Econ presentation 2

ความยดหยน การประยกตใชความยดหยน

และประสทธภาพของระบบตลาดดร. รพสภา หวงเจรญรง

Thai Economy in Global Context 2-2

หวขอการศกษา• ความยดหยนตอราคาของอปสงคและอปทาน• ความยดหยนตอรายไดของอปสงคและอปทาน• ปจจยทผลในการกำาหนดคาความยดหยนของอปสงคและ

อปทาน• การประยกตใชทฤษฎความยดหยนในการตดสนใจเกยวกบ

ราคา• เศรษฐศาสตรสวสดการกบผลประโยชนตอระบบฌศรษฐกจ• ความสมพนธระหวางอปสงคและการวดสวนเกนผบรโภค• ความสมพนธระหวางอปทานและสวนเกนผผลต• ประสทธภาพของระบบตลาดตอระบบเศรษฐกจ


ความยดหยน (Elasticity)

• คอ การวดการตอบสนองของปรมาณสนคาทตองการซอ หรอขายตอการเปลยนแปลงไปของปจจยตลาดทมอทธพลกำาหนดพฤตกรรมของผบรโภค (Determinants) วาจะเปนอยางไร

• คอการวเคราะหอปสงคและอปทาน• ในทางเศรษฐศาสตร ความยดหยน ม 2 กลมใหญ คอ1. ความยดหยนของอปสงค (The Elasticity of Demand)

2. ความยดหยนของอปทาน (The Elasticity of Supply)


ความยดหยนของอปสงค

ประกอบดวย• ความยดหยนตอราคาของอปสงค (The Price

Elasticity of Demand) • ความยดหยนตอรายไดของอปสงค (The Income

Elasticity of Demand)

• ความยดหยนตอสนคาชนดอนของอปสงค (The Cross-Price Elasticity of Demand)


ความยดหยนตอราคาของอปสงค (The Price Elasticity of Demand)

• คอการศกษาวาปรมาณความตองการสนคาจะเปลยนแปลงเทากบเทาไรหากราคาสนคาของสนคาชนดนนเปลยนแปลงไป

• ถาปรมาณสนคาทตองการเปลยนแปลงไปมาก (เพมขน หรอลดลง ) เมอราคาสนคานนเปลยนแปลงไป เราเรยกวา มความยดหยนมาก (Elastic)

• ถาปรมาณสนคาทตองการเปลยนแปลงไปนอย (เพมขน หรอลดลง ) เมอราคาสนคานนเปลยนแปลงไป เราเรยกวา มความยดหยนนอย (Inelastic)

• หลกการ คอ พจารณาเปอรเซนตการเปลยนแปลงของปรมาณความตองการสนคาทเปลยนแปลงไปตอเปอรเซนตการเปลยนแปลงของราคาสนคา


ปจจยทมผลตอความยดหยนตอราคาของอปสงค

• สนคาทสามารถใชแทนกน (Availability of Close Substitutes)

• สนคาจำาเปนและสนคาฟมเฟอย (Necessities versus Luxuries)

• ประเภทของ ตลาด (Definition of the Market) คอ ขอบเขตของตลาด

ถามตลาดทกวาง สนคาทสามารถทดแทนไดนอย ไมยดหยน— — ถามตลาดแคบ สนคาทสามารถทดแทนไดมาก ยดหยนมาก— —• ระยะเวลา (Time Horizon) -- ความยดหยนของสนคาจะ

เปลยนแปลงไปเมอเวลาเปลยนแปลงไป


การคำานวณความยดหยนของอปสงคตอราคา

คำานวณมาจากเปอรเซนตการเปลยนแปลงของปรมาณความตองการสนคาหารดวย เปอรเซนตการเปลยนแปลงของราคาสนคา

=Price Elasticity of demand % Q% Pตวอยาง: ถาราคาไอศครมเพมขนจาก $ 2.00

เปน $220. และ ผซอไอศครมลดลงจาก 10 โคน เปน 8 โคน ดงนนความยดหยนของอปสงคเทากบ -2

2%10%20

100*00.2

)00.220.2(

100*10

)108(


เสนอปสงคในลกษณะตางๆ อปสงคทมความยดหยนนอย (Inelastic

Demand)– ปรมาณความตองการซอจะไมตอบสนองตอการ

เปลยนแปลงของราคามากนก– ความยดหยนของอปสงคตอราคา (Price

elasticity of demand) จะนอยกวา 1 อปสงคทมความยดหยนมาก (Elastic Demand)

– ปรมาณความตองการจะตอบสนองตอการเปลยนแปลงของราคาคอนขางมาก

– ความยดหยนของอปสงคตอราคา (Price elasticity of demand) จะมากกวา 1


อปสงคไมยดหยนเลย (Perfectly Inelastic)– ปรมาณความตองการไมตอบสนองตอการ

เปลยนแปลงของราคา อปสงคยดหยนอยางสมบรณ (Perfectly

Elastic)– ปรมาณความตองการจะเปลยนแปลงอยางไมม

ขอบเขตตอการเปลยนแปลงของราคา อปสงคความยดหยนคงท (Unit Elastic)

– ปรมาณความตองการจะเปลยนแปลงในอตราเดยวกบการเปลยนแปลงของราคา

เสนอปสงคในลกษณะตางๆ


Figure 1 The Price Elasticity of Demand

Copyright©2003 Southwestern/Thomson Learning

(a) อปสงคไมยดหยนเลย (Perfectly Inelastic Demand): Ed = 0

$5

4

Quantity

Demand

1000

1. Anincreasein price . . .

2. . . . leaves the quantity demanded unchanged.

Price



(b) อปสงคยดหยนนอย (Inelastic Demand): Ed < 1

Quantity0

$5

90

Demand1. A 22%increasein price . . .

Price

2. . . . leads to an 11% decrease in quantity demanded.

4

100




2. . . . leads to a 22% decrease in quantity demanded.

(c) อปสงคยดหยนคงท (Unit Elastic Demand): Ed = 1

Quantity

4

1000

Price

$5

80

1. A 22%increasein price . . .

Demand



(d) อปสงคมความยดหยนมาก (Elastic Demand): Ed > 1

Demand

Quantity

4

1000

Price

$5

50


2. . . . leads to a 67% decrease in quantity demanded.



(e) อปสงคยดหยนอยางสมบรณ (Perfectly Elastic Demand): E =

Quantity0

Price

$4 Demand

2. At exactly $4,consumers willbuy any quantity.

1. At any priceabove $4, quantitydemanded is zero.

3. At a price below $4,quantity demanded is infinite.


ความสมพนธระหวางรายรบรวมและความยดหยน

• รายรบรวม (Total revenue) คอจำานวนเงนทผซอจาย หรอเงนทผขายไดรบจากการขายสนคา ดงกลาว

• คำานวณมาจาก ราคา คณดวย ปรมาณ หรออาจเขยนเปนสตรไดวา

TR = P * Q• เราอาจพจารณาการคำานวณหารายรบรวมไดจาก

แผนภาพอปสงค คอ พนทใตกราฟ• พบวาลกษณะของความยดหยนมอทธพลตอปรมาณ

ของรายรบรวม


Figure 2 รายรบรวม (Total Revenue: TR)


Demand

Quantity

Q

P

0

Price

P × Q = $400(revenue)

$4

100


Figure 3 รายรบรวม (TR) เปลยนแปลงอยางไรเมอราคาเปลยนแปลง: อปสงคยดหยนนอย (Inelastic Demand)


Demand

Quantity0

Price

Revenue = $100

Quantity0

Price

Revenue = $240

Demand$1

100

$3

80

An Increase in price from $1 to $3 …

… leads to an Increase in total revenue from $100 to $240



Demand

Quantity0

Price

Revenue = $200

$4

50

Demand

Quantity0

Price

Revenue = $100

$5

20

An Increase in price from $4 to $5 …

… leads to an decrease in total revenue from $200 to $100

Figure 4 รายรบรวม (TR) เปลยนแปลงอยางไรเมอราคาเปลยนแปลง: อปสงคยดหยนมาก (Elastic Demand)


เปรยบเทยบระหวางความยดหยน และรายรบรวมบนเสนอปสงค

• ความชน (Slope) มคาคงทตลอดบนเสนตรง เนองจาก ความชนคำานวณจากสดสวนของการเปลยนแปลงของตวแปร 2 ตว

• เราพบวาความยดหยนมคาไมเทากนแมวาจะอยบนเสนตรงเสนเดยวกน เนองจาก ความยดหยนคำานวณจากสดสวนของอตราการเปลยนแปลงของตวแปร 2 ตว

• เราพบวา บรเวณบนเสนอปสงคทราคาตำาและปรมาณสนคามากจะเปนบรเวณทอปสงคมความยดหยนนอย ในขณะทบรเวณบนเสนอปสงคทมราคาสนคาสงและปรมาณสนคานอยจะเปนบรเวณทอปสงคมความยดหยนมาก


ตวอยาง Elasticity of a Linear Demand Curve


ความยดหยนของอปสงคตอรายได (Income Elasticity of Demand)

• คอ การวดวาปรมาณซอจะเปลยนแปลงไปเทาไรหากรายไดของผบรโภคเปลยนแปลงไป

• สามารถคำานวณไดจากเปอรเซนตการเปลยนแปลงของปรมาณซอหารดวยเปอรเซนตของการเปลยนแปลงของรายไดIncome Elasticity of demand =

% Q% Y


ประเภทของความยดหยนของอปสงคตอรายได

• จากการแบงประเภทของสนคาโดยใชการตอบสนองตอการเปลยนแปลงของรายได ทำาใหเราสามารถแบงประเภทของความยดหยนของอปสงคตอรายไดไดเปน 2 ประเภท คอ

1. ความยดหยนของอปสงคตอรายไดทมตอสนคาปกต ราย—ไดเพมขนจะมความตองการสนคาประเภทนมากขน ดงนน ความยดหยนของอปสงคตอรายไดประเภทนจะมคาเปนบวก

2. ความยดหยนของอปสงคตอรายไดทมตอสนคาดอย---เมอรายไดเพมขน ความตองการสนคาประเภทนจะนอยลง ดงนนความยดหยนของอปสงคตอรายไดประเภทนจะมคาเปนลบ


สนคาจำาเปนและสนคาฟมเฟอย• นอกจากนยงมการแบงประเภทของสนคาเปน สนคา

จำาเปน และสนคาฟมเฟอย• ความยดหยนของอปสงคทมตอสนคาจำาเปน—

ปรมาณทบรโภคจะไมคอยเปลยนแปลงมาก เมอรายไดหรอราคาเปลยนแปลงไป สนคาประเภทน ไดแก อาหาร, นำามน, เสอผา, เครองใชตางๆ และยารกษาโรค ดงนนความยดหยนจะมนอย

• ความยดหยนของอปสงคทมตอสนคาฟมเฟอย---ปรมาณทบรโภคจะเปลยนแปลงมากเมอรายได หรอราคาเปลยนแปลงไป สนคาประเภทนไดแก รถแขง, อาหารราคาแพง, เสอขนสตว ดงนน ความยดหยนจะมมาก


ความยดหยนของอปทาน(The Elasticity of Supply)

• วดวาปรมาณขายจะเปลยนแปลงไปอยางไรหากราคาสนคาเปลยนแปลงไป

• เราสามารถคำานวณความยดหยนของอปทานตอ ราคา ไดจาก การเอา เปอรเซนตการเปลยนแปลงใน

ปรมาณขายหารดวยเปอรเซนตการเปลยนแปลงในราคา

= % P% Q


Figure 6 The Price Elasticity of Supply


(a) อปทานไมยดหยนเลย (Perfectly Inelastic Supply): Es = 0

$5

4

Supply

Quantity1000

1. Anincreasein price . . .

2. . . . leaves the quantity supplied unchanged.

Price




(b) อปทานยดหยนนอย (Inelastic Supply): Es < 1

110

$5

100

4

Quantity0


Price

2. . . . leads to a 10% increase in quantity supplied.

Supply




(c) อปทานยดหยนคงท (Unit Elastic Supply): Es = 1

125

$5

100

4

Quantity0

Price



Supply




(d) อปทานยดหยนมาก (Elastic Supply): Es > 1

Quantity0

Price



4

100

$5

200

Supply




(e) อปทานยดหยนอยางสมบรณ (Perfectly Elastic Supply): Es =

Quantity0

Price

$4 Supply

3. At a price below $4,quantity supplied is zero.

2. At exactly $4,producers willsupply any quantity.

1. At any priceabove $4, quantitysupplied is infinite.


ปจจยทมผลตอความยดหยนตอราคาของอปทาน

•ความสามารถของผขายในการเปลยนแปลงปรมาณสนคาทผลตได–ชายหาดดานทตดทะเล อปทานจะ

ยดหยนนอย–หนงสอ, รถยนต, และสนคาหตถกรรม

อปทานจะยดหยนมาก• ระยะเวลา

–อปทานจะมความยดหยนมากในระยะยาว


การประยกตใชหลกการของความยดหยน• ใชกฎในการพจารณาการเปลยนแปลงทเกดขน

มาประยกตเขากบหลกการของความยดหยน• 3 ขนตอนในการพจารณา คอ 1.พจารณาวาการเปลยนแปลงทเกดขน เกดขนทไหน

อปสงคหรออปทาน—2. พจารณาวาทศทางในการเปลยนแปลงไปทางไหน3. หาวาจดดลยภาพใหมอยทไหน**การพจารณาวาการเปลยนแปลงทเกดขนจะดขน

หรอไมจะใชการพจารณาวารายรบรวมกอนและหลงการเปลยนแปลงวาเปนอยางไร จากนนพจารณาวายทธศาสตรทจะใชควรเปนอยางไร


เศรษฐศาสตรสวสดการ• (Welfare economics) คอ การศกษาเกยวกบการ

จดสรรทรพยากรทมผลกระทบตอระดบสวสดการโดยรวมของระบบเศรษฐกจ (economic well-being)

• ในทนคอการพจารณาเกยวกบประโยชนทผซอและผขายไดรบจากการทเขามามบทบาทในตลาดนน

• ในระบบเศรษฐกจแบบตลาด การเกดดลยภาพจะทำาใหระดบสวสดการของทงผซอและผขายทอยในระบบสงสด เนองจากหนวยเศรษฐกจทงสองประเภทนจะไดรบระดบสวสดการสงสดเมอเขาสดลยภาพ และไดกำาไรสงสด


เศรษฐศาสตรสวสดการ• ใชหลกการของสวนเกนผบรโภค และสวนเกนผผลต

ในการวเคราะหเกยวกบระดบสวสดการของระบบเศรษฐกจ

• สวนเกนผบรโภค (Consumer surplus) คอการวดระดบสวสดการของระบบเศรษฐกจจากทางดานของผซอ

• สวนเกนผผลต (Producer surplus) คอการวดระดบสวสดการของระบบเศรษฐกจจากทางดานของผขาย.


สวนเกนผบรโภค• ความตงใจทจะจาย (Willingness to pay)– คอ

ปรมาณมากทสดทผซอจะจายสำาหรบสนคานน • วดวาผซอใหประเมนคาของสนคาหรอบรการ

นนมาก นอยอยางไร• สวนเกนผบรโภค (Consumer surplus)-- isคอความ

ตงใจทจะจายสำาหรบสนคาลบดวยปรมาณทผบรโภคจายจรงสำาหรบสนคาชนดนน


Table 1 Four Possible Buyers’ Willingness to Pay

Copyright©2004 South-Western


ตารางอปสงค และเสนอปสงค


Figure 7 The Demand Schedule and the Demand Curve


Price ofAlbum

0 Quantity ofAlbums

Demand

1 2 3 4

$100 John’s willingness to pay

80 Paul’s willingness to pay

70 George’s willingness to pay

50 Ringo’s willingness to pay


Figure 8 Measuring Consumer Surplus with the Demand Curve


(a) Price = $80Price of

Album

50

70

80

0

$100

Demand

1 2 3 4 Quantity ofAlbums

John’s consumer surplus ($20)


Figure 8 Measuring Consumer Surplus with the Demand Curve


(b) Price = $70Price of

Album

50

70

80

0

$100

Demand

1 2 3 4

Totalconsumersurplus ($40)

Quantity ofAlbums

John’s consumer surplus ($30)

Paul’s consumersurplus ($10)


การใชเสนอปสงคในการวดสวนเกนผบรโภค

• เราพบวาพนทใตกราฟของเสนอปสงค สวนทอยเหนอราคา คอ สวนเกนผบรโภค.

• สวนเกนผบรโภค (Consumer surplus) คอปรมาณทผบรโภคยนดทจะจายเงนเพอสนคานนลบดวยปรมาณเงนทเขาไดจายจรงสำาหรบสนคานน ซงเปนการวดประโยชน (กำาไร) ทผบรโภคไดรบจากสนคานน ในรปของการทผบรโภคเหลานนเองคาดวาตนเองจะไดรบ


Figure 9 How the Price Affects Consumer Surplus


Consumersurplus

Quantity

(a) Consumer Surplus at Price P

Price

0

Demand

P1

Q1

B

A

C


Figure 9 How the Price Affects Consumer Surplus


Initialconsumer

surplus

Quantity

(b) Consumer Surplus at Price P

Price

0

Demand

A

BC

D EF

P1

Q1

P2

Q2

Consumer surplusto new consumers

Additional consumersurplus to initial consumers


สวนเกนผผลต• สวนเกนผผลต (Producer surplus) คอปรมาณท

ผขายไดรบจากการขายสนคานนลบดวยตนทนของผผลต

• วดกำาไรทผผลตไดรบจากการเขารวมในตลาด• คอ พนทเหนอราคา และเสนอปทาน


Table 2 The Costs of Four Possible Sellers

Copyright©2004 South-Western


ตารางอปทาน และเสนอปทาน


Figure 10 The Supply Schedule and the Supply Curve


Figure 11 Measuring Producer Surplus with the Supply Curve


Quantity ofHouses Painted

Price ofHouse

Painting

500

800

$900

0

600

1 2 3 4

(a) Price = $600

Supply

Grandma’s producersurplus ($100)


Figure 11 Measuring Producer Surplus with the Supply Curve


Quantity ofHouses Painted

Price ofHouse

Painting

500

800

$900

0

600

1 2 3 4

(b) Price = $800

Georgia’s producersurplus ($200)

Totalproducersurplus ($500)

Grandma’s producersurplus ($300)

Supply


Figure 12 How the Price Affects Producer Surplus


Producersurplus

Quantity

(a) Producer Surplus at Price P

Price

0

Supply

B

A

C

Q1

P1


Figure 12 How the Price Affects Producer Surplus


Quantity

(b) Producer Surplus at Price P

Price

0

P1B

C

Supply

A

Initialproducersurplus

Q1

P2

Q2

Producer surplusto new producers

Additional producersurplus to initialproducers

D EF


ความมประสทธภาพของตลาด(MARKET EFFICIENCY)

• สวนเกนผบรโภค และสวนเกนผผลตสามารถใชในการตอบคำาถามดงน:

– การจดสรรทรพยากรทถกกำาหนดโดยตลาดนน มทศทางทเปนทตองการหรอไม?


ความมประสทธภาพของตลาด(MARKET EFFICIENCY)--ตอ

สวนเกนผบรโภค = มลคาทมตอผบรโภค ปรมาณทจายโดยผซอ—

และ

สวนเกนผผลต = มลคาทผขายไดรบ ตนทนของผผลต—


ความมประสทธภาพของตลาด(MARKET EFFICIENCY) --ตอ

สวนเกนรวม (Total surplus) = สวนเกนผบรโภค + สวนเกนผผลต

หรอ

สวนเกนรวม (Total surplus)= มลคาทมตอผซอ – ตนทนของผผลต



• ความมประสทธภาพ (Efficiency) คอ ลกษณะการจดสรรทรพยากรททำาใหเกดสวนเกนรวมทไดรบโดยสมาชกทกคนในสงคมสงสด

• นอกเหนอจากความมประสทธภาพของตลาด ผวางแผนทางดานสงคมอาจจะคำานงถงความเทาเทยม (equity) --ความเปนธรรมของการกระจายความกนดอยดระหวางผขายและผซอทมหลากหลาย


Figure 13 Consumer and Producer Surplus in the Market Equilibrium


Producersurplus

Consumersurplus

Price

0 Quantity

Equilibriumprice

Equilibriumquantity

Supply

Demand

A

C

B

D

E



• 3 ประเดนเกยวกบผลลพธของตลาด– ตลาดเสรจะทำาการจดสรรอปทานของสนคาใหกบผ

ซอผทใหมลคาของสนคานนสงทสด ซงวดไดจากความตองการทจะจาย

– ตลาดเสรจะทำาการจดสรรอปสงคทมตอสนคาตอผขายทสามารถผลตสนคาทตนทนตำาทสด

– ตลาดเสรผลตสนคาปรมาณหนงทสามารถทำาใหเกดผลรวมของสวนเกนผบรโภคและสวนเกนผผลตสงสด


Figure 14 The Efficiency of the Equilibrium Quantity


Quantity

Price

0

Supply

Demand

Costto

sellers

Costto

sellers

Valueto

buyers

Valueto

buyers

Value to buyers is greaterthan cost to sellers.

Value to buyers is lessthan cost to sellers.

Equilibriumquantity


• เนองจากผลลพธดลยภาพคอการจดสรรทรพยากรอยางมประสทธภาพ ดงนน ผวางแผนทางสงคมสามารถปลอยใหผลลพธของตลาดเปนไปอยางทเขาคนพบ

• นโยบายของการปลอยใหเปนไปตามกลไกตลาดเชนน เรยกวา laissez faire.

การประเมนดลยภาพของตลาด


การประเมนดลยภาพของตลาด

• พลงของตลาด (Market Power)– ถาระบบตลาดไมเปนแบบแขงขนสมบรณ พลงของ

ตลาดอาจทำาใหเกดผลดงน • พลงของตลาดคอความสามารถในการมผลกระทบ

ตอราคา• พลงของตลาดสามารถทำาใหตลาดไมม

ประสทธภาพเพราะมนอาจทำาใหราคาและปรมาณททำาการซอขายกนอยไมใชปรมาณและราคาทดลยภาพระหวางอปสงคและอปทาน


การประเมนดลยภาพของตลาด• ผลกระทบภายนอก (Externalities)

– จะเกดขนเมอผลลพธของตลาดมผลกระทบตอคนอนนอกเหนอจากผซอและผขายทอยในตลาดนน

– ทำาใหสวสดการในตลาดขนอยมากกวามลคาทเกดกบผซอและตนทนทเกดกบผขาย

• เมอไรกตามทผซอและผขายไมไดคำานงถงผลกระทบภายนอกในตอนทตดสนวาควรจะบรโภคและผลตทปรมาณเทาใด ดลยภาพทเกดขนในตลาดนนอาจจะไมมประสทธภาพ


เอกสารอางอง• Principles of Economics (3rd Edition) by N. Gregory

Mankiw: Chapter 5 and 7

• หลกเศรษฐศาสตร 1 จลเศรษฐศาสตร โดย นราทพย ชตวงศ บทท 3 และ 4

• เศรษฐศาสตรการจดการ โดย นราทพย ชตวงศ บทท 2 (บางสวน)

• เศรษฐศาสตรเพอการจดการ โดย รตนา สายคณต บทท 3 (บางสวน)

Education

Econ presentation 2