PUNIM SEMINARIKPUNIM SEMINARIK

Lënda : Hyrje në shkenca kompjuterikeLënda : Hyrje në shkenca kompjuterikeTema : Formatizimi I kompjuteritTema : Formatizimi I kompjuterit

Prof.: Kandidati:Prof.: Kandidati:Kajtaz Bllaca Sherafedin AsllaniKajtaz Bllaca Sherafedin AsllaniUniversiteti I PrishtinësUniversiteti I PrishtinësFakulteti I shkencave matematiko-Fakulteti I shkencave matematiko-

natyrornatyror

HyrjeHyrje

Për formatizimin e një kompjuterit ne Për formatizimin e një kompjuterit ne duhet të kemi cd-në e atij sistemi duhet të kemi cd-në e atij sistemi operativ të cilin dëshirojmë ta instalojm operativ të cilin dëshirojmë ta instalojm p.sh Windows,95,98,Me,2000,apo xp.p.sh Windows,95,98,Me,2000,apo xp.

Në kapitujt e ardhshëm do të sqarojm se Në kapitujt e ardhshëm do të sqarojm se si bëhet përgaditja e kompjuterit për si bëhet përgaditja e kompjuterit për formatizim,detektimi I fajllave të formatizim,detektimi I fajllave të windowsit,kopjimi I fajllave të windowsit windowsit,kopjimi I fajllave të windowsit dhe përfundimi I windowsit dhe pamja e dhe përfundimi I windowsit dhe pamja e tij.tij.

Përgaditja e kompjuterit për Përgaditja e kompjuterit për formatizim formatizimSë pari e ndezim kompjuterin dhe pasi Së pari e ndezim kompjuterin dhe pasi

ta ndezim kompjuterin na paraqitet ta ndezim kompjuterin na paraqitet një dritare e cila tregon pllakën e një dritare e cila tregon pllakën e kompjuterit dhe startimin e tij ku kompjuterit dhe startimin e tij ku është e dhënë në figurën e është e dhënë në figurën e mëposhtme .mëposhtme .

Figura 1Figura 1

Na tregon pllakën e kompjuterit Na tregon pllakën e kompjuterit

Packard Bell.Packard Bell. Me posht e kemi një shirit të punës:Me posht e kemi një shirit të punës:

Pres [Tab] to show Post Pres [Tab] to show Post screen, [Del] to enter setupscreen, [Del] to enter setup

Ne e gjejm tastin delete në tastatur dhe e Ne e gjejm tastin delete në tastatur dhe e shtypim deri sa të na shfaqet një dritare shtypim deri sa të na shfaqet një dritare e cila quhet BIOS ,ku është e paraqitur e cila quhet BIOS ,ku është e paraqitur në figurën 2 në figurën 2

Figura2Figura2

Rregullimi I BiositRregullimi I BiositPastaj ne duhet të shkojmë në mënynë Pastaj ne duhet të shkojmë në mënynë BIOS FEATURES SETUPBIOS FEATURES SETUPE shtypim Enter ku na paraqitet një E shtypim Enter ku na paraqitet një

nëndritare e BIOS FEATURES SETUP nëndritare e BIOS FEATURES SETUP Ku na shërben për radhitjen e këtyre Ku na shërben për radhitjen e këtyre

komponenteve CDROM,A,C.komponenteve CDROM,A,C.CDROM-është njësia e cd-së CDROM-është njësia e cd-së A- është njësia e diskëtes A- është njësia e diskëtes C- memorja periferike apo hardisku C- memorja periferike apo hardisku

(HDD) Siq është e dhënë në (HDD) Siq është e dhënë në figurën 3 figurën 3

Figura 3Figura 3

Pastaj ne shkojm me shigjeta deri në :Pastaj ne shkojm me shigjeta deri në :

Boot sequence : C only Boot sequence : C only

C only paraqet (HDD) ku ,d.m.th.kompjuteri C only paraqet (HDD) ku ,d.m.th.kompjuteri jonë starton prej (HDD)jonë starton prej (HDD)

Ne në këtë raste duhet të ndryshojmë këto Ne në këtë raste duhet të ndryshojmë këto komponente ,ku ndryshimet I bëjmë komponente ,ku ndryshimet I bëjmë përmes pjesës numerike e cila gjendet në përmes pjesës numerike e cila gjendet në anën e djatht të tastaturës e shtypim anën e djatht të tastaturës e shtypim plusin dhe minusin deri sa të bëjme këtë plusin dhe minusin deri sa të bëjme këtë radhitje:radhitje:

Boot sequence : CDROM,A,C , ku e para Boot sequence : CDROM,A,C , ku e para starton CDROMI e dyta njësia e disketës starton CDROMI e dyta njësia e disketës dhe e treta (HDD).Siq është e paraqitur në dhe e treta (HDD).Siq është e paraqitur në figurën 3figurën 3

E shtypim Esc e cila gjendet në anën e majt E shtypim Esc e cila gjendet në anën e majt të tastaturës ku na kthen te figura 2.të tastaturës ku na kthen te figura 2.

Pasi që I kemi bërë këtë ndryshim në bijos ne Pasi që I kemi bërë këtë ndryshim në bijos ne duhet ti ruajm , ku e shtypim tastin F10 duhet ti ruajm , ku e shtypim tastin F10 atëhere na shfaqet një mesazh ku na thotë:atëhere na shfaqet një mesazh ku na thotë:

SAVE to CMOS and EXIT [Y/N] ? NSAVE to CMOS and EXIT [Y/N] ? N

Nëse don me rujt këtë ndryshim shtype Y Nëse don me rujt këtë ndryshim shtype Y nëse nuk don me e rujt shtype N , ku nëse nuk don me e rujt shtype N , ku shkronja Y ka kuptimin YES dhe shkronja N shkronja Y ka kuptimin YES dhe shkronja N ka kuptimin NO ku në shqipe dmth PO dhe ka kuptimin NO ku në shqipe dmth PO dhe JO .JO .

E futim cd-në e windowsit në CDROM e E futim cd-në e windowsit në CDROM e shtypim shkronjën Y enter ku, atëherë shtypim shkronjën Y enter ku, atëherë kompjuteri jonë ristartohet .kompjuteri jonë ristartohet .

Pas ristartimit na shfaqen një mesazh Pas ristartimit na shfaqen një mesazh

Pres any key to boot from cd… ku d.m.th Pres any key to boot from cd… ku d.m.th shtype një taste qfaredo në tastatur për shtype një taste qfaredo në tastatur për me startu komjuteri prej CDROMIT .me startu komjuteri prej CDROMIT .

Ne e shtypim një tastë në tastatur atëher Ne e shtypim një tastë në tastatur atëher

kompjuteri starton me këte pamje si vijon kompjuteri starton me këte pamje si vijon në në

figurën që vjen me radh figura 4 .figurën që vjen me radh figura 4 .

Startimi I kompjuterit përmesStartimi I kompjuterit përmes CDROMIT CDROMIT

Figura 4Figura 4

Siq e pame në figurën 4 bëhet detektimi apo Siq e pame në figurën 4 bëhet detektimi apo leximi I fajllave prej cd-së ,pasi që të kryen leximi I fajllave prej cd-së ,pasi që të kryen detektimin apo leximin e fajllave na shfaqet detektimin apo leximin e fajllave na shfaqet posht një shirit I punës I cili ka tre urdhëra.posht një shirit I punës I cili ka tre urdhëra.

Si në figurën 5 Si në figurën 5

Ato urdhëra janë :Ato urdhëra janë :

ENTER=CONTINUE –Vazhdimi I detektimit të ENTER=CONTINUE –Vazhdimi I detektimit të fajllave fajllave

R=REPAIR- Nëse dëshiron me riparu R=REPAIR- Nëse dëshiron me riparu windowsin e shtyp R windowsin e shtyp R

F3=quit – Nëse nuk dëshirojme me formatizu F3=quit – Nëse nuk dëshirojme me formatizu e shtypim F3 dhe dalim nga kjo dritare .e shtypim F3 dhe dalim nga kjo dritare .

Figura 5Figura 5

Në këte rast ne dëshirojmë me formatizu Në këte rast ne dëshirojmë me formatizu kompjuterin edhe e shtypim ENTER,ku kompjuterin edhe e shtypim ENTER,ku vazhdon detektimi apo leximi I fajllave.vazhdon detektimi apo leximi I fajllave.

Ku pas një kohe shumë të shkurtër na Ku pas një kohe shumë të shkurtër na shfaqet një dritare tjëter siq është e shfaqet një dritare tjëter siq është e paraqitur në figurën 6 paraqitur në figurën 6

Në atë dritare gjendet prap një shirit I punës Në atë dritare gjendet prap një shirit I punës I cili ka tre sqarime I cili ka tre sqarime

F8=I agree – paraqet vazhdimin e detekimit F8=I agree – paraqet vazhdimin e detekimit apo leximin e fajllave apo leximin e fajllave

ESC=I do not agree – nuk don me vazhdu ESC=I do not agree – nuk don me vazhdu punënpunën

PAGE DOWN=next page – sqarime rreth PAGE DOWN=next page – sqarime rreth windowsit faqe për faqe windowsit faqe për faqe

Figura 6Figura 6

E shtypim tastin F8 në tastature për E shtypim tastin F8 në tastature për një kohë shumë të shkurtër e bën një kohë shumë të shkurtër e bën leximin apo detektimin e fajllave .leximin apo detektimin e fajllave .

Atëherë ne na paraqitet një dritare si Atëherë ne na paraqitet një dritare si në figurën 7në figurën 7

Ku ne gjithmon duhet të orjentohemi Ku ne gjithmon duhet të orjentohemi te shiriti I cili po na shfaqet herë pas te shiriti I cili po na shfaqet herë pas herë ku me ndihmën e këtyre herë ku me ndihmën e këtyre urdhërave po I lexojmë dhe po vimë urdhërave po I lexojmë dhe po vimë deri te qëllimi ynë .deri te qëllimi ynë .

Figura 7Figura 7

Fshirja e particioneveFshirja e particioneveNë figurën 7 te shiriti I punës I kemi :Në figurën 7 te shiriti I punës I kemi :

F3 = Quit – nuk pajtohem me vazhdim F3 = Quit – nuk pajtohem me vazhdim

R= repair – riparoe windowsin , dhe R= repair – riparoe windowsin , dhe

ESC=don’t Repair – nuk don me ESC=don’t Repair – nuk don me riparu po me formaizu .riparu po me formaizu .

E shtypim ESC pastaj na shfaqet një E shtypim ESC pastaj na shfaqet një dritare figura 8 ku aty të shfaqen 3 dritare figura 8 ku aty të shfaqen 3 mundësi instalimi ,fshirja e mundësi instalimi ,fshirja e particioneve dhe dalja nga dritarja.particioneve dhe dalja nga dritarja.

Figura 8Figura 8 Figura 8Figura 8

Ne e shtypim shkronjën D-delete në Ne e shtypim shkronjën D-delete në tastature pastaj kemi një dritare tastature pastaj kemi një dritare tjetër si në fig 9 ku të pyte :A je I tjetër si në fig 9 ku të pyte :A je I sigurt dhe a dëshiron me formatizu sigurt dhe a dëshiron me formatizu diskun ?diskun ?

Nëse dëshirojmë me formatizu e Nëse dëshirojmë me formatizu e shtypim enter ,shtypim enter ,

Nëse jo e shtypim ESC dhe dalim nga Nëse jo e shtypim ESC dhe dalim nga kjo dritare.kjo dritare.

Figura 9Figura 9

Ku ne dëshirojmë që diskun tonë ta Ku ne dëshirojmë që diskun tonë ta formatizojm e shtypim enter pastaj na formatizojm e shtypim enter pastaj na shfaqet përsëri një dritare tjetër si në shfaqet përsëri një dritare tjetër si në

fig 10 .fig 10 .

Përsëri bazohemi te shiriti I punës I cili na Përsëri bazohemi te shiriti I punës I cili na udhëzon ne ,ku te shiriti I punës kemi udhëzon ne ,ku te shiriti I punës kemi shkronjën L-delete dhe ESC-cancel shkronjën L-delete dhe ESC-cancel

E shtypim L në tastatur tani kemi fshi E shtypim L në tastatur tani kemi fshi gjith diskun C: siq është e dhëne në gjith diskun C: siq është e dhëne në figurën 11figurën 11

Figura 10Figura 10

Figura Figura

1111

Krijimi I particioneveKrijimi I particioneve

Figura 11Figura 11

Në figurën 11 kemi tri udhëzime e ato Në figurën 11 kemi tri udhëzime e ato janë:janë:

ENTER=Instal – ku do të thotë ENTER=Instal – ku do të thotë vazhdon instalimi,vazhdon instalimi,

C=Crate Patition – ku do të thotë krijo C=Crate Patition – ku do të thotë krijo particionin,particionin,

F3=Quit, ku do të thotë del prej F3=Quit, ku do të thotë del prej kësaj dritarekësaj dritare

E shtypim shkronjën C në tastatur ku E shtypim shkronjën C në tastatur ku atëherë kemi një figurë tjetër si në atëherë kemi një figurë tjetër si në vijim figura 12vijim figura 12

Figura12 Figura12

Figura 12Figura 12

Te shiriti I punës kemi dy udhëzime e Te shiriti I punës kemi dy udhëzime e ato janë :ato janë :

ENTER= create dheENTER= create dheESC= cancel .ESC= cancel .Ne e zgjedhim komandën e parë Ne e zgjedhim komandën e parë

ENTER=create në momentin që e ENTER=create në momentin që e shtypim ENTER atëherë kemi kriju shtypim ENTER atëherë kemi kriju një particion si në figurën 13 I cili një particion si në figurën 13 I cili është I zbrazët dhe I gatshëm për është I zbrazët dhe I gatshëm për instalimin e sistemit operativ xpinstalimin e sistemit operativ xp

Figura13 Figura13

Figura 13Figura 13

Atëherë pas krijimit të particionit C: në Atëherë pas krijimit të particionit C: në kemikemi

Në shiritin e punës këmi tri udhëzime të Në shiritin e punës këmi tri udhëzime të cilat na ndihmojnë shumë :cilat na ndihmojnë shumë :

ENTER=instal – ku do të thotë vazhdo ENTER=instal – ku do të thotë vazhdo në instalim të sistemit operativ xpnë instalim të sistemit operativ xp

D=delete – ku do të thotë fshije D=delete – ku do të thotë fshije particionin dheparticionin dhe

F3=Quit – dil prej kësaj dritare F3=Quit – dil prej kësaj dritare

Këto mund ti shofim në dritarën e cila Këto mund ti shofim në dritarën e cila është e dhënë në figurën 13është e dhënë në figurën 13

Zgjedhja e formatitZgjedhja e formatitNë momentin që ne e kemi shtyp Në momentin që ne e kemi shtyp

enter ,atëherë na paraqitet një enter ,atëherë na paraqitet një dritare tjetër e cila na mundëson dritare tjetër e cila na mundëson zgjedhjën e formatit si në figurën14.zgjedhjën e formatit si në figurën14.

FORMAT THE USING PARTITION THE FORMAT THE USING PARTITION THE FAT FILS SYSTEM ,dhe FAT FILS SYSTEM ,dhe

FORMAT THE USING PARTITION THE FORMAT THE USING PARTITION THE NTFS FILS SYSTEM .NTFS FILS SYSTEM .

Ne e zgjedhim : FORMAT THE USIN Ne e zgjedhim : FORMAT THE USIN PARTITION THE NTFS FILS SYSTEM ,PARTITION THE NTFS FILS SYSTEM ,

Figura14 Figura14

Figura 14Figura 14

Pas zgjedhjës së formatit kompjuteri Pas zgjedhjës së formatit kompjuteri fillon edhe e bënë formatimin e diskut fillon edhe e bënë formatimin e diskut pas formatimit të diskut e bënë pas formatimit të diskut e bënë detektimin e fallave apo leximin prej detektimin e fallave apo leximin prej cd-se në (HDD).cd-se në (HDD).

Pastaj kompjuteri ristartohet dhe ne nuk Pastaj kompjuteri ristartohet dhe ne nuk prekim as një tast në tastatur ,ku prekim as një tast në tastatur ,ku atëherë shfaqët një dritare tjetër e atëherë shfaqët një dritare tjetër e cila ku fillon e bënë kopjimin e fajllave cila ku fillon e bënë kopjimin e fajllave prej cd-se në (HDD).për 39 minuta me prej cd-se në (HDD).për 39 minuta me radh të cilat janë të dhëna në figurën radh të cilat janë të dhëna në figurën 1515

Figura 15Figura 15

Gjatë instalimit të windowsit në Gjatë instalimit të windowsit në kompjuterin tonë na shfaqet një kompjuterin tonë na shfaqet një dritare ku ne duhet ti plotësojmë dritare ku ne duhet ti plotësojmë disa kushte siq janë të dhëna në disa kushte siq janë të dhëna në figurën me radh figura 16 .figurën me radh figura 16 .

Ne vazhdojmë dhe e shtypim Next> Ne vazhdojmë dhe e shtypim Next> pastaj e shkruajmë emrin dhe pastaj e shkruajmë emrin dhe organizatën .organizatën .

Figura 16Figura 16

Pas plotësimit të emrit dhe Pas plotësimit të emrit dhe organizatës vazhdon instalimi deri te organizatës vazhdon instalimi deri te një dritare si në figurën 17 tjetër e një dritare si në figurën 17 tjetër e cila na shfaqet dhe na kërkon cila na shfaqet dhe na kërkon numrin serik të cd-së,numrin serik të cd-së,

Apo cd-key pas plotësimit të numrit Apo cd-key pas plotësimit të numrit serik ne e shtypim Next> ku vazhdon serik ne e shtypim Next> ku vazhdon instalimiinstalimi

Figura 17Figura 17

Pastaj paraqitet edhe një dritare tjetër Pastaj paraqitet edhe një dritare tjetër e si në figurën 18 ku na mundëson e si në figurën 18 ku na mundëson që kompjuteri ynë të bëhet me që kompjuteri ynë të bëhet me Administrator I cili na mundëson që Administrator I cili na mundëson që kompjuteri të bëhet me pasword .kompjuteri të bëhet me pasword .

E shtypim Next> ku përsëri shfaqet E shtypim Next> ku përsëri shfaqet edhe një dritare tjetër si në figurën edhe një dritare tjetër si në figurën 19 ku ne duhet të bëjm rregullimin e 19 ku ne duhet të bëjm rregullimin e regjionit , rregullimin e orës dhe regjionit , rregullimin e orës dhe rregullimin e datës rregullimin e datës

Figura 18Figura 18

Figura 19Figura 19

Pastaj na shfaqet edhe një dritare Pastaj na shfaqet edhe një dritare tjetër siq është e dhënë në figurën tjetër siq është e dhënë në figurën 20 për rregullimin e rrjetit 20 për rregullimin e rrjetit

Ne e shtypim Next> na paraqitet edhe Ne e shtypim Next> na paraqitet edhe një dritare tjetër siq është e dhënë një dritare tjetër siq është e dhënë në figurën 21në figurën 21

Përsëri e shtypim Next>ku instalimi Përsëri e shtypim Next>ku instalimi vazhdon instalimi I windowsit deri sa vazhdon instalimi I windowsit deri sa te kopjohen të gjitha fajllat në (HDD) te kopjohen të gjitha fajllat në (HDD) pastaj kompjuteri ristartohet. Dhe na pastaj kompjuteri ristartohet. Dhe na shfaqet edhe një dritare tjetër si në shfaqet edhe një dritare tjetër si në figurën 22figurën 22

Figura 20Figura 20

Figura 21Figura 21

Figura 22Figura 22

Ne e shtypim te shigjeta ne anen Ne e shtypim te shigjeta ne anen e djatht e djatht

Next >>pastaj na shfaqet edhe Next >>pastaj na shfaqet edhe njenje

tabele tjeter siq eshte e dhene ne tabele tjeter siq eshte e dhene ne

figuren 23 figuren 23

Figura 23Figura 23

Përsëri vazhdojm e shtypim Përsëri vazhdojm e shtypim Next>> përsëri naNext>> përsëri na

shfaqet edhe një dritare tjetër siq shfaqet edhe një dritare tjetër siq është e dhënë është e dhënë

në figurën 24në figurën 24

Figura 24Figura 24

Përsëri vazhdojmë e shtypim Përsëri vazhdojmë e shtypim Next>> përsëri naNext>> përsëri na

shfaqet edhe një dritare tjetër siq shfaqet edhe një dritare tjetër siq është e dhënë është e dhënë

në figurën me radh figura 25në figurën me radh figura 25

Figura 25Figura 25

Ku ne e shkruajm emrin dhe Ku ne e shkruajm emrin dhe pastaj shkojmë edhe e shtypim pastaj shkojmë edhe e shtypim Next>> përseri na shfaqet edhe Next>> përseri na shfaqet edhe një dritare tjetër siq është e një dritare tjetër siq është e dhënë në figurën 26dhënë në figurën 26

Figura 26Figura 26

Ku në këtë dritare të pytë se a Ku në këtë dritare të pytë se a dëshiron dhedëshiron dhe

a je I gatshëm me u regjistru në a je I gatshëm me u regjistru në mikrosoftmikrosoft

Ku ne shkojmë te mesazh I dytë Ku ne shkojmë te mesazh I dytë dhe klikojmë me maus dhe klikojmë me maus

No not at this time ku na shfaqet edhe No not at this time ku na shfaqet edhe një dritare tjetër siq është e dhënë një dritare tjetër siq është e dhënë ne figurën 27ne figurën 27. .

Figura 27Figura 27

Ku ne e plotësojmë vetëm rubrikën e Ku ne e plotësojmë vetëm rubrikën e parë e shënojm emrin dhe klikojmë parë e shënojm emrin dhe klikojmë Next>> Next>>

Pastaj na paraqitet edhe një dritare tjetër Pastaj na paraqitet edhe një dritare tjetër ku na falenderohet për plotësimin e ku na falenderohet për plotësimin e këtyre urdhërave që I kishim më këtyre urdhërave që I kishim më parë .figura 28parë .figura 28

Pas kësaj ne shkojmë edhe e shtypim Pas kësaj ne shkojmë edhe e shtypim Finish pastaj na shfaqet një dritare ku Finish pastaj na shfaqet një dritare ku shënon welcome me këtë do të thotë se shënon welcome me këtë do të thotë se shfaqet sistemi operativ I windowsit xp shfaqet sistemi operativ I windowsit xp si në figurën 29.si në figurën 29.

Figura28Figura28

Figura 29Figura 29

Pas kësaj figure welcome na qelëtPas kësaj figure welcome na qelët

sistemi operativ I windowsit xp sistemi operativ I windowsit xp ku shihet në këtë pamje si në ku shihet në këtë pamje si në figurën me radh figurën 30figurën me radh figurën 30

Figura 30Figura 30

Figura 30Figura 30