De cuong on thi lt tu cd len dh nganh ke toan mon ke toan tai chinh

ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP THI LIÊN THÔNG

MÔN

KẾ TOÁN TÀI CHÍNH

Năm 2014

Nội dung

Chuyên đề 1: Tài sản ngắn hạn 1

1.1 Kế toán tiền và tương đương tiền: 1

1.1.1 Khái niệm:......................................................................................................................1

1.1.2 Phân loại:........................................................................................................................1

1.1.3 Nguyên tắc hạch toán chung:.........................................................................................1

1.1.3.1 Kế toán tiền mặt tại quỹ:.............................................................................................1

1.1.3.2 Kế toán tiền gửi ngân hàng:........................................................................................2

1.1.3.3 Kế toán tiền đang chuyển:..........................................................................................3

1.1.3.4 Các khoản tương đương tiền:......................................................................................3

1.2 Phải thu khách hàng: 4

1.2.1 Khái niệm:......................................................................................................................4

1.2.2 Phân loại:........................................................................................................................4

1.2.2.1 Xét theo tiêu chí thời gian nợ:....................................................................................4

1.2.2.2 Xét theo tiêu chí khả năng thu đòi:.............................................................................4

1.2.2.3 Xét theo tính thương mại:...........................................................................................4

1.2.3 Nguyên tắc hạch toán:....................................................................................................4

1.2.3.1 Thời điểm ghi nhận:....................................................................................................4

1.2.3.2 Xác định trị giá khoản phải thu:.................................................................................5

1.2.4 Tài khoản sử dụng: 131..................................................................................................5

1.2.5 Chứng từ, sổ kế toán:......................................................................................................5

1.2.5.1 Chứng từ:....................................................................................................................5

1.2.5.2 Sổ:...............................................................................................................................6

1.3 Tạm ứng: 6

1.3.1 Khái niệm:......................................................................................................................6

1.3.2 Nội dung:........................................................................................................................6

1.3.3 Nguyên tắc:.....................................................................................................................6

1.3.4 Thủ tục:...........................................................................................................................6

1.3.5 Tài khoản sử dụng: 141..................................................................................................6


1.3.6.1 Chứng từ:....................................................................................................................6

1.3.6.2 Sổ:...............................................................................................................................7

1.4 Chi phí chờ phân bổ ngắn hạn: 7

1.4.1 Khái niệm:......................................................................................................................7

1.4.2 Nội dung:........................................................................................................................7

1.4.3 Nguyên tắc:.....................................................................................................................7

1.4.4 Tài khoản sử dụng: 142..................................................................................................7


1.4.5.1 Chứng từ:....................................................................................................................7

1.4.5.2 Sổ:...............................................................................................................................7

1.5 Các khoản cầm cố, ký quỹ, ký cược ngắn hạn: 7

1.5.1 Khái niệm:......................................................................................................................7

1.5.2 Nội dung:........................................................................................................................8

1.5.3 Nguyên tắc:.....................................................................................................................8

1.5.4 Tài khoản sử dụng: 144..................................................................................................8


1.5.5.1 Chứng từ:....................................................................................................................8

1.5.5.2 Sổ:...............................................................................................................................8

1.6 Hàng tồn kho: 8

1.6.1 Khái niệm:......................................................................................................................8

1.6.2 Phân loại:........................................................................................................................8

1.6.3 Nguyên tắc chung:..........................................................................................................9

1.6.4 Tài khoản sử dụng: 151, 152, 153, 154, 155, 156, 157, 158, 159, 611..........................9


1.6.5.1 Chứng từ:....................................................................................................................9

1.6.5.2 Sổ:.............................................................................................................................10

1.6.5.3 Các lưu ý:..................................................................................................................10

1.7 Câu hỏi và bài tập: 10

1.7.1 Câu hỏi: 10

1.7.2 Bài tập: 11

Chuyên đề 2: Tài sản dài hạn 17

2.1 Tài sản cố định: 17

2.1.1 Khái niệm:....................................................................................................................17

2.1.2 Đặc điểm.......................................................................................................................17

2.1.3 Phân loại.......................................................................................................................17

2.1.4 Tiêu chuẩn để nhận biết TSCĐ....................................................................................17

2.1.5 Xác định nguyên giá TSCĐ..........................................................................................18

2.1.5.1 Mua sắm:..................................................................................................................18

2.1.5.2 Xây dựng..................................................................................................................18

2.1.5.3 Được cấp...................................................................................................................18

2.1.5.4 Nhận vốn góp............................................................................................................18

2.1.5.5 TSCĐ hữu hình mua trả chậm:.................................................................................18

2.1.6 Đánh giá TSCĐ:...........................................................................................................19

2.1.7 Khấu hao tài sản cố định:.............................................................................................19

2.1.8 Nguyên tắc chung:........................................................................................................19

2.1.9 Tài khoản sử dụng: 211, 212, 213, 214, 217................................................................20

2.1.10 Chứng từ, số kế toán:....................................................................................................20

2.1.10.1 Chứng từ:..............................................................................................................20

2.1.10.2 Sổ:.........................................................................................................................20

2.1.11 Câu hỏi và bài tập:........................................................................................................20

2.1.11.1 Câu hỏi:.................................................................................................................20

2.1.11.2 Bài tập:..................................................................................................................20

2.2 Chi phí trả trước dài hạn: 22

2.2.1 Khái niệm:....................................................................................................................22

2.2.2 Phân loại:......................................................................................................................22

2.2.3 Cách thức phân bổ........................................................................................................23

2.2.4.............................................................................................................................................23

2.2.5 Tài khoản sử dụng: 242................................................................................................23

2.2.6 Chứng từ, sổ kế toán:....................................................................................................23

2.2.6.1 Chứng từ:..................................................................................................................23

2.2.6.2 Sổ:.............................................................................................................................23

Chuyên đề 3: Vay và nợ phải trả 24

3.1 Khái niệm: 24

3.2 Kế toán nợ ngắn hạn: 24

3.2.1 Kế toán vay ngắn hạn:..................................................................................................24

3.2.1.1 Tài khoản sử dụng: 311............................................................................................24

3.2.1.2 Phương pháp phản ánh:............................................................................................24

3.2.2 Kế toán phải trả người bán:..........................................................................................25

3.2.2.1 Tài khoản sử dụng: 331............................................................................................25


3.2.3 Kế toán phải trả người lao động:..................................................................................26

3.2.3.1 Tài khoản sử dụng: 334............................................................................................26


3.3 Kế toán nợ dài hạn: 27

3.3.1 Kế toán vay dài hạn:.....................................................................................................27

3.3.1.1 Tài khoản sử dụng: 341............................................................................................27


3.3.2 Kế toán nợ dài hạn:.......................................................................................................27

3.3.2.1 Tài khoản sử dụng: 342............................................................................................28


3.3.3 Kế toán phát hành trái phiếu:.......................................................................................28

3.3.3.1 Tài khoản sử dụng: 343............................................................................................28


3.3.4 Câu hỏi và bài tập:........................................................................................................31

3.3.4.1 Câu hỏi:.....................................................................................................................31

3.3.4.2 Bài tập.......................................................................................................................31

Chuyên đề 4: Vốn chủ sở hữu 33


4.2 Kế toán nguồn vốn kinh doanh: 33

4.2.1 Tài khoản sử dụng:.......................................................................................................33

4.2.2 Phương pháp phản ánh:................................................................................................33

4.3 Kế toán lợi nhuận chưa phân phối: 34

4.3.1 Tài khoản sử dụng:.......................................................................................................34

4.3.2 Phương pháp phản ánh:................................................................................................34


4.4.1 Câu hỏi:........................................................................................................................35

4.4.2 Bài tập:.........................................................................................................................35

36

Chuyên đề 5: Tính giá thành 37


5.2 Phân loại: 37

5.3 Tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm: 37

5.3.1 Phân loại chi phí sản xuất :...........................................................................................37

5.3.2 Xác định đối tượng tập hợp chi phí và đối tượng tính giá thành :................................39

5.3.3 Xác định phương pháp hạch toán chi phí sản xuất phát sinh vào đối tượng hạch toán chi phí sản xuất hoặc đối tượng tính giá thành :.........................................................................39

5.3.3.1 Đối với chi phí nguyên vật liệu trực tiếp và chi phí nhân công trực tiếp :...............39

5.3.3.2 Đối với chi phí sản xuất chung :...............................................................................41

5.4 Quy trình kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành trong doanh nghiệp : 41

5.5 Các phương pháp tính giá thành sản xuất phụ, đánh giá sản phẩm dở dang và tính giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp : 41

5.5.1 Kỳ tính giá thành :........................................................................................................41

5.5.2 Kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành của hoạt động sản xuất phụ :......................42

5.6 Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm của hoạt động sản xuất chính : 42

5.6.1 Phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang :..................................................................42

5.6.1.1 Phương pháp đánh giá theo chi phí nguyên vật liệu chính hoặc chi phí nguyên vật liệu trực tiếp:...........................................................................................................................42

5.6.1.2 Phương pháp ước lượng sản phẩm hoàn thành tương đương :.................................44

5.6.1.3 Phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang theo 50% chi phí chế biến :....................45

5.6.1.4 Phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang theo chi phí định mức hoặc chi phí kế hoạch : 45

5.7 Phương pháp tính giá thành sản phẩm : 45

5.7.1 Phương pháp giản đơn (phương pháp trực tiếp):.........................................................45

5.7.1.1 Tính giá thành theo phương pháp giản đơn và phân xưởng chỉ sản xuất ra một loại sản phẩm:.................................................................................................................................45

5.7.1.2 Tính giá thành theo phương pháp giản đơn và phân xưởng sản xuất ra hai loại sản phẩm: 46

5.7.1.3 Tính giá thành theo phương pháp loại trừ:...............................................................46

5.7.1.4 Tính giá thành theo phương pháp hệ số:...................................................................47

5.7.1.5 Tính giá thành theo phương pháp tỷ lệ:....................................................................47

5.7.1.6 Tính giá thành theo phương pháp liên hợp:..............................................................48

5.7.2 Phương pháp đơn đặt hàng:..........................................................................................49

5.7.3 Phương pháp phân bước :.............................................................................................49

5.7.4 Phương pháp định mức:...............................................................................................50


5.8.1 Câu hỏi:........................................................................................................................51

5.8.2 Bài tập:.........................................................................................................................51

Chuyên đề 6: Xác định kết quả kinh doanh 54

6.1 Kế toán doanh thu 54

6.1.1 Một số khái niệm..........................................................................................................54

6.1.2 Thời điểm ghi nhận doanh thu......................................................................................54

6.1.3 Các chuẩn mực kế toán, thông tư hướng dẫn liên quan...............................................54

6.1.4 Kế toán doanh thu bán hàng.........................................................................................55

6.1.4.1 Chứng từ, sổ, báo cáo kế toán liên quan...................................................................55

* Chứng từ làm căn cứ hạch toán............................................................................................55

* Sổ và báo cáo kế toán...........................................................................................................55

6.1.4.2 Tài khoản sử dụng....................................................................................................55

6.1.4.3 Nguyên tắc hạch toán................................................................................................55

6.1.4.4 Trình tự hạch toán.....................................................................................................56

6.2 Kế toán các khoản làm giảm doanh thu 58

6.2.1 Khái niệm.....................................................................................................................58

6.2.2 Tài khoản sử dụng:.......................................................................................................58

6.2.3 Nguyên tắc ghi chép:....................................................................................................58

6.2.4 Trình tự hạch toán........................................................................................................59

6.3 Kế toán thu nhập khác59

6.3.1 Khái niệm.....................................................................................................................59

6.3.2 Tài khoản sử dụng........................................................................................................60


6.4 Kế toán chi phí trong doanh nghiệp 60

6.4.1 Các khái niệm...............................................................................................................60

6.4.2 Tài khoản sử dụng........................................................................................................61

6.4.3 Nguyên tắc ghi chép.....................................................................................................61


6.5 Xác định kết quả kinh doanh 62

6.5.1 Kết quả kinh doanh:.....................................................................................................62

6.5.2 Công thức xác định:.....................................................................................................62

6.5.3 Nguyên tắc ghi chép Tài khoản 911............................................................................62


6.6.1 Câu hỏi:........................................................................................................................64

6.6.2 Bài tập:.........................................................................................................................64

Khoa kế toán –Kiểm toán

Ôn thi liên thông

Chuyên đề 1:Tài sản ngắn hạn

1.1 Kế toán tiền và tương đương tiền:

1.1.1 Khái niệm:

- Tiền bao gồm tiền tại quỹ, tiền đang chuyển và các khoản tiền gửi không kỳ hạn.

- Tương đương tiền: Là các khoản đầu tư ngắn hạn (không quá 3 tháng), có khả năng

chuyển đổi dễ dàng thành một lượng tiền xác định và không có nhiều rủi ro trong chuyển

đổi thành tiền.

1.1.2 Phân loại:

- Gồm tiền mặt, tiền gửi ngân hàng và tiền đang chuyển.

1.1.3 Nguyên tắc hạch toán chung:

- Tất cả các ghi chép vào sổ kế toán về các khoản vốn bằng tiền phải sử dụng đơn vị tiền tệ

thống nhất là đồng Việt Nam (trừ những công ty được chấp thuận sử dụng đơn vị tiền tệ

khác).

- Các loại ngoại tệ, vàng bạc, kim khí quý, đá quý được quy đổi theo nguyên tắc nhất định

thành tiền đồng Việt nam: Ngoại tệ quy đổi theo tỷ giá thực tế giao dịch hoặc tỷ giá liên

ngân hàng do ngân hàng nhà nước Việt nam công bố tại thời điểm phát sinh nghiệp vụ

(TGDG, TGTT); giá vàng, bạc, đá quý được tính theo giá thực tế.

- Phải hạch toán chi tiết ngoại tệ theo từng loại nguyên tệ trên TK007 – Ngoại tệ các loại.

- Tính giá xuất ngoại tệ, vàng bạc, đá quý có thể áp dụng theo một trong các phương pháp

sau:

o Bình quân gia quyền: 1 lần cuối kì hay bình quân liên hoàn.

o Nhập trước – xuất trước (FIFO)

o Nhập sau – xuất trước (LIFO)

o Giá thực tế đích danh.

1.1.1.1 Kế toán tiền mặt tại quỹ:

a. Tài khoản sử dụng: 111

b. Nguyên tắc:

- Việc ghi tăng, giảm tiền mặt tại quỹ phải thể hiện qua Phiếu thu, Phiếu chi và các chứng

từ hỗ trợ chứng minh nguyên nhân, nguồn gốc các khoản thu, chi tiền.

- Hạch toán các khoản ngoại tệ, vàng, bạc, đá quý tuân thủ các nguyên tắc chung đã nêu.

c. Chứng từ:

Stt Tên chứng từ1 Phiếu thu

Môn: Kế toán tài chính

Trang | 1



2 Phiếu chi3 Giấy đề nghị tạm ứng4 Giấy thanh toán tiền tạm ứng5 Giấy đề nghị thanh toán6 Biên lai thu tiền7 Bảng kê vàng, bạc, kim khí quý, đá quý8 Bảng kiểm kê quỹ (dùng cho VND)9 Bảng kiểm kê quỹ (dùng cho ngoại tệ, vàng bạc...)10 Bảng kê chi tiền

d. Sổ kế toán:

Tùy theo hình thức kế toán đăng ký sử dụng, doanh nghiệp có thể sử dụng các loại sổ sau:

Stt Tên sổ1 Sổ nhật ký thu tiền2 Sổ nhật ký chi tiền3 Sổ quỹ4 Sổ cái tài khoản 5 Nhật ký chứng từ số 16 Bảng kê số 1

1.1.1.2 Kế toán tiền gửi ngân hàng:


b. Nguyên tắc:

- Việc ghi tăng, giảm tiền gửi ngân hàng phải thể hiện qua Báo Có, Báo Nợ và các chứng từ

hỗ trợ chứng minh nguyên nhân, nguồn gốc các khoản thu, thanh toán qua tài khoản tiền

gửi.

- Hạch toán các khoản ngoại tệ tuân thủ các nguyên tắc chung đã nêu.

c. Chứng từ:

Stt Tên chứng từ1 Báo Có2 Báo Nợ3 Ủy nhiệm chi4 Ủy nhiệm thu5 Bảng sao kê ngân hàng6 Passbook7 Séc

d. Sổ kế toán:


Stt Tên sổ1 Sổ nhật ký tiền gửi ngân hàng2 Sổ cái tài khoản


Trang | 2



3 Nhật ký chứng từ số 24 Bảng kê số 25 Bảng sao kê ngân hàng.

1.1.1.3 Kế toán tiền đang chuyển:


b. Nguyên tắc:

- Việc ghi tăng, giảm tiền đang chuyển chỉ có ý nghĩa kế toán khi phát sinh vào ngày lập

báo cáo tài chính. Các phát sinh vào thời điểm khác thời điểm lập báo cáo tài chính chỉ

mang ý nghĩa quản lý.

- Các chứng từ chứng minh cho ghi nhận tiền đang chuyển phải mang đầy đủ ý nghĩa là

giấy tờ có giá trị hoặc minh chứng giao dịch trong hệ thống ngân hàng.

c. Chứng từ:

Stt Tên chứng từ1 Séc2 Ủy nhiệm chi3 Ủy nhiệm thu4 Giấy nộp tiền5 Thông báo chuyển tiền (áp dụng đối với thanh toán xuất nhập khẩu)

d. Sổ kế toán:


Stt Tên sổ1 Sổ cái tài khoản 2 Nhật ký chứng từ số 33 Bảng kê số 3

1.1.1.4 Các khoản tương đương tiền:


b. Nguyên tắc:

- Các khoản tương đương tiền là các khoản đầu tư ngắn hạn có thời hạn thu hồi hoặc đáo

hạn không quá 3 tháng có khả năng chuyển đổi dễ dàng thành một lượng tiền xác định và

không có nhiều rủi ro trong chuyển đổi thành tiền kể từ ngày mua khoản đầu tư đó tại thời

điểm báo cáo.

- Doanh nghiệp phải có quyền sở hữu hợp pháp liên quan đến các khoản đầu tư và phải có

đầy đủ minh chứng chứng minh về quyền sở hữu, kế hoạch dự bán và tính thanh khoản

của các khoản đầu tư trên.

c. Chứng từ: Môn: Kế toán tài chính

Trang | 3



Stt Tên chứng từ1 Sổ chứng nhận cổ đông hoặc các giấy tờ tương đương2 Trái phiếu, kỳ phiếu, tín phiếu3 Giấy chuyển nhượng4 Bảng sao kê tài khoản giao dịch tại công ty chứng khoán, lệnh mua....

d. Sổ kế toán:



1.2 Phải thu khách hàng:

1.2.1 Khái niệm:

- Khoản phải thu khách hàng thể hiện quyền thu đòi của doanh nghiệp đối với người mua

về việc bán sản phẩm, hàng hóa hoặc cung cấp lao vụ, dịch vụ…, theo phương thức bán

chịu hoặc theo phương thức nhận tiền ứng trước.

1.2.2 Phân loại:

1.1.1.5 Xét theo tiêu chí thời gian nợ:

- Phải thu trong hạn: là các khoản nợ có khả năng thu đòi và thời gian đến hạn thanh toán

nằm trong thời hạn ngày công nợ cho phép của doanh nghiệp cấp cho từng khách hàng.

- Phải thu quá hạn: là các khoản nợ mà số ngày nợ vượt quá thời hạn cho phép của doanh

nghiệp cấp cho từng khách hàng.

1.1.1.6 Xét theo tiêu chí khả năng thu đòi:

- Phải thu có khả năng thu đòi: là các khoản nợ của khách hàng mà doanh nghiệp có cơ hội

thu đòi được, thể hiện ở cam kết của khách hàng, thời gian nợ còn nằm trong khoảng thời

gian nợ cho phép, liên quan đến các công cụ nợ như: báo thanh toán (factoring), thương

phiếu…

- Phải thu khó đòi: Các khoản nợ mà doanh nghiệp đã tiến hành các biện pháp thu hồi nợ

nhưng chưa đòi được hoặc không xác định được đối tượng nợ hiện hữu.

1.1.1.7 Xét theo tính thương mại:

- Phải thu thương mại: Các khoản nợ có thể chuyển đổi ngay thành tiền mà doanh nghiệp

nhận được cam kết bằng các giấy tờ có giá: thương phiếu, bảo lãnh của ngân hàng…

- Phải thu phi thương mại: các khoản nợ không có khả năng chuyển đổi ngay thành tiền.

1.2.3 Nguyên tắc hạch toán:


Trang | 4



1.1.1.8 Thời điểm ghi nhận:

- Ghi tăng khoản phải thu:

+ Sau khi khách hàng chấp nhận thanh toán, đồng thời với việc ghi nhận doanh thu. Thể

hiện cụ thể trong thực tế:

+ Khách hàng đã nhận, tiêu thụ hàng hóa, dịch vụ do doanh nghiệp cung cấp.

+ Khách hàng đã nhận hóa đơn.

+ Khách hàng chấp nhận và cam kết thanh toán.

+ Khách hàng trả tiền trước.

- Ghi giảm khoản phải thu:

+ Khách hàng đã thanh toán tiền và tiền đã thực sự thu vào tài khoản tiền mặt tại quỹ hoặc

khi nhận báo Có của ngân hàng.

+ Khách hàng đã được bảo lãnh thanh toán hoặc đối trừ công nợ của ngân hàng, các tổ

chức tín dụng hoặc các đối tượng khác (công ty mẹ, đối tác hợp nhất kinh doanh).

+ Quyết định xóa nợ.

+ Kế toán giảm giá hàng bán.

+ Kế toán hàng bán bị trả lại.

1.1.1.9 Xác định trị giá khoản phải thu:

- Trị giá gốc khoản phải thu:

+ Trị giá gốc khoản phải thu = doanh thu + thuế (nếu có) - các khoản giảm trừ (chiết

khấu, giảm giá…)

- Dự phòng nợ phải thu khó đòi:

+ Mặc dù doanh nghiệp ghi nhận phải thu theo tổng trị giá và với ý định là có thể thu được

toàn bộ số tiền đã cho nợ, tuy nhiên để đảm bảo khoản phải thu không bị khai khống quá

số thực tế, nguyên tắc kế toán đòi hỏi khoản phải thu phải ghi nhận theo trị giá thuần có

thể thu được (NRV). Trị giá này bằng khoản phải thu trừ các khoản dự phòng cho các

khoản phải thu khó đòi.

+ Theo thông tư 228/2009-BTC, ngày 07/12/2009, dự phòng nợ phải thu khó đòi được

định nghĩa là dự phòng phần giá trị tổn thất của các khoản nợ phải thu có thể không đòi

được do đơn vị nợ hoặc người nợ không có khả năng thanh toán trong năm kế hoạch.

+ Theo qui định của Thông tư 228/2009-BTC:

Tỷ lệ % dự phòng cho các khoản nợ quá hạn từ 3 tháng đến thấp hơn 1 năm là: 30%

Tỷ lệ % dự phòng cho các khoản nợ quá hạn từ 1 năm đến dưới 2 năm là : 50%

Tỷ lệ % dự phòng cho các khoản nợ quá hạn trên 3 năm là : 70%Môn: Kế toán tài chính

Trang | 5



1.2.4 Tài khoản sử dụng: 131

1.2.5 Chứng từ, sổ kế toán:

1.1.1.10 Chứng từ:

Stt Tên chứng từ1 Hóa đơn và các chứng từ chứng minh cung cấp hàng hóa, dịch vụ2 Phiếu thu, Báo Có và các chứng từ chứng minh hàng bán trả lại, giảm giá hàng

bán3 Biên bản đối chiếu công nợ, biên bản xóa nợ, phiếu kế toán, chứng từ ghi sổ

1.1.1.11 Sổ:



1.3 Tạm ứng:

1.3.1 Khái niệm:

- Là các khoản tiền ứng trước cho nhân viên trong đơn vị để thực hiện các yêu cầu công

việc được giao.

1.3.2 Nội dung:

- Tạm ứng để chi tiêu cho các khoản về hành chính.

- Tạm ứng để đi công tác, nghỉ phép, học tập.

- Tạm ứng để mua nguyên vật liệu, công cụ, dụng cụ…

1.3.3 Nguyên tắc:

- Chỉ giao tạm ứng cho CB CNV của đơn vị.

- Chi tiêu tiền tạm ứng theo đúng nội dung quy định

- Giao tạm ứng cho từng người + công việc trách nhiệm hoàn thành cụ thể, thời hạn thanh

toán. Người nhận tạm ứng ko được giao tạm ứng cho người khác

- Chỉ nhận được tiền tạm ứng mới khi đã thanh toán xong tạm ứng cũ.

1.3.4 Thủ tục:

- Người xin tạm ứng phải lập Giấy đề nghị tạm ứng.

- Dựa trên Giấy đề nghị tạm ứng đã được duyệt, Kế toán lập phiếu chi.

- Sau khi hoàn thành công việc, người xin tạm ứng lập phiếu thanh toán tạm ứng kèm theo

các chứng từ chứng minh số tiền đã chi để tiến hành thanh toán.

- Số tiền chi vượt sẽ được chi bổ sung, số chi không hết nộp lại hoặc trừ lương.


Trang | 6





1.1.1.12 Chứng từ:

Stt Tên chứng từ1 Giấy đề nghị tạm ứng2 Phiếu chi, Phiếu thu3 Các chứng từ chứng minh số tiền đã chi

1.1.1.13 Sổ:


Stt Tên chứng từ1 Sổ cái tài khoản2 Nhật ký chứng từ số 103 Bảng kê số 10

1.4 Chi phí chờ phân bổ ngắn hạn:

1.4.1 Khái niệm:

- Là các khoản tiền đơn vị đã chi và có liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh của

nhiều kỳ kế toán nên phải tiến hành phân bổ đều cho các kỳ kế toán có liên quan nhưng

không quá 1 năm kể từ ngày phát sinh.

1.4.2 Nội dung:

- Tiền thuê văn phòng, tiền mua bảo hiểm…

- Các khoản chi sửa chữa, lắp đặt, trang trí tài sản...

- Chi phí trong giai đoạn trước hoạt động sản xuất kinh doanh.


- Chỉ ghi nhận vào tài khoản những khoản còn phải phân bổ có thời hạn phân bổ dưới 1

năm.

- Tài khoản này chủ yếu phục vụ công tác quản lý nhiều hơn là kế toán.



1.1.1.14 Chứng từ:

Stt Tên chứng từ1 Phiếu chi, Báo Nợ2 Bảng tính và phân bổ chi phí chờ kết chuyển

1.1.1.15 Sổ:



Trang | 7



Stt Tên sổ1 Sổ cái tài khoản2 Nhật ký chứng từ số 073 Bảng kê số 07

1.5 Các khoản cầm cố, ký quỹ, ký cược ngắn hạn:

1.5.1 Khái niệm:

- Là các khoản tiền, tài sản hoặc giấy tờ sở hữu tài sản đơn vị đã giao cho các bên có liên

quan nhằm đảm bảo cho khả năng thanh toán của đơn vị trong các giao dịch kinh tế như:

mua hàng hóa, tài sản; vay; thuê…

1.5.2 Nội dung:

- Tiền ký quỹ đảm bảo thanh toán hoặc đấu thầu.

- Giấy tờ, tài sản thế chấp, cầm cố.


- Chỉ ghi nhận vào tài khoản những tài sản màđơn vị đã bị giới hạn cả về quyền sở hữu và

quyền sử dụng.

- Trong trường hợp đơn vị bị giới hạn quyền sở hữu nhưng vẫn còn quyền sử dụng thì

không cần thiết phải ghi vào tài khoản này mà chỉ cần thuyết minh trên báo cáo tài chính.



1.1.1.16 Chứng từ:

Stt Tên chứng từ1 Phiếu chi, Báo Nợ2 Biên bản nhận tài sản, giấy tờ của bên giữ tài sản, giấy tờ.

1.1.1.17 Sổ:



1.6 Hàng tồn kho:

1.6.1 Khái niệm:

- Là những tài sản:

(a) Được giữ để bán trong kỳ sản xuất, kinh doanh bình thường;

(b) Đang trong quá trình sản xuất, kinh doanh dở dang;


Trang | 8



(c) Nguyên liệu, vật liệu, công cụ, dụng cụ để sử dụng trong quá trình sản xuất, kinh

doanh hoặc cung cấp dịch vụ.

1.6.2 Phân loại:

- Hàng tồn kho bao gồm:

+ Hàng hóa mua về để bán: Hàng hóa tồn kho, hàng mua đang đi trên đường, hàng gửi đi

bán, hàng hóa gửi đi gia công chế biến;

+ Thành phẩm tồn kho và thành phẩm gửi đi bán;

+ Sản phẩm dở dang: Sản phẩm chưa hoàn thành và sản phẩm hoàn thành chưa làm thủ

tục nhập kho thành phẩm;

+ Nguyên liệu, vật liệu, công cụ, dụng cụ tồn kho, gửi đi gia công chế biến và đã mua

đang đi trên đường;

+ Chi phí dịch vụ dở dang.

+ Hàng hóa bất động sản

1.6.3 Nguyên tắc chung:

- Hàng tồn kho có thể được quản lý và hạch toán theo hai phương pháp: kê khai thường

xuyên hoặc định kỳ.

- Hàng tồn kho được trình bày theo giá gốc. Giá gốc hàng tồn kho bao gồm: Chi phí mua,

chi phí chế biến và các chi phí liên quan trực tiếp khác phát sinh để có được hàng tồn kho

ở địa điểm và trạng thái hiện tại.

- Trị giá xuất hàng tồn kho có thể được tính theo 04 phương pháp:

+ FIFO.

+ LIFO

+ Bình quân gia quyền (giá bình quân tính sau mỗi lần nhập hoặc tính cuối kỳ)

+ Thực tế đích danh

- Khi giá trị hàng tồn kho sút giảm dẫn đến giá trị thuần có thể thực hiện của hàng tồn kho

nhỏ hơn giá gốc thì trên báo cáo hàng tồn kho phải được trình bày theo giá trị thuần có thể

thực hiện, phần chênh lệch được ghi nhận là chi phí và là một khoản dự phòng.

- Hàng nhập, xuất, luân chuyển cần có chứng từ đầy đủ.

- Chỉ ghi vào các tài khoản trung gian về hàng tồn kho (151, 157) khi đơn vị có đầy đủ

quyền sở hữu đối với các hàng tồn kho đó.

1.6.4 Tài khoản sử dụng: 151, 152, 153, 154, 155, 156, 157, 158, 159, 611



Trang | 9



1.1.1.18 Chứng từ:

Stt Tên chứng từ

1 Phiếu nhập kho

2 Phiếu xuất kho

3 Biên bản kiểm nghiệm vật tư, công cụ, sản phẩm, hàng hoá

4 Phiếu báo vật tư còn lại cuối kỳ

5 Biên bản kiểm kê vật tư, công cụ, sản phẩm, hàng hoá

6 Bảng kê mua hàng

7 Bảng phân bổ nguyên liệu, vật liệu, công cụ, dụng cụ

1.1.1.19 Sổ:


Stt Tên sổ1 Sổ cái tài khoản2 Nhật ký chứng từ số 6,7,83 Bảng kê số 6,7,8.4 Thẻ.

1.1.1.20 Các lưu ý:

- Đối với công cụ dụng cụ:

+ Có hai phương pháp phân bổ trị giá vào chi phí:

* Phân bổ 2 lần, áp dụng đối với các công cụ, dụng cụ có giá trị tương đối nhỏ, thời gian

sử dụng ngắn. Khi xuất dùng, giá trị của công cụ dụng cụ tính 50% vào chi phí. 50% giá

trị còn lại tính vào chi phí khi công cụ báo hỏng hoặc thanh lý.

* Phân bổ nhiều lần, áp dụng cho các loại công cụ, dụng cụ giá trị lớn, thời gian sử dụng dài

Giá trị công cụ, dụng cụ

phân bổ 1 lần=

Tổng giá trị công cụ, dụng cụ xuất dùng

Số lần phân bổ

- Đối với chi phí sản xuất, dịch vụ dở dang:

Sẽ trình bày trong Chuyên đề giá thành.

- Đối với hàng hóa bất động sản:1567

+ Tài khoản này dùng để phản ánh giá trị hiện có và tình hình biến động của các loại hàng

hoá bất động sản của các doanh nghiệp không chuyên kinh doanh bất động sản.

+ Hàng hoá bất động sản gồm:

* Quyền sử dụng đất, nhà hoặc nhà và quyền sử dụng đất, cơ sở hạ tầng mua để bán trong

kỳ hoạt động kinh doanh thông thường;


Trang | 10



* Bất động sản đầu tư chuyển thành hàng tồn kho khi chủ sở hữu bắt đầu triển khai cho

mục đích bán.

1.7 Câu hỏi và bài tập:

1.7.1 Câu hỏi:

a. Trình bày nội dung, nguyên tắc, thủ tục tạm ứng

b. Trình bày nguyên tắc và phương pháp kế toán dự phòng giảm giá hàng tồn kho

c. Trình bày đặc điểm và phân loại công cụ dụng cụ?

d. Trình bày các phương pháp tính giá xuất hàng tồn kho. Cho ví dụ minh hoạ.

e. Trong điều kiện giá cả hàng hóa tăng. Các phương pháp FIFO và LIFO tác động thế nào

đối với các báo cáo tài chính. Cho ví dụ minh họa.

f. Trình bày khoản phải thu khách hàng trên Báo cáo tài chính như thế nào?

1.7.2 Bài tập:

Bài 1:

DN tính thuế GTGT khấu trừ, trong tháng 3 có phát sinh các NVKT sau: (đvt: triệu đồng)

(1). Rút TGNH về quỹ tiền mặt 500

(2). Nhận vốn góp bằng tiền mặt 200

(3). Nhận khoản kí quỹ ngắn hạn bằng tiền mặt 2

(4). Bán sản phẩm thu bằng tiền mặt 7,35 trong đó đã có thuế GTGT thuế suất 5%. Giá xuất

kho 4

(5). Chi tiền mặt để trả lương cho nhân viên 36

(6). Chi tiền mặt để tạm ứng cho nhân viên mua NVL 2,2

(7). Nhập vật liệu trả bằng tiền mặt là 1,05 trong đó đã có GTGT thuế suất 5%

Yêu cầu: Định khoản nội dung NVKTPS trong tháng 3 và phản ánh vào TK tiền mặt

tình trên. Biết số dư TK111 đầu tháng 3 là 120 triệu đồng.

Bài 2: Số dư đầu tháng 3 của TK1112: 320.000.000VNĐ (20.000USD). Các NVKT phát sinh

trong tháng 3:

(1) Mua nguyên vật liệu bằng tiền mặt 4.000 USD, TGTT

20.027 VNĐ/USD.

(2) Bán hàng thu tiền mặt 9.000 USD, TGTT 20.040

VNĐ/USD.

(3) Mua TSCĐ bằng tiền mặt 12.000 USD, TGTT 20.050

VNĐ/USD


Trang | 11



(4) Trả nợ người bán 8.000 USD bằng tiền mặt, TGTT 20.090

VNĐ/USD.

Yêu cầu: Định khoản nội dung NVKTPS trong tháng 3 và phản ánh vào TK1112 tình

trên.

Cho biết DN sử dụng TGTT, xuất ngoại tệ theo phương pháp bình quân liên hoàn.

Bài 3: số dư đầu tháng 3 TK1112: 48.000.000VNĐ (3.000USD); TK131: 64.000.000VNĐ

(4.000 USD); TK331: 128.000.000VNĐ (8.000USD). Các NVKT phát sinh trong tháng 3:

(1) Bán hàng chưa thu tiền 5.000USD, TGTT 20.030

(2) Khách hàng trả nợ bằng tiền mặt 7.000USD (trong đó trả

hết nợ đầu tháng), TGTT 20.040.

(3) Chi tiền mặt mua NVL 1.000USD, TGTT 20.045

(4) Mua dụng cụ chưa trả tiền 2.000USD, TGTT 20.060

(5) Chi tiền mặt trả nợ cho người bán 8.500USD, TGTT

20.075

Yêu cầu: Định khoản nội dung NVKTPS trong tháng 3 và phản ánh vào TK1112, 331,

131 tình trên.

Cho biết DN sử dụng TGTT và tính giá xuất ngoại tệ theo phương pháp nhập trước – xuất

trước.

Bài 4:

Số dư đầu tháng 4 của 1 số tài khoản tại 1 doanh nghiệp như sau:

TK141: 11.650.000đ, theo sổ chi tiết gồm:

- Nguyễn A: 10.000.000đ

- Huỳnh B: 1.650.000đ

Các tài khoản khác có số dư hợp lư.

Trong tháng 4/20x7 có phát sinh các nghiệp vụ sau:

1. Tổng hợp các phiếu chi tạm ứng:

a. Tạm ứng cho Lê K để bốc dỡ hàng hoá 500.000đ, theo

phiếu chi tạm ứng số 142/20x7 ngày 5/4

b. Tạm ứng cho Hoàng T đi công tác 1.700.000đ, theo

phiếu chi số 144/20x7 ngày 12/4

2. Tổng hợp các báo cáo thanh toán tạm ứng:

a. Báo cáo thanh toán tạm ứng số 07/20x7 ngày 3/4 của Nguyễn A:

- Hàng hoá nhập kho, giá mua trên hoá đơn chưa thuế 7.000.000đ, thuế suất GTGT 5%Môn: Kế toán tài chính

Trang | 12



- Chi phí vận chuyển hàng mua 735.000đ, trong đó đă có thuế GTGT thuế suất 5%

- Chi phí ăn ở, đi lại 330.000đ, trong đó đă có thuế GTGT thuế suất 10%.

- Tiền mặt c� n lại nhập quỹ.

b. Báo cáo thanh toán tạm ứng số 9/20x7 ngày 20/4 của Lê K:

- Tiền thuê bốc vác hàng hoá từ kho của cảng SG lên xe vận chuyển về nhập kho cơng

ty là 400.000đ

- Số tạm ứng thừa khơng nhập lại quỹ đề nghị khấu trừ lương tháng 4/20x7

c. Báo cáo thanh toán tạm ứng số 8/07 ngày 29/4 của Huỳnh B:

- Chi tiền thuê dàn âm thanh, ánh sáng cho đợt hội diễn văn nghệ mừng ngày 30/4 &

1/5 do công đoàn tổ chức 1.800.000đ.

- Số tạm ứng thiếu đã được chi thêm theo phiếu chi 143/07 ngày 29/4.

Yêu cầu: Định khoản và mở sổ chi tiết cho từng người tạm ứng.

Bài 5:

Công ty T & T thuộc đối tượng nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, tổ chức kế toán

hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên, hạch toán ngoại tệ theo TGTT.

A. Số dư đầu tháng 3: TK131: 13.000.000đ trong đó chi tiết công ty Minh Hải (Dư Nợ:

11.000.000đ), cửa hàng Hoàng Long (Dư Nợ: 2.000.000đ).

B. Số phát sinh trong tháng:

1. Ngày 1/3 công ty xuất kho thành phẩm bán chịu cho xí nghiệp Đông Hải 500spA, giá bán

chưa thuế 10.000đ/sp, thuế suất GTGT 10%, giá ttế xuất kho 5.000đ/sp.

2. Ngày 5/3 nhận được thông báo của cửa hàng Lan Chi chấp nhận thanh toán 1.000spB (cty

T&T đã gửi cuối tháng trước), giá bán chưa thuế 12.000đ/sp, thuế suất GTGT 10%, giá

thực tế xuất kho tháng trước 9.500đ/sp.

3. Ngày 8/3 cửa hàng Hoàng Long đề nghị được hưởng giảm giá (đã có thuế GTGT) 20%

trên số tiền còn nợ do chất lượng sản phẩm, công ty T&T đã chấp nhận.

4. Ngày 9/3 nhận được giấy báo Có của ngân hàng số tiền xí nghiệp Đông Hải thanh toán

500spA nghiệp vụ (1) sau khi trừ chiết khấu thanh toán 1,5% trên giá bán chưa thuế.

5. Ngày 15/3 công ty Minh Hải đề nghị công ty T&T nhận vật liệu để trừ nợ gồm 1.000kg

vật liệu X theo HĐ GTGT 11.000.000đ – trong đó thuế GTGT 1.000.000đ. Đã nhập kho

đầy đủ.

6. Ngày 20/3 công ty nhượng bán 1 xe hơi 4 chỗ cũ cho anh Y chưa thu tiền, giá bán chưa

thuế 130.000.000đ, thuế suất GTGT 10%. Nguyên giá 200.000.000đ, đã khấu hao

90.000.000. Môn: Kế toán tài chính

Trang | 13



7. Ngày 25/3 thu tiền mặt toàn bộ số tiền anh Y nợ và nộp ngay vào Ngân hàng để trả bớt nợ

vay ngắn hạn, đã nhận được giấy báo Ngân hàng.

8. Ngày 29/3 thu tiền mặt 500USD (TGGD: 16.040) của công ty King ứng trước tiền hàng.

Yêu cầu:

(1) Lập định khoản.

(2) Mở sổ chi tiết theo dõi thanh toán với từng khách hàng.

Bài 6:

Số dư đầu tháng 3/2007 của một số tài khoản như sau:

- TK 151: 700.000đ (vật liệu chính) (số lượng 70kg)

- TK 152: 24.150.000đ, chi tiết: vật liệu chính: 9.300.000đ (số lượng 930kg), vật liệu

phụ:850.000đ (số lượng 100kg), nhiên liệu: 14.000.000đ (số lượng 2.000 lít).

- TK 153: 12.000.000đ (số lượng 20 cái)

- TK 1421: 5.000.000đ

Các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong tháng:

(1) Ngày 5/3 mua vật liệu chính chưa trả tiền, tổng giá thanh toán theo hóa đơn:

52.800.000đ, trong đó thuế GTGT 4.800.000đ, số lượng vật liệu 4.000kg. Chi phí vận

chuyển giá chưa thuế là 1.000.000đ, thuế GTGT 5% đã trả bằng tiền mặt.

(2) Ngày 7/3 mua vật liệu phụ đã trả 70% bằng TGNH, số còn lại thiếu nợ, số

lượng 300kg, đơn giá theo hóa đơn chưa có thuế GTGT 8.700đ/kg, thuế suất thuế GTGT

10%.

(3) Ngày 10/3 mua công cụ dụng cụ bằng chuyển khoản, giá theo hóa đơn bán

hàng chưa thuế là 9.000.000đ, thuế GTGT 10%. Chi phí vận chuyển trả bằng tiền mặt

500.000đ. Khi nhập hàng phát hiện có 1 số ccdc thừa trị giá 500.000đ. Doanh nghiệp

không nhập kho mà bảo quản riêng và thông báo với người bán đến nhận lại.

(4) Ngày 12/3 Doanh nghiệp đã nhận được giấy báo của ngân hàng về việc chuyển

trả tiền mua hàng ở nghiệp vụ (1). Doanh nghiệp được hưởng khoản chiết khấu thanh toán

2% tính theo giá chưa có thuế và được hoàn lại bằng tiền mặt.

(5) Ngày 20/3 phân bổ công cụ dụng cụ đã xuất dùng từ những tháng trước cho

phân xưởng sản xuất: 500.000đ.

(6) Ngày 21/3 vật liệu chính đang đi đường tháng trước về nhập kho đủ.

(7) Ngày 25/3 xuất kho:

- Vật liệu chính, số lượng 3.500 kg dùng để sản xuất sản phẩm.

- Vật liệu phụ, số lượng 300 kg để sx sản phẩmMôn: Kế toán tài chính

Trang | 14



- Nhiên liệu, số lượng 750 lít để quản lý doanh nghiệp.

- Công cụ dụng cụ dùng cho sản xuất, loại phân bổ 1 lần: 300.000đ; loại phân bổ trong

3 tháng: 12.000.000đ, bắt đầu phân bổ từ tháng này.

(8) Ngày 30/3 kiểm kê vật liệu, kết quả kiểm kê như sau:

- Vật liệu chính thừa chưa rõ nguyên nhân, trị giá 750.000đ.

- Nhiên liệu thiếu chưa rõ nguyên nhân, trị giá 210.000đ.

(9) Ngày 31/3 sau khi xem xét:

- Vật liệu chính thừa do thủ kho nhập hàng nhưng chưa chuyển chứng từ cho kế toán,

đây là vật liệu chính do 1 tổ chức biếu tặng.

- Nhiên liệu thiếu do thủ kho thiếu tinh thần trách nhiệm để thất thoát phải bồi thường

toàn bộ.

Cho biết:

- DN áp dụng phương pháp kê khai thường xuyên.

- DN áp dụng tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ thuế.

Yêu cầu: tính toán, định khoản các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trên. Biết nguyên vật liệu xuất

kho được tính theo phương pháp bình quân gia quyền cho từng lần xuất.

Bài 7:

Công ty thương mại Duy Khang thuộc đối tượng nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ

thuế, tổ chức hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên. Trong tháng 11/20x1

phòng kế toán có tài liệu sau:

I. Số dư ngày 31/10/20x6(Đvt: đồng)

TK 1561: 11.200.000, trong đó: Hàng A: 50 đơn vị * 78.000đ/đv = 3.900.000

Hàng B: 10 đơn vị * 730.000đ/đv = 7.300.000

TK 1562: 60.000

II. Tình hình phát sinh trong tháng (Đvt: đồng)

Tình hình mua và bán hàng:

1. Nhận hoá đơn (GTGT) 500 đơn vị hàng A của công ty X, đơn giá chưa thuế 80.000đ/đơn

vị, thuế GTGT 10%. Chi phí vận chuyển do bên bán chi hộ 600.000đ. Theo biên bản kiểm

nghiệm nhập kho cho biết số lượng thực tế là 510 đơn vị, công ty đã nhập kho và chấp

nhận thanh toán số lượng thực tế 510 đơn vị. Cuối tháng công ty chuyển khoản thanh toán

tiền hàng A và chi phí vận chuyển cho bên bán sau khi trừ chiết khấu thanh toán công ty

được hượng 1% giá chưa thuế.


Trang | 15



2. Mua chịu 600 đơn vị hàng B của công ty Y, đơn giá 750.000đ/đơn vị, thuế GTGT 10% và

được trừ khoản bớt giá 2% trên giá chưa thuế (khoản bớt giá chưa được trừ trên hoá đơn).

Chi phí vận chuyển, bốc vác của lô hàng trên là 1.200.000. Hàng đã về nhập kho đủ.

3. Mua một số bao bì của công ty Y về để bán, số lượng theo hoá đơn là 1.000đơn vị, đơn

giá 20.000đ/đơn vị, thuế GTGT 10%. Hàng đã về nhập kho đủ, tiền hàng chưa thanh toán.

4. Mua của công ty X số hàng A theo hoá đơn số lượng 300 đơn vị, đơn giá chưa thuế

82.000đ/đơn vị, thuế GTGT 10%. Số hàng này đang trên đường vận chuyển về đơn vị,

biết rằng đơn vị đã chấp nhận thanh toán theo giá trị trên. Cuối tháng hàng vẫn chưa về

đến công ty.

5. Mua chịu của công ty Z 200 đơn vị hàng B, đơn giá 740.000đ/đơn vị, thuế GTGT 10%.

Chi phí vận chuyển được trả bằng tiền mặt là 400.000. Khi kiểm nhận nhập kho phát hiện

thiếu 20 đơn vị hàng, chưa xác định được nguyên nhân.

6. Xuất bán tại kho 100 đơn vị bao bì cho công ty K, bên mua đã chấp nhận thanh toán, giá

bán là 30.000đ/đơn vị, thuế GTGT 10%.

7. Xuất bán chịu 100 đơn vị hàng A cho công ty M, 300 đơn vị hàng A cho công ty N, đơn

giá bán chưa thuế là 130.000đ/đơn vị, thuế GTGT 10%. Sau đó cả 2 khách hàng thanh

toán bằng tiền gửi ngân hàng và được hưởng chiết khấu 1% trên giá thanh toán ngay khi

thanh toán.

8. Xuất bán 200 đơn vị hàng B cho công ty K thu ngay bằng tiền mặt, đơn giá chưa thuế

1.100.000đ/đơn vị, thuế GTGT 10%.

9. Xuất kho gửi đi bán 400 đơn vị hàng B cho công ty H, đơn giá bán 1.200.000đ/đơn vị,

thuế GTGT 10%. 10 ngày sau công ty H gởi giấy báo cho biết đã nhận được hàng nhưng

kèm theo biên bản trả lại 50 đơn vị hàng B kém phẩm chất và chỉ chấp nhận thanh toán số

hàng còn lại. Số hàng kém phẩm chất bên mua nhận giữ hộ. Tiền hàng bên mua chưa

thanh toán.

Tài liệu bổ sung

- Hàng hoá xuất kho tính theo phương pháp FIFO.

- Chi phí mua hàng phân bổ cho hàng bán ra theo tiêu thức trị giá hàng bán ra trong tháng.

Yêu cầu: 1) Tính toán, định khoản tài liệu trên và phản ánh vào tài khoản hàng hoá.

2) Xác định tổng tiền thuế GTGT phải nộp trong tháng.


Trang | 16



Chuyên đề 2: Tài sản dài hạn

II.1 Tài sản cố định:

II.1.1 Khái niệm:

Tài sản cố định (TSCĐ) là những tư liệu lao động có giá trị lớn và thời gian sử dụng dài.

II.1.2 Đặc điểm

Khi tham gia vào quá trình sản xuất kinh doanh, tài sản cố định bị hao mòn dần và giá trị của

nó được chuyển dịch dần vào chi phí kinh doanh.

II.1.3 Phân loại

Căn cứ vào dạng tồn tại, hình thái vật chất và tính chất đầu tư, TSCĐ được chia làm 04 loại

TSCĐ hữu hình, TSCĐ vô hình, TSCĐ thuê tài chính, Bất động sản đầu tư.

- TSCĐ hữu hình bao gồm những tài sản có hình thái vật chất cụ thể, tham gia vào nhiều

chu kỳ kinh doanh nhưng vẫn giữ nguyên hình thái vật chất ban đầu. Ví dụ: nhà xưởng,

máy móc, trang thiết bị…

- TSCĐ vô hình là những tài sản không có hình thái vật chất, tham gia vào nhiều chu kỳ

kinh doanh và chỉ tồn tại về mặt giá trị. Ví dụ: bằng phát minh, bằng sáng chế, bản quyền

tác giả....

- Tài sản cố định thuê tài chính: là những tài sản cố định mà doanh nghiệp thuê dài hạn

(thông thường là thuê của công ty cho thuê tài chính) và được bên cho thuê chuyền giao

phần lớn rủi ro và lợi ích của TSCĐ cho doanh nghiệp đi thuê. Khi kết thúc thời hạn thuê,

bên thuê được quyền lựa chọn mua lại tài sản thuê hoặc tiếp tục thuê theo các điều kiện đã

thỏa thuận trong hợp đồng thuê tài chính.

- Bất động sản đầu tư: là bất động sản, gồm: Quyền sử dụng đất; Nhà, hoặc một phần của

nhà, hoặc cả nhà và đất; Cơ sở hạ tầng do người chủ sở hữu hoặc người đi thuê tài sản

theo hợp đồng thuê tài chính, nắm giữ nhằm mục đích thu lợi từ việc cho thuê hoặc chờ

tăng giá mà không phải để:

a) Sử dụng trong sản xuất, cung cấp hàng hóa, dịch vụ hoặc sử dụng cho các mục đích

quản lý; hoặc:

b) Bán trong kỳ hoạt động kinh doanh thông thường.

II.1.4 Tiêu chuẩn để nhận biết TSCĐ

Theo quy định hiện nay (Thông tư số 203/2009/TT-BTC ngày 20/10/2009) để được ghi nhận

là TSCĐ thì tài sản đó phải thỏa mãn 4 điều kiện sau:

a. Chắc chắn thu được lợi ích kinh tế trong tương lai từ việc sử dụng tài sản đó;

b. Nguyên giá tài sản phải được xác định một cách tin cậy;Môn: Kế toán tài chính

Trang | 17

Nguyên giá = giá mua thực tế + chi phí trước khi sử dụng

Nguyên giá = giá quyết toán công trình + chi phí trước khi sử dụng + lệ phí trước bạ

(nếu có)

NG = giá do đơn vị cấp đưa xuống + chi phí trước khi sử dụng

NG = giá do hội đồng định giá xác định + chi phí trước khi sử dụng

Nguyên giá = giá thực tế + chi phí trước khi sử dụng (lắp đặt, chạy thử)



c. Có thời gian sử dụng từ 1 năm trở lên;

d. Có giá trị từ 10.000.000 đồng trở lên.

II.1.5 Xác định nguyên giá TSCĐ

II.1.5.1 Mua sắm:

Trong đó:

- Giá mua là giá ghi trên chứng từ mua lúc ban đầu (không tính thuế được hoàn lại)

- Chi phí trước khi sử dụng bao gồm chi phí vận chuyển, chi phí lắp đặt, chi phí chạy thử,

sửa chửa tân trang…

II.1.5.2 Xây dựng

* Theo phương thức giao thầu

* Tự xây dựng

Trường hợp doanh nghiệp dùng sản phẩm do mình sản xuất ra để chuyển thành TSCĐ thì

nguyên giá là chi phí sản xuất sản phẩm đó cộng (+) các chi phí trước khi sử dụng TSCĐ đó.

Các khoản lãi nội bộ không được tính vào nguyên giá của tài sản đó. Các chi phí không hợp lý

như nguyên liệu, vật liệu lãng phí, lao động hoặc các khoản chi phí khác sử dụng vượt quá

mức bình thường trong quá trình tự xây dựng hoặc tự chế không được tính vào nguyên giá

TSCĐ hữu hình.

II.1.5.3 Được cấp

II.1.5.4 Nhận vốn góp

II.1.5.5 TSCĐ hữu hình mua trả chậm:

Trường hợp TSCĐ hữu hình mua sắm được thanh toán theo phương thức trả chậm, nguyên

giá TSCĐ đó được phản ánh theo giá mua trả ngay tại thời điểm mua. Khoản chênh lệch giữa

giá mua trả chậm và giá mua trả tiền ngay được hạch toán vào chi phí theo kỳ hạn thanh toán, Môn: Kế toán tài chính

Trang | 18



trừ khi số chênh lệch đó được tính vào nguyên giá TSCĐ hữu hình (vốn hoá) theo quy định

của Chuẩn mực “Chi phí đi vay”.

II.1.6 Đánh giá TSCĐ:

- Về nguyên tắc TSCĐ được đánh giá theo 2 chỉ tiêu là nguyên giá và giá trị còn lại.

+ Nguyên giá TSCĐ là toàn bộ chi phí thực tế ban đầu đã chi ra để có TSCĐ cho tới khi

đưa TSCĐ vào hoạt động như giá mua thực tế của TSCĐ, chi phí vận chuyển bốc dỡ, lắp

đặt, chạy thử, chỉnh lý, kiểm nhận, …

+ Giá trị còn lại: Nguyên giá – khấu hao lũy kế

- Đánh giá lại TSCĐ

Nguyên giá tài sản cố định trong doanh nghiệp chỉ được thay đổi trong các trường hợp sau:

a. Đánh giá lại giá trị tài sản cố định theo quy định của pháp luật;

b. Nâng cấp tài sản cố định;

c. Tháo dỡ một hay một số bộ phận của tài sản cố định.

d. Khi thay đổi nguyên giá tài sản cố định, doanh nghiệp phải lập biên bản ghi rõ các căn cứ

thay đổi và xác định lại các chỉ tiêu nguyên giá, giá trị còn lại trên sổ kế toán, số khấu hao

lũy kế của tài sản cố định và tiến hành hạch toán theo các quy định hiện hành.

- Việc phản ánh tăng, giảm nguyên giá tài sản cố định được thực hiện tại thời điểm tăng,

giảm tài sản cố định.

- Tài sản cố định có nguyên giá dưới 10.000.000 đồng (mười triệu đồng), không đủ tiêu

chuẩn là tài sản cố định theo quy định thì chuyển sang theo dõi, quản lý, sử dụng và phân

bổ giá trị còn lại trên sổ kế toán như những công cụ lao động.

- Giá trị còn lại cũng có thể thay đổi như các trường hợp thay đổi nguyên giá.

II.1.7 Khấu hao tài sản cố định:

- Có ba (3) phương pháp khấu hao TSCĐ, gồm:

+ Phương pháp khấu hao đường thẳng;

+ Phương pháp khấu hao theo số dư giảm dần;

+ Phương pháp khấu hao theo số lượng sản phẩm.

- Theo phương pháp khấu hao đường thẳng, số khấu hao hàng năm không đổi trong suốt

thời gian sử dụng hữu ích của TSCĐ vô hình.

- Theo phương pháp khấu hao theo số dư giảm dần, số khấu hao hàng năm giảm dần trong

suốt thời gian sử dụng hữu ích của tài sản.

- Phương pháp khấu hao theo số lượng sản phẩm dựa trên tổng số đơn vị sản phẩm ước tính

tài sản có thể tạo ra.Môn: Kế toán tài chính

Trang | 19



II.1.8 Nguyên tắc chung:

- Chỉ ghi vào các tài khoản tài sản cố định khi tài sản đó ở trạng thái sẵn sàng phục vụ và

được sử dụng cho hoạt động sản xuất kinh doanh của đơn vị.

- Trường hợp có nhiều loại tài sản cùng tồn tại trong một thực thể thì cần nhắc thực thể đó

thuộc loại tài sản nào dựa trên tỷ trọng lớn về giá trị hoặc có mục đích sử dụng chủ yếu.

- Khi ghi nhận tài sản cần xem xét nguồn hình thành tài sản để chuyển nguồn tương ứng.

- Trao đổi tài sản tương tự không phát sinh doanh thu, chi phí.

II.1.9 Tài khoản sử dụng: 211, 212, 213, 214, 217

II.1.10 Chứng từ, số kế toán:

II.1.10.1Chứng từ:

Stt Tên chứng từ1 Hóa đơn, Tờ khai nhập khẩu, bộ hồ sơ nhập khẩu2 Hợp đồng, biên bản giao nhận3 Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu4 Biên bản thanh lý, góp vốn.5 Các chứng từ thanh toán.

II.1.10.2Sổ:


Stt Tên sổ1 Sổ cái tài khoản, sổ chi tiết tài sản cố định2 Nhật ký chứng từ số 93 Bảng kê số 94 Thẻ tài sản.

II.1.11 Câu hỏi và bài tập:

II.1.11.1Câu hỏi:

a. Trình bày các tiêu chuẩn nhận biết tài sản cố định?

b. Trình bày các phương pháp tính khấu hao tài sản cố định? Cho ví dụ minh họa?

II.1.11.2Bài tập:

Bài 1:

1. Mua sắm mới 1 máy phát điện. Giá mua chưa có thuế VAT là 10.000.000đ, thuế VAT là

1.000.000 và được trả bằng TGNH, chi phí trước khi sử dụng là 100.000đ được trả bằng tiền

mặt.

2. Nhập khẩu một TSCĐ dùng vào hoạt động SXKD chịu thuế VAT theo PP khấu trừ. Trị giá

mua theo hoá đơn là 2.000USD. Thuế NK: 5% giá mua, thuế VAT 10% (giá mua và thuế

NK). Doanh nghiệp đã dùng TGNH thanh toán toàn bộ tiền mua TSCĐ và các khoản thuế Môn: Kế toán tài chính

Trang | 20



theo tỷ giá 16.000đ/usd. Chi phí trước khi sử dụng trả bằng tiền mặt là 1.000.000. Biết TSCĐ

này được đầu tư bằng quỹ đầu tư phát triển.

3. Mua bằng sáng chế của một nhà nghiên cứu với giá là 50.000.000. Doanh nghiệp đã chi

tiền mặt thanh toán đầy đủ. TSCĐ này được mua sắm từ quỹ đầu tư phát triển.

Yêu cầu: Lập ĐK và phản ảnh vào sơ đồ tài khoản các tài liệu trên.

Bài 2:

Tại một doanh nghiệp có các tài liệu sau về tình hình tăng TSCĐ:

- Doanh nghiệp mua sắm mới TSCĐ hữu hình, giá mua chưa thuế VAT ghi trên hoá đơn là

80.000.000đ, thuế VAT là 8.000.000 đã được doanh nghiệp trả bằng TGNH, chi phí vận

chuyển lắp đặt và chạy thử được chi trả bằng tiền mặt là 2.000.000đ. Doanh nghiệp đã kết

chuyển tăng vốn kinh doanh từ vốn đầu tư xây dựng cơ bản.

- Doanh nghiệp mua lại một TSCĐ hữu hình, giá mua chưa thuế VAT là 70.000.000đ, thuế

VAT là 7.000.000đ, chưa thanh toán tiền cho đơn vị bán. Chi phí vận chuyển lắp đặt và chạy

thử được chi trả bằng tiền mặt là 1.800.000đ.

- Nhà nước cấp cho doanh nghiệp một TSCĐ hữu hình. TSCĐ này có giá trị ghi trên sổ của

đơn vị cấp là 180.000.000đ. chi phí trước khi sử dụng được doanh nghiệp trả bằng tiền mặt là

2.000.000đ.

- Nhận vốn liên doanh của đơn vị khác bằng một TSCĐ hữu hình. Theo thoả thuận của hai

bên thì giá trị còn lại của TSCĐ là 158.000.000đ, giá trị đã hao mòn là 50.000.000đ.

- Công tác xây dựng cơ bản bàn giao một TSCĐ hữu hình có giá trị thực tế được duyệt là

26.000.000đ. TSCĐ này được xây dựng bằng tiền vay dài hạn ngân hàng.

- Doanh nghiệp mua sắm mới một TSCĐ hữu hình, giá ghi trên hoá đơn là 16.500.000đ, trong

đó thuế VAT là 1.500.000đ, chi phí trước khi sử dụng là 200.000đ. Toàn bộ số tiền này được

doanh nghiệp chi trả bằng tiền vay dài hạn ngân hàng.

Yêu cầu : Định khoản và xác định nguyên giá của các TSCĐ trên. Phản ánh tình hình trên vào

sơ đồ tài khoản.

Bài 3:

Nhượng bán một TSCĐ đang dùng ở PXSX chính, NG 50 triệu đồng, đã khấu hao đủ, đã thu

tiền bán TSCĐ bằng tiền mặt 1 triệu

Nhượng bán một TSCĐ, NG 80 triệu đồng, đã khấu hao 40 triệu. Giá bán chưa có thuế là của

TSCĐ 50 triệu, thuế VAT 10% và được thu toàn bộ bằng TGNH. Chi phí phục vụ cho việc

nhượng bán được chi trả bằng tiền mặt là 3.000.000đ.


Trang | 21



Góp vốn liên doanh bằng một TSCĐ có nguyên giá là 100 triệu đồng, đã hao mòn 20 triệu, trị

giá vốn góp được xác định đối với TSCĐ là 90 triệu

Yêu cầu: Định khoản và phản ánh tình hình trên vào sơ đồ tài khoản.

Bài 4:

Tại một doanh nghiệp có các tài liệu sau:

- Nhượng bán một TSCĐ hữu hình có nguyên giá là 20.000.000đ, giá trị đã hao mòn là

5.000.000đ, giá bán chưa có thuế là 17.000.000đ, thuế VAT là 10%, đơn vị mua đã tả một

nữa bằng tiền mặt, nữa còn lại đang còn nợ. Chi phí phục vụ cho việc nhượng bán được chi

trả bằng tiền mặt là 300.000đ. TSCĐ này được đầu tư bằng vốn tự có của doanh nghiệp.

- Nhượng bán một TSCĐ hữu hình có nguyên gia là 12.000.000đ, giá trị đã hao mòn là

2.000.000đ. Giá bán chưa thuế là 8.500.000đ, thuế VAT là 10% và đã thu toàn bộ bằng

TGNH.

- Thanh lý một TSCĐ hữu hình dùng cho công tác quản lý doanh nghiệp. TSCĐ có nguyên

giá là 50.000.000đ, đã hao mòn hết giá trị. Chi phí thanh lý gồm:

Tiền lương phải thanh toán cho công nhân: 10.000đ

Nhiên liệu xuất dùng: 8.000đ

- Bộ phận sản xuất phụ tự thanh lý một TSCĐ hữu hình sử dụng cho bộ phận mình. TSCĐ

này có nguyên giá là 16.000.000đ đã hao mòn là 5.500.000đ. Chi phí thanh lý bao gồm:

Tiền lương phải thanh toán cho công nhân là 300.000đ

Chi phí khác bằng tiền mặt là 250.000đ

Kết quả thanh lý thu được một số phụ tùng đã nhập kho theo trị giá 280.000đ.

Yêu cầu: Lập định khoản và phản ánh tình hình trên vào sơ đồ chữ T.

II.2 Chi phí trả trước dài hạn:

II.2.1 Khái niệm:

Chi phí trả trước dài hạn là những chi phí đã phát sinh trong kỳ kế toán nhưng kết quả mà nó

tạo ra liên quan đến nhiều kỳ (nhiều niên độ) kế toán, vì vậy cần phải phân bổ dần chi phí này

vào từng kỳ (từng niên độ) kế toán. Thời gian phân bổ chi phí trên một năm.

II.2.2 Phân loại:

Các chi phí trả trước dài hạn, thông thường bao gồm:

Chi phí thuê cơ sở hạ tầng trả trước cho nhiều năm, hoặc nhiều kỳ

Chi phí trả trước thuê TSCĐ để hoạt động kinh doanh của nhiều năm, nhiều kỳ

Chi phí mua các loại bảo hiểm và các lệ phí mà doanh nghiệp phải trả trước cho nhiều kỳ

Công cụ dụng cụ xuất dùng nhưng phục vụ cho hoạt động kinh doanh trên một nămMôn: Kế toán tài chính

Trang | 22



Lãi mua hàng trả chậm, lãi tiền thuê TSCĐ thuê tài chính

Chi phí nghiên cứu, thành lập doanh nghiệp có giá trị lớn và dự kiến phân bổ trên một

năm

Chi phí sửa chữa lớn TSCĐ phát sinh một lần quá lớn phải phân bổ trên 1 năm

Các loại chi phí trả trước khác có giá trị lớn và thời gian phân bổ trên một năm

II.2.3 Cách thức phân bổ

Định kỳ hoặc hàng tháng, kế toán phân bổ chi phí trả trước vào chi phí đối tượng sử dụng có liên

quan theo công thức sau:

Mức phân bổ =Tổng chi phí trả trước

Thời gian/Số kỳ dự kiến phân bổ

II.2.4

II.2.5 Tài khoản sử dụng: 242

II.2.6 Chứng từ, sổ kế toán:

II.2.6.1 Chứng từ:

Stt Tên chứng từ1 Phiếu chi, Báo Nợ2 Bảng tính và phân bổ chi phí chờ kết chuyển

II.2.6.2 Sổ:




Trang | 23



Chuyên đề 3: Vay và nợ phải trả

3.1 Khái niệm:

Nợ phải trả: là các khoản nợ phát sinh trong quá trình sản xuất kinh doanh mà doanh nghiệp

phải trả cho các đơn vị, các tổ chức kinh tế, xã hội hoặc cá nhân như: Nợ tiền vay, nợ phải trả

người bán, các khoản phải nộp nhà nước, phải trả người lao động, phải nộp cấp trên và các

khoản phải trả khác.

3.2 Kế toán nợ ngắn hạn:

Nợ ngắn hạn là các khoản tiền nợ mà doanh nghiệp phải trả cho các chủ nợ trong một năm

hoặc một chu kỳ hoạt động thông thường của doanh nghiệp. Nợ ngắn hạn bao gồm các khoản

như:

Vay ngắn hạn.

Nợ dài hạn đến hạn trả.

Phải trả người bán.

Người mua trả tiền trước.

Thuế và các khoản phải nộp nhà nước.

Phải trả người lao động.

Phải trả nội bộ.

Các khoản phải trả, phải nộp khác.

3.2.1 Kế toán vay ngắn hạn:

Vay ngắn hạn là khoản tiền doanh nghiệp vay từ ngân hàng và các tổ chức tài chính tín dụng

hay các đối tượng khác để tài trợ chủ yếu về vốn lưu động của doanh nghiệp với thời gian trả

nợ trong vòng một năm hoặc một chu kỳ kinh doanh.

Kế toán phải theo dõi chi tiết số tiền đã vay, số tiền vay đã trả, số tiền vay còn phải trả theo

từng đối tượng vay, từng khế ước vay. Trường hợp vay bằng ngoại tệ, trả nợ vay bằng ngoại

tệ thì phải theo dõi chi tiết riêng nợ gốc bằng ngoại tệ.

3.2.1.1 Tài khoản sử dụng: 311

3.2.1.2 Phương pháp phản ánh:

(1) Khi vay, căn cứ chứng từ vay và các chứng từ khác có liên quan, kế toán ghi sổ:

Nợ TK 151, 152, 153, 156, 133: Vay mua vật tư, hàng hóa

Nợ TK 331, 315, 311: Vay thanh toán cho người bán, trả nợ vay trước đó

Nợ TK 111, 112: Vay tiền về nhập quỹ hoặc chuyển vào TK TGNH

Có TK 311


Trang | 24



Trường hợp vay ngắn hạn bằng ngoại tệ thì khi vay kế toán qui đổi ra VND theo tỷ giá như

sau:

Nợ TK 151, 152, 153, 156, 133 Tỷ giá ngày giao dịch

Nợ TK 331, 315, 311 Tỷ giá ghi sổ

Nợ TK 111, 112 Tỷ giá ngày giao dịch

Có TK 311 Tỷ giá ngày giao dịch

Nếu có phát sinh chênh lệch thì hạch toán vào tài khoản 515 hoặc 635.

(2) Khi trả nợ vay ngắn hạn:

- Nếu trả bằng VND:

Nợ TK 311

Có TK 1111, 1121

- Nếu trả bằng ngoại tệ:

Nợ TK 311 Tỷ giá ghi sổ

Có TK 1111, 1121 Tỷ giá ghi sổ

Nếu có phát sinh chênh lệch thì hạch toán vào tài khoản 515 hoặc 635.

(3) Cuối niên độ kế toán, số dư nợ gốc bằng ngoại tệ được đánh giá lại theo tỷ giá hối đoái

bình quân liên ngân hàng do NHNN công bố tại thời điểm cuối năm tài chính. Chênh lệch

được hạch toán vào tài khoản 4131.

3.2.2 Kế toán phải trả người bán:

- Khoản nợ phải trả cho người bán là những khoản phát sinh trong quá trình thanh toán có

tính chất tạm thời mà doanh nghiệp chưa thanh toán cho các bên do chưa đến hạn thanh

toán hoặc trong thời hạn thanh toán theo hợp đồng đã ký kết.

- Khoản nợ phải trả cho người bán được hạch toán chi tiết theo từng đối tượng phải trả để

theo dõi chặt chẽ tình hình thanh toán cho từng đối tượng.



(1)Khi mua chịu vật tư, hàng hóa, TSCĐ, dịch vụ:

Nợ TK 151, 152, 153, 156, 211, 213, 627, 641, 642

Nợ TK 133

Có TK 331

(2)Khi thanh toán cho người bán:

Nợ TK 331

Có TK 111, 112Môn: Kế toán tài chính

Trang | 25



Có TK 515 Chiết khấu thanh toán được hưởng (nếu có)

3.2.3 Kế toán phải trả người lao động:

- Tiền lương là số tiền thù lao mà doanh nghiệp trả cho người lao động theo số lượng và

chất lượng lao động mà họ đóng góp cho doanh nghiệp để tái sản xuất sức lao động, bù

đắp hao phí lao động của họ trong quá trình sản xuất kinh doanh.

- Tiền lương chính: Là tiền lương trả cho người lao động làm nhiệm vụ chính của họ, gồm

tiền lương trả theo cấp bậc và các khoản phụ cấp kèm theo.

- Tiền lương phụ: Là tiền lương trả cho người lao động trong thời gian họ thực hiện các

nhiệm vụ khác do doanh nghiệp điều như hội họp, tập quân sự, nghỉ phep năm theo chế

độ…


Tài khoản này có 2 tài khoản cấp 2:

TK 3341 - Phải trả công nhân viên

TK 3342 - Phải trả người lao động khác


(1) Tính và phân bổ lương cho các đối tượng sử dụng:

Nợ TK 622: Tiền lương công nhân trực tiếp SX

Nợ TK 627: Tiền lương nhân viên quản lý phân xưởng

Nợ TK 641: Tiền lương nhân viên bán hàng

Nợ TK 642: Tiền lương nhân viên quản lý doanh nghiệp

Nợ TK 241: Tiền lương công nhân XDCB, SCL TSCĐ

Có TK 334 Tổng tiền lương phải trả

(2) Trích trước tiền lương nghỉ phép công nhân trực tiếp sản xuất:

Nợ TK 622

Có TK 335

Tiền lương nghỉ phép thực tế phát sinh:

Nợ TK 335

Có TK 334

Cuối niên độ thực hiện điều chỉnh như sau:

+ Nếu số trích trước < số thực tế: phần chênh lệch phải trích bổ sung:

Nợ TK 622

Có TK 335

+ Nếu số trích trước > số thực tế: phần chênh lệch phải hạch toán giảm chi phí:Môn: Kế toán tài chính

Trang | 26



Nợ TK 335

Có TK 622

(3) Trích các khoản BHXH, BHYT, KPCĐ theo qui định:

Nợ TK 622, 627, 641, 642, 241: Phần tính vào chi phí (21%)

Nợ TK 334 : Phần trừ lương người lao động (9.5%)

Có TK 338 : Tổng số phải nộp (30.5%)

3.3 Kế toán nợ dài hạn:

Nợ dài hạn: là các khoản tiền mà doanh nghiệp vay hoặc nợ các đơn vị, các tổ chức kinh tế, cá

nhân có thời gian phải trả nợ dài hơn 1 năm. Cụ thể gồm:

Vay dài hạn.

Nợ thuê tài chính.

Trái phiếu phải trả.

Nợ dài hạn khác.

3.3.1 Kế toán vay dài hạn:

Kế toán phải theo dõi chi tiết theo từng đối tượng vay, từng lần vay và tình hình thanh toán cả

gốc và lãi.



(1) Khi vay dài hạn, căn cứ hợp đồng vay và các chứng từ có liên quan, kế toán ghi:

Nợ TK 152, 153, 133 : Vay dài hạn mua vật tư, thiết bị XDCB

Nợ TK 241, 211, 213, 133 : Vay dài hạn mua TSCĐ

Nợ TK 331 : Vay dài hạn thanh toán cho người bán

Nợ TK 221, 222, 223, 244 : Vay dài hạn để đầu tư dài hạn

Nợ TK 111, 112 : Vay dài hạn nhập quỹ hay gửi vào ngân hàng

Có TK 341

(2) Cuối niên độ kế toán, xác định số nợ vay dài hạn đến hạn trả trong niên độ kế toán tiếp

theo ghi:

Nợ TK 341

Có TK 315

(3) Cuối niên độ kế toán, số dư nợ gốc bằng ngoại tệ được đánh giá lại theo tỷ giá hối đoái

bình quân liên ngân hàng do NHNN công bố tại thời điểm cuối năm tài chính. Chênh lệch

được hạch toán vào tài khoản 4131.

3.3.2 Kế toán nợ dài hạn:Môn: Kế toán tài chính

Trang | 27



Nợ dài hạn là khoản tiền mà doanh nghiệp nợ các đơn vị, các tổ chức kinh tế, các cá nhân có

thời hạn nợ trên một năm như nợ thuê TSCĐ thuê tài chính hoặc các khoản nợ dài hạn khác.



(1) Khi thuê tài sản cố định thuê tài chính, ở đơn vị áp dụng thuế GTGT theo phương pháp

khấu trừ (Xác định theo giá mua chưa có thuế GTGT), kế toán ghi:

Nợ TK 212

Có TK 315 Số nợ phải trả kỳ này

Có TK 342 Tổng số nợ thuê trừ nợ phải trả kỳ này.

Tổng số nợ thuê tài chính được ghi theo giá trị hiện tại của khoản tiền thuê hoặc giá trị hợp lý

của tài sản thuê.

(2) Cuối niên độ kế toán, căn cứ hợp đồng thuê tài chính, xác định số nợ gốc đến hạn trả

trong niên độ tiếp theo, ghi:

Nợ TK 342

Có TK 315

Khi thanh toán, ghi:

Nợ TK 315

Có TK 111,112

3.3.3 Kế toán phát hành trái phiếu:

Khi doanh nghiệp vay vốn bằng phát hành trái phiếu có 3 trường hợp sau:

+ Phát hành trái phiếu bằng mệnh giá: là giá phát hành trái phiếu bằng đúng mệnh giá trái

phiếu.

+ Phát hành trái phiếu có chiết khấu: là phát hành trái phiếu với giá nhỏ hơn mệnh giá trái

phiếu. Phần chênh lệch được gọi là chiết khấu trái phiếu. Chiết khấu trái phiếu được phân bổ

dần để tính vào chi phí vay từng kỳ trong suốt thời hạn trái phiếu.

+ Phát hành trái phiếu có phụ trội: là phát hành trái phiếu với giá lớn hơn mệnh giá trái phiếu.

Phần chênh lệch được gọi là phụ trội trái phiếu. Phụ trội trái phiếu được phân bổ dần để giảm

trừ chi phí đi vay trong suốt thời hạn trái phiếu.

Việc phân bổ khoản chiết khấu hay phụ trội trái phiếu có thể sử dụng phương pháp lãi suất

thực tế hoặc phương pháp đường thẳng.


Tài khoản này có 3 tài khoản cấp 2:

TK 3431 - Mệnh giá trái phiếuMôn: Kế toán tài chính

Trang | 28



TK 3432 - Chiết khấu trái phiếu

TK 3433 - Phụ trội trái phiếu


(1) Kế toán phát hành trái phiếu bằng mệnh giá:

+ Phản ánh số tiền thu khi phát hành trái phiếu:

Nợ TK 111, 112

Có TK 3431

+ Nếu trả lãi trái phiếu định kỳ, khi tính lãi vào chi phí hoặc vốn hóa, ghi:

Nợ TK 635 : Nếu tính vào chi phí trong kỳ

Nợ TK 241 : Nếu vốn hóa vào tài sản đầu tư xây dựng

Nợ TK 627 : Nếu vốn hóa vào tài sản sản xuất dở dang

Có TK 111, 112

+ Nếu trả lãi trái phiếu sau (khi trái phiếu đáo hạn), từng kỳ kinh doanh, doanh nghiệp phải

tính trước chi phí lãi vay phải trả trong kỳ, ghi:




Có TK 335

Cuối thời hạn trái phiếu, doanh nghiệp thanh toán gốc và lãi trái phiếu cho người mua trái

phiếu, ghi:

Nợ TK 335 Tiền lãi trái phiếu

Nợ TK 3431 Mệnh giá trái phiếu

Có TK 111, 112

+ Trường hợp trả trước lãi trái phiếu ngay khi phát hành, chi phí lãi vay được phản ánh vào tài

khoản 242, sau đó phân bổ dần vào các đối tượng chịu chi phí.

(2) Kế toán phát hành trái phiếu có chiết khấu:


Nợ TK 111, 112 Số tiền thu về bán trái phiếu

Nợ TK 3432 Chiết khấu trái phiếu

Có TK 3431 Mệnh giá trái phiếu



Nợ TK 241 : Nếu vốn hóa vào tài sản đầu tư xây dựngMôn: Kế toán tài chính

Trang | 29




Có TK 111, 112 Tiền lãi trái phiếu trong kỳ

Có TK 3432 Số phân bổ chiết khấu trong kỳ






Có TK 335 Tiền lãi phải trả trong kỳ

Có TK 3432 Số phân bổ chiết khấu trong kỳ

Cuối thời hạn trái phiếu, doanh nghiệp thanh toán gốc và lãi trái phiếu cho người mua trái

phiếu, ghi:

Nợ TK 335 Tiền lãi trái phiếu

Nợ TK 3431 Mệnh giá trái phiếu

Có TK 111, 112



(3) Kế toán phát hành trái phiếu có phụ trội:


Nợ TK 111, 112 Số tiền thu về bán trái phiếu

Có TK 3431 Mệnh giá trái phiếu

Có TK 3433 Phụ trội trái phiếu





Có TK 111, 112 Tiền lãi trái phiếu trong kỳ

Đồng thời phân bổ phụ trội trái phiếu để ghi giảm chi phí đi vay từng kỳ, ghi:

Nợ TK 3433 Số phân bổ phụ trội trong kỳ

Có TK 635, 241, 627



Nợ TK 635 : Nếu tính vào chi phí trong kỳ Môn: Kế toán tài chính

Trang | 30





Có TK 335 Tiền lãi phải trả trong kỳ

Đồng thời phân bổ phụ trội trái phiếu để ghi giảm chi phí đi vay từng kỳ, ghi:

Nợ TK 3433 Số phân bổ phụ trội trong kỳ

Có TK 635, 241, 627



3.3.4 Câu hỏi và bài tập:

3.3.4.1 Câu hỏi:

1/- Phân biệt vay ngắn hạn và vay dài hạn. Trình tự kế toán vay ngắn hạn.

2/- Trình bày kế toán tổng hợp vay dài hạn.

3/- Trình bày kế toán tổng hợp các nghiệp vụ về tiền lương và các khoản trích theo lương.

3.3.4.2 Bài tập

Bài 1: Trích tài liệu kế toán tháng 5/200x của doanh nghiệp A như sau:

A/- Số dư đầu tháng:

+ Tài khoản 1111: 57.000.000

+ Tài khoản 311: 210.000.000

+ Tài khoản 331 120.000.000 (Chi tiết phải trả Công ty X)

B/- Các nghiệp vụ phát sinh trong tháng:

1/- Ngày 01, vay ngắn hạn ngân hàng để trả cho người bán (Công ty X) gồm: số nợ kỳ trước

120.000.000 và ứng trước tiền hàng kỳ này 30.000.000. Thời hạn vay 6 tháng, lãi suất

0,85%/tháng. Thanh toán 1 lần cả nợ gốc và lãi khi đến hạn.

2/- Ngày 10, vay dài hạn ngân hàng để mua ô tô dùng cho hoạt động kinh doanh, giá mua

chưa có thuế GTGT 790.000.000, thuế GTGT 10%, ngân hàng đồng ý cho doanh nghiệp vay

và đã thanh toán trực tiếp cho bên bán. Tổng số tiền vay là 869.000.000. Doanh nghiệp đã

nhận ô tô và thanh toán lệ phí trước bạ bằng tiền mặt 15.000.000.

3/- Ngày 15, mua vật liệu nhập kho đầy đủ, giá mua chưa thuế GTGT là 270.000.000, thuế

GTGT 10%. Ngân hàng đã cho vay thanh toán trực tiếp cho người bán số tiền 297.000.000,

thời hạn vay 6 tháng, lãi suất 0,8%/tháng. Thanh toán 1 lần cả nợ gốc và lãi khi đến hạn.

4/- Ngày 18, mua công cụ dụng cụ chưa trả tiền người bán số lượng 100 bộ, giá mua chưa

thuế GTGT là 100.000.000, thuế GTGT 10%, hàng về kiểm nghiệm nhập kho đủ.


Trang | 31



5/- Ngày 31, chuyển TGNH trả nợ vay ngắn hạn, nợ gốc 210.000.000 và lãi vay 6 tháng với

lãi suất 0,8%/tháng. Doanh nghiệp có trích trước tiền lãi vay phải trả hàng tháng.

Yêu cầu: Tính toán và định khoản kế toán liên quan đến các nghiệp vụ trên.

Tài liệu bổ sung:

+ Doanh nghiệp nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ.

+ Kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên.

Bài 2: Trích tài liệu kế toán tháng 12/200x của Công ty B như sau:

1/- Ngày 01, nhận bàn giao và đưa vào sử dụng một TSCĐ hữu hình theo hợp đồng thuê tài

chính, thời hạn thuê 5 năm. Giá trị hợp lý của tài sản thuê là 3.000.000.000, lãi thuê phải trả

1%/tháng tính trên số dư nợ gốc giảm dần. Nợ thuê không bao gồm tiền thuế GTGT bên cho

thuê đã trả khi mua tài sản.

2/- Ngày 02, phát hành 5.000 trái phiếu kỳ hạn 5 năm, mệnh giá 1.000.000/trái phiếu, lãi suất

8%/năm trả lãi sau. Số tiền bán trái phiếu theo đúng mệnh giá đã đươc chuyển vào tài khoản

tiền gửi ngân hàng của công ty.

3/- Ngày 04, phát hành 3.000 trái phiếu kỳ hạn 5 năm, mệnh giá 5.000.000/trái phiếu, lãi suất

6%/năm trả lãi sau. Tại thời điểm này, lãi suất huy động vốn của ngân hàng trả cho người gửi

là 6,3%/năm. Do lãi suất thị trường lớn hơn lãi suất danh nghĩa nên công ty bán trái phiếu với

giá 4.940.000/trái phiếu. Tổng số tiền thu phát hành trái phiếu được chuyển vào tài khoản tiền

gửi ngân hàng của công ty.

4/- Ngày 31, nhận hóa đơn GTGT thuê tài chính, số nợ gốc phải trả trong tháng 12 là

50.000.000, thuế GTGT 2.500.000, tiền lãi thuê phải trả là 30.000.000.

5/- Cuối năm tài chính 200x, xác định và chuyển số nợ dài hạn đến hạn trả trong niên độ kế

toán tiếp theo.

Yêu cầu: Tính toán và định khoản kế toán liên quan đến các nghiệp vụ trên.


Trang | 32



Chuyên đề 4: Vốn chủ sở hữu

4.1 Khái niệm:

Vốn chủ sở hữu là nguồn hình thành nên các loại tài sản của doanh nghiệp do chủ doanh

nghiệp hay các nhà đầu tư góp vốn hoặc hình thành từ kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh

của doanh nghiệp.

4.2 Kế toán nguồn vốn kinh doanh:

Nguồn vốn kinh doanh là nguồn vốn cơ bản của doanh nghiệp hình thành nên các loại tài sản

hiện có của doanh nghiệp, là nguồn vốn chủ yếu đảm bảo cho hoạt động sản xuất kinh doanh

của doanh nghiệp.

4.2.1 Tài khoản sử dụng:

Tài khoản 411 – Nguồn vốn kinh doanh, tài khoản này có 3 tài khoản cấp 2:

TK 4111 - Vốn đầu tư của chủ sở hữu

TK 4112 - Thặng dư vốn cổ phần.

TK 4118 - Vốn khác.

4.2.2 Phương pháp phản ánh:

(1) Khi thực nhận vốn góp, vốn đầu tư của các chủ sở hữu, hoặc nhận vốn góp của các bên

tham gia liên doanh, ghi:

Nợ TK 111, 112, 152…

Nợ TK 211, 213

Có TK 4111

(2) Kế toán phát hành cổ phiếu:

+ Khi nhận tiền mua cổ phiếu của các cổ đông, ghi:

Nợ TK 111, 112 : Giá phát hành

Có TK 4111 : Mệnh giá cổ phiếu

Có TK 4112 : Chênh lệch lớn hơn giữa giá phát hành và mệnh giá.

+ Khi nhận được tiền tái phát hành cổ phiếu quỹ, ghi:

Nợ TK 111, 112 : Giá phát hành

Có TK 419 : Giá ghi sổ khi mua cổ phiếu quỹ

Chênh lệch giữa giá phát hành và giá ghi sổ khi mua cổ phiếu quỹ nếu có được hạch toán vào

tài khoản 4112.

(3) Khi bổ sung vốn kinh doanh, ghi:

Nợ TK 414 : Bổ sung vốn kinh doanh từ quỹ ĐTPT

Nợ TK 421 : Bổ sung vốn kinh doanh từ lợi nhuậnMôn: Kế toán tài chính

Trang | 33



Có TK 4111

Trường hợp công ty cổ phần bổ sung vốn kinh doanh từ lợi nhuận do trả cổ tức bằng cổ

phiếu nếu có chênh lệch giữa giá phát hành và mệnh giá thì hạch toán phần chênh lệch vào tài

khoản 4112.

(4) Khi hoàn trả vốn góp cho các thành viên góp vốn, ghi:

Nợ TK 4111

Có TK 111, 112…

(5) Khi công ty cổ phần mua lại cổ phiếu hủy bỏ ngay tại ngày mua hoặc hủy bỏ cổ phiếu

quỹ, ghi:

Nợ TK 4111 : Mệnh giá cổ phiếu

Có TK 111, 112 : Mua lại cổ phiếu hủy bỏ ngay (Giá thực tế mua)

Có TK 419 : Hủy bỏ cổ phiếu quỹ (Giá thực tế mua)

Chênh lệch giữa giá mua thực tế và mệnh giá cổ phiếu nếu có được hạch toán vào tài khoản

4112.

4.3 Kế toán lợi nhuận chưa phân phối:

Lợi nhuận chưa phân phối là kết quả cuối cùng về kết quả hoạt động kinh doanh của doanh

nghiệp trong một thời kỳ nhất định.

Trong năm báo cáo căn cứ vào kế hoạch được duyệt hàng tháng hoặc hàng quý, doanh nghiệp

được tạm trích các quỹ hoặc tạm chia cổ tức cho các cổ đông, chia lãi cho các bên tham gia

liên doanh. Việc phân phối chính thức lợi nhuận được tiến hành khi quyết toán năm được

duyệt.


Tài khoản 421 – Lợi nhuận chưa phân phối, tài khoản này có 2 tài khoản cấp 2:

TK 4211 - Lợi nhuận chưa phân phối năm trước

TK 4212 - Lợi nhuận chưa phân phối năm nay.

4.3.2 Phương pháp phản ánh:

(1) Cuối kỳ kế toán, kết chuyển kết quả hoạt động kinh doanh:

+ Nếu lãi:

Nợ TK 911

Có TK 421

+ Nếu lỗ:

Nợ TK 421

Có TK 911Môn: Kế toán tài chính

Trang | 34



(2) Trong năm tài chính, doanh nghiệp quyết định tạm trả cổ tức, lợi nhuận được chia cho nhà

đầu tư, các bên góp vốn, các cổ đông, ghi:

Nợ TK 421

Có TK 111, 112…

(3) Xác định và ghi nhận số cổ tức của cổ phiếu ưu đãi (vào cuối năm tài chính), hoặc khi có

quyết định chia cổ tức, phân phối lợi nhuận, ghi:

Nợ TK 421

Có TK 3388

Khi chi tiền trả cổ tức, lợi nhuận cho các cổ đông, nhà đầu tư, các bên góp vốn, ghi:

Nợ TK 3388

Có TK 111, 112

(4) Khi tạm trích hoặc xác định số chính thức được trích các quỹ, ghi:

Nợ TK 421

Có TK 414 - Quỹ đầu tư phát triển

Có TK 415 - Quỹ dự phòng tài chính

Có TK 353 - Quỹ khen thưởng, phúc lợi

Có TK 418 – Các quỹ khác thuộc vốn chủ sở hữu

(5) Đầu năm tài chính, kết chuyển lợi nhuận chưa phân phối năm nay sang lợi nhuận chưa

phân phối năm trước, ghi:

+ Nếu lãi:

Nợ TK 4212

Có TK 4211

+ Nếu lỗ:

Nợ TK 4211

Có TK 4212


4.4.1 Câu hỏi:

1/- Trình bày đặc điểm nguồn vốn kinh doanh trong các loại hình doanh nghiệp? Trình tự kế

toán nguồn vốn kinh doanh.

2/- Trình bày kế toán lợi nhuận chưa phân phối của doanh nghiệp.

4.4.2 Bài tập:

Bài 1:

Trích tài liệu kế toán quý 1 năm 2010 của công ty K như sau:Môn: Kế toán tài chính

Trang | 35



1/- Chuyển số dư ngày 31/12/2009 của tài khoản 4212 là 65.000.000 sang tài khoản 4211.

2/- Nhận vốn góp liên doanh bằng một TSCĐ hữu hình đã đưa vào hoạt động. Hội đồng liên

doanh đánh giá giá trị tài sản này là 240.000.000. Chi phí lắp đặt thuê ngoài trả bằng tiền gửi

ngân hàng 66.000.000, trong đó thuế GTGT là 6.000.000.

3/- Doanh nghiệp quyết định dùng quỹ phúc lợi ủng hộ quỹ “Vì người nghèo” chi bằng tiền

mặt 20.000.000.

4/- Chi quỹ phúc lợi dịp tết âm lịch cho CBCNV bằng tiền mặt số tiền 15.000.000.

5/- Doanh nghiệp nhận được văn bản phê duyệt quyết toán năm 2009, theo đó, các quỹ được

trích bổ sung như sau: Quỹ ĐTPT: 25.000.000, quỹ DPTC: 10.000.000, quỹ khen thưởng:

15.000.000, quỹ phúc lợi: 12.000.000.

6/- Kết chuyển lãi sau thuế quý 1 năm 2010 là 18.000.000.

Yêu cầu: Định khoản kế toán liên quan đến các nghiệp vụ trên.

Bài 2:

Trích tài liệu về tình hình cổ phiếu của công ty cổ phần H trong quý 2 năm 2010 như sau:

1/- Phát hành thêm 20.000 cổ phiếu mệnh giá 10.000/cp, giá phát hành 40.000/cp. Công ty đã

thu tiền phát hành cổ phiếu bằng tiền gửi ngân hàng.

2/- Đại hội cổ đông quyết định số cổ tức năm 2009 cổ đông được hưởng là 200.000.000.

Trong đó cổ tức sẽ được trả bằng tiền là 50.000.000, số còn lại 150.000.000 được trả bằng cổ

phiếu (tương đương 15.000 cổ phiếu mệnh giá 10.000/cp).

3/- Trả cố tức năm 2009 cho cổ đông bằng tiền mặt.

4/- Mua lại 8.000 cổ phiếu của công ty với giá 12.000/cp. Trong đó 3.000 cổ phiếu hủy ngay

tại ngày mua, 5.000 cổ phiếu còn lại chờ khi tăng giá sẽ tái phát hành.

5/- Tái phát hành 5.000 cổ phiếu quỹ với giá 20.000/cp, đã thu được bằng tiền gửi ngân hàng.

Yêu cầu: Định khoản kế toán liên quan đến các nghiệp vụ trên.


Trang | 36



Chuyên đề 5: Tính giá thành

5.1 Khái niệm:

Giá thành sản phẩm là những chi phí sản xuất gắn liền với một kết quả sản xuất nhất định.

Như vậy, giá thành sản phẩm là một đại lượng xác định, biểu hiện mối quan hệ tương quan

giữa hai đại lượng : chi phí sản xuất đã bỏ ra và kết quả sản xuất đã đạt được.

Công thức chung để tính giá thành(Z) :

Công thức tính giá thành đơn vị sản phẩm (Z) :

5.2 Phân loại:

Để phục vụ cho công tác quản lý ở doanh nghiệp, người ta thường sử dụng các loại giá thành

sau :

(1) Giá thành kế hoạch:

Là loại giá thành được xác định trước khi bắt đầu sản xuất của kỳ kế hoạch dựa trên các định

mức và dự toán của kỳ kế hoạch. Giá thành kế hoạch được coi là mục tiêu mà doanh nghiệp

phải cố gắng thực hiện hoàn thành nhằm để thực hiện hoàn thành mục tiêu chung của toàn

doanh nghiệp.

(2) Giá thành định mức:

Là giá thành được xác định trên cơ sở các định mức chi phí hiện hành tại từng thời điểm nhất

định trong kỳ kế hoạch. Giá thành định mức được xem là căn cứ để kiểm soát tình hình thực

hiện các định mức tiêu hao các yếu tố vật chất khác nhau phát sinh trong quá trình sản xuất.

Giá thành định mức cũng được xây dựng trước khi bắt đầu quá trình sản xuất.

(2) Giá thành thực tế:

Là giá thành được xác định trên cơ sở các khoản hao phí thực tế trong kỳ để thực hiện quá

trình sản xuất sản phẩm. Giá thành thực tế được xác định sau khi đã xác định được kết quả

sản xuất trong kỳ. Giá thành thực tế là căn cứ để kiểm tra, đánh giá tình hình tiết kiệm chi phí,

hạ thấp giá thành và xác định kết quả kinh doanh.

5.3 Tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm:


Trang | 37

Giá thành đơn vị sản phẩm =

Số lượng sản phẩm

Giá trị SPDD

đầu kỳ

CPSX phát sinh trong kỳ

Giá trị SPDD

cuối kỳ+ -

Giá thành đơn vị sản phẩm =

Kết quả sản xuất

Chi phí sản xuất



5.3.1 Phân loại chi phí sản xuất :

- Phân loại theo lĩnh vực hoạt động :

Toàn bộ chi phí sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp được chia làm ba loại :

+ Chi phí của hoạt động chính

+ Chi phí hoạt động tài chính

+ Chi phí bất thường

Cách phân loại này giúp cho việc phân định chi phí và tính kết quả kinh doanh của từng loại

hoạt động kinh tế tài chính của doanh nghiệp một cách đúng đắn.

- Phân loại theo yếu tố chi phí (nội dung kinh tế của chi phí) :

+ Chi phí nguyên vật liệu

+ Chi phí nhân công

+ Chi phí khấu hao TSCĐ

+ Chi phí dịch vụ mua ngoài

+ Chi phí khác bằng tiền

- Phân loại theo khoản mục chi phí trong giá thành sản phẩm :

Theo quy định hiện hành, giá thành sản xuất các loại sản phẩm bao gồm ba khoản mục chi

phí:

+ Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp

+ Chi phí nhân công trực tiếp

+ Chi phí sản xuất chung

Đây là cách phân loại kết hợp vừa theo nội dung kinh tế vừa theo công dụng của chi phí cho

việc đánh giá mức độ hợp lý của chi phí trên cơ sở có đối chiếu với định mức tiêu hao của

từng loại chi phí và kế hoạch hóa giá thành sản phẩm.

- Phân loại theo cách thức kết chuyển :

Toàn bộ chi phí sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp được chia thành hai loại : Chi phí sản

phẩm và chi phí thời kỳ.

+ Chi phí sản phẩm

+ Chi phí thời kỳ

- Phân loại chi phí theo phương pháp tính nhập chi phí vào chỉ tiêu giá thành sản phẩm :

Toàn bộ chi phí sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp được chia thành hai loại : trực tiếp và

gián tiếp.

+ Chi phí trực tiếp

+ Chi phí gián tiếp Môn: Kế toán tài chính

Trang | 38



- Phân loại theo quan hệ giữa chi phí với khối lượng công việc, sản phẩm hoàn thành :

Toàn bộ chi phí sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp được chia thành hai loại : Biến phí và

định phí.

+ Biến phí

+ Định phí

5.3.2 Xác định đối tượng tập hợp chi phí và đối tượng tính giá thành :

Xác định đối tượng tập hợp chi phí là xác định một phạm vi giới hạn nhất định để tập hợp chi

phí nhằm phục vụ cho việc kiểm tra, phân tích chi phí và giá thành sản phẩm. Giới hạn tập

hợp chi phí có thể là nơi phát sinh chi phí (phân xưởng, giai đoạn công nghệ…) hoặc là từng

loại sản phẩm, nhóm sản phẩm hay chi tiết sản phẩm… việc xác định đối tượng tập hợp chi

phí thực chất là việc xác định nơi gây ra chi phí và đối tượng phải chịu chi phí.

Đối tượng tính giá thành là những sản phẩm, bán thành phẩm, công việc hoặc lao vụ đã hoàn

thành đòi hỏi phải xác định giá thành đơn vị.

Đối tượng tập hợp chi phí và đối tượng tính giá thành có mối quan hệ mật thiết với nhau và

trong trường hợp đặc biệt chúng có thể thống nhất với nhau.

Khi xác định đối tượng tập hợp chi phí và đối tượng tính giá thành phải căn cứ vào : quy trình

công nghệ sản xuất giản đơn hay phức tạp; loại hình sản xuất đơn chiếc hay hàng loạt, yêu

cầu và trình độ quản lý của doanh nghiệp… Với loại hình sản xuất hàng loạt với khối lượng

lớn thì phụ thuộc vào quy trình công nghệ sản xuất (giản đơn hay phức tạp) mà đối tượng tập

hợp chi phí sản xuất có thể là từng loại sản phẩm, nhóm sản phẩm hay từng chi tiết sản phẩm

hoặc giai đoạn công nghệ… Còn đối tượng tính giá thành là sản phẩm cuối cùng hay bán

thành phẩm ở các bước chế tạo.

Việc xác định rõ mối quan hệ và sự khác nhau giữa đối tượng tập hợp chi phí và đối tượng

tính giá thành là vấn đề có ý nghĩa lớn trong việc tổ chức tập hợp chi phí sản xuất và tính giá

thành sản phẩm nhằm đáp ứng các yêu cầu quản lý chi phí và quản lý giá thành sản phẩm.

5.3.3 Xác định phương pháp hạch toán chi phí sản xuất phát sinh vào đối tượng hạch

toán chi phí sản xuất hoặc đối tượng tính giá thành :

5.3.3.1 Đối với chi phí nguyên vật liệu trực tiếp và chi phí nhân công trực tiếp :

a) Đối với chi phí nguyên vật liệu trực tiếp:

Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp bao gồm tất cả chi phí về nguyên vật liệu chính, vật liệu phụ,

nhiên liệu được sử dụng trực tiếp cho quá trình sản xuất sản phẩm. Các loại nguyên vật liệu

này có thể xuất từ kho ra để sử dụng và cũng có thể mua về đưa vào sử dụng ngay hoặc do tự

sản xuất ra và đưa vào sử dụng ngay.Môn: Kế toán tài chính

Trang | 39



- Nguyên liệu, vật liệu chính sử dụng để sản xuất ra nhiều loại sản phẩm nhưng không thể xác

định trực tiếp mức tiêu hao thực tế cho từng loại sản phẩm (hoặc đối tượng chịu chi phí) thì kế

toán phải tiến hành phân bổ theo tiêu thức phù hợp. Các tiêu thức có thể sử dụng : định mức

tiêu hao cho từng loại sản phẩm, hệ số phân bổ được quy định…

Mức phân bổ chi phí về nguyên liệu, vật liệu chính dùng cho từng loại sản phẩm được xác

định theo công thức tổng quát sau :

Ví dụ :

Tổng trị giá vật liệu chính xuất sử dụng để sản xuất 1.000 sản phẩm A và 500 sản phẩm B là

1.600.000 đồng. Cho biết hệ số phân bổ được quy định : sản phẩm A : hệ số 1, sản phẩm B :

hệ số 1,2. hãy tính mức phân bổ NVL chính cho sp A, spB

- Vật liệu phụ và nhiên liệu xuất sử dụng cũng có thể liên quan đến nhiều đối tượng chịu chi

phí và không thể xác định trực tiếp mức sử dụng cho từng đối tượng. Để phân bổ chi phí vật

liệu phụ và nhiên liệu cho từng đối tượng cũng có thể sử dụng các tiêu thức : Định mức tiêu

hao, tỷ lệ với trọng lượng hoặc giá trị vật liệu chính sử dụng, tỷ lệ với giờ máy hoạt động…

Mức phân bổ cũng tính theo công thức tổng quát như đối với nguyên vật liệu chính như đã

nêu trên.

Ví dụ :

Trị giá vật liệu phụ xuất dùng để sản xuất 1.000 sản phẩm A và 500 sản phẩm B là 320.000

đồng phân bổ cho từng loại sản phẩm theo tỷ lệ với trị giá vật liệu chính sử dụng. Lấy trị giá

vật liệu chính dùng cho sản phẩm A, B ở ví dụ trên để xác định mức phân bổ vật liệu phụ.

b) Đối với chi phí nhân công trực tiếp:

Chi phí nhân công trực tiếp, chủ yếu là tiền lương công nhân trực tiếp, được hạch toán trực

tiếp vào từng đối tượng chịu chi phí. Tuy nhiên nếu tiền lương công nhân trực tiếp liên quan

đến nhiều đối tượng chịu chi phí và không xác định được một cách trực tiếp cho từng đối

tượng thì phải tiến hành phân bổ theo những tiêu thức phù hợp. Các tiêu thức phân bổ bao


Trang | 40

=

Mức phân bổ NVL chính cho từng đối tượng

Tổng chi phí NVL chính thực tế xuất sử dụng Khối lượng của từng đối

tượng được xác định theo một tiêu thức nhất định

x

Tổng số khối lượng của các đối tượng được xác định theo một

tiêu thức nhất định



gồm : định mức tiền lương của các đối tượng, hệ số phân bổ được quy định, số giờ hoặc ngày

công tiêu chuẩn … mức phân bổ được xác định như sau :

Trên cơ sở tiền lương được phân bổ sẽ tiến hành trích BHXH, BHYT và KPCĐ theo tỷ lệ quy

định để tính vào chi phí.

5.3.3.2 Đối với chi phí sản xuất chung :

Chi phí sản xuất chung là chi phí phục vụ và quản lý sản xuất gắn liền với từng phân xưởng

sản xuất. Chi phí sản xuất chung là loại chi phí tổng hợp, gồm các khoản : Chi phí nhân viên

phân xưởng, chi phí khấu hao TSCĐ dùng ở phân xưởng, chi phí dịch vụ mua ngoài và các

khoản chi phí khác bằng tiền dùng ở phân xưởng…

Chi phí sản xuất chung được tập hợp theo từng phân xưởng sản xuất hoặc bộ phận sản xuất

kinh doanh. Việc tập hợp được thực hiện hàng tháng vào cuối mỗi tháng, đồng thời tiến hành

phân bổ và kết chuyển vào đối tượng hạch toán chi phí.

5.4 Quy trình kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành trong doanh nghiệp :

Bước 1 : Tập hợp chi phí sản xuất phát sinh theo 3 khoản mục : Chi phí NVL trực tiếp, chi phí

nhân công trực tiếp và chi phí sản xuất chung.

Bước 2 : Tổng hợp các khoản chi phí sản xuất đã phát sinh, phân bổ chi phí sản xuất chung

cho các đối tượng có liên quan và tiến hành kết chuyển các khoản chi phí này vào tài khoản

tính giá thành.

Bước 3 : Tổng hợp toàn bộ chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ và đánh giá sản phẩm dở dang

cuối kỳ.

Bước 4 : Tính giá thành sản phẩm hoàn thành trong kỳ.Môn: Kế toán tài chính

Trang | 41

=

Mức phân bổ CPTL của CN trực tiếp cho

từng đối tượng

Tổng tiền lương công nhân trực tiếp của các đối tượng Khối lượng phân bổ của

từng đối tượngx

Tổng khối lượng phân bổ theo tiêu thức sử dụng

=

Mức phân bổ CPSXC cho từng đối tượng

Chi phí sản xuất chung thực tế phát sinh trong tháng Số đơn vị của từng đối

tượng tính theo tiêu thức được lựa chọn

x

Tổng số đơn vị của các đối tượng được phân bổ tính theo tiêu thức

được lựa chọn



5.5 Các phương pháp tính giá thành sản xuất phụ, đánh giá sản phẩm dở dang và tính

giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp :

5.5.1 Kỳ tính giá thành :

Kỳ tính giá thành là thời kỳ mà bộ phận kế toán cần phải tiến hành công việc tính giá thành

cho các đối tượng cần tính giá thành.

5.5.2 Kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành của hoạt động sản xuất phụ :

Bộ phận sản xuất phụ được tổ chức ra nhằm hai mục đích : Phục vụ cho bộ phận sản xuất kinh

doanh chính và tận dụng các điều kiện hiện có của doanh nghiệp để tổ chức sản xuất những

mặt hàng khác ngoài kế hoạch sản xuất chính của doanh nghiệp nhằm tăng thu nhập cho cán

bộ công nhân viên. Phần lớn sản phẩm của bộ phận sản xuất phụ được sử dụng để đáp ứng

các nhu cầu trong nội bộ doanh nghiệp và một phần có thể được tiêu thụ bên ngoài.

Sản xuất kinh doanh phụ trong các doanh nghiệp sản xuất thường được tổ chức thành các

phân xưởng như: phân xưởng sửa chữa cơ khí, phân xưởng khuôn mẫu, phân xưởng mộc,

phân xưởng điện…

Theo quy định hiện hành, quá trình tập hợp chi phí và tính giá thành các loại sản phẩm, công

việc hoàn thành của bộ phận sản xuất phụ được thực hiện hoàn toàn giống như hoạt động sản

xuất sản phẩm của bộ phận sản xuất chính. Tuy nhiên trong quá trình sản xuất, các bộ phận

sản xuất phụ không những chỉ cung cấp sản phẩm cho hoạt động sản xuất chính hay bán sản

phẩm ra bên ngoài mà giữa chúng còn có mối quan hệ cung cấp sản phẩm qua lại với nhau. Vì

vậy khi tính giá thành thực tế các sản phẩm của các bộ phận sản xuất phụ để làm căn cứ phân

bổ giá trị sản phẩm phụ cho các bộ phận sản xuất chính trong doanh nghiệp hoặc để xác định

giá vốn của sản phẩm phụ tiêu thụ bên ngoài, kế toán phải kết hợp việc tính mức phân bổ lẫn

nhau giữa các phân xưởng sản xuất phụ.

Công thức tính giá thành đơn vị sản phẩm, lao vụ của hoạt động sản xuất phụ :


Trang | 42

Giá thành đơn vị SP, lao

vụ

=

Khối lượng sản phẩm lao vụ hoàn thành trong kỳ

CPSX dở dang

đầu kỳ

CPSX phát sinh trong

kỳ+ -

CPSX dở dang

cuối kỳ

Trị giá SP, lao vụ do SX phụ khác cung cấp+

Trị giá SP, lao vụ cung cấp cho SX phụ

khác

-

-Khối lượng sản phẩm lao vụ

cung cấp cho SX phụ khác (kể cả tự dùng)



5.6 Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm của hoạt động sản xuất chính :

5.6.1 Phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang :

5.6.1.1 Phương pháp đánh giá theo chi phí nguyên vật liệu chính hoặc chi phí nguyên vật

liệu trực tiếp:

a1) Đánh giá sản phẩm làm dở theo chi phí nguyên vật liệu chính thực tế sử dụng:

Phương pháp này phù hợp với những doanh nghiệp mà chi phí nguyên vật liệu chính chiếm tỷ

trọng lớn trong giá thành sản phẩm, thông thường là > 70%.

Sản phẩm dở dang chỉ tính phần chi phí nguyên vật liệu chính, các chi phí khác được tính hết

cho sản phẩm hoàn thành. Nguyên vật liệu chính được xuất dùng toàn bộ ngay từ đầu quá

trình sản xuất và mức tiêu hao về nguyên vật liệu chính tính cho sản phẩm hoàn thành và sản

phẩm dở dang là như nhau.

Ví dụ:

- Chi phí sản xuất dở dang đầu tháng là : 500.000

- Chi phí sản xuất phát sinh trong tháng là : 8.000.000. Trong đó : chi phí NVL chính chiếm

6.000.000.

- Sản phẩm hoàn thành trong tháng : 800 SP; SP dở dang cuối tháng : 200 SP.

Như vậy :

a2) Đánh giá sản phẩm làm dở theo chi phí nguyên vật liệu trực tiếp (lấy trên TK 621) :

Phương pháp này được vận dụng khi chi phí NVL trực tiếp chiếm tỷ trọng lớn trong cấu thành

giá thành sản phẩm; các loại vật liệu xuất sử dụng chiếm đại bộ phận ngay từ giai đoạn đầu

của quá trình sản xuất. Cách thức tính toán cũng tương tự như khi đánh giá theo chi phí NVL

chính nhưng thay vào đó là chi phí NVL trực tiếp.

Ví dụ :

Lấy lại ví dụ trên nhưng trong chi phí sản xuất phát sinh thì chi phí NVL trực tiếp chiếm

6.300.000.

Như vậy :Môn: Kế toán tài chính

Trang | 43

CPSX

dở dang

cuối kỳ

=

CPSX dở dang

đầu kỳ

CP NVL chính thực tế

sử dụng trong kỳSố lượng SP

dở dang

cuối kỳ

+

x

Số lượng SP hoàn thành trong kỳ +

Số lượng SP dở dang

cuối kỳ

=

Chi phí SX dở dang

cuối tháng

500.000 + 6.000.000200 = 1.300.000 đồngx

800 + 200

=


cuối tháng

500.000 + 6.300.000200 = 1.360.000 đồngx

800 + 200



5.6.1.2 Phương pháp ước lượng sản phẩm hoàn thành tương đương :

b1) Đánh giá sản phẩm làm dở theo phương pháp ước lượng sản phẩm hoàn thành tương

đương với mức độ hoàn thành thực tế và gắn liền với tất cả các khoản mục cấu thành giá

thành sản phẩm :

Trong chi phí sản xuất dở dang bao gồm đầy đủ các khoản mục chi phí; từng khoản mục được

xác định trên cơ sở quy đổi sản phẩm dở dang thành sản phẩm hoàn thành theo mức độ hoàn

thành thực tế.

Ví dụ 1 :

Mức độ tiêu hao của các khoản mục chi phí tương ứng với tỷ lệ hoàn thành của sản phẩm dở

dang.

- Chi phí dở dang đầu tháng: 500.000

- Chi phí sản xuất phát sinh trong tháng: 8.000.000

- Sản phẩm hoàn thành trong tháng: 800 SP; sản phẩm dở dang cuối tháng : 200 SP với tỷ lệ

hoàn thành 40%.

Như vậy :

b2) Đánh giá sản phẩm làm dở theo phương pháp ước lượng sản phẩm hoàn thành tương

đương nhưng chỉ tính đối với chi phí khác không phải là chi phí NVL chính (hoặc chi phí NVL

trực tiếp). Chi phí NVL chính (hoặc chi phí NVL trực tiếp) được xác định có mức tiêu hao cho

đơn vị sản phẩm dở dang và sản phẩm hoàn thành là như nhau (do đưa vào sử dụng ngay

trong giai đoạn đầu của quá trình sản xuất).Môn: Kế toán tài chính

Trang | 44

CPSX

dở dang

cuối kỳ

=

CPSX dở dang

đầu kỳ

CP sản xuất phát sinh trong kỳ

Số lượng SP dở dang cuối kỳ quy đổi

thành SP hoàn thành

+

x

Số lượng SP hoàn thành trong kỳ +

Số lượng SP dở dang cuối kỳ quy đổi thành SP

hoàn thành

=


cuối tháng

500.000 + 8.000.000(200 x 40%) = 772.727 đồngx

800 + (200 x 40%)



- Chi phí sản xuất dở dang đầu tháng là 500.000, trong đó :

+ Chi phí NVL trực tiếp : 206.000

+ Chi phí NC trực tiếp : 100.000

+ Chi phí sản xuất chung : 194.000

- Chi phí sản xuất phát sinh trong tháng là 8.000.000, trong đó :

+ Chi phí NVL trực tiếp : 3.190.000

+ Chi phí NC trực tiếp : 2.100.000

+ Chi phí sản xuất chung : 2.710.000

- Sản phẩm hoàn thành trong tháng : 800 SP; sản phẩm dở dang cuối tháng : 200 SP có

mức độ hoàn thành 40% :

Chi phí sản xuất dở dang cuối tháng ?

5.6.1.3 Phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang theo 50% chi phí chế biến :

Chi phí NVL chính (hoặc chi phí NVL trực tiếp) tính cho đơn vị sản phẩm hoàn thành và sản

phẩm dở dang là như nhau, các chi phí khác còn gọi chung là chi phí chế biến tính cho sản

phẩm dở dang theo mức độ hoàn thành 50%.

Ví dụ :

Lấy lại số liệu của ví dụ 1

5.6.1.4 Phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang theo chi phí định mức hoặc chi phí kế

hoạch :

Sản phẩm làm dở được đánh giá dựa vào định mức chi phí (hoặc chi phí kế hoạch) theo từng

khoản mục chi phí và tỷ lệ hoàn thành của sản phẩm.

Ví dụ 1 :

Giá thành định mức (hoặc giá thành kế hoạch) của đơn vị sản phẩm hoàn thành bao gồm :

- Chi phí NVL trực tiếp : 3.000

- Chi phí chế biến : 1.600, trong đó :

+ Chi phí NC trực tiếp : 1.000

+ Chi phí SX chung : 600

Sản phẩm dở dang cuối tháng : 200 SP, tỷ lệ hoàn thành : 40%, các loại vật liệu trực tiếp được

sử dụng hầu hết trong giai đoạn đầu của quá trình sản xuất.

5.7 Phương pháp tính giá thành sản phẩm :

5.7.1 Phương pháp giản đơn (phương pháp trực tiếp):


Trang | 45



5.7.1.1 Tính giá thành theo phương pháp giản đơn và phân xưởng chỉ sản xuất ra một

loại sản phẩm:

(1) Cuối kỳ, kết chuyển chi phí NVL trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp và chi phí sản xuất

chung để tổng hợp chi phí sản xuất phát sinh :

Nợ 154

Có 621, 622, 627

(2) Tổng giá thành sản phẩm hoàn thành trong kỳ :

Nợ 155 – Nhập kho thành phẩm

Nợ 157 – Gửi đi bán

Nợ 632 – Bán thẳng cho khách hàng

Có 154 – Tổng giá thành sản phẩm hoàn thành

5.7.1.2 Tính giá thành theo phương pháp giản đơn và phân xưởng sản xuất ra hai loại

sản phẩm:

Trước khi kết chuyển để tổng hợp chi phí sản xuất phát sinh và tính giá thành sản phẩm hoàn

thành cần phải phân bổ chi phí sản xuất chung theo tiêu thức phù hợp.

5.7.1.3 Tính giá thành theo phương pháp loại trừ:

Tính giá thành sản phẩm theo phương pháp trực tiếp có loại trừ giá trị sản phẩm phụ (thường

gọi là phương pháp loại trừ).

Phương pháp này được áp dụng khi trong cùng một quy trình sản xuất bên cạnh sản phẩm

chính còn thu được sản phẩm phụ - sản phẩm phụ không phải là đối tượng tính giá thành và

được đánh giá theo giá quy định.


Trang | 46

Tổng giá thành SP hoàn thành trong kỳ =

CPSX dở dang

đầu kỳ


kỳ+ -

CPSX dở dang

cuối kỳ

Các khoản làm giảm chi phí-

Tổng giá thành SP chính hoàn thành trong

kỳ

=CPSX dở

dang

đầu kỳ


kỳ+ -

CPSX dở dang

cuối kỳ

Giá trị SP phụ thu hồi được-

=Giá thành đơn vị

sản phẩm

Tổng giá thành sản phẩm hoàn thành trong kỳ

Số lượng sản phẩm hoàn thành trong kỳ



- Khi thu hồi sản phẩm phụ nhập kho thành phẩm hoặc nhập kho vật liệu, kế toán ghi sổ :

Nợ 155 hoặc

Nợ 152

Có 154 – Trị giá sản phẩm phụ

- Khi thu hồi sản phẩm phụ và bán thẳng cho khách hàng, kế toán ghi sổ :

+ Trị giá sản phẩm phụ thu được :

Nợ 632

Có 154

+ Số tiền bán sản phẩm phụ thu được :

Nợ 111, 112, 131

Có 511 – Giá bán chưa thuế

Có 3331 – Thuế GTGT

5.7.1.4 Tính giá thành theo phương pháp hệ số:

Phương pháp được áp dụng khi trong cùng một quy trình sản xuất tạo ra nhiều loại sản phẩm

chính và giữa chúng có hệ số quy đổi (quy đổi thành sản phẩm chuẩn - sản phẩm có hệ số là

1 được xem là sản phẩm chuẩn).

Đặc điểm tổ chức kế toán : đối tượng hạch toán chi phí sản xuất là nhóm sản phẩm, đối tượng

tính giá thành là từng loại sản phẩm).

Ví dụ :

Tại một phân xưởng sản xuất ra 2 loại sản phẩm A, B có tài liệu sau :

- Chi phí SX dở dang đầu tháng : 400.000

- Chi phí SX phát sinh trong tháng được xác định để kết chuyển :

+ Chi phí NVL trực tiếp:3.000.000

+ Chi phí NC trực tiếp: 500.000

+ Chi phí SX chung:700.000

- Sản phẩm hoàn thành trong tháng được nhập kho thành phẩm : 1.000 SP A và 500 SP B.Môn: Kế toán tài chính

Trang | 47

=Z đv (SP chuẩn)Tổng Z của các loại SP chính hoàn thành trong kỳ

Tổng SP chuẩn hoàn thành trong kỳ

Tổng SP chuẩn hoàn thành trong kỳ

Số lượng từng loại SP chính

hoàn thành trong kỳ

Hệ số quy đổix=



- Sản phẩm dở dang cuối tháng gồm : 220 SP A và 150 SP B được đánh giá theo chi phí NVL

trực tiếp :

- Hệ số sản phẩm : SP A là 1; SP B là 1,2

5.7.1.5 Tính giá thành theo phương pháp tỷ lệ:

Phương pháp này được áp dụng khi trong một quy trình sản xuất tạo ra nhiều loại sản phẩm

chính nhưng giữa chúng không có hệ số quy đổi, do vậy phải xác định tỷ lệ giữa tổng giá

thành thực tế và tổng giá thành kế hoạch (hoặc định mức) để qua đó xác định giá thành cho

từng loại sản phẩm.

Đặc điểm tổ chức kế toán : Đối tượng hạch toán chi phí là nhóm sản phẩm, đối tượng tính giá

thành là từng loại sản phẩm.

Ví dụ1 :

Phân xưởng sản xuất ra 2 loại SP A, B.

- Chi phí SX dở dang đầu tháng : 800.000 đồng. Trong đó :

+ Chi phí NVL trực tiếp:550.000

+ Chi phí NC trực tiếp:110.000

+ Chi phí SX chung:140.000

- Chi phí SX phát sinh trong tháng được xác định và kết chuyển :


+ Chi phí NC trực tiếp:1.600.000

+ Chi phí SX chung:2.000.000

- Sản phẩm hoàn thành trong tháng được nhập kho : SP A : 1.000 SP, SP B : 500 SP.

- Sản phẩm dở dang cuối tháng bao gồm 200 SP A và 100 SP B có mức độ hoàn thành 40%

và được đánh giá theo chi phí kế hoạch.

- Giá thành kế hoạch đơn vị SP A, B cho ở bảng :

ĐVT : đồng

Khoản mục chi phí Sản phẩm A Sản phẩm B

- Chi phí NVL trực tiếp 2.800 3.300Môn: Kế toán tài chính

Trang | 48

=Tỷ lệTổng Z thực tế của các loại SP hoàn thành trong kỳ

Tổng Z kế hoạch (hoặc định mức) của các loại SP

Tổng Z thực tế của từng loại SP

Tổng Z kế hoạch (hoặc định mức) của

từng loại SPTỷ lệx=



- Chi phí NC trực tiếp

- Chi phí SX chung

1.000

1.200 1.200

1.500

Cộng : 5.000 6.000

Cho biết : Các loại vật liệu trực tiếp hầu hết được sử dụng ngay từ đầu của quá trình sản xuất.

5.7.1.6 Tính giá thành theo phương pháp liên hợp:

Phương pháp này được áp dụng khi trong cùng một quy trình sản xuất, bên cạnh những sản

phẩm chính còn thu được sản phẩm phụ. Để tính được giá thành của sản phẩm chính phải

loại trừ giá trị của sản phẩm phụ, sau đó sử dụng phương pháp tỷ lệ hoặc phương pháp hệ số

để xác định giá thành cho từng loại sản phẩm chính.

Ví dụ :

Tại 1 phân xưởng sản xuất có tài liệu sau :

- Chi phí SX dở dang đầu tháng : 300.000 đồng.

- Chi phí SX phát sinh trong tháng được xác định và kết chuyển :


+ Chi phí NC trực tiếp:2.100.000

+ Chi phí SX chung:1.900.000

- Sản phẩm hoàn thành trong tháng được nhập kho thành phẩm

+ SP A : 600 SP, hệ số SP : 1

+ SP B : 400 SP, hệ số SP : 1,3

+ SP phụ C được xác định có trị giá : 130.000

- Chi phí SX dở dang cuối tháng được xác định có trị giá : 450.000

5.7.2 Phương pháp đơn đặt hàng:

Phương pháp này được áp dụng cho những doanh nghiệp sản xuất sản phẩm, lao vụ theo đơn

đặt hàng của khách hàng. Từng đơn đặt hàng là đối tượng hạch toán chi phí sản xuất và cũng

là đối tượng tính Z.

Giá thành của từng đơn đặt hàng là toàn bộ chi phí sản xuất phát sinh kể từ lúc bắt đầu thực

hiện cho đến lúc hoàn thành, hay giao hàng cho khách hàng.

5.7.3 Phương pháp phân bước :

a) Tính giá thành sản phẩm theo phương pháp phân bước nhưng không tính giá thành

bán thành phẩm (BTP) mà chỉ tính giá thành sản phẩm hoàn chỉnh (còn gọi là phương

pháp kế chuyển song song).


Trang | 49



Phương pháp này áp dụng phù hợp cho doanh nghiệp có quy trình sản xuất qua nhiều giai

đoạn chế biến liên tục để tạo ra sản phẩm hoàn chỉnh.

Đặc điểm tổ chức kế toán : đối tượng hạch toán chi phí là từng giai đoạn công nghệ, còn đối

tượng tính giá thành là sản phẩm hoàn chỉnh.

Công thức tính giá thành :

Z hoàn chỉnh = CPNVL trực tiếp + CP chế biến bước 1 + CP chế biến bước 2 + ……+

CP chế biến bước n.

Hoặc có thể biểu diễn :

b) Tính giá thành sản phẩm theo phương pháp phân bước có tính giá thành bán thành

phẩm (BTP) ở từng giai đoạn sản xuất trước khi tính giá thành sản phẩm hoàn chỉnh (gọi

chung là phương pháp kết chuyển tuần tự).

Phương pháp này áp dụng cho những doanh nghiệp có quy trình sản xuất phức tạp, qua nhiều

giai đoạn chế biến và ở mỗi giai đoạn có yêu cầu tính Z bán thành phẩm.

Đặc điểm tổ chức kế toán : đối tượng hạch toán CPSX là từng giai đoạn SX; đối tượng tính

giá thành là các bán thành phẩm ở từng giai đoạn và sản phẩm hoàn chỉnh ở giai đoạn cuối

cùng.

Công thức tính Z được biểu diễn như sau :


Trang | 50

CPSX bước 1

CPSX bước 2

……

CPSX bước n

Kết chuyển

Z SP hoàn chỉnh

Kết chuyển

Kết chuyển

CP NVL trực tiếp

CP chế biến GĐ1

Z BTP1

+

Z BTP1

CP chế biến GĐ2

Z BTP2

+

Z BTP n-1

CP chế biến GĐn

Z SP hoàn chỉnh

+



* Xác định Z SP theo phương pháp kết chuyển tuần tự, SP dở dang được đánh giá theo chi

phí NVL trực tiếp và thực hiện phương pháp kết chuyển tổng hợp.

* Tính giá thành sản phẩm theo phương pháp kết chuyển tuần tự, sản phẩm dở dang được

đánh giá theo chi phí NVL trực tiếp, thực hiện phương pháp kết chuyển tổng hợp và phân tích

giá thành sản phẩm theo các khoản mục chi phí.

5.7.4 Phương pháp định mức:

Phương pháp này được áp dụng khi doanh nghiệp có hệ thống định mức kinh tế – kỹ thuật

hoàn chỉnh, phù hợp với đặc điểm sản xuất kinh doanh, đồng thời có hệ thống hạch toán được

thiết kế tương ứng có khả năng cung cấp và thông tin nhanh nhạy, đảm bảo được độ tin cậy

cần thiết.

Đặc trưng cơ bản của phương pháp này so với các phương pháp trên là thực hiện mọi phương

pháp kiểm tra, phát hiện mọi khoản chi phí chênh lệch so với định mức xảy ra ngay trong quá

trình sản xuất sản phẩm theo từng nơi phát sinh chi phí, từng đối tuợng chịu chi phí, theo từng

nguyên nhân và từng người chịu trách nhiệm, trên cơ sở đó đưa ra các biện pháp giảm chi phí

sản xuất, hạ giá thành sản phẩm ngay trong kỳ báo cáo.

Nội dung tính toán :

- Vào đầu tháng, kế toán xác định trước Z định mức của SP, dựa trên cơ sở các định mức

tiêu hao về lao động, vật tư hiện hành và dự toán chi phí sản xuất của kỳ này.

- Hạch toán riêng các thay đổi định mức và xác định các khoản chi phí chênh lệch do thay

đổi định mức trong quá trình thực hiện kế hoạch sản xuất.

- Hạch toán riêng các chênh lệch thực tế phát sinh so với định mức (còn gọi là chênh lệch

do thoát ly định mức) phát sinh trong quá trình sản xuất, tập hợp và phân tích thường

xuyên các khoản chênh lệch đó để đề ra các biện pháp kịp thời nhằm tiết kiệm chi phí,

giảm Z sản phẩm.

- Tập hợp chi phí thực tế phát sinh trong tháng đồng thời phân tích các chi phí đó thành 3

bộ phận :

+ Chi phí theo định mức.

+ Chênh lệch do thay đổi định mức.

+ Chênh lệch so với định mức.

Từ đó tính được Z thực tế.Môn: Kế toán tài chính

Trang | 51



Công thức tính giá thành sản phẩm theo phương pháp này :


5.8.1 Câu hỏi:

1/- Trình bày quy trình tính giá thành.

2/- Trình bày các phương pháp xác định thành phẩm dở dang cuối kỳ.

5.8.2 Bài tập:

Bài 01:

Tại một doanh nghiệp kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên, tính giá

thành sản phẩm theo phương pháp giản đơn và phân xưởng sản xuất ra hai loại sản phẩm A,

B. Có tài liệu kế toán sau :

- Chi phí sản xuất dở dang đầu tháng của sản phẩm A : 1.000.000 đồng, sản phẩm B :

800.000 đồng.

- Chi phí sản xuất phát sinh trong tháng được xác định như sau :

ĐVT : đồng.

Khoản mụcSản phẩm

A

Sản phẩm

BCộng

1) Nguyên vật liệu chính xuất dùng trực tiếp sản

xuất sản phẩm

2) Nguyên vật liệu phụ xuất dùng trực tiếp sản xuất

sản phẩm

3) Lương công nhân trực tiếp sản xuất sản phẩm

4) Lương nhân viên quản lý sản xuất ở phân xưởng

5) Khấu hao máy móc thiết bị dùng ở phân xưởng

6) Công cụ dụng cụ xuất dùng ở phân xưởng phân

bổ 1 lần

7) Công cụ dụng cụ xuất dùng ở phân xưởng phân

bổ 2 lần

8) Chi phí khác chi bằng tiền mặt ở phân xưởng

4.600.000

1.000.000

2.500.000

3.500.000

500.000

2.000.000

8.100.000

1.500.000

4.500.000

1.000.000

400.000

100.000

180.000

500.000

- Trích các khoản theo lương tính vào chi phí theo quy định.Môn: Kế toán tài chính

Trang | 52

Giá thành thực tế = Giá thành định mức

Chênh lệch do thay đổi định mức

Chênh lệch do thoát ly định mức



- Cuối tháng, nguyên vật liệu chính xuất dùng trực tiếp sản xuất sản phẩm A sử dụng không

hết để lại tại phân xưởng là 100.000 đồng.

- Chi phí sản xuất chung được phân bổ theo tỷ lệ với chi phí nhân công trực tiếp.

- Sản phẩm dở dang cuối tháng bao gồm : 80 sản phẩm A và 60 sản phẩm B được đánh giá

theo chi phí nguyên vật liệu chính.

- Sản phẩm sản xuất hoàn thành trong tháng :

+ 920 sản phẩm A : nhập kho thành phẩm 500 sản phẩm, gửi đi bán 400 sản phẩm, bán

thẳng tại phân xưởng 20 sản phẩm, giá bán 20.000 đồng/sản phẩm thuế GTGT 10%, chưa

thu tiền.

+ 740 sản phẩm B : Nhập kho toàn bộ.

Yêu cầu :

1) Định khoản và phản ánh vào sơ đồ tài khoản chữ T tình hình trên. Tính giá thành sản

phẩm A, B.

2) Lập phiếu tính giá thành sản phẩm A, B.

Bài 2 :

Tại một doanh nghiệp kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên, tính giá

thành sản phẩm theo phương pháp hệ số và phân xưởng sản xuất ra hai loại sản phẩm A, B.

Sản phẩm A có hệ số 1, sản phẩm B có hệ số 1,2. Có tài liệu kế toán sau :

- Chi phí sản xuất dở dang đầu tháng: 1.800.000 đồng.

- Chi phí sản xuất phát sinh trong tháng được xác định như sau :

ĐVT : đồng.

Khoản mục Số tiền

1) Nguyên vật liệu chính xuất dùng trực tiếp sản xuất sản phẩm

2) Nguyên vật liệu phụ xuất dùng trực tiếp sản xuất sản phẩm

3) Lương công nhân trực tiếp sản xuất sản phẩm

4) Lương nhân viên quản lý sản xuất ở phân xưởng

5) Khấu hao máy móc thiết bị dùng ở phân xưởng

6) Công cụ dụng cụ xuất dùng ở phân xưởng phân bổ 1 lần

7) Công cụ dụng cụ xuất dùng ở phân xưởng phân bổ 2 lần

8) Chi phí khác chi bằng tiền mặt ở phân xưởng

8.100.000

1.500.000

4.500.000

1.000.000

400.000

100.000

180.000

500.000

- Trích các khoản theo lương tính vào chi phí theo quy định.


Trang | 53



- Sản phẩm dở dang cuối tháng bao gồm : 80 sản phẩm A và 60 sản phẩm B được đánh giá

theo chi phí nguyên vật liệu trực tiếp.

- Sản phẩm sản xuất hoàn thành trong tháng được nhập kho thành phẩm là: 920 sản phẩm A

và 740 sản phẩm B.

Yêu cầu :

1) Định khoản và phản ánh vào sơ đồ tài khoản chữ T tình hình trên. Tính giá thành sản

phẩm A, B.

2) Lập phiếu tính giá thành sản phẩm A, B.


Trang | 54



Chuyên đề 6: Xác định kết quả kinh doanh

6.1 Kế toán doanh thu

6.1.1 Một số khái niệm

- Tiêu thụ: là việc cung cấp sản phẩm hàng hoá cho khách hàng và đã được khách hàng trả

tiền hay chấp nhận trả tiền (còn gọi là thời điểm hạch toán doanh thu).

- Doanh thu: là tổng gía trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong kỳ kế toán, phát

sinh từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh thông thường của doanh nghiệp, góp phần làm

tăng vốn chủ sở hữu.

- Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ: là giá trị của sản phẩm hàng hoá, dịch vụ mà

doanh nghiệp đã bán, đã được xác định tiêu thụ. Giá trị của sản phẩm hàng hoá (còn gọi là

tiền bán sản phẩm hàng hóa) cụ thể:

+ Được ghi trên HĐKT về mua bán và cung cấp sản phẩm hàng hoá, đã được ghi trên hoá

đơn hay ghi trên các chứng từ liên quan.

+ Hoặc là sự thoả thuận về giá bán giữa người mua và người bán.

- Doanh thu chưa thực hiện là những tiền đã thu trước của khách hàng nhưng chưa phải là

doanh thu ghi nhận trong kỳ, chẳng hạn: số tiền nhận trước nhiều năm về cho thuê tài sản

(cho thuê hoạt động); khoản chênh lệch giữa bán hàng trả chậm, trả góp theo cam kết với

giá bán trả ngay; hoặc khoản lãi nhận trước khi cho vay vốn hoặc mua các công cụ nợ (trái

phiếu, tín phiếu, kỳ phiếu...).

- Doanh thu nội bộ là những khoản doanh thu của số sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ tiêu thụ

trong nội bộ doanh nghiệp.

- Doanh thu hoạt động tài chính là những khoản thu từ tiền lãi, tiền bản quyền, cổ tức, lợi

nhuận được chia và những khoản thu từ các hoạt động tài chính khác của doanh nghiệp.

6.1.2 Thời điểm ghi nhận doanh thu

Doanh thu bán hàng được ghi nhận khi đồng thời thỏa mãn tất cả năm (5) điều kiện sau:

(a) Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu sản

phẩm hoặc hàng hóa cho người mua;

(b) Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hóa như người sở hữu hàng hóa

hoặc quyền kiểm soát hàng hóa;

(c) Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn;

(d) Doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng;

(e) Xác định được chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng.

6.1.3 Các chuẩn mực kế toán, thông tư hướng dẫn liên quanMôn: Kế toán tài chính

Trang | 55



- Thông tư 89/2002/TT-BTC

- Thông tư 23/2005/TT-BTC

6.1.4 Kế toán doanh thu bán hàng

6.1.4.1 Chứng từ, sổ, báo cáo kế toán liên quan

* Chứng từ làm căn cứ hạch toán

- Hoá đơn giá trị gia tăng (2 mẫu) (kèm phiếu xuất kho)

- Bảng kê hàng gửi bán đã tiêu thụ

- Phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ

- Các chứng từ thanh toán: phiếu thu, giấy báo ngân hàng, ủy nhiệm thu…

- Hợp đồng kinh tế

- Biên bản góp vốn chia lãi…

- …

* Sổ và báo cáo kế toán

a) Số kế toán liên quan:

- Số chi tiết doanh thu (bán hàng và cung cấp dịch vụ, nội bộ, hoạt động tài chính,..)

- Số nhật ký bán hàng,…

- Sổ cái doanh thu

b) Báo cáo:

- Bảng kê chứng từ hàng hóa dịch vụ bán ra (Báo cáo thuế GTGT)

- Biên bản góp vốn chia lãi…

- Báo cáo doanh thu trong kỳ…

6.1.4.2 Tài khoản sử dụng

Nhóm TK 51 - Doanh thu, có 03 tài khoản

- Tài khoản 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ;

- Tài khoản 512 - Doanh thu nội bộ;

- Tài khoản 515 - Doanh thu hoạt động tài chính.

Tài khoản 3387 - Doanh thu chưa thực hiện

Tài khoản 333 “Thuế và các khoản phải nộp nhà nước”

6.1.4.3 Nguyên tắc hạch toán

a) Tài khoản 511 “doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ”


Trang | 56

TK 511

Thuế tiêu thụ đặc biệt, XK.Các khoản giảm DT (hàng bán bị trả lại-

531, giảm giá hàng bán-532, CK TM-521)K/c DT thuần vào Tk 911

- DTBH phát sinh trong kỳ

TK 333

Thuế & các khoản đã nộp Nhà nước.

Thuế & các khoản phải nộp Nhà nước.SD: Số còn phải nộp Nhà nước



b) Tài khoản 512 “DTBH nội bộ”: tương tự Tài khoản 511

c) Tài khoản 333 – Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước

d) Tài khoản chi tiết:

- Tk 3331 “Thuế VAT phải nộp – 33311 “Thuế VAT đầu ra”; 33312 “Thuế VAT hàng nhập

khẩu”.

- Tk 3332 “Thuế tiêu thụ đặc biệt”; Tko 3333 “Thuế XNK”; Tk 3334 “Thuế thu nhập dn";

Tk 3335 “Thu trên vốn”; Tk 3336 “Thuế tài nguyên”; Tk 3337 “Thuế nhà đất, tiền thuê

đất”; Tk 3337 “Các loại thuế khác”; Tk 3339 “Phí, lệ phí và các khoản phải nộp khác”.

e) Tài khoản 3387 “Doanh thu chưa thực hiện”

6.1.4.4 Trình tự hạch toán

(1) Khi xuất kho sản phẩm để bán trực tiếp sẽ ghi:Môn: Kế toán tài chính

Trang | 57

TK 3387

Kết chuyển DT chưa thực hiện sang tài khoản DTBH, DT hoạt động tài chính

DT chưa thực hiện phát sinh trong kỳSD: DT chưa thực hiện còn lại cuối kỳ



- Căn cứ vào trị giá vốn xuất kho để ghi nhận giá vốn hàng bán:

Nợ 632

Có 155, 1561

Hoặc nếu gởi đi bán sẽ ghi:

Nợ 157 – Trị giá hàng gửi đi bán

Có 155, 1561 – Trị giá hàng xuất trong kỳ

- Đồng thời, căn cứ vào giá bán để phản ánh doanh thu và thuế GTGT phải nộp

Nợ 111, 112, 131 “Tổng giá thanh toán”

Có 511 “Giá bán chưa thuế”

Có 3331 “Thuế VAT phải nộp”

- Trường hợp sản phẩm gửi bán bị khách hàng từ chối trả về và được nhập lại kho

Nợ 155, 156

Có 157 – Hàng gửi đi bán.

(2) Trường hợp xuất tiêu thụ nội bộ như: biếu tặng, khuyến mãi, dùng để thanh toán

lương hoặc thưởng cho cán bộ công nhân viên của doanh nghiệp, bán cho các đơn vị

thành viên,..:

- Căn cứ vào trị giá vốn xuất kho để ghi nhận giá vốn hàng bán:

Nợ 632

Có 155, 1561

- Đồng thời, căn cứ vào giá bán nội bộ (giá bán này có thể là giá vốn) để phản ánh doanh thu

nội bộ và thuế GTGT phải nộp:

Nợ 641, 642 – Biếu tặng, khuyến mãi, dùng nội bộ

Nợ 334 “Phải trả nhân viên” – Thanh toán lương hoặc thưởng công nhân viên

Nợ 431 “Quỹ khen thưởng phúc lợi” - Thưởng công nhân viên do quỹ khen thưởng

chi trả

Nợ 111, 112, 131 “Tổng giá thanh toán” – Bán cho các đơn vị thành viên

Có 512 “Doanh thu nội bộ” - Giá bán chưa thuế

Có 3331 “Thuế VAT phải nộp”

(3) Trường hợp bán hàng theo phương thức trả chậm, trả góp:

- Khi bán hàng trả chậm, trả góp, ghi số tiền trả lần đầu và số tiền còn phải thu về bán hàng

trả chậm, trả góp, doanh thu bán hàng và lãi phải thu, ghi:

Nợ 111, 112,131 (Tổng giá thanh toán)

Có 511 “Doanh thu” – Giá bán trả tiền ngay Môn: Kế toán tài chính

Trang | 58

Theo giá vốn gửi bán lúc ban đầu



Có 3331 “Thuế GTGT phải nộp” - Tính trên giá bán trả tiền ngay

Có 3387 “Doanh thu chưa thực hiện” - Chênh lệch giữa tổng số tiền

theo giá bán trả góp với giá bán trả tiền ngay chưa có thuế GTGT

- Khi thực thu tiền bán hàng lần tiếp sau, ghi:

Nợ 111, 112,...

Có 131 - Phải thu của khách hàng

- Ghi nhận doanh thu tiền lãi bán hàng trả chậm, trả góp từng kỳ, ghi:

Nợ 3387 - Doanh thu chưa thực hiện

Có 515 - Doanh thu hoạt động tài chính (Lãi trả chậm, trả góp).

(4) Phản ánh doanh thu cổ tức, lãi tiền gửi ngân hàng, lợi nhuận được chia phát sinh

trong kỳ từ hoạt động góp vốn cổ phần, liên doanh, đầu tư chứng khoán ghi:

Nợ 111, 112,... (Nhận cổ tức bằng tiền…)

Nợ 121, 128 – Đầu tư ngắn hạn

Nợ TK 221 - Đầu tư chứng khoán dài hạn (Nhận cổ tức bằng cổ phiếu)

Nợ TK 222 - Góp vốn liên doanh (thu nhập bổ sung vốn góp liên doanh)

Có TK 515 - Doanh thu hoạt động tài chính.

6.2 Kế toán các khoản làm giảm doanh thu

6.2.1 Khái niệm

- Giảm giá hàng bán: là số tiền người bán giảm trừ cho người mua trên giá bán đã thoả thuận

do hàng bán kém phẩm chất, lạc hậu thị hiếu, hoặc sai quy cách và thời hạn đã quy định

trong hợp đồng.

- Chiết khấu thương mại: Là khoản tiền mà ngừơi mua hàng được hưởng với điều kiện là

phải mua hàng với số lượng lớn (mua ngay 1 lần hoặc tổng hợp nhiều lần phù hợp với

chính sách bán hàng của doanh nghiệp).

- Giá trị hàng bán bị trả lại: Là giá trị khối lượng hàng bán đã xác định là tiêu thụ bị khách

hàng trả lại và từ chối thanh toán.


- Tài khoản 521 “chiết khấu thương mại”,

- Tài khoản 532 “giảm giá hàng bán”.

- Tài khoản 531 “hàng bán bị trả lại”

6.2.3 Nguyên tắc ghi chép:


Trang | 59

TK 531, 532, 521

Giá trị hàng bán bị trả lại, giảm giá hàng bán, chiết khấu TM phát sinh trong kỳ

- Kết chuyển giá trị hàng bán bị trả lại , giảm giá hàng bán, chiết khấu TM vào doanh thu

*



Các tài khoản 531, 532, 521: không có số dư cuối kỳ

6.2.4 Trình tự hạch toán

(1) Khi khách hàng mua hàng với số lượng lớn, doanh nghiệp cho khách hàng hưởng

khoản chiết khấu thương mại, kế toán ghi:

Nợ 521 “Chiết khấu thương mại” – Trị giá giảm chưa thuế được khấu trừ

Nợ 3331 “Thuế GTGT phải nộp” – Nếu giá giảm có thuế GTGT

Có 111, 112, 131 – Số tiền giảm

(2) Trường hợp khách hàng trả lại hàng:

Khi doanh nghiệp nhập lại kho số sản phẩm do khách hàng trả lại, kế toán ghi:

Nợ 155, 1561 – Trị giá lô hàng nhập kho

Có 632 – Trị giá vốn lô hàng bị trả lại

Đồng thời phản ánh khoản tiền doanh nghiệp trả lại khách hàng hoặc ghi giảm nợ :

Nợ 531 – Trị giá bán của lô hàng bị trả lại

Nợ 3331 – Thuế GTGT của lô hàng bị trả lại

Có 111, 112, 131 – Tổng số tiền trả lại cho khách hàng

(3) Khi hàng hoá kém phẩm chất, doanh nghiệp đồng ý giảm giá cho khách hàng

Nợ 532 “Giảm giá hàng bán” – Trị giá giảm

Nợ 3331 “Thuế GTGT phải nộp” – Nếu giá giảm có thuế GTGT

Có 111, 112, 131 - Tổng số tiền trả lại cho khách hàng

(4) Cuối kỳ tổng hợp chiết khấu thương mại, hàng bán bị trả lại, khoản giảm giá hàng

bán phát sinh trong kỳ để kết chuyển ghi giảm doanh thu:

Nợ 511

Có 521, 531, 532

6.3 Kế toán thu nhập khác

6.3.1 Khái niệm

Thu nhập khác của doanh nghiệp, gồm:

- Thu nhập từ nhượng bán, thanh lý TSCĐ;

- Thu tiền được phạt do khách hàng vi phạm hợp đồng;Môn: Kế toán tài chính

Trang | 60



- Thu các khoản nợ khó đòi đã xử lý xóa sổ;

- Các khoản thuế được NSNN hoàn lại;

- Thu các khoản nợ phải trả không xác định được chủ;

- Thu nhập quà biếu, quà tặng bằng tiền, hiện vật của các tổ chức, cá nhân tặng cho doanh

nghiệp;

- Các khoản thu nhập kinh doanh của những năm trước bị bỏ sót hay quên ghi sổ kế toán,

năm nay mới phát hiện ra,...

6.3.2 Tài khoản sử dụng

Tài khoản 711- "Thu nhập khác" không có số dư cuối kỳ.


(1) Khi phát sinh các khoản thu nhập khác:

Nợ 111, 112,... Số tiền thu được

Có 711 - Thu nhập khác

Có 3331 – Thuế GTGT phải nộp (nếu có)

(2) Cuối kỳ kế toán, kết chuyển các khoản thu nhập khác phát sinh trong kỳ vào Tài

khoản 911 "Xác định kết quả kinh doanh", ghi:

Nợ 711 - Thu nhập khác

Có 911 - Xác định kết quả kinh doanh

6.4 Kế toán chi phí trong doanh nghiệp

6.4.1 Các khái niệm

- Giá vốn hàng bán: trị giá vốn của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đã xác định tiêu thụ và các

khoản chi phí vượt định mức.

- Chi phí hoạt động tài chính: chi phí liên quan đến các hoạt động tài chính trong doanh

nghiệp, như: lãi vay, lỗ về đầu tư tài chính (mua bán chứng khoán,góp vốn…), chiết khấu

thanh toán cho khách hàng (khi khách hàng thanh toán sớm tiền hàng)…

- Chi phí bán hàng: chi phí bỏ ra trong quá trình tiêu thụ sản phẩm như: tiền lương của nhân

viên bán hàng, chi phí vận chuyển bốc dỡ hàng bán, chi phí quảng cáo, tiếp thị, …Môn: Kế toán tài chính

Trang | 61

TK 711

Kết chuyển các khoản thu nhập khác trong kỳ sang Tài khoản 911

Các khoản thu nhập khác phát sinh trong kỳ

TK 632, 635, 641, 642, 811, 821

Giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng, CPQLDN, Chi phí tài chính, chi phí thuế TNDN, chi phí khác tăng trong kỳ

Kết chuyển các khoản chi phí sang tài khoản 911 vào cuối kỳ kỳ

*



- Chi phí quản lý doanh nghiệp: chi phí sử dụng để tổ chức và điều hành quản lý chung trong

toàn doanh nghiệp: lương giám đốc, nhân viên các phòng ban, chi phí hội nghị, chi phí tiếp

khách.

- Chi phí khác: là những khoản lỗ do các sự kiện hoạt động không phải là hoạt động kinh

doanh và hoạt động tài chính gây ra, cũng có thể là những khoản chi phí bị bỏ sót từ những

năm trước, như: chi phí thanh lý TSCĐ, giá trị còn lại của TSCĐ, chi phí bị phạt do vi

phạm hợp đồng, chi phí bị phạt thuế…

- Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN): chi phí về số thuế thu nhập nộp cho nhà

nước khi doanh nghiệp kinh doanh có lời.

6.4.2 Tài khoản sử dụng

- Tài khoản 632 – giá vốn hàng bán

- Tài khoản 635 – chi phí hoạt động tài chính

- Tài khoản 641 – chi phí bán hàng,

- Tài khoản 642 – chi phí quản lý doanh nghiệp

6.4.3 Nguyên tắc ghi chép


(1) Khi ghi nhận giá vốn hàng bán:

Nợ 632 – Tổng giá vốn hàng xuất bán trong kỳ

Nợ 133 “Thuế GTGT được khấu trừ” – Nếu có

Có 155 – Tổng trị giá thành phẩm tiêu thụ

Có 1561 – Tổng trị giá hàng hóa (giá mua) tiêu thụ

Có 1562 – Tổng chi phí mua hàng phân bổ cuối kỳ

Có 111, 112, 131 – Tổng số tiền thanh toán (Hàng mua xuất bán ngay)

(2) Khi tập hợp chi phí bán hàng phát sinh Môn: Kế toán tài chính

Trang | 62

TK 911

Giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng, CPQLDN, Chi phí tài chính, chi phí khác, chi phí thuế TNDN kết chuyển trong kỳ

Kết chuyển lãi

Doanh thu thuần, doanh thu hoạt động tài chính, thu nhập khác kết chuyển trong kỳKết chuyển lỗ

*



Nợ 641 “Chi phí bán hàng”


Có 111, 112, 214, 334, 141,…

(3) Khi tập hợp chi phí QLDN phát sinh

Nợ 642 “Chi phí QLDN”


Có 111, 112, 334, 141,…

(4) Khi tập hợp chi phí tài chính và chi phí khác:

Nợ 635 “Chi phí hoạt động tài chính”

Nợ 811 “Chi phí khác”


Có 111, 112, 334, 141,...

(5) Khi phát sinh chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp:

Nợ 821 “Chi phí thuế TNDN”

Có 3334 “Thuế TNDN phải nộp trong kỳ”

6.5 Xác định kết quả kinh doanh

6.5.1 Kết quả kinh doanh:

Chênh lệch giữa toàn bộ thu nhập thu được trong kỳ và chi phí liên quan đến thu nhập trong

kỳ

6.5.2 Công thức xác định:

Kết quả

KD

(sau thuế

TNDN)

=DTBH

thuần+

Doanh

thu tài

chính

-

Giá

vốn

hàng

bán

-

Chi phí

bán

hàng

-Chi phí

QLDN-

Chi phí

tài chính-

Chi phí

khác-

Chi phí

thuế

TNDN

Trong đó, DTBH thuần = DTBH – Các khoản làm giảm doanh thu

6.5.3 Nguyên tắc ghi chép Tài khoản 911


Trang | 63



(1) Nếu phát sinh các khoản làm giảm doanh thu thì cuối kỳ kết chuyển các khoản làm

giảm doanh thu trong kỳ để xác định doanh thu thuần:

Nợ 511 – Tổng trị giá các khoản làm giảm doanh thu

Có 531 – Trị giá hàng bán bị trả lại

Có 532 – Giảm giá hàng bán

Có 521 – Chiết khấu thanh toán

(2) Cuối kỳ kết chuyển các khoản thu nhập trong kỳ:

- Kết chuyển doanh thu thuần hàng đã bán trong kỳ:

Nợ 511

Có 911

- Kết chuyển doanh thu hoạt động tài chính

Nợ 515

Có 911

- Kết chuyển thu nhập khác

Nợ 711

Có 911

(3) Kết chuyển các khoản chi phí trong kỳ:

- Kết chuyển giá vốn hàng đã bán

Nợ 911

Có 632

- Kết chuyển chi phí tài chính sẽ ghi:

Nợ 911

Có 635

- Kết chuyển chi phí bán hàng:

Nợ TK 911

Có TK 641

- Kết chuyển chi phí QLDN:

Nợ TK 911

Có TK 642

- Kết chuyển chi phí khác sẽ ghi:Môn: Kế toán tài chính

Trang | 64



Nợ 911

Có 811

(4) Xác định chi phí thuế TNDN:

Lợi nhuận

KD trước

thuế

TNDN

=DTBH

thuần+

Doanh

thu tài

chính

-

Giá

vốn

hàng

bán

-

Chi phí

bán

hàng

-

Chi

phí

QLDN

-

Chi phí

tài

chính

-Chi phí

khác

Nếu Lợi nhuận trước thuế TNDN > lời:

- Xác định chi phí thuế TNDN phải nộp:

Lợi nhuận trước thuế TNDN * Thuế suất thuế TNDN

- Căn cứ chi phí thuế TNDN:

Nợ 821 “chi phí thuế TNDN”

Có 3334 “Thuế TNDN phải nộp”

- Kết chuyển chi phí thuế TNDN

Nợ 911

Có 821

(5) Xác định kết quả kinh doanh sau thuế:

Kết quả

KD

(sau thuế

TNDN)

=DTBH

thuần+

Doanh

thu tài

chính

-

Giá

vốn

hàng

bán

-

Chi phí

bán

hàng

-Chi phí

QLDN-

Chi phí

tài chính-

Chi phí

khác-

Chi phí

thuế

TNDN

- Nếu KQKD > 0: Lãi, sẽ ghi:

Nợ 911

Có 421

- Nếu KQKD < 0: Lỗ, sẽ ghi:

Nợ 421

Có 911


6.6.1 Câu hỏi:

1/- Trình bày quy trình xác định kết quả kinh doanh

6.6.2 Bài tập:Môn: Kế toán tài chính

Trang | 65



Bài tập 1

Tại một doanh nghiệp sản xuất có các tài liệu sau:

- Số dư đầu tháng của tài khoản 155: 20 triệu (400 sp)

- Tình hình phát sinh trong tháng:

1. Nhập kho thành phẩm được sản xuất hoàn thành trong tháng, số lượng 1.600 sản phẩm, giá

thành sản xuất một sản phẩm 92.000đ/sản phẩm.

2. Xuất kho 600 sản phẩm bán trực tiếp cho khách hàng A và chưa thu tiền, giá bán 140.000

đồng/sản phẩm, thuế gtgt 10%

3. Xuất kho 1.000 sản phẩm bán trực tiếp cho khách hàng và thu bằng tiền gởi ngân hàng, giá

bán 136.000 đồng, thuế gtgt10%

4. Khách hàng A đề nghị doanh nghiệp giảm giá cho số sản phẩm đã mua do sản phẩm mua

không đúng quy cách như đã thoả thuận. Tỉ lệ giảm giá 10% tính theo giá đã có thuế. Doanh

nghiệp chấp nhận khoản giảm giá này và tính vào số tiền A chưa thanh toán .

5. Khách hàng A thanh toán toàn bộ tiền mua sản phẩm doanh nghiệp bằng tiền gửi ngân

hàng.

6. Khách hàng B trả lại 100 sản phẩm đã mua do chất lượng sản phẩm không đúng như hợp

đồng, doanh nghiệp đã nhập lại kho số sản phẩm này và chi tiền mặt trả lại tiền cho số sản

phẩm trả lại và trả tiền vận chuyển sản phẩm bị trả lại 100.000

7. Tình hình chi phí bán và chi phí quản lí phát sinh cho ở bảng: (Đvt: 1.000đ)

Chỉ tiêu Công cụ

dụng cụ

Chi phí khấu

hao TSCĐ

Tiền mặt Tiền lương

phải trả

Khoản trích

theo lương

Chi phí bán hàng 1.000 2.000 1.500 6.000 19%

(BHXH,

BHYT,

KPCĐ)

Chi phí QLDN 1.600 3.000 2.500 10.000

Tổng 2.600 5.000 4.000 16.000

Yêu cầu :

1. Định khoản và ghi vào tài khoản các tài liệu nêu trên

2. K/c các khoản có liên quan để xác định kết quả kinh doanh. Biết:sản phẩm xuất kho tính

theo phương pháp bình quân gia quyền.


Trang | 66



Bài tập 2

Công ty Blue Sky là một DNTM, trong tháng 12 năm X có tài liệu như sau: (Đvt: đồng)

1. Ngày 1, mua 1 bộ bàn ghế văn phòng trả bằng tiền mặt là 8 triệu. Chi phí vận chuyển

là 200.000, VAT 5%, trả bằng tiền mặt. Bộ bàn ghế được sử dụng ngay, chi phí phân bổ

trong 2 kỳ.

2. Ngày 3, mua hàng hóa nhập kho, đơn giá mua 200.000đ/sản phẩm, VAT 10%, số

lượng 200 sản phẩm, chưa trả tiền cho người bán M.

3. Ngày 10, dùng tiền gửi ngân hàng thanh toán cho người bán M.

4. Ngày 12, nhập khẩu lô hàng 500 sản phẩm, đơn giá nhập 10 USD, thuế nhập khẩu

20%, VAT hàng nhập khẩu 10%, chưa thanh toán cho người bán và chưa nộp thuế. (Tỷ

giá 16.000đ/USD)

5. Ngày 15, dùng TGNH nộp thuế nhập khẩu và thuế VAT hàng NK.

6. Ngày 17, bán 500sp, đơn giá bán 350.000đ/sản phẩm, người mua B chưa thanh toán

(nếu trả tiền sớm trong vòng 10 ngày sẽ được hưởng chiết khấu thanh toán 1% trên giá

bán chưa thuế).

7. Ngày 22, khách hàng mua hàng ở NV 6 trả hết nợ bằng TGNH sau khi trừ khoản chiết

khấu được hưởng.

8. Ngày 23, bán 400 sản phẩm, đơn giá bán 300.000đ/sản phẩm, VAT 10%. Người mua

C thanh toán 30% bằng tiền mặt, số còn lại mắc nợ.

9. Ngày 27, mua chịu người bán N 500 sản phẩm, đơn giá mua 200.000đ/sản phẩm, VAT

10%. Chi phí vận chuyển do người bán N trả nhưng doanh nghiệp đã trả hộ bằng tiền mặt

210.000, trong đó VAT chiếm 5%.

10. Ngày 28, nhận được hóa đơn điện thoại, điện, nước đã sử dụng ở văn phòng, số tiền

5.500.000, trong đó VAT chiếm 10%.

11. Ngày 28, trả lãi vay ngân hàng bằng tiền mặt là 2 triệu. Thu lãi TGNH không kỳ hạn

là 1 triệu. Trả khoản tiền do vi phạm hợp đồng là 5 triệu bằng tiền mặt.

Yêu cầu:

1. Định khoản các nghiệp vụ kinh tế trên.

2. Kết chuyển để xác định kết quả kinh doanh trong tháng. Biết thuế TNDN phải nộp có

thuế suất là 28%.

Biết: Hàng hóa xuất kho tính theo phương pháp FIFO. Thông tin hàng tồn kho đầu kỳ như

sau: trị giá hàng 84.000.000 (400 sản phẩm)


Trang | 67




Trang | 68

Education

De cuong on thi lt tu cd len dh nganh ke toan mon ke toan tai chinh