ÇOMÜ İletişim Fakültesi

KİTLESEL İLETİŞİM VE KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARI

Bu sunum, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İletişim Fakültesi'nde Radyo, Sinema ve Televizyon Bölümü öğrencilerine verilen İletişime Giriş dersi için hazırlanmıştır.

Yrd. Doç. Dr. Esmeray KARATAŞ ATEŞ ekaratas@comu.edu.tr 2016 Güz

KİTLESEL İLETİŞİM

Toplumun çevreyle / kitlelerle bütünleşmesini sağlar Kitle iletişim araçları (medya) ile gerçekleştirilir Gönderici kurumsal yapıdaki kuruluşlardır Alıcı hedeflenen kitlenin özelliklerine göre değişiklik gösterir İletiler çok sayıda ve çeşitlidir Araçlar iletişim teknolojisi ürünleridir Genel iletişimden en temel farkı anında geribildirim olmamasıdır

Geribildirim alma teknikleri

Mektup, faks, telefon, sms, e-posta yoluyla İzleyici izlenim araştırmalarıyla (anket, odak grup vb.) Programların hedef kitleyi yansıtan küçük bir izleyici grubunun

önünde yapılması Canlı yayın yapılarak hedef kitlenin anlık katkısının sağlanması

(telefon, e-posta, sosyal medya)

Kitlesel iletişim yaklaşımları

Otoriter yaklaşım Yalnızca yazılı kitle iletişim araçlarının var olduğu ve bunların krallıklar ve kiliselerin otoritelerini

pekiştirmek için kullanıldığı 16. ve 17. yy. Avrupa’sı Liberal yaklaşım

18.yy. da Fransız ihtilali ile gelen özgürlükçü ortamın etkisiyle öncelikle ABD’de basın özgürlüğü ve halkı aydınlatma amacı

Komünist yaklaşım Kitle iletişim araçlarının 20.yy. da komünist rejimlerin ortaya çıkmasıyla komünizmin pekiştirilmesi ve

propaganda amacıyla kullanılması

Toplumsal sorumluluk yaklaşımı 20.yy. ın ikinci yarısına doğru diğer yaklaşımların toplumları zaman zaman olumsuz etkilemesi

karşısında geliştirilen verilen mesajların toplumun yararına olması gerektiğini savunan yaklaşım

Kitle iletişim araçları / Medya (Mass Media)

Tiyatro Gazete, Kitap, Dergi, Broşür Sinema, Film Radyo Televizyon Plak, kaset vb. İnternet

* Kitle iletişim araçlarının ortak özelliği verilen iletiyi çoğaltmalarıdır. Bu nedenle bu araçlara mesaj çoğaltıcıları da denilmektedir.

Matbaa ve ilk basılan kitaplar

Matbaanın bulunuşu ile kitlesel iletişimde yaşanan devrim (1440, Gutenberg)

Matbaada basılan ilk kitap Gutenberg’in Latince İncil’i (1454), ikinci kitap Latince ve Gotik alfabesi ile Mezamir isimli dini kitap (1457)

İlk İngilizce kitap Canterbury hikayeleri / G. Chaucer (1476, William Caxton)

Matbaanın ABD’ye gelişi 1638’lerde Osmanlı matbaasında ilk olarak Marmara Denizi haritası basılıyor

(1719, İbrahim Müteferrika)

Gazeteler ve basın özgürlüğü

Matbaanın bulunuşundan 150 yıl sonra basılıyor 15-18.yy.lar arasında Avrupa’da sansürün kaldırılması, Rönesans ve

Reform çalışmaları, Aydınlanma Çağı (İngiliz filozofu John Locke) Avrupa’da ilk düzenli günlük gazeteler 17.yy.ın ikinci yarısında çıkıyor

Almanya’da Leibziger Zeitung (1660) İspanya’da La Gaceta de Madrid (1661) İngiltere’de Post-Boy (1665) ABD’de Pennsylvania Packet (1784) Osmanlı’da Vakayyi Mısriye (1828’de Kahire’de Mısır valisi tarafından Türkçe ve Arapça yayınlanan

resmi vilayet gazetesi) Philadelphia Yurttaş Hakları Beyannamesi (1776) İnsan ve Yurttaşlık Hakları Bildirisi’nin yayınlanması (1789)

20.yy. Gazete Grupları

Kitle gazeteleri Ulusal gazeteler

Magazin gazeteleri Tabloid gazeteciliği

Fikir gazeteleri Araştırıcı gazetecilik

Tematik gazeteler Belli bir konu hakkında çıkarılan gazeteler (örneğin spor gazeteleri)

Sinemanın bulunuşu

1888’de İngiltere’de Louis Le Prince’in Leeds, Yorkshire ve Roundhay bahçe manzaraları adlı filmleri bilinen ilk film çekimleridir

1893’te ABD’de Edison laboratuvarında üretilen kineteskop denilen ilk pratik film çekim kamerasının tanıtımı

1895’te Fransız Auguste ve Louis Lumiere kardeşlerin sinematografi dedikleri gösterim aracı ile gösteri yapmaları (Lumiere kardeşler dünyanın dört bir yanına kameraman göndererek farklı haber niteliğinde çekimler yaptırmıştır. Bu nedenle ilk sinema ürünlerinin haber filmi ve belgesel sinema olduğu görülmektedir.)

1920’li yıllara kadar sessiz olan sinemanın sesli sinemaya dönüşmesi

Radyonun bulunuşu

Radyo yayını, elektromanyetik dalgaların enerjisi aracılığı ile bir olayın bir iletinin topluma ses yoluyla aktarılmasıdır.

1860-1865 yıllarında İngiliz James Clerk Maxwell’in radyo dalgalarının varlığını buluşu

1885 Alman Heinrich Hertz’in elektromanyetik dalgaların varlığını ispatlaması,

1895’te İtalyan Guglielmo Marconi (telsizin babası)’nin radyo dalgaları sesin naklini gerçekleştirmesi ve 1901’de denizaşırı olarak sesi radyo dalgaları aracılığı ile bir kıtadan diğer kıtaya göndermesi

1907’de Fransız Lee De Forest (radyonun babası)’ın ilk deneme radyo yayınlarını başlatması

1920’de ilk düzenli yayının Amerika’da gerçekleşmesi

Televizyonun bulunuşu

TV yayını; Elektromanyetik dalgaların aracılığı ile bir olayın, iletinin topluma hem ses hem de görüntü olarak aktarılmasıdır.

1873’te İngiliz Andrew May’in ışık dalgalarının elektrik akımına çevrildiğini ve selenyum maddesinin elektriğe dirençli olduğunu bulması

1883’te Alman Paul Nipkow’un tv tarama tekniğinin ilk basit buluşu olan, görsel görüntüyü veren «döner disk»i buluşu

1920’lerde döner diskin uygulamaya konuluşu; 1923 yılında Amerikalı Jenkins ve 1925 yılında İngiliz Logie Baird’ın kaba görüntüler elde edişi

1936’da ilk tv yayınlarının Londra’da gerçekleştirilmesi (BBC) 1950’lerde renkli tv yayınlarının başlaması 1951’de kısa dalga üzerinden kıtalararası ilk yayın

Uydu yoluyla Radyo ve TV yayını

Uydudan doğrudan yayın 1970’li yıllar Bireysel ya da toplu olarak çok küçük çanak antenlerle alınabilmekte

Sayısal / Dijital yayıncılıkta iletişim uyduları 2000’li yıllar Yeni iletişim teknolojileri (Dijital radyo ve tv yayıncılığı)

Karasal dijital yayıncılıkta iletişim uyduları Dijital yayınların karasal vericilerle yapılması Karasal sayısal radyo ve tv yayını Bu amaca yönelik özel alıcılar ve hizmet sağlayıcılar gerekli Maliyeti yüksek olmasından dolayı yaygınlaşamamıştır