08.10.2020 HİSTOLOJİK YÖNTEMLER

Histolojik YöntemlerDR. ÖĞR. ÜYESİ Ferda Topal Çelikkan

✓Hücre ve hücrelerin oluşturduğu dokuların yapısal özelliklerinin mikroskop altında incelenebilir hale getirilmesini sağlayan preparat hazırlama yöntemlerine histoloji tekniği adı verilir.

✓Hücre ve dokuları iki şekilde incelemek mümkündür.

CANLI

Histolojik Teknik

CANSIZ

Canlı İnceleme

üSıvı ortamda birbirinden ayrı duran hücreler (kan, lenf, sperm, beyin omurilik sıvısı, sinoviyal sıvı vb.)

üDokular özel işlemlerle hücrelere ayrılarak izole hale getirilip hücreler incelebilir

üKüçük memelilerin seröz zarları, ör: mezenter gibi ince zarlar

Canlı İncelemede

üFaz kontrast mikroskobuüHoffman Modülasyon Kontrast MikroskobuüDiferansiyel interferans mikroskopüVital boyalar (az toksik) Ör: Çini mürekkebi,

tripan mavisi

İnsan göbek kordonu mezenkimal kök hücreleri (hUC-MSCs) (mediyumiçinde)

Cansız İncelemeTespit edilmiş ve boyanmış ince doku kesitleri/hücreler

üzerinde yapılır

Hücreleri Mikroskobik İnceleme Yöntemleri

üRutin preparat hazırlanmasıüÖzel tekniklerin uygulanmasıüMikroskobik incelemeler

Temel AşamalarüTespit (fiksasyon)üYıkamaüSuyunu giderme (dehidratasyon)üSaydamlaştırmaüEmdirme (embeding)üGömme (bloklama)üKesmeüBoyamaüKapatma

Tespit

Hücreleri ve hücrelerarası materyali yaşamın durduğu andaki yapısal ve kimyasal

durumunda sabitleştirir

Tespitin Amacı

üZar yapısını sabitleştirip otolizi önlemek,üLipoproteinler, glikoproteinler, nükleoproteinler, karbonhidratlar,

lipitler vb. maddeleri sabitleştirmek,üProteinlerde koagülasyon ve çökme,üDokuda sertleşme ve kesilebilirlik,üBoyanmanın kolaylaştırılması, üDokuyu korumak

Tespit Yöntemleri

Kimyasal Fiziksel

üIsıüDondurmaüKurutma

Isı

üProteinler koagüle olur, yağlar erirüBüyük parçaların tesbitinde kullanılırüMikrodalgayla reaksiyon hızlandırılır

Dondurma (Freezing)

üDoku kalınlığı 2mm. ‘den küçük olmalıdırüBuz kristali oluşması kriyoprotektanlarla azaltılır. Ör:

gliserol, dimetilsülfoksit, sükrozüSıvı azot (-196 0C), solid karbon dioksit (kuru buz) (-75

0C)

Tespiti Etkileyen Faktörler

üTespit sıvısının amaca göre seçimi,üTespit sıvısının miktarı,üTespit sıvısının pH’sı,üTespit süresi (büyüklük, ısı, nitelik, diffüzyon gücü)

Tespit Teknikleri

§ İmmersiyon§Perfüzyon

Tespit sıvıları

üFormol veya Formalin; Proteinlerlehidroksimetil köprüleri oluşturur

üGluteraldehitüAsetonüOsmiyum tetroksitüEtil AlkolüBouin, Zenker vb.

YıkamaüTespitte kullanılan kimyasalların tortu ve

çökeltilerini uzaklaştırmak için yapılır. Tespit türüne göre :

üSuü%70-80 Alkol

Suyunu Giderme

ü Dokudaki suyun uzaklaştırılmasını amaçlar. Düşük dereceden başlayarak yükselen konsantrasyonlarda etil alkol

kullanılır

% 50>60>70>80>96>100

Saydamlaştırma

üDokudaki alkollü çıkarıp gömme materyalinle yer değiştirebilenbir maddenin dokuya sokulması amaçlanır.

üBu maddeler aynı zamanda ışık geçirgenliğini de arttırarakdokuyu şeffaflaştırır.

üksilolükloroformübutanolümetil benzoatüamyl asetatükarbon tetraklorür

Emdirme

üAlkollü giderilmiş doku parçaları gömme materyaline alınır

üparafinüjelatin, agarüeponüepoksi resinüselloidin, plastik

maddeler

Gömme-bloklama

Emdirme materyalin içine almış parçalar aynı materyal içinde uygun pozisyonda

özel kalıplara gömülür

Kesme

Mikrotom

Sliding RotaryBıçak hareket eder Blok hareket eder

(büyük bloklarda)

6-20 µm kalınlığında kesitler alınır