Choïn ngaønhChonï tröôøng

???

TOAÙN ÖÙNG DUÏNG

??

. Kieåm toaùn

. quaûn trò kinh doanh

Du lòch?Khaùch saïn?nhaø haøng???

. Maïng maùy tí nh?

. coâng ngheä thoâng tin?

. Moâi tröôøng??? Tieáng Trung

Tieáng ANHTieáng PHAÙP??

. thö kyù y khoa. thö kyù vaên phoøng

1/ ñaïi hoïc??2/cao ñaúng??......

3/ trung caáp chuyeân nghieäp?4/ KTV ......

CẨM NANG

HƯỚNG NGHIỆP

w w w.hoasen.edu.vn

CÁC NGÀNH BẬC ĐẠI HỌC - CAO ĐẲNG M Ã T R Ư Ờ N G

DTH

Công nghệ thông tin

Truyền thông và mạng máy tính

Quản trị kinh doanh

Quản trị văn phòng

Kinh doanh quốc tế (chuyên ngành Ngoại thương)

Kế toán

Tiếng Anh (chuyên ngành Anh văn thương mại)

Quản trị khách sạn

Quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành

Quản trị nhà hàng và dịch vụ ăn uống

C65 A, D1, D3

C66 A, D1, D3

C67 A, D1, D3

C68 A, D1, D3

C69 A, D1, D3

C70 A, D1, D3

C72 D1

C71 A, D1, D3

C73 A, D1, D3

C 74 A, D1, D3

CAO ÑAÚNG

ÑAÏI HOÏC101 A, D1, D3

102 A, D1, D3

103 A

301 A, B

401 A, D1, D3

402 A, D1, D3

403 A, D1, D3

404 A, D1, D3

405 A, D1, D3

407 A, D1, D3

408 A, D1, D3

406 A, D1, D3

701 D1

801 H

409 A, D1, D3

Khối thi

Mã ngành

Công nghệ thông tin

Truyền thông và mạng máy tính

Công nghệ kỹ thuật môi trường (chuyên ngành Quản lý công nghệ môi trường)

Quản trị kinh doanh (chuyên ngành Quản trị kinh doanh, Kinh doanh quốc tế, hợp tác với trường ĐH Paris Est)

Quản trị nhân lực

Marketing

Thiết kế thời trang (hợp tác với Viện Thời trang Mod’ Art, Paris- Pháp)

802 H Thiết kế đồ họa

Kế toán (chuyên ngành Kế toán, Kế toán – Kiểm toán)

Quản trị khách sạn

Quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành

Quản trị nhà hàng và dịch vụ ăn uống

Tài chính – Ngân hàng (chuyên ngành Tài chính doanh nghiệp, Kinh doanh Ngân hàng)

Ngôn ngữ Anh (chuyên ngành Anh văn thương mại, Biên – Phiên dịch, Sư phạm Tiếng Anh trẻ em)

Hệ thống thông tin quản lý

Toán ứng dụng (chuyên ngành Hệ thống thông tin tài chính, Hệ thống xử lý thông tin, Tính toán khoa học và xác suất thống kê, hợp tác với ĐH Lyon1, Pháp)

02

Phần 1Hướng nghiệp là gì? Tầm quan trọng của công tác hướng nghiệpGiới thiệu hệ thống ngành nghề trong xã hộiPhần 2 Tư vấn chọn nghềTư vấn chọn trườngPhần 3 Tìm hiểu về hệ thống Giáo dục quốc dân Việt NamPhần 4 Những điều cần biết khi đăng ký dự thi Đại học, Cao đẳngHướng dẫn làm hồ sơ đăng ký dự thi, đăng ký xét tuyển

Lôøi töïa

Tài liệu cẩm nang hướng nghiệp này bao gồm các nội dung chính như sau:

Không còn bao lâu nữa bạn sẽ rời xa ghế nhà trường, chắc hẳn bạn sẽ không khỏi băn khoăn trước muôn ngàn câu hỏi được đặt ra về việc lựa chọn cho mình một nghề nghiệp trong tương lai. Thế nhưng, để trả lời được những câu hỏi đó thì quả là không dễ dàng, chẳng hạn: “Trong vài năm nữa ta trở thành ai? Ta muốn làm nghề gì? Ta cần chuẩn bị gì cho tương lai?” hoặc: “Làm sao để biết mình phù hợp với ngành gì? Nên chọn trường nào?” Và càng nan giải hơn cho việc ra quyết định khi bạn lại nhận được nhiều ý kiến tư vấn không trùng khớp.

Bởi lẽ, bạn chưa rõ mình thích gì, sở trường, sở đoản của mình ra sao? Bạn như chơi vơi, lạc lối giữa thế giới nghề nghiệp muôn vàn sắc màu và cấp độ. Cũng dễ hiểu vì bạn chưa một lần tiếp xúc với ngành nghề đó, bạn chỉ mới nghe qua với những lời quảng cáo, truyền tai đầy cám dỗ như ngành này đang “hot”, ngành kia đang là “mốt” mà chưa lường được những khó khăn, thử thách mà bạn sẽ phải nếm trải.

Để trả lời tất cả những câu hỏi đó, đồng thời giúp bạn tự tin, có quyết định đúng đắn khi lựa chọn cho mình một nghề nghiệp tương lai, chúng tôi mong muốn gửi đến bạn một hành trang không thể thiếu: Cẩm nang hướng nghiệp. Qua đó, bạn sẽ thấy rằng được giáo dục hướng nghiệp là việc hết sức cần thiết và vô cùng quan trọng.

Ngoài ra các bạn còn có thể kiểm tra khả năng phù hợp của bản thân với các ngành nghề trong xã hội thông qua bài “Kiểm tra khuynh hướng nghề nghiệp của bản thân” tại địa chỉ http://tuyensinh.hoasen.edu.vn đồng thời đăng ký gặp gỡ trực tiếp với giảng viên, chuyên viên hướng nghiệp của trường Đại học Hoa Sen vào trung tuần tháng 3 năm 2012

03

Hướng nghiệp là gì? Tầm quan trọng của công tác hướng nghiệpGiới thiệu hệ thống ngành nghề trong xã hội

04

Hướng nghiệp là các hoạt động nhằm hỗ trợ mọi cá nhân chọn lựa và phát triển chuyên môn nghề nghiệp phù hợp nhất với khả năng, đồng thời thỏa mãn nhu cầu nhân lực cho tất cả các lĩnh vực nghề nghiệp (thị trường lao động) ở cấp độ địa phương và quốc gia.

Lâu nay chúng ta vẫn tưởng rằng hướng nghiệp chỉ là sự lựa chọn một nghề nghiệp mà mình yêu thích, chọn một trường Đại học phù hợp với mình. Thực tế cho thấy, các bạn thường lựa chọn theo cảm tính, do "nổi hứng" nhất thời, do chạy theo phong trào hoặc do bị mất phương hướng nên "nhắm mắt đưa chân"...

Tuy nhiên, đây chỉ là “phần ngọn” của một quá trình, một hoạt động trong số rất nhiều các hoạt động của hướng nghiệp. Thuật ngữ hướng nghiệp (career mentoring) nếu được hiểu chính xác nó là sự kết hợp của nhiều lĩnh vực như: đánh giá nghề nghiệp (career assessment), quản lý nghề nghiệp (career management), phát triển nghề nghiệp (career development)...

Trong đó lựa chọn nghề nghiệp chỉ là một giai đoạn đầu trong tiến trình hướng nghiệp của mỗi người. Hướng nghiệp là một quá trình liên tục tác động từ khi người học còn ngồi học ở bậc phổ thông, qua quá trình trau dồi chuyên môn nghề nghiệp và tìm được nơi lao động phù hợp.

Khi mỗi người đều có được chuyên môn nghề nghiệp vững vàng, ổn định, họ sẽ có nhiều cơ hội nâng cao chất lượng cuộc sống cá nhân. Ở một góc độ khác, hướng nghiệp có hiệu quả tạo ra một lực lượng lao động có định hướng rõ ràng, do họ có năng lực nghề nghiệp tốt, làm tăng năng suất lao động, góp phần cho sự phát triển về kinh tế xã hội một cách toàn diện:

Về giáo dục:■ Giúp học sinh có hiểu biết về thế giới nghề nghiệp■ Hình thành nhân cách nghề nghiệp cho học sinh■ Giáo dục thái độ đúng đắn đối với lao động■ Tạo ra sự sẵn sàng tâm lý đi vào lao động nghề nghiệp

Về kinh tế:■ Góp phần phân luồng học sinh phổ thông tốt nghiệp các cấp■ Góp phần bố trí hợp lý ba nguồn lao động dự trữ, bảo đảm sự phù hợp nghề■ Giảm tai nạn lao động■ Giảm sự thuyên chuyển nghề, đổi nghề■ Là phương tiện quản lý công tác kế hoạch hoá phát triển kinh tế, xã hội trên cơ sở khoa học

Về xã hội■ Giúp học sinh tự giác đi học nghề ■ Khi có nghề sẽ tự tìm việc làm ■ Giảm tỉ lệ thất nghiệp, giảm tệ nạn xã hội, giảm tội phạm ■ Ổn định được xã hội

05

I/ KHÁI NIỆM CHUNG VỀ NGHỀ

Nghề là một lĩnh vực hoạt động lao động mà trong đó, nhờ được đào tạo, con người có được những tri thức, những kỹ năng để làm ra các loại sản phẩm vật chất hay tinh thần nào đó, đáp ứng được những nhu cầu của xã hội.

Nghề nghiệp trong xã hội không phải là một cái gì cố định, cứng nhắc. Nghề nghiệp cũng giống như một cơ thể sống, có sinh thành, phát triển và tiêu vong. Chẳng hạn, do sự phát triển của kỹ thuật điện tử nên đã hình thành công nghệ điện tử, do sự phát triển vũ bão của kỹ thuật máy tính nên đã hình thành cả một nền công nghệ tin học đồ sộ bao gồm việc thiết kế, chế tạo cả phần cứng, phần mềm và các thiết bị bổ trợ… Công nghệ các hợp chất cao phân tử tách ra từ công nghệ hóa dầu, công nghệ sinh học và các ngành dịch vụ, du lịch tiếp nối ra đời…

Ở Việt Nam trong những năm gần đây, sự chuyển biến của nền kinh tế từ cơ chế kế hoạch hóa tập trung sang cơ chế thị trường đã gây ra những biến đổi sâu sắc trong cơ cấu nghề nghiệp của xã hội. Trong cơ chế thị trường, nhất là trong nền kinh tế tri thức tương lai, sức lao động cũng là một thứ hàng hóa. Giá trị của thứ hàng hóa sức lao động này tuỳ thuộc vào trình độ, tay nghề, khả năng về mọi mặt của người lao động. Xã hội đón nhận thứ hàng hóa này như thế nào là do “hàm lượng chất xám” và “chất lượng sức lao động” quyết định. Khái niệm phân công công tác sẽ mất dần trong quá trình vận hành của cơ chế thị trường. Con người phải chủ động chuẩn bị tiềm lực, trau dồi bản lĩnh, nắm vững một nghề, biết nhiều nghề để rồi tự tìm việc làm, tự tạo việc làm…

Khi giúp đỡ thanh niên chọn nghề, một số nhà nghiên cứu thường đặt câu hỏi: “Bạn biết được tên của bao nhiêu nghề?”. Nghe hỏi, nhiều bạn trẻ nghĩ rằng mình có thể kể ra nhiều nghề, song khi đặt bút viết thì nhiều bạn không kể được quá 50 nghề. Bạn tưởng như thế đã là nhiều, song nhà nghiên cứu lại nhận xét: “Chà, sao biết ít vậy!”

Để hiểu vì sao nhà nghiên cứu lại nói như vậy, chúng ta hãy cùng nhau làm sáng rõ hai khái niệm Nghề và Chuyên môn.

Nghề là một lĩnh vực hoạt động lao động mà trong đó, nhờ được đào tạo, con người có được những tri thức, những kỹ năng để làm ra các loại sản phẩm vật chất hay tinh thần nào đó, đáp ứng được những nhu cầu của xã hội.

Nghề bao gồm nhiều chuyên môn. Chuyên môn là một lĩnh vực lao động sản xuất hẹp mà ở đó, con người bằng năng lực thể chất và tinh thần của mình làm ra những giá trị vật chất (thực phẩm, lương thực, công cụ lao động…) hoặc giá trị tinh thần (sách báo, phim ảnh, âm nhạc, tranh vẽ…) với tư cách là những phương tiện sinh tồn và phát triển của xã hội.

Trên thế giới hiện nay có trên dưới 2000 nghề với hàng chục nghìn chuyên môn. Ở Liên Xô trước đây, người ta đã thống kê được 15.000 chuyên môn, còn ở nước Mỹ, con số đó lên tới 40.000. Vì hệ thống nghề nghiệp trong xã hội có số lượng nghề và chuyên môn nhiều như vậy nên người ta gọi hệ thống đó là “Thế giới nghề nghiệp”. Nhiều nghề chỉ thấy có ở nước này nhưng lại không thấy ở nước khác. Hơn nữa, các nghề trong xã hội luôn ở trong trạng thái biến động do sự phát triển của khoa học và công nghệ. Nhiều nghề cũ mất đi hoặc thay đổi về nội dung cũng như về phương pháp sản xuất. Nhiều nghề mới xuất hiện rồi phát triển theo hướng đa dạng hóa. Theo thống kê gần đây, trên thế giới mỗi năm có tới 500 nghề bị đào thải và khoảng 600 nghề mới xuất hiện. Ở nước ta, mỗi năm ở cả 3 hệ trường (Dạy nghề, Trung học chuyên ngiệp và Cao đẳng - Đại học) đào tạo trên dưới 300 nghề bao gồm hàng nghìn chuyên môn khác nhau.

06

II/ PHÂN LOẠI NGHỀ

Muốn nhận thức một cách khoa học về các sự vật và hiện tượng, người ta thường dùng phương pháp phân loại. Ví dụ: phân loại động vật, thực vật, ôtô, máy bay, tên lửa, vệ tinh nhân tạo, các nền văn minh, các loại kiến trúc… Song, khi phân loại nghề nghiệp, các nhà khoa học vấp phải không ít khó khăn vì số lượng nghề và chuyên môn quá lớn, tính chất và nội dung các nghề quá phức tạp.

1/ PHÂN LOẠI NGHỀ THEO HÌNH THỨC LAO ĐỘNG (LĨNH VỰC LAO ĐỘNG)

Lĩnh vực quản lý, lãnh đạo có 10 nhóm nghề:1. Lãnh đạo các cơ quan Đảng, Nhà nước, đoàn thể và các bộ phận trong các cơ quan đó2. Lãnh đạo doanh nghiệp3. Cán bộ kinh tế, kế hoạch tài chính, thống kê, kế toán...4. Cán bộ kỹ thuật công nghiệp5. Cán bộ kỹ thuật nông, lâm nghiệp6. Cán bộ khoa học giáo dục7. Cán bộ văn hóa nghệ thuật8. Cán bộ y tế9. Cán bộ luật pháp, kiểm sát10. Thư ký các cơ quan và một số nghề lao động trí óc khác

Lĩnh vực sản xuất có 23 nhóm nghề:1. Làm việc trên các thiết bị động lực2. Khai thác mỏ, dầu, than, hơi đốt, chế biến than (không kể luyện cốc)3. Luyện kim, đúc, luyện cốc4. Chế tạo máy, gia công kim loại, kỹ thuật điện và điện tử, vô tuyến điện5. Công nghiệp hóa chất6. Sản xuất giấy và sản phẩm bằng giấy, bìa7. Sản xuất vật liệu xây dựng, bê tông, sành sứ, gốm, thủy tinh8. Khai thác và chế biến lâm sản9. In10. Dệt11. May mặc12. Công nghiệp da, da lông, da giả13. Công nghiệp lương thực và thực phẩm14. Xây dựng15. Nông nghiệp16. Lâm nghiệp17. Nuôi và đánh bắt thủy sản18. Vận tải19. Bưu chính viễn thông20. Điều khiển máy nâng, chuyển21. Thương nghiệp, cung ứng vật tư, phục vụ ăn uống22. Phục vụ công cộng và sinh hoạt23. Các nghề sản xuất khác

07

2/ PHÂN LOẠI NGHỀ THEO ĐÀO TẠOTheo cách phân loại này, các nghề được chia thành hai loại:* Nghề được đào tạo: Khi trình độ sản xuất và khoa học, công nghệ được nâng cao, dân cư được phân bố đồng đều trong cả nước thì số nghề cần có sự đào tạo qua các trường lớp sẽ tăng lên. Ngược lại quốc gia nào có trình độ dân trí thấp, trình độ sản xuất, khoa học và công nghệ chậm phát triển, dân cư phân tán thì tỉ lệ nghề không qua đào tạo rất cao.* Nghề không được đào tạo: Nước ta đã có danh mục các nghề được đào tạo, còn các nghề không được đào tạo rất khó thống kê. Bên cạnh đó còn có rất nhiều nghề được truyền trong các dòng họ hoặc gia đình, những nghề này rất đa dạng và trong nhiều trường hợp được giữ bí mật được gọi là nghề gia truyền. Do vậy, những nghề này được đào tạo trong gia đình và cũng thường chỉ liên quan đến người được chọn để nối tiếp nghề của cha ông.

3/ PHÂN LOẠI NGHỀ THEO YÊU CẦU CỦA NGHỀ ĐỐI VỚI NGƯỜI LAO ĐỘNG

3.1/ Những nghề thuộc lĩnh vực hành chínhCông việc trong nghề hành chính mang tính chất sắp đặt, bố trí, trình bày, phân loại, lưu trữ... các loại hồ sơ, giấy tờ. Cán bộ nhân viên trong những nghề này thường phải hệ thống hóa, phân loại, xử lý các tài liệu, công văn, sổ sách.

Những chuyên môn thường gặp là nhân viên văn phòng, thư ký, kế toán, thông kê, lưu trữ, kiểm tra, chấm công...

Nghề hành chính đòi hỏi con người đức tính bình tĩnh, thận trọng, chín chắn, chu đáo. Mọi thói quen, tác phong xấu như tính cẩu thả, bừa bãi, thiếu ngăn nắp, đại khái, qua loa, thờ ơ, lãnh đạm... đều không phù hợp với công việc hành chính.Người làm nghề hành chính phải có tinh thần kỷ luật trong việc chấp hành những công việc mang tính sự vụ, biết giữ trật tự, nghiêm túc khi làm việc. Ngoài ra họ lại phải am hiểu cách phân loại tài liệu, cách sắp xếp tài liệu ngăn nắp, có năng lực nhận xét, phê phán,

cách chấp hành thủ tục giấy tờ, cách soạn thảo văn bản... thiếu cơ sở khoa học. Bản thân họ cũng cần thành thạo công việc viết văn bản.

3.2/ Những nghề thuộc lĩnh vực tiếp xúc với con ngườiỞ đây, ta có thể kể đến những nhân viên bán hàng, những thầy thuốc, thầy giáo, những người phục vụ khách sạn, những cán bộ tổ chức… Những người này luôn phải có thái độ ứng xử hòa nhã, chân thành, tế nhị, tinh ý, mềm

mỏng, linh hoạt, ân cần, cởi mở…Thái độ và hành vi đối xử lạnh nhạt, thờ ơ, thiếu thông cảm, thiếu nâng đỡ, vụ lợi… đều xa lạ với các công việc nói trên.

3.3/ Những nghề thợ (công nhân)Tính chất nội dung lao động của nghề thợ rất đa dạng. Có những người thợ làm việc trong các ngành công nghiệp (thợ dệt, thợ tiện, thợ phay, thợ nguội, thợ chỉnh công cụ…), trong các ngành tiểu thủ công nghiệp (thợ thêu, thợ làm mây tre đan, sơn mài…), trong lĩnh vực dịch vụ (cắt tóc, sửa chữa đồ dùng gia đình…) và rất nhiều loại thợ khác như lái tàu hỏa, ô tô, xe điện, in ấn, xây dựng, khai thác tài nguyên…

Nghề thợ đại diện cho nền sản xuất công nghiệp. Tác phong công nghiệp, tư duy kỹ thuật, trí nhớ, tưởng tượng không gian, khéo tay… là những yếu tố tâm lý cơ bản không thể thiếu được ở người thợ. Nghề thợ đang có sự chuyển biến về cấu trúc: những nghề lao động chân tay sẽ ngày càng giảm, lao động trí tuệ sẽ tăng lên. Ở những nước công nghiệp hiện nay như Mỹ, Pháp, Anh… số công nhân “cổ trắng” (công nhân trí thức) đã đông hơn công nhân “cổ xanh” (công nhân làm những công việc tay chân nặng nhọc).

08

3.4/ Những nghề trong lĩnh vực kỹ thuậtNghề kỹ thuật rất gần với nghề thợ. Đó là nghề của các kỹ sư thuộc nhiều lĩnh vực sản xuất. Nghề kỹ thuật đòi hỏi người lao động lòng say mê với công việc thiết kế và vận hành kỹ thuật, nắm chắc những tri thức khoa học hiện đại, có khả năng tiếp cận với công nghệ mới. Người làm nghề kỹ thuật phải có nhiệt tình và óc sáng tạo trong công việc. Họ còn đóng vai trò tổ chức sản xuất, do đó năng lực tổ chức có vị trí cơ bản.

3.5/ Những nghề trong lĩnh vực văn học và nghệ thuậtVăn học, nghệ thuật là một lĩnh vực hoạt động đa dạng mà tính sáng tạo là một đặc trưng nổi bật. Tính không lặp lại, tính độc đáo và riêng biệt trở thành yếu tố tiên quyết trong mỗi sản phẩm thơ văn, âm nhạc, phim ảnh, biểu diễn nghệ thuật… Trong hoạt động văn học và nghệ thuật, ta thấy có rất nhiều gương mặt nhà văn, nhà thơ, nhà soạn nhạc, nhà viết kịch, nhà ảo thuật, các diễn viên điện ảnh, xiếc, ca nhạc, nhà nhiếp ảnh, nhà đạo diễn phim, người trang trí sân khấu và cửa hàng… Yêu cầu chung của nghề nghiệp đối với họ là phải có cảm hứng sáng tác, sự tinh tế và nhạy bén trong cảm thụ cuộc sống, lối sống có cá tính và có văn hóa, gắn bó với cuộc sống lao động của quần chúng. Ngoài ra, người làm công tác văn học, nghệ thuật phải có năng lực diễn đạt tư tưởng và tình cảm, năng lực tác động đến người khác bằng ngôn ngữ, năng lực thâm nhập vào quần chúng.

3.6/ Những nghề thuộc lĩnh vực nghiên cứu khoa họcĐó là những nghề tìm tòi, phát hiện những quy luật trong đời sống xã hội, trong thế giới tự nhiên cũng như trong tư duy con người. Người làm công tác nghiên cứu khoa học phải say mê tìm kiếm chân lý, luôn luôn học hỏi, tôn trọng sự thật, thái độ thật khách quan trước đối tượng nghiên cứu, người nghiên cứu khoa học phải rèn luyện tư duy logic, tích lũy tri thức, độc lập sáng tạo… Ngoài ra, họ còn phải là con người thực sự khiêm tốn, trung thực, bảo vệ chân lý đến cùng.

3.7/ Những nghề tiếp xúc với thiên nhiên:Đó là những nghề chăn nuôi gia súc, gia cầm, thuần dưỡng súc vật, nghề trồng trọt, khai thác gỗ, trồng rừng, trồng hoa và cây cảnh… Muốn làm những nghề này, con người phải yêu thích thiên nhiên, say mê với thế giới thực vật và động vật. Mặt khác, họ phải cần cù, chịu đựng khó khăn, thích nghi với hoạt động ngoài trời, thận trọng và tỉ mỉ.

3.8/ Những nghề có điều kiện lao động đặc biệtThuộc lĩnh vực lao động này, ta thấy có những công việc như lái máy bay thí nghiệm, du hành vũ trụ, khai thác tài nguyên dưới đáy biển, thám hiểm… Những người làm nghề này phải có lòng quả cảm, ý chí kiên định, say mê với tính chất mạo hiểm của công việc, không ngại khó khăn, gian khổ, không ngại hi sinh, thích ứng với cuộc sống không ổn định.

w w w.hoasen.edu.vn09

III/ Xây dựng công thức nghề

Một trong những cách phân loại nghề hợp lý là xây dựng công thức nghề. Những nghề có cùng công thức được xếp vào một loại. Nếu phù hợp với một nghề thì tất nhiên sẽ phù hợp với những nghề cùng loại.Người ta lập công thức nghề như sau vì nhận thấy rằng nghề nào cũng có bốn dấu hiệu cơ bản là:

■ Đối tượng lao động■ Mục đích lao động■ Công cụ lao động■ Điều kiện lao động

1/ Đối tượng lao động: Đối tượng lao động là hệ thống những thuộc tính, những mối quan hệ qua lại của các sự vật, các hiện tượng, các quá trình mà ở cương vị lao động nhất định, con người phải vận dụng chúng.

Ví dụ: Đối tượng lao động của người làm nghề trồng trọt là những cây trồng cùng những điều kiện sinh sống và phát triển của chúng như đất đai, cỏ dại, đặc điểm khí hậu, thời tiết, tác dụng của thuốc trừ sâu các loại… Những thuộc tính của cây trồng, của môi trường phát triển rất đa dạng và phức tạp: sức phát triển của mầm, phương thức diệt cỏ dại, khả năng thích ứng của cây đối với cách thức chăm sóc, với thời tiết thay đổi.

Căn cứ vào đối tượng lao động, người ta chia các nghề ra thành năm kiểu. Đó là:

■ Nghề “Người tiếp xúc với thiên nhiên” (trồng trọt, chăn nuôi, thú y, bảo vệ rừng…). Kiểu nghề này được ký hiệu là Nt.■ Nghề “Người tiếp xúc với kỹ thuật” (các loại thợ nề, thợ tiện, thợ nguội, lắp ráp máy truyền hình và máy tính, thợ sửa chữa công cụ…). Kiểu nghề này được ký hiệu là Nk.■ Nghề “Người tiếp xúc với người” (nhân viên bán hàng, nhân viên phục vụ khách sạn, thầy thuốc, thầy giáo, thẩm phán…). Kiểu nghề này

được ký hiệu là N2.■ Nghề “Người tiếp xúc với các dấu hiệu” (chế bản vi tính, ghi tốc ký, sắp chữ in, lập trình máy tính…). Kiểu nghề này được ký hiệu là Nd.■ Nghề “Người tiếp xúc với nghệ thuật” (họa sĩ, nhà soạn nhạc, thợ trang trí, thợ sơn…). Kiểu nghề này được ký hiệu là Nn.

2/ Mục đích lao động: Mục đích lao động là kết quả mà xã hội đòi hỏi, trông đợi ở người lao động. Mục đích cuối cùng của lao động trong nghề phải trả lời được câu hỏi: “Làm được gì?”.

Ví dụ: Mục đích của người dạy học là mang lại kiến thức, học vấn cho con người, giúp cho con người hình thành một số phẩm chất nhân cách. Mục đích của thầy thuốc là làm cho người bệnh trở thành người khỏe mạnh, giúp cho con người bảo vệ và phát triển sức khỏe, thể lực trong đời sống hàng ngày.

Căn cứ vào mục đích lao động, người ta chia các nghề thành ba dạng sau đây:

■ Nghề có mục đích nhận thức đối tượng (thanh tra chuyên môn, điều tra vụ án, kiểm tra kho hàng, kiểm kê tài sản…). Dạng nghề này được ký hiệu là N.■ Nghề có mục đích biến đổi đối tượng (dạy học, chữa bệnh, sản xuất công nghiệp, nông nghiệp, thủ công nghiệp…). Dạng nghề này được ký hiệu là B. ■ Nghề có mục đích tìm tòi, phát hiện, khám phá những cái mới (nghiên cứu khoa học, sáng tác văn học nghệ thuật, tạo giống mới, thiết kế thời trang…). Dạng nghề này được ký hiệu là T.

10

3/ Công cụ lao động: Công cụ lao động bao gồm các thiết bị kỹ thuật, các dụng cụ gia công, các phương tiện làm tăng năng lực nhận thức của con người về các đặc điểm của đối tượng lao động, làm tăng sự tác động của con người đến đối tượng đó. Những máy móc để biến đổi năng lượng, xử lý thông tin, đo lường chất lượng sản phẩm, những công thức và quy tắc tính toán cũng được coi là công cụ lao động.

Ví dụ: Cần cẩu là công cụ lao động, là “cánh tay kéo dài” của thợ lái máy xúc đất và mang chuyển hàng hóa từ vị trí này sang vị trí khác. Xe vận tải là công cụ lao động của những người chuyên chở hàng hóa, làm tăng sức mang vác của họ có khi đến hàng nghìn, hàng vạn lần.

Căn cứ vào công cụ lao động, người ta chia các nghề thành bốn loại sau đây:

■ Nghề với những hình thức lao động chân tay (khuân vác, khơi thông cống rãnh, lắp đặt ống nước, quét rác…). Loại nghề này được ký hiệu là Lt. ■ Nghề với những công việc bên máy (tiện, phay, xây dựng, lái xe…). Loại nghề này được ký hiệu là Lm1. ■ Nghề làm việc bên máy tự động (làm việc ở bàn điều khiển, các loại máy thêu, máy dệt, máy in hoa trên vải, tiện hoặc phay các chi tiết theo chương trình máy tính…). Loại nghề này được ký hiệu là Lm2. ■ Nghề lao động bằng những công cụ đặc biệt như ngôn ngữ, cử chỉ (dạy học, làm thơ, múa hát, nghiên cứu lý luận…). Loại nghề này được ký hiệu là Lđ.

4/ Điều kiện lao động: Điều kiện lao động ở đây được hiểu là những đặc điểm của môi trường làm việc. Căn cứ vào điều kiện lao động, người ta chia các nghề thành bốn nhóm sau đây:

■ Nghề cần phải tính đến môi trường đạo đức, chính trị là chủ yếu (xử án, chữa bệnh, dạy học, quản giáo tội phạm…). Nhóm nghề này được ký hiệu là Đ. ■ Nghề được tiến hành trong không gian sinh hoạt bình thường (kế toán, đánh máy, trực điện thoại, lưu trữ tài

liệu, thợ may…). Nhóm nghề này được ký hiệu là Ks. ■ Nghề làm trong khoảng không gian khoáng đạt, gần gũi với thiên nhiên (chăn gia súc, súc vật trên đồng cỏ, trồng rừng, bảo vệ rừng, trồng hoa…). Nhóm nghề này được ký hiệu là Kk. ■ Nghề được tiến hành trong điều kiện đặc biệt (du hành vũ trụ, thám hiểm đáy biển, lái máy bay thí nghiệm, xây dựng dưới nước…). Nhóm nghề này được ký hiệu là Kđ.

Tổ hợp các dấu hiệu Kiểu, Dạng, Loại, Nhóm của một nghề cho ta công thức của nghề đó.

Ví dụ: Công thức của nghề dạy học là: N2BLđĐ; - Công thức của nghề lái xe là: NkBLm1Kk

Thật ra công thức nghề cũng chỉ bảo đảm mức độ tương đối chính xác về các dấu hiệu nói trên. Hiện nay, việc phân loại nghề theo công thức nghề là một bước tiến mới trong quá trình nhận thức thế giới nghề nghiệp. Đến đây ta thấy rằng, có một số nghề chung nhau công thức. Do vậy, nếu không chọn được một nghề nào đó, ta có thể chọn cho mình một nghề khác có cùng công thức. Cũng có những nghề khác nhau nhiều hoặc ít về công thức nghề. Một người sẽ rất khó chuyển từ nghề này sang nghề khác mà giữa hai nghề ấy có sự khác biệt quá lớn trong công thức nghề.

11

Tư vấn chọn nghềTư vấn chọn trường

12

TẦM QUAN TRỌNG CỦA VIỆC CHỌN NGHỀ

Theo thống kê, có khoảng 70% học sinh vào đời chưa được giáo dục hướng nghiệp. Người ta ví von:“Một người được định hướng nghề trước khi vào đời giống như một lữ khách trên đường dài với hành lý trên vai nặng trĩu, bước những bước nặng nề, chậm chạp nhưng chắc chắn vì họ đã xác định được hướng đi, cơ chế thị trường khắc nghiệt nhưng công bằng giúp họ đứng vững trên đôi chân của mìnhMột người không được định hướng nghề trước khi bước vào đời giống như một lữ khách lang thang trên con đường dài vô tận không bến bờ, hành lý trên vai nhẹ tênh nhưng đầu thì nặng trĩu, họ rất dễ bị vấp ngã trước những mặt trái của cơ chế thị trường”

Điều đó cho thấy việc chọn đúng nghề quan trọng như thế nào. Nếu chọn nghề đúng, con người phấn khởi, năng suất lao động cao; nếu chọn nghề sai, con người buồn chán, năng suất lao động giảm, tệ hơn thế là con người bị hụt hẫng, mất phương hướng, hành động sai lầm, tương lai u tối.

1/ CÁC NGUYÊN NHÂN ẢNH HƯỞNG ĐẾN VIỆC CHỌN LẦM NGHỀ

Chọn lầm nghề là chọn nhầm một nghề không tương thích với mình. Ở đây có hai ý: nghề mình chọn phải là nghề mình thích, đương nhiên, nhưng còn phải xét đến yếu tố tương hợp. Tương hợp chủ yếu về hai mặt: phẩm chất và năng lực. Ngoài ra, còn phải xét đến giới tính, sức khỏe, hoàn cảnh... và chí hướng của bản thân.

Yếu tố tương hợp quan trọng hơn cả. Nếu không tương hợp với yêu cầu của nghề, dù ta có thích đến đâu, sớm muộn cũng sẽ bị nghề đào thải. Hơn nữa, sở thích chưa phải là sở trường. Sở thích thiên về cảm tính, không ổn định. Sở trường mới là tố chất của năng lực, ổn định hơn, bền vững hơn.

Nhưng bạn chỉ có thể biết nghề đó có tương hợp với bạn hay không khi bạn hiểu rất rõ nghề mình chọn, những đặc điểm cũng như yêu cầu đặc biệt của từng loại ngành nghề.

Suy cho cùng, có hai loại nguyên nhân chính dẫn đến việc chọn nghề không tính đến những dấu hiệu của sự tương hợp. Loại nguyên nhân thứ nhất thuộc “thái độ không đúng”, còn loại nguyên nhân thứ hai do thiếu hiểu biết về các nghề. Dưới đây là một số nguyên nhân đó:

THÁI ĐỘ KHÔNG ĐÚNG

1/ Cho rằng nghề thợ thấp kém hơn kỹ sư, giáo viên THCS thua kém giáo viên THPT… Thực ra mỗi nghề (hay đúng hơn là mỗi chuyên môn đó) có những bậc thang tay nghề của nó. Ví dụ, công nhân cơ khí có 7 bậc tay nghề. Người công nhân được đào tạo theo chương trình riêng, họ có vai trò quan trọng riêng trong các nhà máy, xí nghiệp. Một số bạn đã coi nhẹ công việc của người thợ, của thầy giáo cấp I, của cô y tá, chỉ coi trọng công việc kỹ thuật, của thầy giáo dạy ở bậc Trung học hoặc Đại học, của bác sĩ… Chính vì thế mà chỉ định hướng vào những nghề có sự đào tạo bậc Đại học.

2/ Thành kiến với một số nghề trong xã hội, chẳng hạn, coi lao động chân tay là nghề thấp hèn, chê nhiều công việc dịch vụ là không “thanh lịch”… Thường thường, những bạn này không thấy hết ý nghĩa của yếu tố lao động nghề nghiệp, đóng góp của nghề với xã hội. Đã là nghề được xã hội thừa nhận thì không thể nói đến sự cao sang hay thấp hèn được.

3/ Dựa dẫm vào ý kiến người khác, không độc lập việc quyết định chọn nghề. Vì thế đã có nhiều bạn chọn nghề theo ý muốn của cha mẹ, theo ý thích của người lớn, theo lời rủ rê của bạn bè. Cách chọn nghề này đã dẫn đến nhiều trường hợp chán nghề vì không phù hợp.

13

4/ Bị hấp dẫn bởi vẻ ngoài của nghề, thiếu hiểu biết nội dung lao động của nghề đó. Ví dụ, như với các nghề diễn viên điện ảnh, dẫn chương trình, người mẫu thời trang… rất hấp dẫn với các bạn trẻ, nhưng để thạo nghề thì phải rèn luyện gian khổ, vì vậy cũng dễ gây nhầm lẫn đối với ai chỉ thích vẻ hào hoa bề nổi của nghề đó. Hoặc nhiều bạn thích đi đây đi đó nên chọn nghề thăm dò địa chất, khi vào nghề, thấy công việc của mình gắn với rừng núi, quanh năm phải tiến hành công việc khảo sát, ít có dịp tiếp xúc với cuộc sống thành thị, thiếu điều kiện để giao lưu văn hóa và khoa học, do đó tỏ ra chán nghề. Có người chỉ tin vào quảng cáo của các cơ sở đào tạo mà chọn nghề vào học cũng sẽ dễ chán trường, chán nghề.

5/ Cho rằng đạt thành tích cao trong việc học tập một môn văn hóa nào đó là làm được nghề cần đến tri thức của môn đó. Ví dụ, có người học giỏi môn Văn đã chọn nghề làm phóng viên báo chí. Đúng là nghề này cần đến người viết văn hay, diễn đạt tư tưởng rành mạch. Song, nếu không nhanh nhẹn, tháo vát, năng động, dám xông xáo… thì không thể theo đuổi nghề này được. Sai lầm ở đây là do không thấy rằng năng lực đối với môn học chỉ là điều kiện cần, chứ chưa là điều kiện đủ để theo đuổi nghề mình thích.

6/ Có quan niệm “tĩnh” về tính chất, nội dung lao động nghề nghiệp trong các lĩnh vực sản xuất, quên mất những tác động mạnh mẽ của cách mạng khoa học công nghệ ngày nay. Vì vậy, có bạn cho rằng học xong cấp I là đủ kiến thức để xin vào học nghề tại các trường dạy nghề. Có bạn lại nghĩ, với vốn liếng lớp 12, mình học ở trường nghề nào mà chẳng được. Thực ra, nghề nghiệp luôn thay đổi nội dung, phương pháp, tính chất lao động của nó. Người lao động không luôn luôn học hỏi, trau dồi năng lực thì khó có thể đáp ứng với yêu cầu về năng suất và hiệu quả lao động.

7/ Không đánh giá đúng năng lực lao động của bản thân nên lúng túng trong khi chọn nghề. Do đó, có hai tình trạng thường gặp: hoặc đánh giá quá cao năng lực của mình, hoặc đánh giá không đúng mức và không tin vào bản thân. Cả hai trường hợp đều dẫn đến hậu quả không hay: Nếu đánh giá quá cao khi vào nghề sẽ vấp phải tình trạng chủ quan ban đầu, thất vọng lúc cuối. Còn nếu đánh giá quá thấp, chúng ta sẽ không dám chọn những nghề mà đáng ra là nên chọn. Có trường hợp ngộ nhận mình có năng khiếu về nghề hấp dẫn, thời thượng mà chọn nghề, khi vào nghề gặp thất bại sẽ chán nản.

8/ Thiếu sự hiểu biết về thể lực và sức khỏe của bản thân, lại không có đầy đủ thông tin về những chống chỉ định y học trong các nghề. Điều này cũng rất dễ gây nên những tác hại lớn: người yếu tim lại chọn nghề nuôi dạy trẻ, người hay viêm họng và phổi lại định hướng vào nghề dạy học, người có bệnh ngoài da lại đi vào nghề “dầu mỡ”…

THIẾU HIỂU BIẾT NHỮNG YÊU CẦU CỦA NGHỀ

Nghề trong xã hội hết sức đa dạng và những yêu cầu của nghề đặt ra cho người lao động cũng hết sức khác nhau. Ngoài những yêu cầu chung nhất là lòng yêu nghề, ý thức trách nhiệm, lương tâm nghề nghiệp… còn cần quan tâm tránh những khuyết tật của cơ thể. Hầu như các “thiếu sót” đó không hại gì đến sức khỏe, nhưng chúng lại không cho phép ta làm nghề này hay nghề khác. Ví dụ, với nghề thêu thủ công, chỉ cần hay ra mồ hôi ở lòng bàn tay là các bạn không thể làm tốt công việc kỹ thuật của nghề đó, mặc dù mồ hôi tay

14

không làm cho bạn suy giảm thể lực. Nghề đòi hỏi đứng bên máy không cho phép tuyển người mắc tật bàn chân bẹt (sự tiếp xúc của bàn chân đối với mặt đất quá lớn).

Có những nghề nhìn hình thức bề ngoài thì giống nhau, nhưng những yêu cầu để lao động thuận tiện với người lao động lại khác nhau. Ví dụ như công việc của người lái xe vận tải và người lái xe cần trục, cả hai đều cùng ngồi sau tay lái, điều khiển tốc độ xe luôn thay đổi và đòi hỏi người lao động không được mắc chứng mù màu, chứng ngủ gật, lại phải có phản ứng nhanh. Nhưng đối với lái xe cần trục, do xe cần trục khi nâng chuyển một khối lượng hàng lớn nên không được đỗ ở nơi có mặt phẳng nghiêng quá ba độ vì nó rất dễ bị lật xe, người lái xe cần trục phải có năng lực bằng mắt để đánh giá độ nghiêng của mặt đất nơi đỗ xe thật chính xác và phải cảm nhận được tốc độ và hướng gió bằng da của mình, vì khi quay cần trục đang móc hàng phải tính đến tốc độ và hướng của gió. Chỉ với người có năng lực như vậy mới hạn chế được tai nạn khi cẩu một vật nặng.

Nghề nào cũng yêu cầu người lao động phải chú ý vào công việc. Có nghề đòi hỏi người lao động phải tập trung sự chú ý vào một đối tượng (quan sát màn hình của máy vi tính…), nhưng có nghề cần ở người lao động sự phân phối chú ý đến nhiều đối tượng trong cùng một lúc (dạy học, huấn luyện phi công, điều động ở ga…). Lại có nghề cần đến sự di chuyển chú ý, tức là nhanh chóng chuyển chú ý từ đối tượng này sang đối tượng khác (lái xe, lái tàu, phiên dịch…).

Nghề nào cũng yêu cầu con người có thể lực tốt, dẻo dai trong công việc. Song có nghề cần đến sự dẻo dai về cơ bắp, có nghề lại đòi hỏi sự dẻo dai của hệ thần kinh. Người công nhân bốc vác ở bến cảng phải liên tục bê vác nặng hay lái xe chuyển hàng nhiều giờ liên tục. Còn người nghiên cứu khoa học có khi phải đọc liền 10 giờ một ngày ở thư viện, hơn nữa việc đó thường kéo

dài hàng tháng. Cả hai đều cần sức khỏe tốt, dẻo dai, nhưng một bên dùng cơ bắp, bên kia dùng trí óc.

Vậy, khi chọn nghề mỗi người chúng ta phải biết nghề có yêu cầu như thế nào đối với người lao động. Không có đủ những phẩm chất tâm lý và sinh lý để đáp ứng yêu cầu của một nghề cụ thể thì đừng chọn nghề đó. Ví dụ: Người phản ứng chậm chạp không nên vào nghề lái xe, người tính quá hiếu động, không nên chọn nghề điều động thông tin giao thông, điện lực, qua hệ thống mạng màn hình…

THIẾU THÔNG TIN VỀ THỊ TRƯỜNG LAO ĐỘNG

Thị trường lao động là phạm trù kinh tế của nền kinh tế hàng hóa vận động theo cơ chế thị trường. Nó hình thành, phát triển và hoạt động trong mối quan hệ hữu cơ với các thị trường khác (thị trường hàng hóa, thị trường tiền tệ...) trong một thị trường xã hội thống nhất. Thị trường lao động biểu hiện quan hệ lao động diễn ra giữa một bên là người lao động và một bên là người sử dụng lao động dựa trên nguyên tắc thỏa thuận, thông qua các hợp đồng lao động.

Người lao động được đào tạo hoặc không được đào tạo đều tham gia vào thị trường lao động và bị chi phối bởi quy luật cạnh tranh, thuê mướn, lợi nhuận và hiệu quả. Do vậy, người lao động phải quan tâm đầy đủ tới chất lượng (tri thức, kỹ năng, kỹ xảo) - giá thành - thời điểm (đáp ứng) khi họ tham gia vào thị trường lao động. Đó là yêu cầu hết sức khắt khe đòi hỏi sự tích lũy kinh nghiệm và học nghề suốt đời của người lao động nếu như họ muốn có việc làm và thu nhập cao.

Thông tin về thị trường lao động: là những thông tin về nhu cầu sử dụng nhân lực của tỉnh, thành phố trong kế hoạch năm: nhu cầu sử dụng nhân lực các loại cho các vùng kinh tế trọng điểm, khu công nghiệp, khu chế xuất và cho các loại doanh nghiệp và liên doanh của các thành phần kinh tế khác.

15

nhỏ

THIẾU ĐIỀU KIỆN TÀI CHÍNH ĐỂ THEO HỌC NGHỀ

Nhiều người đã chọn được nghề phù hợp nhưng thiếu điều kiện tài chính theo học như không đủ tiền đóng học phí, không có điều kiện ở trọ đi học. Nhiều gia đình có con thi đỗ vào trường Đại học nhưng đành phải cho con ở nhà vì thu nhập của gia đình không đủ sức cung ứng cho việc học của con em.

2/ ĐIỀU KIỆN CHỌN NGHỀ ĐÚNGKhi bạn đã hiểu rõ các nguyên nhân khiến bạn ra quyết định sai lầm khi chọn nghề thì điều kiện để chọn nghề đúng đơn giản là bạn phải tránh xa các nguyên nhân dẫn đến sự sai lầm đó, cụ thể là khi bắt đầu chọn cho mình một nghề, bạn cần xác định:■ Thái độ đúng■ Các yêu cầu của nghề■ Thị trường lao động■ Năng lực tài chính

Tiếp theo, bạn cần:■ Lý giải vì sao chọn nghề này mà không chọn nghề kia■ Trả lời được ba câu hỏi mấu chốt: muốn, có thể, cần phải■ Thực hiện các bước chọn nghề

Lý giải vì sao chọn nghề này mà không chọn nghề kiaĐể trả lời câu hỏi tại sao cần tìm hiểu cặn kẽ mối tương quan giữa hai yếu tố: đặc điểm, yêu cầu của nghề và đặc điểm của bản thân xem có phù hợp với nhau không.Khi đắn đo cân nhắc về nghề cần chú ý tới những mặt khó, không hấp dẫn của nghề.

Trả lời được ba câu hỏi mấu chốt: MUỐN, CÓ THỂ, CẦN PHẢI

1/ Tôi thích nghề gì?Câu này nên trả lời trước tiên. Muốn làm nghề gì, trước hết bản thân ta có thích nó hay không, tức là có thực

sự hứng thú với nó không. Nếu không thích thì đừng chọn. Đó là nguyên tắc. Chúng ta không thể thay đổi nghề dễ như thay đổi cái áo được. Hơn nữa, ta không dễ gì đến với nghề khác theo sở thích của bản thân mình ngay sau khi ta chán cái nghề đã chọn…

Chỉ khi nào thích nghề của mình thì cuộc sống riêng mới thanh thoát. Chúng ta mới gắn bó với công việc, với đồng nghiệp, với nơi làm việc. 2/ Tôi có thể làm được nghề gì?Để trả lời câu này, phải tự kiểm tra năng lực của mình. Năng suất lao động của chúng ta có cao hay không là do năng lực của chúng ta đạt trình độ nào.

Các bạn nên nhớ rằng, có những nghề bạn thích nhưng lại không làm được (thiếu năng lực tương ứng). Song cũng có nghề bạn làm được nhưng lại không thích nó. Vì thế sau khi câu hỏi thứ hai được giải đáp, ta lại phải đối chiếu xem nó có thống nhất với câu hỏi thứ nhất hay không.

3/ Tôi cần làm nghề gì?Có những nghề được các bạn thích, các bạn lại có năng lực đối với chúng, song những nghề đó lại không nằm trong kế hoạch phát triển thì cũng không thể chọn được. Vì vậy, để trả lời câu hỏi này, ta phải căn cứ vào kế hoạch sản xuất của địa phương, kế hoạch phát triển ngành nghề ở địa bàn tỉnh, huyện, kế hoạch tuyển sinh của các trường Đại học, Cao đẳng và trường nghề, khả năng tìm được việc làm khi học xong nghề. Cần biết định hướng vào những nghề cần và có điều kiện phát triển, điều chỉnh hứng thú vào những nghề đó và tự rèn luyện để có năng lực đối với chúng. Ngày nay lại phải chọn nghề sao cho dễ chuyển nghề khi tình thế bắt buộc.

Ba câu hỏi trên cần được mỗi người giải đáp trong sự cân nhắc đồng thời. Như vậy, việc chọn nghề sẽ vừa đáp ứng được yêu cầu nhân lực của xã hội, vừa bảo đảm mức độ phù hợp với hứng thú, sở thích, sở trường và năng lực của từng cá nhân.

Nội dung lao độngĐiều kiện lao độngvà yêu cầu của nghề

Hứng thúKhuynh hướngNăng lực của bản thân

16

Thực hiện các bước chọn nghề trên cơ sở bảng phân loại nghề

Bước 1: Xác định loại nghề (lĩnh vực lớn của hoạt động) theo dấu hiệu đối tượng lao động

Bước 2: Thu nhỏ lĩnh vực hoạt động, chọn đến ngành, nhóm nghề trong loại nghề đó

Sẽ phù hợp với em hay không nếu em làm việc với đối tượng lao động là

Người - Thiên nhiên Người - Kỹ thuật

Các quá trình sinh vật

Kỹ thuật

Con người

Chữ số, con số

Nghệ thuật

Người - Người Người - Dấu hiệu Người - Nghệ thuật

Đối tượng lao động

Bước 3: Tiếp theo nhóm nghề hãy chọn lấy một nghề trong nhóm. Ví dụ: trong nhóm nghề dịch vụ chọn nghề hướng dẫn viên du lịch

Bước 4: Chọn trường có đào tạo ngành nghề đó

VẤN ĐỀ CHỌN TRƯỜNGSau khi bạn chọn được ngành nghề phù hợp thì bạn cần phải xác định bạn muốn học ngành này ở bậc học nào và học ở đâu. Để xác định được điều đó, bạn cần tham khảo những lời khuyên sau đây:■ Bạn cần nắm học lực của bạn ở các môn thuộc khối thi mình chọn ở mức nào. Nếu bạn chọn một ngành học nào đó nhưng chưa tự tin vào học lực của mình, bạn có thể mạnh dạn chọn một trường có điểm chuẩn thấp hơn (các trường ĐH vùng, trường địa phương…) hoặc nhắm đến bậc học Cao đẳng, TCCN, Trung cấp nghề sau đó liên thông lên Đại học, Cao đẳng; hoặc chọn các trường ngoài công lập. Bạn nên chọn những trường có đào tạo liên thông ngay tại trường hoặc những trường có liên kết đào tạo liên thông với các trường Đại học khác.

■ Bạn cần phải tham khảo điểm chuẩn các năm trước của trường mình định ĐKDT để đối chiếu với mức điểm tối thiểu dự kiến của mình có thể đạt được ở khối dự thi (lưu ý: nên chọn trường có mức điểm chuẩn chênh lệch thấp hơn so với điểm dự kiến mình đạt từ 1 - 2 điểm).

■ Bạn cần thường xuyên theo dõi thông tin qua báo, đài, mạng Internet để nắm bắt những thông tin mới nhất về tuyển sinh. Một số trang tiêu biểu như:

■ Bộ Giáo dục và Đào tạo: www.ts.edu.net.vn (Cổng thông tin thi và tuyển sinh)■ Bộ Giáo dục và Đào tạo: www.moet.gov.vn■ Trường đại học Hoa Sen: www.tuyensinh.hoasen.edu.vn■ Báo Thanh niên: www.thanhnien.com.vn■ Báo Tuổi trẻ: www.tuoitre.vn

17

Giáo dục

Công an

Y tế

Tòa án

Người -Người

Dịch vụ

Ngân hàng

Tàichính

Bảohiểm

Thươngmại

Kháchsạn

Du lịch

Nhàhàng

■ Bạn cũng đừng quên thường xuyên theo dõi thông tin trên Website của các trường. Đồng thời, lưu giữ tất cả các tờ gấp, Brochure, cẩm nang tuyển sinh của trường để tham khảo.

■ Xem xét điều kiện kinh tế, hoàn cảnh gia đình của mình có phù hợp với mức học phí của trường đã chọn không? Nếu có điều kiện tài chính, bạn cũng có thể quan tâm đến các trường của nước ngoài, không thi tuyển theo quy định của Bộ.

THỰC HIỆN PHƯƠNG PHÁP TRẮC NGHIỆMNếu bạn vẫn còn hoang mang sau khi thực hiện các bước chọn nghề thì phương pháp trắc nghiệm khách quan phần nào cũng có thể giúp ta biết được về cơ bản, ta có hợp (hay không hợp) với nghề định chọn. Hiện nay, trên mạng lưới tư vấn giáo dục, có nhiều trung tâm tư vấn hướng nghiệp mà tại đó có cả trắc nghiệm hướng nghiệp hoặc tại trang Tư vấn chọn ngành nghề của ĐH Quốc gia TP.HCM: http://aad.vnuhcm.edu.vn/huongnghiep

Trắc nghiệm hướng nghiệp là một loại hình trắc nghiệm khách quan hướng về việc chẩn đoán và phát hiện những đặc điểm tư chất của cá nhân đối với nghề nghiệp. Kết quả trắc nghiệm này được coi là cơ sở khoa học để tư vấn hướng nghiệp, góp phần hỗ trợ cho học sinh tự hiểu mình một cách khách quan hơn. Từ đó biết chọn học ngành nghề nào cho phù hợp, đồng thời tránh được những nghề không phù hợp.Trong bài trắc nghiệm, ngoài IQ test (đo chỉ số thông minh – Intelligent Quotient), còn thêm loại hình trắc nghiệm khác như EQ test (đo chỉ số cảm xúc - Emotion Quotient), AQ test (đo chỉ số vượt khó - Adversity Quo-tient), CQ test (đo chỉ số sáng tạo - Creation Quo-tient)... Bài trắc nghiệm có ít nhất hai loại test: IQ và EQ sẽ cho sự chẩn đoán gần chính xác.

Trước đây, người ta chỉ dựa vào kết quả của IQ test. Nhưng kết quả của IQ test chỉ cho ta biết về sức bật trí

tuệ và khả năng nhận thức, chưa thể cho biết về tính cách cá nhân và năng lực tinh thần. Mà điều thứ hai (tính cách và tinh thần) đặc biệt quan trọng hơn điều thứ nhất (trí tuệ và nhận thức). Nó nói lên những phẩm chất đặc trưng của con người và những giá trị bản thân của người đó tương thích (hoặc không tương thích) với nghề nào. Nghề sẽ chọn và "yêu" người nào không chỉ thành thạo kỹ năng làm việc, nó còn kén chọn những ai có một tâm hồn và thái độ làm việc tương xứng với nghề.

Nói một cách dễ hiểu hơn, chỉ số thông minh (IQ) chỉ nói lên được người đó mạnh hay yếu về sức học và năng lực nhận thức, nghĩa là mới xác định được phần Trí, trong khi nhân cách của mỗi người lại gồm tối thiểu 5 yếu tố: Nhân, Lễ, Nghĩa, Trí, Dũng. Bốn phần còn lại (ngoài Trí) phải được đo đạc bằng những chỉ số khác, trong đó, riêng chỉ số cảm xúc (EQ) là đo gần được cả Nhân, Lễ, Nghĩa... Chính những giá trị đó nói lên phần "hồn" của con người trực tiếp liên quan đến nghề nghiệp. Tâm lý học hiện đại đã khẳng định điều này. Các nhà doanh nghiệp khả kính và thành công (theo nghĩa chân chính) đều có chỉ số EQ và AQ cao chứ không nhất thiết IQ cao.

IQ cần cho con người khi nghiên cứu sâu về khoa học tự nhiên và kỹ thuật. EQ giúp người đó tìm hiểu sâu và thấm đượm nhiều về khoa học xã hội và nhân văn. Tiêu chí đặc trưng để đo đạc về IQ là tư duy lôgic, về EQ là tư duy nhân văn. IQ giúp tạo nên kỹ năng học và khám phá, EQ giúp hình thành kỹ năng sống và trải nghiệm. Thực chất EQ cũng đo sự thông minh dưới một hình thái khác: IQ thiên về thông minh lý trí (mang tính logic), EQ thiên về thông minh cảm xúc (mang tính nhân bản). Bởi vậy, EQ còn được hiểu là trí tuệ cảm xúc - thứ trí tuệ bao quát, thấm đẫm chất người, còn được gọi là văn hóa người. Thông thường, những ai có IQ và EQ đều cao thì đa năng, giỏi nhiều nghề thuộc cả hai lĩnh vực: khoa học tự nhiên và khoa học xã hội.

18

THỰC HÀNH: NGHỀ NÀO CỦA BẠN?

Bạn có tin không, những việc bạn thích làm trong thời gian rảnh có thể tiết lộ một vài “đầu mối” về khả năng cũng như nghề nghiệp thích hợp nhất với bạn đấy. Bài trắc nghiệm sau đây sẽ giúp bạn khám phá những khả năng tiềm ẩn của bản thân. Đây cũng là một cách tư vấn hướng nghiệp theo trắc nghệm.

1. Nếu bạn có một buổi tối rảnh thì bạn sẽ muốn làm gì hơn? A. Tiệc tùngB. Ở nhà và “lướt” netC. Làm những việc mình yêu thích như cắm đầu vào sách hoặc thiết kế mô hìnhD. Đi xem phim

2. Mục nào sau đây của tờ báo mà bạn thường “nghía” qua đầu tiên? A. Mục lời khuyên hoặc thư tòa soạnB. Tin tứcC. Thể thaoD. Giải trí

3. Bạn thích làm gì nhất khi đi dự tiệc? A. Chào hỏi và làm quen với mọi ngườiB. Tranh luận về một sự kiện đang “nóng”C. Dùng món đồ nguội khai vịD. Vui chơi

4. Nếu được tặng sách, bạn thích được tặng loại sách nào sau đây? A. “Món soup cho tâm hồn”B. “Lịch sử vắn tắt của các thời đại”C. “Nguyên lý vạn vật”D. Một quyển sách về nghệ thuật có nhiều hình ảnh “độc”

5. Bạn muốn làm gì nhất trong thời gian rảnh rỗi? A. Hẹn bạn đi uống cà phêB. Ngồi lỳ trong phòng riêng

C. Làm vườn hoặc “đại tu” lại nhà cửaD. Làm thơ

6. Nếu được chọn xem một bộ phim, bạn sẽ chọn loại phim nào sau đây? A. Hài kịch lãng mạnB. Kịch tính, ma quái, nặng về suy nghĩC. Phim hành động và phiêu lưuD. Các loại phim “chẳng giống ai”, khó hiểu, ít người xem

7. Nếu tham gia vào một công tác xã hội, bạn sẽ chọn:A. Một nhóm thật đông và càng vui càng tốtB. Nhóm nhỏ, nhưng sôi nổi và có thể tranh luận với nhauC. Nhóm có người biết chơi thể thaoD. Nhóm có một vài người thật thú vị

8. Nếu bạn có cơ hội tham gia vào một chương trình thực tế, bạn sẽ chọn:A. Một chương trình mà những kỹ năng cá nhân có thể giúp bạn chiến thắng như chương trình “Người sống sót”, “Nhân viên tập sự”, “Người độc thân”B. Không chú ý, bạn nghĩ rằng những chương trình như vậy chỉ tốn thời gian mà thôiC. Một chương trình có thể mang lại cho bạn nhiều cơ hội để thực hành và cải thiện mọi thứ như “Thương trường”D. Một chương trình mà bạn có thể chiến thắng bằng tài năng cá nhân

9. Bạn bè thường nói về bạn bằng cụm từ nào sau đây? A. Hòa đồngB. Thông minhC. Khéo tayD. Sáng tạo

19

Nếu bạn chọn “A” nhiều nhất, công việc của bạn chắc chắn liên quan đến việc giao tiếp với nhiều người. Đó có thể là một việc liên quan đến các hoạt động như dạy bảo, đàm phán, chỉ dẫn, cố vấn, quản lý, thuyết phục, cung cấp, nói, trợ lý. Nghề phù hợp với bạn: Giáo viên, quản lý nhân sự, tiếp viên hàng không, giáo viên mầm non, nhân viên bán hàng, tư vấn nghề nghiệp…

Nếu bạn chọn “B” nhiều nhất, chắc chắn bạn sẽ làm công việc liên quan đến tin tức, tài liệu: tổng hợp, phân tích, biên tập, sử dụng máy tính, sao chép hoặc so sánh. Nghề phù hợp với bạn: Nhân viên thư viện, biên tập viên, chuyên viên thiết kế Web, kế toán, điều tra viên, nhà tổ chức chuyên nghiệp…

Nếu bạn chọn “C” nhiều nhất, bạn sẽ làm các công việc liên quan đến máy móc, đồ vật liên quan đến các hoạt động: điều chỉnh, những công việc đòi hỏi có tính chính xác, quản lý, lái xe, điều khiển máy móc, bán hàng, bảo trì máy móc, đóng gói hàng hoá. Nghề phù hợp với bạn:Bếp trưởng, nhân viên sửa chữa, thợ mộc, buôn bán, bác sỹ thú y, công nhân cơ khí…

Nếu bạn chọn câu “D” nhiều nhất, công việc của bạn chắc chắn liên quan đến sự sáng tạo. Nghề phù hợp với bạn: nhà văn, nhiếp ảnh, ca sỹ, trang trí nội thất, họa sỹ đồ hoạ, thiết kế thời trang…

CỦA BẠN

20

Tìm hiểu hệ thống giáo dục quốc dân việt nam

21

22

GIÁO DỤC ĐẠI HỌCCác trường ĐH, CĐ, Học viện của nước ta được phân loại như sau:

- Theo hình thức sở hữu: Công lập và Ngoài Công lập- Theo lĩnh vực và ngành:

• Đa lĩnh vực• Đa ngành cùng một hoặc hai lĩnh vực• Chuyên ngành/ chuyên sâu

- Theo khối trường: bao gồm 9 khối: công nghiệp, nông lâm ngư nghiệp, kinh tế, pháp lý, khoa học cơ bản, y tế, thể dục thể thao, văn hoá nghệ thuật, sư phạm.- Theo hình thức đào tạo:Đào tạo chính quy- Là hình thức đào tạo tập trung tại trường- Đối tượng: học sinh THPT, cán bộ, nhân viên, công nhân, nông dân, bộ đội xuất ngũ… có bằng tốt nghiệp THPT, TCCN, có đủ sức khoẻ- Thời gian đào tạo:

• Cao đẳng: 3 năm• Đại học: 4 - 6 năm tùy ngành học

GIỚI THIỆU HỆ THỐNG GIÁO DỤC NGHỀ NGHIỆP VÀ GIÁO DỤC ĐẠI HỌC THEO LUẬT GIÁO DỤC

Vừa làm vừa học- Là hình thức đào tạo dành cho người vừa làm vừa học- Đối tượng: cán bộ, công nhân, nhân viên có trình độ chuyên môn Sơ cấp, Trung cấp; tốt nghiệp THPT hoặc tương đương; có ít nhất 1 năm kinh nghiệm làm việc- Hình thức: hệ vừa làm vừa học (tại chức cũ), hệ đào tạo từ xa- Văn bằng tốt nghiệp được nhà nước công nhận có giá trị tương đương văn bằng tốt nghiệp chính quy.

HỆ THỐNG ĐÀO TẠO LIÊN THÔNG- Là hình thức đào tạo tập trung tại trường- Đối tượng: những người đã có bằng tốt nghiệp TCCN hoặc CĐ có nhu cầu học tập lên trình độ CĐ hoặc ĐH- Hình thức tuyển sinh: thi tuyển

• Tốt nghiệp TCCN, CĐ loại khá trở lên: tham gia thi tuyển được ngay• Tốt nghiệp TCCN, CĐ thấp hơn loại khá: phải có ít nhất 1 năm kinh nghiệm làm việc

- Thời gian đào tạo:• Đối với người tốt nghiệp cùng ngành đào tạo

- TCCN liên thông lên CĐ: 1,5 - 2 năm - TCCN liên thông lên ĐH: 2,5 - 4 năm - CĐ liên thông lên ĐH: 1,5 – 2 năm

• Đối với người tốt nghiệp khác ngành đào tạo, nhưng cùng một khối ngành: phải học bổ sung một khối lượng kiến thức trước khi dự tuyển (thời gian học không tính vào thời gian đào tạo liên thông)

GIÁO DỤC NGHỀ NGHIỆP (TCCN VÀ NGHỀ)

1/ ĐÀO TẠO TCCN- Nhiệm vụ: đào tạo cán bộ có trình độ Trung cấp về kỹ thuật, kinh tế, văn hoá, nghệ thuật, giáo dục, y tế… gắn học tập với lao động sản xuất theo ngành nghề, với nghiên cứu và thực nghiệm khoa học. - Phân loại:

• Theo cấp quản lý: trung ương và địa phương • Theo hình thức sở hữu: công lập và ngoài công lập • Theo ngành: bao gồm các khối: công nghiệp, xây dựng, nông - lâm ngư - nghiệp, giao thông -

bưu điện, kinh tế - dịch vụ, văn hoá - nghệ thuật, y tế - thể dục thể thao, sư phạm, khối khác- Hình thức đào tạo:• Chính quy: đào tạo tập trung tại trường

+ Đối tượng tuyển sinh: tốt nghiệp THCS, THPT + Thời gian đào tạo: từ 1 đến 4 năm tùy theo ngành nghề và trình độ của người học+ Hình thức tuyển sinh: xét tuyển

• Giáo dục thường xuyên: đào tạo không tập trung, thường dành cho cán bộ, công nhân viên đang làm việc (vừa làm vừa học), thường học buổi tối, học từ xa 2. ĐÀO TẠO NGHỀ Hình thức đào tạo:• Hệ đào tạo dài hạn (hệ chính quy): đào tạo tập trung tại trường

- Đối tượng tuyển sinh: tốt nghiệp THCS, THPT- Thời gian đào tạo: từ 1 đến 4 năm tùy theo ngành nghề và trình độ của người học - Hình thức tuyển sinh: tùy ngành nghề

• Hệ đào tạo ngắn hạn: đào tạo không tập trung, theo nhu cầu của người học

Giới thiệu hệ thống dạy nghề theo luật Lao động

23

Để hình dung tổng thể hệ thống giáo dục hiện nay, các bạn có thể tham khảo ví dụ dưới đây:

24

Tìm Những điều cần biết khi đăng ký dự thi tuyển sinh (*)Hướng dẫn làm hồ sơ đăng ký dự thi (*)

25

(*) Theo quy chế tuyển sinh năm 2011

NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT

1/ Điểm sàn là gì?- Là mức điểm xét tuyển tối thiểu để các trường nhận đơn xét tuyển của thí sinh thi theo đề thi chung của Bộ Giáo dục và Đào tạo.- Do Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định.

2/ Điểm chuẩn là gì?- Là mức điểm trúng tuyển của từng trường, từng ngành.- Cao hơn hoặc bằng điểm sàn.

3/ Áp dụng phương pháp 3 chung: ngày thi chung, đề thi chung và sử dụng kết quả xét tuyển chung.

4/ Nội dung đề thi ra theo hướng kiểm tra kiến thức cơ bản, bám sát chương trình THPT, chủ yếu là lớp 12, không quá khó, không quá phức tạp, không đánh đố, phù hợp với thời gian làm bài, có khả năng phân loại thí sinh.

5/ Đề thi gồm 2 phần (ngoại trừ các môn thi năng khiếu): phần chung (bắt buộc) và phần riêng (tự chọn). Đối với phần riêng, thí sinh tự chọn 1 trong 2, nếu làm cả 2 phần tự chọn thì bị coi là phạm quy và bị điểm 0 phần tự chọn.

6/ Điểm ưu tiên chênh lệch giữa các nhóm đối tượng là 1.0 điểm và giữa các khu vực là 0.5 điểm

7/ Thí sinh có nguyện vọng học trường nào thì làm hồ sơ đăng ký dự thi vào trường đó. Trong trường hợp trường thí sinh có nguyện vọng học không tổ chức thi, thí sinh đăng ký thi tại một trường có tổ chức thi (mượn trường) và ghi rõ nguyện vọng là dự thi/ xét tuyển vào trường có nguyện vọng học, photocopy mặt trước phiếu đăng ký dự thi để gửi cho trường có nguyện vọng học.

8/ Thí sinh có nguyện vọng học bậc CĐ của trường ĐH sẽ nộp hồ sơ vào trường có nguyện vọng học và ghi rõ ngành, bậc CĐ ở mục số 3.

9/ Thí sinh đã trúng tuyển vào một trường (hoặc một ngành) thì không được sử dụng kết quả thi của khối thi đó xét tuyển vào trường khác (ngành khác).

10/ Mỗi thí sinh sẽ có 3 nguyện vọng ứng với 3 đợt xét tuyển:• Nguyện vọng 1 (NV1) là nguyện vọng vào học tại một trường được thí sinh đăng ký ngay thời điểm đăng ký dự thi và ghi trực tiếp trên hồ sơ đăng ký dự thi cho dù trường đó có tổ chức thi hay không • Nếu không trúng tuyển NV1, thí sinh sẽ được trường có nguyện vọng học cấp cho 2 phiếu chứng nhận kết quả số 1 và số 2. Phiếu số 1 dùng để xét đợt 2• Nếu không trúng truyển Nguyện vọng 2 thì dùng phiếu số 2 để tham gia xét đợt 3

Lưu ý: trường chỉ cấp phiếu chứng nhận kết quả khi thí sinh đạt điểm sàn Cao đẳng trở lên

• Mỗi thí sinh chỉ có thể ghi 1 nguyện vọng của mình (NV1) vào mục 2 của hồ sơ đăng ký dự thi nếu trường mà thí sinh muốn theo học có tổ chức thi • Lưu ý mục 3 của hồ sơ đăng ký dự thi không phải là nơi ghi của NV2• Đối với thí sinh có NV1 học tại các trường ĐH, CĐ không tổ chức thi tuyển hoặc bậc CĐ của trường ĐH, thì phải khai hồ sơ như sau:• Mục 2: ghi tên trường, ký hiệu trường, khối thi của trường mà thí sinh thi nhờ (không ghi mã ngành) hoặc trường có tổ chức thi (đối với nguyện vọng học CĐ tại trường ĐH có tổ chức thi)• Mục 3: ghi tên trường, ký hiệu trường, khối thi, mã ngành của trường không tổ chức thi hoặc của hệ CĐ của trường ĐH mà thí sinh có nguyện vọng học (NV1)• Sau khi có kết quả thi, thí sinh sẽ gặp một trong ba tình huống sau:• Trúng tuyển NV1: nhận giấy báo trúng tuyển (không được tham gia xét NV2, NV3) => chuẩn bị hồ sơ nhập học • Không trúng tuyển NV1, kết quả thi thấp hơn điểm sàn CĐ: nhận phiếu báo điểm, không được xét NV2, NV3 => chỉ được xét vào các trường TCCN, trung cấp nghề • Không trúng tuyển NV1, điểm thi cao hơn hoặc bằng điểm sàn CĐ: nhận được 2 giấy chứng nhận kết quả thi số 1 và số 2 => dùng giấy chứng nhận kết quả thi số 1 đăng ký xét NV2, dùng giấy chứng nhận kết quả thi số 2 đăng ký xét NV3 (theo thời gian và quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo)

26

1/ Hồ sơ đăng ký dự thi (theo mẫu của Bộ Giáo dục và Đào tạo) gồm có:

• Một túi hồ sơ và 2 phiếu ĐKDT có đánh số 1 và 2.• Ba ảnh 4 x 6cm có ghi họ, tên và ngày, tháng, năm sinh, mã ĐV ĐKDT của thí sinh ở mặt sau (một ảnh dán trên túi đựng hồ sơ, hai ảnh nộp cho trường).• Bản sao hợp lệ giấy chứng nhận là đối tượng ưu tiên (nếu có).• Ba phong bì đã dán sẵn tem và ghi rõ địa chỉ liên lạc của thí sinh.• Lệ phí đăng ký dự thi.

2/ Hồ sơ đăng ký xét tuyển gồm có:• Giấy chứng nhận kết quả tuyển sinh do các trường tổ chức thi cấp (có đóng dấu đỏ của trường).• Một phong bì đã dán sẵn tem và ghi rõ địa chỉ liên lạc của thí sinh.• Lệ phí xét tuyển.

3/ Thủ tục nộp hồ sơ lệ phí đăng ký dự thi:• Nộp hồ sơ, lệ phí ĐKDT tại nơi tiếp nhận (trường THPT, Sở GD & ĐT hoặc các trường có tổ chức thi) theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.• Sau khi nộp hồ sơ ĐKDT hoặc khi nhận giấy báo dự thi, nếu thí sinh phát hiện có nhầm lẫn, thiếu sót, thí sinh phải thông báo cho trường trước ngày dự thi để kịp sửa chữa, bổ sung (trường không điều chỉnh sau ngày dự thi).

4/ Thủ tục nộp hồ sơ và lệ phí đăng ký xét tuyển:• Thí sinh nộp hồ sơ và lệ phí đăng ký xét tuyển qua đường bưu điện chuyển phát nhanh hoặc trực tiếp tại các trường theo đúng thời hạn quy định trong lịch công tác tuyển sinh ĐH, CĐ của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

HƯỚNG DẪN LÀM HỒ SƠ THI TUYỂN SINH

27

MỘT SỐ LƯU Ý DÀNH CHO THÍ SINHDỰ THI KỲ THI TUYỂN SINH ĐẠI HỌC, CAO ĐẲNG TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC HOA SEN

A. TRƯỚC NGÀY THIQuestion 1 (Q.1): Thí sinh nhận giấy báo dự thi ở đâu?Answer 1 (A.1): Thí sinh nhận giấy báo dự thi tại nơi nộp hồ sơ đăng ký dự thi.

Q.2: Nếu chưa nhận được giấy báo dự thi hoặc bị mất giấy báo dự thi thì có được cấp lại hay không?A.2: Nếu thí sinh chưa nhận được giấy báo dự thi, thí sinh có thể đến Trường Đại học Hoa Sen để được cấp lại và đem theo các giấy tờ sau:

• Công văn/ giấy giới thiệu của nơi nộp hồ sơ đăng ký dự thi• Phiếu số 2• 2 ảnh 4 x 6• Giấy CMND hoặc giấy tờ tùy thân có dán ảnh

Đối với trường hợp thí sinh sau khi nhận được giấy báo dự thi nhưng bị mất trước ngày thi, thí sinh cũng liên hệ Trường Đại học Hoa Sen để được cấp lại. Khi đi đem theo các giấy tờ như trên và đơn xin cấp lại giấy báo thi.

Q.3: Sau khi nhận giấy báo thi thí sinh cần phải làm gì?A.3: Thí sinh kiểm tra kỹ thông tin trên giấy báo dự thi nếu thấy có sai sót hoặc nhầm lẫn thông tin (họ tên/ ngày tháng năm sinh/ đối tượng/ khu vực ưu tiên/ khối thi/ trường đăng ký học/ ngành học) thí sinh phải điều chỉnh trước khi dự thi.

Q.4: Nếu giấy báo thi sai, làm sao để điều chỉnh? Cần đem theo giấy tờ gì?A.4: Thí sinh liên hệ điều chỉnh thông tin tại Trường Đại học Hoa Sen và đem theo các giấy tờ sau:

• Phiếu số 2• 02 ảnh 4 x 6• Bản sao có công chứng Giấy CMND - Nếu điều chỉnh họ tên/ ngày tháng năm sinh/ hộ khẩu thường trú• Bản sao có công chứng Giấy khai sinh/ Hộ khẩu và giấy chứng nhận đối tượng ưu tiên - Nếu điều chỉnh đối tượng ưu tiên

27

Q.5: Thí sinh điều chỉnh, bổ túc hồ sơ dự thi ở đâu?A.5: Trước ngày thi các thông tin cần điều chỉnh thí sinh vui lòng liên hệ:- Trường Đại học Hoa Sen- 93 Cao Thắng, P.3, Q.3, TP.HCMNgoài ra thí sinh cần theo dõi các thông báo cập nhật về tuyển sinh của trường Đại học Hoa Sen trên website: http://www.hoasen.edu.vn

B. TRONG NGÀY THI

Q.6: Thí sinh có cần phải tham dự buổi tập trung hay không?A.6: Thí sinh nên có mặt trong buổi tập trung của mỗi đợt thi. Trong buổi tập trung, thí sinh được cán bộ coi thi phổ biến thời gian biểu của mỗi môn thi và các thông tin, quy định, quy chế liên quan đến kỳ thi. Thí sinh cần có mặt để kiểm tra các thông tin dự thi trong danh sách tại phòng thi. Buổi tập trung của mỗi đợt thi là thời điểm cuối cùng để thí sinh điều chỉnh sai sót trong giấy báo dự thi và bổ sung hồ sơ, các thông tin điều chỉnh sau đó sẽ không được xem xét.

Q.7: Khi điều chỉnh thông tin dự thi phải liên hệ bộ phận nào, ở đâu?A.7: Sau khi sinh hoạt tại buổi tập trung, thí sinh cần điều chỉnh thông tin dự thi liên hệ tại Văn phòng Hội đồng Tuyển sinh, Trường Đại học Hoa Sen, lô 10 Công viên phần mềm Quang Trung, Quận 12, TP.HCM.

Q.8: Mất giấy báo dự thi hoặc giấy tờ tùy thân có dự thi được không?A.8: Nếu trong thời gian thi thí sinh vẫn có thể dự thi nếu bị mất giấy báo thi. Thí sinh có mặt tại văn phòng hội đồng của điểm thi trước giờ tập trung 15 phút để được Hội đồng thi thực hiện các thủ tục cho thí sinh vào phòng thi.

Q.9: Khi dự thi thí sinh cần đem theo giấy tờ, vật dụng gì?

MỘT SỐ LƯU Ý DÀNH CHO THÍ SINHDỰ THI KỲ THI TUYỂN SINH ĐẠI HỌC, CAO ĐẲNG TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC HOA SEN

A.9: Khi dự thi thí sinh đem theo:- Giấy báo dự thi (đúng thông tin, có ảnh được đóng dấu giáp lai)- Giấy chứng nhận tốt nghiệp tạm thời hoặc bằng tốt nghiệp THPT- Giấy Chứng minh nhân dân- Được mang vào phòng thi: bút viết, bút chì, compa, tẩy, thước, máy tính điện tử (xem thêm danh sách các máy tính được đem vào phòng thi)

Q.10: Khi dự thi thí sinh không nên đem theo giấy tờ, vật dụng gì?A.10: Thí sinh không được đem vào khu vực thi: giấy than, bút xóa, các tài liệu, vũ khí, phương tiện kỹ thuật thu phát, điện thoại. Các trường hợp vi phạm sẽ được xử lý theo quy chế Tuyển sinh. Thí sinh không nên đem theo tài sản có giá trị khi đi thi. Hội đồng tuyển sinh trường không chịu trách nhiệm nếu xảy ra mất mát.

Q.11: Trong quá trình làm bài thi, thí sinh cần lưu ý những điểm gì?A.11: Trong lúc làm bài thi, thí sinh cần lưu ý những điểm sau:

- Tuân thủ, thực hiện nghiêm túc các quy định, nội quy phòng thi- Phải ghi ĐÚNG và ĐỦ số báo danh và họ tên vào giấy thi - Bài làm phải viết rõ ràng, sạch sẽ, dùng thước gạch các phần viết hỏng, không dùng bút xóa.

ĐỐI VỚI CÁC MÔN THI TRẮC NGHIỆM, THÍ SINH CẦN LƯU Ý:

- Nghe kỹ và thực hiện đúng theo hướng dẫn của Cán bộ coi thi. - Khi nhận giấy làm bài và đề thi, thí sinh cần kiểm tra kỹ để chắc chắn rằng: Đề thi có đủ số lượng câu hỏi như đã ghi trong đề; nội dung in rõ ràng, không thiếu chữ, mất nét; tất cả các trang của đề thi đều có ghi cùng một số mã đề thi. Nếu có những chi tiết bất thường, thí sinh phải báo ngay cho Cán bộ coi thi để xử lý

28

- Ghi rõ Họ tên, ngày tháng năm sinh, điền chính xác, đầy đủ số báo danh trên giấy làm bài.- Cẩn thận khi tô số báo danh, mã đề thi và các câu trả lời. Hết sức chú ý những điểm sau:

a) Khi tô các ô tròn, phải tô đậm kín cả ô (tương đương độ đậm của vạch bên mép trái tờ phiếu) để máy chấm có thể ghi nhận được. Tuyệt đối không được gạch chéo, hoặc đánh dấu vào ô được chọn.

b) Ứng với mỗi câu trắc nghiệm chỉ được tô 1 ô tròn; nếu tô 2 ô trở lên máy sẽ không chấm và câu đó không có điểm.

c) Trong trường hợp tô nhầm hoặc muốn thay đổi câu trả lời, thí sinh dùng tẩy tẩy thật sạch ô cũ và tô kín ô khác (nếu tẩy không sạch, máy chấm sẽ xem như có 2 ô đen và câu đó sẽ không được chấm điểm)

d) Tránh trường hợp trả lời câu hỏi này nhưng tô vào hàng của câu hỏi khác trên phiếu trả lời trắc nghiệm.

e) Chỉ có Phiếu trả lời trắc nghiệm mới được coi là bài làm của thí sinh, do đó nếu thí sinh chỉ trả lời ngay trên đề thi hoặc giấy nháp thì bài làm sẽ không được chấm.

f ) Thí sinh phải giữ cẩn thận phiếu trả lời trắc nghiệm, không để phiếu bị rách, bị gập, bị nhàu.

C. SAU NGÀY THI:

Q.12: Thí sinh theo dõi kết quả thi tuyển, điểm chuẩn và kết quả trúng tuyển ở đâu?A.12: Thí sinh theo dõi kết quả tuyển sinh trên website: http://www.hoasen.edu.vn

Q.13: Thí sinh nhận giấy báo trúng tuyển, giấy báo điểm ở đâu?A.13: Thí sinh nhận giấy báo trúng tuyển, giấy chứng nhận kết quả tuyển sinh, phiếu báo điểm tại nơi nộp hồ sơ đăng ký dự thi.

29

Q.14: Thí sinh trúng tuyển cần nộp những giấy tờ gì?A.14: Những giấy tờ mà thí sinh cần nộp cho nhà trường khi nhập học là:

1. Giấy báo nhập học 2. Hồ sơ học sinh, sinh viên dành cho thí sinh trúng tuyển có xác nhận của địa phương Và bản sao có công chứng các giấy tờ sau và khi đi làm thủ tục nhập học thí sinh cần đem theo bản chính để trường kiểm tra, đối chiếu.3. Học bạ4. Giấy chứng nhận tốt nghiệp trung học tạm thời đối với những người trúng tuyển ngay trong năm tốt nghiệp hoặc bằng tốt nghiệp đối với những người đã tốt nghiệp các năm trước. Những người mới nộp giấy chứng nhận tốt nghiệp tạm thời, đầu năm học sau phải xuất trình bản chính bằng tốt nghiệp để đối chiếu kiểm tra5. Giấy khai sinh6. Các giấy tờ xác nhận đối tượng như giấy chứng nhận con liệt sĩ, thẻ thương binh hoặc được hưởng chính sách như thương binh của bản thân hoặc của bố mẹ thí sinh...

Nguồn : • Trường ĐH Hoa Sen• Tài liệu PGS.TS. Đặng Danh Ánh - Viện trưởng Viện Nghiên cứu ĐT và tư vấn KHCN• Trang huongnghiepviet.com• Trang ebook.edu.vn

w w w.hoasen.edu.vn