Уушиг зүрхний рентген анатоми Уушиг болон зүрхний …

Уушиг зүрхний рентген анатоми

Уушиг болон зүрхний зонхилон

тохиолдох өвчнүүдийн рентген

хам шинж

АУ-ы магистр, дүрс оношлогооны эмч

багш У.Ариунжаргал

Цээжний хөндийн эрхтэнийг эрүүл ба эмгэг

үед нь судлах шинжилгээний гол арга нь

рентген оношлогооны арга юм. Цээжний

хөндийд орших агаараар дүүргэгдсэн хөвсгөр

эрхтэн уушиг ба цус агуулсан булчинлаг

эрхтэн зүрх, том судас, голтын эрхтнүүд нь

нягт болон рентген туяаг шингээх чанаараа

эрс ялгаатай учир өөр хоорондоо тод ялгарч

харагдана.

Цээжний хөндийн эрхтэнийг шинжлэх

рентген оношлогооны хамгийн түгээмэл нь

рентген туяаны шууд тусгалд харах

( рентгеноскопи) ба

рентген хальсан дээр

зураг авч шинжлэх

(рентгенографи) юм.

Уушигны рентген зураг унших

Цээжний рентген зургийг 4 байрлалаар авна.

Эгц урдаас (AP), ардаас (PА) болон хажуу, ташуу

байрлал.

Эгц зураг Хажуу байрлалын зураг

Уушигны рентген зураг унших Ерөнхий зарчим:

1. Хаягийн хэсэг

• Паспортын хэсэг: шинжлүүлэгчийн овог нэр, нас, хүйс, төрсөн он сар өдөр, шинжилгээ хийсэн он сар өдөр

• Өмнө нь авахуулсан рентген зураг байгаа бол харьцуулан үнэлнэ.

• Зураг авсан байрлал: Эгц урдаас (AP), ардаас (PА) болон хажуу, ташуу байрлал.

• Зургийн чанар тохирсон эсэх

• Авсан рентген зураг нь шинжилгээг үнэлэх шаардлага хангасан эсэх

2. Цээжний хөндийн эрхтэний яс, булчин, зөөлөн эдийн байдал:

• Цээжний хэлбэр

• Цээжний булчин ба хөхний сүүдэржилт 2 талд хэвийн эсэх

• Эгэмний байрлал, түвшин

• Багана нурууны байдал

• Хавирга, хавирга хоорондын зай 2 талд тэгш хэмтэй, хэвийн эсэх

• Зөөлөн эдэд өөрчлөлт байгаа эсэх


3. Уушингны талбай:

• Уушигны талбайн хэлбэр, хэмжээ 2талдаа хэвийн эсэх

• Уушигны талбай, дэлбэнгийн хил хязгаар

• Уушигны агааржилтын байдал: хэвийн, ихсэх, багасах

• Уушигны талбайд эмгэг сүүдэржилт, цайваржилтын өөрчлөлт байгаа эсэх

• Дэлбэн, дэлбэн хоорондын завсар зузаарсан эсэх



4. Уушигны уг:

• Байрлал

• Хэлбэр

• Хэмжээ

• Бүтэц

• Тодрол

• Угийн тунгалгын булчирхай томорсон шохойжсон эсэх

Уушигны артери венийн судасны багцийг

уушигны уг гэнэ.

Хэвийн үед рентген зурагт 2 см хэмжээтэй

байна.


5. Уушигны зураглал:

• Уушигны зураглал 2 талдаа хэвийн эсэх

• Зураглалын байдал ( уушигны зураглал

олширох, багасах, бүтцээ алдах, зураглалын

торлог дүрслэл үл харагдах)

• Тархалтын байдал

• Уушигны талбайн дээд ба доод хэсэг дэх

зураглалын байдал

Уушигны рентген зураг унших 6. Синус буюу гялтангийн хөндий:

• Хавирга өрцний синус, өрц-зүрхний синус 2

талдаа хэвийн эсэх (нээлттэй, хаалттай)

• Гялтангийн хөндийд шингэн хурах хам шинж

илэрсэн эсэх

• Гялтангийн хөндийд наалдац, шохойжилт байгаа

эсэх

7. Өрцний байдал:

• Өрцний байрлал (хэвийн, өргөгдсөн, доошилсон)

• Өрцний гадаргуун байдал (тод жигд, жигд бус)

• Баруун ба зүүн талын өрцний харьцаа байрлал


8. Зүрх том судасны сүүдэржилт:

• Зүрх судасны нумууд тус бүрийг үнэлнэ (нум уртсаж цүлхийсэн эсэх)

• Зүрхний бэлхүүсийг үнэлнэ (хэвийн тэгшрэх, хотойх)

• Гол судасны байдал (өргөсөх, уртсах, тахийх, судасны хананд шохойжилт үүсэх)

9. Цагаан мөгөөрсөн хоолой:

• Байрлал хэвийн эсэх (хэвийн, түлхэгдсэн, татагдсан)

Сүүдэржилт: Уушигны зарим өвчнүүдийн үед агааржилт буурсан буюу арилсан хэсэг нь рентген туяаг өөртөө ихээр шингээсний улмаас сүүдэржилт илрэх ба түүний хэлбэр хэмжээ байрлал нь гэмтсэн уушигны хэмжээ байрлалаас хамаарна.

Сүүдэржилтийг дотор нь тархмал, хязгаарлагдмал, дугуй, цагариг төст, голомтот, диссемнаци гэсэн үндсэн хэлбэр болгон ангилна.

Цайваржилт: Уушигны талбай ба нэг хэсэгт

агааржилт эрс нэмэгдэх хам шинж бөгөөд

1. Гялтангийн хөндийд хий хуралдах

(пневмоторакс)

2. Уушигны цулцан хоорондын таславчууд

гэмтэж уушгин дахь агаарын хэмжээ эмгэгээр

ихэссэн үед тохиолдоно.

Цээжний хэвийн рентген анатоми

Цагаан мөгөөрсөн хоолой

Уушигны уг

Баруун тосгуур

Баруун синус

Уушигны артери

Зүүн ховдол

Уушиг зүрхний синус

Зүүн синус Өрц

Зүрхний бэлхүүс

Уушигны эмгэгийн үед гарах үндсэн хам

шинжүүд

1. Уушигны нэвчдэс үүсэх хам шинж:

Уушигны нэдчдэст өөрчлөлтийн үед цулцангийн хөндийнүүдэд фибрин, эритроцит, лейкоцит, үрэвслийн шингэн, хавдрын эд эсээр дүүрч, хийгүй болон нягтарч сүүдэр үүснэ. Нэвчдэс үүсэх шалтгаанд

• Уушигны үрэвсэл буюу хатгаа

• Халдварын деструкци

• Мөөгөнцрийн халдвар

• Уушигны эозинофилын нэвчдэс орно.

Хатгааны үед үүссэн тархмал сүүдэржилтийн суурин дээр агаар бүхий гуурсан хоолойн цайваржилт илэрнэ. Голтын эрхтэний шилжилт ажиглагдахгүй.


шинжүүд

Баруун уушигны дунд дэлбэнгийн хатгаа Зүүн уушигны дээд дэлбэнгийн хатгаа


шинжүүд

2. Уушигны агааржилт алдагдах хам шинж (уушиг шалчийх хам шинж) :

Ателектаз гэдэг нь уушигны эзэлхүүн багасах эмгэг байдал юм. Хавдар болон гадны биетээр уушиг болон томоохон гуурсан хоолой бөглөрсний улмаас нэг төрлийн жигд тод бүтэцтэй гэмтсэн уушиг ба дэлбэнгийнхээ хэлбэрийг давтсан сүүдэржилт илэрдэг. Ателектаз болсон уушиг хэмжээгээрээ багасч голтын сүүдэр эмгэгтэй талруу татагдана.


шинжүүд

Баруун уушигны дунд дэлбэнгийн ателектаз


шинжүүд

Зүүн уушигны дээд дэлбэнгийн ателектаз


шинжүүд

3. Уушиг хийгээр тэлэгдэх хам шинж

(эмфизем)

Амьсгалын замын алдлагдсан гуурсанцруудын

агааржилт ихсэж цулцангуудын хана бүтцийн

эргэшгүй өөрчлөлтөнд орохыг эмфизем гэнэ.

Рентгенд уушигны талбай өргөсөх, агааржилт

нэмэгдэх, 2 талын өрцний төвгөр доошлон

хавтгайрах шинж илэрнэ.


шинжүүд

4. Уушгинд хөндий үүсэх хам шинж:

Олон байрлалд харахад битүү цагариг сүүдрээр илэрч байгаа дотроо хий болон шингэн агуулсан хөндийнүүд юм. Үүнд уушигны буглаа болон агаарт киста орно.

Уушигны буглаа нь уушигны паренхим эд нянгийн халдварт үрэвслийн улмаас үхжин эрүүл эдээс бүрхүүлэн гэрээр тусгаарлагдаж, хязгаарлагдмал идээлэлт үүсэхийг хэлнэ.

Буглааны хөндий дотроо хий ба шингэн агуулсан, шингэний түвшин бүхий цагариг сүүдрээр илэрнэ. Буглааны сүүдэржилтийн хана нь зузаан түүний эргэн тойронд бүдэг зах ирмэгтэй үрэвслийн сүүдэр байна.


шинжүүд

Агаарт киста ганцаар байрласан төрөлхийн

уйланхай нь эрүүл эдээр хүрээлэгдсэн нимгэн

ханатай, цагариг сүүдрээр илрэх ба харин

төрөлхийн олон уйланхай поликистоз бие

биедээрээ давхацсан савангийн хөөс мэт олон

цагариг сүүдрээр илэрнэ.


шинжүүд

Баруун уушигны доод дэлбэнд байрлах хий шингэний түвшин бүхий

цагариг сүүдэр буюу уушигны буглаа


шинжүүд

5. Гялтангийн хөндийд шингэн хурах хам шинж

Уушиг болон бусад эд эрхтэний эмгэгийн үед хоѐрдогчоор гялтангийн хөндийд шингэн хуримтлагдана. Рентгенд шингэний хэмжээнээс хамаарах бөгөөд шингэн хурсан талдаа синус хаалттай харагдах ба сүүдэржилтийн дээд хязгаар нь цээжний ханын гадна талаас голтын сүүдэр рүү чиглэсэн ташуу байна. Их хэмжээний шингэн хурсан үед голтын эрхтэн эмгэгтэй талын эсрэг талруу шилжинэ. Сүүдэржилтийн бүтэц нэг төрлийн байна.


шинжүүд

Зүүн синус хаалттай, 6р хавирганы түвшинд нэгэн төрлийн

сүүдэржилт тодорхойлогдоно.


шинжүүд

6. Гялтангийн хөндийн хий хурах хам шинж:

Гялтангийн хөндийд хий хурахыг

пневмоторакс гэнэ. Пневмотораксын үед хий

хуримтлагдсан хэсэгт уушигны талбайн

агааржилт ихсэнэ. Уушигны зураглал

харагдахгүй, коллапс болсон уушигны сүүдэр

харагдана.


шинжүүд


шинжүүд

7. Гуурсан хоолой тэлэгдэх өвчин (бронхоэктаз)

Хэсэг газрын гуурсан хоолойнууд өргөсөх, хэлбэр алдах зэргээр бүтцийн өөрчлөлтөнд орж, архаг үрэвсэл, дахилтат халдварын улмаас амьсгалын замын бөглөрөл илрэхийг гуурсан хоолой тэлэгдэх өвчин гэнэ. Гуурсан хоолойн тэлэгдэлт нь цилиндр, ээрүүл, уут, холимог хэлбэртэй байж болно.


шинжүүд

Бронхоэктаз

Зүрх том судасны рентген

оношлогоо Зүрх судасны сүүдрийн хэмжээг нумуудын цүлхийсэн

байдал, ойролцоох ясны бүтцээр баримжаалан тодорхойлно.

1. Эгц байрлалд зүрх судасны сүүдрийн 2/3 нь биеийн гол

шугамны зүүн талд 1/3 нь биеийн гол шугамны баруун талд

байрлана.

2. Эгц байрлалд зүүн ховдлын нумын хамгийн захын цэг нь

зүүн талын эгэмний шугамнаас дотогш 1.5-2 см зайд

байрлана.

3. Зүрх судасны сүүдрийн баруун зах цээжний нурууны

нугалмын захын хэсгээс 2.5-3 см гадагш байна.

4. Гол судасны нумын дээд хязгаар нь өвчүү- эгэмний

уулзвараас доош 1.5-2 см зайд байрлана. Зүрхтомрох үед

дээрхи хэмжээнүүд өөрчлөгдөнө.


оношлогоо


оношлогоо

Зүрх, том судасны сүүдрийн нумууд:

Зүрх судасны сүүдэр нь баруун талдаа 2, зүүн талдаа 4-н нумаар цүлхийсэн байна.

Баруун талын 1-р нум нь нилэд урт, цүлхийлт багатай бөгөөд гол судасны өгсөх хэсэг, дээд хөндийн венийн судсаар үүсгэгдэх учир судасны нум гэнэ.

Баруун талын 2-р нумыг зүрхний баруун тосгуур үүсгэх учир тосгуурын нум гэнэ.


оношлогоо

Баруун 1-р

нум

Баруун 2-р

нум


оношлогоо

Зүүн талын

1-р нум нь богино огцом цүлхийлттэй, гол судасны эргэх уруудах хэсгийн нум

2-р нум яльгүй цүлхийж харагдах уушигны артери үүсгэнэ

3-р жижиг нум зүүн тосгуурын чихэвчийн нум. Зүүн талын 2 ба 3-р нумыг 1 ба 4-р нумтай харцуулахад цүлхийлт багатай учир энэ хэсэгт зүрхний сүүдэр хотойсон байх ба үүнийг зүрхний бэлхүүс гэнэ.

4-р нум зүүн ховдол үүсгэнэ.


оношлогоо

Зүүн 1-р нум




Зүрх том судасны сүүдрийн хэлбэр

өөрчлөгдөх

1. Митраль хэлбэрийн зүрх (эгц байрлалын

зурганд) :

• Зүрх судасны сүүдрийн зүүн талын 2, 3-р

нум уртсаж, цүлхийнэ.

• Зүрхний бэлхүүс тэгширнэ.

• Баруун талын судас тосгуурын өнцөг

дээшилнэ.



Митраль хэлбэрийн зүрх. Зүрхний 2 хавтаст хавхлагын нарийслын улмаас

зүрхний бэлхүүс тэгширч, зүүн ховдол томрон, уушигны артерын нум

цүлхийсэн байна.



2. Аорт хэлбэрийн зүрх (эгц байрлалын

зурагт)

• Зүрхний бэлхүүс хотойно

• Зүүн ховдлын нум уртасна

• Гол судасны өгсөх хэсгийн нум өргөссөнтэй

холбоотойбаруун талын 1-р нум уртасна.

• Баруун талын судас-тосгуурын өнцөг

доошилно.



Аорт хэлбэрийн зүрх. Гол судасны хавхлагын дутмагшлын улмаас

зүрхний бэлхүүс хотойж, зүүн ховдол томорсон байна

Даалгавар

1. Лекцээ тэмдэглэж аваад сайн ойлгож уншиж,

өгөгдсөн рентген зургуудыг сайтар харж

ажиглаарай.

2. Интернетээс хэвийн цээжний рентген зургийг

20-оос доошгүй хараарай. Дүрс оношлогоо нь

харааны чадварыг их шалгадаг учир хэн хир

олон зураг харна тэр хүн өөрчлөлтийг олж

харж чаддаг болдог.

3. Normal chest X ray гэж бичиж зураг харна.

Анхаарал хандуулсан ирээдүйн эмч

нартаа баярлалаа

Рентген зураг уншиж сурах нь эмч

хүний зайлшгүй эзэмших ур чадвар

учир та бүхэн идэвхитэй

оролцоорой

Documents

Уушиг зүрхний рентген анатоми Уушиг болон зүрхний …