31
Company LOGO haeris dabinZureba, როგორც garemos janmrTelobis problema haeris dabinZureba, როგორც garemos janmrTelobis problema nia giuaSvili daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri

Ncdc air pollution Georgia - conference presentation

Embed Size (px)

DESCRIPTION

AIr pollution problems in Georgia

Citation preview

Page 1: Ncdc air pollution Georgia - conference presentation

Company

LOGO

haeris dabinZureba, როგორც garemos

janmrTelobis problema

haeris dabinZureba, როგორც garemos

janmrTelobis problema

nia giuaSvili

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centri

Page 2: Ncdc air pollution Georgia - conference presentation

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centris kompetencia

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centris kompetencia

rekomendaciebi sazogadoebrivi jandacvis politikisa da

strategiisaTvis

gadamdebi da aragadamdebi daavadebebis zedamxedveloba

imunizacia

biousafrTxoebis uzrunvelyofa

janmrTelobis determinantebis monitoringi

janmrTelobis sainformacio sistemis funqciuri uzrunvelyofa

garemos xarisxobrivi mdgomareobis normebis SemuSaveba

sazogadoebrivi jandacvis intervenciebis dagegmva-

ganxorcieleba

janmrTelobis xelSewyoba

Page 3: Ncdc air pollution Georgia - conference presentation

არაგადამდები დაავადებების სამსახურიარაგადამდები დაავადებების სამსახური

წყლის, ჰაერის და ნიადაგისუსაფრთხოება

გარემოს ფიზიკური ფაქტორებისუსაფრთხოება (ხმაური, ვიბრაცია, ემგ დასხვ.)

ქიმიური და რადიაციული უსაფრთხოება

საგზაო უსაფრთხოება და ტრავმატიზმი

სურსათის უსაფრთხოება

უსაფრთხო გარემო ბავშვთა დამოზარდთათვის

უსაფრთხო საცხოვრისი და ჯანმრთელიურბანული გარემო

• ინფორმაციული და ანალიტიკური უზრუნველყოფა პოლიტიკის

შემუშავების პროცესისათვის

• ნორმების,სტანდარტების, რეგლამენტების, გაიდლაინების პროექტების

შემუშავება

• რისკის შეფასებისა და რისკის კომუნიკაციის უზრუნველყოფა

• კვლევების დაგეგმვა/ განხორციელება/ დაკვეთა

• საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის სფეროში მონიტორინგის

განმახორციელებელ სტრუქტურებთან თანამშრომლობა, მონიტორინგის

მონაცემების შეგროვება/ დამუშავება/ანალიზი

• მონიტორინგის მეთოდოლოგიებისა და ინდიკატორების შემუშავება

• პროექტების (მ.შ. ნორმატიული აქტების პროექტების) ექსპერტიზა და

დაინტერესებულ პირთა კონსულტირება საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის

სფეროში

• გარემოს საზიანო ზემოქმედებით გამოწვეული ავადობის, სიკვდილიანობის

ტენდენციების, ჯანმრთელობის რისკების განსაზღვრა

• საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის სპეციალობათა განსაზღვრისა და

ადამიანური რესურსების განვითარების ხელშეწყობა

• ეროვნული და საერთაშორისო ანგარიშგება საზოგადოებრივი

ჯანმრთელობის სფეროში

გარემოს გავლენა ჯანმრთელობაზე

უსაფრთხო გარემო სამედიცინოდაწესებულებებში

პროფესიული ჯანმრთელობა დასაწარმოო ჰიგიენა

Page 4: Ncdc air pollution Georgia - conference presentation

Environmental health

General informationPublic health and environment Fact sheets on environmental healthEnvironmental health Bulletin

Indoor air pollution

Outdoor air pollution

Chemical safety

Children's environmental health

Electromagnetic fields

Healthy settings

Ionizing radiation

Occupational health

Ultraviolet radiation

Water, sanitation and health

Preventing disease through healthy environments: Towards an estimate of the

environmental burden of disease

Climate change and human health

Public Health andEnvironment (PHE)

WHO global strategy for food safety: safer food forbetter health

The five keys to safer food

Burden of disease from environmental noise.Quantification of healthy life years lost in Europe

Page 5: Ncdc air pollution Georgia - conference presentation

• gonebrivi

CamorCeniloba

• gul-sisxlZarRvTa

daavadebebi

tyvia

• filtvis qronikuli

obstruqciuli daavadeba

• qveda sasunTqi gzebis

infeqciebi

• filtvis kibo

Senobebs SigniT arsebuli

haeris dabinZureba

ganpirobebuli myari

sawvavis gamoyenebiT

• respiratoruli infeqciebi

• kardiopulmonaruli

daavadebebi

• filtvis kibo

haeris dabinZureba

garemos risk-faqtorebi da maTTan

dakavSirebuli daavadebebi

Page 6: Ncdc air pollution Georgia - conference presentation
Page 7: Ncdc air pollution Georgia - conference presentation
Page 8: Ncdc air pollution Georgia - conference presentation
Page 9: Ncdc air pollution Georgia - conference presentation
Page 10: Ncdc air pollution Georgia - conference presentation
Page 11: Ncdc air pollution Georgia - conference presentation

gul-sisxlZarRvTa daavadebebis prevalentobisa da

incidentobis maCveneblebi. saqarTvelo. 2001-2010

Page 12: Ncdc air pollution Georgia - conference presentation

ZiriTadi kardiovaskuluri daavadebebis prevalentobis

maCveneblebi. saqarTvelo. 2001-2010

Page 13: Ncdc air pollution Georgia - conference presentation

10 ZiriTadi daavadebis wili saerTo

sikvdilobaSi, saqarTvelo, 2002

10 ZiriTadi daavadebis wili saerTo

sikvdilobaSi, saqarTvelo, 2002

42,4%25,6%

2,7%

2,0%1,9%

1,5%

1,4%1,4%1,3%

1,2%

gid

cvd

R v i Zlis cirozi

diab eti

f iltv is k i bo

p er in at m dg

Z uZus k i bo

r e sp i nf

kuWis ki bo

tub er kulozi

European health report 2005: Public health action for healthier children and populations

Page 14: Ncdc air pollution Georgia - conference presentation

10 ZiriTadi risk-faqtoris wili saerTo

sikvdilobaSi, saqarTvelo, 2002

10 ZiriTadi risk-faqtoris wili saerTo

sikvdilobaSi, saqarTvelo, 2002

48,8%22,9%17,3%

11,1%

10,6%9,3%

4,6%2,6%

1,5%0,7%

hi p erto n ia

m aR ali qolesteroli

m aR ali sm i

ar asak m ar isi x ili / bo st

hipodin am i a

T am b aqo

alko holi

gar e m o f aqtor e b i

ty v i a

safrTx se q si

European health report 2005: Public health action for healthier children and populations

Page 15: Ncdc air pollution Georgia - conference presentation

გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის უმაღლესი დონის შეხვედრაარაგადამდები დაავადებების პრევენციისა და კონტროლის შესახებ2011 წლის 19-20 სექტემბერინიუ იორკი, აშშ

Page 16: Ncdc air pollution Georgia - conference presentation

gul-sisxlZarRvTa daavadebebi,

insulti

simsivneebi

qronikuli respiratoruli

daavadebebi

diabeti

aragadamdebi daavadebebi

Page 17: Ncdc air pollution Georgia - conference presentation

CONCEPT PAPER ON NON-COMMUNICABLE DISEASES STRATEGIC HIGHLIGHTSCONCEPT PAPER ON NON-COMMUNICABLE DISEASES STRATEGIC HIGHLIGHTSწინასიტყვაობასიტუაციური ანალიზიზოგადი ვითარება. არაგადამდები დაავადები - ციფრები და ტენდენციები.საქართველოს სიტუაციური ანალიზიგულ-სისხლძარღვთა დაავადებებიქრონიკული რესპირატორული დაავადებადიაბეტისიმსივნეებითამბაქოალოკოჰოლისურსათი და საკვები ნივთიერებებიფიზიკური აქტივობაარაგადამდები დაავადებების ეროვნული პოლიტიკის ამოცანებიმიზნები და ღონისძიებებისამედიცინო სერვისებიარაგადამდები დაავადებების ზედამხედველობა,

მონაცემების შეგროვება და ანალიზიარაგადამდები დაავადებების ეროვნული სამოქმედო გეგმა

Page 18: Ncdc air pollution Georgia - conference presentation

2010 [STEPS] პრევალენსი (%) კაცი ქალი სულთამბაქოს მოხმარება 51.1 4 27.7დაბალი ფიზიკური აქტივობა 20.9 22.3 21.6ალკოჰოლის მოხმარება 59.4 23.4 41ხილისა და ბოსტნეულისმოხმარება

69.6 70.7 68.6

2010 [STEPS] პრევალენსი (%) კაცი ქალი სულმომატებული არტერიული წნევა 37.1 29.8 33.4მომატებული გლუკოზა სისხლში 23.1 18.6 20.9ჭარბი წონა 58.6 54.2 56.4სიმსუქნე 21.8 28.5 25.1მაღალი ქოლესტეროლი 14.9 20.9 18.1

ძირითადი მაჩვენებლებისაშუალო სისტოლური წნევა 133 125.7 129.3საშუალო დიასტოლური წნევა 83 79.6 81.3სხეულის მასის საშუალო ინდექსი 26.6 26.8 26.7გლუკოზის საშუალო მაჩვენებელი უზმოზე 104.1 98.1 101.2საერთო ქოლესტეროლის საშუალომაჩვენებელი

169.6 175.8 172.9

ქცევითი რისკ-ფაქტორები

მეტაბოლური რისკ-ფაქტორები

არაგადამდებარაგადამდებ დაავადებათადაავადებათა რისკრისკ--ფაქტორებისფაქტორებისკვლევაკვლევა საქართველოშისაქართველოში 20102010

Page 19: Ncdc air pollution Georgia - conference presentation

aragadamdebi daavadebebi, saqarTveloaragadamdebi daavadebebi, saqarTvelo

Kkardiovaskuluri

davadebebi

Page 20: Ncdc air pollution Georgia - conference presentation

garemos janmrTeloba da avadobis tvirTi

(sikvdilianoba)

Page 21: Ncdc air pollution Georgia - conference presentation

garemos janmrTeloba da avadobis tvirTi

(invalidobis Sedegad dakarguli wlebi)

Page 22: Ncdc air pollution Georgia - conference presentation

32evropis subregioni B/qalebi

29evropis subregioni B/mamakacebi

5evropis subregioni A/qalebi

22evropis subregioni A/mamakacebi

filtvis qronikuli obstruqciuli daavadeba

14globaluri

gul-sisxlZarRvTa daavadebebi

30ganviTarebuli qveynebi/qalebi

25ganviTarebadi qveynebi/qalebi

30ganviTarebuli qveynebi/mamakacebi

33ganviTarebadi qveynebi/ mamakacebi

19globaluri

filtvis kibo

12ganviTarebuli qveynebi

24ganviTarebadi qveynebi

25globaluri

zeda sasunTqi gzebis infeqciebi da otitebi

garemo faqtorebis saziano zemoqmedebiT ganpirobebuli

avadobis tvirTis wili (%)

Page 23: Ncdc air pollution Georgia - conference presentation

mTliani da saxelmwifo danaxarjebi aragadamdebi

daavadebebis mkurnalobasa da prevenciaze,

wamlebze ambulatoriuli danaxarjebis gareSe. 2001-2008

mTliani da saxelmwifo danaxarjebi aragadamdebi

daavadebebis mkurnalobasa da prevenciaze,

wamlebze ambulatoriuli danaxarjebis gareSe. 2001-2008

Page 24: Ncdc air pollution Georgia - conference presentation

We, Heads of State and Government and representatives of States and Governments, assembled at the United Nations from 19 to 20 September 2011, to address the prevention and control of non-communicable diseases worldwide, with a particular focus on developmental and other challenges and social and economic impacts, particularly for developing countries.

A challenge of epidemic proportions and its socio-economic and developmental impacts

Responding to the challenge: a whole-of-government and a whole-of-society effort

Reduce risk factors and create health-promoting environmentsStrengthen national policies and health systemInternational cooperation, including collaborative partnershipResearch and development

Monitoring and evaluationFollow-up

Political Declaration of the High-level Meeting of the General Assembly on the Prevention and Control of Non-communicable Diseases

Page 25: Ncdc air pollution Georgia - conference presentation

janmrTelobis msoflio organizacia

saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da

socialuri dacvis saministro

saqarTvelos garemos higienis samoqmedo

erovnuli gegma –

“garemo da janmrTeloba”

damtkicebulia saqarTvelos prezidentis

2003 wlis 24 martis #326 gankargulebiT

Page 26: Ncdc air pollution Georgia - conference presentation

Environmental Health Action Plan for EuropeEnvironmental Health Action Plan for Europe

miRebulia garemosa da

janmrTelobis meore

evropul konferenciaze

helsinki, 1994 wlis 20-22 ivnisi

Page 27: Ncdc air pollution Georgia - conference presentation

Children's environmental health Children's environmental health Global Plan of Action for Children's

Health and the Environment

Helping to protect children from theharmful effects of chemicals

Page 28: Ncdc air pollution Georgia - conference presentation

ganaTlebisa da mecnierebis

saministro

garemos dacvis saministro

Sromis, janmrTelobisa da

socialuri dacvis saministro

soflis meurneobis saministro

Tavdacvis saministro

Sinagan saqmeTa saministro

sasjelaRsrulebis, probaciisa da

iuridiuli daxmarebis saministro

regionuli ganviTarebisa da

infrastruqturis saministro

adgilobrivi TviTmmarTveloba

funqciaTa gadanawileba sazogadoebrivi

jandacvis sferoSi

sasmeli wylis

xelmisawvdomoba da

wyalarineba

san-epid

reJimi

cixeebSi

san-epid reJimi

saganmanaTleblo

dawesebulebebSi

san-epid reJimi

samxedro

formirebebSi sagangebo

situaciebisas

sanitariuli

normebis dacva

sanitariuli normebis

dacvis uzrunvelyofa

adgilobriv doneze

sursaTis uvnebloba,

pesticidebi, sasmeli

wylis monitoringi

sazogadoebrivi jandacvis

politika da normireba

garemosdacviTi

da SefasebiTi

menejmenti

Page 29: Ncdc air pollution Georgia - conference presentation

partniori saxelmwifo uwyebebipartniori saxelmwifo uwyebebi

Page 30: Ncdc air pollution Georgia - conference presentation

პარტნიორი სამეცნიერო დასაზოგადოებრივი ინსტიტუციები

პარტნიორი სამეცნიერო დასაზოგადოებრივი ინსტიტუციები

Page 31: Ncdc air pollution Georgia - conference presentation

madloba yuradRebisaTvis!