Môn học: Lịch sử các học thuyết kinh tếGiảng viên hướng dẫn: Mr. Hoàng Hải

KHỦNG HOẢNG KINH TẾ

1. Thế nào là “Khủng hoảng kinh tế”?

2. Các học thuyết kinh tế bàn về “khủng hoảng kinh tế”

3. Tác động của “khủng hoảng kinh tế”

4. Bài học rút ra, giải pháp giải quyết “khủng hoảng kinh tế”

KHÁI QUÁT NỘI DUNG

THẾ NÀOLÀ

KHỦNG HOẢNGKINH TẾ

?

Khái niệm “Khủng hoảng kinh tế”

• “Khủng hoảng kinh tế” là những hiện tượng kinh tế mất ổn định kéo dài mà không điều chỉnh được của quá trình tái sản xuất trong nền kinh tế gây ra những chấn động và hậu quả kinh tế xã hội trong quy mô rộng hoặc hẹp.

• Nó có thể diễn ra trong mọi lĩnh vực vủa nền sản xuất xã hội: khủng hoảng tiền tệ, khủng hoảng dầu mỏ, khủng hoảng bất động sản,...

CÁC HỌC THUYẾT KINH TẾ BÀN VỀ

“KHỦNG HOẢNG KINH TẾ”

Sismondi Karl Marx Keynes

Sismondi

Là một trong những nhà kinh tế học đầu tiên quan tâm đến khủng

hoảng kinh tế

• “Khủng hoảng kinh tế” không phải là hiện tượng ngẫu nhiên.

• Là hiện tượng tất yếu do mâu thuẫn giữa sản xuất và tiêu dùng quy định

• Sử dụng lý luận “tiêu dùng không đủ” để giải thích: tiêu dùng tăng chậm hơn mức tăng của sản xuất

• Khủng hoảng kinh tế không nổ ra thường xuyên là nhờ có ngoại thương

QUAN ĐIỂM CỦA SISMONDI

Tư bản phát triển

Sản xuất mở rộng

Sản xuất thừa

Khủng hoảng kinh

tế

Theo Sismondi:NGUYÊN NHÂN dẫn đến khủng hoảng kinh tế là trong lĩnh vực phân phối

• Ông cho rằng chỉ có khủng hoảng bộ phận trong các ngành sản xuất riêng lẻ

• Chưa thấy được mối quan hệ sản xuất- tiêu dùng, cho rằng tiêu dùng lạc hậu hơn sản xuất

• Chưa thấy được nguồn gốc của tích lũy, nguồn gốc của sự giàu có và của cải. Ông khẳng định ngoại thương là lối thoát duy nhất cho chủ nghĩa tư bản ( đặc điểm nổi bật của trường phái trọng thương)

HẠN CHẾ CỦA LÍ THUYẾT SISMONDI

Karl Marx1818 – 1883

Ông lập luận rằng:

QUAN ĐIỂM CỦA KARL MARX

• Nền sản xuất hàng hóa giản đơn• Tiền tệ xuất hiện

Mầm mống của sự khủng hoảng

• Nền sản xuất Tư Bản Chủ Nghĩa• sx xã hội hóa cao độ

Khủng hoảng kinh tế là không tránh khỏi

• Hình thức đầu tiên và phổ biến: khủng hoảng sản xuất thừa.

• Phát hiện ra tính chu kỳ của khủng hoảng kinh tế- 4 giai đoạn:

QUAN ĐIỂM CỦA KARL MARX

Khủng hoảng

Tiêu điều

Phục hồi

Hưng thịnh

Nguyên nhân bắt nguồn từ mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất

và quy mô sản xuất

• Giữa nền sản xuất đại kế hoạch và giới hạn thị trường với sự gia nhập tự do của tư bản thương nghiệp (làm giảm tỷ suất lợi nhuận bình quân)

• Giữa tính chuyên môn hóa trong lao động với cơ cấu lao động bất hợp lý

• Về nguồn gốc của giá trị thặng dư (giữa khu vực sản xuất và phi sản xuất

• Mất cân đối giữa tiết kiệm, đầu tư và tiêu dùng

NGUYÊN NHÂN:1. MÂU THUẪN NỘI TẠI CỦA CHÍNH CHỦ NGHĨA TƯ BẢN

• Giữa tính tổ chức, tính kế hoạch của từng xí nghiệp với khuynh hướng tự phát vô chính phủ trong xã hội

• Giữa khuynh hướng tích lũy, mở rộng vô thời hạn của tư bản với sức mua ngày càng eo hẹp của quần chúng

• Mâu thuẫn đối kháng giữa giai cấp tư bản và giai cấp vô sản lao động

NGUYÊN NHÂN:2. MÂU THUẪN GIỮA TRÌNH ĐỘ XÃ HỘI HÓA CAO CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT VỚI CHẾ ĐỘ SỞ HỮU TƯ NHÂN TƯ BẢN CHỦ NGHĨA VỀ TƯ LIỆU SẢN XUẤT

Không chỉ đúng với các cuộc khủng hoảng nửa cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX mà còn chính xác với cuộc khủng hoảng kinh tế toàn

cầu hiện nay

Keynes

1883 - 1946

• Khủng hoảng kinh tế không chỉ do sự mâu thuẫn nội tại của CNTB mà còn do không có chính sách kinh tế phù hợp của Nhà nước.

• Nguyên nhân gây ra khủng hoảng kinh tế là sự mất cân đối giữa tiết kiệm và tiêu dùng, tiết kiệm tỷ lệ thuận với tiêu dùng- sự thiếu hụt của tổng cầu.

QUAN ĐIỂM CỦA KEYNES

QUAN ĐIỂM CỦA KEYNES

Khủng hoảng kinh tế

Quy mô sản xuất giảm

Cầu giảm

Tiêu dùng giảm tương đối với mức tăng của thu nhập

Tiết kiệm lớn

Thu nhập cao

CÁC CUỘC KHỦNG HOẢNG LỚN TRÊN THẾ GIỚI VÀ TÁC ĐỘNG

• KHỦNG HOẢNG TOÀN CẦU 1847

• ĐẠI KHỦNG HOẢNG 1929-1933

• KHỦNG HOẢNG DẦU MỎ NHỮNG NĂM 70 CỦA THẾ KỶ XX

• KHỦNG HOẢNG KINH TẾ THẾ GIỚI 2007

• Là cuộc khủng hoảng mang tính chất toàn cầu đầu tiên• Cuộc khủng hoảng đầu tiên được công nhận trên thế giới là :

Khủng hoảng Hoa Tulip- Hà Lan 1637

• Trong giai đoạn cạnh tranh cứ 8-12 năm lại nổ ra một cuộc khủng hoảngVD: Anh (..) Đức (..)

KHỦNG HOẢNG 1847

ĐẠI KHỦNG HOẢNG 1929 - 1933

• Bao trùm tất cả các ngành của nền kinh tế• Khủng hoảng sản xuất “thừa”• Nguyên nhân “gián tiếp” dẫn tới chiến tranh thế giới thứ II

HẬU QUẢ

• Thất nghiệp tràn lan• Lương nhân công giảm sút, lạm phát,....• Mâu thuẫn giai cấp càng trở nên gay gắt• Mâu thuẫn về vấn đề thị trường giữa các nước đế quốc

• Bắt đầu từ 17/10/1973, OPEC ngừng xuất khẩu dầu mỏ• Giá dầu tăng cao đột ngột, không kiểm soát và gây ra khủng hoảng kinh

tế 1973-1975• Gây ra nhiều cuộc khủng hoảng chính trị, kinh tế, tài chinh- tiền tệ sau đó

KHỦNG HOẢNG DẦU MỎ NHỮNG NĂM 70 – TK XX

• Sự đổ vỡ của hệ thống ngân hàng, “đói” tín dụng, sụt giá chứng khoán, mất giá tiền tệ,

• Xuất phát từ Mỹ:

KHỦNG HOẢNG KINH TẾ THẾ GIỚI 2007

Bong bóng nhà ở cùng hệ thống giám sát tài chính thiếu hoàn thiện

Lan rộng ra toàn thế giới

Đổ vỡ tài chính, suy thoái kinh tế, suy giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế của nhiều nước.

• Sự sụp đổ của hàng loạt tập đoàn tài chính khổng lồ• Thâm hụt tài sản vào khoảng 4000 Tỷ USD (2009)• GDP toàn cầu giảm mạnh• Tốc độ suy thoái của các nền kinh tế hàng đầu thế giới vào mức

báo động

HẬU QUẢ

• Thất nghiệp lan tràn, chênh lệch giàu- nghèo ngày càng rõ rệt• Đồng USD mất giá • Gánh nặng ngân sách...• Thay đổi trật tự thế giới• Hậu quả kéo dài đến tận ngày nay

HẬU QUẢ

Giả�i pháp củ�ả các nhà kinh tế� học trước Keynes

GIẢI PHÁP CỦA K.MARX• Hạn chế và cố gắng triệt tiêu mâu thuẫn sẵn có và mới

phát sinh trong hệ TBCN• Giảm chi phí bằng cách hạ thấp tiền công, tăng cường

độ lao động, thời gian lao động cũng như đổi mới tư bản cố định.

• Nhà nước cần có tác động đến hệ thống ngân hàng, đảm bao mức cung ứng tiền tệ ổn định trong nền kinh tế

GIẢI PHÁP CỦA K.MARX• Giảm thuế, hạ lãi suất cho vay để kích cầu

nền kinh tế• Kết hợp đào tạo lực lượng sản xuất và khoa

học kỹ thuật• Cân bằng giữa cung và cầu trên thị trường• Quốc hữu hóa một phần nền kinh tế tư

nhân TBCN

GIẢI PHÁP CỦA KEYNES

GIẢI PHÁP CỦA KEYNES• SỬ DỤNG NGÂN SÁCH CỦA NHÀ NƯỚC ĐỂ KÍCH THÍCH ĐẦU TƯ TƯ NHÂN VÀ NHÀ

NƯỚC

• HỆ THỐNG TÀI CHÍNH, TÍN DỤNG, TIỀN TỆ KÍCH THÍCH LÒNG TIN, TÍNH LẠC QUAN VÀ TÍCH CỰC ĐẦU TƯ CỦA NHÀ KINH DOANH

• CHỦ TRƯƠNG “LẠM PHÁT CÓ KIỂM SOÁT”

• IN THÊM TIỀN ĐỂ CẤP PHÁT CHO NGÂN SÁCH HOẠT ĐỘNG

• TĂNG THUẾ ĐỐI VỚI NGƯỜI LAO ĐỘNG VÀ GIẢM THUẾ ĐỐI VỚI NGƯỜI KINH DOANH

• Tiền mặt, giấy tờ có giá• Đổi mới công nghệ và tính sáng tạo• Cần có sự chuẩn bị kỹ càng, có chính sách đối phó với các

“cú sốc” của nền kinh tế thế giới• “Khủng hoảng kinh tế” có tính chu kỳ, tăng trưởng nhanh và

liên tục thì sự đảo chiều là tất yếu• Mỗi mắt xích trong chuỗi liên kết toàn cầu hóa bị phá hỏng

sẽ để lại hậu quả cho toàn bộ hệ thống.

BÀI HỌC RÚT RA TỪ CUỘC KHỦNG HOẢNG

CẢM ƠN CÁC BẠN ĐÃ LẮNG NGHE