Ишлэл

|2:http://en.biosafetyscanner.org/schedaevento.php?radioeventi=radiobutton&evento=86&evento1=#tabs-2

1:http://organic.lovetoknow.com/GMO_Statistics

MEDIMPEX LLC

PCR-Д СУУРИЛСАН GMO-TEST

ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ

Genetically modified organism (GMO) буюу

хувиргасан амьд организм (ХАО) гэдэг нь

биологийн систем, амьд организмын

удамшлын материал болох генийг генетик

инженерчлэлийн аргаар өөрчлөн шинэ

чадамжай амьд биеийг гарган авахийг хэлэх

бөгөөд энэ нь байгаль дээр урьд өмнө

байгаагүй генетикийн цоо шинэ бүрдэл

бүхий амьд бие учир хувиргасан амьд

организм гэж нэрлэдэг. Дэлхийн хүн амын

өсөлтийг дагаад үүсэж байгаа ядуурал,

өлcгөлөн зэрэг асуудлуудыг шийдвэрлэх

зорилгоор шим тэжээл өндөртэй, хурдан

болцтой, ган зудад тэсвэртэй, өртөг зардал

багатай хүнсий ургамал, таримал, ан амьтан ,

жимс ногоо зэргийг гарган авч дэлхийн зах

зээлд нийлүүлээд удаж байгаа боловч

тэдгээр бүтээгдэхүүн, организмуудын хүний

бие организм үзүүлэх нөлөөлөл, хортой

болон ашигтай талаар бүрэн судлагдаж

нэгдсэн дүгнэлтэд одоогоор хүрээгүй байгаа

учир аливаа улс, үндэстэн бүр хувиргасан

амьд организмын гаралтай хүнсний

бүтээгдэхүүн болон организмуудыг хянах

тодорхойлох асуудлаар маш нарийн

хуульчилж төрийн бодлогийн түвшинд

анхааралдаа авах болсон. Олон улсын

түвшинд хувиргасан амьд организмын

асуудлыг КАРТАГЕНЫ протокол хэмээх

баримт бичгийн хүрээнд зохицуулдаг бөгөөд

Монгол улс тус протоколд нэгдсэн байдаг

байдаг. Энэ протокол нь генетик

инженерчлэлээр гарган авсан ХА О-ыг

аюулгүйгээр ашиглах талаархи

харилцаануудыг зохицуулах тухай олон

улсын баримт бичиг юм.

Хувиргасан амьд организын гаралтай

хүнсний бүтээгдэхүүний тоо хэмжээ зах

зээлд эрс нэмэгдэж байгаа боловч тэдгээрийн

хор уршиг болон нөлөөлөл бүрэн судлагдаж

дүгнэлтэд хүрээгүй байгаа үед тэдгээрийг

оношлож, аливаа хүнс, эмийн бүтээгдэхүүн

нь ямар нэг генетик өөрчлөлтөнд орсон

эсэхийг генийн түвшинд тодорхойлох явдал

хүнсний аюулгүй байдлын хувьд хамгийн

чухал асуудал юм. Тодруулвал 1АНУ-д

худалдаалагдаж байгаа эрдэнэшишийн 88%,

шар буурцагны 93%, хөвөнгийн ургамалын

94%, папаяа жимсны 75%, хувиргасан амьд

организмын гаралтай, 2008 оны байдлаар

843000-генетик өөрчлөлттэй үхэр

бүртгэгдсэн байдаг байна. Мөн манай улсын

импортын хүнсний бүтээгдэхүүний

дийлэнхи хувийг хангадаг БНХАУ-н хувьд

тодорхой албан ёсны ХАО-ын талаарх

мэдээлэлийн сан байхгүй байгаа явдал

бидний хувьд томоохон эрсдэл болж байна.

иймээс ХАО-ыг тодорхойлох молекул

биологийн PCR-д суурилсан аргийг

танилцуулж байна.

ХАО-ЫГ ТОДОРХОЙЛОХ ҮНДСЭН

АРГУУД:

1. Бүтэн геномын секвенс буюу

дарааллын тодорхойлох

2. 2D-электрофорез

3. ДНХ-микро-аррай (DNA-micro array)

4. Уургийн- микро-аррай (Protein-micro

array)

5. Флоуресценцын хамааралт

спектрофкоп

6. qPCR, multiplexPCR байдаг бөгөөд

эдгээрээс хамгийн өртөг багатай,

хурдан түргэн, хялбар арга нь PCR-ын

арга байдаг.

Ишлэл

|2:http://en.biosafetyscanner.org/schedaevento.php?radioeventi=radiobutton&evento=86&evento1=#tabs-2

1:http://organic.lovetoknow.com/GMO_Statistics

PCR ашиглан хувиргасан амьд организмыг тодорхойлохдоо тухайн бүтээгдэхүүний дээжнээс

ДНХ-н молекул ялган авах явдал хамгийн чухал байдаг. Гэвч түүн дотор агуулагдах гадны

дараалаын хэсгийг PCR ашиглан илрүүлэх боломжтой байдаг байна. Гэвч энэ аналитик арга

нь тухайн организмаас гадны гэсэн ганц л дарааллыг илрүүлэх боломжоор хязгаарлагддаг.

Мөн энэ арга нь чанарын болон зөвхөн хагас тоон тодорхойлолт (semi quantitative) хийдэг.

Энэ аргийн гол үндсэн зарчим нь тухайн хувиргасан организмын геномд орсон гадны

дараалал бүхий генийн протомор, бүтцийн ген, терминатор, конструктор зэргийн аль нэг

хэсгийн праймерыг ашиглан PCR-аар олшруулан тодорхойлох явдал байдаг бөгөөд

ашиглагдаж байгаа генийн праймерүүд нь худалдаанд байдаг учир тэдгээрийг худалдан

авснаар тодорхойлох боломж бүрддэг байна. Нэг гадны ген, хэд хэдэн трансгеник маркерууд

ашигладаг. Трансгеник ургамалуудад вирусын промор ашиглах явдал түгээмэл байх бөгөөд

тэдгээрийн нэг нь тамхины ургамалын вирусын 35S-промотор, 19S- промотор, орно.

Худалдааны трансгеник ургамалуудад

Agilent 2100 bioanalyzer машин болон

DNA500 LabChip® kit ашиглан Multiplex-

PCR аргаар ХАО-н гаралтай

бүтээгдэхүүний генийг тодорхойлсон

судалгааны ажлын үр дүнг харуулав.

Трансгеник генүүдийн жишээ:

Bt176 болон Bt11 нь хортон шавьжинд

тэсвэртэй шар буурцагны ген

MON810- хортон шавьжинд тэсвэртэй

МОНСАНТО корпариацын шар

буурцагны ген

T25- glufosinate-д тэсвэртэй Agrevo-н

шар буурцагны ген.

Bt176 ген нь Bacillus thuringiensis хэмээх

зүйлийн бактериас анх ялгаж авсан Cry1Ab

уургийн ген бөгөөд энэ нь ургамалын

хортон шавьжнуудын хоол боловсруулах

замыг гэмтээж үхүүлдэг чанартай учир

ургамалд хортон шавьжинаас тэсвэртэй

болгох үүднээс ашиглагддаг бөгөөд

ихэвчлэн 35S промотор ашиглан генетик

конструкц хийдэг

Multiplex PCR ашиглан GMO-шар

буурцаг тодорхойлмон үр дүн:

152-bp фрагмент бүхий гадны ген

343-bp фрагмент бүхий Bt176 шар буурцаг 149-bp фрагмент бүхий T25 199-bp фрагмент бүхий MON810 110-bp фрагмент бүхий Bt11 270-bp фрагмент бүхий GA21 ген A) 1-Bt176 5 %, Bt11 2 %, T25 5 %, GA21 5 %, MON810 5%, 2-

Bt176 2 %, Bt11 2 %, T25 2 %,

GA21 2 %, MON810 2 %, 3-Bt176 0.2 %, Bt11 0.2%, T25 0.2 %,

GA21 0.3 %, MON810 0.3%,

4-Bt176 2 %, 5-Bt11 2 %, 6-T25 2 %, 7-GA21 2 %, 8-MON810 2

%, 9-GMO-агуулаагүй шар буурцаг, 10-PCR бланк

B) электроферограммын шугам 2 (multiplex-PCR 2 % шар

буурцагын агууламж). феакуудад: Bt11(2),

T25(3), гадны хяналтын ген(4), MON810(5),

GA21(6),BT176(7).

Ишлэл

|2:http://en.biosafetyscanner.org/schedaevento.php?radioeventi=radiobutton&evento=86&evento1=#tabs-2

1:http://organic.lovetoknow.com/GMO_Statistics

ХҮНСНИЙ ГАРАЛТАЙ БҮТЭЭГДЭХҮҮНЭЭС ГЕНОМЫН ДНХ ЯЛГАХ ПРОТОКОЛ

эх үүсвэр: http://www.taq-dna.com/food-dna-purification-_399.html