พัฒนาการ เด็กปฐมว ัย และ ... · 2009-10-15 · ข อด...

พัฒนาการ

เด็กปฐมวัย

และวิธีการประเมิน

มลุลี แสนใจ ศูนยอนามัยที่ 7 อุบลราชธานี

ความหมายของพัฒนาการความหมายของพัฒนาการ

พัฒนาการพัฒนาการ (Development) (Development) หมายถึงหมายถึง ::การเปลี่ยนแปลงดานการทาํหนาที่การเปลี่ยนแปลงดานการทาํหนาที่ ((function)function)และวุฒิภาวะและวุฒิภาวะ (maturation)(maturation)ของอวัยวะระบบตางๆของอวัยวะระบบตางๆ ทําทําใหตัวบุคคลสามารถทําหนาที่ใหตัวบุคคลสามารถทําหนาที่ หรือหรือ ทําสิ่งทําสิ่ง ที่สลับซับซอนไดมากขึ้นที่สลับซับซอนไดมากขึ้น//มีทักษะและการมีทักษะและการปรบัตัวที่เหมาะสมปรบัตัวที่เหมาะสม

การเจริญเติบโตการเจริญเติบโตดานรางกายดานรางกาย

พฒันาการพฒันาการ

•• ดานรางกายดานรางกาย-- กลามเนื้อใหญกลามเนื้อใหญ//เล็กเล็ก

•• ดานจิตใจดานจิตใจ-- สติปญญาสติปญญา-- อารมณอารมณ//สังคมสังคม

ชั่งนนชั่งนน..//วัดสวนสูงวัดสวนสูง

สิ่งที่บงบอกการเจริญเติบโตคอืมีการเปลี่ยนแปลงของ

* น้ําหนัก*สวนสงู

1.การเจริญเติบโตของรางกาย

เครื่องมอืทีใ่ช1.เครื่องชั่งน้ําหนัก

2. ที่วดัสวนสูง

2.1 ที่วัดความยาว

3.เกณฑอางองิการเจริญเติบโต

การใชน้ําหนักและสวนสูง ประเมินภาวะการเจริญเติบโต

1.น้ําหนักเทียบกับอายุ2.สวนสูงเทียบกับอายุ3.น้ําหนักเทียบกับสวนสูง

1.เกณฑน้ําหนักเทียบกับอายุ

x

xxx

x

1.เกณฑน้ําหนักเทียบกับอายุ

x xxx x

ขอดอยของเกณฑน้ําหนักเทียบกับอายุ

*เด็กทีน่้ําหนักนอยกวาเกณฑแยกไมไดวาขาดแบบใด

*เดก็ที่ไดรับการเลี้ยงดูอยางดีหรือมีพันธุกรรมสูง อาจถูกเขาใจวามีภาวะโภชนาการเกนิ

*เดก็ทีอ่ายุเทากัน น้ําหนักเทากันสวนสูงแตกตางกัน จะถูกประเมินวามีภาวะโภชนาการ อยูในระดับเดยีวกัน

2.เกณฑสวนสูงเทียบกับอายุ

ขอดอยของเกณฑสวนสูงเทียบกับอายุ

*ไมเหมาะในการประเมินโครงการในระยะสั้นๆ

*ตองทราบอายุที่แทจริงของเด็ก

3.เกณฑน้ําหนักเทียบกับสวนสูง

ขอดอย น้ําหนักเทียบกับสวนสูง*ไมสามารถแยก

-เด็กสมสวน (เตี้ย)-เด็กผอม ( เตี้ยและผอม )

*ไดขนาดของเด็กทีม่ีภาวะโภชนาการดานขาดต่ํากวาความเปนจริง

22..พฒันาการดานรางกายพฒันาการดานรางกาย จิตใจจิตใจ//อารมณอารมณ//สังคมสังคม

และสติปญญาและสติปญญา(Developmental quotient)

IQ หมายถึง ความฉลาดทางปญญาดานปฏิภาณไหวพริบ มีความคิดฉบัไวตอบโตไดรวดเร็วและแยบยลEQ หมายถึง ความฉลาดทางอารมณ ซึ่งเปนตัวที่ทําใหรูจักควบคุมอารมณตัวเองและเขาใจอารมณผูอื่นไดดี

MQ หมายถึง ความฉลาดทางดานศีลธรรม หรือการเปนผูม ีจริยธรรมและคุณความดี AQ หมายถึง ความฉลาดทางดานความมุงมั่น มีความมานะพยายาม ไมยอทอตออุปสรรค SQ หมายถึง ความฉลาดทางสังคมที่จะใชชวีิตอยูรวมกับผูอื่น

เด็กปฐมวัยเด็กปฐมวัย ( (00--5 5 ปป)) :: ใชการใชการ ประเมินพัฒนาการประเมินพัฒนาการ (DQ)(DQ)

เด็กอายุเด็กอายุ 6 6 ปขึ้นไปปขึ้นไป :: ใชการใชการ วัดระดับสติปญญาวัดระดับสติปญญา ( (IQIQ) ) ระดับสติระดับสติ--

ปญญาปกติปญญาปกติ คอืคอื 90 90 ––110 110

ความแตกตางระหวางความแตกตางระหวาง IQ IQ และและ EQEQเชาวนปญญาหรือไอคิวเปนเรือ่งทางโครงสรางของ

รางกาย สมอง พันธกุรรม

วุฒิภาวะหรือ อคีิว เปนเรื่องที่เกิดขึ้นโดยการเลี้ยงดู ความรัก ความอบอุนในครอบครัว การอบรม พร่ําสอนของบุคคลแวดลอม ตั้งแตวัยทารกไปจน กระทั่งเติบใหญ

ลักษณะคนที่มีลักษณะคนที่มี EQ EQ สูงสูง- ตระหนักรูในความคิด ความรูสึก และ อารมณ

ตนเองและผูอื่นได - ควบคุมอารมณของตนเองได ทําใหสามารถชี้นํา

ความคิด และการกระทําของตนไดอยางเหมาะสมกับการทํางานและการดําเนินชีวิต

- รับรูและเขาใจความรูสกึ และอารมณของผูอื่นในลักษณะใจเขาใจเรา

- มีทกัษะทางสงัคมในการพัฒนาสัมพันธภาพที่ดีกับบุคคลอื่น

พัฒนาการของเดก็ปฐมวัยพัฒนาการของเดก็ปฐมวัย 5050--70% 70% จากกรรมพันธุจากกรรมพันธุ 3030--50% 50% จากสิ่งแวดลอมจากสิ่งแวดลอม

- การเลี้ยงดู ความรัก ความอบอุน- ประสบการณตางๆ จากการเลน ทํากิจกรรมกลุม

การทํางาน ศิลปะ ดนตรี กีฬา ที่ชื่นชอบ ไดฟงนิทาน (วัยเด็กเล็ก) การไดชวยทํางาน ทํากิจกรรมในเด็กโต

- การไดรับคําชมเชย เห็นคุณคาตนเอง - อารมณดี ไมเครียด - มีความคิดในทางบวก มีความคิดอยางสรางสรรค

Window of opportunity

โอกาสทองแหงการเรียนรู

1. ดานสังคมและการชวยเหลือตนเอง หมายถึง การมีความสมัพันธและใชชีวิตรวมกับบุคคลอื่นๆกับการดูแลตนเองในกิจวัตรประจําวนั

พัฒนาการเด็กพัฒนาการเด็กพัฒนาการเด็ก

พัฒนาการแบงออกเปน 4 ดานคือ

การชวยตนเอง กิจวัตรประจําวัน ยิ้มทัก สัมพันธบุคคลอื่น การเลน บทบาทสมมุติ

2. ดานใชกลามเนื้อเล็กและการปรับตัว หมายถึง การทํางานประสานกันระหวางกลามเนื้อมือและตา การจัดการกบัของชิ้นเล็กๆและการแกไขปญหา

พัฒนาการเด็กพัฒนาการเด็กพัฒนาการเด็ก

การใชมือและนิว้หยิบ จับ ประสานการทํางาน แกปญหา คิดพัฒนาความสามารถ

3. ดานภาษา หมายถึง การไดยนิ ความเขาใจภาษาและการใชภาษา

พัฒนาการเด็กพัฒนาการเด็กพัฒนาการเด็ก

การพูด สื่อความหมาย เขาใจคําสั่ง สี รูจํานวน

4. ดานใชกลามเนื้อใหญ หมายถงึ การทรงตัว และเคลื่อนรางกาย เชน การนั่ง การยืน การเดิน การกระโดด และการเคลื่อนไหวกลามเนื้อใหญทั้งหมด

พัฒนาการเด็กพัฒนาการเด็กพัฒนาการเด็ก

การเคลื่อนไหวรางกาย ทาทาง การทรงตัว ชันคอ คว่ํา คลาน นัง่ เดิน วิง่

พฒันาการโดยภาพรวมพฒันาการโดยภาพรวม ในใน ขวบปแรกขวบปแรก

• ดานการเคลื่อนไหวและการทรงตวัแรกเกิด…งอแขน ขาและเคลื่อนไหว เทากัน 2 ขาง

1 เดือน.เริม่ยกศรีษะได ผงก หันหนา ซาย ขวา ขาหยียด(ทาคว่ํา)2 เดือน ชันคอได 45 องศา เงยหนาได4 เดือน ยกศรษีะ สูงขึ้น ชันคอได 90 องศา chest up คอแข็ง

• 6 เดือน คว่ําหงายไดเอง ดงึจากทานอนมานัง่ ศรีษะไมตกไปขางหลัง นั่งเองไดชั่วคราว จับยืน เริม่ลงน้ําหนักที่เทา

• 9 เดือน นั่งไดไมตองจับ คลาน เกาะยืน ใชมือเหนี่ยว ขอบโตะขึ้นยืน การปองกันอุบัติเหตุคือ?

• 12 เดือน เกาะเดนิ ยืนเองไดชั่วครู เดินโดยชวยจูงมือเด็กทั้ง 2ขาง

ดานการเคลื่อนไหวและการทรงตัว(ตอ)

การใชมือและตาการใชมือและตา ในขวบปแรกในขวบปแรก

• แรกเกิด เหมอมองเฉพาะ ระยะหาง 8-9 นิ้ว• 1 เดือน กํามอืแนน มองตามไมเกินกึ่งกลางลําตัว• 2 เดือน กํามอืหลวมๆ มองตามขามเสนกึ่งกลางลําตัว• 4 เดือน มองตาม 180 องศา ควาวัตถุใกลตัว• 6 เดือน ควาของดวยฝามือ เปลี่ยนมือถือวัตถุ มองเห็นทั้งใกลและไกล

• 9 เดือน ใชนิ้วหยิบของ แหยรูเล็ก เปดหาของที่ซอนไวได มองตามของที่ตก

• การปองกัน อุบัติเหตุ คือ ?• 12 เดือน หยิบของเล็กๆไดถนดั

การใชมือและตาการใชมือและตา ในขวบปแรกในขวบปแรก ((ตอตอ))

ภาษาและสือ่ความหมายในขวบปแรก

• แรกเกิด รองไห หยุดฟงเสียง• 1 เดือน ทําเสียงในคอ• 2 เดือน ฟงเสียงคุยดวย แลวหันหาเสียง• 4 เดือน สงเสียงออแอ โตตอบ หวัเราะรัวเวลาสนุก ดีใจ• 6 เดือน หนัหาเสียงเรียก เลนน้ําลาย สงเสียงหลายเสียง• 9 เดือน หนัตามเรียกชื่อ เขาใจสีหนาทาทาง เปลงเสียงเปนพยัญชนะแตไมมีความหมาย รูจักปฏิเสธดวยทาทาง

• 12 เดือน เรยีก พอ แม หรือ คําโดดทีม่ีความหมาย ได 1คํา

• รูจักสมาชิกในบานเมื่อเอยชื่อ

ภาษาและสือ่ความหมายในขวบปแรก(ตอ)

พฒันาการดานสังคมในขวบปแรกพฒันาการดานสังคมในขวบปแรก• แรกเกดิ มองหนาชวงสั้นๆ เลียนแบบอาปากแลบลิ้นได• 1 เดือน มองจองหนา• 2 เดือน สบตา ยิ้มตอบ• 4 เดือน ยิม้ตอบ และยิ้มทัก ทําทาดีใจ เมื่อเห็นอาหารและคนเลี้ยง• 6 เดือน รูจักคนแปลกหนา • 9 เดือน เลนจะเอ รองไหตามแม กัด เคี้ยว กลืนไดดี

กลัวคนแปลกหนา

• 12 เดือน ตบมือ โบกมือ รวมมือเวลาแตงตัว เลียนแบบทาทาง

พัฒนาการเด็ก

ปกติ ลาชา

แกไขหรอืชวยเหลอืได ทันทวงที

สงเสริมใหมีพัฒนาการเต็มที่ /ปองกันอุบัติเหตุที่อาจเกิดขึ้นในวัยตางๆ

ทําไมจึงตองประเมินพฒันาการเด็กทําไมจึงตองประเมินพฒันาการเด็กทําไมจึงตองประเมินพฒันาการเด็ก

เตรยีมการประเมิน

*-* อปุกรณที่จะใชประเมินตามอายุ

o* แบบฟอรมประเมินรายบุคคล

*^* พื้นที่/สถานที่ที่ใชประเมิน

ขั้นตอนการประเมินพัฒนาการขั้นตอนการประเมินพัฒนาการ

วัตถุประสงคการประเมินพัฒนาการเด็กวัตถุประสงคการประเมินพัฒนาการเด็กวัตถุประสงคการประเมินพัฒนาการเด็ก

สามารถคัดกรอง พัฒนาการเด็ก เบื้องตน เพื่อจัดกิจกรรม ใหสอดคลองกับพัฒนาการและการเรยีนรูของเด็กแตละคนอยางมปีระสทิธิผล ใหคาํแนะนําพอแมของเด็กใหสงเสริมพัฒนาการเด็กอยางตอเนื่องที่บาน ควบคูพรอมกบัที่ศูนยเด็ก

1. เด็กจะตองไมเจบ็ปวย งวงนอน งอแง หวิ

2. สถานที่ตองเปนสัดสวน ไมมีเสียงรบกวน

3. สรางสัมพันธภาพกับเด็ก พอแม

4. ชี้แจงพอแมใหเขาใจวตัถุประสงคการทดสอบ

5. ถาทดสอบไมผานขอใด ครั้งที่ 1 ไมควรตัดสินวาเด็กมีปญหาพฒันาการ เพราะเด็กอาจขาดโอกาสกระทําหรือประสบการณ

คําแนะนําสําหรับผูทดสอบพัฒนาการเด็กปฐมวัย

คําแนะนําสําหรับผูทดสอบพัฒนาการเด็กปฐมวัย

การคํานวณอายุเด็ก

• การคํานวณอายุเด็กเปนสิ่งสําคัญ เนื่องจากตองนําไปเปรยีบในขอทดสอบ

• การคํานวณแบงเปนสองแบบคือ เด็กปกติ และเด็กคลอดกอนกําหนด

( นับเด็กครบกําหนด คือ 38 wks.ขึ้นไป)

• เด็กคลอดครบกําหนด เมื่อวันที่ 15 มิถนุายน 2549 มารับบริการวันที่ 26 มีนาคม 2552 ปจจุบันเด็กอายุเทาใด

ป เดือน วัน51 15

ปจจุบัน 52 3 26วันเกิด 49 6 15อายุเด็ก 2 9 11

การคํานวณอายุเด็ก

• เด็กเกิดวนัที่ 30 พฤษภาคม 2551 คลอดกอนกําหนด 7 สัปดาห

มารับบริการวันที ่26 มีนาคม 2552 ปจจุบันเด็กอายุเทาใด

ป เดือน วัน51 14 56

ปจจุบัน 52 3 26วันเกิด 51 5 30อายุเด็ก 9 26คลอดกอนกําหนด 1 21อายจุริง 8 5

การคํานวณอายุเด็ก

อายุ ต่ํากวา 1 เดือน

• มองหนา สบตา (S)• ตอบสนองตอเสียงพดู(L)• ทําเสียงในคอ(L)

อายุ 1 – 2 เดอืน

• สนใจฟงและมองหาเสียง (L)• ทําเสียงออูาโตตอบ (L)• มองตามสิ่งที่เคลื่อนไหว (F)• ชันคอในทาคว่าํ (G)

อาย ุ 3 - 4 เดือน

• หันหาเสียง (L)• หัวเราะได (L)• สงเสียงออแอโตตอบ (L)• มองตามจากดานหนึ่งจนสุดอกีดานหนึ่ง(F)• ในทาคว่ําใชแขนยันชูคอตั้ง 90 องศา(G)

อาย ุ 5 - 6 เดือน

• แสดงอารมณ และทาทาง เชน ดีใจ ขัดใจ (S)

• หันตามเสียงเรยีกชื่อ (L)• สงเสียงสงูๆ ต่ําๆ (L)• ควาของมือเดียว (F)• เปลี่ยนมือถือของได (F)

อาย ุ 7 - 8 เดือน

• ทําเสียงพยางคเดียวเชน จะ หม่ํา (L)• มองตามของตก (F)• นั่งทรงตัวไดเอง โดยไมตองใชมือยัน(G)

อายุ 9 - 10 เดือน

• เลนจะเอ (S)• ใชทาทางหรอืการชีบ้อกความ

ตองการ (L)• ใชนิ้วชี้และนิ้วหัวแมมือหยิบของ(F)• เกาะยนืและเหนี่ยวตัวลุกขึ้นยืนจาก

ทานั่ง (G)

อายุ 11 - 12 เดือน

• เลียนแบบทาทาง (S)• เขาใจเสียงหามและหยุดทํา(L)• ยืนเองไดชัว่ครู หรือ ตั้งไข(G)

อายุ 13 - 15 เดือน

• ทําตามคาํบอกงายๆ (L)• พูดคําที่มีความหมายได 1-3คํา (L)• เดินไดเอง (G)

อายุ 16 – 18 เดือน

• รูจักปฏิเสธ (L)• ทําตามคําสั่งงายๆ โดยการ ชี้อวัยวะ 1 – 2 สวน (L)

• วางของชอนกัน 2 – 3 ชิน้ (F)

อาย ุ 19 - 24 เดือน (1ป- 1 ป ครึ่ง)

• พุดคํา 2 คํา ตอกันอยางมีความหมาย (L)

• เปดหนาหนังสอืไดทลีะหนา(F)

อาย ุ 25 - 30 เดือน (2-2 ปครึ่ง)

• พุดคุยโตตอบเปนประโยคสัน้ๆ (L)• ชี้หรอืทําตามคาํบอก เชน ชี้อวยัวะ

อยางนอย 6 สวน (L)• ขีดเขียนเปนเสน วนๆ (F)

อาย ุ 31 - 36 เดือน (2 ป ครึ่ง-3 ป)

• รูจักรอคอย (S)• เขาใจเพศ ชาย – หญงิ (S)• บอกชื่อตนเองได (L)

อาย ุ 37 - 48 เดือน (3-4 ป)

• บอกสีได อยางนอย1สี (L)• พุดเลาเรื่องใหคนอื่นเขาใจเกือบทั้งหมด (L)

• เขยีนวงกลมตามแบบได(F)

อาย ุ 49 - 60 เดือน (4-5 ป)

• เขาใจและอธิบายเหตุผลงายๆ(L)• นับและรูจํานวน 1 – 5 (L)• บอกสีได 4 สี (L)• วาดรูปคนอยางงายๆ (F)

อาย ุ 61 - 72 เดือน (5-6 ป)

• รูจักซาย ขวา ขางบน ขางใต ขางหนา ขางหลัง (L)

• รูจํานวน 1 – 10 ชิ้น (L)• วาดรปูสามเหลี่ยม (F)

กลามเนือ้มัดเล็กและการใชสายตากลามเนือ้มัดเล็กและการใชสายตาหลักการจําหลักการจํา

Denver пพัฒนามาจาก DDST : The Denver Developmental

Screening Test

- เพิ่มขอทดสอบดานภาษา

- หาความเหมาะสมของกลุมปกติและคามาตรฐาน

- ปรับการทดสอบใหงาย

- ปรับใหเหมาะสมกับบรบิทของคนไทย

- เพิ่มความไวในการประเมินพัฒนาการเด็ก

Denver п : ประกอบดวยแบบทดสอบ

125 ขอ แบงเปน 4 ดาน

1.ดานสังคมและการชวยเหลือตนเอง

2.ดานการใชกลามเนื้อเล็กและการปรบัตัว

3.ดานภาษา

4.ดานการใชกลามเนื้อมัดใหญ

สเกลอายุเปนเดือน

6 129 15

เปอรเซ็นตที่เด็กปกติทําผานขอทดสอบนี้

25 % 50 % 75 % 90 %

เดินเองการแปลผล : ดานซายมือสุดของชวงแสดงวา

25% ของเด็กอายุ 11 ด.ของตัวอยางเดินไดดี

50% ของเด็กอายุ 12 ด.ของตัวอยางเดินไดดี

75% ของเด็กอายุ 14 ด.ของตัวอยางเดินไดดี

90% ของเด็กอายุ 15 ด.ของตัวอยางเดินไดดี

ความหมาย: เด็กปกติ ที่อายุมากกวา 15 เดือน เดินไดไมดีมีเพียงรอยละ 10 เทานัน้

คําอธิบายบนขอทดสอบ

-ถามตีัวเลขทางซายมอืของชองในขอทดสอบ หมายถึง ใหดูคําอธิบายดานหลงัแบบฟอรมตามขอตามตัวเลขนัน้ๆ

-ถามตีัว R อยูขางบน หมายความวา ขอนัน้ใหถามจาก ผูเลี้ยงดูได

R พูด 2 คําตอกัน 18 บอกรูป 4 รูป

จํานวนขอที่ทดสอบของเด็กแตละคนแตกตางกัน :

ตองการดูวาเด็กลาชาหรือหาความสามารถสูงสุดของเด็ก

ขั้นตอนการทดสอบ

1.ทดสอบแตละดานอยางนอย 3 ขอทดสอบที่ใกลเคียง ดานซายของเสนอายุและทุกๆขอทดสอบตองครอมเสนอายุ

2.ถาเด็กทําไมไดในขอที่ 1 ตองทดสอบเพิ่มเติมในขอทดสอบดานซายตอจนกวาเด็กจะผานติดตอกัน 3 ขอ

เพื่อหาวา เด็กมีความเสี่ยงในเรื่องพัฒนาการหรือไม

1.ทดสอบแตละดานอยางนอย 3 ขอทดสอบที่ใกลเคียง ดานซายของเสนอายุและทุกๆขอทดสอบตองครอมเสนอายุ

2.ดําเนนิการทดสอบตอไปเรื่อยๆจนกวาจะพบวาเด็กทําไมไดติดตอกัน 3 ขอ

เพื่อหาวา เด็กมีความเสี่ยงในเรื่องพัฒนาการหรือไม

การใหคะแนน

ให “P” เมื่อเด็กผานการทดสอบ

ให “F” เมื่อเด็กไมผานการทดสอบ

ให “NO” เมื่อเด็กไมมีโอกาสทํา (เฉพาะขอที่ ไดจากการถามผูปกครองเทานัน้)

ให “R” เมื่อเด็กปฏเิสธที่จะทําการทดสอบ

การแปลผล

P

เสนอายุ

แปลผล: เร็วกวาวัย

F

เสนอายุ

R

เสนอายุ

แปลผล: สมวยั

P

เสนอายุ

F

เสนอายุ

แปลผล: สมวยั

R

เสนอายุ

การแปลผล (ตอ)

F

เสนอายุ

เสนอายุ

R

เสนอายุ

แปลผล:

ควรระวัง

F

เสนอายุ

R

เสนอายุ

แปลผล:

ไมมโีอกาสไดทํา

F

เสนอายุ

R

เสนอายุ

C C

R C C

เสนอายุ

NO

แปลผล:

ลาชา

การแปลผลโดยรวม

ปกต ิ: ไมมีขอทดสอบ”ลาชา” หรือ มี “ขอควรระวัง”เพียง 1 ขอ เทานั้น

สงสัย : มขีอทดสอบ”ควรระวัง” 2 ขอขึน้ไป และ/หรือ หรือ มี “ลาชา”เพียง 1 ขอ ขึ้นไป

ไมสามารถประเมินได : มีขอทดสอบ”ปฏเิสธ” อยูทางซายมอืของเสนอายุ 1ขอขึน้ไปหรือ มี “ปฏเิสธ”2 ขอ ขึน้ไปอยูระหวางเปอรเ็ซ็นตไทลที่ 75-90

นัดทดสอบซ้ําภายใน 1-2 สัปดาห

หลักการจัดกิจกรรมการเลนตามวัย• เด็ก 0-1 ป เลนหยอกลอ แสดงสีหนา ใชเสียงต่าํ-สูง

เลนปูไต จะเอ โมบาย ของเลนเขยามีเสียงสัตว

• อายุ 1-2 ป เนนกจิกรรมที่ใชประสาทสัมผัส การเคลื่อนไหว ของเลนที่ลากจูงได ของเลนตักตวงน้ํา/ทราย

• อายุ 2-4 ป เนนกจิกรรมสรางสรรค ใหเด็กไดใช จินตนาการ การเลนขายของ การเลนของเลนที่เลียนแบบของจริง หนังสือ นิทาน

• อายุ 4-6 ป เนนการใชเหตุผล การสื่อความหมาย การเลนเกมการศึกษา เกมแขงขันงายๆ ตัวตอตางๆ

การจัดระบบบริการในคลินิกเด็กด ี(NDDC:

Nutrition Development Dental Clinic

: เฝาระวงัสุขภาพ/แกไขปญหาและสงเสริมสุขภาพ เด็กปฐมวัย

วัตถุประสงคเพื่อ

1.บริการคลินิกเด็กดีในเกณฑประเมิน รพ.สายใยรักฯ

1.บริการคลินิกเด็กดีในเกณฑประเมิน รพ.สายใยรักฯ

ประกอบดวย 4 สวน

1. สถานที่

2. วัสดุ/อุปกรณ

3. บุคลากร (สัดสวน/ความรูและทักษะ)

4. ระบบบรกิาร

1.สถานที่ - เปนสัดสวน ปลอดภัย(อาจจะเปนหองเฉพาะ/มุม)

- มีสถานที่ใหความรูพอแม/ผูดูแลเด็ก

- มีมุมของเลน สําหรับสาธิต-ตัวอยาง หรือใหเด็กได

เลนเพือ่สงเสริมและกระตุนพฒันาการเด็ก

2.วัสดุ/อุปกรณ - อุปกรณเพื่อสงเสริมพฒันาการเด็ก

(หนงัสือนิทาน/ของเลนตามวัย)

- วัสดุสําหรับใชประเมินการเจริญเติบโต

(ที่วดัสวนสูง/เครื่องชั่งน้ําหนกั)

- วัสดุสําหรับใชประเมินพัฒนาการเด็ก

(ชุดประเมินพฒันาการเด็ก)

ที่วัดความยาว

ที่วัดความยาว

3. บุคลากร (สัดสวน/ความรูและทักษะ)3. บุคลากร (สัดสวน/ความรูและทักษะ)

- สัดสวนบุคลากร: ผูรับบริการ 1 : 10-15

- ความรู/ทักษะ ดานโภชนาการ/

พัฒนาการเด็ก ขอมูลปญหาดานเด็กและ

แนวทางการแกไขปญหา

4. การจัดบริการในคลินิกเด็กดี4.1 ประเมินการเจริญเติบโต/โภชนาการ

เด็กทุกคน

4.2 การประเมินพัฒนาการเด็กทุกคน

4.3 สอนและสาธิตพอแม/ผูเลี้ยงดู การดูแล

สุขภาพชองปากและการแปรงฟน

(9-12 เดือน)

4. การจัดบริการในคลินิกเด็กดี(ตอ)4.4 เฝาระวัง ติดตาม ดูแลตอเนื่องเด็กกลุมเสี่ยง

- เด็กน้ําหนกัต่ํากวาเกณฑ / เกนิเกณฑ- เด็กสงสัยพฒันาการลาชา- ทารกทีค่ลอดมีภาวะ LBW- เด็กที่มภีาวะเสี่ยงตอโรคธาลัสซีเมียชนิดรุนแรง- เด็กที่เกิดจากแมติดเชื้อ HIV- Birth Asphyxia- TSH & PKU- ดาวนซินโดรม

ทะเบียนติดตามเด็กที่มีภาวะเสี่ยง คลินิกบริการอนามัยแมและเด็ก ศูนยอนามัยที่ 7 อบุลราชธานี

4.5 การใหความรูตามหลักสูตรโรงเรียนพอแม- มีสถานที่ใหความรู- มีอุปกรณ สื่อการสอน/แผนการสอน ตามกลุมอายุเด็ก

- รูปแบบการใหความรูเปนแบบแม พอ /ญาติ แบบมีสวนรวม

- พอ หรือผูเลี้ยงดู มีสวนรวม รอยละ 20- มีการประเมินความรูของผูรับบริการจากแบบสอบถามผูรับบริการ

4. การจัดบริการในคลินิกเด็กดี (ตอ)

4. การจัดบริการในคลินิกเด็กดี (ตอ)4.6 มกีารใหวัคซีนปองกันโรคตามวัยและเฝาระวัง

ภาวะแทรกซอนจากการไดรับวัคซีน4.7 จายยาน้าํเสริมธาตุเหล็กแกเดก็อายุ 6 เดือน - 3 ป

ทกุราย(ให ธาตุเหลก็ 15 mg ตอ สัปดาห)4.8 ระบบการสงตอเด็กทีม่ีปญหาสุขภาพและ

พัฒนาการลาชา 4.9 จัดกจิกรรมสงเสริมโภชนาการและสงเสริม

พัฒนาการเด็กปฐมวัย

2. เกณฑ ที่ รพ.สวนใหญไมผานและแนวทางการปรับปรุงแกไขฯ

2. เกณฑ ที่ รพ.สวนใหญไมผานและแนวทางการปรับปรุงแกไขฯ

- สถานที่ ไมเปนสัดสวน ใชรวมกับกลุมคนปวยอื่น/เด็กปวย

- บุคลากร ขาดความรู/ทักษะ ดานโภชนาการและการ

ประเมินพัฒนาการเด็ก

- ไมมีทะเบียนเด็กที่มีภาวะเสี่ยงและการติดตามดูแลฯ

-ไมมีการวิเคราะหขอมูลในคลนิกิเด็กดี/วางแผนแกไข

ปญหาตามขอมูลที่พบ