Сүүн шүдний цөгцийг метал түр бүрээсээр

сэргээхЖ.Дэлгэрцэцэг

АШУҮИС НАСС ХНАСУСТ-ийн багш АУ-ны доктор

2016

2-6 насны 108 хүүхдэд хийгдсэн судалгаа

89%

5%6%

SSC-н байдал

52%

32%

16%

Бусад ломбоны байдал

Хэвийн ӨөрчлөлттэйУнасан

Эрүүл Мэндийн Шинжлэх Ухаан сэтгүүл, 2010,12, 96-98 х

Метал түр бүрээсээр цөгцийг сэргээх арга • никель, кобальтийн хайлш бүхий метал

түр бүрээсийг хэлбэржүүлсэн шүдэндээ тааруулсны дараа цементээр нааж тогтоон цөгцийг сэргээх арга юм

• метал түр бүрээс нь хэрэглэж буй металаасаа хамааран зэвэрдэггүй ган бүрээс ч (stainless steel crown (SSC)) гэж нэрлэгддэг

• Японд сүүн шүдний бүрээс ч гэж нэрлэдэг

• Титан хайлш бүхий бүрээсийг хэрэглэх болсон нь металд харшлах эрсдэл өндөртэй үйлчлүүлэгчдэд илүү үр дүнтэй

• Сүүн шүдний том хэмжээний цооролд хэрэглэхэд тохиромжтой бөгөөд байнгын шүдний хувьд түр хугацаагаар хэрэглэх нь бий.

• Метал түр бүрээс нь харьцангуй хямд өртөгтэй, хэрэглэхэд тохиромжтой, шүд цоорох өвчний идэвх өндөр тохиолдолд тавилан сайтай бөгөөд хүүхдийн нүүр ам судлалын эмнэл зүйд том зэвсэг болдог.

Давуу тал1.Бэлтгэж тааруулахад хялбар,

өдөртөө хийх боломжтой• Метал түр бүрээсийг хийхдээ хэв

авч, загвар дээр бэлтгэж тааруулах шууд биш арга гэж байдаг ч

• Ихэнхи тохиолдолд тухайн хийх шүдэн дээрээ тааруулан бэлтгэх шууд аргыг хэрэглэдэг.

• Бүрээсэн цөгцний ирмэгийг бүрээсний хайч хэрэглэн хайчилж тааруулах ба үүссэн хурц ирмэгийг лабораторийн үйл ажиллагаа шаардахгүй өнгөлж, тэр өдөрт нь нааж тогтоох боломжтой.

Давуу тал

• Метал түр бүрээсийг цементээр наах тул композит резин ломбо шиг нарийн төвөгтэй олон алхам хийх шаардлагагүй бөгөөд үзэхэд хүндрэлтэй хүүхдэд ч тохиромжтой байдаг.

Давуу тал

2. Шүдний хатуу эдийг өөлж авах хэмжээ нь бага.

• Бүрээс нь нимгэн, уян чанартай тул бага зэрэг under cut байсан ч суулгаж болдог.

Давуу тал

• Шүдний хатуу эдийг бага өөлдөг тул шүдний хөндий нээгдэх эрсдлийг бууруулж зөөлцийг хадгалахад дөхөм болдог

Давуу тал

3.Олон шүд цоорсон хүүхдэд болон хатуу эдийн алдагдал ихтэй шүдэнд хэрэглэхэд тохиромжтой

• Шүдний цөгцний бүрэн бүтэн байдал их хэмжээгээр алдагдсан, цөгц бараг байхгүй шүдэнд ч хэрэглэж болдог. Шүдний хүзүүвч хэсэг байхад хангалттай

Давуу тал

4. Тавилан сайн• Хөгжлийн бэрхшээлтэй болон бага

насны хүүхдийн хүнд хэлбэрийн шүд цоорох өвчин, амны хөндийн эрүүл ахуй байдал туйлын хангалтгүй үед

• хэсгийн ломбодож сэргээх аргаас илүү метал түр бүрээс шиг шүдийг бүхэлд нь бүрхэж сэргээснээр эцсийн үр дүн, тавилан сайтай байдаг.

Давуу тал

Метал түр бүрээсийн ач холбогдол

• Олон шүд цоорсон үед хоёрдогч цоорол үүсэлтээс сэргийлнэ

• Өвдсөн тохиолдолд металл бүрээсийг өрөмдөж эмчилгээ хийх боломжтой

• Зэвэрдэггүй ган бүрээсний тогтцонд шүдний хүзүү байхад хангалттай

• Анатомийн хэлбэрийг бүрэн сэргээнэ

Зуултын өндрийг хадгалах

Зуулт намссан үед зуултын өндрийг хэвийн болгох

Зажлах үйлийг сэргээх

Түшилцэх гадаргууг сэргээх

Дутагдалтай тал

1.Нарийн тодорхой хэлбэр гаргах нь түвэгтэй:

• Метал түр бүрээс нь нэршил шигээ бүрэн бэлэн болсон бүтээгдэхүүн биш

• Инлэй, цутгамал бүрээс шиг загвар дээр зажлах, түшилцэх гадаргуугийн хэлбэрийг нарийн тодорхой дахин гаргаж, шүдний хүзүүвчийн хэсгийг тааруулж тохируулахад түвэгтэй

• Метал түр бүрээс нь харьцангуй зөөлөн, нимгэн тул элэгдэн улмаар цоорч нүх үүсэх тохиолдол байна.

• Гэвч зөөлөн байгаа нь хоршилтын өөрчлөлтөнд зохицож таардаг гэж ч үздэг.

Дутагдалтай тал

2. Элэгдлийн улмаас цоорох:

• Металын өнгөтэй тул гоо сайханы хувьд тааламжгүй

• Хуванцараар орлуулан хийсэн үүдэн шүдэнд хэрэглэх метал түр бүрээсийг Европ, Америкт хэрэглэдэг ч энэ нь композит резинтэй харьцуулахад гоо сайханы хувьд сайнгүй

Дутагдалтай тал

3. Гоо сайханы дутагдалтай:

Хэрэглэх заалт :

• Олон шүдийг хамарсан ШЦӨ, ШЦӨ-ний идэвх өндөртэй үйлчлүүлэгч

• ШЦӨ-нийг хянахын тулд амны хөндийн эрүүл ахуйг сахиж чадахгүй байгаа

• Цоорлын бус гаралтай шүдний хатуу эдийн их хэмжээний эмгэг бүхий шүд

• Шүдний сувгийн эмчилгээ хийгдсэн шүд • Цөгцний гогцоо, дистал shoe бүхий зай

хадгалагчийн тулгуур шүдэнд

Хэрэглэгдэх багажууд

Зэвэрдэггүй ган бүрээсэнд шүдийг засах

• Түшилцэх гадаргуунуудыг салгана (догол үүсгэхгүйгээр)

• Хацар болон хэлэн талын төвгөрийг дарна• Зажлах гадаргуугаас 1 мм орчим авна• Хурц ирмэгүүдийг дарна• Ган бүрээсээ сонгоно• Ган бүрээсний өндрийг тааруулна• Ирмэгийг нь нугална• Өнгөлгөө хийнэ• Бэлэн болсон ган бүрээсийг наана

Шүдийг хэлбэржүүлэх

1. Зажлах гадаргууг өөлж засах :Алмазан бор хэрэглэн эсрэг шүдний хорших хамаарлыг анхааралтай авч үзэнгээ зажлах гадаргууг ойролцоогоор 1 мм өөлж засна.

• Энэ үед аль болох зажлах гадаргуугийн гадна хэлбэртэй зохицуулан хэлбэржүүлэлтийг хийхийн тулд урьдчилан чиглүүлэгч ховилыг (guied groove) хэлбэржүүлэн улмаар төвгөр болон ирмэгийг өөлж засах нь зөв.

• Өөлж засахдаа тохируулж хэлбэржүүлээгүйгээс зажлах гадаргуу өндөрсөж, элэгдлийн улмаас цоорхой үүсэх нөхцөл болно

2. Түшилцэх гадаргууг өөлж засах :• Шовх цилиндр хэлбэрийн алмазан

бороор түшилцэх гадаргууг зэргэлдээх шүдний тэнхлэгтэй паралелаар хацар хэлний чиглэлд өөлж засна.

• Метал түр бүрээсийн ирмэгийн хэлбэр нь хутганы ир шиг (knife edge) байх нь чухал юм. Цутгамал бүрээс шиг ирмэг байвал метал түр бүрээсийг суулгах боломжгүй байдаг.

• Мөн түшилцэх гадаргуугийн өөлөлт (slice cut) нь хангалтгүй байвал бүрээс суудаггүй.

• Ялангуяа дистал хэсгийн хэлбэржүүлэлтийг анхаарах нь чухал (Зураг С) юм.

3.Хацар хэлний гадаргууг өөлж засах:

• Хацар хэлний гадаргууг бараг өөлж засдаггүй

• Зузаарсан “сingulum” хэсэгт “under cut” хэт их үүсгэгдсэн бол тэр хэсгийг алмазан бороор өөлж тохируулна

4.Өнцөгийг өөлж засах (хурц өнцөгийг дарж өгнө) :

• Борны хажуу гадаргууг ашиглан өнцөгийн хэсэг болон бүх хурц өнцөгийг өөлж засдаг (Зураг D,E).

5.Цөгцний ирмэгийг өөлж засах ба туршиж шалгах :

• Тухайн шүдэнд тохирох бүрээсийг сонгож, бүрээсний хайч (хайч) хэрэглэн эмнэл зүйд шүдний хүзүүвчийн шугамаас 1-1.5 мм урт байхаар бүрээсний гадна ирмэгийг өөлнө.

• Карборунд чулуугаар (carborundum point) цөгцний ирмэгийг дарж мөлийлгөн шалгана.

6. Цөгцний ирмэгийг засаж тааруулах :• Хоршилтыг хэвийн болгосны дараа

буйлны ирмэгийн өндрийг экскаватор зэргээр цөгцний хацар хэлэн талын гадаргууд тэмдэглэнэ.

• Эсрэг талын араа шүдтэй хэвийн хоршиж байгааг шалгана.

• Цөгцөө салган авч, эцсийн байдлаар буйлны ирмэгээс 0,5 мм доош суухаар бүрээсэн цөгцний ирмэгийг тааруулна.

7.Буйлны ирмэгийг засаж, бэлэн болгох:• Тахир хошуутай бахь (Gordon pliers), эгц

шулуун жижиг бахь (Renold pliers) –ийг хэрэглэн

• цөгцний ирмэгээс 1-2 мм хэсгийг дотогш нь нугалж хэлбэржүүлнэ (Зураг G,H,I).

8. Нааж тогтоох :• Силикон хошуугаар (silicone point)

өнгөлсний дараа глассиономер цементээр наана.

• Цутгамал бүрээсээс ялгаатай нь нааж тогтоохдоо цөгцний дотор цементийг дүүргэж хийх хэрэгтэй.

• Илүү гарсан цементийг арчиж авна.

9. Цементийг цэвэрлэх :• Цементийг хатуурсны дараа илүүдлийг

сайн цэвэрлэнэ.

Та бүхэнд амжилт хүсье

Анхаарал хандуулсанд баярлалаа