Κάθε οικογένεια και ήρωας – Συμβολή στην μικροιστορία του τόπου μου

Ο Ηλίας Ζωίτσης και η Κοντίλω Ζωγράφου στήνουν το σπιτικό τους το 1889, κατόπιν προτροπήςτων γονιών τους. Τον επόμενο χρόνο αποκτούν το πρώτο τους παιδί και του δίνουν το όνομαΚωνσταντίνος. Είναι η χρονιά που ο Θόδωρος Δηλιγιάννης επικρατεί του Χαρίλαου Τρικούπη στις βουλευτικέςεκλογές, προκειμένου ο δεύτερος, δύο χρόνια αργότερα να επικρατήσει ξανά και να γίνειπρωθυπουργός για έκτη χρονιά.Εποχές που η φτώχεια και η ανέχεια έχουν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο. Η δε χρεωκοπία τηςχώρας είναι προ των πυλών. Πριν αναγκαστεί ο Τρικούπης να αρθρώσει το “Δυστυχώςεπτωχεύσαμεν” έκανε απέλπιδες προσπάθειες να αποφύγει τη χρεωκοπία. Προσέφυγε στηνΑγγλία και προσπάθησε να την πείσει για τις δυνατότητες της χώρας παρά την υπερχρέωσή της.Σε αυτή τη λογική, όπως και σήμερα βρίσκεται στη χώρα μας ένας επίτροπος, ο Εδουάρδος Λω,προκειμένου να συντάξει έκθεση υφιστάμενης κατάστασης. Η έκθεση ήταν θετική για τη χώρα,όμως οι τότε ομολογιούχοι δανειστές Άγγλοι, Γάλλοι, Γερμανοί ζητούν εγγυήσεις και ο βασιλιάςπροτείνει την έγκρισή του δανείου από την βουλή, πράγμα που δεν είναι εφικτό, οπότε ηκυβέρνηση πέφτει.Τα χρόνια περνούν και παράλληλα με την ιστορία της χώρας, διαγράφεται και η μικροιστορία τουτόπου μας και η ιστορία της οικογένειας του Λιάκου, όπου έχουν προστεθεί πλέον άλλα δύο μέληΗ Σωτήρα και η Αναστασία. Με την αλλαγή του αιώνα η οικογένεια αποκτά το τέταρτο παιδί πουπαίρνει το όνομα Γεώργιος (Γάτσης). Πλην του πρωτότοκου Κωνσταντίνου τα άλλα αδέρφιααποκτούν οικογένειες. Η Σωτήρα παντρεύεται τον Περικλή Βλάχο και η Αναστασία τον ΙωάννηΠαπαμήτρο. Ο δε Γάτσης την Ευτυχία Παπαγεωργίου.Η κατάσταση στην αγροτιά όσο πάει και χειροτερεύει. Δεν εξασφαλίζεται ούτε το καθημερινόφαγητό.Οι κυβερνήσεις του Θεοτόκη πολλά υπόσχονται, αλλά δυστυχώς τα αποτελέσματα δεν είναιορατά. Ο Κώστας μαζί με πολλά παιδιά από το χωριό βλέπουν ότι κάτι πρέπει να κάνουν. Υπάρχουνστόματα που πεινάνε. Το όνειρο της εποχής είναι η Αμερική. Όλοι την αποκαλούν Γη τηςεπαγγελίας. Δεύτερη σκέψη δεν υπάρχει. Κάνουν τα χαρτιά τους και τον Ιούνιο του 1910 φεύγουνγια το Τριέστι της Ιταλίας και από κει για Αμερική με το πλοίο Ουλτόνια. Στις 15 Σεπτεμβρίου 1910 πιάνουν στο νησί Ελλις και μετά από αρκετές διατυπώσεις η Νέα Υόρκηπροβάλλει μπροστά τους. Μαζί με τον Κώστα, ο οποίος είναι 20 ετών αναχωρούν από το χωριόκαι οι : Βρεττός Γεώργιος, Καβάς Αντώνιος, Καβάς Γεώργιος, Κατερίνης Θεόδωρος, ΚιόκιαςΑλέκος, Κιόκιας Ιωάννης, Μαρίνης Ιωάννης και Χρόνης Ηρακλής.

Ο Κώστας δουλεύει περιστασιακά σε Έλληνες που εκμεταλλεύτηκαν τους νεοφερμένους, αλλάδεν γνωρίζει τη γλώσσα, για να ξεκοπεί. Τα πράγματα δεν εξελίσσονται, όπως τα περίμενε, αλλάούτε και τα γράμματα από την οικογένεια είναι καλά. Έτσι δύο χρόνια μετά παίρνει το δρόμο τηςεπιστροφής σε μια Ελλάδα μπλεγμένη στους Βαλκανικούς Πολέμους.Η επιστροφή τον βρίσκει ντυμένο στα χακί, χωρίς καν να προλάβει να δει την μάνα του. Η 6ημεραρχία στην οποία εντάσσεται έχει αναλάβει την αντίσταση στο βουλγαρικό μέτωπο, κυρίως τηΤζουμαγιά και τα στενά της Κρέσνας. Κάπου εκεί παρά τον αυθορμητισμό του, ο ελληνικόςστρατός καλείται να αντιμετωπίσει και την επιδημία της χολέρας, που δυστυχώς χτύπησε και τονΚώστα. Ταλαιπωρείται και πεθαίνει χωρίς να προλάβει τη καθοριστική μάχη των στενών την 1ηΙουλίου 1913 σε ηλικία 23 ετών. Δυστυχώς όπως και ο Ταγματάρχης Βελισσαρίου δεν πρόλαβε ναδει τη λήξη του ελληνοβουλγαρικού πολέμου στις 18 Ιουλίου με ανακωχή υπέρ της χώρας μας.Η μάνα Κοντίλω σταυροκοπιέται καθημερινά και κάνει τάματα να επιστρέψει το παιδί της.Δυστυχώς όμως για κείνη τα μαντάτα όσων επιστρέφουν δεν είναι καλά. Κάπου τον είδαμε,

κάπου χάθηκε, κάπου τραυματίσθηκε. Ώσπου πλέον ένα επίσημο τηλεγράφημα σβήνει κάθεελπίδα: “Ο στρατιώτης Κωνσταντίνος Ζωίτσης του Ηλία υπέκυψε συνέπεια μολυσματικής ασθένειαςκατά την προέλαση στη Κρέσνα”.Αρκετά χρόνια προσπάθησε η οικογένεια να βρει το μέρος ταφής του με τελευταία την αναζήτησηστο Σιδηρόκαστρο, αλλά τούτο δεν κατέστη δυνατό. Με τον καημό αυτό έσβησε και η Κοντίλω.

Στην παρακάτω φωτογραφία απεικονίζεται ο Κωνσταντίνος Ηλία Ζωίτσης λίγο πριν τηναναχώρησή του για Αμερική το 1910

το πλοίο Ουλτόνια με το οποίο ταξίδεψε από το Τριέστι στη Νέα Υόρκη το 1910

Η ιστορία αποτελεί τμήμα της συλλογής “Ερανίσματα μεταξύ μύθου και πραγματικότητας”

Γιώργος Ηλία Ζωίτσης