Trang Chu mộng Hồ Điệp hay Hồ Điệp mộng Trang Chu? Cuối đời nhà Chu, tại ấp Mông, nước Tống, có một người họ Trang tên Chu, tự Tử Hưu, làm quan dưới triều nhà Chu. Trang Tử thờ vị thánh Lão Đam, vị thánh này trước tác bộ “Đạo Đức Kinh” và người đương thời tôn xưng là Lão Tử. Trang Chu ngủ ngày thường nằm mộng thấy mình hóa bướm, bay nhởn nhơ trong không trung bèn đem việc ấy hỏi thày. Ông thày đó là một vị chân nhân, thông hiểu cả vũ trụ, nên nghe xong, ông ta giảng giải : — Nguyên thuở trời đất mới phân, âm dương vừa định, thì có một con bướm trắng hút hết tinh túy của các loài hoa, đoạt khí thiên của nhật nguyệt, tạo thành một nguyên tố trường sanh bất tử. 

Con bướm trắng ấy một hôm lại đến cung Dao Trì hút nhụy hoa bàn đào của Tây Vương Mẫu, nên bị con chim thanh loan giữ vườn mỗ chết, hồn dật dờ xuống cõi trần mà đầu thai ra ngươi đó. 

Trang Chu nghe nói như tỉnh giấc chiêm bao, đầu óc cởi mở, quan niệm được những nét huyền diệu của vũ trụ, bèn đóng cửa tu hành, về sau trở thành một nhà đạo học cao siêu. 

Một hôm Trang Tử nằm mộng thấy mình là bướm, vui vẻ tiêu dao sống kiếp bướm. Tỉnh giấc thấy mình làm người sống tiêu dao kiếp người... người và bướm chẳng khác... đều là ông tiêu dao tự tại . 

Ngộ nằm ở chỗ : tiêu dao. 

Có người nói TrangTử đã đi xa hơn đạo Phật ở chỗ không còn chấp đến chỗ làm bướm làm người làm thánh hay làm quỷ... làm bướm sống tiêu dao kiếp bướm, làm người sống an vui kiếp người... Ko cần bận lòng. 

Vội nhận xét như vậy thì quá chủ quan. Khiến người khác hiểu lầm sanh ra dãi đại chễnh mãng tu hành. Trang Tử đã nhập vào dòng thánh giác ngộ... chắc chắn ko dọa lạc đường khổ... Chúng sinh chấp ngã lẫn quẩn trong lục đạo: bị đủ sự ràng buộc, ảnh hưởng ... làm sao có thể làm người sống tiêu dao kiếp người, làm bướm sống tự tại kiếp bướm ? 

Để có thể sống tiêu dao, Trang Tử đã tu tập từ trước, chưa kể những kiếp tu hành trước nữa.

Câu chuyện nói lên ý : thực và mộng trộn lẫn với nhau ,không thể phân biệt cái gì là thực và cái gì là mộng nên cuộc đời cũng chỉ là một giấc mộng dài mà thôi .

Một chữ "Ngộ" cho sự chân thật và ý tột cùng. 

Ngộ từ trong một giấc mơ hay là lời thầy giảng giải thì ta không biết được, chỉ có Trang Chu là người hiểu rõ nhất là mình đã ngộ từ đâu 

Chắc tại ta còn chưa ngộ hay chăng?

Con bướm trường sinh bất tử bị mổ chết! Trường sinh chỉ là chuyện chiêm bao. Đầu thai thành Trang Tử cũng lại chiêm bao. 

Cuộc đời đâu là mộng đâu là thực? Thực cũng là mộng, mộng cũng là thực. Trang Tử ngộ ra chuyện này mới có câu nói: "Ta thà kéo lê cái đuôi dưới bùn chứ không thèm làm cái xác của con Thần Quy thờ trong nhà Thái Miếu".

Chân thật về câu chuyện trên? Nằm ở câu,con bướm tạo thành nguyên tố trường sanh bất tử đó là con bướm thấu suốt lý Đạo,thế gian này trường sanh bất tử chỉ có Đạo.Vị Chân nhân đó thấy rỏ sở đắc của Trang Tử,nên giải thích đúng cơ.Nên ngày nay chúng ta mới biết có một Trang Tử khai Đạo đầy khí phách.như một lưỡii gươm bén của Tuệ giác...

vì bị dính mắc nên Trang tử đã được khai thị thông qua giấc mơ mình hóa bướm , cuối cùng ông hiểu được " Vạn vật đồng nhất thể " tất cả vạn vật từ ko mà thành có , rùi từ có trở về ko vậy nên ko nên chấp nhất đâu là bướm đâu là Trang Tử 

Đời người là một giấc mơ, trong mơ lại có mơ. Trang Tử hóa bướm là giấc mơ của Trang Tử, bướm hóa Trang Tử, đối với Trang Tử là thật nhưng đối với bướm thì đó là một giấc mơ. Giấc mơ của Trang Tử lại là thật đối với bướm. Hỏi ai ngàn tuổi trên đời Hay là chen chúc một thời rồi đi