23
Дүрс оношлогоо, эмнэлгийн тоног төхөөрөмжийн тэнхим Ц.Мягмарнаран Рентген цацрагийн хамгаалалт Your Logo

рентген цацрагийн хамгаалалт

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: рентген цацрагийн хамгаалалт

Дүрс оношлогоо, эмнэлгийн тоног төхөөрөмжийн тэнхимЦ.Мягмарнаран

Рентген цацрагийн хамгаалалт

Your Logo

Page 2: рентген цацрагийн хамгаалалт

Агуулга:

Оршил

This is an example text. Go ahead and replace it

Рентген цацрагийн хамгаалалт

Рентген цацрагийн хэрэглээ

Рентген цацрагийн хор хөнөөл

1

2

3

4

5

Рентген цацрагийн үр ашиг

Page 3: рентген цацрагийн хамгаалалт

• Зорилго• Ионжуулагч цацрагийн нөлөөллөөс иргэд,

эмнэлгийн мэргэжилтэнг хамгаалах арга технологитой танилцах, цацрагийн хамгаалалтын мэдлэг олгох.

Page 4: рентген цацрагийн хамгаалалт

1. Оршил

Рентген цацргаийн үүсэл1895 оны 11-р сарын 8нд Германы Вюрцбургийн их сургуулийн профессор В.К.Рентген нь өндөр хүчдэлийн катодын туяаг судлаж байхдаа нэгэн шинэ туяаг нээснийгээ Х-туяа гэж нэрлэсэн бөгөөд одоо уг туяаг түүний нэрээр рентген туяа /цацраг/ гэх болжээ. Энэхүү нээлтээрээ тэрээр 1901 онд Нобелийн шагналыг физикийн салбартаа анх удаа хүртсэн байна.

1896.01.26-нд авсан анхны рентген зураг

Page 5: рентген цацрагийн хамгаалалт

Рентген туяа

Өндөр энергитэй цахилгаан соронзон долгион

3×1016 Hz -

3×1019 Hz

0.01-10 нм долгионы

урт

Ионжуулагч

цацраг

Рентген туяа /цацраг/, гэж юу вэ?

Шууд болон шууд бус замаар бодис, биологийн биет дотор хос ион үүсгэх цацрагийг ионжуулагч цацраг гэнэ.

Page 6: рентген цацрагийн хамгаалалт

Рентген цацрагийн шинж чанар

ӨнгөгүйҮнэргүйАмтгүйБиед

мэдрэгдэхгүй

Page 7: рентген цацрагийн хамгаалалт

2. Рентген цацрагийн хэрэглээ

Уул уурхай

Эрчим хүч

Гааль

эмнэлэг

Эрдэм шинжилгээ

Хөдөө аж ахуй

Page 8: рентген цацрагийн хамгаалалт

Рентген цацраг

3. Рентген цацрагийн үр ашиг

Компьютер томографи

ангиографи

шүднийСРТ

ПЭТ

Туяа эмчилгээ

Рентген зураг

Page 9: рентген цацрагийн хамгаалалт
Page 10: рентген цацрагийн хамгаалалт

• Ионжлогч буюу рентген цацраг амьд биетэй харилцан үйлчилсэнээс бие организмд дараах өөрчлөлтүүд үүсч болзошгүй.

4. Рентген цацрагийн хор хөнөөл

Биологийн эффект Химийн урвал

Page 11: рентген цацрагийн хамгаалалт

Биологийн эффект

Биологийн эффект

Соматик:Зөвхөн цацрагт

өртсөн биед үүснэ.

детерминистик

стохастик

генетикЦацрагт өртсөн бие

болон түүний үр удамд үүсэх эффект

Page 12: рентген цацрагийн хамгаалалт

• Цацрагийн өндөр тунгаас болж үүснэ.• Тунгийн утга нэмэгдэхэд цацрагийн хордлого нэмэгддэг.• Нүдний болор цайх, арьс улайх, цэврүү үүсэх, түлэгдэх, үс

унах, цусанд өөрчлөлт орох, бөөлжих г.м

Детерминистик эффект

Page 13: рентген цацрагийн хамгаалалт

• Тунгийн босго утга байхгүй.• Хор нөлөө илрэх хугацаа нь урт /нууц үе урт/• Голдуу цөөн тооны эс гэмтэх ч хавдар, удамшлын

гаж нөлөө илэрнэ.

Стохастик эффект

Page 14: рентген цацрагийн хамгаалалт

Эдийн цацрагт мэдрэг байдал

Бага мэдрэг:ТМС,булчинЯс,мөгөөрс, холбогч эд

Дунд мэдрэг:Арьс,уушги,бөөр, элэг, нүдний болор

Маш мэдрэг:Лимфийн эд, ясны чөмөг, түрүү булчирхай, өндгөвч, дотоод шүүрлийн булчирхай

Page 15: рентген цацрагийн хамгаалалт

Гр-Грей- цацрагийн шингэсэн тунгийн утга

Your Logo

Хүний бүх бие нэг удаа шарагдах үед цацрагийн

нийт тунгаас хамаарч дараах биологийн эффект

үүснэ.

0-0.25Гр харагдах өөрчлөлт гарахгүй 0.25-0.5 Гр – цусанд өөрчлөлт орно. 0.5-1 Гр - хөдөлмөрлөх чадвар алдагдана. 1-2 Гр – хөдөлмөрлөх чадвараа бүрмөсөн алдана. 2-4 Гр- үхэлд хүрч болно.

Page 16: рентген цацрагийн хамгаалалт

Рентген үүсгүүрээс үйлчлүүлэгч болон цацрагтай ажиллагсад нь аль

болох хол зайд байх.

Рентген шинжилгээний хугацааг хамгийн бага байлгах.

Тусгай зориулалтын цацрагийн хамгаалатын хувцас, хэрэгсэлээр

хамгаалах.

5. Рентген туяаны хамгаалалт3-н алтан дүрэм

Хамгаалалтын хувцас

хэрэгсэлээр.

Хугацаагаар

Зайгаар

Page 17: рентген цацрагийн хамгаалалт

Рентген туяаны хамгаалалтын хувцас, хэрэгсэл

0.5 – 2.5 мЗв/ц

1- 5 мЗв/ц

2- 10 мЗв/ц

Page 18: рентген цацрагийн хамгаалалт

Хүүхдийн хамгаалалт

Page 19: рентген цацрагийн хамгаалалт

Жирэмсэн эхчүүдийн хамгаалалт

Page 20: рентген цацрагийн хамгаалалт

Бусад хамгаалалтын хэрэгслүүд

Page 21: рентген цацрагийн хамгаалалт

Бусад хамгаалалтын хэрэгслүүд

Page 22: рентген цацрагийн хамгаалалт

1. 1 жилд 20мЗв-с ихгүй тун байна.

2. 1 жилд 5 мЗв-с ихгүй тун байна.

3. 1 жилд 1 мЗв-с ихгүй тун байна.

Цацрагийн тунгийн хязгаар

2.Цацрагт өртөж болзошгүй иргэд

3. Хүн ам1.

Цацрагтай ажиллагса

д

Page 23: рентген цацрагийн хамгаалалт

Анхаарал тавьсан та бүхэнд

баярлалаа.