Social Media in Health: Opportunities and Threats (June 24, 2015)

11

Social Media in Health:Opportunities and Threats

นพ.นวนรรน ธระอมพรพนธภาควชาเวชศาสตรชมชนคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบดมหาวทยาลยมหดล

SlideShare.net/[email protected] 24, 2015

22Image Source: http://michaelcarusi.com/2012/01/01/when-you-should-not-become-a-social-media-manager/

Social Media & Social Networks

http://michaelcarusi.com/2012/01/01/when-you-should-not-become-a-social-media-manager/

33

Social Media

• “A group of Internet-based applications that build on ideological and technological foundations of Web 2.0, and that allow the creation and exchange of user-generated content” (Andreas Kaplan & Michael Haenlein)

Kaplan Andreas M., Haenlein Michael (2010). "Users of the world, unite! The

challenges and opportunities of social media". Business Horizons 53 (1). p. 61.

44

Types of Social Media & Examples

• Collaborative projects (Wikipedia)• Blogs & microblogs (Twitter)• Social news networking sites (Digg)• Content communities (YouTube)• Social networking sites (Facebook)• Virtual game-worlds (World of Warcraft)• Virtual social worlds (Second Life)

Kaplan Andreas M., Haenlein Michael (2010). "Users of the world, unite! The

challenges and opportunities of social media". Business Horizons 53 (1). p. 61.

55

Some Common Social Media Today

Use of brands, logos, trademarks, or tradenames do not imply endorsement or affiliation

66

The Age of User-Generated Content

Time’s Person of the Year 2006:

You

77

Thailand Internet User Profile (2014)

• ส านกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส (องคการมหาชน)(สพธอ. หรอ ETDA)

http://www.etda.or.th/internetuserprofile2013/TH_InternetUserProfile2013.pdf

88

Source: ETDA (2014)

99

Source: ETDA (2014)

1010

Source: ETDA (2014)

1111

Maslow's Hierarchy of Needs

Image Source: http://en.wikipedia.org/wiki/Maslow's_hierarchy_of_needs

1212

Why People Use Social Media?

• To seek & to share information/knowledge• To seek & to share valued opinion• To seek & to give friendship/relationship• To seek & to give mental support, respect, love,

acceptance

• In simplest terms: To “socialize”

1313

Some Social Media in Healthcare: PatientsLikeMe

PatientsLikeMe.com

1414

Some Social Media in Healthcare: CaringBridge

CaringBridge.org

1515

Some Social Media in Healthcare: KevinMD

KevinMD.com

1616

Why People Use Social Media in Healthcare?

• To seek & to share health information/knowledge– Information asymmetry in healthcare– Information could be general or personalized

• To seek & to share health-related valued opinion• To seek & to give friendship/relationship• To seek & to give mental support, respect, love,

acceptance during medical journeys

1717

• Richard Davies deBronkart Jr.

• Cancer survivor & blogger

• Found proper cancer treatment through online social network after diagnosis

• Activist for participatory medicine & patient engagement through information technology

Meet E-Patient Dave

http://www.epatientdave.com/

1818

• Not “Electronic” Patient

• Engaged

• Equipped

• Empowered

• Educated

• Enlightened

• Etc.

Dave’s E-Patient Definition

From Dr. Danny Sands’ tutorial presentation at AMIA2013

1919

But then again...There are Risks of Social Media

• Blurring lines between personal & professional lives

• Work-life balance

• Inappropriate & unprofessional conduct

• Privacy risks

• False/misleading information

2020

Privacy Risks

ขอความจรง บน

• "อาจารยครบ เมอวาน ผมออก OPD เจอ คณ... คนไข... ทอาจารยผาไปแลว มา ฉายรงสตอท... ตอนน Happy ด ไมคอยปวด เดนไดสบาย คนไขฝากขอบคณอาจารยอกครง -- อกอยางคนไขชวงนไมคอยสะดวกเลยไมไดไป กทม. บอกวาถาพรอมจะไป Follow-up กบอาจารยครบ"

2121

Social Media Case Study #1: ไมตรวจสอบขอมล

Disclaimer (นพ.นวนรรน): น าเสนอเปนกรณศกษาเพอการเรยนรเรอง Social Media

เทานน ไมมเจตนาดหมน หรอท าใหผใดเสยหาย

ชอ สญลกษณ หรอเครองหมายของบคคลหรอองคกรใด เปนเพยงการใหขอมลแวดลอมเพอการท าความเขาใจกรณศกษาเทานน ไมใชการใสความวาผนนกระท าการใด อนจะท าใหผนนเสยชอเสยง ถกดหมน หรอถกเกลยดชง

โปรดใชวจารณญาณในการอานเนอหา

2222

Social Media Case Study #2: ไมตรวจสอบขอมล

Source: Facebook Page โหดสส V2 อางองภาพจากหนา 7 นสพ.ไทยรฐ วนท 6 พ.ค. 2557 และ http://www.reuters.com/article/2013/10/16/us-philippines-quake-idUSBRE99E01R20131016

2323

Social Media Case Study #3: ละเมดผรบบรการ

Disclaimer (นพ.นวนรรน): น าเสนอเปนกรณศกษาเพอการเรยนรเรอง Social Media

เทานน ไมมเจตนาดหมน หรอท าใหผใดเสยหาย และไมมเจตนาสรางประเดนทาง

การเมองชอ สญลกษณ หรอเครองหมายของบคคล

หรอองคกรใด เปนเพยงการใหขอมลแวดลอมเพอการท าความเขาใจกรณศกษาเทานน ไมใชการใสความวาผนนกระท าการใด อนจะท าใหผนนเสยชอเสยง ถกดหมน หรอถกเกลยดชง


2424

บทเรยนจากกรณศกษา (Lessons Learned)

• องคกรไมมทางหามพนกงานไมใหโพสตขอมลได– ชองทางการโพสตมมากมาย ไมมทางหามได 100%– นโยบายทเหมาะสม คอการก าหนดกรอบไวใหพนกงานโพสตไดตามความ

เหมาะสม ภายในกรอบทก าหนด

• พนกงานยอมสวมหมวกขององคกรอยเสมอ (แมจะโพสตเปนการสวนตว แตองคกรกเสยหายได)– คดกอนโพสต, สรางวฒนธรรมภายในองคกร

• การรกษาความลบขององคกรและขอมลสวนบคคลของลกคา• มนโยบายใหระบตวตนและต าแหนงใหชดเจน• องคกรควรยอมรบปญหาอยางตรงไปตรงมาและทนทวงท

http://www.siamintelligence.com/social-media-policy-cathay-pacific-case/

2525

Social Media Case Study #4: มอแชรแพรโพสตลบ

http://sport.sanook.com/84101/นองกอย-โคชเช-จบยาก-อ.พทกษ-ขดไลนปรศนาใหนกขาวเผยแพร/

2626

Social Media Case Study #5: ไมแยก Account

2727

Social Media Case Study #6: พฤตกรรมไมเหมาะสม

Disclaimer (นพ.นวนรรน):น าเสนอเปนกรณศกษาเพอการเรยนร

เรอง Social Media เทานน ไมมเจตนาลบหล ดหมน หรอท าใหผใดองคกรใด หรอวชาชพใดเสยหาย


2828

Social Media Case Study #6: พฤตกรรมไมเหมาะสม




2929

Social Media Case Study #7

http://www.khaosod.co.th/view_newsonline.php?newsid=TVRRd056SXlNelEzTVE9PQ==




3030

Social Media Case Study #8: ละเมดขอมลผปวย

• ปรากฏภาพถายเอกซเรยสมองของนกการเมองชอดงทมารบการรกษาในโรงพยาบาลแหงหนง ใน Line ของบคลากรทางการแพทยบางกลม ทไมไดมหนาทในการรกษาผปวยโดยตรง

3131

Social Media Case Study #9: ละเมดขอมลผปวย

http://www.prasong.com/สอสารมวลชน/แพยสภาสอบจรยธรรมหมอต/




3232

Social Media Case Study #10: หมอท าอะไรกผดไปหมด

3333

Social Media Case Study #10: หมอท าอะไรกผดไปหมด

3434

http://usatoday30.usatoday.com/life/people/2007-10-10-clooney_N.htm

A U.S. Case Study: Patient Privacy

3535

กฎหมายทเกยวของกบขอมลสขภาพ

• พรบ.สขภาพแหงชาต พ.ศ. 2550

• มาตรา 7 ขอมลดานสขภาพของบคคล เปนความลบสวนบคคล ผใดจะน าไปเปดเผยในประการทนาจะท าใหบคคลนนเสยหายไมได เวนแตการเปดเผยนนเปนไปตามความประสงคของบคคลนนโดยตรง หรอมกฎหมายเฉพาะบญญตใหตองเปดเผยแตไมวาในกรณใด ๆ ผใดจะอาศยอ านาจหรอสทธตามกฎหมายวาดวยขอมลขาวสารของราชการหรอกฎหมายอนเพอขอเอกสารเกยวกบขอมลดานสขภาพของบคคลทไมใชของตนไมได

3636

ประมวลกฎหมายอาญา

• มาตรา 323 ผใดลวงรหรอไดมาซงความลบของผอนโดยเหตทเปนเจาพนกงานผมหนาท โดยเหตทประกอบอาชพเปนแพทย เภสชกร คนจ าหนายยา นางผดงครรภ ผพยาบาล นกบวช หมอความ ทนายความ หรอผสอบบญชหรอโดยเหตทเปนผชวยในการประกอบอาชพนน แลวเปดเผยความลบนนในประการทนาจะเกดความเสยหายแกผหนงผใด ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหกเดอน หรอปรบไมเกนหนงพนบาท หรอทงจ าทงปรบ

• ผรบการศกษาอบรมในอาชพดงกลาวในวรรคแรก เปดเผยความลบของผอน อนตนไดลวงรหรอไดมาในการศกษาอบรมนน ในประการทนาจะเกดความเสยหายแกผหนงผใดตองระวางโทษเชนเดยวกน

3737

• เพอใหความสมพนธระหวางผประกอบวชาชพดานสขภาพกบผปวย ตงอยบนพนฐานของความเขาใจอนดและเปนทไววางใจซงกนและกน แพทยสภา สภาการพยาบาล สภาเภสชกรรม ทนตแพทยสภา คณะกรรมการควบคมการประกอบโรคศลปะ จงไดรวมกนออกประกาศรบรองสทธของผปวยไว ดงตอไปน

1. ผปวยทกคนมสทธพนฐานทจะไดรบบรการดานสขภาพ ตามทบญญตไวในรฐธรรมนญ2. ผปวยมสทธทจะไดรบบรการจากผประกอบวชาชพดานสขภาพโดยไมมการเลอกปฏบต เนองจากความแตกตางดานฐานะ เชอชาต สญชาต ศาสนา สงคม ลทธการเมอง เพศ อาย และ ลกษณะของความเจบปวย3. ผปวยทขอรบบรการดานสขภาพมสทธทจะไดรบทราบขอมลอยางเพยงพอ และเขาใจชดเจน จากผประกอบวชาชพดานสขภาพเพอใหผปวยสามารถเลอกตดสนใจในการยนยอมหรอไมยนยอมใหผประกอบวชาชพดานสขภาพปฏบตตอตน เวนแตเปนการชวยเหลอรบดวนหรอ จ าเปน4. ผปวยทอยในภาวะเสยงอนตรายถงชวต มสทธทจะไดรบการชวยเหลอรบดวนจากผประกอบวชาชพดานสขภาพโดยทนทตามความจ าเปนแกกรณ โดยไมค านงวาผปวยจะรอง ขอความชวยเหลอหรอไม5. ผปวยมสทธทจะไดรบทราบชอ สกล และประเภทของผประกอบวชาชพดานสขภาพทเปน ผใหบรการแกตน6. ผปวยมสทธทจะขอความเหนจากผประกอบวชาชพดานสขภาพอน ทมไดเปนผใหบร การแกตน และมสทธในการขอเปลยนผใหบรการ และสถานบรการได7. ผปวยมสทธทจะไดรบการปกปดขอมลเกยวกบตนเอง จากผประกอบวชาชพดานสขภาพโดยเครงครด เวนแตจะไดรบความยนยอมจากผปวยหรอการปฏบตหนาทตามกฎหมาย8. ผปวยมสทธทจะไดรบทราบขอมลอยางครบถวน ในการตดสนใจเขารวมหรอถอนตวจากการเปนผถกทดลองในการท าวจยของผประกอบวชาชพดานสขภาพ9. ผปวยมสทธทจะไดรบทราบขอมลเกยวกบการรกษาพยาบาลเฉพาะของตนทปรากฏใน เวชระเบยนเมอรองขอ ทงน ขอมลดงกลาวตองไมเปนการละเมดสทธสวนตวของบคคลอน10.บดา มารดา หรอผแทนโดยชอบธรรม อาจใชสทธแทนผปวยทเปนเดกอายยงไมเกน สบแปดปบรบรณ ผบกพรองทางกายหรอจต ซงไมสามารถใชสทธดวยตนเองได

ค าประกาศสทธผปวย

3838

ค าประกาศสทธผปวย

• เพอใหความสมพนธระหวางผประกอบวชาชพดานสขภาพกบผปวย ตงอยบนพนฐานของความเขาใจอนดและเปนทไววางใจซงกนและกน แพทยสภา สภาการพยาบาล สภาเภสชกรรม ทนตแพทยสภา คณะกรรมการควบคมการประกอบโรคศลปะ จงไดรวมกนออกประกาศรบรองสทธของผปวยไว ดงตอไปน

1. ผปวยทกคนมสทธพนฐานทจะไดรบบรการดานสขภาพ ตามทบญญตไวในรฐธรรมนญ2. ผปวยมสทธทจะไดรบบรการจากผประกอบวชาชพดานสขภาพโดยไมมการเลอกปฏบต เนองจากความแตกตางดานฐานะ เชอชาต สญชาต ศาสนา สงคม ลทธการเมอง เพศ อาย และ ลกษณะของความเจบปวย3. ผปวยทขอรบบรการดานสขภาพมสทธทจะไดรบทราบขอมลอยางเพยงพอ และเขาใจชดเจน จากผประกอบวชาชพดานสขภาพเพอใหผปวยสามารถเลอกตดสนใจในการยนยอมหรอไมยนยอมใหผประกอบวชาชพดานสขภาพปฏบตตอตน เวนแตเปนการชวยเหลอรบดวนหรอ จ าเปน4. ผปวยทอยในภาวะเสยงอนตรายถงชวต มสทธทจะไดรบการชวยเหลอรบดวนจากผประกอบวชาชพดานสขภาพโดยทนทตามความจ าเปนแกกรณ โดยไมค านงวาผปวยจะรอง ขอความชวยเหลอหรอไม5. ผปวยมสทธทจะไดรบทราบชอ สกล และประเภทของผประกอบวชาชพดานสขภาพทเปน ผใหบรการแกตน6. ผปวยมสทธทจะขอความเหนจากผประกอบวชาชพดานสขภาพอน ทมไดเปนผใหบร การแกตน และมสทธในการขอเปลยนผใหบรการ และสถานบรการได7. ผปวยมสทธทจะไดรบการปกปดขอมลเกยวกบตนเอง จากผประกอบวชาชพดานสขภาพโดยเครงครด เวนแตจะไดรบความยนยอมจากผปวยหรอการปฏบตหนาทตามกฎหมาย8. ผปวยมสทธทจะไดรบทราบขอมลอยางครบถวน ในการตดสนใจเขารวมหรอถอนตวจากการเปนผถกทดลองในการท าวจยของผประกอบวชาชพดานสขภาพ9. ผปวยมสทธทจะไดรบทราบขอมลเกยวกบการรกษาพยาบาลเฉพาะของตนทปรากฏใน เวชระเบยนเมอรองขอ ทงน ขอมลดงกลาวตองไมเปนการละเมดสทธสวนตวของบคคลอน10.บดา มารดา หรอผแทนโดยชอบธรรม อาจใชสทธแทนผปวยทเปนเดกอายยงไมเกน สบแปดปบรบรณ ผบกพรองทางกายหรอจต ซงไมสามารถใชสทธดวยตนเองได

7. ผปวยมสทธทจะไดรบการปกปดขอมลเกยวกบตนเอง จากผประกอบวชาชพดานสขภาพโดยเครงครด เวนแตจะไดรบความยนยอมจากผปวยหรอการปฏบตหนาทตามกฎหมาย

3939

การละเมด Privacy ขอมลผปวย เปนการละเมดจรยธรรม

• Autonomy (หลกเอกสทธ/ความเปนอสระของผปวย)

• Beneficence (หลกการรกษาประโยชนสงสดของผปวย)

• Non-maleficence (หลกการไมท าอนตรายตอผปวย)– “First, Do No Harm.”

4040

http://intranet.mahidol/op/orla/law/index.php/announcement/146-2556/770-social-network

ตวอยางนโยบายดาน Social Media ขององคกร/มหาวทยาลย

4141

MU Social Network Policy

4242


4343


4444


4545


4646


4747

• ขอความบน Social Network สามารถเขาถงไดโดยสาธารณะ ผเผยแพรตองรบผดชอบ ทงทางสงคมและกฎหมาย และอาจสงผลกระทบตอชอเสยง การท างาน และวชาชพของตน

• ระมดระวงอยางยง ในการเผยแพรประเดนท Controversial เชน การเมอง ศาสนา

• ไมไดหาม แตใหระวง เพราะอาจสงผลลบตอตนหรอองคกรได


4848

• ความรบผดชอบทางกฎหมาย– ประมวลกฎหมายอาญา ความผดฐานหมนประมาท

– พรบ.วาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร

– ขอบงคบสภาวชาชพ เกยวกบจรยธรรมแหงวชาชพ

– ขอบงคบมหาวทยาลยมหดล วาดวยจรรยาบรรณของบคลากรและนกศกษามหาวทยาลยมหดล

– ขอบงคบมหาวทยาลยมหดล วาดวยวนยนกศกษา


4949

• ไมละเมดทรพยสนทางปญญาของผอน อางถงแหลงทมาเสมอ(Plagiarism = การน าผลงานของคนอนมาน าเสนอเสมอนหนงเปนผลงานของตนเอง)

• แบงแยกเรองสวนตวกบหนาทการงาน/การเรยน– แยก Account ของหนวยงาน/องคกร ออกจาก Account บคคล

– Facebook Profile (สวนตว) vs. Facebook Page (องคกร/หนวยงาน)

• ในการโพสตทอาจเขาใจผดไดวาเปนความเหนจากมหาวทยาลย/หนวยงาน ใหระบ Disclaimer เสมอวาเปนความเหนสวนตว


5050

• หามเผยแพรขอมล sensitive ทใชภายในมหาวทยาลยกอนไดรบอนญาต

• บคลากรทางการแพทยหรอผใหบรการสขภาพ– ระวงการใช Social Network ในการปฏสมพนธกบผปวย (ความลบผปวย และการ

แยกแยะเรองสวนตวจากหนาทการงาน)

– ปฏบตตามจรยธรรมของวชาชพ

– ระวงเรองความเปนสวนตว (Privacy) และความลบของขอมลผปวย

– การเผยแพรขอมล/ภาพผปวย เพอการศกษา ตองขออนญาตผปวยกอนเสมอ และลบขอมลทเปน identifiers ทงหมด (เชน ชอ, HN, ภาพใบหนา หรอ ID อนๆ) ยกเวนผปวยอนญาต (รวมถงกรณการโพสตใน closed groups ดวย)

• ตงคา Privacy Settings ใหเหมาะสม


5151

เนอหาอะไรไมควรเผยแพรสสาธารณะในเวบและ Social Media หนวยงาน:

ขอเสนอตอคณะท างานพฒนาเวบไซตคณะฯ ของ รพ.รามาธบด และศนยการแพทยสรกต

นพ.นวนรรน ธระอมพรพนธ

อาจารย ภาควชาเวชศาสตรชมชน

รองผอ านวยการบรหารสถาบนการแพทยจกรนฤบดนทร ฝายสารสนเทศ

คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด

3 มถนายน 2557

ตวอยางนโยบายดาน Social Media ของ รพ.

5252

มขอมลผปวยทปรากฏ Identifiers (ชอ, HN, 13 หลก, ใบหนา,ค าใบ, e-mail address, ทะเบยนรถ ฯลฯ) โดยไมไดขออนญาต

การใหขอมลผบาดเจบกบสอมวลชน ไมควรระบชอ ยกเวนผปวยหรอญาตอนญาต, เปนขอมลสาธารณะอยกอนแลว, ใหขอมลกบพนกงานเจาหนาท หรอมความจ าเปนเพอประโยชนของผปวย (เชน ประกาศตามหาญาต)

ภาพหรอเนอหาทละเมดลขสทธ น ามาลงโดยไมไดรบอนญาต และไมให credit เจาของ

กลมเนอหาทละเมดสทธผอน

5353

ผดกฎหมาย, ขดตอความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนด, ดหมน ใหรายผอน

ชวนทะเลาะ, สรางความแตกแยก, ประเดน sensitive

วพากษวจารณพฤตกรรมผรบบรการ (แมไมระบชอ)

ความลบ/เรองภายในคณะฯ ทไมมประโยชนกบบคคลภายนอก

เนอหา/ภาพ ทสอถงองคกรในทางลบ หรออาจถกมองในแงลบ

โฆษณาสนคา หรอหาประโยชนสวนตว

กลมเนอหาทสรางความเสยหายตอภาพลกษณองคกร

5454

เรองสวนตว แตโพสตในเวบ/Page หนวยงาน หนวยงานควรใช Facebook Page ไมใช Facebook Account บคคล

ควรแยก Page หนวยงาน และ Account สวนตว ออกจากกน

การแชร/กด Like ไมคด ใน account หนวยงาน (เนอหาไมเกยวกบหนวยงาน แตตวเองชอบ )

ขาว/ความรทางการแพทย ทไมไดตรวจสอบความถกตอง/เปนเทจ

ใชชอหรอ Logo คณะฯ แตเปนความเหนสวนตว

Spam/ภาพลามก ทมผโพสตผาน Webboard/Social Mediaแลวไม monitor เปนประจ า

กลมเนอหาทเกดจากความไมระมดระวงของ Admin

5555

ตวอยางนโยบายดานการใหขอมลผานสอของวชาชพ

5656

Example Professional Code of Conduct

5757

Example Professional Code of Conduct

5858

Line เสยงตอการละเมด Privacy ผปวยไดอยางไร?

• ขอมลใน Line group มคนเหนหลายคน• ขอมลถก capture หรอ forward ไป share ตอได• ขอมล cache ทเกบใน mobile device อาจถกอานได

(เชน ท าอปกรณหาย หรอเผลอวางเอาไว)• ขอมลทสงผาน network ไมไดเขารหส• ขอมลทเกบใน server ของ Line ทางบรษทเขาถงได และ

อาจถก hack ได• Password Discovery

5959

สรป

• Social media เปน trend ของสงคมในปจจบนทปฏเสธไมได

• Social media ส าคญในชวตประจ าวน เพราะเปนโอกาสในการเขาถงขอมล และการเขาสงคม

• Social media ส าคญในทางสขภาพ เพราะเปนโอกาส(Help) ในการ empower, engage และ educate ผปวย (“e-patient”)

• Social media ส าคญ เพราะเปนความเสยง (Harm) ทหากไมตระหนกและระมดระวง กสงผลรายตอผใชและผปวยได

6060

สรป

• องคกรควรมนโยบายดาน Social media และ Security & privacy รวมทงมการอบรม สรางความตระหนก และบงคบใช

• วชาชพตางๆ โดยเฉพาะวชาชพทางสขภาพ ควรมนโยบายและสรางความตระหนกเรองการใช Social media อยางเหมาะสมแกผประกอบวชาชพนนๆ

• บคคลควรตระหนกถงความเสยงในการใช Social media อยเสมอ และใชอยางระมดระวง รบผดชอบ และมจรยธรรม

6161

More Information

• ขอแนะน าในการใชงาน Social Media– http://www.etda.or.th/etda_website/app/webroot/files/1

/files/Guidelines.pdf

• แนวปฏบตในการใชบรการสอสงคมออนไลน– http://www.etda.or.th/etda_website/content/1191.html

• Thailand Internet User Profile 2014– https://www.etda.or.th/etda_website/mains/download_fi

le/27

http://www.etda.or.th/etda_website/app/webroot/files/1/files/Guidelines.pdf

http://www.etda.or.th/etda_website/content/1191.html

https://www.etda.or.th/etda_website/mains/download_file/27