ENFOQUES E MÉTODOS PARA A ENSINANZA DE LINGUAS

• Ampla variedade de opcións metodolóxicas.• Relación entre a concepción da lingua e como se

aprenden e que se aprende.• Do latín ao inglés, como linguas francas.

QUE SIGNIFICA SABER UNHA LINGUA

• A interacción entre as teorías de aprendizaxe de linguas e a concepción que en cada momento histórico se considera o que é SABER UNHA LINGUA, da orixe ao diversos enfoques e métodos

UN POUCO DE HISTORIA

• O paso do latín como lingua de comunicación a simple materia do currículo escolar.

• O estudio do latín clásico, a súa gramática e a retórica pasa a ser un modelo para o estudio de linguas

Nos séculos XVI, XVII e XVIII

UN POUCO DE HISTORIA

Introducción á gramática latina

Tradución

Aprendizaxe memorístico das regras gramaticais

Práctica de escribir exemplos de oracións

Estudio das declinacións e conxugacións

Textos e diálogos bilingües

O ESTUDIO DA GRAMÁTICA LATINA

cando a lingua latina deixara de ser un medio normal de comunicación e fora substituída polas linguas vernáculas, pasou a ser considerada unha “ximnasia mental”, a lingua “morta” suprema, cuxo estudo sistemático e disciplinado considerábase indispensable como base para todas as formas de educación superior (V. Mallison, citado en Titone, 1968:28)

R. Titone: Teaching Foreing Languages: An Historical Sketch

A aprendizaxe das “linguas modernas”

• No século XVIII empeza a introdución do estudio das linguas modernas na escola, e os procedementos de ensinanza son os mesmos que para o latín.

• Os libros de texto son enunciados de regras gramaticais, listas de léxico e oracións para traducir.

1. MÉTODO GRAMÁTICA-TRADUCIÓN

• Método que xorde en Prusia (finais do s. XVIII) e foi empregado como modelo para a ensinanza do latín e do grego.

• Foi o máis empregado na ensinanza de LE ata mediados do s. XX.

MÉTODO GRAMÁTICA-TRADUCCIÓN

CONTIDOS

• A lingua é considerada como un sistema de regras que debe ensinanse a través dos textos e debe ser relacionado coas regras e significados da L1.

• O obxectivo da ensinanza: a lectura de textos en LE.• As habilidades máis importantes: comprensión e

produción escrita controlada.• Actividades básicas: ensinanza de regras gramaticales e

traducción de frases. Ensinanza deductiva: explicación de regras memorización exemplificación.

• Vocabulario: listas de palabras ou preguntas/respostas coa tradución á L1 meorización.

MÉTODO GRAMÁTICA-TRADUCCIÓN

PAPEL DO DOCENTE

• A intrucción está centrada no docente, é a autoridade máxima na aula.

• O docente corrixe todos os erros producidos polos estudantes

MÉTODO GRAMÁTICA-TRADUCCIÓN

PAPEL DO ESTUDANTE

• O estudante non pode tomar decisións, debe limitarse a seguir instrucións: ler un texto imitando ao docente, traducción literal e máis libre, memorizar regras gramaticais e vocabulario.

• CRÍTICAS: escasa presenza da oralidade, a lingua é presentada como artificial (afastada dos usos), o estudante non ten un papel activo na aprendizaxe.

2. MÉTODO DIRECTOos reformadores (s. XIX)

• A lingua falada é fundamental reflexo nunha metodoloxía baseada na oralidade.

• As ensinanzas da fonética aplicación no ensino de linguas.

• Os estudantes deberían primeiro escoitar a lingua.• As oracións deberían ser presentadas en contextos

significativos.• As regras gramaticais deberían ensinarse logo de

practicar nos contextos (método inductivo).• Rexeitamento da traducción.

MÉTODO DIRECTO

CONTIDOS

• A importancia da lingua oral e o estudo da fonética.• Uso exclusivo da lingua meta.• Ensinanza do vocabulario e das estruturas lingüísticas

de uso habitual.• Desenvolvemento das destrezas de comunicación oral

nunha progresión graduada e organizada (preguntas/respostas, grupos reducidos).

• Ensinanza inductiva da gramática.• Ensinanza de vocabulario a través de obxectos e

debuxos, o vocabulario abtracto (a través de asociación de ideas).

MÉTODO DIRECTO

PAPEL DO DOCENTE

• O docente dirixe, aporta input e transmite o significado pola mímica e axudas visuais.

• O papel do docente é fundamental, o método está baseado na súa destreza (máis que no libro de texto).

• O DOCENTE NON PODE EMPREGAR A LINGUA DOS ESTUDANTES BAIXO NINGÚN CONCEPTO.

MÉTODO DIRECTO

PAPEL DO ESTUDANTE

• Existe interacción directa e constante entre docente/estudante.

• O estudante ten a tarefa de INFERIR as regras.

• CRÍTICAS: o excesivo peso da fonética (sin garantir unha mellor pronuncia), non se pode recorrer a traducir nin ás explicacións gramaticais.

EXEMPLO GUÍA (ESCOLAS BERLITZ)

• Nunca traduzas: demostra• Nunca expliques: actúa• Nunca fagas un discurso: fai preguntas• Nunca imites erros: corrixe• Nunca empregues palabras illadas: usa oracións• Nunca fales demasiado: fai que falen os teus alumnos• Nunca uses o libro: usa a túa propia programación• Nunca saltes a orde: segue o teu programa• Nunca vaias demasiado rápido: segue o ritmo do alumno• Nunca fales demasiado amodo: fala normalmente• Nunca fales demasiado rápido: fala con naturalidade• Nunca sexas impaciente: tómao con calma (Titone, 1968: 100-1)

3. MÉTODO AUDIOLINGÜÍSTICO

• Desenvólvese en EE.UU.• A súa orixe está no Army Method (Método do Exército)

empregado para ensinar linguas estranxeiras aos membros do exército durante a II G Mundial

• Obxectivos: que os aprendices alcanzaran unha competencia oral en varias linguas para situacións concretas.

Método Audiolingüístico

CONTIDOS

• Baseado no estructuralismo ling, na análise contrastiva das linguas e no conductismo.

• Combínase: a explicación gramatical (docentes nativos), práctica conversacional e exercicios estructurais de repetición, memorización e transformación (drills: repetición mecánica) para conseguir reflexos automáticos.

• O docente presenta os elementos lingüísticos en forma de diálogos, para ser repetidos e memorizados polos estudantes.

Método Audiolingüístico

PAPEL DO DOCENTE

• É o protagonista, debe controlar o proceso de ensinanza/aprendizaxe na aula.

• As tarefas están totalmente dirixidas e controladas.

Método Audiolingüístico

PAPEL DO ESTUDANTE

• Teoría conductista (papel receptivo, responde a estímulos)

• Escoita e repite

• CRÍTICAS: incapacidade para transferir as habilidades adquiridas na aula a situacións de comunicación real e diversa. Aburrimento producido pola excesiva repetición

Método Audiolingüístico

ACTIVIDADES. EXEMPLOS

• Repetición (o estudante repite o enunciado breve, antes de velo escrito)• Hoxe é luns

• Inflexión: Unha palabra preséntase de forma distinta cando se repite (Onte comprei un libro/ Onte comprei uns libros)

• Sustitución: unha palabra sustitúese por outra nun enunciado: O profesor saíu pronto Saíu pronto

• Reformulación: o estudante reformula o enunciado e dillo a outra persoa: Dille que saia/Sal

• Completar: completa o enunciado que falta• Transposición : cambio de orde (Teño fame/ Eu tamén (teño fame)• Expansión: cando se engade unha nova palabra (No no coñezo (ben)-

Coñezoo…)

Método Audiolingüístico

ACTIVIDADES. EXEMPLOS

• Transformación: Unha oración transfórmase en negativa ou interrogativa, cambios no tempo, modo…

• Integración: Os enunciados separados intégranse nun• Respostas: respostas do estudante a un enunciado• Restauración: palabras fóra dun enunciado e o estudante constrúe unha

oración (rapaces/facer/dibuxos)