Upload
gerard-dummer
View
1.481
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Jos Castelijns, Jeannette Geldens, Quinta Kools, Bob Kosteren de kenniskringleden
van het lectoraat Kantelende Kennis
Lectoraat deelnemers
Aanwezigen• Lectoren• Leerkrachten• Studenten• Docenten• Directeuren• Bestuurders• ……………
Doel van de dag• Bevindingen van het lectoraatonderzoek• Kennismaken en verdieping onderzoekscyclus• Belang van “de stem van de lerende” binnen het
lectoraatonderzoek
Programma09.45 Toelichting onderzoekscyclus
Activiteitenronde 1 en 211.15 Pauze11.30 Lezing lectoren12.30 Lunchbuffet13.15 Activiteitenronde 3 en 414.15 Korte pauze14.20 Gastspreker15.30 Formele feestelijkheden15.45 Afsluiting en borrel
ProgrammaDeelnemersmap: •Eerste bladzijde staat een nummer: neemt u plaats aan de tafel met dat nummer•Badge: naam en functie
Vragen•Organisatie, catering enz: Helga van de Ven•Programma: Juliette Nuijten
Doel van deze presentatie(s)Inzicht geven in ambitie, werkwijze, theorie, opbrengsten en handreikingen ten aanzien van samen leren in scholen en opleidingen.
Ambitie Lectoraat
“Onderwijs moet bij uitstekinteressant, motiverend, uitdagend
en betekenisvol zijn.”
Collectief leren
Ambitie ontwikkele
n
Informatie verzamele
n
Informatie inter-
preteren
Conse-quenties
verbinden
Product en proces evalueren
Actie uitvoeren
Wat willen we realiseren?
Wat willen we realiseren?
Welke feitelijke gegevens hebben
we nodig?
Welke feitelijke gegevens hebben
we nodig?
Wat vinden we opvallend?
Wat vinden we opvallend?
Wat zouden we kunnen gaan
ondernemen?
Wat zouden we kunnen gaan
ondernemen?
Doen wat we hebben
afgesproken
Doen wat we hebben
afgesproken
Ambitie gerealiseerd? Tevreden over
hoe we dat hebben gedaan?
Ambitie gerealiseerd? Tevreden over
hoe we dat hebben gedaan?
Bijdragen• Basisscholen en opleidingen• Teams en groepen/klassen
Collectief leren
Ambitie ontwikkele
n
Informatie verzamele
n
Informatie inter-
preteren
Conse-quenties
verbinden
Actie uitvoeren
Product en proces evalueren
Perspectief Invloed
Collectieve opbrengst
Belang
Wat te verwachten in dit uur
• Theoretische onderbouwing• Uitkomsten uit het lectoraatsonderzoek• Handreikingen voor samen leren• Terug naar de ambitie
Collectief leren
Samen leren: proces en product
Product Individueel Samen
Proces
Individueel
Samen
Simons & Ruijters,2001
X
Collectief leren
Proces
Product
Perspectief
Collectieve opbrengst
Invloed
Belang
Begrip
Perspectief
Democracy and education (Dewey, 1916)
Variëteit in perspectieven(Castelijns, Koster en Vermeulen, 2009)
Begrip
Invloed
Voice is not enough(Laura Lundy,2005)
1. Bron van informatie 2. Actieve respondent3. Co-researcher4. Researcher
(Michael Fielding, 2001)
Begrip
collectieveopbrengst
Robert Jan Simons (2003)
Begrip
Belang
Guba & Lincoln (1985): stakeholders
De kwaliteitscriteria
• meervoudig perspectief en gezamenlijke invloed (proces)
• gemeenschappelijke opbrengst en in ieders belang (product)
• geven inzicht in de kwaliteit van het proces en product van samen leren
Onderzoeksvragen• Hoe verloopt het proces van collectief
leren in teams en groepen?• Wat zijn kritieke factoren voor collectief
leren in teams en groepen?
Basisschoolteams (16)Team: lerarenAnderen: voortrekkers
Basisschoolgroepen (16)Groep: leerlingenAnderen: leraar
Opleidingsteams (8)Team: opleidersAnderen: voortrekkers
Studentengroepen (8)Groep: studentenAnderen: opleider
Casussen (n=48) en stakeholders
Collectief leren
Perspectief Invloed
Collectieve opbrengst
Proces
Product
Belang
AnalysevragenWelke fasen
zijn doorlopen?Welke fasen
zijn doorlopen?
Wiens perspectief wordt naar voren
gebracht?
Wiens perspectief wordt naar voren
gebracht?
Wie heeft Invloed?
Wie heeft Invloed?
Zijn er gemeenschappelijke
opbrengsten?
Zijn er gemeenschappelijke
opbrengsten?
In wiens belang zijn de opbrengsten?
In wiens belang zijn de opbrengsten?
Analyse (per fase)
Invloed A. Alleen groep of team
B. Alleen anderen C. Samen
Fase doorlopen A. Nee B. Ja
Perspectief A. Alleen groep of team
B. Alleen anderen C. Samen
Gezamenlijke opbrengst A. Nee B. Ja
Belang A. Alleen groep of team
B. Alleen anderen C. Samen
Welke fasen zijn doorlopen?
BS-teams > BS-groepen (p = .05)
Hadden stakeholders samen invloed?
Wie had invloed? Alleen team of groepAlleen anderen
Anderen opleidingen > scholen (p = .05)
Leraren > Studenten > Opleiders > Leerlingen (p = .05)
Was er een gemeenschappelijk belang?
Wiens belang? Alleen team of groepAlleen anderen
Teams > Groepen (p = .05)
Conclusies (1)• De fasen van de cyclus zijn voor een groot deel
doorlopen. Voor een belangrijk deel hebben teams en groepen het proces systematisch aangepakt.– Traagheid van de processen– Versmalling van engagement– Discontinuïteit in de context
Simon neemt nog twee keer telefonisch contact op met Pieter om te informeren naar de voortgang. Bij navraag in juni geeft
Pieter aan dat het geen zin heeft om dat alsnog te doen. Hij noemt als dat het lastig is de gesprekken in de groepen nog
te organiseren. Hij stelt dat het bespreken van de resultaten voor de kinderen geen betekenis meer zal hebben.
(Bron: Verslag Basisschool De Uiterwaarden, 2009)
Conclusies (2)• De fasen van de cyclus zijn voor een groot deel
doorlopen. Voor een belangrijk deel hebben teams en groepen het proces systematisch aangepakt.
• Samen met andere stakeholders invloed uitoefenen op het proces en de uitkomsten is in zowel groepen als teams allerminst vanzelfsprekend.– Complexiteit van meervoudige perspectieven– Onzekerheid over eigen rol– Ontbreken van een collectieve ambitie
Er was geen gemeenschappelijke ambitie, wel bereidheid om aan het onderzoek mee te werken. In de startbijeenkomst heeft
Hedy de vragenlijst laten zien en dat was al wel een trigger.
De vragenlijst maakte dat tutoren zeiden: ‘Dit gaat over mij’ en ze gingen ermee akkoord.’
(Bron: Verslag Hogeschool De Hermitage, 2009)
Conclusies (3)• De fasen van de cyclus zijn voor een groot deel doorlopen.
Voor een belangrijk deel hebben teams en groepen het proces systematisch aangepakt.
• Samen met andere stakeholders invloed uitoefenen op het proces en de uitkomsten is in zowel groepen als teams allerminst vanzelfsprekend.
• In een groot deel van de gevallen worden opbrengsten gerealiseerd waar alle stakeholders (van de betreffende context) belang bij hebben.– Exclusieve gerichtheid op eigen belang– Ontbreken van eigenaarschap
‘In een gezamenlijke bijeenkomst doen de studiecoaches elkaar verslag van de bijeenkomsten met de studenten. Zij inventariseren de consequenties die in elk van de zes
studiecoachgroepen aan de gezamenlijke interpretatie van de studiecoaches zijn verbonden.[...]
In samenspraak met de studiecoaches schrijven de kenniskringleden een notitie waarin deze consequenties als aanbevelingen voor het management worden opgenomen.’
(Bron: Verslag Hogeschool Trajectum, 2009)
Conclusies• De fasen van de cyclus zijn voor een groot deel
doorlopen. Voor een belangrijk deel hebben teams en groepen het proces systematisch aangepakt.
• Samen met andere stakeholders invloed uitoefenen op het proces en de uitkomsten is in zowel groepen als teams allerminst vanzelfsprekend.
• In een groot deel van de gevallen worden opbrengsten gerealiseerd waar alle stakeholders (van de betreffende context) belang bij hebben.
Handreikingen voor samen leren
handreikingen voor de praktijk….
vanuit conclusies komen we tot
suggesties, aanbevelingen….
handreikingendie verleiden
tot nadenken....
• Traagheid processen + discontinuïteit in context
Handreikingen systematiek
werk in korte cycli (m.n. voor basisschoolgroepen) liever 1-2 maanden dan 1 schooljaar
zorg voor vaart tijdens ‘t doorlopen van alle fasen van de cyclus
systematisch samen leren vraagt om werken vanuit ambitie, planning, discipline, volharding...
Handreikingen systematiek
• Traagheid van processen + discontinuïteit in de context maak de cyclus rond
• Versmalling van de betrokkenheid m.n. opleiders meer gericht op groeps- dan op teamniveau
in opleidingsteams weinig in studentengroepen veel
Handreikingen systematiek
Opleiders, focus op de Velonstandaard werken met collega’s binnen de organisatie
• Meervoudige perspectieven
Handreikingen proces
Creëer in teams meerdere perspectieven – externen (adviseurs, experts, ...)
– diverse bronnen (literatuur, studiedagen, congressen,...)
• Onzekerheid over eigen rol
laat leraren/opleiders succeservaringen opdoen
Handreikingen proces
laat iemand van buitenhet proces faciliteren:alle stakeholders maximaal stem en invloed
• Ontbreken van een collectieve ambitiebij m.n. opleidingsteams
Handreikingen proces
neem de tijd voor het ontwikkelen van een collectieve ambitie
dit zorgt voor eigenaarschap en richt de energie
• Exclusieve gerichtheid op eigen belang
Handreikingen product
realiseer samen opbrengsten
die in het belang
van alle stakeholders zijn
• Ontbreken van eigenaarschap
Handreikingen product
stimuleer dat leerlingen/studenten verantwoordelijkheid nemen
- wat betekenen deze uitkomsten voor jullie en voor mij?
- wat vragen deze uitkomsten van jullie en van mij?
Terug naar de ambitie• Betrokkenheid• School gemaakt