УЛААНБААТАР ХОТЫН ХОГ ХАЯГДЛЫН МЕНЕЖМЕНТ

Улаанбаатар хотын Захирагчийн ажлын алба2013 он 1

2

800-1200 гр

Гэр хорооллын нэг иргэн өдөрт:

650 гр

Орон сууцны нэг иргэн өдөрт:

Улаанбаатар хотоджилдээ 1 200 000 тонн ахуйн хог

үүсч байна.

ӨНӨӨГИЙН НӨХЦӨЛ БАЙДАЛ

Нийслэл Улаанбаатар хотоос гарсан хогны хэмжээ /тн.жил/

3Төвлөрсөн хогийн цэг дээр ирсэн хог хаягдлын мэдээнээс

1100 0

2013 он

Улаанбаатар хотын хог хаягдлын бүтэц

Зун Өвөл

4

ӨНӨӨГИЙН НӨХЦӨЛ БАЙДАЛ

Нарангийн энгэр, Морингийн даваа, Цагаан давааны төвлөрсөн хогийн цэгт өдөрт 2000-2500 тн ахуйн хог хаягдлыг хүлээн авч, дарж устгах үйл

ажиллагааг өдөр бүр ландфил технологийн дагуу хийж байна.

Нарангийн энгэр Цагаан даваа

Морингийн даваа

Эрх зүйн үндэслэл

6

МУ-ын Хог хаягдлын тухай

хууль, Хог хаягдлын

менежментийг сайжруулах

хөтөлбөр

УБ хотын хог хаягдлын

менежментийг сайжруулах

хөтөлбөр /2013-2016/

УБ хотын ЕМ-ийн А/96 тушаал

УБ хотын ЕМ-ийн А/156 тушаал

Нийслэлийн Засаг даргын үйл

ажиллагааны мөрийн хөтөлбөр

/2013-2016/

УБ хотын хог хаягдлын шинэ

менежментНЗД-ын 2013

оны А/553 захирамж

Хог хаягдлын тухай хууль8 дугаар зүйлийн 8.1.3-д:

Аймаг, нийслэл, сум дүүргийн ИТХ нь: “Хог хаягдлын менежментийг сайжруулахтай холбогдсон орон нутгийн хөтөлбөрийг батлах, түүний биелэлтэд хяналт тавих”

8 дугаар зүйлийн 8.3.1-д: Аймаг, нийслэлийн Засаг дарга нь: “Хог хаягдлын талаарх төрийн бодлогын хэрэгжилтийг нутаг дэвсгэртээ зохион байгуулах, хангах”

8 дугаар зүйлийн 8.3.2-д: Аймаг, нийслэлийн Засаг дарга нь: “Хог хаягдлын менежментийг сайжруулахтай холбогдсон орон нутгийн хөтөлбөрийг батлах, түүнийг хэрэгжүүлэх, биелэлтэд хяналт тавих”

7

Улаанбаатар хотын хог хаягдлын менежментийг сайжруулах хөтөлбөр /2013-2016/

8

Хөтөлбөрийн зорилтууд

Зорилт 1

Зорилт 2

Хог хаягдлын зориулалтын уутны хэрэглээг хэвшүүлэх, ангилан ялгах тогтолцоог нэвтрүүлэх

Хог хаягдлын тээвэрлэлтийг маршрут, цагийн хуваарьт шилжүүлэх

Нийтийн эзэмшлийн зам талбайн цэвэрлэгээг сайжруулах

Дахин боловсруулах

үйлдвэрийг ашиглалтад оруулах

НИТХ-ын 61, 63-р тогтоолын хэрэгжилтийг хангуулах

Зорилт 3

Зорилт 4

Зорилт 5

ЭРХ ЗҮЙН ҮНДЭСЛЭЛ

Хог хаягдлын менежментийг сайжруулах нэгдсэн арга хэмжээ авах тухай Нийслэлийн Засаг даргын 2013 оны 5-р сарын 31-ний өдрийн А/553 дугаар захирамж

ХОГ ХАЯГДЛЫН ШИНЭ МЕНЕЖМЕНТИЙН ЗОРИЛГО

Нийслэлийн хог хаягдлын цэвэрлэгээ, үйлчилгээг сайжруулах

Айл өрх, аж ахуйн нэгж байгууллагуудад хог хаягдлын зориулалтын уутны хэрэглээг нэвтрүүлэх

Хог хаягдлыг батлагдсан хуваарь, маршрутын дагуу ачиж тээвэрлэх ажлыг хэвшүүлэх

НИЙТИЙН ЭЗЭМШЛИЙН ГУДАМЖ ЗАМ ТАЛБАЙН ЦЭВЭРЛЭГЭЭНИЙ МЕНЕЖМЕНТ

• Зам талбайн нэг үйлчлэгчид гудамж, талбайг байршил, хязгаараар нь нарийвчлан хуваарилж эзэнжүүлэх, цэвэрлэгээг тогтмолжуулах

• Нийтийн эзэмшлийн эд хөрөнгийг /гэрлийн шон, хогийн сав, сандал г.м./ байнгын арчилгаа, цэвэрлэгээтэй байлгах

• Хог хаягдлыг хуваарийн дагуу маршрутаар цуглуулж ачих

НИЙСЛЭЛИЙН НИЙТИЙН ЭЗЭМШЛИЙН ЗАМ ТАЛБАЙН ҮЙЛЧЛЭГЧ, ЖОЛООЧ, АЧИГЧ НАРЫН НЭГДСЭН СУДАЛГАА

/2014.02.04-ний байдлаар/

№ Албан тушаал

Ажилчдын тоо Цалингийн хэмжээ

Тоо Өсөлт/ бууралт

/2013.05.01-тэй

харьцуулахад/

Дундаж цалин

Өсөлт/ бууралт

2013.05.01-тэй

харьцуулахад/

1 Зам талбайн үйлчлэгч

604 63%-иар нэмэгдсэн

600,000-750,000

20%-иар нэмэгдсэн

2 Жолооч 288 7,5%-иар нэмэгдсэн

609,650 11,13%-иар нэмэгдсэн

3 Ачигч 416 4,3%-иар нэмэгдсэн

567,650 19,7%-иар нэмэгдсэн

12

НИЙТИЙН ЭЗЭМШЛИЙН ГУДАМЖ, ЗАМ, ТАЛБАЙН ЦЭВЭРЛЭГЭЭ, ҮЙЛЧИЛГЭЭГ 5-Р САРЫН 01-ЭЭС 11-Р САРЫН 01 ХҮРТЭЛ ЗУНЫ

ЦАГИЙН ХУВААРИЙН ДАГУУ 2 ЭЭЛЖИЙН ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТАД ОРУУЛАВ.

Ээлж Ажлын цаг Цайны цаг Ажлын цаг

1-р ээлж 05.00-10.00 10.00-11.00 11.00- 14.00

2-р ээлж 14.00-18.00 18.00-19.00 19.00-21.00

Нийтийн эзэмшлийн зам талбайн цэвэрлэгээнд гарч буй ахиц, ололт

Оройн 20.00 цагт Самбуугийн гудамжны цэвэрлэгээ

Оройн 19.30 цагт Самбуугийн гудамж, түүвэр цэвэрлэгээ

ХОГ ТЭЭВЭРЛЭГЧ БАЙГУУЛЛАГУУДЫН БҮРТГЭЛ

15

Дүүргүүд Хог тээвэрлэгч байгууллага

Тохижилт үйлчилгээний байгууллага

Хариуцсан хороод

ОСХ ГХ

Хан-Уул ТҮТөв ОНӨААТҮГазар Мөнхсүх 98117980

1,2,3,11,15-р хороо 9,10,12,13,14,15,16-р хороо

Эко орчин ХХК /Анхбаяр 94994012/

4,5,6,7,8-р хороо

Сонгино-хайрханТохижилт, цэвэрлэгээ үйлчилгээ

ОНӨҮГ /ДЗДТГ-Хандбадам 98965388/

12, 13, 14, 18 2, 3, 4, 9, 10, 11, 23, 25, 28, 31

Тээвэрлэлт үйлчилгээний төв

16, 17, 19, 29 1, 2, 22, 24, 26, 30, 32

Нийтлэг үйлчилгээний төв

15, 27, 20, 21 5, 6, 7, 8,

Чингэлтэй Тохижилт үйлчилгээ

/Моломжамц 95950391/

1-6 7-16, 18

Найши трейд ХХК 17, 19

ХОГ ТЭЭВЭРЛЭГЧ БАЙГУУЛЛАГУУДЫН БҮРТГЭЛ

СүхбаатарСүхбаатар дэвшил ОНӨААТҮГ /ДЗДТГ-

Мөнхжаргал 91009778/

6, 8, 10 11, 12, 13, 18, 20Сүхбаатар тохижилт

ХХК1, 2 14, 15, 17

Улаанбаатар шинэчлэл

7 9

Алтан дорнын хүч ХХК 3, 4, 5 19Цүзүки-Юмэ ХХК 16

Баянзүрх НҮГ-1 7 2,4-холимог, 5-холимог, 21,27

НҮГ-2 1,3,6,15,18,25,26 13,14НҮГ-3 9,16-холимог,

17,19,22,24НҮГ-4

/ДЗДТГ – Туул 88069598/8-холимог,

10,11,12,20,23,28Баянгол Баянгол шинэ өргөө ОНӨААТҮГ

/Мөнгөнсүх 99013667/1, 2, 3, 4, 5, 6, 8,

12 ,13 ,14, 15, 17 , 18, 19

7, 9, 10 ,11, 16, 20, 21, 22, 23

Багануур Автожим НӨҮГ /Батнасан 91073355/ 1, 3 2,4,5Багахангай Хот тохижилтын алба /Мөнхтайван 99041365/ 1 2Налайх Тохижилт үйлчилгээ НӨҮГ /Батмөнх 99317905/ 2,5,7 1,3,4,6

16

“Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагчийн 2013-2016 оны үйл ажиллагааны мөрийн хөтөлбөр”

• 1-р бүлгийн 1.2.2 дахь хэсэгт:...Хотын хог хаягдлын менежментийг сайжруулах хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж, 2-оос доошгүй хог боловсруулах үйлдвэр байгуулна.

17

Хог боловсруулах үйлдвэр байгуулахад

баримтлах зарчим

• Улаанбаатар хотоос гарч байгаа хог хаягдлын бүтцэд хамгийн их үүсч, орчныг бохирдуулж байгаа хаягдлыг боловсруулах чиглэл баримтлана. Дараах хог хаягдал ихээр үүсч байна. Үүнд:1. Хаягдал цаас2. Гялгар уут, хуванцар3. Үнс4. Хүнсний хог хаягдал

18

Айл өрх, байгууллага, аж ахуйн нэгжээс гарч байгаа дахин ашиглагдах боломжтой хог хаягдлууд бохирдол ихтэй байдаг.

Улаанбаатар хотод хог боловсруулах чиглэлээр нэн тэргүүнд байгуулах шаардлагатай үйлдвэрүүд

1. Барилгын хог боловсруулах үйлдвэр2. Гэр хорооллоос гарч байгаа үнс

боловсруулах үйлдвэр3. Гялгар уут, хуванцар, цаас

боловсруулах үйлдвэр4. Малын сэг зэм устгах үйлдвэр

19

Улаанбаатар хотод үйл ажиллагаа явуулж буй хог боловсруулах үйлдвэрүүд

1. “ТЧМ” ХХК нь Сонгинохайрхан дүүрэг , Улаанчулуутын хогийн цэгт хаягдал гялгар уут, хуванцар саваар сандал, траншейны таг, хашаа, хашааны шон, хогийн сав зэрэг бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж байна.

2. “Ахуй мандал” ХХК Багахангай дүүрэгт хаягдал дугуй, машины ажилласан тосоор хоногт 8тн дизель түлш үйлдвэрлэж байна.

3. Солонгосын “Койка” ОУБ-ын хөрөнгө оруулалтаар Нарангийн энгэрийн хогийн цэг дээр баригдсан ахуйн хог хаягдлаас түлш үйлдвэрлэх үйлдвэрийг Улсын комисс 2013 оны 11-р сард хүлээн авав. Тус үйлдвэрийн менежментийг хариуцан ажиллах байгууллагын сонгон шалгаруулалт хийгдэж байна.

4. Цагаандавааны хогийн цэг дээр ахуйн хог хаягдал боловсруулах үйлдвэрийн тоног төхөөрөмж бүрэн нийлүүлэгдсэн бөгөөд барилга угсралтын ажил хийгдэж байна.

20

Хог хаягдлын үйлчилгээний хураамжийн орлого

Гэр хорооллын айл өрхийн хог хаягдлын үйлчилгээний хураамжийг цахилгааны төлбөртэй хамтад нь хураах ажил 2011 оноос хэрэгжиж эхэлсэн. Монгол Улсын “Хог хаягдлын тухай хууль”, “Татварын ерөнхий хууль”-иар айл өрх, ААНБ-аас хураах хогны хураамжийг татварын нэр төрөл болгосонтой холбогдуулан 2013 оны 1-р сарын 01-ний өдрөөс эхлэн дүүргүүдийн төсөвт төвлөрүүлж байхаар тогтов.

Айл өрх, аж ахуйн нэгж байгууллагын хогны хураамжийн орлого төвлөрүүлэлт 2007-2012 онд жилд дунджаар 2,3-аас 3,6 тэрбум төгрөг байсан бол хог хаягдлын үйлчилгээний хураамж нь татварын нэр төрөл болсоноос гадна орлогын биелэлтэд нийслэл, дүүргээс байнгын хяналт тавьж ажилласны үр дүнд 2013 онд нийслэлийн хэмжээнд 9,7 тэрбум төгрөгийг төсөвт төвлөрүүлсэн нь өмнөх онуудаас 3 дахин нэмэгдсэн үзүүлэлттэй байна.

2007-2012 оны орлого төвлөрүүлэлт

Он 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Төвлөрүүлсэн дүн, мян.төг

2.261.126 3.194.064 3.452.511 3.615.052 2.569.337 3.297.120

22

Хог хаягдлын үйлчилгээний орлогын 2013 оны төлөвлөгөөний биелэлт

№ Дүүрэг Хог хаягдлын хураамжийн орлогын

төлөвлөгөө

Хог хаягдлын хураамжийн орлогын

биелэлт /айл өрх, ААНБ/

Орлогын биелэл-

тийн хувь

1 Баянгол 2,000,000 2,017,700 100.9

2 Баянзүрх 2,387,426.6 2,345,644.4 98.2

3 Сонгинохайрхан 1,155,000 1,225,969.1 106.1

4 Сүхбаатар 1,673,000 1,758,084.0 105.1

5 Чингэлтэй 1,150,000 1,213,667.0 105.5

6 Хан-Уул 710,000 770,020.5 108.5

7 Багануур 150,000 129.864,7 86.6

8 Багахангай 11,000 11,037.1 100.3

9 Налайх 260,000 195,000.0 75.0

 ДҮН 9,496,427 9,666,986.8 98,3%

23

“ХОГ ХАЯГДЛЫН ТУХАЙ ХУУЛЬ” 8.4.Хог хаягдлын талаар сум, дүүргийн Засаг дарга дараах

бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

•8.4.1.сум, дүүргийн газар зохион байгуулалтын ерөнхий төлөвлөгөөний дагуу хог хаягдлыг устгах цэг болон хог хаягдал хадгалах түр цэгийн байршлыг тогтоох;

•8.4.2.энэ хуулийн 8.1.5-д заасан журмын дагуу хог хаягдал цуглуулах, тээвэрлэх үйл ажиллагаа эрхлэх иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагыг сонгон шалгаруулах;

•8.4.3.энэ хуулийн 8.4.2-т заасны дагуу сонгон шалгаруулсан иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагатай гэрээ байгуулж, үйл ажиллагаанд нь хяналт тавих;

•8.4.4.нийтийн эдэлбэрийн газрын хог хаягдлыг цэвэрлүүлэх;

•8.4.5.хог хаягдлын тухай хууль тогтоомжийг хэрэгжүүлэх;

•8.4.6.хуульд заасан бусад бүрэн эрх.

24

8.5.Хог хаягдлын талаар баг, хорооны Засаг дарга дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

•8.5.1.нутаг дэвсгэртээ байгаа хог хаягдлыг цэвэрлэх, зайлуулах ажилд иргэдийг татан оролцуулах;

•8.5.2.хог хаягдлын үйлчилгээний хураамжийн төлөлтөд хяналт тавих;

•8.5.3.иргэд, аж ахуйн нэгж, байгууллага хог хаягдлаа зориулалтын цэгт хаяж байгаа эсэхэд хяналт тавих;

•8.5.4.төв суурингаас алслагдсан хэсэг, бүлэг айл өрх, аж ахуйн нэгж, байгууллагын хог хаягдал хадгалах түр цэгийг тогтоож мөрдүүлэх;

•8.5.5.хог хаягдлыг цуглуулах, тээвэрлэх хуваарийг тээвэрлэгч байгууллагатай хамтран баталж, хэрэгжилтэд нь хяналт тавих;

•8.5.6.эх үүсвэр дээр хог хаягдлыг ангилах үйл ажиллагаанд хяналт тавих, иргэд, аж ахуйн нэгж, байгууллагад хог хаягдлыг бууруулах, ангилах, эргүүлэн ашиглах, дахин боловсруулах үйл ажиллагааны талаар сурталчлах;

•8.5.7.хог хаягдлын тухай хууль тогтоомжийг хэрэгжүүлэх.

25

9.1.Хог хаягдлын талаар иргэн дараах эрх эдэлж, үүрэг хүлээнэ:

•9.1.1.энэ хуульд заасан журмын дагуу олон нийтийн хяналтыг хэрэгжүүлэх, хог хаягдлын тухай хууль тогтоомж зөрчсөн этгээдэд хариуцлага хүлээлгэхийг эрх бүхий байгууллага, албан тушаалтнаас шаардах;

•9.1.2.үүссэн аюултай хог хаягдал, түүний эх үүсвэрийн талаар төрийн болон нутгийн захиргааны байгууллагад мэдээлэх;

•9.1.3.зориулалтын цэгээс бусад газарт хог хаягдал хаяхгүй байх;

•9.1.4.үүсгэсэн хог хаягдлаа ангилан ялгаж, тогтоосон цэгт хаях;

•9.1.5.оршин суугаа газар орчмын хог хаягдлыг цэвэрлэх, олон нийтийг хамарсан ажилд оролцох;

•9.1.6.ил задгай хог хаягдал шатаахгүй байх;

•9.1.7.аюултай хог хаягдлыг аюултай хог хаягдлын төвлөрсөн байгууламж, эсхүл тогтоосон тусгай цэгт устгуулах;

•9.1.8.хуульд заасан бусад эрх, үүрэг.

26

20 дугаар зүйл. Хог хаягдлын үйлчилгээний хураамж

•20.1.Иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллага хог хаягдлын үйлчилгээний хураамж төлнө.

•20.2.Хог хаягдлын үйлчилгээний хураамжийг сум, дүүргийн төсөвт төвлөрүүлнэ.

•20.3.Энэ хуулийн 20.2-т заасан төвлөрсөн хөрөнгийг дараах зориулалтаар зарцуулна:

•20.3.1.хог хаягдал цуглуулах, тээвэрлэх, устгах;

•20.3.2.хог хаягдлыг бууруулах үйл ажиллагааг дэмжих;

•20.3.3.энэ хуулийн 21 дүгээр зүйлд заасан урамшуулалд;

•20.3.4.мэдээлэл, сургалт, сурталчилгаанд.

•20.4.Энэ хуулийн 20.2-т заасан хөрөнгийг төлөвлөх, хянах, гүйцэтгэлийн тайлан, мэдээ гаргах ажиллагааг Төсвийн тухай хууль тогтоомжид заасны дагуу хэрэгжүүлнэ.

27

23 дугаар зүйл. Хууль тогтоомж зөрчигчид хүлээлгэх хариуцлага

•23.1.Хог хаягдлын тухай хууль тогтоомж зөрчсөн этгээдэд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхээргүй бол улсын байцаагч болон сум, дүүрэг, баг, хорооны Засаг дарга дараах хариуцлага хүлээлгэнэ:

•23.1.1.зориулалтын бус газар хог хаягдал хаясан иргэнийг нэг сарын хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр, аж ахуйн нэгж, байгууллагыг нэг сарын хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг гурваас дөрөв дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр тус тус торгож, учруулсан хохирлыг нөхөн төлүүлэх;

• 23.1.7.ил задгай хог хаягдал шатаасан иргэнийг нэг сарын хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр, аж ахуйн нэгж, байгууллагыг нэг сарын хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг хоёр дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр тус тус торгох

28