บทความวิชาการ ธรรมาภิบาลในองค์การภาคเอกชน : ธุรกิจภาคบริการ

วารสารมหาวทยาลยศลปากร ฉบบภาษาไทย

ปท 36(2) : 57-76, 2559

ธรรมาภบาลในองคการภาคเอกชน : ธรกจภาคบรการ

สานตย หนนล1

บทคดยอ

ธรรมาภบาลเปนหลกการทมความส�าคญในการบรหารประเทศ ตลอดจน

องคการภาครฐตางๆนอกจากนนองคการภาคเอกชนยงไดน�าหลกการดงกลาวมาปรบใช

โดยเรยกวาบรรษทภบาลหรอการก�ากบดแลกจการทดโดยมงใหเกดประสทธภาพประสทธผล

ความโปรงใสความเปนธรรมและการมสวนรวมจากผมสวนไดเสยตางๆ ในการบรหารองคการ

ปจจบนองคการธรกจตางๆรวมทงธรกจภาคบรการไดมการน�าหลกการดงกลาวมาปรบใช

ในการบรหารองคการอยางแพรหลาย บทความนผเขยนไดเขยนขนจาการทบทวน

วรรณกรรมแหลงตางๆอาทต�าราบทความรายงานการวจยเวบไซตเพอน�าเสนอ

แนวคดทส�าคญเกยวกบหลกธรรมาภบาลโดยเฉพาะธรรมาภบาลในองคการภาคเอกชน

ซงในบทความผเขยนไดยกตวอยางกรณธรกจภาคบรการ2องคการเพอเปนประโยชน

ทางดานวชาการและการน�าไปประยกตใชในองคการตอไป

ค�าส�าคญ : 1.ธรรมาภบาล.2.ธรรมาภบาลในองคการภาคเอกชน.3.ธรกจภาคบรการ.

1 อาจารยประจ�าภาควชาบรหารธรกจ คณะอตสาหกรรมบรการ วทยาลยดสตธาน อเมล

[email protected]


58

สานตย หนนล

Good Governance in Private Organization: Service Business

Sanit Noonin2

Abstract

Good governance is an important principle for the country and

management of public organizations. The private sector has adopted such a

principle and is known as corporate governance. This achieves efficiency,

effectiveness, transparency, Fairness and participation of various stakeholders

in organizational management. At the present, business organizations, including

those in the service business have widely adopted these principles for organizational

management. This article is written following a review of literature from various

sources such as textbooks, articles, research reports and websites to present

the important concept of good governance, especially good governance in the

private sector and in the article, illustrate corporate governance of two organizations

in the service business, for academic benefit which can be applied for organizational

management in the future.

Keywords:1.GoodGovernance.2.GoodGovernanceinPrivateOrganizations.

3.ServiceBusiness.

2LectureratBusinessAdministrationDepartment,FacultyofHospitalityIndustry,

DusitThaniCollege,Bangkok,Thailand.E-mailaddress:[email protected]

59

ปท 36 ฉบบท 2 พ.ศ. 2559วารสารมหาวทยาลยศลปากร ฉบบภาษาไทย

บทน�า

ความลมเหลวทเกดขนจากการบรหารงานขององคการภาครฐและภาคเอกชน

ทงในประเทศและตางประเทศสวนหนงเกดจากการขาดความโปรงใสการบรหารงาน

ทขาดประสทธภาพประสทธผลขาดการมสวนรวมจากผมสวนไดเสยตางๆ ในการบรหาร

และรวมกนตรวจสอบดงกรณตวอยางเหตการณวกฤตการณทางเศรษฐกจครงรายแรง

ทเกดขนในประเทศไทยเมอปพ.ศ.2540หรอทรจกกนในชอ“วกฤตการณตมย�ากง”

สาเหตส�าคญลวนเกดจากปญหาดงกลาวองคการภาคสวนตางๆ จงไดน�าหลกการในการบรหาร

ทเนนใหเกดการมสวนรวมมการตรวจสอบถวงดลเนนความเปนธรรมการมงใหเกด

ประสทธภาพ ประสทธผลสงสด นนกคอหลกธรรมาภบาล มาใชในการบรหารงาน

ซงประเทศไทยไดน�าหลกธรรมาภบาลมาจากธนาคารโลก (WorldBank)ซงถอเปน

องคการแรก ๆ ทก�าหนดหลกการดงกลาวขนมาใชในการบรหารประเทศตลอดจน

องคการในภาครฐและองคการมหาชนตาง ๆ โดยในระยะแรกไดมการก�าหนดเปน

ระเบยบส�านกนายกรฐมนตรวาดวยระบบบรหารกจการบานเมองทดพ.ศ.2542ขน

และหลงจากนนไดมการยกเลกระเบยบส�านกนายกดงกลาวและก�าหนดเปนพระราชกฤษฎกา

วาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารบานเมองทดพ.ศ.2546โดยมการน�าหลกการดงกลาว

ไปปรบใชกนอยางแพรหลายรวมทงในองคการภาคเอกชนไทยกไดมการน�าหลกธรรมาภบาล

ไปประยกตใชในการบรหารองคการเชนเดยวกนแตมการปรบปรงใหสอดคลองกบบรบท

ขององคการในภาคเอกชนโดยเฉพาะอยางยงบรษทจดทะเบยนซงตลาดหลกทรพย

แหงประเทศไทยไดมการก�าหนดหลกการก�ากบดแลกจการทดข นมาเพอเปนแนวทาง

ใหองคการตางๆใชเปนหลกปฏบต

บทความนผเขยนจงตองการทจะน�าเสนอแนวคดส�าคญเกยวกบหลกธรรมาภบาล

โดยเฉพาะการน�าหลกการดงกลาวมาประยกตใชในองคการภาคเอกชนหรอทเรยกวา

บรรษทภบาลหรอการก�ากบดแลกจการทดโดยมการยกตวอยางกรณธรกจภาคบรการ

เนองจากเปนธรกจทมความส�าคญตอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศและมการเตบโต

อยางตอเนองในปจจบนเพอเปนการน�าเสนอความรทางดานวชาการและสามารถน�าไป

ประยกตใชในการบรหารองคการใหเกดธรรมาภบาลไดตอไป

หลกธรรมาภบาล

องคการทงภาครฐ ภาคเอกชน ตลอดจนนกวชาการไดนยามความหมาย

ของค�าวาธรรมาภบาลธรรมรฐหรอการบรหารกจการบานเมองทดไวคอนขางหลากหลาย

เรมจากในปค.ศ.1992ธนาคารโลกไดเรมแนวคดและอธบายถงการบรหารกจการบานเมอง

(governance)วาเปนเรองเกยวกบลกษณะของการใชอ�านาจในการจดการทรพยากร


60


ทางเศรษฐกจและสงคมของประเทศเพอการพฒนาซงครอบคลมประเดนในเรองของ

การมสวนรวมของภาคสวนตางๆการบรหารจดการภาครฐภาระรบผดชอบกรอบตว

บทกฎหมายเกยวกบการพฒนาความโปรงใสและขอมลขาวสาร (WorldBankCited

inOPCD,2011:15)นอกจากนนยงมผก�าหนดความหมายทส�าคญอาทSuwanmala

(2003:5-6)ไดอธบายความหมายของธรรมาภบาลวาหมายถงการปกครองทด(ธรรม=ด

ความถกตองอภบาล=คมครองปกปองดแลบ�ารงอภ=สงเหนอยงบาล=รกษาปกครอง)

ซงค�าวาGovernanceในภาษาองกฤษกเปนค�าทมววฒนาการและเปลยนความหมาย

ไปจากเดมรากศพทมาจากค�าวาGouvernerในภาษาลาตนหรอค�าวาGubernare

ในภาษากรกซงหมายถงtosteerหรอถอหางเสอ(เชนเรอ)แตเดมในภาษาองกฤษ

ค�านเปนค�านามหมายถงรฐบาลในเชงนามธรรมซงกคอการปกครองในระดบประเทศ

แตในระยะหลงเมอวงการธรกจขยายตวและเหนความจ�าเปนตองมการก�ากบดแลรกษา

เชนเดยวกบประเทศจงน�าค�านมาใชส�าหรบบรรษทหรอบรษทในภาคธรกจเอกชน

ตลอดไปจนถงองคการภาคมหาชนดวยโดยหมายถงการบรหารจดการในระดบสงสด

สวนThailandDevelopmentResearchInstitute(TDRI)(2015)อธบายความหมายของ

ธรรมาภบาลวาหมายถงการปกครองการบรหารการจดการการควบคมดแลกจการตางๆ

ใหเปนไปตามครรลองคลองธรรม นอกจากนยงหมายถงการบรหารจดการทด

ซงสามารถน�าไปใชไดทงภาครฐและภาคเอกชน ธรรมทใชในการบรหารงานน

มความหมายอยางกวางกลาวคอหาไดมความหมายเพยงหลกธรรมทางศาสนาเทานน

แตรวมถงศลธรรมคณธรรมจรยธรรมและความถกตองชอบธรรมทงปวงซงวญญชน

พงประพฤตปฏบต อาท ความโปรงใส ตรวจสอบได การปราศจากการแทรกแซง

จากองคการภายนอกเปนตน

สรปความหมายของธรรมาภบาลไดวาหมายถง “หลกการทใชในการบรหาร

ประเทศ รวมทงองคการตางๆ เพอใหเกดความโปรงใส เปนธรรมมประสทธภาพ

ประสทธผลโดยเนนการมสวนรวมและการตรวจสอบจากผมสวนไดเสยกลมตางๆ”

ธรรมาภบาลมความส�าคญอยางยงตอการบรหารองคการไมวาจะเปนภาครฐ

ภาคเอกชนหรอภาคประชาสงคมตางๆเนองจากธรรมาภบาลเปนเรองทเกยวของกบ

การปฏบตตอกนและเปนแนวทางในการจดระเบยบเพอใหทกภาคสวนสามารถอยรวมกน

ไดอยางสงบสขตงอยในความถกตองเปนธรรมสรปประโยชนของการน�าหลกธรรมาภบาล

มาประยกตใชในการบรหารจดการไดดงตอไปน(OPCD,2011:25-26)

ประโยชนตอองคการ

1.ท�าใหการบรหารจดการองคการมกลไกและกฎเกณฑในการบรหารจดการทด

มระบบมความโปรงใสมมาตรฐานในการปฏบตงานอนน�ามาซงความนาเชอถอและ

ศรทธาตอองคการนนๆ

61


2.ท�าใหองคการมการบรหารจดการทคลองตวทนตอสถานการณสอดรบกบ

การเปลยนแปลงดานเศรษฐกจสงคมการเมองทงภายในและภายนอก

3.ท�าใหการด�าเนนงานในภาพรวมขององคการมประสทธภาพเกดประสทธผล

และเกดความคมคาสงสดตามภารกจขององคการ

4.ท�าใหเพมศกยภาพในการแขงขนเพมโอกาสในการระดมทน/การเขาสตลาดทน

ในระดบสากลเพมโอกาสในการแสวงหาพนธมตรทางธรกจ เพมคณคาใหแกองคการ

ในระยะยาว

ประโยชนตอประชาชน/ผรบบรการ

1.ท�าใหระบบการตดสนใจและการบรหารจดการโดยรวมของหนวยงานภาครฐ

มความโปรงใสตรวจสอบไดเสมอภาคและความยตธรรมอยางแทจรงอนจะน�ามาซง

ความเชอมนและศรทธาแกประชาชนและผรบบรการ

2.ท�าใหประชาชน/ผรบบรการไดรบการอ�านวยความสะดวกรวดเรวทนสมย

มประสทธภาพไมมข นตอนการปฏบตงานทเกนความจ�าเปนสามารถตอบสนองความตองการ

และความคาดหวงของประชาชน/ผรบบรการไดมากขน

3.ท�าใหการบรหารงานของภาครฐเปนไปอยางถกตองเหมาะสมมคณภาพ

สามารถรองรบกบสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไปอนสงผลท�าใหประชาชน/ผรบบรการ

มความสขและมคณภาพชวตทด

ประโยชนตอสงคม/ประเทศชาต

1. ท�าใหระบบการบรหารของภาครฐมความโปรงใส ยตธรรม กอใหเกด

ความเปนธรรมในสงคม

2.ท�าใหสงคมมความเขมแขงเกดเปนสงคมทมเสถยรภาพชวยลดบรรเทา

หรอแกปญหาความรนแรงในสงคม

3.ท�าใหสามารถลดปญหาการทจรตคอรรปชนสงผลท�าใหชวยลดงบประมาณ

คาใชจายในการปองกนและปราบปรามการทจรตคอรรปชนของประเทศ

4.ท�าใหทกภาคสวนทงภาครฐภาคธรกจเอกชนและภาคประชาชนสามารถ

อยรวมกนไดอยางสงบสขภายใตความรวมมอกน อนกอใหเกดการพฒนาทย งยน

และเปนสวนเสรมความเขมแขงหรอภมคมกนใหแกประเทศ

5.ท�าใหภาพลกษณของหนวยงานของประเทศเปนทศรทธาเชอมนและไดรบ

ความไววางใจจากประชาชนและผมสวนไดเสย รวมทงเปนทยอมรบในระดบสากล

อนสงผลท�าใหการพฒนาของประเทศเปนไปอยางยงยนเสรมสรางความสามารถในการแขงขน

ท�าใหประเทศชาตเจรญกาวหนา

มการก�าหนดองคประกอบทส�าคญของหลกธรรมาภบาลไวคอนขางหลากหลาย

อาทUnitedNationsDevelopmentProgram(UNDP)(2015)ไดก�าหนดคณลกษณะ


62


ของการบรหารกจการบานเมองทดหรอธรรมาภบาลไว9ประการไดแก(1)การมสวนรวม

(participation) (2) นตธรรม (rule of law) (3) ความโปรงใส (transparency)

(4)การตอบสนอง(responsiveness)(5)การมงเนนฉนทามต(consensus-oriented)

(6) ความเสมอภาค/ความเทยงธรรม (equity) (7) ประสทธภาพและประสทธผล

(efficiencyandeffectiveness)(8)ภาระรบผดชอบ(accountability)และ(9)วสยทศน

เชงกลยทธ(strategicvision)สวนWorldBank(1992)ไดก�าหนดองคประกอบของ

ธรรมาภบาลคลอบคลมประเดน 6 มต ไดแก (1) การมสทธมเสยงของประชนและ

ภาระรบผดชอบ(voiceandaccountability)(2)ความมเสถยรภาพทางการเมองและ

การปราศจากความรนแรง(politicalstabilityandabsenceofviolence)(3)ประสทธผล

ของรฐบาล(governmenteffectiveness)(4)คณภาพของมาตรฐานควบคม(regulatory

quality) (5) นตธรรม(ruleof law)และ(6)การควบคมปญหาทจรตประพฤตมชอบ

(controlofcorruption)

ส�าหรบประเทศไทยนกวชาการตลอดจนองคการตางๆ ไดก�าหนดองคประกอบ

ของหลกธรรมาภบาลขนซงสวนใหญสอดคลองกบองคประกอบทสถาบนในระดบสากล

ไดก�าหนดไวโดยมการประยกตรายละเอยดในแตละหลกการเพอใหสอดคลองกบบรบท

ของประเทศไทยอาทระเบยบส�านกนายกรฐมนตรวาดวยการสรางระบบบรหารกจการ

บานเมองและสงคมทดพ.ศ.2542มงเนนใหหนวยงานของรฐด�าเนนงานตามภาระหนาท

โดยยดหลกพนฐาน6ประการไดแก(KingPrajadhipok’sInstitute,2013:18-20)

1) หลกนตธรรม หมายถง การตรวจตรากฎหมายทถกตอง เปนธรรม

การบงคบใหเปนไปตามกฎหมายการก�าหนดกฎกตกาและการปฏบตตามกฎกตกา

ทตกลงกนไวอยางเครงครดโดยค�านงถงสทธเสรภาพความยตธรรมของสมาชก

2) หลกคณธรรมหมายถงความยดมนในความถกตองดงามการสงเสรม

สนบสนนใหประชาชนพฒนาตนเองไปพรอมกน เพอใหคนไทยมความซอสตยจรงใจ

ขยนอดทนมระเบยบวนยประกอบอาชพสจรตจนเปนนสยประจ�าชาต

3) หลกความโปรงใสหมายถงการสรางความไววางใจซงกนและกนของ

คนในชาตโดยปรบปรงกลไกการท�างานขององคการใหมความโปรงใส

4) หลกความมสวนรวมหมายถงการเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรบรและ

เสนอความคดเหนในการตดสนใจปญหาส�าคญของประเทศไมวาดวยการแจงความเหน

การไตสวนสาธารณะการประชาพจารณการแสดงประชามตหรออนๆ

5) หลกความรบผดชอบหมายถงการตระหนกในสทธหนาทความส�านก

รบผดชอบตอสงคม การใสใจปญหาสาธารณะของบานเมอง และการกระตอรอรน

ในการแกปญหาตลอดจนการเคารพในความคดเหนทแตกตางและความกลาทจะยอมรบ

ผลดและผลเสยจากการกระท�าของตน

63


6) หลกความคมคาหมายถงการบรหารจดการและใชทรพยากรทมจ�ากด

เพอใหเกดประโยชนสงสดแกสวนรวมโดยรณรงคใหคนไทยมความประหยด ใชของ

อยางคมคา สรางสรรคสนคาและบรการทมคณภาพสามารถแขงขนไดในเวทโลก

และรกษาพฒนาทรพยากรธรรมชาตใหสมบรณยงยน

จะเหนไดวาองคประกอบของหลกธรรมาภบาลทก�าหนดขนโดยนกวชาการ

ตลอดจนองคการตาง ๆ มหลายองคประกอบทสอดคลองกน โดยสวนใหญมงเนน

ในเรองของความโปรงใสการตรวจสอบไดความมประสทธภาพประสทธผลความเปนธรรม

และการมสวนรวมรบผดชอบในการบรหารจดการ

ธรรมาภบาลในองคการภาคเอกชน

การบรหารงานในองคการภาคเอกชนกเกดปญหาขนเชนเดยวกบการบรหารงาน

ในองคการภาครฐอาทปญหาการขาดความโปรงใสขาดประสทธภาพประสทธผล

ขาดการมสวนรวมในการบรหารและการตรวจสอบจากผมสวนไดเสยกลมตางๆ เปนตน

องคการภาคเอกชนจงไดน�าหลกธรรมาภบาลมาปรบใชในการบรหารจดการองคการ

โดยมการประยกตใหสอดคลองกบบรบทขององคการภาคธรกจ โดยความตนตว

ในการใชหลกธรรมาภบาลในการก�ากบดแลองคการภาคเอกชนเกดขนอยางมาก

หลงจากเกดวกฤตการณการทจรตคอรรปชนขนกบองคการขนาดใหญในประเทศสหรฐอเมรกา

อาทบรษทEnronและWorldComเปนตนส�าหรบประเทศไทยองคการภาคเอกชน

กไดมการน�าหลกธรรมาภบาลมาใชในการด�าเนนงานขององคการอยางแพรหลาย

โดยเฉพาะบรษทจดทะเบยน ซงตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยไดมการก�าหนด

หลกการก�ากบดแลกจการทดของบรษทจดทะเบยนพ.ศ.2549เพอใหบรษทเหลานน

ใชเปนหลกการและแนวปฏบตอยางเปนรปธรรมในการด�าเนนธรกจ

การน�าหลกธรรมาภบาลมาประยกตใชในองคการภาคเอกชนอาจมชอเรยก

ทแตกตางกนออกไปอาทธรรมาภบาลในองคการภาคเอกชนการก�ากบดแลกจการทด

รวมทงค�าวา บรรษทภบาล (corporate governance) ซงหากพจารณาจะเหนวา

หลกบรรษทภบาลนนเกยวของกบทฤษฎตวแทน(agencytheory)ดงทJensenand

Meckling(1976)ไดกลาววาความเปนตวแทน(agency)เปนความสมพนธทเกดจาก

ความยนยอมของสองฝายคอฝายตวการ(principal)หรอผถอหน(shareholders)หรอ

ผลงทน(investors)โดยไดมอบอ�านาจในการบรหารองคการใหกบฝายทเรยกวาตวแทน

(agent) ท�าหนาทในการบรหารจดการองคการแทนผเปนเจาของหรอฝายตวการ

ซงผลของการแยกความเปนเจาของกจการและการบรหารออกจากกนอาจท�าใหไมสามารถ

ทจะตดตามตรวจสอบไดอยางใกลชดในสงทฝายจดการไดกระท�าจงอาจท�าใหเกดปญหา


64


ตวแทน (AgencyProblem) ขนได ซงในทางปฏบตฝายตวแทนอาจไมไดตดสนใจ

เพอผลประโยชนสงสดของฝายตวการหรอเจาของดงนนทฤษฎตวแทนจงเปนแนวคด

ทท�าใหฝายตวการหรอเจาของสามารถรกษาผลประโยชนของตนเองผานกลไกควบคม

การจดการขอมลขาวสารเพอลดปญหาดงกลาวนอกจากนนAnand(2008)ยงไดกลาวถง

ความเกยวของของทฤษฎตวแทนกบการก�ากบดแลกจการทดวาการก�ากบดแลกจการทด

ถอเปนเครองมอในการตรวจสอบการปฏบตงานของฝายตวแทนใหด�าเนนการเพอผลประโยชน

ของฝายตวการมากกวาผลประโยชนสวนตนรวมทงเพอลดขอผดพลาดในการแบงปน

ผลประโยชนตลอดจนเพอเปนการก�ากบการท�างานขององคการใหสามารถด�าเนนงาน

ใหเกดก�าไรสงสดตอบแทนแกฝายตวการ

มผใหความหมายของบรรษทภบาลไวคอนขางหลากหลายอาทOrganisation

forEconomicCo-operationandDevelopment(OECD)(2004)ใหความหมายบรรษท

ภบาลวาหมายถงระบบใดระบบหนงทใชก�ากบและควบคมการด�าเนนงานขององคการ

ธรกจ ในขณะท Indaravijiya (2005: 151) อธบายความหมายของ Corporate

Governanceหรอการก�ากบดแลกจการ (บรรษทภบาล)วาหมายถงระบบทจดใหม

กระบวนการและโครงสรางของภาวะผน�าและการควบคมกจการใหมความรบผดชอบ

ตามหนาทดวยความโปรงใสและสรางความสามารถในการแขงขนเพอรกษาเงนทน

และเพมคณคาใหกบผถอหนในระยะยาวภายในกรอบการมจรยธรรมทดโดยรวม

นอกจากนนOfficeofthePublicSectorDevelopmentCommission(OPCD)(2011:

61)อธบายบรรษทภบาลหรอการก�ากบดแลกจการทดวาบรรษทภบาลมาจากค�าวา

บรรษท+อภ (แปลวาเฉพาะขางหนายง)+บาล (แปลวาการปกครองการรกษา)

หมายถงการก�ากบดแลกจการใหเจรญรดหนาอยางมประสทธภาพดวยเงอนไขของความถกตอง

โปรงใสการมจรยธรรมทด โดยค�านงถงผมสวนไดเสยในกจการเปนหลกสวนStock

ExchangeofThailand(SET)(2015:1)อธบายบรรษทภบาลวาหมายถงระบบทจดใหม

โครงสรางและกระบวนการของความสมพนธระหวางคณะกรรมการ ฝายจดการ

และผถอหน เพอสรางความสามารถในการแขงขน น�าไปสความเจรญเตบโตและ

เพมมลคาใหกบผถอหนในระยะยาวโดยค�านงถงผมสวนไดเสย

สรปความหมายของบรรษทภบาลไดวาหมายถง “หลกการทพฒนามาจาก

หลกธรรมาภบาลใชในการก�ากบดแลกจการเพอใหเกดความโปรงใสเปนธรรมมประสทธภาพ

ประสทธผล เนนการมสวนรวมในการจดการ และการตรวจสอบจากผมสวนไดเสย

เพอใหเกดการเตบโตอยางยงยนขององคการธรกจ”

ดานองคประกอบของบรรษทภบาลนนองคการตางๆไดมการก�าหนดขน

อาทOrganisationforEconomicCo-operationandDevelopment(OECD)(2004)

65


ไดแบงองคประกอบหลกของบรรษทภบาลของเปน6หลกไดแก(1)การสรางความมนใจ

ในการมกรอบโครงสรางของการก�ากบดแลกจการทมประสทธผล(ensuringthebasic

foraneffectivecorporategovernanceframework)(2)สทธของผถอหนและบทบาท

หนาทส�าคญของผเปนเจาของ (the rights of shareholders and key ownership

functions) (3)การปฏบตของผถอหนอยางเทาเทยม (theequitable treatmentof

shareholders) (4) บทบาทของผมสวนไดเสยในการดแลกจการ (the role of

stakeholders in corporategovernance) (5)การเปดเผยขอมลและความโปรงใส

(disclosureand transparency)และ6)ความรบผดชอบของคณะกรรมการบรษท

(theresponsibilitiesoftheboard)สวนStockExchangeofThailand(SET)(2012:1)

ก�าหนดหลกการและแนวปฏบตทดเกยวกบการกบการก�ากบดแลกจการ แบงเปน

5หมวดไดแก

1) สทธของผถอหน (Rights of Shareholders)ผถอหนมสทธในความเปนเจาของ

โดยการควบคมบรษทผานการแตงตงคณะกรรมการใหท�าหนาทแทนตนและมสทธ

ในการตดสนใจเกยวกบการเปลยนแปลงทส�าคญของบรษทบรษทจงควรสงเสรมให

ผถอหนไดใชสทธของตน

2) การปฏบตตอผถอหนอยางเทาเทยมกน (Equitable Treatment)ผถอหน

ทกรายทงผถอหนทเปนผบรหารและผถอหนทไมเปนผบรหารรวมทงผถอหนตางชาต

ควรไดรบการปฏบตทเทาเทยมกนและเปนธรรม ผถอหนสวนนอยทถกละเมดสทธ

ควรมโอกาสไดรบการชดเชย

3) บทบาทของผมสวนไดเสย (Stakeholders)ผมสวนไดเสยควรไดรบการดแล

จากบรษทตามสทธทมตามกฎหมายทเกยวของคณะกรรมการควรพจารณาใหมกระบวนการ

สงเสรมใหเกดความรวมมอระหวางบรษทกบผมสวนไดเสยในการสรางความมงคงความมนคง

ทางการเงนและความยงยนของกจการ

4) การเปดเผยขอมลและความโปรงใส (Transparency)คณะกรรมการ

ควรดแลใหบรษทเปดเผยขอมลทส�าคญทเกยวของกบบรษท ทงขอมลทางการเงน

อยางถกตองครบถวนทนเวลาโปรงใสผานชองทางทเขาถงขอมลไดงายมความเทาเทยม

และนาเชอถอ

5) ความรบผดชอบของคณะกรรมการ (Responsibilities)คณะกรรมการ

มบทบาทส�าคญในการก�ากบดแลเพอประโยชนสงสดของบรษทกรรมการควรมความรบผดชอบ

ตอผลการปฏบตหนาทตอผถอหนและเปนอสระจากฝายจดการ

หากพจารณาจะพบวาองคประกอบของหลกธรรมาภบาลในภาครฐและภาคเอกชน

มความสอดคลองกนในหลายมต แตอาจจะมความแตกตางกนในดานเปาหมาย


66


โดยการน�าหลกธรรมาภบาลมาใชในการบรหารงานของภาครฐมงเนนไปทผลประโยชน

ของประชาชนและสวนรวมเปนส�าคญในขณะทภาคเอกชนมงใหเกดประโยชนสงสดตอ

ผมสวนไดเสย(stakeholders)ขององคการธรกจอยางไรกตามผลทเกดจากการมธรรมาภบาล

ของภาครฐและภาคเอกชนมความสมพนธกนดงทไดกลาวไปแลว

บรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยหลายแหงทบรหารองคการ

โดยยดหลกบรรษทภบาลจนไดรบการจดอนดบวาเปนองคการทมความโดดเดน

ในเรองการก�ากบดแลกจการทดในระดบดเลศซงสงผลดตอองคการในดานตางๆดง

เชนกรณบรษท ปนซเมนตไทย จ�ากด (มหาชน) เปนองคการทด�าเนนงานภายใต

หลกบรรษทภบาลมาอยางตอเนอง โดยมความเชอมนวาระบบการก�ากบดแลตาม

หลกบรรษทภบาลจะสงเสรมใหองคการมศกยภาพในการแขงขนทงในระยะสนและระยะยาว

เพราะจะชวยเสรมสรางความเชอมนใหนกลงทนสถาบนการการเงนและพนธมตรธรกจ

ในการด�าเนนธรกจรวมกนอนน�าไปสการเพมมลคาใหผถอหนและประโยชนทสมดล

รวมกนของผมสวนไดเสยทกฝายรวมถงสงคมและสงแวดลอมดงตวอยางโครงการของ

SCGภายใตหลกธรรมาภบาล:โครงการ SCG eco valueซงผลจากการด�าเนนการ

ดงกลาวสงผลใหบรษทฯไดรบประโยชนมากมายอาทชวยลดตนทนการผลตเนองจาก

กระบวนการผลตหลายรายการน�าพลงงานและทรพยากรหมนเวยนมาใชท�าใหประหยดน�า

และเชอเพลงไดมากขนเปนการขยายตลาดเพมกลมเปาหมายท�าใหยอดขายเพมขน

และเปนผน�าตลาดดานสงแวดลอมสรางสงแวดลอมและสงคมทดซงจะยอนมาสบรษท

ทจะด�าเนนกจการอยไดอยางยงยนรวมทงยงสรางภาพลกษณทดของบรษทในดานสงคม

และสงแวดลอมท�าใหผบรโภคเชอใจและเชอมนทซอสนคาทดมคณภาพสงของบรษท

มากขน(OPCD,2011:64-65)

การประยกตหลกธรรมาภบาลในการบรหารธรกจภาคบรการ

ธรกจภาคบรการ(servicebusiness) เปนธรกจทมความส�าคญตอเศรษฐกจ

ของประเทศมการขยายตวเพมขนในทกๆ ปประกอบดวยธรกจตางๆ อาทการบรการ

ดานการทองเทยว การบรการดานทพกแรม การบรการดานอาหาร การบรการ

ดานการขนสงเปนตนองคการในธรกจภาคบรการกเชนเดยวกบองคการในภาคธรกจอนๆ

ทจะตองค�านงถงความโปรงใสความเปนธรรมการมประสทธภาพประสทธผลการมสวนรวม

ในการบรหารงานขององคการโดยมการน�าหลกบรรษทภบาลหรอการก�ากบดแลกจการทด

มาปรบใชในการบรหารองคการโดยเฉพาะบรษทจดทะเบยน ซงในปจจบนธรกจ

ภาคบรการทเปนบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยทอยในหมวด

การทองเทยวและสนทนาการ(tourism)ของตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยไดแก

(SET,2015)

67


องคการเหลานลวนมการด�าเนนงานทยดหลกบรรษทภบาลแตอาจจะมรายละเอยด

ในดานนโยบาย และการด�าเนนงานทแตกตางกนบาง โดยในบทความนผเขยนจะ

น�าเสนอเปนกรณตวอยางจากองคการทมความนาสนใจในดานการบรหารงานตามหลก

บรรษทภบาลเพยงแค2องคการโดยท�าการศกษาจากขอมลขององคการทเปนบรษท

จดทะเบยนจากเวบไซตของตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย รายงานประจ�าป

และเวบไซตขององคการมรายละเอยดดงน

กรณ บรษท ด เอราวณ กรป จ�ากด (มหาชน)

บรษทฯ มการบรหารจดการโดยยดหลกการก�ากบดแลกจการทด (good

corporategovernance)ด�าเนนธรกจดวยความถกตองตามกฎหมายยดหลกคณธรรม

และจรยธรรมเปดเผยขอมลดวยความโปรงใสตรงไปตรงมามการพฒนาระบบควบคม

ภายในและมกลไกการตรวจสอบทดและเหมาะสมมการด�าเนนงานทค�านงถงความรบผดชอบ

ตอผถอหนและผมสวนไดเสยทกฝาย โครงสรางคณะกรรมการกลไกการก�ากบดแล

การบรหารงานแสดงใหเหนถงศกยภาพและความรบผดชอบในเรองตาง ๆ ไดด

ซงนอกจากจะเปนไปตามกรอบมาตรฐานของOECDแลวบรษทฯยงไดศกษาและ

น�าแนวปฏบตทดท งในประเทศและตางประเทศมาปฏบตอาทการจดตงคณะกรรมการยอย

4 ชด เพอชวยก�ากบดแลการบรหารจดการในแตละเรองใหมความละเอยดมากขน

ตารางท 1 บรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยหมวดการทองเทยวและสนทนาการ

ชอบรษท ชอยอ

บรษทเอเชยโฮเตลจ�ากด(มหาชน) ASIA

บรษทโรงแรมเซนทรลพลาซาจ�ากด(มหาชน) CENTEL

บรษทเทพธานกรฑาจ�ากด(มหาชน) CSR

บรษทดสตธานจ�ากด(มหาชน) DTC

บรษทดเอราวณกรปจ�ากด(มหาชน) ERW

บรษทแกรนดแอสเสทโฮเทลสแอนดพรอพเพอรตจ�ากด(มหาชน) GRAND

บรษทลากนารสอรทแอนดโฮเทลจ�ากด(มหาชน) LRH

บรษทแมนดารนโฮเตลจ�ากด(มหาชน) MANRIN

บรษทโอเอชทแอลจ�ากด(มหาชน) OHTL

บรษทโรงแรมรอยลออคด(ประเทศไทย)จ�ากด(มหาชน) ROH

บรษทแชงกร-ลาโฮเตลจ�ากด(มหาชน) SHANG


68


ตลอดจนการก�าหนดโครงสรางคณะกรรมการซงอสระมากถงรอยละ46และในการก�ากบ

ดแลเรองบรรษทภบาลคณะกรรมการไดแตงตงคณะกรรมการสรรหาและบรรษทภบาล

(nominationandcorporategovernancecommitteeหรอNGC)เพอก�าหนดนโยบาย

และทบทวนแนวปฏบตทเหมาะสมอยางสม�าเสมอเพอใหผมสวนไดเสยทกฝายมนใจวา

บรษทฯมมาตรฐานทดทนสมยและมการน�าไปปฏบตจรงอยางเปนรปธรรมซงการด�าเนน

ตามนโยบายนนผบรหารระดบสงประกอบดวยประธานเจาหนาทบรหารและกรรมการ

ผจดการใหญรวมกนสนบสนนนโยบายและก�ากบดแลใหมการปฏบตตามแนวทางทถกตอง

แกพนกงานทกระดบ

ปจจบนบรษทฯ อยระหวางปรบแนวปฏบตใหเปนไปตาม ASEAN CG

Scorecardภายในป2558ซงจากการศกษาเบองตนเหนวาASEANCGScorecard

ใชแบบปฏบตเชนเดยวกบ OECD นอกจากนนบรษทฯ มงเนนใหพนกงานเขาใจ

การด�าเนนธรกจทค�านงถงผลประโยชนตอผมสวนไดเสยทกฝายอยางเหมาะสม(corporate

socialresponsibility)ไมวาจะเปนผถอหนพนกงานครอบครวพนกงานลกคาเจาหน

คคา คแขงขน รฐ ชมชน สงคม และสงแวดลอม และจดใหมหนวยงานทมหนาท

ความรบผดชอบคอยตดตามและส�ารวจความคดเหนของผมสวนไดเสยทกฝายอยางสม�าเสมอ

เพอน�าขอเสนอแนะทไดรบมาปรบปรงและพฒนาการด�าเนนงานใหมประสทธภาพมากยงขน

และยงใชเปนปจจยหนงในการประเมนผลการท�างานประจ�าปของพนกงานซงแนวปฏบต

ดานบรรษทภบาลของบรษทฯแบงออกเปน8ดานมรายละเอยดโดยสรปดงน

1) ดานจรยธรรมธรกจ บรษทก�าหนดแผนในการด�าเนนธรกจตาม

หลกบรรษทภบาลทดโดยรวบรวมขอมลปฏบตและหลกจรยธรรมในการด�าเนนธรกจทด

เหมาะสมสอดคลองกบแผนยทธศาสตรองคการและมนใจวาสามารถปฏบตได

2) ดานคณสมบต โครงสราง หนาทความรบผดชอบของคณะกรรมการ

และฝายจดการ บรษทฯ ก�าหนดคณสมบตของกรรมการ สอดคลองและเขมกวา

ขอก�าหนดของตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยโดยกรรมการมวาระการด�ารงต�าแหนง

คราวละ 3 ป มขอบเขตอ�านาจหนาททชดเจน มการถวงดลอ�านาจระหวางกนของ

คณะกรรมการทไมเปนผบรหาร

3) ดานคณสมบตของกรรมการ โดยมหลกการคอกรรมการประกอบดวย

ผมความรและประสบการณทหลากหลายทงดานการเงนเศรษฐกจการจดการบรหารธรกจ

การตลาดการบรการการทองเทยวและกฎหมายอยางเพยงพอทจะใหทศทางนโยบาย

ทเหมาะสมกบการพฒนาธรกจโรงแรมและรสอรทมทกษะเฉพาะตวมความสามารถ

ในการมองภาพรวมและมความเปนอสระเพยงพอทจะท�าหนาทตรวจสอบถวงดลการด�าเนนงาน

ของฝายจดการโดยมบทบาทส�าคญ2ประการคอเพอรวมก�าหนดกลยทธใหบรษทฯ

สามารถบรรลวตถประสงคทางธรกจและสนบสนนใหมการบรหารงานตามหลกบรรษทภบาล

ทด

69


4) บทบาทของคณะกรรมการ และฝายจดการคณะกรรมการมสวนรวม

ในการก�าหนดนโยบายและขอพงปฏบตของผบรหารครอบคลมถงหนาทและภารกจ

หลก โดยเปดโอกาสใหฝายจดการมอสระในการก�าหนดแผนยทธศาสตรการบรหาร

ตามวตถประสงคและพนธกจของบรษทฯและเสนอขออนมตแผนจากคณะกรรมการ

5) การประชมคณะกรรมการ บรษทฯก�าหนดจ�านวนครงทจดใหมการประชม

คณะกรรมการและคณะกรรมการชดยอยโดยการนดหมายและแจงใหกรรมการและ

ผทมสวนเกยวของทราบลวงหนาตลอดทงปโดยก�าหนดวาระใหกรรมการอสระไดประชม

รวมกน เพอแลกเปลยนความเหนโดยอสระ โดยไมมประธานเจาหนาทบรหารและ

กรรมการผจดการใหญซงทง2คนเปนผบรหารระดบสงสดของฝายจดการอยรวมในทประชม

เพอพจารณาและแลกเปลยนความเหนระหวางกรรมการ

6) การประเมนผลงานคณะกรรมการ บรษทฯจดใหมการประเมนผลงาน

คณะกรรมการทกป โดยกรรมการทกคนเปนผประเมนผลการท�างานของตนเอง

และคณะกรรมการโดยอสระและสงตรงใหเลขานการคณะกรรมการสรรหาและบรรษท

ภบาล เพอท�าการประเมนผลและน�าผลการประเมนเสนอตอทประชมคณะกรรมการ

เพอน�ามาปรบปรงพฒนากระบวนการตามแนวทางของตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย

และสมาคมสงเสรมสถาบนกรรมการบรษทไทย

7) การสรรหากรรมการ และผบรหารระดบสงคณะกรรมการมอบหมายให

คณะกรรมการสรรหาและบรรรษทภบาลมหนาทในการก�าหนดนโยบายและกระบวนการสรรหา

กรรมการทชดเจนประกอบดวยกระบวนการในการตรวจสอบคณสมบตเบองตนของ

ผทถกเสนอชอเพอใหแนใจวาเปนคณสมบตของกรรมการและถกตองตามกระบวนการ

คดเลอกเพอตดตอทาบทามใหเขาด�ารงต�าแหนงและเสนอขอแตงตงจากคณะกรรมการ

และ/หรอพจารณารบรองคณสมบตของกรรมการทพนจากต�าแหนงเปนรายบคคลมาประกอบ

การพจารณาอนงในการพจารณาสรรหากรรมการและผบรหารระดบสงเปนไปโดยอสระ

ไมอยภายใตอทธพลของผหนงผใด

8) ความรบผดชอบตอสงคมคณะกรรมการก�าหนดยทธศาสตรในการด�าเนน

ธรกจไวหลายประการ และมความมงมนทจะพฒนาธรกจอยางยงยน โดยพฒนา

กระบวนการเพอสรางและพฒนาแนวคดดานความรบผดชอบตอสงคมจากภายใน

บรษทฯ(CSRin-process)ซงหมายถงความรบผดชอบทบรษทฯพงมตอผมสวนไดเสยทกฝาย

ไดแกผถอหนพนกงานครอบครวพนกงานลกคาเจาหนคคาคแขงขนรฐชมชน

สงคมและสงแวดลอมโดยคณะกรรมการอนมตงบประมาณส�าหรบท�าโครงการ“ดเอราวณ

เพอสงคมและสงแวดลอม”ซงประกอบดวยการท�าประโยชนใหกบชมชนใกลเคยงกบ


70


ทรพยสนของบรษทฯและสงคมทวไปโดยสวนรวม(CSRafter–process)อยางตอเนอง

และยงยน(TheErawanGroupAnnualReport,2013:54-63)

กรณ บรษท ดสตธาน จ�ากด (มหาชน)

คณะกรรมการบรษทฯตระหนกถงความส�าคญของการก�ากบดแลกจการทด

ซงจ�าเปนตอการด�าเนนธรกจใหมการเจรญเตบโตทย งยนเพมความโปรงใสขดความสามารถ

ในการแขงขนของกจการและสรางความเชอมนใหแกผถอหนนกลงทนและผเกยวของ

ทกฝายจงก�าหนดนโยบายสนบสนนการก�ากบดแลกจการทดโดยครอบคลมหลกส�าคญ

ดงน

1) ดานสทธของผถอหนผถอหนทกรายไดรบสทธโดยเทาเทยมทงนบรษทฯ

สงเสรมและอ�านวยความสะดวกในการใชสทธของผถอหนรวมทงนกลงทนสถาบนและ

จะไมกระท�าการใดๆอนเปนการละเมดหรอลดรอนสทธของผถอหน

2) ดานการปฏบตตอผถอหนอยางเทาเทยมบรษทฯใหความส�าคญและ

ปฏบตตอผถอหนทกรายในฐานะทเปนเจาของบรษทอยางเทาเทยมกนโดยไมมผถอหน

รายใดไดรบสทธพเศษเหนอผถอหนรายอนอาทบรษทฯใหสทธแกผถอหนในการออกเสยง

ลงคะแนนในแบบหนงหนตอหนงเสยงเปดโอกาสใหผถอหนสวนนอยมสวนในการสรรหา

และแตงตงกรรมการโดยเปดโอกาสใหเสนอชอกรรมการกอนการประชมสามญประจ�าป

ผถอหนมสทธทจะไดรบทราบขอมลขาวสารเกยวกบการประกอบกจการทส�าคญของบรษทฯ

เชนผลประกอบการของบรษทฯการไดมาหรอจ�าหนายไปซงทรพยสนรายการเกยวโยงกน

ตามขอก�าหนดของตลท.หรอคณะกรรมการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

(กลต.)อยางเทาเทยมและพรอมเพรยงซงบรษทฯจะเผยแพรขาวสารในเวบไซตของ

บรษทฯและตลท.เปนตน

3) ดานการค�านงถงบทบาทของผมสวนไดเสยบรษทฯใหความส�าคญตอ

ผมสวนไดเสยทกกลมทงภายในและภายนอกเพอใหไดรบการปฏบตตามความเหมาะสม

และเสมอภาคโดยบรษทฯปฏบตตามขอก�าหนดของกฎหมายและกฎระเบยบตางๆ

ทเกยวของเพอใหสทธของผมสวนไดเสยไดรบการดแลอยางดเพราะบรษทฯตระหนก

ถงแรงสนบสนนจากผมสวนไดเสยตางๆทจะสรางความสามารถในการแขงขนและ

สรางก�าไรใหบรษทฯซงถอเปนเปาหมายในระยะยาวของบรษทฯโดยบรษทฯไดก�าหนด

นโยบายในการปฏบตตอผมสวนไดเสยกลมตางๆ ประกอบดวยพนกงานลกคาคแขง

คคาเจาหนสงคมทรพยากรและสงแวดลอมเปนตน

4) ดานการเปดเผยขอมล และความโปรงใส บรษทฯตระหนกดวาขอมล

ของบรษทฯ ทงทเกยวกบการเงนและทไมใชการเงน ลวนมผลตอการตดสนใจของ

ผลงทนและผมสวนไดเสยของบรษทฯจงไดก�าหนดใหฝายบรหารเปดเผยขอมลใหครบ

71


ถวนถกตองโปรงใสทวถงและทนเวลาเพอใหมนใจวาผถอหนสามารถหาขอมลประกอบ

การพจารณาไดทนสถานการณซงฝายบรหารของบรษทฯไดใหความส�าคญและยดถอ

ปฏบตอยางเครงครดมาโดยตลอดอาทการเปดเผยโครงสรางผถอหนอยางโปรงใส

การจดท�ารายงานประจ�าปเปนตน

5) ดานความรบผดชอบของคณะกรรมการคณะกรรมการบรษทประกอบ

ดวยบคคลทมความรความสามารถและเปนผมบทบาทส�าคญในการก�าหนดนโยบาย

ของบรษทฯรวมกบผบรหารระดบสงการวางแผนด�าเนนงานการบรหารความเสยง

และภาพรวมขององคการ บรษทฯ จงก�าหนดนโยบายและความรบผดชอบของ

คณะกรรมการไวอาทคณะกรรมการจดใหมนโยบายก�ากบดแลกจการทดของบรษทฯ

จดใหมนโยบายจรยธรรมธรกจและจรรยาบรรณส�าหรบกรรมการผบรหารและพนกงาน

ของบรษทฯและเปดเผยไวในรายงานประจ�าปและเวบไซตของบรษทฯเปนตน(Dusit

ThaniPublicCompanyLimited,2014)

จากกรณการบรหารองคการตามหลกบรรษทภบาลของทง2องคการในธรกจ

ภาคบรการดงกลาวพบวามองคประกอบของหลกบรรษทภบาลบางดานทแตกตางกน

โดยกรณของบรษทดเอราวณกรปจ�ากด(มหาชน)องคประกอบของหลกบรรษทภบาล

จะมงเนนทบทบาทหนาทและคณสมบตของกรรมการสวนกรณของบรษทดสตธาน

จ�ากด(มหาชน)องคประกอบของหลกบรรษทภบาลคอนขางจะมความครอบคลมในมตตางๆ

ของหลกบรรษทภบาลทก�าหนดโดยองคการทงในและตางประเทศแตอยางไรกตาม

ทง2องคการตางมเปาหมายรวมกนคอการมงเนนใหเกดความโปรงใสความเปนธรรม

การมประสทธภาพประสทธผลรวมทงการมสวนรวมในการบรหารองคการถอเปน

ตวอยางทดในดานการบรหารงานทใหความส�าคญกบเรองการก�ากบดแลกจการทดหรอ

การบรหารงานตามหลกบรรษทภบาล โดยยดตามหลกการมาตรฐานการก�ากบดแล

กจการทดทงขอก�าหนดของตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยและหลกการขององคการ

ตางประเทศอาทOECDและASEANCGScorecardสามารถสรปแนวทางการบรหารงาน

ขององคการตามหลกบรรษทภบาลของทง2องคการไดดงน


72


การบรหารองคการตามหลกบรรษทภบาลดงกลาวสงผลดานบวกตอองคการ

รวมทงตอผมสวนไดเสยกลมตางๆ และยงท�าใหองคการดงกลาวมการเตบโตอยางสมดล

และยงยนสอดคลองกบผลการศกษาจ�านวนมากทแสดงใหเหนถงความสมพนธระหวาง

การมบรรษทภบาลทดขององคการกบประโยชนทมตอผมสวนไดเสยอาทการศกษา

ของWonglorsaichon(2012)เรองความรบผดชอบตอสงคมบรรษทภบาลและจรรยาบรรณ

ทางธรกจทมผลตอผลตอบแทนจากการด�าเนนงานของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพย

แหงประเทศไทยพบวาโดยภาพรวมองคการใหความส�าคญกบบรรษทภบาลในระดบมาก

และการบรหารองคการตามหลกบรรษทภบาลสงผลตอผลการด�าเนนงานขององคการ

ในดานตางๆ ไดแกอตราสวนผลตอบแทนจากสวนของผหน(ReturnonEquity:ROE)

อตราสวนราคาตลาดตอก�าไรสทธตอหน(Price/EarningRatio:P/ERatio)และมลคา

เพมเชงเศรษฐกจ(EconomicValueAdded:EVA)สวนJumroenvong(2013)ศกษา

ความสมพนธระหวางบรรษทภบาลและความรบผดชอบของธรกจตอสงคมกบผลกระทบ

ทมมลคารวมของกจการ:กรณประเทศไทยผลการศกษาพบวาบรรษทภบาลและ

ตารางท 2สรปแนวทางการบรหารงานตามหลกบรรษทภบาล

องคการ องคประกอบของหลกบรรษทภบาล

บรษท ด เอราวณ กรป จ�ากด (มหาชน) 1)ดานจรยธรรมธรกจ

2)ดานคณสมบตโครงสรางหนาทความรบผดชอบ

ของคณะกรรมการและฝายจดการ

3)ดานคณสมบตของกรรมการ

4)ดานบทบาทของคณะกรรมการและฝายจดการ

5)ดานการประชมคณะกรรมการ

6)ดานการประเมนผลงานคณะกรรมการ

7)ดานการสรรหากรรมการและผบรหารระดบสง

8)ดานความรบผดชอบตอสงคม

บรษท ดสตธาน จ�ากด (มหาชน) 1)ดานสทธผถอหน

2)ดานการปฏบตตอผถอหนอยางเทาเทยม

3)ดานการค�านงถงบทบาทของผมสวนไดเสย

4)ดานการเปดเผยขอมลและความโปรงใส

5)ดานความรบผดชอบของคณะกรรมการ

73


ความรบผดชอบตอสงคมเปนปจจยเสรมซงกนและกนอยางมนยส�าคญตอมลคารวม

ของผมสวนไดเสยทกฝายไดแกเจาหนพนกงานลกคาสงคมและสงแวดลอมและยงเสรมสราง

ความยงยนใหกบธรกจอกดวยและการศกษาของThanjunpong(2015)เรองการก�ากบ

ดแลกจการทดมอทธพลตอผลการด�าเนนงานผานการวางแผนภาษของบรษทจดทะเบยน

ในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยซงผลการศกษาพบวาการก�ากบดแลกจการทด

มอทธพลในเชงบวกตอผลการด�าเนนงานขององคการ นอกจากนนจากการทบทวน

วรรณกรรมยงพบการศกษาของนกวจยทานอนๆทแสดงใหเหนถงอทธพลของบรรษทภบาล

หรอการก�ากบดแลกจการทดทสงตอผลการด�าเนนขององคการอาท(Cheung,etal.,

2007;BoltonandBhagat,2008;Ammann,OeschandSchmid,2011)เปนตน

บทสรป

การน�าหลกธรรมาภบาลหรออาจมชอเรยกทแตกตางกนไปอาทบรรษทภบาล

การก�ากบดแลกจการทด เปนตน มาปรบใชในการบรหารองคการถอเปนเรอง

ทมประโยชนและมความจ�าเปนอยางยง โดยเฉพาะในองคการภาคเอกชนในปจจบน

ทมการแขงขนกนสงมการเปดเสรในดานตางๆการทจะองคการธรกจจะท�าการคากบ

ประเทศตางๆ ใหประสบความส�าเรจไดนนสงส�าคญประการหนงกคอกองคการเหลานน

จะตองมระบบการบรหารจดการทดตองมการความโปรงใสเปนธรรมเนนประสทธภาพ

ประสทธผล และการเขามามสวนรวมในการบรหารจดการและการตรวจสอบจาก

ผมสวนไดเสยตางๆ ซงหากองคการธรกจไมใหความส�าคญกบเรองดงกลาวจะสงผลตอ

ความนาเชอถอและความไดเปรยบทางการแขงขนซงปจจบนองคการเอกชนตางๆ

รวมทงองคการในธรกจภาคบรการกไดน�าหลกการดงกลาวมาปรบใชในการบรหารองคการ

ซงสงผลดตอองคการรวมทงตอผมสวนไดเสยตางๆอาท เกดความเชอมนในสายตา

นกลงทนและตอสงคมโดยรวม เกดประสทธภาพและประสทธผลในการบรหารงาน

ลดความเสยงในการบรหารงานสรางความพงพอใจใหกบลกคาและพนกงานเปนตน

อยางไรกตามจะเหนไดวาในประเทศไทยมเฉพาะองคการธรกจทเปนบรษทจดทะเบยน

เทานนทมความตนตวและใหความส�าคญในการน�าหลกการดงกลาวมาปรบใชในการบรหาร

องคการอยางจรงจงซงแททจรงองคการธรกจทไมใชบรษทจดทะเบยนกสามารถน�าหลกการ

ของธรรมาภบาลหรอบรรษทภบาลไปประยกตใชไดเชนเดยวกนอาทในดานความโปรงใส

ในการบรหารงานองคการจะตองมระบบการตรวจสอบทเขมแขงโดยการเปดโอกาสให

ผมสวนไดเสยกลมตางๆเขามสวนในการรวมในการตรวจสอบผลการด�าเนนงานของ

องคการการเปดเผยขอมลทจ�าเปนใหกบผมสวนเกยวของไดรบทราบดานการมสวนรวม

องคการจะตองเปดโอกาสใหผมสวนไดเสยกลมตางๆ เขามามสวนรวมในการบรหารจดการ


74


มการรบฟงความคดเหนรวมกนปรกษาหารอในการบรหารองคการรวมทงการแกไข

ปญหาตางๆขององคการดานความรบผดชอบองคการจะตองรบผดชอบตอมสวนได

เสยกลมตางๆอาทหนสวนลกคาพนกงานชมชนทต งองคการหรอปจจบนองคการ

หนมาใหความส�าคญกบหลกความรบผดชอบตอสงคมหรอ การท�า CSR นนเอง

ดานความคมคาองคการจะตองบรหารงานใหเกดประสทธภาพประสทธผลมงเนนการประหยด

เพอใหเกดประโยชนสงสดจากการใชทรพยากรทางการบรหาร รวมทงลด

การใชทรพยากรธรรมชาตตางๆ เปนตนซงหากองคการธรกจน�าหลกการดงกลาว

มาปรบใชกจะสงผลดตอองคการรวมทงตอผมสวนไดเสยทกฝายและทส�าคญกคอ

องคการจะมการเตบโตอยางมนคงและยงยน

75


References

Ammann,M.,Oesch,D.,andSchmid,M.M.(2011).Corporategovernanceand

firmvalue:Internationalevidence.Journal of Empirical Finance,18:

36-55.

Anand,S.(2008).Essential of Corporate Governance.NewJersey:JohnWiley

&Sons,Inc.

Bolton,B.andBhagat,S.(2008).CorporateGovernanceandFirmPerformance.

Journal of Corporate Finance,14:257-273.

Cheung,Y.L.,Connelly,J.T.,Limpaphayom,P.,andZhou,L. (2007). Do

InvestorsReallyValueCorporateGovernance?EvidencefromtheHong

KongMarket. Journal of International Financial Management and

Accounting,18(2):86-122.

DusitThaniPublicCompanyLimited.(2014).CG Principle (หลกบรรษทภบาล

ในการด�าเนนธรกจ).[Online].RetrievedMarch27,2015.fromhttp://

dtc-th.listedcompany.com/code_of_conduct.html.

Indaravijaya,S.(2005).Corporate Governance (การก�ากบกจการทด).Bangkok:

ThammasatUniversityBookstore.

Jensen,M.C.andMeckling,W.H.(1976). Theoryof theFirm:Managerial

Behavior,AgencyCosts,andOwnershipStructure.Journal of Financial

Economics,3(4):305-360.

Jumroenvong,S. (2013). TheRelationshipbetweenCorporateGovernance

(CG)andCorporateSocialResponsibility (CSR),and its impacton

SharedValueofFirm:theCaseofThailand.Journal of Public and

Private Management,21(2):150-175.

KingPrajadhipok’sInstitute.(2013).10 Ethical Principle: Indicators for Good

Governance (ทศธรรมตวชวดการบรหารกจการบานเมองทด).

Bangkok:ThammadaPress.

Organisation forEconomicCo-operationandDevelopment (OECD). (2004).

Principle of Corporate Governance.[Online].RetrievedMarch28,

2015 fromhttp://www.oecd.org/daf/ca/corporategovernanceprinciples/

42107649.pdf


76


OPDC. (2011). Good Governance (หลกธรรมาภบาลของการบรหารกจการ

บานเมองทด).Bangkok:CabinetPublishingandGazzetteOffice.

StockExchangeofThailand(SET).(2012).CG Principle 2012 (หลกการก�ากบ

ดแลกจการทด ส�าหรบบรษทจดทะเบยน ป 2555). Bangkok: Stock

ExchangeofThailand.

________.(2015).Companies/SecuritiesinFocus.[Online].RetrievedMarch

26,2015fromhttp://www.set.or.th/set/commonslookup.do.

Suwanmala,C.(2003).Weakness of the Way to Good Governance: The Role

of Public Organization Board (จดบอดบนเสนทางสธรรมาภบาล

บทบาทของบอรดองคการมหาชน).Bangkok:ChulalongkornUniversity

Press.

ThailandDevelopmentResearchInstitute(TDRI).(2015).Good Government

(ธรรมาภบาล).[Online].RetrievedMarch26,2015fromhttp://tdri.or.th.

Thanjunpong,S.(2018).GoodCorporateGovernanceEffectonPerformance

throughMediationofTaxPlanningofListedCompanies intheStock

ExchangeofThailand.Journal of the Association of Researchers,

20(2):105-113.

TheErawangroup.(2013).Corporate Governance Polity.Bangkok:TheErawan

groupAnnualReport2013.

UnitedNationsDevelopmentProgram (UNDP). (2015). GOVGERNANCE.

[Online].RetrievedMarch28,2015.fromhttp://mirror.undp.org.

Wonglorsaichon,P. (2012). TheEffectofCorporateSocialResponsibility,

CorporateGovernance,andCodeofConductonCorporatereturnon

OperationsoftheCompanieslistedintheStockExchangeofThailand.

University of the Thai Chamber of Commerce Journal,31(4):112-122.

WorldBank.(1992). Governance and Development.Washington,D.C.:The

WorldBank.

Leadership & Management

บทความวิชาการ ธรรมาภิบาลในองค์การภาคเอกชน : ธุรกิจภาคบริการ