บทที่ 11 เงินทุนระยะสั้น...1.4 ตราสารพาณ...

บทท 11 เงนทนระยะสน

ความหมายของการจดหาเงนทนระยะสน การจดหาเงนทนระยะสน (short – term financing) หมายถง การจดหาเงนทนจากแหลงภายนอกกจการ โดยมก าหนดช าระหนคนภายในระยะเวลาไมเกน 1 ป เชน เงนกระยะสนจากธนาคารพาณชย ตวเงนจาย คาใชจายคางจาย เปนตน

วตถประสงคของการจดหาเงนทนระยะสน 1. เพอใชเปนเงนทนหมนเวยนตามฤดกาล ซงตองใชเงนจ านวน

มากเปนพเศษ 2. เพอใหเกดความคลองตวในการจดหาเงน ซงมเงอนไขไมยงยาก

ซบซอน 3. เพอใหมตนทนของเงนทนทต า เพราะเปนการใชเงนในชวง

ระยะเวลาสน ๆ

แหลงเงนทนระยะสน

1. แหลงเงนทนระยะสนทไมมหลกทรพยคาประกน แหลงเงนทนระยะสนทไมมหลกทรพยค าประกน (unsecured sources of short – term financing) หมายถง แหลงเงนทนทใหกจการกยมเงนจากแหลงภายนอกกจการได โดยไมตองมหลกทรพยไปค าประกนวงเงนกยม เปนการกยมเงนมาเพอใชหมนเวยนในกจการ ซงสามารถช าระหนไดดวยตนเอง (self liquidating)

1.1 คาใชจายคางจาย (accrue expenses) หมายถง คาใชจายทธรกจยงมไดจายเงนคาบรการนน ๆ แตไดใชประโยชนจากบรการนนไปแลว ซงถอเปนหนสนหมนเวยนของธรกจ

ขอดและขอเสยของคาใชจายคางจาย ขอด 1. เปนแหลงเงนทนทจดหาไดงาย ไมมเงอนไขยงยาก 2. ไมมตนทนทางการเงนในรปของดอกเบยจายแตอยางไร 3. มความยดหยน กรณไมสามารถช าระหนไดตามก าหนด ขอเสย 1. กรณไมสามารถช าระหนไดตามก าหนดอาจเสยภาพพจนได 2. คาใชจายคางจายมกเกดจากคาใชจายทเปนของทางการหรอ

3. รฐวสาหกจ จงมขอจ ากดอยบาง

1.2 สนเชอทางการคา (trade credit) หมายถง แหลงเงนทนระยะสนทเกดจากการซอสนคาในระบบเงนเชอ

เงอนไขการใหสนเชอและสวนลดเงนสด (credit term and cash discount) เปนขอตกลง ระหวางผซอและผขาย ในการช าระคาสนคาหรอบรการ

การขยายเวลาในการช าระหน (stretching of trade discount) หมายถง การทธรกจไมสามารถช าระหนแกเจาหนการคาไดตามระยะเวลาทก าหนด ท าใหตองขยายระยะเวลาการช าระหนออกไป

1. การจายช าระเงนทนททมการสงมอบสนคาหรอบรการ 2. การจายช าระเงนกอนการสงมอบสนคาหรอบรการ

3. การก าหนดชวงระยะเวลาการช าระเงนโดยไมใหสวนลดเงนสด 4. การก าหนดชวงระยะเวลาการช าระเงนโดยใหสวนลดเงนสด

5. ระบวนตามฤดกาล

ขอดและขอเสยของสนเชอทางการคา ขอด 1. เปนแหลงเงนทนทมอยทวไป และหาไดงาย

2. เปนแหลงเงนทนทไมกอใหเกดคาใชจาย

3. การขอสนเชอทางการคาไมตองท าอยางเปนทางการ

4. เหมาะส าหรบกจการขนาดเลกทไมมเครดตเพยงพอทจะหาแหลงเงนทนอน ๆ

ขอเสย 1. กรณธรกจหมนเวยนเงนไมทน อาจช าระหนไมตรงตามก าหนด 2. เนองจากสนเชอทางการคาจดท าไดงาย 3. ธรกจทใหสนเชอทางการคาจะมตนทนทเกดขนจากเงนทนจมในบญช ลกหนการคา

1.3 สนเชอจากธนาคาร (bank credit) หมายถง การจดหาเงนทนระยะสน จากธนาคารพาณชย โดยไมตองมหลกทรพยค าประกน เงนกระยะสนทธนาคารพาณชยใหกยม

1.3.1 วงเงนสนเชอระยะสน (short – term line of credit) หมายถง ขอตกลงระหวางธนาคารกบผขอกเกยวจ านวนเงนสงสดของการกยม

(1) จะตองมการก าหนดวงเงนสงสดในการกยมไว (2) มระยะเวลาปลอดหน (clean up period) (3) ไมมกฎหมายบงคบวาธนาคารจะตองใหกเงนตามวงเงนสนเชอ (4) สามารถตออายได

1.3.2 การกแบบหมนเวยน (revolving credit agreement) หมายถง ขอตกลงทางกฎหมายของธนาคารในการกยมเงนภายในวงเงนสงสดทก าหนดไว ธนาคารตองปฏบตตามพนธะดงกลาวทกขณะทอยในก าหนดเวลาของสญญาหรอขอตกลง

1.3.3 เงนกเฉพาะกรณ (transaction loans) หมายถง การทกจการมความตองการใชเงนทนในระยะสน ตามวตถประสงคอยางใดอยางหนง

1.3.4 เลตเตอรออฟเครดต (letter of credit หรอยอวา L/C) หมายถง วธการจดหาเงนทนระยะสนเพอการซอขายสนคา และบรการระหวางประเทศโดยผานธนาคารพาณชย ซงถอเปนคนกลางระหวางผซอและผขาย

ขอดและขอเสยของสนเชอจากธนาคาร ขอด

1. ปจจบนธนาคารไดจดท าธรกรรมทางการเงนหลายประเภท เพอสนบสนนสนเชอระยะสน

2. ผกมกจะคนเคยกบธนาคารผใหก อาจไมมขอตกลงทยงยากมากนก

3. เปนเงนกระยะสน อาจจะไดรบพจารณาใหสนเชองายกวา ขอเสย 1. กรณทช าระหนไดไมตามก าหนด อาจจะถกบนทกประวตไว

ท าใหการกยมในอนาคตไดรบการพจารณาทยากขน 2. อาจมคาใชจายเกยวกบคาธรรมเนยมในการกยมแตละครง 3. สญญามระยะสน ๆ เพยง 1 ป ท าใหเสยเวลาในการตอ

สญญา

1.4 ตราสารพาณชย (commercial paper) หมายถง ตราสารหนระยะสนทไมมหลกทรพยคาประกน ออกโดยบรษทหรอธรกจขนาดใหญทมชอเสยงทางการคา และฐานะทางการเงนเปนทนาเชอถอ

1.4.1 ตวสญญาใชเงน (promissory note) เปนตราสารพาณ ชยท เ ปล ยนม อได ออกโดยบรษ ท เ ง นทนหร อบร ษ ทเครดตฟองซเอร เพอใชระดมเงนทนจากประชาชน

1.4.2 เชค (cheque) เปนตราสารพาณชยชนดทนยมใชกนโดยทวไปมสภาพคลองสง มกจะมอายไมเกน 6 เดอน

1.4.3 ตวแลกเงน (bill of exchange) เปนตราสารพาณชยทสามารถเปลยนมอไดเชนเดยวกบตวสญญาใชเงน

การทธรกจออกตราสารพาณชยมาเพอเปนการจดหาเงนทนระยะสนนน วธการจ าหนายตราสารพาณชย สามารถจดท าได 2 วธ ไดแก

1. การขายผานผคาหลกทรพย (dealer market) 2. การขายโดยผออกโดยตรง (direct placement market)

ขอดและขอเสยของตราสารพาณชย ขอด

1. ตนทนนอยกวาการกยมจากธนาคาร 2. จ านวนเงนของเอกสารการคาไมถกจ ากดโดยกฎหมาย 3. ไมตองมหลกทรพยค าประกน

4. ผซอตราสารพาณชยสามารถน าไปขายตอได 5. บรษททออกตราสารพาณชยมภาพพจนทดตอสงคม มความ

นาเชอถอ 6. ไมตองมเงนฝากขนต าในบญช

ขอเสย 1. ผซอตราสารพาณชย อาจจะมเงนทนจ ากดในบางชวงระยะเวลา 2. ผออกตราสารพาณชยทมปญหาทางดานการเงนมกจะมความยงยากในการออกตราสาร 3. ธรกจทออกตราสารพาณชย หากมขนาดเลกจะตองใหตวแทนเปนผจ าหนาย

2. แหลงเงนทนระยะสนทมหลกทรพยค าประกน แหลงเงนทนระยะสนทมหลกทรพยค าประกน (secured sources of short – term financing) หมายถง แหลงเงนทนทกจการกยมเงนจากแหลงภายนอกกจการ โดยตองมหลกทรพยค าประกนวงเงนกยม

2.1 การกยมเงนโดยใชบญชลกหนการคา (accounts receivable loans)

2.1.1 การใชบญชลกหนการคาค าประกน (assignment accounts receivable) หมายถ ง การจดหา เงนทนจากการก ยม เงนโดยใชบญชลกหนการคาเปนหลกทรพยค าประกนจากธนาคารหรอสถาบนการเงนอน

ขอดและขอเสยของการกยมเงนโดยใชบญชลกหนการคาคาประกน

ขอด 1. มความยดหยน สามารถท าไดอยางตอเนอง 2. เปนหลกประกนทดของการจดหาเงนทน และเปนมแหลง

เงนทนทม ความแนนอน ขอเสย 1. อตราดอกเบยของการกยมจะมอตราสงกวาอตราการกยมเงน

จากแหลงอน 2. คาธรรมเนยมในการจดการลกหนเพมขนจากดอกเบยจาย ท า

ใหมคาใชจายทางการเงนสงขน

2.1.2 การขายบญชลกหนการคา (factoring account receivable) หมายถง การจดหาเงนทนจากการกยมเงนโดยการน าบญชลกหนการคาของกจการไปขายใหกบสถาบนการเงนอนทรบซอบญชลกหนการคา คาใชจายในการจดการเกยวกบลกหน

(1) ดอกเบยเงนก คดเปนอตรารอยละตอปของวงเงนก (2) คาธรรมเนยมในการจดการลกหน คดเปนอตรารอยละของมลคาของลกหนทน ามาขาย (3) คาเงนส ารอง คดเปนอตรารอยละของมลคาลกหนทน ามาขาย

ขอดและขอเสยของการกยมเงนโดยการขายบญชลกหนการคา ขอด 1. ผกมคาใชจายในการจดเกบเงนจากลกหนลดลง 2. เมอมยอดขายเพม สามารถน าลกหนรายใหมไปท าการขายใหม

ไดอก 3. ผกมความยดหยนในการใชเงนตามวงเงนทไดรบจากการกยม 4. เปนการจดหาเงนทนทมความแนนอน เพราะมหลกประกนทด ขอเสย 1. ผใหกมความเสยงจากการจดเกบเงนจากลกหน เนองจากมการ

โอนกรรมสทธในลกหนไปยงผใหก 2. ตนทนของการกยมเงนสงกวาการกยมเงนโดยการใช

บญชลกหนการคา ค าประกน

2.2 การใชสนคาคงเหลอคาประกน (inventory loans) หมายถง การจดหาเงนทนโดยวธการกยมเงนโดยน าสนคาคงเหลอไปค าประกนวงเงนกยมเหมอนกบการใชบญชลกหนการคาค าประกน

2.2.1 การกยมแบบไมระบรายละเอยดของสนคา (floating line agreement) หมายถ ง การก ย ม เงนโดยใชสนค าคง เหลอมา เปนหลกประกน โดยไมมการก าหนดรายละเอยดเฉพาะเจาะจงของสนคาคงเหลอนน 2.2.2 การกยมแบบระบรายละเอยดของสนคา (chattel mortgage agreement) หมายถง การกยมเงนโดยใชสนคาคงเหลอมาเปนหลกประกน โดยสนคาคงเหลอ ทน ามาเปนหลกค าประกนจะตองมการระบชนดของสนคา และสนคาคงเหลอนนอาจจะมการระบหมายเลขประจ าสนคา (serial number)

2.2.3 การกยมแบบคลงสนคาสนาม (field warehouse – financing agreement) หมายถง การกยมเงนโดยการใชสนคาคงเหลอมาเปนหลกประกน สนคาคงเหลอนนตองน ามาเกบไวทคลงสนคา

2.2.4 การกยมแบบคลงสนคาสาธารณะ (terminal warehouse agreement) หมายถง การกยมเงนโดยการใชสนคาคงเหลอมาเปนหลกประกน โดยจะตองน าสนคาคงเหลอไปเกบไวทคลงสนคาสาธารณะ (public warehouse) โดยสนคานนจะไมไดอยในการควบคมดแลของผขอก

2.2.5 การกยมแบบใชใบรบฝากสนคา (trust receipt agreement) หมายถง การกยมเงนโดยใชสนคาคงเหลอไปเปนหลกประกน ซงผกสวนใหญมกจะเปนผน าเขา เมอสนคาเขามาถง ผกกจะน าสนคานนไปค าประกนการกยมเงน ผกมสทธในการครอบครอง ดแลสนคา

2.3 การกยมเงนโดยใชสนทรพยอน หมายถง การกยมเงนโดยใชสนทรพยอนเปนหลกประกนการกเงน

การตดสนใจเกยวกบการจดหาเงนทนระยะสน

ในกรณทมทางเลอกเพอการจดหาเงนทนระยะสนจากเงนทนแหลงตางๆ หลายแหลง โดยแตละแหลงมจ านวนเงนกไมเทากน รวมทงตนทนทางการเงนกไมเทากนดวยนน หากธรกจจ าเปนจะตองพจารณาตดสนใจทางเลอกใดทางเหลอกหนง

การจดหาเงนทนระยะสน เปนแหลงเงนทนภายนอกกนการทมก าหนดใหช าระหนคนภายในระยะเวลาไมเกน 1 ป โดยมวตถประสงคของการน าเงนมาใชเพอเปนเงนทนหมนเวยนในชวงระยะเวลาสน ๆ ทงน เพอประหยดตนทนทางการเงน