Page 5 of 12

UNIVERSITETI I TIRANES FAKULTETI I HISTORISE-FILOLOGJISE DEGA: GJEOGRAFI

DETYRE KURSI

TEMA:Hapsira gjeografike e bashkise Pogradeci

Punoj:Fatjon Cane Pranoj:Prof.Dr.ASC. Ana Kosovrasti

Hyrja.faqe 2

KAPITULLI I PAR : Vecorite Fiziko Gjeografike ....faqe 3

-Relievi faqe

-Klima ..faqe

-Hidrografia..faqe

KAPITULLI I DYT: Zhvillimet sociale dhe Denografike ..faeq -Historiku I Popullsise ..faqe

-Intepretimi I Faktorve ndikues faqe

KAPITULI I TRETW: Sektori I sherbimeve,...faqe-Zhvillimi Ekonomik.faqe

-Deget kryesore ekonomike...faqe

-Problemet Mjedisorefaqe

KAPITULLI I PESTW...faqe

-Perfundimet..faqe

-Rekomandimet.faqe

-Literatura..faqe HyrjaZgjedhe te studioj ne detyren time dinamiken e popullsise se Qarkut Pogradec. Per faktin se eshte dhe vendilindja ime dhe per disa karakteristika te vecanta qe paraqet kjo zone. Ne kete detyre synojme te kuptojme sa me mire si kane ndikuar kushtet natyrore klimatike ekonomike dhe sociale ne popullsi. Me anen e shifrve dhe grafikeve ne do veme ne dukje evulucioni e popullsise te bashkinse Pogradec.

-Relievi dhe ndikimi I tij.Pozita gjeografike Pogradeci gjendet n zonn lindore t vendit dhe n pjesn jugperndimore t Liqenit t Ohrit. Ai shtrihet n 20 3848 gjatsi gjeografike lindore, 40 5405 gjersi gjeografike veriore dhe n kuotn 696 m mbi nivelin e detit. Kufizohet n veri dhe verilindje me Liqenin e Ohrit, n jug dhe perndim e rrethojn, si kuror, kodra dhe male t lart, mbuluar me gshtenja, ahe dhe dushk, q jan vazhdim i maleve t Mokrs. N lindje, 5 km larg ndodhet Driloni. N juglindje kufizohet nga komuna e Buimasit dhe n veriperndim nga komuna e Hudnishtit. Qyteti, duke prjashtuar zonn ekonomike, ndrtimet e parregullta n fushn e Buimasit dhe ato t zons periferike prgjat rrugs kombtare Pogradec-Kor, shtrihet n nj siprfaqe t prgjithshme rreth 233,4 ha.Qyteti I Pogradecit shtrihet ne Fushen me te njejtin emer. Ketu vendbanimet sic e permendem me larte ka nje vazhdueshmeri te popullimit te kesaj zone. Ne kete teritor relieve eshte I favorshem per vendosjen e popullsie. Relieve fushor mundeson perqendrimin e popullsise ne kete zone per shkak te letesise per te ndertuar vendbanime vlera e elementeve klimatik jane te favorshme per shkak te ndikimit zbutes te liqenit dhe te lartesise te ulet te nivelit te detit.Ne kete fushe ka me shume mundesi per te organizuar aktivitetet ekonomike dhe buqesore sesa ne pjesen tjeter te rrethit te Pogradecit, mundesite qe oftohen per kultivimin e kulturave te ndryshme buqesore jane te medha. Per sa I perket karakterit te trasportit te mallrave dhe njerezve deri para disa viteve ka qene disi I veshtire per shkak te relievit te thyer malor qe rrethon fushgropen e Pogradecit, por me ndertimin e rrugve te reja ky problem eshte zgjidhur. Nuk mund te themi qe ka kushte te favorshme pjesa tjeter e rrethit te Pogradecit sepse 80% e siperfaqes se rrethit ndodhet ne lartesite mbi 2000 m mbi nivelin e detit.

-Klima dhe ndikimi I saj ne popullsiKushtet klimaterike Rajoni i Liqenit t Ohrit ka klim lokale kontinentale. Temperatura mesatare sht 11,4 C, me temparatura mujore maksimale mesatare, n korrik-gusht, prej 21,2 - 34,4 C, temperatura minimale mesatare mujore, n janar, 1,5 C. Minimumi absolut ka arritur n 17,2 C. Reshjet mesatare vjetore jan regjistruar 734 mm n Pogradec dhe 759 mm prreth liqenit. Prsa i prket errave, drejtimi m i shpesht i tyre sht nga ana e veriut, sidomos gjat periudhs s vjeshts dhe dimrit. N pranver dhe ver mbizotrojn errat e jugut dhe jugperndimit. Errat e lindjes dhe t juglindjes jan t paprfillshme (4-5% e shpeshtsis s prgjithshme t ers). Shpejtsia mesatare e ers, n rajonin e Liqenit t Ohrit, sht 3,4 m/sek.Nga pilpamja klimatike rrethi I pogradecit ben pjese ne zonen me klime mesdhetare malore dhe para malore ku dallohen te katra stinet e vitit. Pranvera dhe vjeshta jane te bollshme me reshje shiu, dimri eshte I ftohte me reshie debore dhe ngrica ndersa vera e nxete dhe e thate.Pozita gjeografike dhe klima e rrethit te Pogradecit ka ndikuar ne zhvillimin e turizmit blu (bregliqenor) qe shfrytezon veren e gjate e me shkelqim te madh te diellit. Gjitjasht edhe reshjet e bollshme si te shihut edhe te bores krijojne rezerva te medha, ujore te nevojshme per funizimin e qendrave te banuara me uje, per ujitje, per industry etj.Kjo klime mundeson kushte te mira per jetese eshte nje klime e pershtatshme per shendetin e njeriut dhe per te kultivuar kulturate ndryshme buqesore .

-HidrografiaHidrografia e rrethit te Pogradecit eshte e varfer kryesisht nga perrenj dhe rrjedhia e siperme e lumit Shkumbin. Rolin me te madh ne zhvillimin e popullsise ne kete zone e ka luajtur liqeni I Ohrit I cili eshte nje burim jetese per banoret e kesaj zone. Banoret e perdorin liqeni per plazh per pershkim etj Liqeni ka qene faktori kryesor qe ka beret e mundur vendosjes e popullsise ne kete zone.

Ekonomia dhe PopullsiaPogradeci n t kaluarn ka qen nj qendr e rndsishme industriale nShqipri. Pr tu prmendur n at koh jan industria ekromit, ehekurit, enikelit, eqymyrit, epeshkimit, e prpunim drurit dhe etj.Gjate komunizmit u bene hapa te medha per zhvillimin e qytetit ekonomikisht u haper ndisa sektor te industris se lete dhe me pas ne Gur Kuq filloj pune nxjerria dhe perpunimi I mineraleve. Kjo beri qe ne kete zone te perqendrohej nje numer me I madh i popullsie per te permbushur nevojat e industries per krahe pune. Pas renies se regjimit komunist qyteti u shkalterrua ekonomikisht ai nuk kishte me ne gjendje pune asnje sektor te industries per vec disa aktiviteteve familiar qe u hapen rishtas. Ne kete periudhe te fillimit te demokracise peshen me te madhe e zuri buqesia, shume qytetare u larguan ne emigracion te perkoshem ose te perhershem drejt Greqise dhe vendeve te tjera te europes. Kjo coji ne ulien e numrit te popullsise por ne shifra te vogla pasi popullsia qelargohej kompesohej me popullsi te re qe vendosej ne kete zone. Keta ishin kryesishte fshatare te zonave malore te cilet vini ne Pogradec per kushte me te mira jetese.Vitet e fundit ka marr nje hov te madh sektori I trete ai I sherbimeve per shkat te potencialeve turistike te Pogradecit dhe bukurive te tije. Atraksioni kryesor eshte plazhi i Pogradecit qe ndodhet brenda n qytet prgjat shetitores "1 Maji". sht nj plazh m rr, uj t pastr dhe mundsi pr argetim. N Pogradec ka edhe disa plazhe t tjer private e publike, me rr e guralece t vegjl. Jasht qytetit jan plazhet me uj t kristalt t Linit dhe Tushmishtit. Ekonomia tashme kafilluar tee ci serisht me balance pozitiv cka ka bere qe pogradeci te kete nje popullsi stable e te qendrueshme te ikurit kompesohen me e banore te ardhur.

Lindjet, Vdekjet, Shtesa natyrore e popullsis variabli sipas viteve

VitetLindjeVdekjeShtesa natyrore1990 82,125 18,193 63,932 1991 77,361 17,743 59,618 1992 75,425 18,026 57,399 1993 67,730 17,920 49,810 1994 72,179 18,342 53,837 1995 72,081 18,060 54,021 1996 68,358 17,600 50,758 1997 61,739 18,237 43,502 1998 60,139 18,250 41,889 1999 57,948 16,720 41,228 2000 51,242 16,421 34,821 2001 53,205 19,013 34,192 2002 42,527 19,187 23,340 2003 45,313 21,294 24,019 2004 40,989 20,269 20,720 2005 38,898 20,430 18,468 2006 35,891 20,852 15,039 2007 34,448 20,886 13,562 2008 33,445 20,749 12,696 2009 34,114 20,428 13,686 2010 34,061 20,107 13,954 2011 34,285 20,012 14,273 2012 35,473 20,870 14,603 2013 35,750 20,442 15,308 20143576020656 15,104

Historiku I Popullsise.Enkelejt kan qen fis q kan jetuar brenda mureve t kalas s ndrtuar n maj t kodrs pran qytetit, n pjesn veri-perndimore t qytetit. Dikur qyteti kishte dimensionet e kalas, ku momentalisht gjenden vetm rrnojat. Me rritjen e popullsis dhe mbarimit t luftrave lindi nevoja e zgjerimit. Fillimisht rrz kodrs e m von deri n at skaj saq kalaja e vjetr nuk prbnte m qendrn e qytetit.Pogradeci ka nj histori t lasht dhe dokumenta t shumta kulturore, gjeologjike dhe natyrore. Grmimet arkeologjike n kodrn mbi qytet kan zbuluar nj vendbanim ilir t shekullit V para Krishtit, q i prket fiseve t lashta Desaret dhe mbase Enkelejve. Gjat shekujve n vazhdim njerzit e fshatit zbritn posht n rrz t kodrs dhe krijuan qytetin e Pogradecit, prgjat bregut t Liqenit t Ohrit.Zbulimet arkeologjike, q konfirmojn popullimin n kt rajon, datojn nga Periudha Neolitike (6000 vjet para Krishtit), me popullsi dhe ndrtime n rritje gjat periudhave t Bakrit, Broncit dhe Hekurit. 24 monumente natyre dhe 36 monumente t kulturs jan zyrtarisht t dokumentuara. Disa nga monumentet m interesante jan:Rrnojat e nj vendbanimi ilir dhe nj kish Kristiane me mozaik shumngjyrsh jan gjetur n fshatin piktoresk t Linit i cili ndodhet n brigjet e Liqenit t Ohrit.Fshati i Selcs s siprme i populluar q nga shekulli VI para Krishtit, krkonte t bashkohej n betejat e Alexandrit t Madh. Pes varre t lasht monumental me hyrje t gdhendura tregojn famn e qytetit t fuqishm antik t Pelionit, ku ka jetuar mbreti ilir, Klit.Rruga Romake Via Egnatia kalon prmes rajonit, nga Ohri, prgjat fshatrave t Mokrs dhe mbaron n detin Adriatik n Durrs. Ura e Golikut (shek. XVII) ndrtuar mbi Lumin Shkumbin sht gjurm e ksaj rruge t vjetr romake.Burime t shumta ujore prfshi Burimet e Drilonit ku uji i pastr dhe i kristalt rrjedh n Lumin Drilon dhe m pas n liqen.Shpella t shenjta dhe nj kish ndodhen pranQaf-Thansdhe kufirit me Maqedonin. Pikturat e bra nga heremitt n mesjet mund t shihen n kish dhe n muret e shpells.

N gadishullin e Linit mozaikt q datojn shekullin e VI VII t magjepsin me bukurin e tyre, por gojdhna pr perandorin Justinian t bizantit t shekullit t VI sht shum joshse. Gojdhna thot: Justiniani, perandori me origjin ilire, n nj moment kritik ka fshehur n brigjet e liqenit t Ohrit n afrsi me gadishullin e Linit nj pjes t rndsishme t thesarit t perandoris bizantine. Kjo gojdhn ka katrmbdhjet shekuj q vjen deri n ditt e sotme.POPULLSIA

Pogradeci ka 20 912 banore sipas censusit te 2011 nga ku 10 484 jane Meshkuj ndersa 10 428 FemraChart1

10484

10429

popullsia

Sheet1

popullsia

meshkuj10484

Femra10429

4th Qtr1.2

Chart1

10484

10429

popullsia

Sheet1

popullsia

meshkuj10484

Femra10429

4th Qtr1.2

Ne bashkine pogradec ka 2900 ndertesa dhe 9 096 banesa. Njesi Ekonomike familiar jane 6 098.

Numri I Popullsise ndryshon ne sarsi te LindeveVdekjeveEmigrimeve Imigrimeve

Diferenca midis lindjeve dhe vdekjeve shpreh rritjen natyrore.

Popullsia ne komunat e rrethit te Pogradecit Chart1

15687

7002

2182

4461

5990

20848

4785

2548

popullsia

Sheet1

popullsiaSeries 2Series 3

bucimas156872.42

cerrave70024.42

dardhas21821.83

hocisht44612.85

hudenisht5990

pogradec20848

proptisht4785

velcan2548

Struktura Moshore Bashkia Pogradec Chart1

391020891821

1444071527288

249811841314

gjithesej

meshkuj

Femra

Sheet1

gjithesejmeshkujFemra

0-143,9102,0891,821

15-6514,4407,1527,288

652,4981,1841,314

Popullsia sipas Gjendjes civile Chart1

7879

11577

201

1191

popullsia

Sheet1

popullsiaSeries 2Series 3

beqare78792.42

te martuar115774.42

te ndare2011.83

I/E ve11912.85

Popullsia e qytetit ne vitin 2001 ka qene 23762. Ne vitin 2011 popullsia ka qene 20848 Ndryshimi I popullsise 2001-2011 -1,3 Personat aktive ne industry 737 ne sherbime 3983 kjo tregon qe bashkia Pogradec ka si sector primar sektorin e sherbimeve dhe turizmin.

Dinamika e Popullsis sipas Gjinise Chart1

1183511895

1222012887

1097314009

1266312854

1189614396

1234514745

1227414617

1234214647

1240014707

1271814998

meshkuj

Femra

Sheet1

meshkujFemraSeries 3

200111,83511,8952

200212,22012,8872

200310,97314,0093

200412,66312,8545

200511,89614,396

200612,34514,745

200712,27414,617

200812,34214,647

200912,40014,707

201012,71814,998

Viet re nje ulie e popullsise per shkak te emigrimit pas renies se regjimit Komunist te cilet kan emigruar per disa arsyete ndryshme. Me pas pper shkak te zhvillimit te sektorit te turizmit sherbimeve shum familie te larguara jan kethyer serisht.

Po pse ka ndodhur kjo?

Shkaqet e emigrimit masiv te shqiptareve jashte vendit pas vitit 1990 jane nga me te ndryshmet. I nisur si nje proteste kunder regjmit komunist dhe izolimit total shumevjecar te vendit nga e gjithe bota. Ne thellesi te emigracionit te jashtem te shqiptareve qendrojne aktualisht motivet ekonomike. Por, jo pa rendesi jane edhe ato per arsye arsimimi, jete me e mire, stabilitet politik etj.

MOTIVET E EMIGRIMIT Chart1

0.274

0.292

0.156

0.172

0.07

0.034

motivet

Sheet1

motivet

Paga e ulet ne Shqiperi27.40%

Ndima per familjet ne Shqiperi29.20%

Kushtet me te mira ne vendin e emigruar15.60%

mundesi me te mire per kalimin atje te kohes se lire17.20%

mundesi me te mira per tu arsimuar7.00%

Motive Politike3.40%

Pasojat migratorePositiveRritet nevoja per mbledhje te dhenash, kerkime dhe analizaRendesi Sociale: adresohen nevojat dhe problemet e migranteve, komuniteteve pritese, shoqerive derguese Studimet mbi migrimn kane rendesi ne politike-berje ne nivel kombetar dhe nderkombetar

NegativeKerkimi shkencor eshte shpesh i ndikuar nga politike-berjaFokusohet ne nevojat politike afatshkurtra te qeverive apo agjencive nderkombetare. Financuesit e projekteve vendosin mbi fushat, pyetjet, metodat dhe madje dhe rezultatet e kerkime shkencore

PerfundimetNe bashkin pogradec pas viteve 90 ka pasur nje renie te numrit te popullsise per shkak te emigrimit jashte vendit dhe brenda vendit. Gjinia dominuese jane femrat per shkak se meshkujt emigrojne qe tju sigurojne te ardhura families. Por ne vitet e fundit emgrimi eshte ne shifra minimale. Popullsi po vin ne rritje ne shifra minimale per shkak te kushteve te favorshme dhe zhvillimit turistik qe ka marre pogradeci. Tashme popullsia ne emigrim po kethehet lidhur kjo edhe me krizen ekonomike qe kane pasur vendet ku ata jetonin duke u kthyer ne vendlindje ata kan hapur biznese te reja ne sektorin e sherbimeve. Ne te ardhmen parashikohet qe popullsia do vazhdoj te rritet duke perfshir Brenda vetes te tije disa fshatra te afert me te te cilet jane rriur shum ne numrin e popullsise dhe ne siperfaqe duke I bere si lagje te jashtme te ketij qyteti. Gjith ky shvillim I detikohet pozites te mire qe ka qyteti I Pogradecit.

Literature

Arben Belbaj GJEOGRAFIA E SEKTORIT TERCIAR N RAJONIN E KORS-.ikipedia.com/pogradeciBashkia Pogradec Instat(Instituti I Statistikave te Shqiperise). Sokol Axhemi (Shkrimi Akademik)Sokol Axhemi (Gjeografia e popullsise dhe vendbanimeve)