Amsterdam Vastgoed 4 april 2013

Peter Appeljan

Director Woningen

Syntrus Achmea Real Estate & Finance

Pagina 2 04-04-2013

Agenda

Over Syntrus Achmea Real Estate & Finance

Marktbeeld woningen als belegging

Toename vrije sector huur noodzakelijk

Veranderende vraag invulling woonbehoefte

Wie investeert?

Kernactiviteiten Syntrus Achmea Real Estate & Finance

Vermogensbeheerder in vastgoed en hypotheken op de markt

voor institutionele beleggers:

32 institutionele klanten

14 miljard in vastgoed en hypotheken

Beleggen in woningen, winkels, kantoren, hypotheken en

zorgvastgoed

Markt en

Klanten

Activiteiten

Producten

Distributie

Beleggen, financieren en ontwikkelen van vastgoed om

rendement voor klanten te behalen

Aankoop, beheer en verkoop van vastgoed

Ontwikkelen nieuw vastgoed en herontwikkeling bestaand

Managen (in)directe portefeuilles nationaal en internationaal

vastgoed

Verstrekken van hypotheken en zakelijke financieringen

Managen van fondsen voor Nederlands vastgoed,

Internationaal vastgoed (AREA) en Hypotheken

Direct contact met bestuur, via bestuursbureau of via fiduciar

manager.

Pagina 3 04-04-2013

Verwachtingen woningmarkt:

Behoefte nieuwbouw huurwoningen met huren tussen

€ 650 – 900 ligt op 200.000 in periode 2010 – 2020

Tot en met 2014 “lichte” afwaarderingen

Vanaf 2015 opwaarderingen

Totaalrendement blijft positief en stijgt vanaf 2015

Grotere schaarste beleggershuurwoningen

Pagina 4 04-04-2013

Toenemende vraag naar (huur)woningen

Pagina 5 04-04-2013

Koopwoning is

riskanter

Mobiliteit in werk en

relaties

Verstedelijking

Vergrijzing

Aanpak scheefwonen

04-04-2013

Woningmarkt meer marktconform

Woningvoorraad is consequentie van beleid:

Stimulering koopwoningen

– Fiscale stimulatie

– Financieringsmogelijkheden extreem

hoog, 120% marktwaarde,

2 salarissen etc.

Bouwen van sociale huurwoningen

Marktconformiteit is noodzakelijk

10 tot 15% vrije sector huur binnen de

totale woningvoorraad is mogelijk

Middensegment huurmarkt nu nauwelijks

aanwezig

Bron: CBS

Totale woningvoorraad 7,1 miljoen

Pagina 6

Wie investeert in Nederlandse woningmarkt

Institutionele belegger:

laatste 20 jaar afname

beleggingen in

Nederlandse woningen

Buitenlandse beleggers:

investeren niet

Particuliere beleggers:

investeren in toenemende

mate!

Pagina 7 04-04-2013

Bouw als motor van de Nederlandse economie hapert flink

Pagina 8 04-04-2013

Bron: Syntrus Achmea Vastgoed op basis van CBS

Opgeleverde woningen en vergunningen nieuwbouw

Groei van de vraag (in vrije sector) blijft groot

Aantal huishoudens groeit tot 2030 met 1 miljoen waarvan 730.000 eenpersoonshuishoudens

Aantal 75+ stijgt met 90% naar 2 miljoen in 2030 Jaarlijks 50.000 huishoudens erbij, vervangingsgraad woningen is 30.000 per

jaar. Gemiddelde woning moet dus 250 jaar mee gaan… Structurele productie van 80.000 woningen is noodzakelijke.

Bron: Syntrus Achmea Vastgoed op basis van CBS

Groei inwoners en huishoudens jaar op jaar

04-04-2013 Pagina 9

Veranderende vraag biedt kansen

Pagina 10 04-04-2013

Huurprijzen net boven

liberalisatiegrens

Studentenhuisvesting?

(her)Starters?

65 plus zonder hypotheek

Wonen met zorgaspect

Transformatie van kantoren

Binnenstedelijke

herontwikkeling

Vrije sector huurwoningen: meer marktwerking maar wie investeert?

Kabinetsbeleid: stappen naar

meer marktwerking

Markt dwingt consumenten naar

vrije sector huur

Kabinet stimuleert doorstroming

van sociale huur naar vrije sector

en koop

04-04-2013 Pagina 11

Conclusie: Stijgende vraag naar vrije sector huurwoningen. Wie investeert?

Consistent beleid

Verhogen marktwerking

Heldere rol tussen markt en corporaties

Geleidelijke afname overmatige subsidie koopwoning

Binnenlandse en buitenlandse beleggers moeten duurzaam

rendement kunnen behalen

Beleid is geslaagd als buitenlandse beleggers weer

toetreden tot de Nederlandse woningmarkt zoals dat nu in

Duitsland, Engeland en de VS gebeurt

Pensioenfondsen kunnen alleen investeren als een goed

rendement te behalen is.

Pagina 12 04-04-2013

Gaat het woonakkoord werken?

Verhuurdersheffing jaagt institutionele beleggers de sector uit. Corporaties hoeven geen rendement te halen. Beleggers wel.

Wat kunt u doen om institutionele beleggers te laten beleggen in Nederland – Institutionele beleggers vrijstellen van verhuurdersheffing – Algehele vrijstelling voor alle nieuwbouw beleggers vanaf

2013 – Minimaal studentenwoningen en kleine (zorg)eenheden

vrijstellen van verhuurdersheffing

Belangrijk zijn verder – Huurstijging boven inflatie, ondersteunt behalen

rendement – Aanpak scheefwonen (langer dan 2 jaar)

04-04-2013 Pagina 13