Shkolla : …………. Punoi : Daniel Duro Klasa : …..

Puna e fëmijëve Janë 318 milionë fëmijëekonomikisht aktiv në botë. Rreth dy tëtretat e këtyre fëmijëve (218 milionë) janë të angazhuar në atë qëkonsiderohet të jetë punë e fëmijëve. Pjesa tjetër merr pjesë në forma tëpranueshme të punës. Prej 218 milionëfëmijë që punojnë, më shumë se 126 milionë janë të angazhuar në punë tërrezikshme.

Njëkohësisht puna e fëmijëve ekziston jovetëm sepse fëmijët furnizojnë punën e tyre por gjithashtu për shkak se plantacionet, fermat, fabrikat, biznesetdhe ekonomitë familjare krijojnë kërkesëpër punën e tillë. Eliminimi i suksesshëm ipunës së fëmijëve nëpër botë kërkonpërpjekje për të prekur njëkohësishtkëtë pako komplekse të faktorëve përfurnizim dhe kërkesë.

Punëdhënësit dhe organizatat e tyre janë palëtë rëndësishme në përpjekjet për të eliminuarpunën e fëmijëve. Në nivel global, organizatat e punëdhënësve kanë mbështetur miratimin e Konventave të ILO-së kundër punës së fëmijëve. Në nivel kombëtar, organizatat e punëdhënësveangazhohen aktivisht në dialogun trepalësh nëlidhje me ratifikimin e konventave, miratimin e ligjeve kombëtare kundër punës së fëmijëve dheveprimin në pajtueshmëri me këto ligje. Në nivelglobal, organizatat e punëdhënësve kanëmbështetur miratimin e Konventave të ILO-sëkundër punës së fëmijëve.

Puna e fëmijëve është puna që dëmtonmirëqenien e fëmijës dhe pengon arsimin dhezhvillimin e tij ose saj si dhe standardin e ardhshëm jetësor. Puna e fëmijëve është punëe cila për nga natyra dhe/ose mënyra sikryhet, dëmton, abuzon dhe shfrytëzon fëmijëndhe i mohon të drejtën e fëmijës për arsimim. Përkufizimet tjera për fëmijët që punojnëPërveç shprehjes “puna e fëmijëve”, ILO gjithashtu përdorë shprehjet “fëmijë punëtorë” dhe “fëmijët ekonomikisht aktiv”, natyrisht përqëllime statistikore. Këto dy shprehjeparaqesin punën e kryer nga fëmija për mëshumë se një orë gjatë një periudhe shtatëditore. Kjo punë mund të jetë me apo pa pagesë, për treg ose jo, e rregullt ose

E rastit, legale ose ilegale. Në shumëraste puna e tillë është në kuadër të ligjit, prandaj nuk konsiderohet si punë e fëmijëve. Prandaj është me rëndësi kurtë lexohen statistikat të dallohet në messë “punës së fëmijëve” që është ilegaledhe aktivitetet e përkufizuara nga termattjerë që përfshijnë punën e fëmijëve porgjithashtu përfshijnë punën që fëmijëtbëjnë në mënyrë legale. ILO shfrytëzonkëto shprehje tjera sepse është më lehtëtë grumbullohen të dhënat duke u bazuarnëto, në vend se të bazohemi ekskluzivishtmbi punën e fëmijëve.

Konventa e ILO-së për moshën minimale të punës

(C138) bën thirrje që mosha minimale e punës të

caktohet jo më e ulët sesa fundi i shkollimit të

detyrueshëm dhe në çdo rast jo nën moshën 15

vjeçare (ose 14 vjeçare në shtetet në zhvillim).

Përkufizimi i punës së lehtë Sidoqoftë puna e lehtë

mund të lejohet për fëmijët e moshës në mes 13 e

15 vjeçare (ose 12 e 14 vjeçare në shtetet në

zhvillim). Konventa përkufizon punën e lehtë për

këta fëmijë si punë që nuk ka gjasa të jetë e

dëmshme për shëndetin ose zhvillimin e tyre, dhe

nuk paragjykon vijimin e tyre në shkollë,

pjesëmarrjen e tyre në programet e orientimit

profesional dhe trajnimit të miratuara nga

autoriteti kompetent, ose nuk ndikon në kapacitetin

e tyre për të përfituar nga mësimnxënia

a) të gjitha format e skllavërisë ose praktjkat e ngjashme me skllavëri, siç janë shitja

dhe trafikimi i fëmijëve, skllavëria për borxh dherobëria, dhe puna e dhunshme ose e

detyrueshme, përfshirë rekrutjmin e dhunshëm ose tëdetyrueshëm të fëmijëve në forcat e armatosura.

b) përdorimi, prokurimi ose ofrimi i fëmijës përprostjtucion, për prodhim të

pornografisë ose performanca pornografike

c) përdorimi, prokurimi ose ofrimi i fëmijës për aktjviteteilegale në veçantj për prodhimin dhe trafikimin e drogave siç përkufizohet në traktatet relevantendërkombëtare

d) puna e cila, për nga natyra ose rrethanat në të cilatkryhet, ka gjasa që të dëmtojë

shëndetjn, sigurinë ose moralet e fëmijës.

Përqendrim në format më tëkëqija të punës Konventa e ILO-së për moshën minimale të punës(C138) është miratuar njëzëringa delegatët e ILO-së në vitin1999 dhe mbulon të gjithëfëmijët gjer në moshën 18 vjeçare. Siç tregon edhe titulli, konventa ndërlidhet me llojet e caktuara të punës që fëmijët nukduhet të kryejnë. Neni 3 përkufizon këto forma më tëkëqija si:

Puna e rrezikshme e fëmijëve Nën paragrafi(d) i nenit 3 përshkruan se çka referohet si“punë e rrezikshme e fëmijëve” (PRRF). PRRF është puna në kushte të rrezikshme ose tëpashëndetshme që mund të rezultojë nëvrasjen ose lëndimin e fëmijës (shpeshherëlëndim i përhershëm) dhe/ose të sëmundjen e tij/saj (shpeshherë sëmundjen e përhershme) si pasojë e sigurisë së dobët dhestandardeve të dobëta shëndetësore dhe tëorganizimit të punës. Lista 3 e saktë e aktiviteteve të rrezikshme duhet tëpërcaktohet nga çdo shtet pas konsultimit me punëdhënësit dhe punëtorët.

Është me rëndësi të mbahet në mend se përderisa varfëria është një faktor irëndësishëm që ndikon në vendimet e ekonomisë familjare për punën e fëmijëve, ajo nuk është faktori i vetëm. Zvogëlimi i nivelit të punës së fëmijëve nënivelin kombëtar, historikisht nuk ka rrjedhë vetëm si rezultat i ndryshimeve nënivelin e të ardhurave. Ajo gjithashtuështë ndikuar nga faktorët tjerë përfshirëlegjislacionin (ndalimin e punës sëfëmijëve, arsimimin e detyrueshëm), ndryshimet në sjellje dhe në natyrën e punës

Faktorët që shkaktojnë punën e fëmijëve janë të

ndërlidhur ngushtë. Këtu kemi përkufizuar pesë

faktorët kyç. Tre të parët (varfëria, arsimi dhe

normat sociale) mund të konsiderohen faktorë

furnizues. Ata nxisin prindërit të përdorin punën

e fëmijëve të tyre në biznesin ose në fermat e

tyre ose në tregun e punës. Faktorët tjerë

lidhen me kërkesën për punën e fëmijëve,

kërkesën nga fermat ose bizneset e prindërve

dhe kërkesën nga bizneset tjera. Kombinimi i

faktorëve të furnizimit dhe kërkesës

kontribuojnë në ekzistencën e punës së

fëmijëve. Adresimi i të gjithë këtyre faktorëve,

jo vetëm njërit prej tyre, është kritik për

reduktimin e punës së fëmijëve..

Arsyeja një: Pajtueshmëria me ligjin

Arsyeja dy: Zgjerimi i qasjes së tregut

Arsyeja tre: Përmirësimi i produktivitetit

Arsyeja katër: Etika – gjëja e duhur