Гадаад орны төр , эрх зүйн үндэс

Гадаад орны төр, эрх зүйн үндэс

МУИС, ОУХС

Мөнхсэлэнгэ П.

Төрийн зохион байгуулалт

Лекц 4

Төр, эрх зүй

Төрийн бүтэц

Засаглалын хэв маяг

Төрийн з.б.

Удирдлагын

байгууллага

Төрийн механизм

Эрх зүйн институт

Төрөлжүүлэлт

Салбар эрх зүй

Тусгай хэм

хэмжээ

Төрийн зохион байгуулалт

• Төв• Орон нутгийн

Үйл ажиллагааны

хүрээгээр

• Хууль тогтоох• Гүйцэтгэх• Шүх

Чиг үүргээр нь

• Сонгогдсон• Томилогдсон

Байгуулах аргаар нь

Зохион байгуулалт Эрх мэдэл

Төрийн эрх мэдэл хуваарилах онол

Дарангуйлал

Хүний Жам ёсны эрх

1. Амьдрах

2. Эрх чөлөө

3. Өмчлөх

Төрийн эрх мэдлийг

хуваарилах онол

•Иргэд нь эрхээр хангагдаагүй, төрийн эрх мэдлийг хуваарилаагүй нийгэмд Үндсэн хууль байдаггүй. • Төрийн эрх мэдэл

хуваарилах онол – Үндсэн хуулийн зарчим

Хууль тогтоох эрх мэдлийн байгууллага

Хууль тогтоох эрх мэдлийн байгууллага

Парламент

Парламент

Хууль тогтоох Төлөөлөх Хянах

Парламент

Нэг танхимтай

Хоёр танхимтай

2 танхимтай парламент

Холбооны улсын 2

танхимтай

Төлөөлөгчдийн танхим

Холбооны танхим

Нэгдмэл улсын 2 танхимтай

Төлөөлөгчдийн танхим

Дээд танхим

Парламентын төрөл

Өргөн эрх мэдэлтэй

Их Британи,

АНУ, Итали

Хязгаарлагдмал эрх мэдэлтэй

Герман, Франц

Зөвлөх эрх мэдэлтэй

Иран, Катар

Парламентын бүрэн рэх• 1. Төрийн гадаад, дотоод бодлогыг

тодорхойлоход оролцох• 2. Төрийн зарим дээд байгууллагыг

бүрдүүлэх, тэдгээрт ажиллах өндөр албан тушаалтныг томилох зөвшөөрлийг төрийн тэргүүнд өгөх

• 3. Төсвийн онцгой эрх эдэлж улсын төсвийн тухай хуулийг батлах

• 4. Дээд албан тушаалтанг томилох зөвшөөрлийг төрийн тэргүүнд өгөх• 5.ЗГ болон төрийн бусад

байгуулагын үйл ажиллагааг хянах• 6.Олон улсын гэрээг соёрхон

батлах

Парламентыг тараах

• 1. Төрийн тэргүүн тараана• 2. Өөрөө тарах шийдвэр гаргана

Гүйцэтгэх эрх мэдлийн байгууллага

Гүйцэтгэх эрх мэдэл

Засгийн газар

1. Хууль биелүүлэх2. Төрийн удирдлаг

ыг хэрэгжүү

лэх

Засгийн газрыг байгуулах арга

ЗГ-ыг байгуулах

Төрийн удирдлагын

хэлбэр

Төрийн тэргүүн

Хэмжээгүй эрхт,

дуалист хаант

Парламентын хаант

Ерөнхийлөгчийн БНУ

Засгийн газар

•Парламент сонгоно

•Төрийн тэргүүн томилно

Парламентын БНУ

ЗГ-ын ангилал

Парламентад суудалтай

намууд

ЗГ-ын хариуцлага

хүлээх

ЗГ-ын ангилалПарламентад

суудалтай намууд

Нэг намын

Хоёр намын

Эвслийн

Намын бус

ЗГ-ын хариуцлага

хүлээх

Хамтын хариуцл

ага

Хамтын бус

Шүүх эрх мэдлийн байгууллага

Шүүх эрх мэдэл

Иргэдээс сонгох

Төрийн албан тушаалтнаас

томилох

Шүүгч

Шүүхийн тогтолцоо (эрх зүйн

тогтолцоо)

Англо-саксоны/

common law

Ром-германы/civil

law

Mусульманы