© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

the

OEC

D a

nd th

e Eu

rope

an U

nion

,pr

inci

pally

fina

nced

by

the

EU

საჯარო სამართლის იურიდიულიპირები

- დ რი ჰანს აკიმ როლი

22 ,იანვარი 2016თბილისი, საქართველო

A jo

int

initi

ativ

e of

the

OEC

D a

nd th

e Eu

rope

an U

nion

,pr

inci

pally

fina

nced

by

the

EU

ტერმინოლოგიის პრობლემა

• შედარებითი მიდგომა და ტერმინოლოგია• საჯარო ადმინისტრაციის სფეროში არ

არსებოს საერთოლექსიკა.• ცნებებ სა და ტერმინებს, , მაგალითად

ტერმინ „სააგენტო “,ს სხვადასხვა მნიშვნელობა და მასშტაბი აქვს, რაც

დამოკიდებულია ეროვნულ კონტექსტ .ზე

A jo

int

initi

ativ

e of

the

OEC

D a

nd th

e Eu

rope

an U

nion

,pr

inci

pally

fina

nced

by

the

EU

ტიპოლოგია

• სისტემების უმეტესობაში სახელმწიფო ორგანიზაციული სტრუქტურები

შეიძლება ფართოდდაჯგუფ დეს შემდეგი :სახით

სამინისტროები უწყებრივი სააგენტოებ ი საჯარო სამართლის ადმინისტრა ციები ან

არაუწყებრივი სააგენტოები

A jo

int

initi

ativ

e of

the

OEC

D a

nd th

e Eu

rope

an U

nion

,pr

inci

pally

fina

nced

by

the

EU

სამინისტროები

• აღმასრულებელ ხელისუფლებაში პოლიტიკის შემუშავებისა და განხორციელების კლასიკური

ორგანიზაციული ფორმა• არ წარმოადგენს ცალკე, სახელმწიფოსაგან

დამოუკიდებელ ერთეულსდა ფუნქციონირებს საჯარო სამართლის შესაბამისად

• უშუალო იერარქიულ კონტროლ ს ახორციელებსმინისტრი, ხოლოოპერატიულ მართვას - მუდმივი

/ მდივანი გენერალური მდივა ნი ან ეკვივალენტური თანამდებობის პირები

A jo

int

initi

ativ

e of

the

OEC

D a

nd th

e Eu

rope

an U

nion

,pr

inci

pally

fina

nced

by

the

EU

დეკონცენტრაცია• ადმინისტრაციული პასუხისმგებლობის

ფუნქციური დე კონცენტრაციასამინისტროები დან დამოუკიდებელორგანოებზე ( რომლებსაც ხშირად„ “ სააგენტოებს ).უწოდებენ სახელმწიფო მმართველობის ტერიტორიული

ორგანოები სახელმწიფო მმართველობისსპეციალიზებული ორგანოები

A jo

int

initi

ativ

e of

the

OEC

D a

nd th

e Eu

rope

an U

nion

,pr

inci

pally

fina

nced

by

the

EU

უწყებრივი სააგენტოები (1)

• მრავალფეროვანი , ფუნქციები , მათ შორის მოქალაქეებისათვის არაკომერციული

მომსახურებ ის ან სხვა ადმინისტრაციულიორგანოები სათვის მხარდაჭერის მომსახურებისმიწოდება.

• მაგალითები: აღმასრულებელი სააგენტოები( ), დიდი ბრიტანეთი სააგენტოები(ნიდერლანდები), ავტონომიური ორგანიზაციები ( ).ესპანეთი

A jo

int

initi

ativ

e of

the

OEC

D a

nd th

e Eu

rope

an U

nion

,pr

inci

pally

fina

nced

by

the

EU

უწყებრივი სააგენტოები (2)

• უწყებრივი სააგენტოები უშუალოდსამინისტროებ . ს ექვემდებარება

• ისინი ფუნქციონირებ ენ საჯარო სამართლისშესაბამისად, , , თუმცა მათ როგორც წესი აქვთ

უფრო მეტი მენეჯერული თავისუფლება.• ისინი ხშირად ფუნქციონირებ ენ იმ ამოცანების

საფუძველზე, რომლებსაც შესაბამისსამინისტროს .თან ათანხმებენ

• ეს მოითხოვს მონიტორინგისა და ანგარიშგების გამართულ სისტემა ს დაკისრებული სამუშაოს

შესრულებასა და შედეგებზე კონტროლი ს .განხორციელების მიზნით

A jo

int

initi

ativ

e of

the

OEC

D a

nd th

e Eu

rope

an U

nion

,pr

inci

pally

fina

nced

by

the

EU

უწყებრივი სააგენტოები (3)

• უწყებრივ სააგენტოს არ ჰყავს ხ ელმძღვანელი.ორგანო

• ფორმალურ კონტროლ ს ახორციელებს მინისტრი(თუმცა სამინისტრო სთან შედარებით უფრო

), ნაკლებად რაც მოიცავს ზოგჯერ პროცეს ის,მართვას ხოლო ყოველთვის - კანონიერებაზე

კონტროლ .ს• ოპერა ტიულ კონტროლს ახორციელებს

.გენერალური დირექტორი• თანამშრომლები წარმოადგენენ საჯარო

სამსახური ს ნაწილს, თუმცა მათზე ხშირად ნაკლებად ვრცელდება საჯარო

მოსამსახურეთათვის განკუთვნილი. პროცედურები

A jo

int

initi

ativ

e of

the

OEC

D a

nd th

e Eu

rope

an U

nion

,pr

inci

pally

fina

nced

by

the

EU

უწყებრივი სააგენტოები (4)

• უწყებრივი სააგენტოები სრულად, ან ნაწილობრივ /გადასახადების ნაწილობრივ მომხმარებელთა .გადასახადებით ფინანსდება

• მათ აქვთ წლიური ბიუჯეტი და შეუძლიათ ხელი შეუწყონ ნამეტი .ს წარმოებას

• , მათ , როგორც წესი არ აქვთ ფულადი სახსრებისსესხ .ების ან გასესხების უფლებამოსილება

A jo

int

initi

ativ

e of

the

OEC

D a

nd th

e Eu

rope

an U

nion

,pr

inci

pally

fina

nced

by

the

EU

არაუწყებრივი სააგენტოები(1)

• არა უწყებრივი სააგენტოები ( საჯარო სამართლის, ) ადმინისტრაციები დამოუკიდებელი ორგანოები

ფუნქცი ონირებენ საჯარო სამართლის.შესაბამისად

• ისინი ნაწილობრივ ან მთლიანად ინსტიტუციურად ; დამოუკიდებელი არიან სამინისტროებისაგან

ასევე შეუძლიათდამოუკიდებლად ;ფუნქციონირება იურიდიული პირების სახით

• მათი მართვის სტრუქტურა არსებითად განსხვავდება სამინისტროებ „ის ჩვეულებრივი“

ადმინისტრაცი .ებისაგან

A jo

int

initi

ativ

e of

the

OEC

D a

nd th

e Eu

rope

an U

nion

,pr

inci

pally

fina

nced

by

the

EU

არაუწყებრივი სააგენტოები(2)

• მაგალითები: „Etablissements publics administrative“, „Etablissements public professionals“ „და Autorites Administratives Independantes“ (საფრანგეთი), “Öffentliche Anstalten und Öffentliche Körperschaften” (გერმანია), Entiti publici (ItalyExecutive non-departmental public bodies ( დიდი ბრიტანეთი).

• მაგალითები: მარეგულირებელი ორგანოები ჯანმრთელობის უსაფრთხოებ ისა და გარემოს

დაცვის საკითხებზე, სახელმწიფო, , , უნივერსიტეტები მუზეუმები საავადმყოფოები

ორგანოები, რომლებიც აფინანსებენხელოვნება სა და კულტურა , ს სპორტსა დამეცნიერებებს.

A jo

int

initi

ativ

e of

the

OEC

D a

nd th

e Eu

rope

an U

nion

,pr

inci

pally

fina

nced

by

the

EU

არგუმენტები (1)

• მაღალი ეფექტურობა და ეფექტიანობა კლიენტების საჭიროებების

დასაკმაყოფილებლად ნაკლებად ბიუროკრატიული და უფრო მენეჯერული

ორგანიზაციული სტრუქტურ ის( ) ;ხელმძღვანელი ორგანო მიერ

• პოლიტიკის განხორციელების ა და პოლიტიკის შემუშავების ფუნქციების

, გამიჯვნა რაც ხელს უწყობსგანხორციელებ ის ფუნქციისდეპოლიტიზ ;ირებას

A jo

int

initi

ativ

e of

the

OEC

D a

nd th

e Eu

rope

an U

nion

,pr

inci

pally

fina

nced

by

the

EU

არგუმენტები (2)

• სახელმწიფოს ჩართულობის ა დაპოლიტიკ ის შემცირებამომსახურების ა და საქონლისმიწოდებაში;

• შესაძლებელია კონტროლის(ფინანსური და ადამიანური

რესურსების მართვის) გარემო ს მორგება დაწესებულებების

ფუნქციებ .ზე

A jo

int

initi

ativ

e of

the

OEC

D a

nd th

e Eu

rope

an U

nion

,pr

inci

pally

fina

nced

by

the

EU

ალბანეთის ადმინისტრაციული კანონის

-10 მე მუხლი (1)1. ავტონომიური სააგენტოს დაფუძნება და მისი გაუქმება ხორციელდება კანონის საფუძველზე. კანონით

მინიჭებული ფუნქციები ს განხორციელების დროს სააგენტო წამოადგენს საჯარო სამართლის იურიდიულ

პირ ს მესამე მხარე ებთან ურთიერთობისას.2. ავტონომიური სააგენტო ახორციელებს მკაფიოდ

განსაზღვრულ ადმინისტრაციულფუნქციებს შემდეგი :კრიტერიუმების შესაბამისად

) ა არ საჭიროებს მინისტრის -ან პრემიერ მინისტრი ს მხრიდან მუდმივ და უშუალო / ხელმძღვანელობას და ან

ზედამხედველობ ;ას) ბ მოითხოვს სიღრმისეულ მენეჯერულ სპეციალიზაციას;) გ ნაწილობრივ ან მთლიანადფინანსდება სხვა

წყაროებით, გარდა ზოგადი სახელმწიფო ბიუჯეტ .ისა

A jo

int

initi

ativ

e of

the

OEC

D a

nd th

e Eu

rope

an U

nion

,pr

inci

pally

fina

nced

by

the

EU

ალბანეთის ადმინისტრაციული კანონის

-10 მე მუხლი (2)3. ავტონომიური სააგენტოს დაფუძნება შეიძლება , მხოლოდ იმ შემთხვევაში როდესაც ასეთ

, სააგენტოს სამინისტროსთან ან მის დაქვემდებარებაში მყოფდაწესებულებასთან

, -2 შედარებით უკეთესად შეუძლია ამ მუხლის მე პუნქტით გათვალისწინებული ფუნქციების

, განხორციელება ეკონომიურობის ეფექტურობისა .და ეფექტიანობის პრინციპის შესაბამისად

A jo

int

initi

ativ

e of

the

OEC

D a

nd th

e Eu

rope

an U

nion

,pr

inci

pally

fina

nced

by

the

EU

ალბანეთის ადმინისტრაციული კანონის

-10 მე მუხლი (3)4. ავტონომიური სააგენტოს საქმიანობაზე ზედამხედველობას ახორციელებს პასუხისმგებელი

, , -მინისტრი ან გამონაკლისის წესით პრემიერ, მინისტრი როგორც ეს განისაზღვრება შესაბამისი

. აქტით დაწესებულების დაფუძნების შესახებ იმ, შემთხვევაში თუ ავტონომიური სააგენტოს

საქმიანობა გადაკვეთავს ორი ან მეტი , სამინისტროს კომპეტენციას პასუხისმგებელია ის

, სამინისტრო რომლის კოპმპეტენციის ფარგლებშიც ხვდება უპირატესად ავტონომიური

. სააგენტოს პასუხისმგებლობა სხვა სამინისტროები პროპორციულად უნდა იყვნენ წარმოდგენილი

.სააგენტოს მმართველობის სტრუქტურაში

A jo

int

initi

ativ

e of

the

OEC

D a

nd th

e Eu

rope

an U

nion

,pr

inci

pally

fina

nced

by

the

EU

ალბანეთის ადმინისტრაციული კანონის

-10 მე მუხლი (4)• ავტონომიური სააგენტოს მიერ შეძენილი ან , გამოყენებული ყველა რესურსი საბიუჯეტო თუ

, არასაბიუჯეტო ჩაითვლება სახელმწიფო , , სახსრებად და როგორც ასეთი გამოიყენება

სახელმწიფო სახსრების ფინანსური მართვისა და მთავრობის ფინანსური ანგარიშგების შესახებ

; რეგულაციების შესაბამისად მათზე კონტროლს , ახორციელებს პასუხისმგებელი მინისტრი ან

, - .შესაბამისად პრემიერ მინისტრი

A jo

int

initi

ativ

e of

the

OEC

D a

nd th

e Eu

rope

an U

nion

,pr

inci

pally

fina

nced

by

the

EU

ალბანეთის ადმინისტრაციული კანონის

-10 მე მუხლი (5)6. ავტონომიური სააგენტო ს დაფუძნების შესახებკანონით განისაზღვრება:

) ა სააგენტო ს სახელწოდება და ადგილ ;მდებარეობა) ბ საგენტოს მისია და ადმინისტრაციული ფუნქციებ ;ი) გ მმართველობის სტრუქტურ ის შემადგენლობა და

მმართველობის სტრუქტურ , ის წევრთა რაოდენობა მათი უფლებამოსილებ ის ვადა და უფლებამოსილება;

) გ სააგენტოს საქმიანობაზე პასუხისმგებელიმინისტრი ან -პრემიერ მინისტრ ი და სხვა

დაინტერესებული სამინისტროების ;წარმომადგენლობა

) დ დაფინანსების წყაროები.

A jo

int

initi

ativ

e of

the

OEC

D a

nd th

e Eu

rope

an U

nion

,pr

inci

pally

fina

nced

by

the

EU

ალბანეთის ადმინისტრაციული კანონის

-10 მე მუხლი (6)7. ავტონომიური სააგენტო ს დაფუძნების შესახებ

კანონით ასევე განისაზღვრება სამართლებრივირეჟიმი, რომელიც ეხება:

) ა პერსონალს, საჯარო სამსახური ს მართვისპრინციპები ს ,შესაბამისად

) ბ დაფინანსებასა და ხარჯებს;) გ აქტივების ადმინისტრ ;ირებას) გ პროცედურა , ს რომელიც ამტკიცებს

მომსახურების ტარიფებ , ს ასეთის არსებობის.შემთხვევაში

A jo

int

initi

ativ

e of

the

OEC

D a

nd th

e Eu

rope

an U

nion

,pr

inci

pally

fina

nced

by

the

EU

ალბანეთის ადმინისტრაციული კანონის

-20 მე მუხლი (1)1. ავტონომიური სააგენტოს მმართველობის სტრუქტურა შედგება მმართველი საბჭოსა და

, აღმასრულებელი დირექტორის ან გენერალური . დირექტორისა და სამეთვალყურეო საბჭოსაგან

საბჭოებში წარმოდგენილი უნდა იყოს არანაკლებ .სამი და არაუმეტეს შვიდი წევრი

2. ავტონომიური სააგენტოს აღმასრულებელი დირექტორი ან გენერალური დირექტორი არის

საჯარო მოსამსახურეთა ზედა რგოლის , მენეჯმენტის კორპუსის წევრი რომელსაც

- თანამდებობაზე ნიშნავს პრემიერ მინისტრი ან მის ზედამხედველობაზე პასუხისმგებელი მინისტრი

საჯარო მოსამსახურის სტატუსის შესახებ კანონის.შესაბამისად

A jo

int

initi

ativ

e of

the

OEC

D a

nd th

e Eu

rope

an U

nion

,pr

inci

pally

fina

nced

by

the

EU

ალბანეთის ადმინისტრაციული კანონის

-20 მე მუხლი (2)3. მართველი საბჭოსა და საზედამხედველო საბჭოს წევრებს - , , ნიშნავს პრემიერ მინისტრი პასუხისმგებელი მინისტრი და

რამდენიმე სამინისტროს მხრიდან დაინტერესების, , შემთხვევაში სხვა მინისტრები სააგენტოს დაფუძნების შესახებ

.კანონის შესაბამისად

4. მმართველი საბჭო:) , , ა ამტკიცებს სამოქმედო პროგრამას ფინანსურ გეგმას წლიურ

;ანგარიშს და სააგენტოს სხვა ანგარიშებს) ბ წარადგენს სააგენტოს დირექტორის კანდიდატურებს და

;წინადადებით მიმართავს მისი გათავისუფლების თაობაზე) გ უზრუნველყოფს სააგენტოს დირექტორს სახელმძღვანელო

; და სამუშაო მითითებებით) , გ გადაწყვეტილებას იღებს სხვა საკითხებზე სააგენტოს

.დაფუძნების შესახებ კანონის შესაბამისად

A jo

int

initi

ativ

e of

the

OEC

D a

nd th

e Eu

rope

an U

nion

,pr

inci

pally

fina

nced

by

the

EU ალბანეთის ადმინისტრაციული კანონის

-20 მე მუხლი (3)5. სამეთვალყურეო საბჭო ზედამხედველობას უწევს დირექტორის საქმიანობას სააგენტოს მართვის საკითხებზე და გადაწყვეტილებას

.იღებს სხვა საკითხებზე კანონმდებლობის შესაბამისად

6. აღმასრულებელი დირექტორი ან გენერალური დირექტორი ახორციელებს ავტონომიურ სააგენტოს მართვას და წარმოადგენს

.მას

7. დაქვემდებარებული დაწესებულებების საქმიანობის შიდა ორგანიზების შესახებ ამ კანონით გათვალისწინებული დებულებები

გამოიყენება ავტონომიური სააგენტოების შიდა ორგანიზაციის, მიმართ თუ სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული სპეციალური

.კანონით

8. მინისტრთა საბჭო ამტკიცებს მუდმივმოქმედი და საკონსულტაციო .საბჭოების წევრთა კომპენსაციის დეტალურ წესებს

A jo

int

initi

ativ

e of

the

OEC

D a

nd th

e Eu

rope

an U

nion

,pr

inci

pally

fina

nced

by

the

EU

გერმანიის შტატები (1)

§ 18 Errichtung und AufhebungKörperschaften des öffentlichen Rechts mit eigener Rechtspersönlichkeit (Körperschaften) können nur durch Gesetz oder auf Grund eines Gesetzes errichtet und aufgehoben werden.§ 19 Mitwirkung bei der Landesverwaltung (1) Die Körperschaften wirken bei der Landesverwaltung nach Maßgabe der geltenden gesetzlichen Vorschriften mit.(2) Körperschaften können Hoheitsaufgaben des Landes nur durch Gesetz oder auf Grund eines Gesetzes übertragen werden, das die Übertragung auf Körperschaften ausdrücklich vorsieht oder zulässt.

A jo

int

initi

ativ

e of

the

OEC

D a

nd th

e Eu

rope

an U

nion

,pr

inci

pally

fina

nced

by

the

EU

გერმანიის შტატები (2)

§ 20 Aufsicht (1) Die Aufsicht über die Körperschaften beschränkt sich darauf, dass sie ihre Aufgaben im Einklang mit dem geltenden Recht erfüllen (allgemeine Körperschaftsaufsicht). Die §§ 125 bis 131 und 137 des Kommunalselbstverwaltungsgesetzes gelten entsprechend, soweit gesetzlich nichts anderes bestimmt ist.(2) Soweit die Körperschaften ihre Aufgaben nach Weisung erfüllten, richtet sich die Aufsicht nach den hierfür geltenden gesetzlichen Vorschriften (besondere Körperschaftsaufsicht).

A jo

int

initi

ativ

e of

the

OEC

D a

nd th

e Eu

rope

an U

nion

,pr

inci

pally

fina

nced

by

the

EU

ტენდენციები (1)

• ამჟამად დეცენტრალიზებული ორგანოები ითვლიან სახელმწიფო ხარჯებისა და

სახელმწიფოდასაქმების მაჩვენებლის50%-75%- ს ეკონომიკური

თანამშრომლობისა და განვითარების (OECD) - .ორგანიზაციის ბევრ წევრ ქვეყანაში

A jo

int

initi

ativ

e of

the

OEC

D a

nd th

e Eu

rope

an U

nion

,pr

inci

pally

fina

nced

by

the

EU

ტენდენციები (2)

• ( დეპარტამენტების აღდგენა მთელი პასუხისმგებლობის დატოვება)სამინისტროსათვის

• სააგენტოების ჩამოყალიბების სუსტი მხარეები შეზღუდული რესურსები პატარასახელმწიფოებში

( ფრაგმენტაცია აფერმკრთალებს , ანგარიშვალდებულების მკაფიო ხაზებს

ხელყოფს ადმინისტრაციული სისტემის ( ))შეთანხმებულობას კოჰერენტულობას

A jo

int

initi

ativ

e of

the

OEC

D a

nd th

e Eu

rope

an U

nion

,pr

inci

pally

fina

nced

by

the

EU

„ “ზედმეტი სააგენტოები

• თითოეული შესაბამისი წინადადების ეფექტიანობის ანალიზი არის ის

ინსტრუმენტი, რომელიც იძლევა, საშუალებას თავიდან იქნეს აცილებული

სამინისტროს ზოგად ადმინისტრაციას „ “ გამოყოფილი ზედმეტი სააგენტოების

.შექმნა

• საბჭოს რეგულაცია (EC) #58/2003, 19 , დეკემბერი 2002

A jo

int

initi

ativ

e of

the

OEC

D a

nd th

e Eu

rope

an U

nion

,pr

inci

pally

fina

nced

by

the

EU ამონარიდი საბჭოს

რეგულაციიდან #58/2003 ეფექტიანობის ანალიზი უნდა ითვალისწინებდეს მთელ

, : რიგ ისეთ ფაქტორებს როგორიცაა იმ ამოცანების, , განსაზღვრა რომლებიც ასაბუთებს აუთსორსინგს

, ეფექტიანობის ანალიზი რომელიც მოიცავს მართვისა და , კოორდინაციის ხარჯებს ზემოქმედება ადამიანური

, რესურსების მართვაზე შესაძლოდანაზოგები , ევროკავშირის საერთო საბიუჯეტო ფარგლებში გარე

კონტრაქტორებისათვის გადაცემული ამოცანების , განხორციელების ეფექტიანობა და მოქნილობა

, გამოყენებული პროცედურების გამარტივება გარე კონტრაქტორებისათვის გადაცემული საქმიანობის

, საბოლოო ბენეფიციარებამდე მიტანა[ ] , ევრო გაერთიანების ხილვადობა როგორც

, გაერთიანების პროგრამების ხელშემწყობი და[ ] „ - “ ევრო კომისიის შიგნით ნოუ ჰაუს სათანადო დონეზე

.შენარჩუნების საჭიროება

A jo

int

initi

ativ

e of

the

OEC

D a

nd th

e Eu

rope

an U

nion

,pr

inci

pally

fina

nced

by

the

EU

დასკვნები

• მკაფიო კრიტერიუმები საჯარო სამართლის იურიდიული პირების

დაფუძნებისათვის• საჯარო სამართლის იურიდიული

პირების შიდა სტრუქტურის მკაფიოკონფიგურაცია

• / ზედამხედველობის კონტროლის განხორციელება პასუხისმგებელი

მინისტრის მიერ