�ป็ระสงค"ของการว�จิย์• ๑) เพั/+อศ,กษาแนวค!ด แล็ะทุฤษฎ�จ!ติอาสาในบร!บทุ

ของส งคมีป4จจ�บ น• ๒) เพั/+อศ,กษาแนวค!ดเก�+ยู่วก บจ!ติอาสาติามีห่ล็ กการ

ทุางพัระพั�ทุธ์ศาสนา• ๓) เพั/+อศ,กษาแนวค!ดแล็ะการถ้อดบทุเร�ยู่นในการ

ทุ�างานจ!ติอาสาของติ วอยู่�างอาสาสมี ครแล็ะองค�กรทุ�+ทุ�างานด�านจ!ติอาสาในประเทุศไทุยู่

• ๔) เพั/+อบ�รณาการแนวค!ดเก�+ยู่วก บจ!ติอาสาติามีห่ล็ กการทุางพัระพั�ทุธ์ศาสนา ก บ แนวค!ด แล็ะทุฤษฎ�จ!ติอาสาในบร!บทุของส งคมีป4จจ�บ น รวมีทุ งแนวค!ดแล็ะการถ้อดบทุเร�ยู่นในการทุ�างานจ!ติอาสาของติ วอยู่�างอาสาสมี ครแล็ะองค�กรทุ�+ทุ�างานด�านจ!ติอาสาในประเทุศไทุยู่

วตถึ�ป็ระสงค"ข(อท+� ๑ • ศ,กษาแนวค�ด้ แลัะทฤษฎ+จิ�ตอาสาในบูร�บูท

ของสงคมัป็2จิจิ�บูน

• ท�าการศ,กษาข(อมั�ลัจิากเอกสาร (Document Rearch) ข-นท�ต�ย์ภิ�มั� เชื่'น หนงส�อ ส��อ ส��งพ�มัพ" ท+�เก+�ย์วข(องกบูจิ�ตอาสา รวมัท-งข(อมั�ลัจิากเทป็ ว�ด้+โอ หร�อแผู้'นบูนท,กเส+ย์ง แลัะข(อมั�ลัจิากอ�นเตอร"เน7ตท+�เก+�ย์วข(องกบูแนวค�ด้จิ�ตอาสา

• ในป็ระเด้7นต'อไป็น+-- ป็ระวต� ความัเป็�นมัาของแนวค�ด้แลัะการท�างานจิ�ตอาสา - ความัหมัาย์ของจิ�ตอาสา- ความัส�าคญของจิ�ตอาสา- แรงจิ�งใจิในการท�างานจิ�ตอาสา- ลักษณะแลัะหลักการท�างานจิ�ตอาสา- ป็2ญหาแลัะอ�ป็สรรคในการท�างานจิ�ตอาสา- ป็ระโย์ชื่น"แลัะค�ณค'าของการท�างานจิ�ตอาสา- แนวทางการพฒนาจิ�ตอาสา

สร�ป็ผู้ลัการว�จิย์๑. แนวค�ด้ แลัะทฤษฎ+เก+�ย์วกบูจิ�ต

อาสาในบูร�บูทของสงคมัป็2จิจิ�บูน

๑. ความัหมัาย์ของจิ�ตอาสา (Volunteer Spirit)

- การมี�จ!ติอาสาทุ�+อาสาช่�วยู่เห่ล็/อผู้��อ/+นให่�พั�นจากความีทุ�กข�ในร�ปแบบติ�างๆ โดยู่ทุ�+ไมี�ห่ว งส!+งใดติอบแทุน

- เป)นจ!ติทุ�+ไมี�น!+งเฉยู่ เมี/+อพับป4ญห่าแล็ะความีทุ�กข�เก!ดข, นก บผู้��อ/+นแล็ะส งคมี

- เป)นจ!ติทุ�+พัร�อมีจะเส�ยู่สล็ะเวล็า ก�าล็ งทุางกายู่ จ!ติใจ ทุร พัยู่�ส!นห่ร/อสติ!ป4ญญา เพั/+อก�อให่�เก!ดส!+งทุ�+ด�แก�ผู้��อ/+นแล็ะเพั/+อสาธ์ารณประโยู่ช่น� รวมีไปถ้,งการทุ�าความีด�เพั/+อส งคมีแล็ะส!+งแวดล็�อมี

๑. แนวค�ด้ แลัะทฤษฎ+เก+�ย์วกบูจิ�ตอาสา

ในบูร�บูทของสงคมัป็2จิจิ�บูน• ๒. แรงจิ�งใจิในการท�างานจิ�ตอาสา• บ�คคล็มี�ความีเอ/ อเฟัJ อเผู้/+อแผู้� (Altruism) เห่น

ประโยู่ช่น�แก�ผู้��อ/+นเป)นทุ�+ติ ง • มี�พัฤติ!กรรมีเพั/+อส งคมี (Prosocial Behavior)

ค/อ การกระทุ�าทุ�+เป)นประโยู่ช่น�ติ�อผู้��อ/+น ติ�อส งคมีด�วยู่ความีสมี ครใจแล็ะเส�ยู่สล็ะ

• ทุฤษฎ�การเร�ยู่นร� �ทุางส งคมี (Social Learning View of Motivation)

• ทุฤษฎ�ความีคาดห่ว ง (Expectancy Theory)

• ๒. แรงจิ�งใจิในการท�างานจิ�ตอาสา (ต'อ) • ผู้ล็การว!จ ยู่เร/+องป4จจ ยู่ทุ�+ส�งเสร!มีการเป)นอาสา

สมี ครของว ยู่ร� �นอเมีร!ก น – ป4จจ ยู่ ห่ร/อแรงจ�งใจภัายู่นอก >> อ!ทุธ์!พัล็ ห่ร/อ

การสน บสน�นของครอบคร ว / ประสบการณ�ในการช่�วยู่เห่ล็/อส งคมี / ได�ร บการช่ กช่วน / เคยู่เร�ยู่นว!ช่าเก�+ยู่วก บการบร!การช่�มีช่น / การเข�าร�วมีพั!ธ์�กรรมีทุางศาสนาทุ�+เช่/+อมีโยู่งก บการเป)นอาสาสมี คร / เช่/+อว�าป4ญห่าส งคมีแก�ไขได�ด�วยู่งานอาสาสมี คร

– ป4จจ ยู่ ห่ร/อ แรงจ�งใจภัายู่ใน >> สงสาร เห่นใจผู้��ติกทุ�กข�ได�ยู่าก / มี�ความีค!ดว�าการเป)นอาสาสมี ครเป)นส!+งส�าค ญส�าห่ร บติน / เช่/+อว�าเมี/+อช่�วยู่ผู้��อ/+น ผู้��อ/+นกจะช่�วยู่เห่ล็/อติน / ส งคมีจะด�ข, นถ้�าผู้��คนใส�ใจก น / ร� �ส,กด�ข, นเมี/+อให่�ความีใส�ใจผู้��อ/+น

๑. แนวค�ด้ แลัะทฤษฎ+เก+�ย์วกบูจิ�ตอาสา

ในบูร�บูทของสงคมัป็2จิจิ�บูน• ๓. ลักษณะของการท�างานจิ�ตอาสา• - เป)นงานทุ�+ทุ�าเพั/+อช่�วยู่เห่ล็/อห่ร/อเป)นประโยู่ช่น�

แก�ผู้��อ/+นห่ร/อส�วนรวมี อ นเก!ดจากการเส�ยู่สล็ะโดยู่สมี ครใจของอาสาสมี ครห่ร/อผู้��ทุ�+มี�จ!ติอาสา โดยู่ไมี�ห่ว งส!+งติอบแทุน

• - ล็ กษณะของงานงานจ!ติอาสา >> มี�อยู่��ห่ล็ากห่ล็ายู่ ข, นอยู่��ก บบทุบาทุห่น�าทุ�+ทุ�+ติ�องการการช่�วยู่เห่ล็/อจากอาสาสมี คร

• - ด�านส งคมีสงเคราะห่�, ด�านการแก�ป4ญห่าส งคมี, ด�านการพั ฒนาส งคมี, การช่�วยู่เห่ล็/อผู้��ประสบสาธ์ารณภั ยู่ ฯล็ฯ >> การใช่�ความีค!ด, การใช่�ก�าล็ งกายู่ห่ร/อแรงงาน แล็ะด�านก�าล็ งทุร พัยู่�

๑. แนวค�ด้ แลัะทฤษฎ+เก+�ย์วกบูจิ�ตอาสา

ในบูร�บูทของสงคมัป็2จิจิ�บูน• ๔. หลักการท�างาน• อาสาสมี ครควรติ�องมี�จ!ติว!ญญาณของอาสาสมี คร

อ นเก!ดจากความีส�าน,กแล็ะความีร บผู้!ดช่อบทุ�+มี�ติ�อผู้��อ/+นแล็ะส งคมี

• สมี ครใจเพั/+อประโยู่ช่น�แก�ประช่าช่น ส งคมี แล็ะประเทุศช่าติ! โดยู่ไมี�ห่ว งส!+งติอบแทุน

• เป)นผู้��มี�อ�ดมีการณ�โดยู่ถ้/อประโยู่ช่น�ส�วนรวมีเห่น/อกว�าประโยู่ช่น�ส�วนติ ว ทุ�างานด�วยู่ความีเส�ยู่สล็ะ กระติ/อร/อร�น เอ/ ออาทุร บร!ส�ทุธ์!Fใจ มี�ศร ทุธ์ามี��งมี +นทุ�+จะช่�วยู่เห่ล็/อห่ร/อบ�าเพัญประโยู่ช่น�เพั/+อผู้��อ/+น

• ๔. หลักการท�างาน (ต'อ) • ทุ�างานด�วยู่ป4ญญา มี�ทุ กษะ ความีร� �ทุ�+จ�าเป)นติ�อการ

ทุ�างานอาสา ทุ งความีร� �ในห่น�าทุ�+แล็ะความีร� �ทุ +วไป• ประพัฤติ!ตินอยู่��ในจร!ยู่ธ์รรมีอ นด� เคารพักฎ

ระเบ�ยู่บของห่น�วยู่งานอาสาสมี ครแล็ะของบ�านเมี/อง มี�บ�คล็!ก ล็ กษณะ การวางตินทุ�+เห่มีาะสมี

• มี�ส�ขภัาพัทุ�+ด�ทุ งทุางร�างกายู่แล็ะจ!ติใจรวมีทุ งมี�ค�ณธ์รรมีทุ�+ส�าค ญ ค/อ พัรห่มีว!ห่าร ๔, ส งคห่ว ติถ้� ๔ แล็ะ ความีอดทุนแล็ะติ งใจจร!ง ฯล็ฯ

๑. แนวค�ด้ แลัะทฤษฎ+เก+�ย์วกบูจิ�ตอาสา ในบูร�บูทของสงคมัป็2จิจิ�บูน• ๕. ป็2ญหาแลัะอ�ป็สรรคของการท�างานจิ�ตอาสา• อาสาสมี ครขาดความีร บผู้!ดช่อบ / ขาดจ!ติส�าน,ก / ขาด

ความีมี +นใจ / ทุ�อแทุ� ทุ�อถ้อยู่ / ขาดความีพัร�อมีทุางเศรษฐก!จ (กรณ�ทุ�+จ�าเป)น) / มี�ความีเฉ/+อยู่ช่าไมี�พั ฒนาแล็ะปร บปร�งบทุบาทุของตินเอง / อาสาสมี ครขาดความีร� � ความีเข�าใจในบทุบาทุห่น�าทุ�+ แล็ะแนวทุางการปฏ!บ ติ!งานของติน ฯล็ฯ

• งานอาสาสมี คร ขาดอ�ปกรณ�ในการทุ�างาน / ขาดการประช่าส มีพั นธ์�งาน /ขาดความีร�วมีมี/อจากห่น�วยู่งานภัาคร ฐแล็ะไมี�ให่�ความีส�าค ญก บผู้��ปฏ!บ ติ!งานอาสาสมี คร / ประช่าช่นขาดความีร� � ความีเข�าใจ แล็ะขาดความีเช่/+อมี +นในงานอาสาสมี คร / ไมี�มี�กฎห่มีายู่ค��มีครองแล็ะสว สด!การเพั/+อเป)นขว ญแล็ะก�าล็ งใจ / ไมี�มี�ศ�นยู่�กล็างในการประสานงานติ�างๆ ของอาสาสมี คร เป)นติ�น

๑. แนวค�ด้ แลัะทฤษฎ+เก+�ย์วกบูจิ�ตอาสา ในบูร�บูทของสงคมัป็2จิจิ�บูน• ๖. ป็ระโย์ชื่น"แลัะค�ณค'าของการท�างานจิ�ตอาสา• - ประโยู่ช่น�ติ�อติ วอาสาสมี คร–มี�ความีส�ข แล็ะภัาคภั�มี!ใจ / เก!ดจ!ติส�าน,กติ�อส�วน

รวมี / เก!ดการพั ฒนาจ!ติใจแล็ะอารมีณ� / ร� �ส,กว�าช่�ว!ติมี�ค�ณค�า มี�ประโยู่ช่น� / เก!ดความีร� �ส,กเช่!งบวกติ�อตินเอง / สร�างน!ส ยู่ทุ�+อ�อนโยู่น น��มีนวล็ ด�งามี ช่อบช่�วยู่เห่ล็/อ / เคารพัผู้��อ/+น / เข�าใจผู้��อ/+น / ได�เร�ยู่นร� � แล็ะเพั!+มีศ กยู่ภัาพั ความีร� � แล็ะทุ กษะติ�างๆ / ได�ร บประสบการณ�ให่มี� / ได�พับเพั/+อนให่มี� / ขยู่ายู่โล็กทุ ศน� / พั ฒนาความีเป)นผู้��น�า ฯล็ฯ

• ๖. ป็ระโย์ชื่น"แลัะค�ณค'าของการท�างานจิ�ตอาสา• - ประโยู่ช่น�ติ�อส งคมี ประเทุศช่าติ!• ประเทุศทุ�+มี�จ�านวนประช่ากรอาสาสมี ครมีาก แสดง

ให่�เห่นว�า ประเทุศช่าติ!มี�ประช่ากรทุ�+มี�ค�ณภัาพัทุ�+เข�าใจถ้,งป4ญห่าของประเทุศช่าติ!แล็ะพัร�อมีทุ�+จะมี�ส�วนร�วมีในการแก�ไขป4ญห่าอยู่�างจร!งใจแล็ะจร!งจ ง >> ประช่าส งคมี (Civil Society) ทุ�+ผู้��คนให่�ความีส�าค ญในเร/+องส!ทุธ์!แล็ะห่น�าทุ�+ของการเป)นพัล็เมี/องทุ�+ด�

• อาสาสมี ครเป)นทุร พัยู่ากรทุ�+ส�าค ญของประเทุศช่าติ!ในการพั ฒนาด�านติ�างๆ ของส งคมีโดยู่รวมี ก�อให่�เก!ดบรรยู่ากาศของความีเอ/ อเฟัJ อ ช่�วยู่เห่ล็/อแล็ะความีมี�น� าใจ ทุ�าให่�ส งคมีน�าอยู่��แล็ะสงบส�ขติามีสมีควร

๑. แนวค�ด้ แลัะทฤษฎ+เก+�ย์วกบูจิ�ตอาสา

ในบูร�บูทของสงคมัป็2จิจิ�บูน• ๗. การพฒนาจิ�ตอาสา• อาศ ยู่องค�ความีร� �แล็ะกระบวนการทุ�+มี�ประส!ทุธ์!ภัาพั

ในการปล็�กฝั4งแล็ะเสร!มีสร�าง บร!ห่ารจ ดการ เพั/+อพั ฒนาจ!ติอาสาให่�เก!ดข, นแก�บ�คคล็ทุ +วไป เยู่าวช่น แล็ะอาสาสมี คร

• เช่�น สถ้าบ นการศ,กษา ห่ร/อ องค�กร ห่ร/อสถ้าบ นทุางส งคมีอ/+นๆ ควรมี�บทุบาทุสน บสน�นแล็ะสร�างบรรยู่ากาศให่�เยู่าวช่น ห่ร/อประช่าช่น เก!ดการรวมีติ วเพั/+อทุ�าประโยู่ช่น�แก�ส�วนรวมี ห่ร/อมี�การเปLดโอกาสให่�ได�ทุ�าความีด�ห่ร/อทุ�าประโยู่ช่น�แก�ผู้��อ/+นห่ร/อส งคมี ได�ส มีผู้ สป4ญห่าแล็ะความีทุ�กข� เด/อดร�อนของคนในส งคมี เห่นความีส�าค ญของส�วนรวมี เก!ดความีเห่นใจ เมีติติา กร�ณาแล็ะน�าไปส��การมี�จ!ติอาสา

วตถึ�ป็ระสงค"ข(อท+� ๒ • ศ,กษาแนวค�ด้เก+�ย์วกบูจิ�ตอาสาตามัหลัก

การทางพระพ�ทธศาสนา

• ท�าการศ,กษาข(อมั�ลัจิากเอกสารข-นป็ฐมัภิ�มั� ค�อ คมัภิ+ร"พระไตรป็3ฎก ฉบูบูมัหาจิ�ฬาฯ แลัะ จิากเอกสารข-น ท�ต�ย์ภิ�มั� ค�อ คมัภิ+ร"อรรถึกถึา ฉบูบู มัหามัก�ฏฯ แลัะ หนงส�อ ส��งพ�มัพ"อ��นๆ ทางพระพ�ทธศาสนา

• ในป็ระเด้7นต'อไป็น+-• - ความัหมัาย์แลัะแนวค�ด้เก+�ย์วกบูจิ�ตอาสาท+�

ป็รากฏในพระไตรป็3ฎก• - แรงจิ�งใจิในการท�างานจิ�ตอาสาจิากพระพ�ทธ

จิร�ย์า • - ลักษณะแลัะว�ธ+การท�างานจิ�ตอาสาจิาก

พระพ�ทธจิร�ย์า• - ส��งท+�ได้(รบูจิากการท�างานจิ�ตอาสาตามัหลัก

การทางพระพ�ทธศาสนา• - การพฒนาจิ�ตอาสาตามัหลักการทางพระพ�ทธ

ศาสนา• - หลักพ�ทธธรรมัท+�สนบูสน�นแนวค�ด้จิ�ตอาสา

แลัะการป็ระย์�กต"ใชื่(

สร�ป็ผู้ลัการผู้ลัการว�จิย์๒. แนวค�ด้เก+�ย์วกบู จิ�ตอาสาตามัหลักการ ทางพระพ�ทธศาสนา

สร�ป็ผู้ลัการผู้ลัการว�จิย์๒. แนวค�ด้เร��องจิ�ตอาสาในพระ

ไตรป็3ฎก• ๑. ความัหมัาย์แลัะแนวค�ด้จิ�ตอาสาในพระ

ไตรป็3ฎก• - ค�าว�า จ!ติอาสา ไมี�มี�บ ญญ ติ!ไว�ในพัระไติรปLฎก

โดยู่ติรง

• - แนวค!ดเร/+องจ!ติอาสา ปรากฏอยู่��ในค�าสอนในพัระพั�ทุธ์ศาสนา รวมีไปถ้,งพระพ�ทธพจิน"แล็ะปรากฏผู้�านพระพ�ทธจิร�ย์าแล็ะการบู�าเพ7ญพระพ�ทธก�จิของพระพ�ทธเจิ(าติล็อดระยู่ะเวล็า ๔๕ พัรรษา รวมีทุ ง อยู่��ในพระจิร�ย์าของพระสาวกด�วยู่

• “ติราบเทุ�าทุ�+พัระผู้��มี�พัระภัาคองค�น� ทุรงปฏ!บ ติ!เพั/+อเก/ อก�ล็แก�คนห่มี��มีาก เพั/+อส�ขแก�คนห่มี��มีาก เพั/+ออน�เคราะห่�ช่าวโล็ก เพั/+อประโยู่ช่น� เพั/+อเก/ อก�ล็ เพั/+อส�ขแก�เทุวดาแล็ะมีน�ษยู่�ทุ งห่ล็ายู่ เราไมี�เคยู่เห่นพัระศาสดาผู้��ประกอบด�วยู่องค�ค�ณแมี�เช่�นน� ...ในอด�ติกาล็เล็ยู่ ถ้,งในบ ดน� เรากไมี�เห่นใครอ/+น นอกจากพัระผู้��มี�พัระภัาค พัระองค�น น ” (ทุ�.มี. (ไทุยู่) ๑๐/๒๙๖-๒๙๙/๒๒๙-๒๓๓)

• เมี/+อติร สร� � พัระพั�ทุธ์เจ�าทุรงติ ดส!นพัระทุ ยู่เผู้ยู่แผู้�พัระธ์รรมีด�วยู่พัระมีห่ากร�ณา เพั/+ออน�เคราะห่�สรรพัส ติว�ให่�พั�นจากความีทุ�กข� แมี�ว�าจะทุรงร� �ส,กว�าเป)นการยู่ากล็�าบากเพั�ยู่งใดกติามี

• ทุรงส�งพัระสาวกออกประกาศพัระศาสนาเพั/+อช่�วยู่เห่ล็/อสรรพัส ติว�

• “ภั!กษ�ทุ งห่ล็ายู่ เราพั�นแล็�วจากบ�วง (โล็ภัะ) ทุ งปวง ทุ งทุ�+เป)นของทุ!พัยู่� ทุ งทุ�+เป)นของมีน�ษยู่� แมี�พัวกเรากพั�นแล็�วจากบ�วงทุ งปวงทุ งทุ�+เป)นของทุ!พัยู่� ทุ งทุ�+เป)นของมีน�ษยู่� ภิ�กษ�ท-งหลัาย์ พวกเธอจิงจิาร�กไป็เพ��อป็ระโย์ชื่น"ส�ขแก'ชื่นจิ�านวนมัาก เพ��ออน�เคราะห"ชื่าวโลัก เพ��อป็ระโย์ชื่น"เก�-อก�ลัแลัะความัส�ขแก'ทวย์เทพแลัะมัน�ษย์" อยู่�าไปโดยู่ทุางเด�ยู่วก นสองร�ป จงแสดงธ์รรมีมี�ความีงามีในเบ/ องติ�น มี�ความีงามีในทุ�ามีกล็าง แล็ะมี�ความีงามีในทุ�+ส�ด จงประกาศพัรห่มีจรรยู่� พัร�อมีทุ งอรรถ้แล็ะพัยู่ ญช่นะบร!ส�ทุธ์!F บร!บ�รณ�ครบถ้�วน ส ติว�ทุ งห่ล็ายู่ทุ�+มี�ธ์�ล็�ในดวงติาน�อยู่ มี�อยู่�� ยู่�อมีเส/+อมีเพัราะไมี�ได�ฟั4งธ์รรมี จ กมี�ผู้��ร� �ธ์รรมี ภั!กษ�ทุ งห่ล็ายู่ แมี�เรากจ กไปยู่ งติ�าบล็อ�ร�เวล็าเสนาน!คมี เพั/+อแสดงธ์รรมี”

• ๑. ความัหมัาย์แลัะแนวค�ด้จิ�ตอาสาในพระไตรป็3ฎก (ต'อ)

• ความีห่มีายู่ของ จ!ติอาสา ติามีห่ล็ กการทุาง“ ”พัระพั�ทุธ์ศาสนา

>> การอาสาเข(าไป็ชื่'วย์เหลั�อผู้�(อ��นด้(วย์จิ�ตใจิท+�มั+ธรรมัะ ค�อ ความัเมัตตา แลัะกร�ณา โด้ย์ไมั'หวงผู้ลัตอบูแทน

>> การมั+จิ�ตท+�ป็ระกอบูไป็ด้(วย์ความัเมัตตา แลัะกร�ณา แลัะป็รารถึนาจิะชื่'วย์เหลั�อผู้�(อ��นด้(วย์ความับูร�ส�ทธ�Gใจิ แลัะเส+ย์สลัะโด้ย์ไมั'หวงผู้ลัตอบูแทนแก'ตน

- จ!ติอาสาในมี!ติ!ของ การให่� “ ” , “การเส�ยู่สล็ะ ”สอดคล็�องก บ ค�าสอนเร/+อง ทุาน “ ” / “เวยู่ยู่าวจมี ยู่ เป)นข�อธ์รรมีใน บ�ญก!ร!ยู่าว ติถ้� ๑๐” “ ”

๒. แรงจิ�งใจิในการท�างานจิ�ตอาสาจิากพระพ�ทธจิร�ย์า

• ว!เคราะห่�ติามีแนวของพัระพั�ทุธ์ประว ติ!แนวจาร�ติ >> มัาจิากแรงจิ�งใจิอนเก�ด้จิากการต-งป็ณ�ธาน หร�อ การต-งความัป็รารถึนาท+�จิะเป็�นพระพ�ทธเจิ(าเพ��อชื่'วย์เหลั�อสรรพสตว"ให(พ(นจิากความัท�กข"แลัะสงสารวฏ ต-งแต'เมั��อคร-งท+�ย์งทรงเป็�นพระโพธ�สตว"

• โดยู่มี�จ�ดเร!+มีติ�นมีาจากการพั!จารณาเห่นความีทุ�กข�ของสรรพัส ติว�แล็ะโทุษภั ยู่ของก!เล็สแล็ะส งสารว ฏ

• “เราติร สร� �แล็�ว จะให่�ผู้��อ/+นติร สร� �ด�วยู่ เราพั�นแล็�ว จะให่�ผู้��อ/+นพั�นด�วยู่ เราข�ามีได�แล็�ว จะให่�ผู้��อ/+นข�ามีได�ด�วยู่ ” (ส มีภัารว!บาก)

๒. แรงจิ�งใจิในการท�างานจิ�ตอาสาจิากพระพ�ทธจิร�ย์า (ต'อ)

• แรงจ�งใจในการช่�วยู่เห่ล็/อสรรพัส ติว�ในคร งทุ�+เป)นพัระพั�ทุธ์เจ�าแล็�วน น >> เก!ดจากพระพ�ทธค�ณทุ�+มี�อยู่��ในพัระองค� โดยู่เฉพัาะพระป็2ญญาค�ณแลัะพระมัหากร�ณาธ�ค�ณ ซึ่,+งพัระพั�ทุธ์องค�สามีารถ้ล็ะอว!ช่ช่า ติ ณห่า แล็ะอ�ปาทุานได�แล็�ว จ,งทุรงมี�ป็2ญญาแลัะกร�ณาเป)นแรงจ�งใจในการกระทุ�าก!จติ�างๆ เพั/+อช่�วยู่เห่ล็/อสรรพัส ติว�ให่�พั�นจากความีทุ�กข�

๒. แรงจิ�งใจิในการท�างานจิ�ตอาสาจิากพระพ�ทธจิร�ย์า (ต'อ)

• แรงจิ�งใจิตามัแนวพ�ทธธรรมักบูการท�างานจิ�ตอาสา >>การทุ�างานจ!ติอาสาทุ�+ถ้�กติ�องห่ร/อทุ�+ควรจะเป)น จะติ�องเก!ดจากแรงจ�งใจทุ�+เป)นฉนทะ ท+�มั�'งหวงป็ระโย์ชื่น"แลัะความัอย์�'ด้+มั+ส�ขเพ��อผู้�(อ��นแลัะสงคมัด้(วย์จิ�ตท+�มั+ความัเมัตตา กร�ณา แลัะบูร�ส�ทธ�Gใจิ อย์'างป็ราศจิากความัเห7นแก'ตว หร�อป็ราศจิากแรงจิ�งใจิท+�เก�ด้จิากตณหา ท+�ป็รารถึนาเสพความัส�ขแลัะอารมัณ"ท+�ชื่อบูใจิเพ��อตนเป็�นส�าคญ

๒. แนวค�ด้เร��องจิ�ตอาสาในพระไตรป็3ฎก

• ๓. ลักษณะ แลัะ ว�ธ+การท�างานจิ�ตอาสา• ว!เคราะห่�จาก พระพ�ทธจิร�ย์า แล็ะการบ�าเพัญ

พระพ�ทธก�จิ ของพัระพั�ทุธ์เจ�า• พับว�า พระพ�ทธค�ณ ๓ ป็ระการ ค/อ พระป็2ญญา

ค�ณ พระบูร�ส�ทธ�Gค�ณ แลัะพระมัหากร�ณาธ�ค�ณ เป)นค�ณสมีบ ติ!อ นประเสร!ฐของสมีเดจพัระส มีมีาส มีพั�ทุธ์เจ�า แล็ะเป)นทุ�+มีาของพระพ�ทธก�จิ เพั/+อช่�วยู่เห่ล็/อสรรพัส ติว�ให่�พั�นจากป4ญห่าแล็ะความีทุ�กข�

• ผู้�านพระพ�ทธจิร�ย์า ๓ ประการ

พระพ�ทธจิร�ย์า ๓.ก โลักตถึจิร�ย์า ทุรงบ�าเพัญประโยู่ช่น�แก�โล็ก

ความีส�าเรจในจร!ยู่าข�อน� ทุรงอาศ ยู่ พ�ทธก�จิป็ระจิ�าวน ๕ ป็ระการ ค/อ

      ๑) เวล็าเช่�าเสดจออกบ!ณฑิบาติ เพั/+อเป)นการโปรดส ติว�โล็กผู้��ติ�องการบ�ญ๒) ในเวล็าเยู่นทุรงแสดงธ์รรมีแก�คนผู้��สนใจในการฟั4งธ์รรมี๓) ในเวล็าค�+าทุรงประทุานพัระโอวาทุให่�กรรมีฐานแก�ภั!กษ�ทุ งห่ล็ายู่ ๔) ในเวล็าเทุ�+ยู่งค/น ทุรงแสดงธ์รรมี แล็ะติอบป4ญห่าแก�เทุวดาทุ งห่ล็ายู่๕) ในเวล็าใกล็�ร� �ง ทุรงติรวจด�ส ติว�โล็กทุ�+อาจจะร� �ธ์รรมีซึ่,+งพัระองค�ทุรงแสดง แล็�วได�ร บผู้ล็ติามีสมีควรแก�อ�ปน!ส ยู่บารมี�ของคนเห่ล็�าน น

พระพ�ทธก�จิ ๕ ป็ระการ

พระพ�ทธจิร�ย์า ๓• ๒. ญาตตถึจิร�ย์า ทรงบู�าเพ7ญป็ระโย์ชื่น"แก'พระ

ญาต� เช่�น การทุ�+พัระพั�ทุธ์เจ�าเสดจไปโปรดพัระญาติ!ทุ�+กร�งกบ!ล็พั สด�� ทุรงแนะน�าให่�พัระญาติ!ซึ่,+งก�าล็ งจะทุ�าสงครามีก นได�เข�าใจในเห่ติ�ผู้ล็ สามีารถ้ปรองดองก นได� เป)นติ�น

• ๓. พ�ทธตถึจิร�ย์า ทรงท�าหน(าท+�ของพระพ�ทธเจิ(า เช่�น ทุรงวางส!กขาบทุเป)นพั�ทุธ์อาณา ส�าห่ร บควบค�มีความีประพัฤติ!ของผู้��ทุ�+เข�ามีาบวช่ในพัระพั�ทุธ์ศาสนา / ทุรงแนะน�าให่�บรรพัช่!ติแล็ะคฤห่ สถ้�ปฏ!บ ติ!ให่�ถ้�กติ�องติามีห่น�าทุ�+ของติน เป)นติ�น

พระพ�ทธค�ณ ๓ • ๑. พระป็2ญญาธ�ค�ณ ค/อ ทุรงมี�สติ!ป4ญญาเฉ�ยู่บแห่ล็มี ร� �แจ�ง

ส จธ์รรมีทุ งปวง ร� �เร/+องทุ�กข�แล็ะความีด บทุ�กข� ทุรงประกอบไปด�วยู่ทุศพัล็ญาณแล็ะปฏ!ส มีภั!ทุา

• ๒. พระบูร�ส�ทธ�ค�ณ ค/อ ทุรงเป)นผู้��ทุ�+มี�ความีบร!ส�ทุธ์!Fห่มีดจด ห่ล็�ดพั�นจาก อาสวะก!เล็สทุ งปวง ไมี�กระทุ�าความีช่ +วทุางกายู่ วาจา แล็ะใจ

• ๓. พระมัหากร�ณาธ�ค�ณ ค/อ ทุรงมี�ความีเมีติติาแล็ะกร�ณาติ�อสรรพัส ติว� จ,งเสดจออกประกาศศาสนา เผู้ยู่แผู้�พัระธ์รรมีแล็ะโปรดสรรพัส ติว� เพั/+อช่�วยู่เห่ล็/อให่�สรรพัส ติว�ห่ล็�ดพั�นจากความีทุ�กข�ผู้�านพัระพั�ทุธ์ก!จทุ�+ทุรงบ�าเพัญติล็อด ๔๕ พัรรษา

๒. แนวค�ด้เร��องจิ�ตอาสาในพระไตรป็3ฎก

• ๓. ลักษณะ แลัะ ว�ธ+การท�างานจิ�ตอาสา

• ผู้ลัการว�จิย์ >> การบ�าเพัญพัระพั�ทุธ์ก!จเพั/+อช่�วยู่เห่ล็/อสรรพัส ติว�ของพัระพั�ทุธ์เจ�า สามีารถ้จ ดแบ�งออกเป)น ๔ ด�าน ได�แก�

• ๑) การบ�าเพัญพัระพั�ทุธ์ก!จทุางด�านกายู่ภัาพั• ๒) การบ�าเพัญพัระพั�ทุธ์ก!จทุางด�านส งคมี• ๓) การบ�าเพัญพัระพั�ทุธ์ก!จทุางด�านจ!ติใจ• ๔) การบ�าเพัญพัระพั�ทุธ์ก!จทุางด�านป4ญญา

๑) การบู�าเพ7ญพระพ�ทธก�จิทางด้(านกาย์ภิาพ

• การทุ�+พัระพั�ทุธ์องค�ทุรงให่�ความีช่�วยู่เห่ล็/อผู้��ประสบความีทุ�กข�ยู่ากเด/อดร�อนทุางกายู่ภัาพั ห่ร/อทุรงช่�วยู่เห่ล็/อเพั/+อส�งเสร!มีให่�ความีเป)นอยู่��ทุางกายู่ภัาพัด�ข, น เป)นกระบวนการสร�างเสร!มีศ กยู่ภัาพัของร�างกายู่แล็ะว ติถ้�ให่�พัร�อมีทุ�+จะช่�วยู่เห่ล็/อตินเองได�แล็ะสามีารถ้มี�ช่�ว!ติติ�อไปได�ด�วยู่ตินเอง

๒) การบู�าเพ7ญพระพ�ทธก�จิทางด้(านสงคมั

• การทุ�+พัระพั�ทุธ์องค�ทุรงให่�ความีช่�วยู่เห่ล็/อทุางด�านส งคมี โดยู่การสอนธ์รรมีห่ร/อเปล็�+ยู่นแปล็งทุ!ฏฐ!ให่�คนในส งคมีเก!ดส มีมีาทุ!ฏฐ! ประพัฤติ!ก�ศล็กรรมี ซึ่,+งจะส�งผู้ล็ให่�ส งคมีมี�ความีสงบส�ขแล็ะเก!ดการเปล็�+ยู่นแปล็งไปในทุางทุ�+ด�ข, น

• การทุ�+พัระพั�ทุธ์องค�ทุรงเสดจด�าเน!นไปให่�ความีช่�วยู่เห่ล็/อผู้��ประสบภั ยู่ด�วยู่พัระองค�เอง เช่�น ในกรณ�ของช่าวเมี/องเวสาล็�

• การทุ�+พัระพั�ทุธ์องค�ทุรงเข�าไประง บความีข ดแยู่�งในห่มี��พัระญาติ!

๓) การบู�าเพ7ญพระพ�ทธก�จิทางด้(านจิ�ตใจิ

• การทุ�+พัระพั�ทุธ์องค�ทุรงให่�ความีช่�วยู่เห่ล็/อทุางด�านจ!ติใจ แก�ผู้��ประสบป4ญห่าห่ร/อความีทุ�กข� โดยู่เน�นการเยู่�ยู่วยู่าจ!ติใจ เพั/+อให่�บ�คคล็เห่ล็�าน นพั�นจากความีทุ�กข� ความีโศกเศร�า แล็ะมี�ค�ณธ์รรมีในจ!ติใจทุ�+พั ฒนาข, นจนกระทุ +งเก!ดดวงติาเห่นธ์รรมี เป)นอร!ยู่บ�คคล็ ห่ร/อแมี�แติ�เข�าถ้,งซึ่,+งความีพั�นทุ�กข� เป)นพัระอรห่ นติ�

๔) การบู�าเพ7ญพระพ�ทธก�จิทางด้(านป็2ญญา

• การทุ�+พัระพั�ทุธ์องค�ทุรงให่�ความีช่�วยู่เห่ล็/อโดยู่เน�นการส�งเสร!มีห่ร/อพั ฒนาจ!ติใจให่�เจร!ญยู่!+งๆ ข, นจนกระทุ +งเก!ดป4ญญา ร� �แจ�งส จธ์รรมี เป)นพัระอร!ยู่บ�คคล็ พั�นจากก!เล็สแล็ะความีทุ�กข�ไปโดยู่ล็�าด บ

ลักษณะแลัะว�ธ+การท�างานจิ�ตอาสาจิากพระพ�ทธจิร�ย์า

๔. ส��งท+�ได้(รบูจิากการท�างานจิ�ตอาสาตามัหลักการทางพระพ�ทธศาสนา

• การทุ�างานจ!ติอาสาก�อให่�เก!ดประโยู่ช่น�ทุ ง (อรรถ้ะ ๓) – ประโยู่ช่น�ติน (อ ติติ ติถ้ะ) – ประโยู่ช่น�ทุ�าน (ปร ติถ้ะ) – ประโยู่ช่น�ทุ ง ๒ ฝัPายู่ (อ�ภัยู่ ติถ้ะ)

• แล็ะก�อให่�เก!ดประโยู่ช่น�ใน ๓ มี!ติ!– ประโยู่ช่น�ในป4จจ�บ น ห่ร/อ ทุ!ฏฐธ์ มีมี!ก ติถ้ะ– ประโยู่ช่น�เบ/ องห่น�า ห่ร/อ ส มีปรายู่!ก ติถ้ะ– ประโยู่ช่น�อยู่�างยู่!+ง ห่ร/อ ปรมี ติถ้ะ ค/อ การถ้,งว!มี�ติติ!

ห่ล็�ดพั�น ห่ร/อ ส! นก!เล็สได�

๕. การพฒนาจิ�ตอาสาตามัหลักการ ทางพระพ�ทธศาสนา

• การประยู่�กติ�ห่ล็ ก ไติรส!กขา ห่ร/อ การฝัQกอบรมี“ ”พั ฒนาช่�ว!ติทุ ง ๓ ด�าน ค/อ อธ์!ส�ล็ส!กขา ห่ร/อ ศ�ล็, อธ์!จ!ติติส!กขา ห่ร/อ สมีาธ์! แล็ะอธ์!ป4ญญาส!กขา ห่ร/อ ป4ญญา

• เป)นการข ดเกล็าก!เล็ส แล็ะความีเห่นแก�ติ ว / อบรมีจ!ติใจเพั/+อพั ฒนาค�ณธ์รรมีให่�เจร!ญข, น เช่�น ความีเมีติติา กร�ณา เพั/+อให่�เก!ดการพั ฒนาจ!ติทุ�+มี�ความีเส�ยู่สล็ะ ห่ร/อมี�จ!ติอาสา

• การสร�างแรงจ�งใจทุ�+เป)นฉ นทุะ ป4ญญาแล็ะกร�ณา ซึ่,+งทุ�าได�โดยู่การฝัQกให่�บ�คคล็มี� โยู่น!โสมีนส!การ น +น“ ”ค/อ การพั!จารณาให่�เห่นค�ณค�าห่ร/อค�ณประโยู่ช่น�ทุ�+แทุ�จร!งของการทุ�างานจ!ติอาสา แล็ะการส มีผู้ สความีทุ�กข�ของผู้��อ/+น

๖. หลักพ�ทธธรรมัท+�สนบูสน�นแนวค�ด้เร��องจิ�ตอาสา

• ๑) หมัวด้ท+�ว'าด้(วย์การพฒนาตนเองของผู้�(ท+�ท�างานจิ�ตอาสา –ห่ล็ กอร!ยู่ส จ ๔ แล็ะไติรส!กขา, ศ�ล็ ๕ แล็ะ ก�ศล็

กรรมีบถ้ ๑๐๒) หมัวด้ท+�ว'าด้(วย์การชื่'วย์เหลั�อหร�อการ

สงเคราะห"ด้(วย์จิ�ตอาสา - พัรห่มีว!ห่าร ๔, ส งคห่ว ติถ้� ๔, เวยู่ยู่าว จจมี ยู่๓) หมัวด้ท+�ว'าด้(วย์หลักการท�างานจิ�ตอาสา - สติ!ป4ฏฐาน ๔, สาราณ�ยู่ธ์รรมี ๖, ส ปป�ร!สธ์รรมี

๗, อ!ทุธ์!บาทุ ๔ แล็ะ ข นติ!ธ์รรมี

๖. หลักพ�ทธธรรมัท+�สนบูสน�นแนวค�ด้เร��องจิ�ตอาสา

๔) หมัวด้ท+�ว'าด้(วย์ค�ณสมับูต�ของผู้�(ท+�ท�างานจิ�ตอาสา

- บารมี� ๑๐, ก ล็ยู่าณมี!ติรธ์รรมี ๗, พัรห่มีว!ห่าร ๔ แล็ะ ส งคห่ว ติถ้� ๔ >> ป4ญญา แล็ะ กร�ณา

• ห่ล็ กพั�ทุธ์ธ์รรมีด งกล็�าวสามีารถ้น�ามีาประยู่�กติ�ใช่�ในการทุ�างาน จ!ติอาสา รวมีทุ งสามีารถ้น�ามีาแก�ไขป4ญห่า อ�ปสรรคในการทุ�างานจ!ติอาสาได� ทุ งอ�ปสรรคภัายู่ในทุ�+เก!ดจากติ วของผู้��ทุ�+ทุ�างานจ!ติอาสาเอง แล็ะอ�ปสรรคภัายู่นอกอ นเก!ดจากการทุ�างานแล็ะสภัาพัแวดล็�อมี

สร�ป็หลักการของจิ�ตอาสาแนวพ�ทธ- การทุ�างานจ!ติอาสา ควรเร!+มีจากจ!ติใจทุ�+ประกอบ

ไปด�วยู่ความีเมีติติา กร�ณา ไมี�น!+งด�ดายู่ติ�อป4ญห่าแล็ะความีทุ�กข�ของผู้��อ/+น

- การให่�ความีช่�วยู่เห่ล็/อ กระทุ�าได� ๒ ประการโดยู่สร�ป ค/อ สงเคราะห่�ในระด บโล็ก�ยู่ส�ข / สงเคราะห่�ในระด บโล็ก�ติติรส�ข

- การสงเคราะห่�ระด บโล็ก�ติติรส�ข โดยู่การให่�ธ์รรมีทุาน เพั/+อช่�วยู่ให่�ผู้��อ/+นห่ล็�ดพั�นจากก!เล็สแล็ะความีทุ�กข�โดยู่ส! นเช่!งเป)นเอกล็ กษณ�ของแนวค!ดจ!ติอาสาในพัระพั�ทุธ์ศาสนา ทุ�+แติกติ�างจากแนวค!ดจ!ติอาสาทุ +วไป ทุ�+มี��งให่�ความีช่�วยู่เห่ล็/อในระด บโล็ก�ยู่ะเทุ�าน น

- การทุ�างานจ!ติอาสา ควรเร!+มีจากจ!ติใจทุ�+ประกอบไปด�วยู่ความีเมีติติา กร�ณา ไมี�น!+งด�ดายู่ติ�อป4ญห่าแล็ะความีทุ�กข�ของผู้��อ/+น

- การให่�ความีช่�วยู่เห่ล็/อ กระทุ�าได� ๒ ประการโดยู่สร�ป ค/อ สงเคราะห่�ในระด บโล็ก�ยู่ส�ข / สงเคราะห่�ในระด บโล็ก�ติติรส�ข *** การสงเคราะห"ระด้บูโลัก�ตตรส�ข โด้ย์การให(ธรรมัทาน เพ��อชื่'วย์ให(ผู้�(อ��นหลั�ด้พ(นจิากก�เลัสแลัะความัท�กข"โด้ย์ส�-นเชื่�งเป็�นเอกลักษณ"ของแนวค�ด้จิ�ตอาสาในพระพ�ทธศาสนา ท+�แตกต'างจิากแนวค�ด้จิ�ตอาสาท�วไป็ ท+�มั�'งให(ความัชื่'วย์เหลั�อในระด้บูโลัก+ย์ะเท'าน-น

วตถึ�ป็ระสงค"ข(อท+� ๓ • เพ��อศ,กษาแนวค�ด้ แลัะการถึอด้บูทเร+ย์นในการ

ท�างานจิ�ตอาสาของตวอย์'างอาสาสมัครแลัะองค"กรท+�ท�างานด้(านจิ�ตอาสาในป็ระเทศไทย์

• ๑) ศ�นย์"ชื่'วย์เหลั�อผู้�(ป็ระสบูภิย์น�-าท'วมัของมั�ลัน�ธ�ชื่ย์พฒนา ร.ร. จิ�ตลัด้า แลัะ มัหาว�ทย์าลัย์มัหาจิ�ฬาลังกรณราชื่ว�ทย์าลัย์

• ๒) โครงการพลังอาสาสมัครสร(างส�ขให(เด้7กในสถึานสงเคราะห" มั�ลัน�ธ�ส�ขภิาพไทย์

• ๓) คร�ข(างถึนนด้+เด้'น ๒๕๕๔ คร�นาง น– .ส. นร�ศราภิรณ" อส�พงษ"

• ท�าการศ,กษาข(อมั�ลัภิาคสนามั • เกบข�อมี�ล็จากการสงเกตแบูบูมั+ส'วนร'วมั

(Participate Observer)แล็ะ การลังพ�-นท+�ภิาคสนามั (On-site Survey)ในโครงการจ!ติอาสาทุ�+ทุ�าการศ,กษา โดยู่ผู้��ว!จ ยู่ได�เข�าร�วมีเป)นอาสาสมี ครในโครงการด งกล็�าว

• ทุ�าการสมัภิาษณ"เชื่�งลั,ก (In-depth Interview) ติ วอยู่�างอาสาสมี ครรวมีทุ งผู้��บร!ห่ารห่ร/อผู้��ด�แล็อาสาสมี ครในโครงการห่ร/อองค�กรทุ�+ทุ�างานด�านจ!ติอาสาในประเทุศไทุยู่ทุ�+เล็/อกศ,กษา / เล็/อกติ วอยู่�างแบบ ยู่,ดจ�ดมี��งห่มีายู่ของการศ,กษาเป)นห่ล็ ก (Key informant)

• แนวทุางการศ,กษาข�อมี�ล็จากการส มีภัาษณ�อาสาสมี คร ใช่�ห่ล็ กการแบบป็รากฏการณ"ว�ทย์า (Phenomenology) ให่�บ�คคล็อธ์!บายู่เร/+องราวความีร� �ส,กแล็ะประสบการณ�ทุ�+ตินประสบมีา

• ในป็ระเด้7นต'อไป็น+-

• ๑) ภิ�มั�หลังของอาสาสมัคร• ๒) แรงจิ�งใจิในการท�างานจิ�ตอาสา• ๓) ลักษณะแลัะว�ธ+การท�างานจิ�ตอาสา• ๔) ป็2ญหาแลัะอ�ป็สรรคในการท�างานจิ�ตอาสา• ๕) ส��งท+�ได้(รบูจิากการท�างานจิ�ตอาสา• ๖) ความัค�ด้เห7นเพ��มัเต�มัแลัะข(อเสนอแนะ

• ความีห่มีายู่แล็ะแนวค!ดเร/+องจ!ติอาสาจากการถ้อดประสบการณ�ของติ วอยู่�างอาสาสมี ครขององค�กรทุ�+ทุ�างานด�านจ!ติอาสาในประเทุศไทุยู่ ๓ องค�กรทุ�+เป)นกรณ�ศ,กษา

• พับว�าจ!ติอาสา ห่มีายู่ถ้,ง การมี�ความีปรารถ้นาด�แล็ะปรารถ้นาช่�วยู่เห่ล็/อผู้��อ/+น ห่ร/อการให่�ความีช่�วยู่เห่ล็/อผู้��อ/+น ห่ร/อ ผู้��ทุ�+มี�ความีทุ�กข�ห่ร/อป4ญห่า รวมีไปถ้,ง การบ�าเพัญสาธ์ารณประโยู่ช่น� ด�วยู่ความีเส�ยู่สล็ะจากจ!ติใจทุ�+บร!ส�ทุธ์!F แล็ะความีสมี ครใจโดยู่ไมี�ห่ว งส!+งใดติอบแทุน

• ว!ธ์�การแล็ะห่ล็ กการในการทุ�างานจ!ติอาสาจะมี�ความีห่ล็ากห่ล็ายู่ โดยู่ยู่,ดถ้/อประโยู่ช่น�แล็ะความีส�ขของผู้��ทุ�+ได�ร บความีช่�วยู่เห่ล็/อเป)นห่ล็ ก

ภิาพบูรรย์ากาศการท�างานของอาสาสมัคร ศ�นย์"ชื่'วย์เหลั�อผู้�(ป็ระสบูภิย์น�-าท'วมั มั�ลัน�ธ�ชื่ย์พฒนา

โรงเร+ย์นจิ�ตลัด้า แลัะมัหาว�ทย์าลัย์มัหาจิ�ฬาลังกรณราชื่ว�ทย์าลัย์

ภิาพบูรรย์ากาศการท�างานของอาสาสมัคร โครงการพลังอาสาสมัครสร(างส�ขให(เด้7กในสถึาน

สงเคราะห"

ภิาพบูรรย์ากาศการท�างานของคร�ข(างถึนน คร�นาง นางสาวนร�ศราภิรณ" อส�พงษ"–

วตถึ�ป็ระสงค"ข(อท+� ๔ • เพ��อบู�รณาการ แนวค�ด้เก+�ย์วกบูจิ�ตอาสาตามั

หลักการทางพระพ�ทธศาสนากบู แนวค�ด้ ทฤษฎ+เก+�ย์วกบูจิ�ตอาสาในบูร�บูทของสงคมัป็2จิจิ�บูน รวมัท-งแนวค�ด้แลัะการถึอด้บูทเร+ย์นในการท�างานจิ�ตอาสาของตวอย์'างอาสาสมัครแลัะองค"กรท+�ท�างานด้(านจิ�ตอาสาในป็ระเทศไทย์ เพ��อป็ระย์�กต"ใชื่(ในการท�างานจิ�ตอาสา

• ข นประมีวล็ผู้ล็ เร�ยู่บเร�ยู่ง ว!เคราะห่� สร�ป แล็ะเสนอแนะ

• น�าทุ ง ๓ แนวค!ด มีาเทุ�ยู่บเค�ยู่ง ว!เคราะห่�จ�ดเด�น จ�ดด�อยู่ แล็ะน�ามีาบ�รณาการเข�าด�วยู่ก น

• เก!ดเป)นองค�ความีร� �ให่มี� ค/อ จิ�ตอาสาแนวพ�ทธ“เชื่�งบู�รณาการ ”

• เพั/+อประยู่�กติ�ใช่�ในการทุ�างานจ!ติอาสา

สร�ป็ผู้ลัการว�จิย์ - จิ�ตอาสาแนวพ�ทธเชื่�งบู�รณาการ

• ๑. ความัหมัาย์• “จิ�ตอาสาแนวพ�ทธเชื่�งบู�รณาการ ” ห่มีายู่ถ้,ง จ!ติใจ

ทุ�+มี�ความีเส�ยู่สล็ะ อ นประกอบไปด�วยู่ความีเมีติติาแล็ะกร�ณา ค/อ มี�ความีปรารถ้นาด� แล็ะปรารถ้นาทุ�+จะช่�วยู่เห่ล็/อผู้��อ/+นห่ร/อช่�ว!ติอ/+น ให่�พั�นจากความีทุ�กข�แล็ะความีเด/อดร�อน

• เป)นจ!ติทุ�+ไมี�น!+งด�ดายู่ เมี/+อพับป4ญห่าแล็ะความีทุ�กข�เก!ดข, นก บผู้��อ/+นแล็ะส งคมี แล็ะพัร�อมีทุ�+จะเส�ยู่สล็ะก�าล็ งกายู่ ใจ เวล็า สติ!ป4ญญา ห่ร/อทุร พัยู่�ส!น เพั/+อช่�วยู่เห่ล็/อผู้��อ/+นแล็ะเพั/+อสาธ์ารณประโยู่ช่น� รวมีไปถ้,งการทุ�าความีด�เพั/+อส งคมีแล็ะส!+งแวดล็�อมี ติามีก�าล็ งทุ�+ตินจะกระทุ�าได� ด�วยู่ความีบร!ส�ทุธ์!Fใจแล็ะสมี ครใจ โดยู่ไมี�ห่ว งส!+งใดติอบแทุนเพั/+อติน

สร�ป็ผู้ลัการว�จิย์ - จิ�ตอาสาแนวพ�ทธเชื่�งบู�รณาการ

• ๒. แรงจิ�งใจิ แลัะการสร(างแรงจิ�งใจิในการท�างานจิ�ตอาสา

• ให่�ความีส�าค ญแก�แรงจ�งใจทุ งภัายู่ในแล็ะภัายู่นอกควบค��ก น

• แรงจ�งใจภัายู่ใน ให่�ความีส�าค ญในการสร�างเสร!มีค�ณธ์รรมีในจ!ติใจทุ�+เป)นแรงผู้ล็ กด นให่�บ�คคล็เก!ดความีเห่นใจในความีทุ�กข�ของผู้��อ/+น เก!ดความีเส�ยู่สล็ะแล็ะปรารถ้นาจะช่�วยู่เห่ล็/อผู้��อ/+น ได�แก� ฉนทะ, ป็2ญญา, เมัตตา แลัะกร�ณา + พั!จารณาให่�เห่นถ้,งประโยู่ช่น�อ นเก!ดจากการทุ�างานจ!ติอาสาทุ�+จะเป)นประโยู่ช่น�ทุ งติ�อตินเองแล็ะผู้��อ/+น

• ๒. แรงจิ�งใจิ แลัะการสร(างแรงจิ�งใจิในการท�างานจิ�ตอาสา (ต'อ)

• แรงจ�งใจภัายู่นอก เอ/ อห่ร/อสน บสน�นติ�อการพั ฒนาแรงจ�งใจภัายู่ใน ได�แก� การส�งเสร!มีการมี�จ!ติอาสาผู้�านครอบคร ว, สถ้าบ นการศ,กษา, ศาสนา, ส งคมี, ส/+อมีวล็ช่น เป)นติ�น โดยู่การปล็�กฝั4ง อบรมีส +งสอน การเป)นติ�นแบบทุ�+ด� ห่ร/อ การสร�างบรรยู่ากาศ ห่ร/อค�าน!ยู่มีในส งคมีทุ�+แสดงให่�เห่นถ้,งค�ณค�าของการมี�จ!ติอาสา

• ค�ณธรรมัภิาย์ในท+�มั�นคง + แรงจิ�งใจิภิาย์นอกอย์'างรอบูด้(าน

= พฤต�กรรมัจิ�ตอาสาอย์'างย์�งย์�น

สร�ป็ผู้ลัการว�จิย์ - จิ�ตอาสาแนวพ�ทธเชื่�งบู�รณาการ

• ๓. ลักษณะแลัะว�ธ+การท�างานจิ�ตอาสา• ๓.๑) หลักค�ด้ • เน�นสร�างความีเข�าใจห่ร/อสร�างค�ณสมับูต�ภิาย์ใน

จิ�ตใจิให่�เติร�ยู่มีพัร�อมีส�าห่ร บการทุ�างานทุ�+ติ�องเส�ยู่สล็ะเพั/+อผู้��อ/+นโดยู่อาศ ยู่การประยู่�กติ�หลักการทางพระพ�ทธศาสนา พระพ�ทธค�ณ พระพ�ทธจิร�ย์า แลัะพ�ทธธรรมั ควบค��ไปก บการสร�างการเตร+ย์มัความัพร(อมัภิาย์นอกในการล็งภัาคสนามีของการทุ�างานจ!ติอาสา ทุ งทุางร�างกายู่, จ!ติใจ, ความีค!ด, ทุ กษะ ความีร� � แล็ะอ�ปกรณ�ติ�างๆ

• ๓. ลักษณะแลัะว�ธ+การท�างานจิ�ตอาสา• ๓.๒) ว�ธ+การ• ให่�ความีช่�วยู่เห่ล็/อผู้�านการทุ�างานจ!ติอาสาทุ ง ๔ ด�าน

ค/อ ด�านร�างกายู่, ด�านจ!ติใจ, ด�านป4ญญา แล็ะด�านส งคมีแบบบ�รณาการ

• ให่�ความีสน บสน�นแล็ะช่�วยู่เห่ล็/อทุ งอามี!สทุาน ห่ร/อว ติถ้� ส!+งของ ห่ร/อค�าใช่�จ�ายู่แล็ะเน�นการให่�ธ์รรมีทุาน ค/อ ว!ช่า ความีร� � ข�อค!ด โดยู่เฉพัาะความีร� �ทุางธ์รรมีะ ห่ร/อการร� �แล็ะเข�าใจในส!+งทุ งห่ล็ายู่ติามีความีเป)นจร!งเพั/+อเป)นการให่�ป4ญญาในการแก�ป4ญห่าความีทุ�กข�

• มี�การประยู่�กติ�ห่ล็ กการการจ ดการแบบสมี ยู่ให่มี�เพั/+อการบร!ห่าร จ ดการงานจ!ติอาสา เพั/+อให่�อาสาสมี ครสามีารถ้ทุ�างานได�อยู่�างราบร/+นแล็ะมี�ประส!ทุธ์!ภัาพั

• ๓. ลักษณะแลัะว�ธ+การท�างานจิ�ตอาสา• ๓.๓) ผู้ลัท+�มั�'งหวง • ก�อให่�เก!ดประโยู่ช่น�ทุ งติ�อบ�คคล็ผู้��ทุ�+ทุ�างานจ!ติอาสา,

ประโยู่ช่น�ติ�อผู้��ทุ�+ได�ร บความีช่�วยู่เห่ล็/อ แล็ะประโยู่ช่น�ติ�อส งคมีโดยู่รวมี

• ให่�บรรล็�ถ้,งประโยู่ช่น�ทุ งในแง�ของการใช่�ช่�ว!ติประจ�าว นโดยู่ทุ +วไป แล็ะบรรล็�ถ้,งประโยู่ช่น�ในด�านค�ณค�าทุางจ!ติใจ ซึ่,+งเป)นประโยู่ช่น�ใน ระด้บูโลัก+ย์ส�ข

• ทุ งผู้��ทุ�+ทุ�างานจ!ติอาสา แล็ะผู้��ทุ�+ได�ร บความีช่�วยู่เห่ล็/อยู่ งสามีารถ้พั ฒนาตินเองไปถ้,งประโยู่ช่น�ในข นส�งส�ด ค/อ การพั ฒนา ฝัQกฝัน ข ดเกล็าตินเองจนกระทุ +งเก!ดป4ญญา ห่ล็�ดพั�นจากก!เล็สแล็ะความีทุ�กข�ไปได�โดยู่ล็�าด บ ห่ร/อ เข�าถ้,ง โลัก�ตตรส�ข

สร�ป็ผู้ลัการว�จิย์ - จิ�ตอาสาแนวพ�ทธเชื่�งบู�รณาการ

• ๔. แนวทางการแก(ไขป็2ญหาแลัะอ�ป็สรรคในการท�างานจิ�ตอาสา

• น�าเอา หลักพ�ทธธรรมั มีาประยู่�กติ� ควบค��ก บแนวทุางการแก�ป4ญห่าในบร!บทุของส งคมีป4จจ�บ น เพั/+อใช่�ในการแก�ไขป4ญห่าแล็ะอ�ปสรรคทุ งป4ญห่าแล็ะอ�ป็สรรคท+�เก�ด้จิากภิาย์ในติ วของอาสาสมี ครเอง ค/อจากจ!ติใจแล็ะพัฤติ!กรรมีของอาสาสมี คร แล็ะ ป็2ญหาแลัะอ�ป็สรรคจิากภิาย์นอก ทุ�+เก�+ยู่วข�องก บบ�คคล็ ห่ร/อป4จจ ยู่ ห่ร/อเห่ติ�การณ�แวดล็�อมี

• ในการแก�ไขป4ญห่าจะเน�นให่�ความีส�าค ญก บการแก(ไขหร�อพฒนาท+�จิ�ตใจิของอาสาสมัครก'อนเป็�นส�าคญ

สร�ป็ผู้ลัการว�จิย์ - จิ�ตอาสาแนวพ�ทธเชื่�งบู�รณาการ

• ๕. ส��งท+�ได้(รบูจิากการท�างานจิ�ตอาสา• การทุ�างานจ!ติอาสาก�อให่�เก!ด • ๑) ประโยู่ช่น�ติ�อติ วของอาสาสมี ครเอง (ประโยู่ช่น�

ติน อ ติติ ติถ้ะ– ) ได�พั ฒนาจ!ติใจ ข ดเกล็าก!เล็ส มี�ความีส�ข ความีภั�มี!ใจในตินเอง

• ๒) เป)นประโยู่ช่น�ติ�อผู้��ทุ�+อาสาสมี ครให่�ความีช่�วยู่เห่ล็/อ (ประโยู่ช่น�ทุ�าน ปร ติถ้ะ– )

• ๓) เป)นประโยู่ช่น�ติ�อส งคมีโดยู่รวมี (ประโยู่ช่น�ทุ ง ๒ ฝัPายู่ อ�ภัยู่ ติถ้ะ– ) ก�อให่�เก!ดส งคมีทุ�+น�าอยู่��แล็ะอบอ��น มี�ความีสงบส�ขติามีสมีควร

• ๕. ส��งท+�ได้(รบูจิากการท�างานจิ�ตอาสา• ในการทุ�างานจ!ติอาสา กควรเป)นไปเพั/+อจ�ดมี��ง

ห่มีายู่ทุ�+ด�งามีติามีห่ล็ กประโยู่ช่น� ๓ ประการ ค/อ • ประโยู่ช่น�ในป4จจ�บ น ห่ร/อ ทุ!ฏฐธ์ มีมี!ก ติถ้ประโยู่ช่น�• ประโยู่ช่น�เบ/ องห่น�า ห่ร/อ ส มีปรา-ยู่!ก ติถ้ประโยู่ช่น�• ประโยู่ช่น�อยู่�างยู่!+ง ห่ร/อ ปรมี ติถ้ประโยู่ช่น�

สร�ป็ผู้ลัการว�จิย์ - จิ�ตอาสาแนวพ�ทธเชื่�งบู�รณาการ

• ๖. แนวทางการพฒนาจิ�ตอาสา• การสร�างส�าน,กทุ�+ด�ติ�อส งคมี ติ�องอาศ ยู่การส�ง

เสร!มีทุ ง ป็2จิจิย์ภิาย์ใน หร�อแรงจิ�งใจิภิาย์ใน เพั/+อให่�เก!ดส�าน,กทุ�+ด�ด�วยู่ตินเอง เช่�น

• การพั ฒนาตินเองติามีห่ล็ กไติรส!กขา• การสร�างฉ นทุะ ห่ร/อ ความีร ก ความีสนใจในงาน

จ!ติอาสา อ นเน/+องมีาจากการเห่นค�ณค�าของงานจ!ติอาสาน น

• การสร�างแรงจ�งใจทุ�+ประกอบไปด�วยู่ป4ญญาแล็ะกร�ณา เป)นติ�น

• ๖. แนวทางการพฒนาจิ�ตอาสา• การสร(างแรงจิ�งใจิภิาย์นอก• จากครอบคร ว ญาติ! เพั/+อน คร� ส/+อมีวล็ช่น คนใน

ส งคมี รวมีไปถ้,งสถ้าบ นทุางส งคมี แล็ะกล็��มี องค�กรติ�างๆ ทุ�+เป)นแบบอยู่�างทุ�+ด�แล็ะให่�การส +งสอน อบรมี ปล็�กฝั4งส�งเสร!มี แล็ะสน บสน�นให่�มี�การสร�างก!จกรรมีห่ร/อโครงการทุ�+จะน�าไปส��การสร�างจ!ติส�าน,กทุ�+ด� ห่ร/อการมี�พัฤติ!กรรมีจ!ติอาสา แล็ะ

• เมี/+อบ�คคล็ได�มี�โอกาสทุ�างานจ!ติอาสา+ ได�ส มีผู้ สถ้,งค�ณค�าของการมี� จ!ติอาสา รวมีทุ งได�ร บความีส�ข ความีภัาคภั�มี!ใจจากการปฏ!บ ติ!งานจ!ติอาสา กจะเก!ดแรงบ นดาล็ใจในการห่าโอกาสช่�วยู่เห่ล็/อผู้��อ/+นแล็ะสร�างประโยู่ช่น�ติ�อไปได�

การป็ระย์�กต"ใชื่(หลักการท�างานจิ�ตอาสาแนวพ�ทธ

เชื่�งบู�รณาการ• บ�คคล็ ห่ร/อกล็��มีองค�กรทุ�+ทุ�างานด�านจ!ติอาสา สามีารถ้น�า

เอาร�ปแบบ ห่ร/อ Model มีาติ�อยู่อดห่ร/อปร บประยู่�กติ�ใช่�ในการทุ�างานจ!ติอาสาให่�เห่มีาะสมีก บล็ กษณะงาน ห่ร/อกล็��มี องค�กรของตินได�

• โดยู่สามีารถ้น�าไปประยู่�กติ�ใช่�ก บการทุ�างานจ!ติอาสาได�อยู่�างห่ล็ากห่ล็ายู่ติามีความีเห่มีาะสมีของแติ�ล็ะประเภัทุงาน แล็ะยู่ งสามีารถ้น�ามีาประยู่�กติ�เพั/+อสร�างเสร!มีห่ร/อพั ฒนาจ!ติอาสาให่�แก�คนในส งคมีห่ร/อในองค�กร แล็ะสามีารถ้น�ามีาแก�ไขป4ญห่าแล็ะอ�ปสรรคของการทุ�างานจ!ติอาสาทุ�+เก!ดข, นได�

• เพั/+อเป)นการวางรากฐานแล็ะสร�างสรรค�การด�าเน!นช่�ว!ติทุ�+ด�งามีแล็ะมี�ความีส�ขในติ วบ�คคล็ แล็ะมี�ส�วนในการจรรโล็งส งคมีให่�เป)นส งคมีแห่�งน� าใจแล็ะความีเอ/ อเฟัJ อ มี�ความีสงบส�ขแล็ะส นติ!ทุ�+ยู่ +งยู่/นอยู่�างแทุ�จร!ง

๕. การป็ระย์�กต"แนวค�ด้เร��องจิ�ตอาสาในพระไตรป็3ฎก กบูการท�างานจิ�ตอาสาใน

ป็2จิจิ�บูน• แบู'งเป็�น หลักค�ด้ “ ” / “ว�ธ+การ ” / “ผู้ลัท+�มั�'ง

หวง”

• ๕.๑ หลักค�ด้– ประยู่�กติ�ห่ล็ ก พระพ�ทธค�ณ ๓ “ ” >> พั ฒนา

ป4ญญา / ความีบร!ส�ทุธ์!Fใจ / ความีกร�ณา ให่�เก!ดมี�ข, นในติน เป)นค�ณสมีบ ติ!ส�าค ญ – ประยู่�กติ�ห่ล็ ก พระพ�ทธจิร�ย์า ๓ “ ” >> ทุ�า

ห่น�าทุ�+อยู่�างสมีด�ล็ ระห่ว�าง การทุ�างานจ!ติอาสา / การด�แล็ครอบคร ว ญาติ!มี!ติร / การร บผู้!ดช่อบอาช่�พั การงานของติน

แบู'งเป็�น หลักค�ด้ “ ” / “ว�ธ+การ ” / “ผู้ลัท+�มั�'งหวง”๕.๑ หลักค�ด้

ประยู่�กติ�ห่ล็ ก พระพ�ทธค�ณ ๓ “ ” >> พั ฒนา ป4ญญา / ความีบร!ส�ทุธ์!Fใจ / ความีกร�ณา ให่�เก!ดมี�ข, นในติน เป)นค�ณสมีบ ติ!ส�าค ญ ประยู่�กติ�ห่ล็ ก พระพ�ทธจิร�ย์า ๓ “ ” >> ทุ�าห่น�าทุ�+อยู่�างสมีด�ล็ ระห่ว�าง การทุ�างานจ!ติอาสา / การด�แล็ครอบคร ว ญาติ!มี!ติร / การร บผู้!ดช่อบอาช่�พั การงานของติน

• ๕.๑ หลักค�ด้ (ต'อ)– ควรสร�าง ฉนทะ “ ” ห่ร/อ (การร กในงานอ น

เก!ดจากการเห่นค�ณค�าของงาน) ให่�เก!ดข, นในการทุ�างานจ!ติอาสา–ควรทุ�าการพั ฒนา ฝัQกฝัน แล็ะข ดเกล็าตินเองไป

พัร�อมีก บการช่�วยู่เห่ล็/อผู้��อ/+นแล็ะส งคมี >> การทุ�างาน ค/อ การปฏ!บ ติ!ธ์รรมี >> ติามีห่ล็ ก

อรรถึะ ๓ “ ” (ประโยู่ช่น�ติน,ประโยู่ช่น�ผู้��อ/+น,ประโยู่ช่น�ทุ ง ๒ ฝัPายู่)–ควรมี�ค�ณธ์รรมี ห่ร/อ ประยู่�กติ�ห่ล็ กพั�ทุธ์ธ์รรมีใน

การทุ�างาน จ!ติอาสาทุ ง ๔ ห่มีวด–ประยู่�กติ�ห่ล็ กการทุ�างานจากพัระพั�ทุธ์ด�าร สเมี/+อ

คร งส�งพัระสาวกออกประกาศพัระศาสนา

๕.๑ หลักค�ด้ (ต'อ)- ควรสร�าง ฉนทะ “ ” ห่ร/อ (การร กในงานอ นเก!ดจากการเห่นค�ณค�าของงาน) ให่�เก!ดข, นในการทุ�างานจ!ติอาสา- ควรทุ�าการพั ฒนา ฝัQกฝัน แล็ะข ดเกล็าตินเองไปพัร�อมีก บการช่�วยู่เห่ล็/อผู้��อ/+นแล็ะส งคมี >> การทุ�างาน ค/อ การปฏ!บ ติ!ธ์รรมี >> ติามีห่ล็ ก

อรรถึะ ๓ “ ” (ประโยู่ช่น�ติน,ประโยู่ช่น�ผู้��อ/+น,ประโยู่ช่น�ทุ ง ๒ ฝัPายู่)- ควรมี�ค�ณธ์รรมี ห่ร/อ ประยู่�กติ�ห่ล็ กพั�ทุธ์ธ์รรมีในการทุ�างานจ!ติอาสาทุ ง ๔ ห่มีวด- ประยู่�กติ�ห่ล็ กการทุ�างานจากพัระพั�ทุธ์ด�าร สเมี/+อคร งส�งพัระสาวกออกประกาศพัระศาสนา

• “ภั!กษ�ทุ งห่ล็ายู่ เราพั�นแล็�วจากบ�วง (โล็ภัะ) ทุ งปวง ทุ งทุ�+เป)นของทุ!พัยู่� ทุ งทุ�+เป)นของมีน�ษยู่� แมี�พัวกเรากพั�นแล็�วจากบ�วงทุ งปวงทุ งทุ�+เป)นของทุ!พัยู่� ทุ งทุ�+เป)นของมีน�ษยู่�

• ภั!กษ�ทุ งห่ล็ายู่ พัวกเธ์อจงจาร!กไปเพั/+อประโยู่ช่น�ส�ขแก�ช่นจ�านวนมีาก เพั/+ออน�เคราะห่�ช่าวโล็ก เพั/+อประโยู่ช่น�เก/ อก�ล็แล็ะความีส�ขแก�ทุวยู่เทุพัแล็ะมีน�ษยู่�

• อยู่�าไปโดยู่ทุางเด�ยู่วก นสองร�ป จงแสดงธ์รรมีมี�ความีงามีในเบ/ องติ�น มี�ความีงามีในทุ�ามีกล็าง แล็ะมี�ความีงามีในทุ�+ส�ด จงประกาศพัรห่มีจรรยู่� พัร�อมีทุ งอรรถ้แล็ะพัยู่ ญช่นะบร!ส�ทุธ์!F บร!บ�รณ�ครบถ้�วน

• ส ติว�ทุ งห่ล็ายู่ทุ�+มี�ธ์�ล็�ในดวงติาน�อยู่ มี�อยู่�� ยู่�อมีเส/+อมีเพัราะไมี�ได�ฟั4งธ์รรมี จ กมี�ผู้��ร� �ธ์รรมี

• ภั!กษ�ทุ งห่ล็ายู่ แมี�เรากจ กไปยู่ งติ�าบล็อ�ร�เวล็าเสนาน!คมี เพั/+อแสดงธ์รรมี”

๕.๒ ว�ธ+การ• ๑) ชื่'วย์ใคร

๑.๑) การชื่'วย์แบูบูเจิาะจิง / กรณ+พ�เศษ ท+�เห7นสมัควรชื่'วย์เหลั�อ – ผู้��ทุ�+ประสบความีทุ�กข� ห่ร/อ ป4ญห่าช่�ว!ติในด�าน

ติ�างๆ –ผู้��ทุ�+ติ�องการความีช่�วยู่เห่ล็/อ ห่ร/อ ร�องขอความี

ช่�วยู่เห่ล็/อ –ผู้��ทุ�+ก�าล็ งเด/อดร�อน ห่ร/อ ประสบความีห่ายู่นะ

ห่ร/อ จะเส�ยู่ประโยู่ช่น�อ นพั,งได� (เช่�น การติร สร� �ธ์รรมี) ถ้�า พัระพั�ทุธ์เจ�าไมี�เสดจไปโปรด –ผู้��ทุ�+มี�อ�ปน!ส ยู่ ห่ร/อ โอกาสทุ�+จะบรรล็�ธ์รรมี

๑) ชื่'วย์ใคร๑.๑) การชื่'วย์แบูบูเจิาะจิง / กรณ+พ�เศษ ท+�เห7นสมัควรชื่'วย์เหลั�อ ผู้��ทุ�+ประสบความีทุ�กข� ห่ร/อ ป4ญห่าช่�ว!ติในด�านติ�างๆ ผู้��ทุ�+ติ�องการความีช่�วยู่เห่ล็/อ ห่ร/อ ร�องขอความีช่�วยู่เห่ล็/อ ผู้��ทุ�+ก�าล็ งเด/อดร�อน ห่ร/อ ประสบความีห่ายู่นะ ห่ร/อ จะเส�ยู่ประโยู่ช่น�อ นพั,งได� (เช่�น การติร สร� �ธ์รรมี) ถ้�า พัระพั�ทุธ์เจ�าไมี�เสดจไปโปรด ผู้��ทุ�+มี�อ�ปน!ส ยู่ ห่ร/อ โอกาสทุ�+จะบรรล็�ธ์รรมี

๕.๒ ว�ธ+การ• ๑) ชื่'วย์ใคร (ต'อ)

๑.๑) การชื่'วย์แบูบูไมั'เจิาะจิง >> พระพ�ทธก�จิ- ทุรงช่�วยู่เห่ล็/อสรรพัส ติว�อยู่�างไมี�จ�าก ด ผู้�านการ

แสดงพัระธ์รรมีเทุศนา เพั/+อประโยู่ช่น�แล็ะความีส�ขแก�สรรพัส ติว�ทุ งห่ล็ายู่อยู่�างติ�อเน/+องติล็อดระยู่ะเวล็า ๔๕ พัรรษา- ทุรงประทุานสติ!ป4ญญา แล็ะโอกาสในการติร สร� �

ธ์รรมี รวมีทุ ง การห่ล็�ดพั�นจากความีทุ�กข�ในส งสารว ฏแก�สรรพัส ติว�ทุ งห่ล็ายู่

๑) ชื่'วย์ใคร (ต'อ) ๑.๑) การชื่'วย์แบูบูไมั'เจิาะจิง >> พระพ�ทธก�จิ

- ทุรงช่�วยู่เห่ล็/อสรรพัส ติว�อยู่�างไมี�จ�าก ด ผู้�านการแสดงพัระธ์รรมีเทุศนา เพั/+อประโยู่ช่น�แล็ะความีส�ขแก�สรรพัส ติว�ทุ งห่ล็ายู่อยู่�างติ�อเน/+องติล็อดระยู่ะเวล็า ๔๕ พัรรษา

- ทุรงประทุานสติ!ป4ญญา แล็ะโอกาสในการติร สร� �ธ์รรมี รวมีทุ ง การห่ล็�ดพั�นจากความีทุ�กข�ในส งสารว ฏแก�สรรพัส ติว�ทุ งห่ล็ายู่

๕.๒ ว�ธ+การ• ๒) ชื่'วย์อย์'างไร

.ก พัระพั�ทุธ์องค�ทุรงพั!จารณาแล็ะเล็งเห่นป4ญห่าแล็ะความีทุ�กข� รวมีทุ ง อ�ปน!ส ยู่ในการบรรล็�มีรรคผู้ล็ของบ�คคล็น น จ,งเสดจไปช่�วยู่เห่ล็/อด�วยู่พัระองค�เอง (มี!ได�มี�การทุ�ล็ขอ)

.ข พัระพั�ทุธ์องค�ได�ร บการกราบทุ�ล็ขอความีช่�วยู่เห่ล็/อ จากบ�คคล็ผู้��ประสบป4ญห่าแล็ะติ�องการความีช่�วยู่เห่ล็/อ จ,งทุรงประทุานความีช่�วยู่เห่ล็/อ

๒) ชื่'วย์อย์'างไร (ต'อ) .ก พัระพั�ทุธ์เจ�าทุรงล็งมี/อช่�วยู่เห่ล็/อ ห่ร/อ

สงเคราะห่�สรรพัส ติว�ด�วยู่พัระองค�เอง.ข พัระพั�ทุธ์เจ�าทุรงสอนให่�พัระสาวก ห่ร/อ พั�ทุธ์

บร!ษ ทุมี�จ!ติใจทุ�+มี�ความีเมีติติา กร�ณา เส�ยู่สล็ะ ล็ะคล็ายู่ความีเห่นแก�ประโยู่ช่น�ส�วนติน เพั/+อกระทุ�าประโยู่ช่น� ห่ร/อ ช่�วยู่เห่ล็/อผู้��อ/+นอยู่�างไร�เง/+อนไข

.ค พัระพั�ทุธ์เจ�าทุรงส�งพัระสาวกออกไปประกาศพัระศาสนา ห่ร/อ เผู้ยู่แผู้�พัระธ์รรมี เพั/+อเป)นการช่�วยู่เห่ล็/อ สงเคราะห่�ด�วยู่การให่�ธ์รรมีทุาน

๒) ชื่'วย์อย์'างไร (ต'อ) ลักษณะของการให(ความัชื่'วย์เหลั�อ หร�อ สงเคราะห"สรรพสตว"ของพระพ�ทธเจิ(า.ก ด้(านกาย์ภิาพ.ข ด้(านสงคมั.ค ด้(านจิ�ตใจิ.ง ด้(านป็2ญญา

** สร�ป็( )ก ชื่'วย์เหลั�อ หร�อ สงเคราะห"ระด้บู โลัก+ย์“

ส�ข”( )ข ชื่'วย์เหลั�อ หร�อ สงเคราะห"ระด้บู โลัก�ตต“

รส�ข”

๕.๓ ผู้ลัท+�มั�'งหวง

• มั�'งหวงป็ระโย์ชื่น"ท+�จิะเก�ด้ข,-นแก'ผู้�(ท+�ได้(รบูความัชื่'วย์เหลั�ออย์'างแท(จิร�ง- ท�ฏฐธมัมั�กตถึป็ระโย์ชื่น" >>ความีส�ขกายู่ สบายู่ใจ ไมี�เด/อดร�อน- สมัป็ราย์�กตถึป็ระโย์ชื่น" >> ส�ข สงบในจ!ติใจ มี�ค�ณธ์รรมีแล็ะสภัาวะจ!ติใจทุ�+เจร!ญงอกงามีข, น- ป็รมัตถึป็ระโย์ชื่น" >> ร� �แจ�งส จธ์รรมี มี�สติ! ป4ญญาทุ�+พั ฒนา จ!ติใจเป)นอ!สระ ผู้�องใส เบ!กบาน ปราศจากก!เล็ส แล็ะความีทุ�กข� >> บรรล็�มีรรค ผู้ล็ น!พัพัาน

๕.๓ ผู้ลัท+�มั�'งหวง (ต'อ)

• พระพ�ทธเจิ(าทรงให(ความัสงเคราะห" หร�อ ชื่'วย์เหลั�อให(ผู้�(ท+�ได้(รบูความัชื่'วย์เหลั�อ ป็ระสบูความัส�ขท-งในระด้บู โลัก+ย์ส�ข แลัะ โลัก�ตตรส�ข“ ” “ ”– ๑) โลัก+ย์ส�ข (ความัส�ขในทางโลัก) >> ส�ข

กายู่ สบายู่ใจ พั�นจากป4ญห่า ห่ร/อ ความีล็�าบากเด/อดร�อน– ๒) โลัก�ตตรส�ข (ความัส�ขเหน�อโลัก) >>

การบรรล็� มีรรค ผู้ล็ น!พัพัาน ห่ร/อ เป)นพัระอร!ยู่บ�คคล็ *** เป็�นอ�ด้มัคต�ส�งส�ด้ในพระพ�ทธศาสนา

เอกสารอ(างอ�ง• สรณ�ยู่� สายู่ศร. “การบู�รณาการหลักการทาง

พระพ�ทธศาสนาใน การท�างานจิ�ตอาสา”. ว!ทุยู่าน!พันธ์�พั�ทุธ์ศาสติรด�ษฎ�บ ณฑิ!ติ. บ ณฑิ!ติว!ทุยู่าล็ ยู่ : มีห่าว!ทุยู่าล็ ยู่มีห่าจ�ฬาล็งกรณราช่ว!ทุยู่าล็ ยู่, ๒๕๕๖.

ต�ด้ตามัผู้ลังานอ��นๆ ของเราได้(ท+�

www.padvee.comEducation for all.