SOĞUTMA SİSTEMİ:SOĞUTMA SİSTEMİ:

Soğutma Sisteminin Gereği ve Soğutma Sisteminin Gereği ve Önemi:Önemi:

       Motorları, ısı enerjisini mekanik enerjiye çeviren Motorları, ısı enerjisini mekanik enerjiye çeviren

makinelerdir. Motorlar ısı enerjisini mekanik enerjiye makinelerdir. Motorlar ısı enerjisini mekanik enerjiye çevirirken aynı zamanda çok  ısınırlar. çevirirken aynı zamanda çok  ısınırlar.

İş zamanında yanma odasındaki sıcaklık 2000 - 2500° C a İş zamanında yanma odasındaki sıcaklık 2000 - 2500° C a kadar ulaşır. Bu durum çok kısa sürse bile, bazı motor kadar ulaşır. Bu durum çok kısa sürse bile, bazı motor parçalarının 800° C ısınmalarına sebep olur. Motor parçaları parçalarının 800° C ısınmalarına sebep olur. Motor parçaları soğutulmadığı taktirde; soğutulmadığı taktirde;

a.a. Parçaların mekanik dayanımı zayıflar. Parçaların mekanik dayanımı zayıflar. b.b. Parçalar üzerinde aşırı genleşmeler meydana Parçalar üzerinde aşırı genleşmeler meydana

gelir ve hareketli parçalar arasında bulunan yağ gelir ve hareketli parçalar arasında bulunan yağ boşluğu sıfıra iner. Yağlanamayan parçalar kuru sürtünme boşluğu sıfıra iner. Yağlanamayan parçalar kuru sürtünme sonucu oluşan ısının da etkisiyle birbirine kaynar veya sonucu oluşan ısının da etkisiyle birbirine kaynar veya sıkışır kalır. (Pistonun silindirde sıkışması ve yatak sarma sıkışır kalır. (Pistonun silindirde sıkışması ve yatak sarma gibi olaylar.) gibi olaylar.)

c.c. Motor yağı, yağlama özelliğini kaybederek görevini Motor yağı, yağlama özelliğini kaybederek görevini

yapamaz. Bu durumda, kuru sürtünmeye yol açar ve aynı yapamaz. Bu durumda, kuru sürtünmeye yol açar ve aynı sonuçlan meydana getirir. sonuçlan meydana getirir.

Yukarıda açıklanan olumsuz etkileri ortadan kaldırmak için, Yukarıda açıklanan olumsuz etkileri ortadan kaldırmak için, motorun tamamen soğutulması da çözüm değildir. Çünkü, motorun tamamen soğutulması da çözüm değildir. Çünkü, motor çalışma sıcaklığına ulaşmadan istenilen gücü motor çalışma sıcaklığına ulaşmadan istenilen gücü veremez. O hâlde soğutma sisteminin görevi; motor veremez. O hâlde soğutma sisteminin görevi; motor parçalarının, motor yağının aşırı ısınmasını önlemek ve parçalarının, motor yağının aşırı ısınmasını önlemek ve motorun tam güç verecek şekilde çalışma sıcaklığında motorun tam güç verecek şekilde çalışma sıcaklığında kalmasını sağlamaktır.kalmasını sağlamaktır.

Soğutma sistemleri, sıvılı ve havalı olmak üzere iki çeşittir.Soğutma sistemleri, sıvılı ve havalı olmak üzere iki çeşittir.

Sıvılı Soğutma Sistemi:Sıvılı Soğutma Sistemi:   Sıvılı soğutma sisteminde ısınan motorun çalışma sıcaklığına Sıvılı soğutma sisteminde ısınan motorun çalışma sıcaklığına

kadar soğutulması, su ve antifriz karışımı sıvı ile sağlanır. kadar soğutulması, su ve antifriz karışımı sıvı ile sağlanır. Soğutma işlemi su pompası, radyatör ve vantilatör (fan) Soğutma işlemi su pompası, radyatör ve vantilatör (fan) tarafından yapılırtarafından yapılır..

RADYATÖR:RADYATÖR: Radyatör, motordan alınan ısıyı dağıtan, yok eden aygıta verilen isimdir. Azami miktarda suyu kanallarında tutup, atmosferle büyük bir alanını temas ettirerek soğutma işlemini gerçekleştirir. Su taşıyan kanallardan oluşan petekleri ve suyun girişini sağlayan üst kazan ve motora tekrar geri gönderen alt kazandan meydana gelir.

Su pompasıSu pompası soğutma suyunun soğutma suyunun

motor ile radyatör motor ile radyatör arasında devretmesini arasında devretmesini sağlar. Su pompası, sağlar. Su pompası, çoğu zaman vantilatör çoğu zaman vantilatör kayışı yardımıyla kayışı yardımıyla krank kasnağından krank kasnağından hareket alarak döner. hareket alarak döner. Pompa miline takılı Pompa miline takılı palet, radyatörden palet, radyatörden gelen soğutma sıvısını gelen soğutma sıvısını motorun su motorun su ceketlerine basar. ceketlerine basar. Basılan ortalama su Basılan ortalama su miktarı, saatte 20 ton miktarı, saatte 20 ton civarındadır.civarındadır.

GENLEŞME KAVANOZU (TAŞMA KABI)GENLEŞME KAVANOZU (TAŞMA KABI)

         Birçok soğutma sistemi radyatörün taşma hortumuna Birçok soğutma sistemi radyatörün taşma hortumuna bağlı plastik taşma kabı yada genleşme kavanozu kullanır. bağlı plastik taşma kabı yada genleşme kavanozu kullanır. Soğutucu sıvının genleşmesi durumunda bu depo ekstra bir Soğutucu sıvının genleşmesi durumunda bu depo ekstra bir yer sağlamış olur, bundan dolayı genleşme kavanozu da yer sağlamış olur, bundan dolayı genleşme kavanozu da denir. denir.

   Motor ısındıkça içindeki soğutucu sıvı genişler, genleşir.    Motor ısındıkça içindeki soğutucu sıvı genişler, genleşir. Eğer "genleşme kavanozu" olmasa, soğutucu sıvı taşma Eğer "genleşme kavanozu" olmasa, soğutucu sıvı taşma hortumundan dışarı taşıp ziyan olacaktır. Ama ziyan yerine hortumundan dışarı taşıp ziyan olacaktır. Ama ziyan yerine bu sefer genleşme kavanozuna dolar. bu sefer genleşme kavanozuna dolar.

      

Vantilatör Kayışı ve Vantilatör: Vantilatör kayışı, krank kasnağından hareketalarak su pompası, vantilatör ve alternatörü döndürür.

Vantilatörün görevi: Vantilatör, radyatör petekleri arasından bol miktarda havanın geçmesini ve radyatörün daha etkin soğutma yapmasını sağlar.: Vantilatörün dönmesiyle hava,radyatör petekleri arasından emilir. Havanın, petekleri yalamasıyla peteklerdeki sıcaklık havaya geçerek radyatörün daha etkin soğutma yapması

Termostat: Motorun en kısa sürede ısınmasını ve ısındıktan sonra da motorçalışma sıcaklığında kalmasını sağlar.

Çalışması: Termostat, motor suyunun sıcaklığına bağlı olarak çalışan parçadır. Isı ile boyutu değişen bir bimetal yayın ısınan su ile bir supabı açması veya soğuyan su ile kapatması prensibiyle çalışır. Antifriz:Soğutma sistemi içindeki su O C derecede donar. Donan su genleşerekmotor bloğunun çatlamasına ve radyatör lehimlerinin atmasına sebep olur.Sistemdeki suyun donmasını önlemek için antifriz (buzlanmayı önleyici) su ilekarıştırılarak motora konur. Antifriz kutuları üzerinde istenilen sıcaklıklaradayanabilecek karışım oranları belirtilmiştir. Bir litre su ile bir litre antifrizkarışımı -38 C derece sıcaklığa kadar motoru donma tehlikesinden korur. İklime göre uygun karışım sağlanmalıdır.

GELECEK DERSİMİZE SOĞUTMA GELECEK DERSİMİZE SOĞUTMA SİSTEMİ ÇEŞİTLERİ HAKKINDA SİSTEMİ ÇEŞİTLERİ HAKKINDA ARAŞTIRMA YAPARAK GELMENİZİ ARAŞTIRMA YAPARAK GELMENİZİ İSTİYORUM.İSTİYORUM.

HAFTAYA GÖRÜŞMEK ÜZERE İYİ HAFTAYA GÖRÜŞMEK ÜZERE İYİ GÜNLER……GÜNLER……

AHMET DOSTAHMET DOST