BOYUN MUAYENESİ

DR.FETHİ İSNAÇİZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİV.

ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ

• SUNUM İÇERİĞİ• CERVİCAL BÖLGE ANOTOMİSİ ÖYKÜ• İNSPEKSİYON• PALPASYON• BOYNUN FONKSİYONEL HAREKETLERİ• MUAYENELER• ÖZEL DURUMLAR

CERVİCAL BÖLGE ANATOMİSİOMURGA26 KEMİK(33 VERTEBRA)HAREKETLİ VERTEBRA 24İNTERVERTEBRAL DİSK SAYISI 23C1-C2 VERTEBRA ARASINDA DİSK YOK

• Omur ve disklerin boyutları yukarıdan aşağıya doğru artar.

• Yetişkin bir erkekte yaklaşık 71cm. olan omurga boyu, yetişkin kadında 61cm’dir.

• Bu uzunluğun ¼’ü diskler, ¾’ü omurlar tarafından oluşturulur

SERVİCAL VERTEBRALAR

• 7 TANE SERVİCAL VERTEBRA• 8 TANE SPİNAL SİNİR(C1-C8)• C8 SPİNAL SİNİR(C7-T1)• C1-C2 ARASINDA DİSK YOK • EN KARAKTERİSİTİK ÖZELLİKLERİ FORAMEN

TRANSVERSARİUM(A.V VERTEBRALİS)• PROCESSUS SPİNOSUS ÇATTALI

ÖZELLİKLİ VERTEBRALAR

• ATLAS: C1• CORPUS VE PROCESSUS SPİNOSUS U YOKTUR• AXİS :C2 • DENS AXİS• VERTEBRA PROMİNİENS;C7• PROCESSUS SPİNOSUS EN UZUN VE ÇATALSIZ• A.V VERTEBRALİS FORAMENDEN GEÇMEZ• SERVİCAL KOSTA (CERVİCAL KOSTA SENDROMU)

BAŞ BOYUN LİGAMENT VE EKLEMLERİ

• ARTİCULATİO ATLANTOOCCİPİTALİS • ELLİPSOİD TİP EKLEMDİR• EKLEMİN ESAS HAREKETİ BAŞA FLEKSİYON VE

EKSTENSİYON ‘’EVET’’• MEMBRANA ATLANTOOCCİPİTALİS ANTERİOR• MEMBRANA ATLANTOOCCİPİTALİS POSTERİOR

ARTİCULATTİO

ATLANTOOCCİPİTALİS

BAŞ BOYUN LİGAMENT VE EKLEMLERİ

• ARTİCULATİO ATLANTOAXİALİS • ÜÇ EKLEMDEN OLUŞUR• MEDİANA ;TROKOİD (BAŞ ROTASYON HAREKETLERİ)(HAYIR)• LATERALİS; PLANA TİPİ (OLANLAR DA LATERAL FLEKSİYON)• LİG.ALARİA BAŞIN ROTASYON HAREKETLERİNİ KONTROL EDER• LİG.TRANSVERSUM ATLANTİS;DENS AXİS İ POZİSYONUNDA

TUTAN LİGAMENTTİR• MEBRANA TECTORİA : ÖNCEKİ LİGAMENTLERİ

ÖRTER.VERTEBRA GÖVDELERİN ARKA YÜZÜNÜ ÖRTEN LİG.LONGİTUDİNALE POSTERİUS İLE DEVAM EDER.

BAŞ BOYUN LİGAMENT VE EKLEMLERİ

BOYUN LİGAMENTLERİ

• Dens axis’le medulla spina-lis atlanto-axialis mediana posterior) bulunur. Kazalarda başın arasında lig. transversum atlantis (art. hiperekstansiyonuyla yırtılabilir (whiplash) ve medulla oblangata’nın alt kısmı ve komşu medulla spinalis bölümü hasar görebilir.

whiplash

BOYUN EKLEMLERİ VE LİGAMENTLAR

• ARTİCULATİONES ZYGAPOPYSİALES• Komşu vertebraların processus articularis superior ve

inferiorları arasında kurulu plana tipi eklemlerdir.foramen intervertebrale ye (spinal sinirlere ) komşu olduklarından patolojileri ağrılıdır

BOYUN KASLARI

BOYUN OMURLARIN ÖN KISMINDA • Plexus cervicalis tarafından innerve edilirler. • 1. M. longus colli: Boynu öne eğer.• 2. M. longus capitis: Başı öne eğer. • 3. M. rectus capitis anterior: Başı öne eğer. • 4. M. rectus capitis lateralis: Başı yana eğer.

BOYUN KASLARI

• BOYUN OMURLARIN DIŞ YANDA(PARAVERTEBRAL)

• Plexus cervicalis tarafından innerve edilirler. • 1. M. scalenus anterior • 2. M. scalenus medius • 3. M. scalenus posterior

BOYUN KASLARI

• Genellikle skalen kaslar birlikte çalışırlar. Boyna fleksiyon yaptırırlar.

• İnspirasyona yardımcı olurlar. • M. scalenus anterior’un ön yüzünde fasyasının

içinde n. phrenicus seyreder. M. scalenus anterior ile medius arasına interskalen aralık denir, arteria subcalavia ve plexus brachialis geçer (sıkışırlarsa torasik çıkış sendromu)

• ,

BOYUN KASLARI

• M .sternocleidomastoideus: Sternum ve klavikuladan başlar temporal kemiğin mastoid parçasında sonlanır. N. accessorius ve ll-lll. servikal spinal sinirler tarafından innerve edilir.

• Tek taraflı kasıldığında baş ve boyuna ekstansiyon yaptırır. Çene ucunu ve yüzü yukarı ve karşı tarafa çevirecek şekilde başa rotasyon yaptırır

• İki taraflı kasıldığında başı arkaya eğer (ekstansiyon). Boynu ve yüzü öne çeker

BAŞ BOYUN

• YÜZEYEL ENSE KASLARI

Baş Boyun kasları• DERİN ENSE KASLARI • Sinirleri: N. suboccipitalis (C1’spinal sinirin arka

dalı) ve n. occipitalis majör (C2’nin arka dalı)• 1. M. rectus capitis posterior majör• 2. M. rectus capitis posterior minör • 3. M. obliquus capitis inferior• 4. M. obliquus capitis superior• Görevleri: Başı arkaya eğerler. M. obliquus

capitis inferior başı ve yüzü kasıldığı tarafa çevirir.

BAŞ BOYUN SIRT KASLARI

DERİN SIRT KASLARI. Tümü kendi seviyelerinde bulunan spinal

sinirlerin r. dorsalis’lerinden innerve edilirler. - M. splenius capitis et cervicis Mm. erector spinae: Üc kolondan oluşur: 1. M. iliocostalis 2. M. longissimus 3. M. spinalis Mm. transversospinales: - M. semispinalis -

Mm. multifidi - Mm. rotatores

DERİN SIRT KASLARI

MEDULLA SPİNALİS• Atlas’ın üst kenarı hizasında başlar ve L1- L2 arası discus

seviyesinde Conus medullaris adını alarak sonlanır. • Filum terminale: Conus medullaris ucundan uzanan içi boş

piamater yapraklarının birleşmesiyle oluşan ipliksi yapı• Ligamentum coccygeum: Filum terminale’nin dura mater

dışı uzantısıdır • Intumescentia cervicalis: C3 - T2 arası şişkinlik (plexus

brachialis nedeniyle)• Intumescentia lumbalis: T9 — conus medullaris arası

şişkinlik (plexus lumbosacralis)• Cauda equina: Filum terminale etrafında spinal sinirlerin

köklerinin oluşturduğu at kuyruğu görüntüsündeki yapı

• ilk spinal sinir foramen magnum ile atlas (C1) arasından çıkar (C1. spinal sinir) bu nedenle servikal bölgeden 8 çift spinal sinir çıkar.

• Spinal sinir sayısı vertebra sayısından 1 fazladır• C8 c7 vertebra altından çıkar• Bundan sonraki spinal sinirler aynı sayılı

vertebra altından çıkar

PLEXUS CERVİCALİS C1 C4V• ilk 4 servikal spinal sinirin ön dallarının yaptığı basit

halkalardan oluşur.• M.scalenius medius üzerindedir.• PUNCTUM NERVERUM(DUYUSAL)• n. occipitalis minör • n.auricularis magnus• n. transversus colli • nn. supraclaviculares • ANSA CERVİCALİS(MOTOR)(pars superior pars inferior)• N.PHERİNİCUS(DİYAFRAGMA)(M.scalenus anterior)

BAŞ BOYUN SİNİRLERİ

PLEXUS BRAKİALİS

• C5 - T1 ön dalları tarafından oluşturulur.• Önce interskalen aralıkta m. scalenus ile medius arasında;• C5 - C6’nın ön dalı birleşerek truncus superior’u C7’nin ön

dalı truncus medius’u C8 - T1 ön dalları birleşerek truncus inferior’u oluştururlar

• Daha sonra aksillada:• Tüm trunkuslardan ayrılan bir grup axon aksular arterin

arkasında birleşerek fasciculus posterior’u;• truncus superior ve medius’un öne devam eden dalları

aksular arterin lateralinde fasciculus lateralis’i • truncus inferior’un öne devam eden lifleri ise aksular

arterin medyalinde fasciculus medialis’i oluştururlar.

PLEXUS BRAKİALİS

PLEXUS BRAKİALS

PLEXUS BRAKİALİSC5: Anahtar kası bisepstir, anahtar noktası antekübital

fossanın lateralindedir, refleksi biseps refleksidir.C6: Anahtar kası ekstansör karpi radyalis longus ve

brevistir, anahtar noktası başparmak birinci falanks dorsal ortasındadır, refleksi brakiyoradyal refleksidir.

C7: Anahtar kası trisepstir, anahtar noktası orta parmak birinci falanks dorsal ortasıdır, refleksi triseps refleksidir.

C8: Anahtar kası fleksor digitorum profundustur, anahtar noktası küçük parmak birinci falanks dorsal ortasıdır, refleksi yoktur.

T1: Anahtar kası abduktor digiti minimidir, anahtar noktası antekübital fossanın mediyalidir, refleksi yoktur.

ÖYKÜ

• EN SIK AĞRI ŞİKAYETİ• TRAVMA,DİSTONİ,TORTİKOLİS,ENFEKSİYON• TÜMOR,YANSIYAN AĞRI• SİSTEMİK HASTALIKLAR(RA, AS)• FİBROMYALJİ,RADİKULOPATİ,WHİPLASH• İLAÇ KULLANIMI• MESLEK• METABOLİK

HASTALIKLAR(PAGET,OSTEOPOROZ,GUT)

İNSPEKSİYON• HASTANIN POSTÜRÜ• YÜRÜYÜŞÜ• YÜZ İFADESİ• BOYUN HAREKETLERİ• ATROFİ • HİPERTROFİ• CİLT DEĞİŞİKLERİ• SKOLYOZ• TORTİKOLİS

PALPASYON

• İDEAL OLANI SIRTÜSTÜ YATMASI PARASPİNAL KASLAR LİGAMANLAR• TRAPEZİUS KASI• SPİNOZ ÇIKINTILAR• BOYUN ÖN KISMI -Arter nabzı - Lenf bezleri(SCM İÇ KENARI VE TRAPEZİUS ANTEROLATERAL) - Tiroid bezi - Trakea -Skalen kaslar - Diğer yapılar

PALPASYON• Faset eklemleri spinoz cıkıntıların yaklaşık 2,5

cm dışında hissedilir.• C3 seviyesin de hiyoid kemik,• C4 ve C5’de tiroid kıkırdak, C6’da krikoid

kıkırdak eklemlerin yerini belirlemeye yardımcı olur.

BOYNUN FONKSİYONEL HAREKETLERİ

• 3 .DEKATTA• FLEXİON 0-70• EKSTANSİYON 0-70• LATERAL FLEKSİON 0-45• ROTASYON 0-90• 5.DEKKATTA HAREKET AÇIKLIĞI 10° AZALIR• MUTLAKA AKTİF VE PASİF OLARAK

DEĞERLENDİRİLMELİDİR

ROTASYONLAR

• MAXİMUM FLEXİONDAKİ PASİF ROTASYONLAR• C2 ALTI VERTEBRALAR KİLİTLENİR ATLANTOAKSİAL –ATLANTOOCCİPUTAL

EKLEMLER DEĞERLENDİRİLİR• AĞRI YADA KISITLILIK ÜST VERTEBRA DİSFONKSİYON

GÖSTERGESİ(İNFLAMATUVAR,DEJENERATİF,İNSTABİLİTE)• MAXİMUM EKSTENSİYONDAKİ PASİF ROTASYONLAR• atlantooksipital eklem bölgesi kilitlenmiştir.• omurganın alt segmentlerin de ve servikotorasik bileşke

değerlendirilir.• Ağrı yada kısıtlılık alt vertebra disfonksiyon

göstergesi(dejeneratif)• NÖTRAL POZİSYONDAKİ PASİF ROTASYONLAR• Orta vertebra fonksiyonlarını gösterir

MUAYENELER

FORAMİNAL KOMPRESYON (SPURLİNG,JACKSO)TESTİ• AĞRI +NÖRAL FORAMEN DARLIĞI,FASET EKLEMÜZERİNDEKİ

BASINÇ,KAS SPAZMI• AĞRININ KOLA YAYILMASI DURUMUNDA DERMATOMUNA

BAK• DİKKAT ;AS VE RA HASTASINDA KONTRAENDİKE

(ATLANTOOCCİPUTAL SUBLUKSASYON)

DİSTRAKSİYON TESTİ

- Distraksiyon testi: Bir el ile hastanın çenesi kavranır, diğer el ile oksipital bölgeden tutularak baş yukarı doğru çekilir. Boyun ve/veya koldaki ağrı azalır veya ortadan kalkarsa test pozitiftir.

-Distraksiyonla nöral foramenler genişler, intervertebral mesafe artar, faset eklem kapsülündeki basınç düşer.

OMUZ ABDUKSİYON(BAKODY) TESTİ

• Bu radikuler semptomların,özellikle C4 C5 sinir köklerinin değerlendirilmesinde kullanılır.hastanın kolu pasif yada aktif olarak abduksiyona getirilir,eli ve ön kolu başın üzerine konulur.semptomların azalması ya da koybolması C4-5 ve C5-6 intervertebral aralıktaki ekstradural kompresyona işaret eder.Ağrı artarsa interskalen aralıktaki basının artışını gösterir

BAKODY TESTİ

VALSAVA TESTİ

Valsalva testi: Hasta derin nefes alır, tutar ve ıkınır. Boyun ve/veya kolda ağrı olursa veya var olan ağrı artarsa test pozitiftir.

Valsalva testi ile intratekal basınç artar, ilgili bölgede ve onunla bağlantılı alanda şikayetin olması ve bunun hasta tarafından belirtilmesi önemlidir.Test sonuçları subjektiftir.

VALSAVA MANEVRASI

ADSON TESTİ

Adson testi: Hasta ayakta dururken hastanın arkasından radyal nabız palpe edilir. Hasta başını o tarafa çevirir.Hastaya derin nefes alması ve tutması söylenir. Daha sonra, kol abdüksiyon, dışa rotasyon ve ekstansiyona getirilir. Bu arada diğer el ile omuzdan aşağı doğru bastırılır. Radyal nabız kaybolur veya ileri derecede azalırsa test pozitiftir.

Servikal kot sendromu, skalenus antikus ve medius kasları subklavian arteri sıkıştırarak buna neden olabilir.

ADSON TESTİ

WHRİGT TESTİ

Hastanın kolu maximum abduksiyona getirlir.ouz dış rotasyonda dirsek ekstansiyondadır.hasta derin nefes tutar boyna ekstansiyon ya da rotasyon yapar . Nabızda azalma testin pozitif olduğunu gösterir.Bu test kostoklavicular aralıktaki daralmayı gösterir.

WRİGHT TESTİ

HALSTEAD TESTİ

• Radyal nabız palpe edilirken,test edilen ekstremite asağı doğru çekilir. Hasta başını ters yne çevirir ve aynı anda ekstansiyon yapar. Nabızda azalma yada kaybolma testin pozitiflğini gösterir.

HALSTEAD TESTİ

ROOS TESTİ

• Hasta yakta dururken,kollarını 90 derece abd.,omuz dış rotasyonda ve dirsekler 90 derece flex. Ve frontal düzlemin hafifçe gersinde tutar.Bu pozisyonda ellerini 3 dk boyunca açıp kapatır. 3 dk altında yada iskemik ağrı,kolda güçsüzlük testin pozitifliğini gösterir.

ROOS TESTİ