dodatek bezpłatnylistopad 2014

Partnerem dodatku jest:

2

3

Gdy marzymy o dzie-cku, a zawodzą natu-ralne metody, szuka-

my pomocy u lekarzy. - Jużco trzecia młoda kobietaw Polsce w przypadku prob-lemów z zajściem w ciążęzdecydowałaby się w pierw-szej kolejności na skorzysta-nie z zaawansowanych metodwspomaganego rozrodu, np.in vitro – mówi dr n. med.Grzegorz Mrugacz, dyrektormedyczny Kliniki Bocian.

Na czym polega metodain vitro i kiedy się ją stosuje?– Pozaustrojowe zapłodnie-nie polega na tym, że pró-bujemy ominąć pewne etapynormalnego fizjologicznegozapłodnienia, które nie mo-gą dojść w organizmie ko-biety w sposób naturalny –tłumaczy dr Mrugacz.

Cały proces leczenia moż-na podzielić na etapy. Pierw-szym z nich jest odpowied-nie wystymulowanie jajni-ków, aby uzyskać pęcherzykijajnikowe. – Po uzyskaniutych pęcherzyków wykonuje-my punkcję jajników i zabie-ramy komórki jajowe, którenastępnie, w laboratorium ,są zapładniane i hodowanesą zarodki. Wyhodowane za-rodki przenosimy do jamymacicy – wyjaśnia dyrektormedyczny Kliniki Bocian.

Zapłodnienie pozaustrojo-we można wykonać na kilka

różnych sposobów. Najpo-pularniejsze jest to tzw. kla-syczne zapłodnienie in vitro,kiedy pobrane komórki jajo-we są mieszane w odpo-wiednich mediach z plemni-kami i samoistnie dochodzido zapłodnienia.

– To zapłodnienie może byćwzbogacone o metodę ICSI,czyli docytoplazmatycznewszczepienie plemnikado każdej uzyskanej komórki– mówi dr Grzegorz Mrugacz.

Z kolei proces ICSI możebyć udoskonalany poprzezdodatkowe metody. Do tychmetod należy IMSI, czylispecyficzna specjalna sepa-racja plemników, gdziew odpowiednich powiększe-niach pod mikroskopami le-karze mają szanse uwidocz-nić plemniki najlepiej zbu-dowane i najlepsze i wybrać

te plemniki do zapłodnieniapozaustrojowego.

– Mamy tutaj również wi-zualizację wrzeciona karioki-netycznego, kiedy oglądamykomórkę przed wszczepie-niem plemnika. Jednym z ta-kich wzbogaconych równieżprogramów zapłodnienia invitro jest Assisted hatching,czyli nacinanie otoczki za-rodka. Zdarza się, że otoczkazarodka jest tak gruba, że niedochodzi do wyklucia sięblastocysty (to jest taka for-ma embriologiczna zarodka)i ona nie możezaimplantować się w macicy.

Aby cały proces in vitrozakończył się sukcesem, po-trzebna jest staranna opiekanad pacjentami, zarównow procesie stymulacji, jakrównież w czasie przeprowa-dzania programu in vitro.

Szansa na dziecko

� In vitro jest refundowane

W ramach rządowego programu refundacji in vitro, każ-da para ma prawo skorzystać z trzech prób procedurywspomaganego rozrodu. Ministerstwo Zdrowia refundu-je większość elementów wchodzących w skład takiegoleczenia. Począwszy od kosztów konsultacji, badań USG,laboratoryjnych i hormonalnych, kończąc na zabiegachtakich jak: punkcja, biopsja i transfer zarodków. Jednaktrzeba liczyć się z kosztami kwalifikacji do programuoraz leków stosowanych w celu stymulacji owulacji. Pa-ry biorące w nim udział muszą zatem samodzielnie po-kryć koszty farmaceutyków, stanowiących podstawęi pierwszą fazę przygotowań do in vitro. Ich cena wahasię od 2 do 4500 tys. zł.

4

5

Mówi się, że najlepszy posag, jak mat-ka może dać swemu dziecku, to kar-mienie piersią – przynajmniej

w pierwszych miesiącach życia. Karmieniepiersią korzystnie wpływa na rozwój dzieckaoraz chroni przed wieloma chorobami. Dzieci,które otrzymują pokarm matki, rzadziej cho-rują na przykład na zapalenie ucha środkowe-go, zapalenie płuc, cukrzycę czy niektóre no-wotwory, zapalenia opon mózgowo-rdzenio-wych i zakażenia dróg moczowych. Zmniejszasię również ryzyko wystąpienia biegunki za-kaźnej i ryzyko otyłości w późniejszym wieku.

Skład mleka mamy idealnie odpowiadapotrzebom niemowlęcia, zawiera odpowied-nie proporcje doskonale wchłaniających sięz przewodu pokarmowego niezbędnychskładników odżywczych: białek, tłuszczów,węglowodanów, przeciwciał, prebiotyków.Poza tym – co niezwykle ważne – skład po-karmu dopasowuje się do wieku dziecka, je-go zapotrzebowania na poszczególne skład-niki odżywcze, a nawet do pory dnia. Mlekozmienia się też w trakcie karmienia: na po-czątku ma za zadanie zaspokojenie pragnie-

nia, więc zawiera więcej wody. Później stajesię bardziej kaloryczne i syci malca.

Karmienie piersią to też niezapomnianechwile – i dla matki, i dla dziecka. To miłość,budowanie więzi, wspaniały wspólny czas.

Jest jeszcze jedna – praktyczna, ale rów-nież ważna zaleta. Karmienie piersią to osz-czędność: i czasu, i pieniędzy. Mleko matkinic nie kosztuje i jest gotowe od razu, gdytylko dziecko zaczyna być głodne.

Jednak nie każda mama może i chce kar-mić piersią. Wtedy rozwiązaniem jest mlekomodyfikowane. I choć wielu składnikówstworzonych przez naturę nie da się niczymzastąpić, dzisiejsze mleko modyfikowane co-raz bardziej przypomina swym składem po-karm kobiecy. Dostarcza rozwijającemu sięniemowlęciu niezbędne składniki odżywcze.(AGSA)

Matczyne mleko zawiera wszystkieniezbędne składniki, które potrzebnesą dziecku do prawidłowego rozwoju,

oraz przeciwciała, które chronią jeprzed infekcjami bakteryjnymi

i wirusowymi. Jednak nie każdakobieta – z różnych przyczyn –

decyduje się na karmienie piersią.Koniecznym rozwiązaniem jest wtedy

mleko modyfikowane.

Mleko: naturalne czyz butelki?

6

C zasy rozciągniętychkoszulek, za dużychspodni dresowych czy

workowatych sukienek jużnie wrócą. To pewne.

Teraz każda przyszła ma-ma może ubrać się ładnie,modnie, a jednocześnie wewłasnym stylu i wygodnie. Bobędąc w ciązy musimy pa-miętać przede wszystkimo tym, by wybierać ubraniawykonane z naturalnych tka-nin i takie, które nie uciskają

powiększającego się cały czasbrzuszka. Dlatego najczęściejwybieramy bluzki, tuniki i su-kienki ciążowe z odcięciempod biustem, które w czasieciąży podkreślą brzuszek,a po ciąży, kiedy jeszcze wal-czymy z nadwagą poporodo-wą – ukryją go. To świetnerozwiązanie, bowiem możnaje wykorzystwywać przez całyrok, w razie zmieniającej siępogody dodając cieplejszeelementy garderoby. (AGSA)

Pięknie, kobiecoi elegancko – takchcemy się czuć

i wyglądać w ciąży. Nictrudnego. O dobresamopoczucie dba

rosnące w brzuszkumaleństwo. O pięknywygląd – zadbajmy

same. W sklepach jestmnóstwo ciuszków dla

przyszłych mam.

Modne strojena rosnący brzuszek

7

Bezpieczna ciążaCzym są badania prenatalne?

dr n. med. BartoszPietrzycki, specjalista gineko-logii i położnictwa z KlinikiBocian: Badania prenatalnewykonujemy w pierwszymlub drugim trymestrze ciąży,aby wykryć i rozpoznać wa-dy wrodzone płodu.

Czy wykonywanie tychbadań jest bezpieczne?– Badania prenatalne to

badania przesiewowowe,teksty przesiewowe, którestanowią nieinwazyjny ele-ment tych badań, jak rów-nież testy inwazyjne. Bada-nia nieinwazyjne są w pełnibezpieczne, nie wiążą sięz żadnym ryzykiem dla pło-du oraz dla matki. Testyprzesiewowe to głównie ba-dania ultrasonograficzne.Oceniamy wtedy pewnemarkery najczęściej wystę-pujących nieprawidłowościchromosomalnych płodu –przede wszytskimprzezierność fałdu karkowe-go. Podwyższonaprzezierność może świad-czyć o ryzyku chorób chro-mosomalnych – to obecnośćlub brak kości nosowej i in-ne, mniejsze, jak np. niedo-mykalność zastawki trój-dzielnej, nieprawidłowyprzepływ krwi przez prze-wód żylny płodu, którychwystępowanie może nam

mówić o określonym ryzykuwystąpienia wad płodu.

Kiedy należy poddać siębadaniom prenatalnym?– Badanie ultrasonograficz-

ne i ocena przeziermnościfałdu karkowego powinnabyć wykonana pomiędzy 11.a 13. tygodniem ciąży.W późniejszych tygodniachciąży ilość tego płynu, którygromadzi się w okolicy karkupłodu, znacznie się zmniej-sza, co tym samym uniemoż-liwia ocenę ryzyka wystąpie-nia tych nieprawidłowości.A wiemy, że podwyższonawartość przezierności fałdukarkowego to nie tylko wadychromosomalne płodu, alerównież inne wady, np. serca.Opisano około stu róznychnieprawidłowości, które sązwiązane z podwyższonąwartości NT – przeziernościfałdu karkowego.

Jakie są inne elementybadań prenatalnych?– Aby zwiększyć współ-

czynnik wykrywalności nie-prawidłowości chromoso-malnych, możemy posłużyćsię dodatkowo oznaczeniamibadań biochemicznych.W tym celu najczęściej wy-konujemy w pierwszym try-mestrze tzw. test podwójny,gdzie określamy białkoPAPP-A oraz wolną

podjednostkę gunadotrpinękosmówkowej. Taka połączo-na ocena USG i badań bio-chemicznych zwiększa wy-krywalność do ponad 95proc.

Co robimy, gdy wynikibadań wykazują niepra-widłowości?– W sytuacji, kiedy mamy

podejrzenie – na podstawiewykonanego testu nieinwa-zyjnego – że istnieje po-dwyższone ryzyko niepra-widłowości płodu, zazwyczajkierujemy pacjentkę na ba-dania inwazyjne. Dzięki nimmamy informacje, czy rze-czywiście istnieje ta niepra-widłowość, czy też jest towynik fałszywie dodatni, coteż czasem – ale bardzorzadko – się zdarza. Do ba-dań inwazyjnych, które nie-stety, ale wiążą się z jakimśryzykiem, należy biopsjakosmówki, biopsjatrofoblastu, amniopunkcjagenetyczna, a czasami –w późnych etapach ciąży –zabieg konocentezy.

Kto powinien poddać siębadaniom prenetalnym?– Każda kobieta, która jest

w ciąży, powinna mieć wy-konane badanie, które oce-nia ryzyko wystąpienia nie-prawidłowości płodu.

(AGSA)

8

9

Jesień to czas, gdy łatwojest się zdrowo odżywiać

Jesień to chyba dobra pora,dla ciężarnych, jeśli cho-dzi o ułożenie zbilanso-wanej diety?GRAŻYNA METELSKA, DIETETYK

Z POLIKLINIKI ARCISZEWSCY: Toznakomita pora. Jesień to czas,gdy łatwiej jest skomponowaćtaki jadłospis, który dostarczyi matce, i dziecku wszystkichpotrzebnych witamin i mine-rałów. W tej chwili jest obfitośćwarzyw i owoców. Starajmy siętylko kupować je z ekologicz-nych upraw. Jeśli nie mamy ta-kiej możliwości – po prostuobierajmy je ze skórki.

Które warzywa przedewszystkim powinnywybierać kobiety w ciąży?– Należy sięgać zwłaszcza

po warzywa zielone: broku-

ły, różnego rodzaju sałaty,natkę pietruszki. Jedna łyż-ka pokrojonej natki zaspo-koi dzienne zapotrzebowa-nie na witaminę C. Pozatym zielone warzywa mająmnóstwo żelaza, chlorofilu,witamin i minerałów orazkwasu foliowego – potrzeb-nego do prawidłowego roz-woju układu nerwowegopłodu. Polecam równieżwarzywa żółte jak np. mar-chewka i dynia - bogatew beta-karoten, który odpo-wiada m.in. za dobry stanskóry i wzroku. Warto teżsięgać po pomidory, ponie-waż zawierają mnóstwolikopenu, który jest świet-nym, bardzo silnym przeci-wutleniaczem.

Dlaczego jest tak ważny?– Przeciwutleniacze bardzo

pozytywnie wpływają na or-ganizm – zapobiegają choro-bom serca. Chronią też płód.Ponadto pomidory zawierająmnóstwo potasu, który zapo-biega nadciśnieniu.

Jakie sezonowe owocei warzywa powinnywybierać przyszłe mamy?– Zalecane owoce to jab-

łka, winogrona, kiwi, banany,cytrusy, maliny, truskawki -

nawet mrożone. Warzywai owoce dostarczają witamin:C i E, beta-karotenu,flawonoidów oraz związkówmineralnych: wapnia, mag-nezu, żelaza, potasu, selenui cynku.

No właśnie – jesieniąodporność jest bardzoważna. Co jeszcze wartojeść, by nie chorować?– Jeśli kobieta ciężarna

stosuje urozmaiconą, racjo-nalną dietę z zastosowa-niem produktów z wszyst-kich grup, w tym: zbożoweprodukty pełnoziarniste,mleko – szczególnie w po-staci fermentowanej, pro-dukty białkowe – głównieryby i drób, nierafinowanetłuszcze roślinne tłoczonena zimno, warzywa i owo-ce, suche nasiona roślinstrączkowych, orzechy wło-skie i brazylijskie, migdały -to taka dieta buduje odpor-ność. Dodatkowo niewiel-kie ilości cebuli i czosnku,np. jako dodatek do sałateki surówek, bardzo pomogąkobiecie ciężarnej w walcez chorobami. Warzywa tesą bogate w allicynę, dziękiczemu są pogromcami bak-terii i wirusów. Działająna nie jak antybiotyk.

Kobiety planująceciążę i spodziewającesię dziecka powinnydbać o prawidłową

dietę

10

11

12

13

O czekiwanie na dzie-cko – wielka radośći... wielkie przygoto-

wania na spotkanie z naj-ważniejszą dla nas istotą.

Przede wszystkim przygo-tować się musi przyszła ma-ma. I do dziewięciu ciążo-wych miesięcy, i do porodu,i do pierwszych dni z ma-leństwem. Jeśli to pierwszedziecko – każda z tych sytu-acji będzie przecież dla niejzupełnie nowa.

Ważne jest, by w ciąży za-chować dobrą kondycję.Oczywiście – rezygnujemywtedy z forsownych czy nie-bezpiecznych dla dzieckaćwiczeń. Jednak pamiętajmy,że aktywność fizyczna w ciążyjest bardzo korzystna: międzyinnymi poprawia stan mięśni,dodaje energii i zmniejsza na-pięcie psychiczne przed poro-dem. Wysportowana mamaszybciej też wróci do formypo porodzie.

Przyszła mama musi teżzdecydować, gdzie chce uro-dzić dziecko. Warto odwie-dzić oddziały położniczeoraz porozmawiać o do-świadczeniach z tego mo-mentu z życzliwymi znajo-mymi kobietami. A o poro-dzie trzeba myśleć w katego-

riach czegoś całkowicie nor-malnego i zdrowego.A z drugiej strony – jedno-cześnie jako o niezwykłymprzeżyciu, którego nie da siędo końca przewidzieć anizaplanować.

Wcześniej przygotowaćza to warto to wszystko, cotrzeba wziąć ze sobądo szpitala. Już dwa miesią-ce przed planowanym poro-dem można upewnić się,czego wymaga szpital. Wtedyjest jeszcze czas na zrobieniebadań i przygotowanie niez-będnych zaświadczeń lubuzyskanie zgody na wykona-nie obowiązkowych zabie-gów. A miesiąc przed poro-dem – spokojnie już możnaspakować torby do szpitala.Torby – bo żeby uniknąć ba-łaganu, warto wziąć ich kil-ka. Do jednej z nich włóżmyrzeczy potrzebne na czasporodu, do drugiej – ko-nieczne po porodzie,do trzeciej – rzeczy dla dzie-cka. Do jeszcze jednej sa-szetki spakujmy dokumenty,czyli: dowód tożsamości, do-wód ubezpieczenia, kartęprzebiegu ciąży, oraz wynikibadań.

Mamie w czasie porodumoże przydać się koszula

na zmianę, kapcie, ciepłeskarpety i szlafrok. Warto teżzabrać jednorazowe pieluchyw kształcie podpasek, chu-steczki czy nawilżającą po-madkę do ust oraz wodędo picia. Dla mamy po po-rodzie przyda się na pewnowygodna do karmienia ko-szula z rozcięciem, kilka parjednorazowych majtek i po-porodowe duże podpaski,przybory toaletowe, klapkipod prysznic, staniki do kar-mienia i wkładki laktacyjne.Nie zapomnijmy też o tele-fonie komórkowym i łado-warce. Dla dziecka na trzyd-niowy pobyt w szpitalu trze-ba zabrać jednorazowe pie-luchy (najmniejszy rozmiar),kilka pieluch tetrowych, trzybawełniane koszulki, baweł-niane cienkie czapeczki, trzypajacyki, skarpetki i ręka-wiczki (żeby dziecko nie dra-pało się po buzi) oraz kocyklub śpiworek. Pamiętajmy,by wszystkie rzeczy dla ma-leństwa wcześniej wyprać.

Przygotujmy też wszystko,co będzie potrzebne na po-wrót do domu, czyli ubraniedla mamy i dziecka oraz od-powiedni dla noworodka fo-telik samochodowy.

(AGSA)

Do szpitala bez stresu.Warto się przygotować

14

15

16