phẫu thuật các khối u lành tính vùng hàm mặt

L/O/G/O

PHẪU THUẬT CÁC KHỐI U LÀNH

TÍNH VÙNG HÀM MẶT

Nhóm 3, 4

www.themegallery.com

I. Đại cương

NHẮC LẠI BÀI CŨ:

Thế nào là u lành tính?


I. Đại cương

U là khối mô phát triển bất thường, sinh sản thừa, tăng trưởng quá mức, không đồng bộ với các mô hình bình thường của cơ thể

U lành tính: • Tế bào tân sinh vẫn còn giữ được tính chất ,

hình dạng của tế bào mẹ, chỉ rối loạn về số lượng và sự sắp xếp.

• Ít nguy hiểm, phát triển chậm, có giới hạn, không tái phát khi cắt bỏ, gây chèn ép chứ không phá hủy các bộ phận lân cận


II. Phân loại & bản chất mô học


U men

Phát sinh từ tế bào biểu mô của cơquan tạo men, biểu mô Malassez, biểu mô của các nang quanh thân răng


Hình lưới với các tế bào BM bao xung quanh chất nền

• U xê măng

Do sự tăng sinh của lớp cement

• U răng Là u hỗn hợp, do sự tăng

sinh của biểu mô và mô liên kết cho ra những tế bào tạo ngà và tạo men -> sự thành lập men ngà trong u

Ngà răng bị khử khoáng và những khoảng trống của men răng bị khử khoáng nằm lộn xộn cùng với chất nền men răng.


U tế bào gai

• Do sự tăng sản của tế bào gai



U lợi

• Do sự tăng sản của tế bào biểu mô lợi,mô liên kết lợi



U xơ



U mỡ



U hỗn hợp tuyến nước bọt

• Do sự tăng sinh của tế bào biểu mô nang, biểu mô ống tuyến và tổ chức đệm liên kết (xơ, sụn)



U máu

• Là một dị dạng hoặc tăng sinh của mạch máu



U bạch mạch

• Là 1 dị dạng bẩm sinh của bạch mạch, thuộc loại không hoạt động


• Thể đơn giản

• Thể hang

• Thể nang



• u xơ xương hóa: GIỐNG LOẠN SẢN XƠ, LÀ TỔ CHỨC U LÀNH

• U XƯƠNG DẠNG XƯƠNG:

ÍT GẶP Ở X HÀM DƯỚI

U xương

U xơ xương hóa

U xương dạng xương

U xương thực


III. Nguyên tắc phẫu thuật

Cắt phần mềm:

1. Cắt hình thoi

2. Cắt theo nếp nhăn nếu ở da

3. Có khâu nếu dùng dao thường

Cắt xương:

1. tránh làm cháy xương

2. tránh để lại xương bén nhọn

3. tránh để sót xương vụn


IV. Phẫu thuật u lành vùng hàm mặt

1. U men

a) Lâm sàng: có 4 thể• U nguyên bào men

đơn giản• U men dạng tuyến• U men hắc tố• U biểu mô canxi hóa



1. U mena) Lâm sàng: hay gặp nhất là u

nguyên bào men đơn giản:• Thường gặp ở cành ngang XHD• Phát triển to dần• Răng ở trên u lung lay• Dấu bóng nhựa• Có khi gây loét, nhiễm trùng• X quang: hình nang nhiều buồng• Chọc hút: nước vàng chanh, hạt

cholesterol



1. U men

b) Phẫu thuật: 3 phương pháp: Phương pháp bóc tách lấy toàn bộ u Phương pháp cắt u và một phần xương hàm

xung quanh Phương pháp cắt đoạn xương hàm



1. U men

b) Phẫu thuật: PHƯƠNG PHÁP 1 Bóc tách lấy toàn bộ u:

• Sau khi mở xương, dùng thìa nạo lấy u

• Phương pháp này dễ tái phát (20-30%) vì không lấy hết tế bào u



1. U men

b) Phẫu thuật: PP THỨ 2 Phương pháp cắt u và một phần xương hàm

xung quanh• Sau khi rạch phần mềm, đi đường trong miệng ở

ngách lợi nếu u nhỏ, đường ngoài miệng nếu u to• Tới xương hàm, dùng mũi khoang tròn khoan

nhiều lỗ hình chữ nhật cách u 0.5cm, dùng mũi khoan trụ nối các lỗ lại với nhau

• Lấy toàn bộ u cùng với 1 phần xương hàm lành



Phương pháp cắt đoạn xương hàm• Khi u lớn đã xâm lấn hết bề ngang xương

hàm->cắt đoạn đứt rời xương hàm,hai đầu cắt cách u 0.5 cm

• Cần có kế hoạch chế tạo phương tiện giữ chỗ và cố định nối 2 đầu xương gãy hoặc kế hoạch ghép xương tức thời đảm bảo chức năng ăn nhai thẩm mĩ cho bệnh nhân

1. U men: PP THỨ 3


2. U xê mănga) Lâm sàng:• Ít gặp, ở người lớn tuổi,

khu trú ở vùng răng cửa, răng cối lớn dưới

• Do khi nhổ răng gãy chân không lấy lên được

• Tình cờ chụp phim x quang phát hiện được

U CEMENT GIAI ĐOẠN 1



2. U xê măngb) Phẫu thuật:• Sau khi rạch niêm mạc, mở xương vào u• Dùng mũi khoan và cây nạo lấy toàn bộ u• Khi lấy ra trên đại thể u không nhẵn, lấm tấm,

không rắn như tổ chức men (u răng) nhưng cứng hơn tổ chức xương




3. U rănga) Lâm sàng: có 2 thể

U răng phức hợp• Khối cản quang

không đều đặn• Không có dạng răng• Không có bọc và

ranh giới với xung quanh không rõ

U răng đa hợp• Khối cản quang đều

đặn• Có dạng răng• Có ranh giới rõ với tổ

chức xung quanh


3. U răngb) Phẫu thuật: Sau khi tạo vạt, mở xương, đến u thì dùng

thìa nạo, đục, mũi khoan lấy u Cố gắng đừng để sót u


U RĂNG PHỨC HỢP

U RĂNG ĐA HỢP


4. Phẫu thuật u tế bào gaia)Khu trú: thường gặp ở lưỡi, niêm mạc má,

môi, vòm miệng

b)Lâm sàng:

• Nhỏ, có chân

• Giống bông cải, nếu nằm dưới 1 hàm giả, nó bị đè xuống và có hình dẹt

• Hay chảy máu, không đau

• Sau khi cắt dễ tái phát



4. Phẫu thuật u tế bào gaic)Phẫu thuật:

• Gây tê dưới đáy khối u với xyclocaine 2%

• Dùng dao mổ rạch quanh khối u theo hình thoi, cách u 1-3mm

• Dùng kéo đầu cong tù cắt bỏ u hết đáy của nó

• Dùng kẹp chaput nhỏ hay allis kẹp vào đầu thoi nhấc u lên cao kẽ dễ cắt bỏ phần đáy u



4. Phẫu thuật u tế bào gaic)Phẫu thuật: u nhỏ ở lưỡi hay niêm mạc má: thường khâu

đóng vết mổ U nhỏ ở vòm miệng: có thể đặt băng phẫu

thuật nha chu. Sau đó nếu có hàm giả thì dùng hàm giả che phủ bên ngoài. Nếu không thì đặt gạt lên vết mổ cũ rồi dùng chỉ luồn qua kẽ răng để giữ gạt



5. Phẫu thuật u lợi, phì đại lợi:

A. U lợia)Khu trú: thường ở vùng nướu viền cổ răng cối

lớn nhỏ trên

b)Lâm sàng:• có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nữ> nam, liên quan

đến nội tiết tố và kích thích tại chỗ• U phát triển ở bờ nướu, từ kẽ răng, to dần và có

hình giọt nước, có cuống khi u to khoảng 1cm




A. U lợib) Phẫu thuật:• Gây tê tại chỗ• Dùng dao điện hoặc dao thường cắt vòng quanh

cuống u, cách u 1cm đến tận xương• Nếu u ăn sâu vào ổ răng hay vào xương thì cần nạo

sạch và đốt điện hay đốt bằng ax tricloacetic để chống sót u

• Nhiều khi cần nhổ răng, nạo sạch ổ răng để lấy hết u




B. Phì đại lợia)Khu trú:• Ở người không còn răng: trên sống hàm• Ở người còn răng: phát triển từ viền cổ răng

b)Lâm sàng• ở người già không còn răng: gây mào sống hàm di

động• ở thanh thiếu niên: che lấp răng, di chuyển răng làm

thưa kẽ răng




B. Phì đại lợic) Phẫu thuật:

• Mào sống hàm di động: cắt hình quả trám, khâu kín 2 mép vết mổ

• phì đại lợi ở thanh thiếu niên: cắt vòng tới quá viền cổ răng, dùng băng nha chu băng lại



6. Phẫu thuật u hỗn hợp tuyến mang taia)Lâm sàng:

• U nằm trước nắp tai, hơi thấp một chút

• Giai đoạn đầu: u nhỏ (2-3cm), gồ dưới da, sờ chắc, di động dễ

• Giai đoạn toàn phát: u lớn (>5cm), sờ có chỗ mềm, chỗ rắn

• Giai đoạn thoái hóa: có loét, đau, liệt dây thần kinh mặt



6. Phẫu thuật u hỗn hợp tuyến mang taib) Phẫu thuật

• Rạch theo đường redon, quanh trước tai, vòng xuống bờ dưới xương hàm

• Dùng kéo cong nhỏ đầu tù, bóc tách lấy toàn bộ u

• Khi u nhỏ cố gắng bảo toàn dây thần kinh VII, khi u lớn, đã thoái hóa thì cắt tuyến và dây thần kinh VII



7. Phẫu thuật u xơ và u mỡ phần mềma) Lâm sàng:

• Hay gặp ở má, da trán

• U có ranh giới và vỏ bọc rõ, di động dễ

• Sờ mềm nếu là u mỡ, chắc nếu là u xơ


U MỠ


7. Phẫu thuật u xơ và u mỡ phần mềmb) Phẫu thuật

• Cố gắng đi đường trong miệng, nếu rạch ngoài mặt thì theo các nếp nhăn tự nhiên để bảo toàn thẩm mĩ

• Dùng kéo đầu tù bóc tách, lấy toàn bộ u

• Khâu đóng vết mổ sau khi cầm máu kĩ



8. Phẫu thuật u mạch máu và u bạch mạch:

a)Lâm sàng: theo quan điểm huyết động học:



8. Phẫu thuật u mạch máu và u bạch mạch:

b) Phẫu thuật:


• Phẫu thuật làm tắc mạch nuôi dưỡng: tìm cách vào động mạch nuôi dưỡng bằng ống thông catheter tổ chức cơ hay vật nhân tạo làm tắc nghẽ mạch nuôi dưỡng u

Khâu xơ hóa hay khâu luồn khối u: •Dùng chỉ cagut khâu vòng qua lại dưới và xung quanh u • Thắt nút làm hạn chế lưu thông máu gây xơ hóa

Phẫu thuật cắt một phần hay toàn bộ u

Phẫu thuật lạnh bằng nitơ lỏng gây bỏng: • Độ lạnh tới -196 độ C• Là phương pháp tốt nhất chỉ định cho các u máu ở những nơi khó mổ như sàn miệng, gốc lưỡi, trẻ em


9. Phẫu thuật u xơ xương hóaa) Lâm sàng:

• Gặp ở thanh thiếu niên

• Phát triển chậm, không nhiễm trùng

• Khi u to làm phồng ngách lợi: sờ chắc, ko có dấu bóng nhựa

• X quang: hình hủy xương ranh giới rõ

• Chọc dò: không hút dc gì



9. Phẫu thuật u xơ xương hóab) Phẫu thuật:

• Sau khi rạch phần mềm, mở xương

• Dùng cây nạy và thìa nạo lấy u

• Tổ chức u màu trắng chắc



10. Phẫu thuật u xương xương hàma) Lâm sàng:• Gặp ở người trẻ, hàm trên> hàm dưới, nữ>nam• Khởi đầu thầm lặng. Phát triển to dần làm biến

dạng mặt• Không đau, không nhiễm trùng• Không có dấu bóng nhựa• X quang: hình cản quang đậm hơn xương, ranh

giới không rõ



10. Phẫu thuật u xương xương hàmb) Phẫu thuật:• Chỉ đẻo gọt bớt u cho cân đối khuôn mặt theo

nhu cầu thẩm mỹ



V. Chăm sóc hậu phẫu

• Chăm sóc vết mổ (chủ yếu)

• Theo dõi đối với những u có khả năng tái phát


Education

phẫu thuật các khối u lành tính vùng hàm mặt