บทที่ 3 เทคโนโลยีสารสนเทศ

บทท 3

เทคโนโลยสารสนเทศ(Information Technology)

โลกมการเปลยนแปลงไปอยางมาก การรบรขาวสารตาง ๆ เปนไปอยางรวดเรวธรกจตาง ๆ มการแขงขนกนมากขน สงผลใหตองมการตดสนใจทางดานกลยทธเพอใหเกดขอไดเปรยบในการแขงขน ในการตดสนใจนนจะตองอาศยขอมล (Data) ทถกตองและทนสมย จงจะท าใหองคกรไดรบสารสนเทศ (Information) ทสามารถน าไปปรบปรงและแกไขปญหาทเกดขนไดอยางทนทวงท ทงนการจะเปลยนขอมลใหเปนสารสนเทศทเกดประโยชน จ าเปนจะตองอาศยเทคโนโลย (Technology) เ ขามาชวยในการประมวลผล

เทคโนโลยสารสนเทศ

เทคโนโลยสารสนเทศ (Information Technology: IT) หมายถง เครองมอและเทคนคตาง ๆทน าไปใชชวยในการออกแบบและการพฒนาระบบสารสนเทศ

ซงรวมถงฮารดแวร (Hardware) ซอฟตแวร(Software) ระบบฐานขอมล (Database) การสอสารโทรคมนาคม (Telecommunication) และระบบรบและใหบรการ (Client-Server System)

องคประกอบของระบบสารสนเทศ

ระบบสารสนเทศ (Information System) หมายถง ชดขององคประกอบทท าหนาทรวบรวม ประมวลผล จดเกบ และแจกจายสารสนเทศ เพอชวยการตดสนใจ และการควบคมในองคกร

การท างานของระบบสารสนเทศประกอบไปดวยกจกรรม 3 อยาง คอ การน าขอมลเขาสระบบ (Input) การประมวลผล (Processing) และ การน าเสนอผลลพธ (Output)



องคประกอบของระบบสารสนเทศ 5 องคประกอบ คอ

องคประกอบระบบสารสนเทศ

ฮารดแวร

ซอฟตแวร

บคลากรขอมล

ขนตอนการปฏบตงาน


• เปนองคประกอบส ำคญของระบบสำรสนเทศ • หมำยถง เครองคอมพวเตอร อปกรณรอบขำง รวมทงอปกรณ

สอสำรส ำหรบเชอมโยงคอมพวเตอรเขำเปนเครอขำย

ฮารดแวร

(Hardware)

• เปนองคประกอบทส ำคญประกำรทสอง• คอล ำดบขนตอนของค ำสงทจะสงงำนใหฮำรดแวรท ำงำนเพอ

ประมวลผลขอมลใหไดผลลพธตำมควำมตองกำรของกำรใชงำน

ซอฟตแวร

(Software)

• คอ ขอเทจจรงทเกยวกบบคคล สถำนท สงของหรอเหตกำรณทสนใจ

• ขอมลอำจไดมำจำกกำรสงเกต กำรวด กำรนบ กำรชง หรอกำรตวง • ขอมลเปนไดทงตวเลข ขอควำม หรอขอควำมปนตวเลขทส ำคญ

ขอมล

(Data)


• หมำยถง บคลำกรในงำนดำนคอมพวเตอร• มควำมรเกยวกบคอมพวเตอร สำมำรถใชงำนสงงำนเพอให

คอมพวเตอรท ำงำนตำมทตองกำร • แบงออกได 4 ระดบ ดงน

• 1. ผใช 3. ผพฒนำระบบ นกวเครำะหระบบ • 2. ผบรหำร 4. นกเขยนโปรแกรม

บคลากร

• เมอไดพฒนำระบบงำนแลวจ ำเปนตองปฏบตงำนตำมล ำดบขนตอน

• ใชงำนกจ ำเปนตองค ำนงถงล ำดบขนตอนกำรปฏบตของคนและควำมสมพนธกบเครองทงในกรณปกตและกรณฉกเฉน

ขนตอนการปฏบตงาน


ปจจบนสามารถแบงระบบสารสนเทศไดเปน 6 ประเภท ดงตอไปน

TOP

(ผบรหารระดบสง)

Middle

(ผบรหารระดบกลาง)

Operation

(ระดบปฏบตการ)

TPS

EIS

DSS

MIS , ES , OAS

ประเภทของระบบสารสนเทศ

ระบบประมวลผลทางธรกจ คอ ระบบประมวลผลทเนนการสนบสนนงานทางดานธรกจ

โดยเนนการประมวลผลรายการประจ าวน (Transaction) และการเกบรกษาขอมล

เปนระบบแรกทน าเครองคอมพวเตอรมาใชในการจดการขอมลระบบ TPS มกจะถกใชงานในระดบปฏบตการระบบ TPS เนนการจดเกบและตดตามขอมลรายการเปลยนแปลงระบบ TPS สวนใหญจะท างานอยเฉพาะสวนขององคกรเทานน

1. ระบบการประมวลผลทางธรกจ (Transaction Processing System: TPS)



ลกษณะเดนของ TPS คอ ใชงานงาย ไมยงยากซบซอน สงทองคกรจะไดรบเมอใชระบบ TPS คอ

1. ชวยลดจ านวนพนกงาน 2. ชวยใหผบรโภคไดรบบรการ ทสะดวกรวดเรวมากขน3. ชวยเพมจ านวนลกคาใหมากขน

ระบบ TPS มการประมวลผลอย 2 รปแบบคอ 1. การประมวลผลแบบครงคราว (Batch Processing) เชน การคดภาษ 2. การประมวลทนททมการเปลยนแปลงของขอมล (Real Time

Processing) เชน ระบบการฝาก-ถอน ดวยเอทเอม




แสดงหนาจอในการบนทกรายการขายของระบบสนคาคงคลง (TPS)

ประเภทของระบบสารสนเทศ2. ระบบสารสนเทศเพอการจดการ (Management Information System: MIS)

มความสามารถในการค านวณและเปรยบเทยบขอมล โดยทวไปมกผนวก TPS เขาไวดวย เพอใหสามารถท างานไดอยางมประสทธภาพ เปนระบบทสามารถสนบสนนขอมลใหผบรหาร ทงสามระดบรวมสารสนเทศจากทงภายในและภายนอกองคกร สารสนเทศทเกยวพนกบองคกรทงในอดตและปจจบน รวมทงสงทคาดวาจะเปนอนาคตใหสารสนเทศในชวงเวลาทเปนประโยชน เพอใหผบรหารสามารถตดสนใจในการวางแผนการควบคม และการปฏบตการขององคกรไดอยางถกตอง


ใหรายงานสรปสารสนเทศซงรวบรวมจากฐานขอมลทกสวนทกแผนกขององคกรจดประสงคของรายงานจะเนนใหผบรหารสามารถมองเหนแนวโนมและภาพรวมขององคกรในปจจบนรวมทงสามารถควบคมและตรวจสอบผลงานของระดบปฏบตการดวย


คณสมบตของระบบ MIS ทดสามารถสรปไดดงน

1. สนบสนนการท างานของระบบ TPS และการจดเกบขอมลรายวน2. ใชฐานขอมลรวมกน (Share Database) และสนบสนนการท างานของ

ฝายตาง ๆ ในองคกร ชวยใหผบรหารทง 3 ระดบ เรยกใชขอมลทเปนโครงสรางไดตามเวลาทตองการ


คณสมบตของระบบ MIS ทดสามารถสรปไดดงน

3. มความยดหยนสามารถรองรบความตองการขอมล และสารสนเทศทเปลยนแปลง

4. ตองมระบบรกษาความลบของขอมลและจ ากดการใชงานของบคคลเฉพาะผมสวนเกยวของเทานน


แสดงกระบวนการแปลงขอมลของระบบสารสนเทศเพอการจดการ

ประเภทของระบบสารสนเทศ3. ระบบสารสนเทศเพอการตดสนใจ (Decision Support System: DSS)

เปนระบบทพฒนาขนจากระบบ MISชวยผบรหารสามารถตดสนใจภายใตผลสรปและการเปรยบเทยบจากแหลงขอมลอนทงภายในและภายนอกองคกรชวยผตดสนใจในการเลอกทางเลอก หรออาจมการจดอนดบใหทางเลอกตาง ๆ ตามวธทผตดสนใจก าหนด เปนระบบสารสนเทศแบบโตตอบไดซงจะใชชดเครองมอทประกอบขนจากทงฮารดแวร และซอฟตแวรเพอชวยใหการตดสนใจมการใชโมเดลการวางแผนและการท านายใชภาษาในการซกถามทใกลเคยงกบภาษามนษย


คณสมบตของระบบ DSS ทดสามารถสรปไดดงน1. ชวยผบรหารในกระบวนการการตดสนใจถกออกแบบมาใหสามารถ

เรยกใชทงปญหาแบบกงโครงสราง และแบบไมมโครงสรางทแนนอนได2. สามารถสนบสนนผตดสนใจไดในทกระดบ แตจะเนนทระดบวางแผน

บรหารและวางแผนยทธศาสตร3. มภาพแบบการใชงานแบบเอนกประสงค มความสามารถในการจ าลอง

สถานการณและมเครองมอในการวเคราะหส าหรบชวยเหลอผท าการตดสนใจ


คณสมบตของระบบ DSS ทดสามารถสรปไดดงน4. เปนระบบทโตตอบกบผใชได สามารถใชงานไดงาย ผบรหารตองสามารถ

ใชงานโดยอาศยความชวยเหลอจากผเชยวชาญนอยทสดหรอไมตองอาศยเลย5. สามารถปรบใหเขากบความตองการขาวสารในสภาพการณตาง ๆ6. มกลไกชวยใหสามารถเรยกใชขอมลทตองการไดอยางรวดเรว7. สามารถตดตอกบฐานขอมลขององคกรได8. ท างานโดยไมขนกบระบบการท างานตามตารางเวลาขององคกร9. มความยดหยนพอทจะรองรบรปแบบการบรหารแบบตาง ๆ


โปรแกรม AB : QM 3.1 ซงเปนตวอยางของระบบ DSS


ตวอยางโปรแกรม AB : QM 3.1 ซงเปนตวอยางของระบบ DSSผใชสำมำรถเลอกใชหวขอกำรตดสนใจจำกเมน เชน เลอกหวขอ E เปนกำรตดสนใจเกยวกบปญหำกำรขนสงสนคำ ตวอยำงปญหำกำรขนสงสนคำ ซงตองกำรขนสงสนคำจำกแหลงตนทำง 3 แหง (S1, S2, S3) โดยมสนคำทตองกำรขนสงจ ำนวน 200 200 400 ตนตำมล ำดบ สงไปยงแหลงปลำยทำง 3 แหง (D1, D2, D3) ทมควำมตองกำรซอสนคำจ ำนวน 300, 100, 400 ตำมล ำดบ ซงแตละเสนทำงมคำขนสงไมเทำกน ผตดสนใจตองกำรทรำบวำควรจะสงสนคำจำกแหลงตนทำงใด ไปยงปลำยทำงใดทจะท ำใหเกดคำขนสงต ำสด


ใสโจทยในการตดสนใจ ในทนเปนการหาตนทนการขนสงต าสด


ผลลพธในการค านวณจดเสนทางการขนสงต าสดเบองตน 3200 บาท


ผลลพธในการพฒนาหาจดเสนทางการขนสงทต าทสด 3100 บาท

ประเภทของระบบสารสนเทศ4. ระบบผเชยวชาญ (Expert System: ES)

ระบบผเชยวชาญ จะเกยวของกบการจดการความร (Knowledge Management)มากกวาสารสนเทศถกออกแบบใหชวยในการตดสนใจโดยใชวธเดยวกบผเชยวชาญทเปนมนษย โดยมหลกการท างานดวยระบบปญญาประดษฐ (Artificial Intelligence: AI)ระบบผเชยวชาญจะท าการโตตอบกบมนษยโดยมการถามขอมลเพมเตม เพอใหกระจางในการใหขอแนะน าชวยเหลอในกระบวนการการตดสนใจ นนคอท างานคลายกบมนษย ทเปนผเชยวชาญในการแกไขปญหาตางๆระบบนก คอ การจ าลองความรของผเชยวชาญทเปนมนษย


คณสมบตของระบบผเชยวชาญ ดงน1. ชวยในการเกบความรของผเชยวชาญในดานใดดานหนงไว ท าใหไม

สญเสยความรนนเมอผเชยวชาญออกจากองคกรหรอไมสามารถปฏบตงานได2. ชวยขยายขดความสามารถในการตดสนใจใหกบผบรหารจ านวนมาก

พรอม ๆ กน3. สามารถเพมทงประสทธภาพและประสทธผลใหกบผท าการตดสนใจได

เปนอยางมาก


คณสมบตของระบบผเชยวชาญ ดงน4. ท าใหการตดสนใจในแตละครงมความใกลเคยงและไมขดแยงกน5. ชวยลดการพงพาบคคลใดบคคลหนง6. มความเหมาะสมทจะเปนระบบในการฝกสอนอยางมาก


แสดงเสนทางการตดสนใจ (Decision Tree) ในการหาพนธปลาวาฬ


ตวอยางโปรแกรมระบบผเชยวชาญในการหาพนธของปลาวาฬ


งานส าคญอกอยางหนงของระบบผเชยวชาญ คอ กำรจ ำลองสถำนกำรณเพอใชในกำรฝกสอนใหแกมนษย เชน กำรฝกบน

เครองบนรบ ฝกบนเครองบนพำณชยหรอกำรควบคมยำนอวกำศกำรฝกซอมกำรกภยเมอเกดเหตฉกเฉนของแอรโฮสเตส

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/9/99/Beech_1900D_Simulator.jpg

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/9/99/Beech_1900D_Simulator.jpg

ประเภทของระบบสารสนเทศ5. ระบบสารสนเทศเพอผบรหารระดบสง (Executive Information System: EIS)

สนบสนนการท างานของผบรหารระดบสงมเครองมอในการชวยผจดการดงขอมลมาใช วเคราะห เขาไปหาขอมล สรปผล และกระจายขอมลจ านวนมาก สนบสนนการท างานของผบรหารระดบสง โดยเฉพาะเรองทมความส าคญตอองคการหรอทศทางการด าเนนงานขององคการโดยการเขาถงสารสนเทศและรายงานตาง ๆ


ระบบ EIS สวนใหญจะเชอมตอบรการขอมลออนไลนเพอชวยใหผบรหารระดบสง สามารถน าขอมลจากภายนอกมาใชชวยในการตดสนใจ

ระบบ EIS จะใชขอมลทงจากภายในและภายนอกองคกร น ามาสรปอยในภาพแบบทสามารถตรวจสอบและใชในการตดสนใจ

โดยผบรหารไดงาย


ชวยใหผบรหารดรายละเอยดทตองการในจดตาง ๆ ไดอกดวยระบบ EIS จะถกออกแบบใหแสดงสารสนเทศขององคกร โดยสรปแตในขณะเดยวกนกสามารถดลกเขาไปถงรายละเอยดทตองการได โดยการเลอกหวขอทสนใจและสงใหระบบแสดงขอมลในสวนนนเพมเตม


คณสมบตของระบบสารสนเทศเพอผบรหารระดบสง ดงน1. ผใชไมจ าเปนตองมทกษะทางคอมพวเตอรสง เพราะระบบสามารถ

ใชงานไดงาย2. ระบบมความยดหยนสง สามารถเขากนไดกบกระบวนท างานของ

ผบรหาร3. สนบสนนการตดสนใจแบบไมมโครงสรางแนนอน4. สนบสนนขอมลทงภายในและภายนององคกร


คณสมบตของระบบสารสนเทศเพอผบรหารระดบสง ดงน5. ระบบสามารถแสดงผลลพธในรปแบบอกษร ตาราง ภาพและเสยง

รวมทงระบบมลตมเดย โดยเนนการน าเสนอแบบกราฟก6. สามารถตอบสนองการท างานไดอยางรวดเรว

ประเภทของระบบสารสนเทศ6. ระบบส านกงานอตโนมต (Office Automation System: OAS)

คอ ระบบสารสนเทศทมงเนนเพอใหเกดความสะดวกรวดเรวในการตดตอสอสารและประหยดคาใชจายโดยเนนระบบการท างานทไมใชกระดาษ (Paper-Less System) ในการสอสารระหวางกนอาศยระบบเครอขายคอมพวเตอร (Network Computer) เปนตวกลางในการสงผานขอมลขาวสารดวยหลกการและวธทางอเลกทรอนกส


ตวกลำงในกำรสงผำนขอมลขำวสำรดวยหลกกำรและวธทำงอเลกทรอนกส มรปแบบในกำรใชงำน 2 ลกษณะคอ

• ไดแก E – mailระบบงานพมพและประมวลผลทางอเลกทรอนกส (Electronic Publishing & Processing System)

• กำรประชมสอสำรทำงไกลแบบมแตเสยง (Audio Conferencing) เชน Voice Mail

• กำรประชมสอสำรทำงไกลแบบมแตขอควำมและภำพ (Image Conferencing) เชน E- Mail , FAX

• กำรประชมสอสำรทำงไกลแบบมท งภำพและเสยง (Video Conferencing)

การประชมทางไกลดวยอเลกทรอนกส(Electronic Meeting System)

จ ำแนกออกเปน 3 ลกษณะ คอ


ภาพแสดงการประชมทางไกลแบบมทงภาพและเสยง


ระบบส านกงานอตโนมตจะตองมองคประกอบทส าคญ ดงน

Electronic Data Interchange (EDI)

Networking System

International Networking (Internet)

Paperless System

1.

Point Of Sale (POS) Electronic Funds Transfer (EFT)

2.

3.

4.


• เปนเทคโนโลยทน ำมำใชส ำหรบกำรจดกำรระบบสำรสนเทศ • ประกอบดวยกรรมวธ 3 ประกำร คอ กำรน ำเขำขอมล กำร

ประมวลผลขอมล และกำรแสดงผลขอมล• กรรมวธทง 3 น ตองอำศยทงดำนฮำรดแวร และซอฟตแวร

เทคโนโลยคอมพวเตอร

• เปนเทคโนโลยทเกยวของกบระบบสอสำร• เชน ระบบโทรศพท ดำวเทยม วทย โทรทศน โทรเลข

เครอขำยคอมพวเตอร อนเทอรเนต • ชวยในกำรสอสำร หรอเผยแพรสำรสนเทศไปยงผ ใชใน

แหลงตำง ๆ

เทคโนโลยสอสารโทรคมนาคม

เทคโนโลยทเกยวของ

ชวยในการจดระบบขาวสารจ านวนมหาศาลของแตละวน

ชวยเพมประสทธภาพการผลตสารสนเทศ

ชวยใหสามารถเกบสารสนเทศไวในภาพทสามารถเรยกใชไดทกครงอยางสะดวก

ชวยใหสามารถจดระบบอตโนมต เพอการจดเกบประมวลผลและเรยกใชสารสนเทศ

ชวยในการเขาถงสารสนเทศไดอยางรวดเรว มประสทธภาพมากขน

ชวยในการสอสารระหวางกนไดอยางสะดวกรวดเรวลดอปสรรคเกยวกบเวลาและระยะทาง

1.

2.

3.

4.

5.

6.

ความส าคญของเทคโนโลยสารสนเทศ

ความเกยวของของเทคโนโลยสารสนเทศในการใชชวตประจ าวน

การประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศในงานส านกงาน

การประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศในงานอตสาหกรรม

การประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศในงานดานการเงนและการพาณชย

การประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศในงานการบรการสอสาร

การประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศในงานดานการสาธารณสข

การประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศกบงานดานการฝกอบรมและการศกษา

1.

2.

3.

4.

5.

6.

สรปเทคโนโลยสำรสนเทศ (Information Technology: IT) หมำยถง เครองมอและเทคนค ตำง ๆ ท

น ำไปใชชวยในกำรออกแบบและกำรพฒนำระบบสำรสนเทศ ซงรวมถงฮำรดแวร (Hardware) ซอฟตแวร(Software) ระบบฐำนขอมล (Database) กำรสอสำรโทรคมนำคม (Telecommunication) และระบบรบและใหบรกำร (Client-Server System) ซงสำรสนเทศสำมำรถทจะแบงเปนระบบไดทงหมด 6 ระบบ ดงน

1. ระบบกำรประมวลผลทำงธรกจ (Transaction Processing System: TPS)2. ระบบสำรสนเทศเพอกำรจดกำร (Management Information System: MIS) 3. ระบบสำรสนเทศเพอกำรตดสนใจ (Decision Support System: DSS)4. ระบบสำรสนเทศเพอผบรหำรระดบสง (Executive Information System: EIS)5. ระบบผเชยวชำญ (Expert System / Artificial Intelligence System: ES / AIS)6. ระบบส ำนกงำนอตโนมต (Office Automation System: OAS)สวนเทคโนโลยสำรสนเทศตำมประเภทของเทคโนโลยทเกยวของกบงำนสำรสนเทศ แบง

ออกเปน 2 ประเภท ดงนคอ เทคโนโลยคอมพวเตอร และ เทคโนโลยสอสำรโทรคมนำคม