48
วิชา องค์การและการจัดการ (221210) อาจารย์ผู้สอน อาจารย์มัลลิกา ผ่องแผ้ว

Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

วชา องคการและการจดการ (221210)อาจารยผสอน อาจารยมลลกา ผองแผว

Page 2: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

ค าอธบายรายวชา

หลกในการบรหารและหนาทส าคญของฝายบรหาร ซงรวมถงการวางแผน การจดองคการ การจดคนเขาท างาน การจงใจคนในการท างาน และควบคมภาระปฏบตตางๆ เพอใหการด าเนนงานเปนไปตามเปาหมายและนโยบายทวางไวมความรเกยวกบบรรษทภบาล และจรรยาบรรณของผประกอบธรกจ

Page 3: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

วตถประสงครายวชา

1. เพอใหนกศกษามความรความเขาใจความหมายของ องคการ การจดองคการ

2. เพอใหนกศกษาจ าแนกประเภทขององคการ ลกษณะขององคการและโครงสรางขององคการได

3. เพอใหนกศกษามความรความเขาใจสามารถอธบายถงทฤษฎองคการทกลาวถงการศกษาองคการในรประบบตลอดถงการน าไปใชใหเหมาะสมกบบรบทขององคการ

Page 4: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

บทท 1 ความรเบองตนเกยวกบองคการวชา องคการและการจดการ (221210)

Page 5: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

บทน าการประกอบการทกประเภท ทกระดบตองมการท างานรวมกนเปนหมคณะ

องคการเปนทรวมของคน และงานตางๆ เพอใหบคลากรปฏบตงานไดอยางเตมท จงจ าเปนตองจดแบงหนาทการงานกนท า และมอบอ านาจใหรบผดชอบตามความสามารถและความถนดการจดองคการ เปนการจดระบบความสมพนธระหวางสวนงานตางๆ และบคคลในองคการ โดยก าหนดภารกจ อ านาจหนาทและความรบผดชอบใหชดแจง เพอใหการด าเนนงานตามภารกจขององคการบรรลวตถประสงคและเปาหมายอยางมประสทธภาพ

Page 6: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

หวขอประกอบการเรยนขอแตกตางระหวาง องคกร และ องคการ

ความหมายของ “องคการ”

ลกษณะขององคการ

ประเภทของ “องคการ”

แผนผงขององคการ (Organization Chart)

องคประกอบหลกขององคการ

โครงสรางขององคการ

Page 7: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

ขอแตกตางระหวาง องคกร และ องคการ

Page 8: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

ขอแตกตางระหวาง องคกร และ องคการ

องคกร มความหมายวา บคคล และคณะบคคล หรอสถาบน ซงเปนสวนประกอบของหนวยงานใหญทท าหนาทสมพนธกนหรอขนตอกน

องคการ มความหมายวา ศนยรวมกลมบคคลหรอกจการทประกอบกนขนเปนหนวยงานเดยวกน เพอด าเนนกจการตามวตถประสงคทก าหนดไวในกฎหมายหรอในตราสารจดตงซงอาจเปนหนวยงานของรฐ เชน องคการของรฐบาล หนวยงานเอกชน เชน บรษทจ ากด สมาคม หรอหนวยงานระหวางประเทศ เชน องคการสหประชาชาต (พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.2552 )

Page 9: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

ความหมายของ “องคการ”

องคการ คอ ระบบของกลมกจกรรมทมการประสานงานระหวางกนหรอการรวมกลมของบคคลตงแต 2 คนขนไป ซง (Chester I. Barnard) ไดท าการยกตวอยางไว เชน ลกเรอ 2 คนทก าลงชวยกนหาปลาทนากนบเปนองคการหนง เชนเดยวกบบรษทStar Kist Tuna Co. เนองจากลกเรอทงสองคนมไดหาปลาเพราะความสนก แตเพอด ารงชพ ( Angelo Kinicki, Brain Williams. (2552) หนงสอองคการและการจดการ แปลและเรยบเรยงโดย กงกาญจน วรนทศน, ธรศกด กญจนพงศ, บตร จารโรจน, ศวะนนท ศวพทกษ, โศภชา อรญวฒน, โสภณ แยมกลน และ ดร.เบญจมาภรณ อศรเดช. กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน.)

Page 10: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

ความหมายของ “องคการ”

องคการ หมายถง การน าเอาสวนตางๆ ทมความเกยวของกนมารวมกนอยางมระเบยบ หรอเปนการรวมกลมกนอยางมเหตผลของบคคลกลมหนง เพอเปนศนยอ านวยการใหการด าเนนงานลลวงไปตามเปาหมายทก าหนดไว โดยมการใชอ านาจการบรหารทชดเจนมการแบงงานและหนาท มล าดบขนของการบงคบบญชาและความรบผดชอบ (วกพเดย สารานกรมเสร)

Page 11: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

ลกษณะขององคการ

1. องคการคอกลมของบคคล (Organization as a Group of People) เปนกลมของบคคลทมเปาหมายรวมกน ตองอาศยความรวมมอรวมใจ

2. องคการคอโครงสรางของความสมพนธ (Organization as a Structure of Relationship) เปนความรบผดชอบระหวางหนวยงาน ตางๆ

3. องคการเปนหนาทสวนหนงของการจดการ (Organization as a Function of Management) เปนรปของการจดกจกรรม หรองานตางๆ ทมลกษณะคลายคลงกนเขาไวดวยกน โดยก าหนดหนาท (authority) ความรบผดชอบ (Responsibility)

Page 12: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

ลกษณะขององคการ (ตอ)

4. องคการคอกระบวนการ (Organization as a Process) ล าดบ ขนตอน ความตอเนอง การด าเนนงาน กอใหเกดความรวดเรว ถกตอง และประหยด มขนตอนดงน

การก าหนดเปาหมาย (Determination of objectives)

การแบงงาน (Division of activities)

การจดบคคลเขาท างาน (Fitting individuals into activities)

การสรางความสมพนธ (Developing relationships)

Page 13: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

ลกษณะขององคการ (ตอ)

5. องคการเปนระบบอยางหนง (Organization as a System) สวนรวมของสงใดๆ ทประกอบดวยสวนยอยๆ ทจดเรยงล าดบมความเกยวของกน

Page 14: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

ประเภทของ “องคการ”

แบงออกไดเปน 3 ประเภท ดงน1. องคการแบบหวงผลก าไร (For-profit)

2. องคการแบบไมหวงผลก าไร (Non-profit)

3. องคการแบบผลประโยชนตอบแทน (Mutual-benefit)

Page 15: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

ประเภทของ “องคการ”

1. องคการแบบหวงผลก าไร (For-profit) หรอองคการธรกจ ถกสรางขนมาเพอสรางรายไดและผลก าไรจากการขายสนคาและบรการ เมอคนสวนใหญนกถงการจดการกมกจะนกถงองคการธรกจ ตวอยางเชน รานคาปลก รานคาสง รานเสรมสวย รานตดเยบเสอผา การท าไร เปนตน

Page 16: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

ประเภทของ “องคการ” (ตอ)

2. องคการแบบไมหวงผลก าไร (Non-profit) ผจดการคอนกบรหาร (Administrator) และองคการแบบนอาจเปนองคการในภาครฐหรอเอกชนกได เปาหมายหลกขององคการคอ การใหบรการแกลกคา มใชเพอแสวงหาก าไร ตวอยางเชน โรงพยาบาล วทยาลยและองคการสงคมสงเคราะห เปนตน

Page 17: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

ประเภทของ “องคการ” (ตอ)

3. องคการแบบผลประโยชนตอบแทน (Mutual-benefit) เปนองคการทเรยกเกบคาสมาชกหรอเงนบรจาคตางๆ โดยมเปาหมายเพอชวยเหลอและรกษาผลประโยชนของสมาชก เชน พรรคการเมอง สหกรณการเกษตร สหภาพแรงงาน สมาคมการคา เปนตน

Page 18: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

แผนผงขององคการ (Organization Chart)

แผนผงขององคการนอกจากจะแสดงใหเหนถงขนาดและรปแบบขององคการแลว ยงแสดงใหเหนถงความสมพนธของกลองและเสนตรง (Box-and-lines Illustration) ทบอกถงล าดบขนการบงคบบญชาและต าแหนงตางๆ หรอ การแบงงานกนท าในองคการ แผนผงองคการมลกษณะเหมอนตนไม (Family-tree-like Pattern) ซงแตละเสนตรงแสดงล าดบและความสมพนธของแตละต าแหนง ประกอบดวย 2 ลกษณะ ดงน

Page 19: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

แผนผงขององคการ (Organization Chart) (ตอ)

1. อ านาจหนาทตามล าดบขนการบงคบบญชาในแนวตง (Vertical Hierarchy of Authority) แสดงถงสายการบงคบบญชา ตามล าดบขนการบงคบบญชาในแนวตง และเครอขายการสอสาร ตวอยางเชน ในองคการแบบงายเจาของจะสงการกบเลขานการหรอผชวยโดยตรง แตในกรณทองคการมความซบซอนประธานบรษทจะสงการมายงรองประธานฯ แลวใหรองประธานฯ สงการตอไปยงผชวยของเขา ตามล าดบ เปนตน

Page 20: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

แผนผงขององคการ (Organization Chart) (ตอ)

CEO

T

M

F F

M

F F

T

M

F F

M

F F

T

M

F F

M

F F

แผนผงองคการลกษณะแนวตง (Vertical Hierarchy of Authority)

Page 21: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

แผนผงขององคการ (Organization Chart) (ตอ)

2. ความช านาญเฉพาะดานในแนวนอน (Horizontal Specialization)

เสนตรงทลากไปทางดานซายและขวาในแผนผงองคการแสดงถงความช านาญเฉพาะดานในแนวนอนทมความแตกตางกนไปตามแตละประเภทของงาน เชน กรณบรษทสงพมพทด าเนนการบรหารโดยคสามภรรยา อาจจางคนภายนอกท าหนาทขายดแลลกคาและการเงน สวนทงคท าหนาทผลตและวจย แตในกรณบรษทใหญจะมรองประธานบรษท 1 คนตอการท าหนาทดแลงานในแตละงาน

เปนตน

Page 22: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

แผนผงขององคการ (Organization Chart) (ตอ)

CEO

M

F F

M

F F

M

F F

M

F F

M

F F

M

F F

แผนผงองคการลกษณะแนวนอน (Horizontal Specialization)

Page 23: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

องคประกอบหลกขององคการ 1. มเปาหมายรวมกน (Common Purpose) จะสรางเอกภาพในกลมพนกงานและสมาชกขององคการและท าใหพวกเขาเขาใจถงเหตผลของการด ารงอยขององคการ

2. ความสามารถในการประสานงาน (Coordination Efforts) แสดงถงลกษณะของการมเปาหมายรวมกนของสมาชกองคการ การประสานงานมทงในระดบระหวางสมาชกแตละคนในกลม และในระดบองคการ ดงนนการประสานงานเปนสงทขาดไมไดเนองจากสมาชกแตละคนไมสามารถท างานใหส าเรจดวยตวคนๆ เดยวได

Page 24: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

องคประกอบหลกขององคการ (ตอ)3. การแบงงานกนท า (Division of Labor) หรอความช านาญในงาน (Work Specialization) คอการจดการแยกงานออกเปนสวนตางๆ และมอบหมายใหสมาชกแตละคนปฏบต เนองจากเปนงานบางอยางทมความซบซอนและตองใชความช านาญเฉพาะอยาง ดงนน ควรมอบหมายใหแกผทมความเชยวชาญในงานนนๆ น าไปปฏบต ซงจะน าไปสประสทธภาพในการท างาน4. อ านาจหนาทตามล าดบขนสายการบงคบบญชา (Hierarchy of Authority) คอกลไกการควบคม การเลอกบคลากรทเหมาะสมใหท างานอยางถกตอง ผจดการจะมอ านาจมากขนทจะสงการบคคลอนๆ แมในองคการทมสมาชกเปนเจาของ นอกจากนการใชอ านาจหนาทอยางมประสทธผลจ าเปนจะตองเปนไปตามล าดบขนการบงคบบญชา

Page 25: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

องคประกอบหลกขององคการ (ตอ)5. ขอบเขตแหงการควบคม (Span of control) แสดงจ านวนบคลากรทตองรายงานโดยตรงตอผจดการคนหนง โดยขอบเขตแหงการควบคมมอย 2 ประเภท คอ

ขอบเขตแหงการควบคมแบบแคบ หมายความวาผจดการมจ านวนคนทตองรายงานตรงอยางจ ากด เชน ประธานเจาหนาทบรหาร มผบรหารระดบสง 3 คนทตองรายงานโดยตรง แทนผบรหารระดบกลาง 4 คน ดงนนองคการแบบนอาจเรยกวา “องคการแบบสง” (Tall) ซงมระดบการบงคบบญชาหลายระดบในขอบเขตการควบคมทแคบ

Page 26: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

องคประกอบหลกขององคการ (ตอ)

ประธาน

เจาหนาทบรหาร

ผบรหารระดบสง

ผบรหารระดบกลาง

ผบรหารระดบตน ผบรหารระดบตน

ผบรหารระดบกลาง

ผบรหารระดบสง ผบรหารระดบสง

ผบรหารระดบกลาง ผบรหารระดบกลาง

ผบรหารระดบตน ผบรหารระดบตน

ลกษณะแคบ (หรอแบบสง)

Page 27: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

องคประกอบหลกขององคการ (ตอ)ขอบเขตแหงการควบคมแบบกวาง (Wide Span of Control) ผจดการมจ านวน

คนทตองรายงานมากขน เชนประธานเจาหนาทบรหารระดบกลาง 4 คนทจะตองรายงานตรงตอเขา ดงนนองคการแบบนโดยเฉพาะองคการสายการผลต อาจเรยกวา “องคการแบบแบนราบ” (Flat) ซงมระดบการบงคบบญชานอยระดบในเขตของการควบคมทกวางขนกวาแบบแรก

Page 28: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

องคประกอบหลกขององคการ (ตอ)

ประธาน

เจาหนาทบรหาร

ผบรหารระดบกลาง

ผบรหารระดบตน ผบรหารระดบตน

ผบรหารระดบกลาง ผบรหารระดบกลาง

ผบรหารระดบตน ผบรหารระดบตน

ลกษณะกวาง (หรอแบบราบ)

Page 29: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

องคประกอบหลกขององคการ (ตอ)6. ลกษณะเฉพาะของอ านาจหนาท อ านาจหนาทของบคคลในองคการมาจาก

การตอส แตมาจากอ านาจหนาทการจดการขององคการ อ านาจหนาท มลกษณะดงน

ตรวจสอบได (Accountability) เนองจากอ านาจหนาทหมายถงสทธทไดรบจากต าแหนงหนาทในการตดสนใจ สงการและการใชทรพยากรททกคนตองปฏบตตามค าสง หากขดขนกจะมการลงโทษในรปแบบตางๆ เชน การไมไดเลอนต าแหนงหรอถกไลอกจากงาน เปนตน

Page 30: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

องคประกอบหลกขององคการ (ตอ)ความรบผดชอบ (Responsibility) หมายถงการยอมรบ (Obligation) ผลของงาน

ทไดปฏบตแลว การออกแบบงานไมถกตอง ผจดการมอ านาจมากแตมความรบผดชอบนอยจงเกดการใชอ านาจในทางทผด ในทางตรงกนขามหากผจดการมอ านาจนอยกวาความรบผดชอบ จะสงผลใหไมสามารถปฏบตงานใหลลวงได

Page 31: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

องคประกอบหลกขององคการ (ตอ)การมอบหมายงาน (Delegation) คอกระบวนการมอบหมายอ านาจหนาทและ

ความรบผดชอบใหแกบคลากรสายการบงคบบญชา ผจดการจะมอบหมายงานใหผใตบงคบบญชาใหมากเทาทจะท าไดเพอเพมประสทธภาพการท างาน แตผประกอบการมกตดกบดกของความเชอวาตวเองเทานนทจดการไดทกสถานการณ ดงนน อ านาจหนาทและความรบผดชอบจะแสดงอยในแผนผงองคการท าใหเกดสายงาน 2 ประเภท ดงน

• สายงานหลก (Line) ผจดการสายงานหลก (Line Managers) มอ านาจหนาทในการตดสนใจและมพนกงานรายงาน เชน ประธานบรษท รองประธานฯ ผอ านวยหารงานบคคลหรอหวหนางานบญช เปนตน ซงจากแผนผงองคการเสนทบในแนวดงจะแสดงสายงานหลก

Page 32: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

องคประกอบหลกขององคการ (ตอ)• สายงานสนบสนน (Staff) พนกงานสายงานสนบสนน (Staff Personnel) มหนาทใน

การจดการเครองมอ ค าแนะน าและงานวจยใหกบสายงานหลก เชน ผเชยวชาญดานกฎหมาย ดานการควบรวมกจการหรอการวางแผนกลยทธ เปนตน โดยเสนปะในแนวนอนแสดงสายงานสนบสนน

Page 33: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

องคประกอบหลกขององคการ (ตอ)คณะกรรมการ

อ านวยการ

ผอ านวยการบรหารงานธรการ

ผอ านวยการบรหารงานแพทย

ทปรกษาดานกฎหมาย

เจาหนาทบรหารตนทน

ทปรกษาดานการวางแผนกลยทธ

ประธานเจาหนาทบรหาร

ประธาน

แผนผงสายงานการบงคบบญชา

Page 34: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

องคประกอบหลกขององคการ (ตอ)7. ประเภทของอ านาจหนาท ประกอบดวย

• แบบรวมอ านาจ (Centralized Authority) เปนการรวบรวมอ านาจการตดสนใจไวทผบรหารระดบสงขององคการเทานน จงเหมาะกบการตดสนใจเรองส าคญของผบรหารระดบสงในองคการสวนใหญ เชน Kmart และ McDonald’s เพอลดความซ าซอนของการท างาน เนองจากมคนรวมในการตดสนจ านวนนอย จงควบคมงานหรอส าหรบบรษทขนาดเลกทเจาของเปนผตดสนใจทงหมด ท าใหพนกงานระดบลางมหนาทไมมสวนในการตดสนใจตางๆ

• แบบกระจายอ านาจ (Decentralized Authority) เปนการกระจายอ านาจการตดสนใจไปยงผบรหารระดบกลางและระดบตน ในสวนใหญจะเปนเรองการตดสนใจทไมส าคญ เปนอ านาจหนาททถกมอบหมายในองคการทตองพรอมเผชญกบสภาพแวดลอม ตวอยางเชน บรษท General Motors และ Sears Roebuck เปนตน

Page 35: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

โครงสรางขององคการประกอบดวย1. โครงสรางอยางงาย (The Simple Structure) เหมาะส าหรบบรษทเลก เปน

การจดโครงสรางองคการแบบแรกซงจะพบไดในบรษททเพงกอตง จะมการรวมอ านาจใหกบบคคลคนเดยว มกฎระเบยบเพยงไมกขอและมความช านาญในงานระดบต า

เจาของ

ผชวยดานงาน

บรหาร

Page 36: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

โครงสรางขององคการ (ตอ)2. โครงสรางตามหนาท (The Functional Structure) จะรวมเอาบคคลทมความช านาญเฉพาะดานจดอยในกลมทเปนทางการเดยวกน โครงสรางรปแบบนปรากฏอยในองคการทวไปทงองคการแบบทหวงและองคการแบบไมหวงผลก าไร

ประธานบรษท

รองประธานฝาย

การตลาด

รองประธานฝาย

การเงน

รองประธานฝาย

ผลต

รองประธานฝาย

ทรพยากรบคคล

Page 37: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

โครงสรางขององคการ (ตอ)3. โครงสรางตามวตถประสงค (The Divisional Structure) เปนการจดโครงสรางองคการแบบทรวมเอาความช านาญเฉพาะในดานตางๆ ไวเปนกลม เชน แบงตามกลมสนคาหรอบรการ ตามกลมลกคา หรอตามภมศาสตรเปนตน

โครงสรางตามกลมสนคา

ประธานบรษท

ฝายภาพเคลอนไหว

และโทรทศนฝายเพลง

ฝายนตยาสารและ

หนงสอฝายสนคา

Page 38: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

โครงสรางขององคการ (ตอ)โครงสรางตามกลมลกคา

โครงสรางตามภมศาสตร ประธานบรษท

ภาคตะวนตก ภาคเหนอ ภาคใต ภาคตะวนออก

ประธานบรษท

ฝายสนเชอ

ลกคาทวไปฝายสนเชอจ านอง ฝายสนเชอธรกจ ฝายสนเชอ

Page 39: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

โครงสรางขององคการ (ตอ)4. โครงสรางตามอตสาหกรรม (The Conglomerate Structure) เหมาะส าหรบบรษทขนาดใหญทประกอบธรกจหลายประเภททแตกตางกน แตมความสมพนธซงกนและกน เชน บรษท GE Electric ทท าธรกจเกยวกบสนคาหลอดไฟฟา เครองใชไฟฟา เครองยนตเครองบน พลาสตก บรการทางการเงนและวทยกระจายเสยง เปนตน

ประธาน

สนคาหลอดไฟฟา เครองใชไฟฟาเครองยนต

เครองบนพลาสตก บรการทางการเงน วทยกระจายเสยง

Page 40: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

โครงสรางขององคการ (ตอ)5. โครงสรางแบบผสม (The Hybrid Structure) เปนการจดโครงสรางองคการทรวมโครงสรางตามหนาทและตามเปาหมายไวดวยกน

ประธานเจาหนาท

บรการ

ประธานสายรถ

Cadilac

ประธานสายรถ

Buick

ประธานสายรถ

Chevrolet

รองประธานฝายผลตรองประธานฝาย

การตลาด

รองประธานฝาย

การเงน

ผจดการภมภาค 1 ผจดการภมภาค 2 ผจดการภมภาค 3

Page 41: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

โครงสรางขององคการ (ตอ)6. โครงสรางองคการแบบเมตรกซ (The Matrix Structure) เปนการวมโครงสรางองคการแบบหนาทและโครงสรางองคการตามเปาหมายไวดวยกนตามสายบงคบบญชา 2 สายคอตามแนวนอน (Vertical) และตามแนวตง (Horizontal) โดยยดโครงสรางตามหนาทเปนหลก เชน ฝายการเงน การตลาด การผลตและวจยและพฒนา เปนตน แตส าหรบโครงสรางตามวตถประสงคนนสามารถก าหนดไดหลายแบบ

โครงสรางทางหนาทประกอบดวยฝายการเงน วศวกรรมและการผลต ซงพนกงานทสงกดในแตละฝายมรองประธานบรษทเปนผบงคบบญชาและสายการรายงานตามแนวตง สวนโครงสรางตามวตถประสงคโดยแบบตามกลมสนคา จะอยใตการบงคบบญชาของผจดการโครงการรถยนต

Page 42: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

โครงสรางขององคการ (ตอ)ประธาน

รองประธานฝาย

วศวกรรม

รองประธานฝาย

การเงน

รองประธานฝายการ

ผลต

รองประธานฝาย

การตลาด

ผจดการโครงการ

Taurus

ผจดการโครงการ Mustang

ผจดการโครงการ

Explorer

ผจดการโครงการ

Expedition

โครงสรางตาม

โครงการ

ตองรายงาน

โดยตรงตอ

รองประธานฝาย

การตลาด

(ดานบน) และ

รายงานโดยตรง

ตอผจดการ

โครงการ

Taurus(ดานซาย)

Page 43: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

โครงสรางขององคการ (ตอ)7. โครงสรางแบบทมงาน (The Team-bases Structure) การจดโครงสรางองคการแบบนเปนไดทงทมงานและกลมงาน โดยมลกษณะชวคราวหรอถาวรกได ซงสามารถน ามาใชเพอปรบปรงความสมพนธตามแนวนอนหรอเพอแกปญหาขององคการ ตวอยางเชน ผจดการในโครงสรางตามหนาทถกจดใหอยในทมงานเพอรวมกนแกไขปญหาบางอยาง ท าใหอปสรรคทขวางกนระหวางสายงานลดลง

Page 44: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

โครงสรางขององคการ (ตอ)ประธานบรษท

รองประธานฝายวจย

และพฒนา

รองประธานฝายการ

ออกแบบ

รองประธานฝาย

วศวกรรม

รองประธานฝาย

การตลาด

ผจดการทมผลต

รถบรรทกขนาดเลก

ผจดการทมผลต

รถยนตนง

ผจดการทมผลตรถ

สปอรต

โครงสราง

ตามหนาท

ทมโครงการ

สมาชกทมโครงการ

Page 45: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

โครงสรางขององคการ (ตอ)8. โครงสรางแบบเครอขายงาน (The Network Structure) เปนการจดโครงสรางการเชอมโยงศนยกลางขององคการเขากบบรษทอสระอนๆ ภายนอกองคการ โดยใชการเชอมโยงผานทางระบบคอมพวเตอร ใหการปฏบตงานเปนอนหนงอนเดยวกน ดงนน โครงสรางองคการแบบนจะถกเรยกวาบรษทเสมอนจรง (Virtual Corporations)

Page 46: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

โครงสรางขององคการ (ตอ)

ศนยกลางของบรษทคอมพวเตอรฯ ณ สหรฐอเมรกา

บรษทออกแบบ ณ ประเทศสวเดน

บรษทคอมพวเตอร ณประเทศญปน

บรษทการบญชและการเงน ณ สหรฐอเมรกา

บรษทกระจายสนคา ณ ประเทศแคนาดา

บรษทประกอบชนสวนคอมพวเตอร ณ ประเทศ

เมกซโกและเอเชย

Page 47: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

การออกแบบโครงสรางขององคการตามสถานการณ

การออกแบบตามสถานการณ (Contingency Design) หมายถง กระบวนการออกแบบโครงสรางองคการใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอม จากปจจย ดงตอไปน1. สภาพแวดลอม2. ลกษณะขององคการ3. ขนาดขององคการ4. เทคโนโลย

Page 48: Chapter 1 : Introduction to the organization (บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับองค์การ)

ค าถามทายบท

1. สายงานหลกกบสายงานสนบสนนมความแตกตางกนอยางไร จงอธบาย

2. จงระบองคประกอบของโครงสรางองคการ พรอมอธบายพอสงเขป

3. โครงสรางองคการมกรปแบบ จงระบทงหมด พรอมทงเลอกโครงสรางองคการทชอบมา 1 รปแบบและอธบายเหตผลประกอบ

4. ทานคดวาโครงสรางองคการแบบใดทเหมาะกบการสงเสรมการสรางนวตกรรม