ANG GAMPANIN NG LITURHIYA SA PLANONG KALIGTASAN NG DIYOS

DIYOS (AMA)

Pinagmumulan

NagpasimulaNaghahayag at Tumatawag

T A N D A

SangnilikhaPatriarkaHukom

HariPropeta

Pari

Sa kaganapan ng panahon, inihayag ng Diyos ang

kanyang sarili sa pamamagitan ni:

H E S U S

H E S U SPangunahing Sakramento,Sakramento ng presensiya ng Diyos,Larawan ng Diyos na di nakikita (Col. 1:15)

-Tagapamagitan -Misteryo Paskal (hirap, kamatayan at muling pagkabuhay)

ESPIRITU SANTO

Isa pang Tagapamagitan

Nagpapatuloy

Pentekostes

SIMBAHAN

T A O

Tumutugon

• Ang ating pakikipag-ugnayan o relasyon sa Diyos ay isang pinamamagitang ugnayan (mediated relationship)

• Sa pamamagitan ng mga TANDA o “Sign” (Patriarka, Hari, Propeta…) ang tao’y pina- alalahanan ng presensiya ng Diyos.

• Ang tao ay tumutugon sa Diyos sa pamamagitang Sakripisyo

• (Sacred gift o banal na handog para sa Diyos)

• ngunit ito’y kapos o di ganap sapagkat walang maihahandog ang tao na na makakasapat sa Diyos.

• Kay Si Hesus, Diyos na totoo at taong totoo ay naghandog ng sarili sa Diyos para sa kaligtasan ng tao

HESUS • ang tanging makakapag alay ng

ganap na Handog (perfect sacrifice)

• dahil siya ay Diyos, siya ay may kakayahang maghandog sa Diyos

• dahil siya ay tao, siya ay may kakayahang kumakatatawan sa tao

ESPIRITU SANTO

- Isa pang tagapamagitan

-Binibigay at tinatangap sa lahat ng Sakramento

SIMBAHAN

• Sakramento at nakikitang tagapamagitan ng Diyos at tao

• “Universal sacrament” o pangkalahatang sakramento

Tanda (signs, sacramentals)

• nagpapaalala sa isang realidad ngunit • ang realida na ito

• ay di matatagpuan ditto ito ay nagtuturo lamang. (hal. Krus, medalyon…)

Sakramento• Nakikitang Tanda. • Ang realidad ng kaligtasan at

grasya ay matatagpuan dito

“Sakramental sign” – Matter & Form

hal. Binyag ; Matter – Pagbubuhos ng tubig, Form – binibinyagan kita sa ngalan ng Ama, ng Anak, at ng Espiritu SantoExplanatory sign- Binyag ; kandila, damit pambinyag

SAKRAMENTO

• itinatag ni Kristo

• Nakikitang tanda

• Nagbibigay ng Biyaya

Anamnesis memorial/ remembering/ pag aalalaSa tuwinang ipinagdiriwang natin ang

liturhiya ay ating pinasasa-ngayon ang Misteryo Paskal

( paghihirap at kamatayan at muling pagkabuhay ni Hesus)

EPICLESIS pagdating at pagkilos ng Espiritu Santo

Eukaristiya”Kaya’t sa pamamagitan ng ng iyong espiritu gawin

mong banal ang kaloob nito upang para sa amin ay maging Katawan at Dugo+ ng aming

Panginoong Hesukristo) 

Mg Sakramento at Sakramentals

Anamnesis Epiclesis

Binyag Misteryo askal Pagiging inampong anak ng Diyos (Adoption)

Kumpil Misteryo Paskal Misyon

Eukaristiya Misteryo Paskal Pakikipag-isa (communion)

Kumpisal Misteryo Paskal Kapatawaran ng Kasalanan

Kasal Misteryo Paskal Pagtataling puso

Banal na Orden Misteryo Paskal Paglilingkod

Pagpapahid ng Langis sa maysakit

Misteryo Paskal Kalakasan (ng espiritu o katawan)

Pagbabasbas (blessing) Misteryo Paskal Particular na intensyon

Kasaysayan: Kasaysayan

Huling Hapunan

Itinatag ni Hesus ang Sakramento ngEukaristiya

“ Gawin ninyo ito bilang pag-aalala sa akin”o bilang pag-aalala sa akin”

ipinaliwanag sa kanila ni Jesus ang lahat ng nasasaad sa Kasulatan tungkol sa kanyang

sarili, simula sa mga aklat ni Moises hanggang sa sinulat ng mga propeta.

Nang siya'y kasalo na nila sa hapag, dumampot siya ng tinapay at nagpasalamat sa Diyos, saka pinaghati-hati at ibinigay sa kanila.

Nabuksan ang kanilang paningin at nakilala nila si Jesus,

Ang Paglalakad Tungo sa Emaus Lukas 24 : 13

Gawain ng mga unang Kristiyano

Pagtitipon tuwing Sabat sa Sinagoga

Inaalala ang Bilang pagsunod sa bilin ni Hesus:

“Gawin ninyo ito bilang pag-aalala sa akin”

Muling Pagkabuhay ni Hesus

Pagtitipon tuwing Linggo

Halaw mula sa Apologia o patatangol sa mga Kristiyano at Aral ng Panginoon ni San Justino (165 A.D.)

And on the day called Sunday, all who live in cities or in the country gather together to one place, and the memoirs of the apostles or the writings of the prophets are read, as long as time permits; then, when the reader has ceased, the president verbally instructs, and exhorts to the imitation of these good things. Then we all rise together and pray, and, as we before said, when our prayer is ended, bread and wine and water are

brought, and the president in like manner offers prayers and thanksgivings, according to his ability, and the people assent, saying Amen; and there is a distribution to each, and a participation of that over which thanks have been given, and to those who are absent a portion is sent by the deacons.

And they who are well to do, and willing, give what each thinks fit; and what is collected is deposited with the president, who succours the orphans and widows and those who, through sickness or any other cause, are in want, and those who are in bonds and the strangers sojourning among us, and in a word takes care of all who are in need.

• Ang heresiya nina Arian at Nestor

• Konsilyo ng Trent, (1545-1563)

• Ikalawang Konsilyo ng Vaticano (1963-1965)

BIRTHDAY PARTY

Pagtitipon ng tao

Birthday celebration

Commemoration of important event

Thanksgiving

Salu-salo – sa pagkain

Cake cutting ceremony

Pag-uusap

Palitan ng Regalo

Dekorasyon, awitan , sayawan, color motife

Masaya at busog- may bitbit

BANAL NA MISA“Ecclesia” – tinipong Bayan ng Diyos

Leitorgia – liturhiya – Gawain ng samabayan o bayanihan tayong lahat ay “ celebrant”

Pag-aalala ng pag-aalay ni Hesus ng kanyang sariliPagpapasalamat- Eukaristeo

Pinagsasaluhan natin: salita ng Diyos at ang katawan at dugo ni Kristo

Breaking of bread

Komunyon- nakikiisa kay hesus at sa sambayanan, ang katawang mistiko ni Hesus

Komunikasyon – panalangin

Nakikinig at nagsasalita sa pamamagitan, ng mga pagbasa, awit, tugon, pagkilos at mag tanda

Paghahandog ni hesus ng kanyang sarili para sa ating kaligtasan

Ang tao ay nag aalay ng sarili

Dekorasyon, awitan at liturgical colorMasaya at busog at may bitbit din

Bahagi ng MisaPangunahing bahagi :

1. Liturhiya ng Salita Ng Diyos2. Liturhiya ng Eukaristiya

Mga Ritu bago at at pagkatapos ng Liturhiya ng Salita Ng Diyos at ng Eukaristiya

1. Panimulang Ritu2. Pangwakas na Ritu

Panimulang Ritu

Pagpasok o Prusisyon

Pagpaparangal sa Altar

•Pagluhod ng kanang tuhod sa harap ng Tabernakulo o Pagyukod sa harap ng Altar

•Paghalik sa Altar•Pag-insenso ng Altar at Krusipiho

• Ang Tanda ng Krus

“Sa Ngalan ng Ama, at ng Anak, at Espiritu Santo”

• Pagbati: “ang pagpapala ng ating Panginoong Hesukristo…….. ay

sumainyong lahat!

• Pambungad na pananalita o Introduction ng Pari sa pagdiriwang

Rito ng Pagsisi 2 pangunahing pamamaraan

1. Inaamin ko …. Kaawaan nawa tayo…. Panginoon maawa ka

2. Sinugong tagapagligtas ng mga nagsisisi, Panginoon, maawa ka…

Luwalhati o Gloria(pag linggo, dakilang kapistahan at kapistahan) hanggat maari ay awitin

Pambungad na Panalangin (nagbabago araw-araw)

•Patungkol sa Ama•Sa Pamamagitan ng Anak

•At pakiki-isa ng Espiritu Santo

Liturhiya ng Salita ng Diyos

(nakaupo mula una hanggang ikalawang pagbasa, tatayo sa Aleluya hangang matapos ang Ebanghelyo)– Pag pangkaraniwang araw(Lunes-sabado): Taon I at II– Pag may kapistan: piling pagbasa o mula sa pangkat ng pagdiriwang– Pag Linggo:. May Taon A, B, K

•Unang Pagbasa: mula sa Matandang Tipan ngunit pag panahon ng Pasko ng muling pagkabuhay ay mula sa Aklat ng Gawa ng mga Apostol

•Salmong Tugunan mula aklat ng mga Salmo (MT) o di kaya

halaw sa mga panalangin o awit sa ibang klat ng Biblia. Hanggat maari ay awitin

•Pangalawang Pagbasa• tuwing lingo at piling pagdiriwang at mula sa 21 na sulat sa bagong Tipan

Pagbubunyi sa Mabuting Balita “Aleluya”

( hangga’t maari ay awitin)

•Mabuting Balita • Mula sa ebanghelyo ayon kay Mateo, Markos, Lukas

at Juan•Ipapahayag ng Diyakono o Pari lamang

•Homilya

•Credo o Pagpapahayag ng Pananampalataya• - tuwing lingo at piling pagdiriwang

Panalangin ng Bayan o PangkalahatanPara pangangailan gan ng SimbahanPara sa mga namumuno sa pamahlaan o kapakanan ng lahatPara samga nagdurusa, maysakit, biktima ng sakuna …Para sambayanang natitipon o pinatitipunan o local na komunidad

PAGHAHANDA NG MGA ALAYPaghahanda o paghaharap ng mga Alay

Prusisyon ng mga alay habang umaawit

Kapuri-puri ka, Diyos Amang Lumikha sa sanlibutan.Sa iyong kagandahang-loob narito ang aming maiaalay. Mula sa katas ng ubas at bunga ng aming paggawa ang alak na ito para maging inuming nagbibigay ng iyong Espiritu. Bayan: Kapuri-puri ang Poong Maykapal ngayon at kailan man!

Pari: (Diyos Amang Lumikha, nakikiusap kaming mga makasalanan.

Tanggapin mo ang aming pagsisisi bilang handog upang kami’y matutong sumunod sa iyo ng buong puso.)

(Maghuhugas ng Kamay habang pabulong niyang dinarasal:

(O Diyos kong minamahal, kasalanan ko’y hugasan at linisin mong lubusan

ang nagawa kong pagsuway.)

Pari: Manalangin kayo, mga kapatid, upang ang paghahain natin

ay kalugdan ng Diyos Amang makapangyarihan.

Bayan: Tanggapin nawa ng Panginoon itong paghahain sa iyong mga kamay sa kapurihan niya at karangalan sa ating kapakinabangan at sa buong

sambayanan niyang banal.

P

PANALANGIN UKOL SA MGA ALAY

Pari: Ama naming Lumikha, Kaming nagpaparangal sa walang maliw na kadakilaan ni San Judas ay nakikiusap na tanggapin mo ang aming mga alay at akayin kami sa pagdiriwang na marapat sa paghahaing ito...............sa pamamagitan ni Jesu-Kristokasama ng Espiritu Santo magpasawalang hanggan.

Panalanging Eukaristiko o ng Papuri’t Pasaslamat (makakapamili sa I, II, III, IV)

Diyalogo

Pari: Sumainyo ang Panginoon.Bayan: At sumaiyo rin.

Pari: Itaas sa Diyos ang inyong puso at diwa.Bayan: Itinaas na namin sa Panginoon.niya

Pari: Pasalamatan natin ang Panginoong ating Diyos.Bayan: Marapat na siya’y pasalamatan.

PAGBUBUNYI / PREPASYO TUNGKOL SA MGA APOSTOLPAGBUBUNYI / PREPASYO TUNGKOL SA MGA APOSTOLPari : Ama naming makapangyarihan, tunay ngang marapat na ikaw ay aming pasalamatan.Sa pamamagitan ni Hesukristo na aming Panginoon. Itinatag niya ang iyong Sambayanan at ang mga apostol ay saliga’t katuwangSa pagpapanatili ng iyong pagmamahal na di magwawakas kahit kailan.Kaming Sambayanan mo dito sa daigdig ay katibayan ng pamumuhay sa langit.Kaming narito ang tagapagpahiwatig sa pagkakaisa ng tanan sa iyong pag-ibig.Kaya kaisa ng mga anghel na nagsisiawit ng papuri sa iyo nang walang humpay sa kalangitan, kami’y nagbubunyi sa iyong kadakilaan:

Sanctus /Santo. Santo…

EPICLESISAma, isinasamo naming pakabanalin mo sa kapangyarihan ng Banal na Espiritu ang mga kaloob na ito na aming inilalaan sa’yo Ito nawa ay maging Katawan at Dugo + ng iyong anak at aming Panginoong HesukristoNa nag-utos na ipagdiwang ang misterayong ito.

Pagsasalaysay, pagtatalaga at pagtatanghal

Noong gabing ipagkanulo siyahinawakan niya ang tinapay, pinasalamatan ka niya, pinaghati-hati niya iyon, iniabot sa kanyang mga alagad at sinabi: TANGGAPIN NINYONG LAHAT ITO AT KANIN:ITO ANG AKING KATAWAN NA IHAHANDOG PARA SA INYO.

Gayun din naman, noong matapos ang hapunan, hinawakan niya ang kalis, muli ka niyang pinasalamatan, iniabot niya ang kalis sa kanyang mga alagad at sinabi: TANGGAPIN NINYONG LAHAT ITO AT INUMIN:ITO ANG KALIS NG AKING DUGONG BAGO AT WALANG HANGGANG TIPAN,ANG AKING DUGO NA IBUBUHOS PARA SA INYO AT PARA SA LAHAT SA IKAPAGPAPATAWAD NG MGA KASALANAN.GAWIN NINYO ITO SA PAG-ALALA SA AKIN.

Pagbubunyi sa misteryo ng pananampalatayaBayan: (Aawitin)

Si Kristo’y namatay! Si Kristo’y

nabuhay! Si Kristo’y babalik sa wakas ng

panahon!

• PANALANGING EUKARISTIKO• AnamnesisAma, Ginugunita namin ang pagkamatay ng iyong

Anak na sa ami’y nagligtas, gayun din ang kanyang muling pagkabuhay at pag-akyat sa kalangitan samantalang ang kanyang pagbabalik ay pinananabikan, kaya bilang pasasalamat ngayo’y aming iniaalay sa iyo ang buhay at banal na paghahaing ito.

• Pag-aalay- • si Kristo ang nag-aalay at inaalay para sa mga tao sa katauhan ng pari)Tunghayan mo ang handog na ito ng iyong Simbahan. Masdan mo ang

iyong Anak na nag-aalay ng kanyang buhayupang kami ay ipakipagkasundo sa iyo,loobin mong kaming magsasalu-salo sa kanyang Katawan at dugo ay

mapuspos ng Espiritu Santo at maging isang katawan at isang diwa kay Kristo.

• PagluhogKami nawa ay gawin niyang handog na habang panahong nakatalaga sa iyo.

Tulungan nawa niya kaming magkamit ng iyong pamana kaisa ng Ina ng Diyos, ang Mahal na Birheng Maria, kaisa ng mga Apostol, ni San Judas Tadeo, ng mga martir at kaisa ng lahat ng mga Banal na aming inaasahan na laging nakikiusap para sa aming kapakanan.

Ama,

Ang mga handog na ito ng aming pakikipagkasundo sa iyo ay magbunga nawa ng kapayapaan at kaligtasan para sa buong daigdig.

+ Kaawaan mo at patuluyin sa iyong kaharian ang mga kapatid naming yumao at ang lahat ng lumisan na sa mundong ito na nagtataglay ng pag-ibig sa iyo.

Kami ay umaasang makararating sa iyong piling at samasamang magtatamasa ng iyong kaningningang walang maliw sapagkat aming masisilayan ang iyong kagandahan.

•

Patatagin mo sa pananampalataya at pag-ibig ang iyong Simbahang naglalakbay sa lupa kasama ng iyong lingkod na si Papa Benito,

at ni Luis Antonio na aming Obispo, ni Manuel na aming Obispo Emerito at ng buong kaparian. At ng iyong piniling

sambayanan.

Dinggin mo ang mga kahilingan ng iyong angkan na ngayo’y tinipon mo sa iyong harapan.

Amang maawain,Kupkupin mo at pag-isahin ang lahat ng iyong

mga anak sa bawat panig at sulok ng daigdig.

Pagbubunying pangwakas o Doxolohiya… dakilang Amen

Sa pamamagitan ni Kristo, kasama niya, at sa kanyaAng lahat ng parangal at papuri ay sa iyo,Diyos Amang makapangyarihan, kasama ng Espiritu Santo magpasawalang hanggan. Bayan: Amen. (Aawitin)

RITU NG PAKIKINABANG

Ang Panalangin ng Panginoon“Ama namin…”

Pagbabahaginan ng Kapayapaan

Paghahati ng Tinapay“Kordero ng Diyos”

Ang Pakikinabang•Panalagin ng Panginoon

•Pagbibigayan ng kapayapaan.

•Paghaha-hati ng Tinapay at paghahalo ng kapirasong

tinapay sa alak (Comingling)habang inaawit

ang kordero ng Diyios•Pagsasalo: Ito a ng

Kordero…-Ang pakikinabang ng Pari.

- pakikinabang ng lahat habang- umaawit

HULING PAGBABASBAS

PAGHAHAYO