View
3
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
Cellular pathology
La-or Chompuk, M.D.
Department of pathology and forensic medicine
• Adaptation;– hyperplasia: increased cell number– hypertrophy: increased cell mass– atrophy: decreased cell mass– metaplasia: change from one
mature cell type to another• Reversible injury• Irreversible injury
HyperplasiaHyperplasia
เปนกลไกการปรับตัวของเซลลเพื่อการตอบสนองตอสิ่งกระตุน ทําใหเกิดการเพิม่จํานวนของเซลล(Increase in cell number) จนเกิดการขยายขนาดของเนื้อเยื่อหรืออวยัวะตามมา อยางไรก็ตาม ถามีการกําจัดสิ่งกระตุนหรือเมื่อสิ่งกระตุนหายไปก็จะเปลี่ยนแปลงกลับสูสภาพปกติได
PPhysiologicalhysiological hyperplasiahyperplasia เชนเชน
• Proliferative endometrium คือ Physiological hyperplasia
ของเยื่อบุมดลูกอันเปนผลเนื่องจากฮอรโมนเอสโตรเจน
ในชวงครึ่งแรกของ Menstrual cycle เปนชวงที่รางกาย
หลั่งฮอรโมนเอสโตรเจนมากเปนผลใหมีการเพิ่มจํานวน
ของเซลลเยื่อบุมดลูก ดังนั้นจึงทําใหมีการหนาตวัของเยื่อ
บุมดลูกมากขึน้
Pathological Pathological hyperplasiahyperplasia เชนเชน
• Nodular hyperplasia of Prostate gland หรือ Benign prostatic
hyperplasia ซึ่งเกิดเนื่องจากความผิดปกติของฮอรโมนเพศชาย
ทําใหมีการเพิ่มจํานวนเซลลบุตอมลูกหมากและมีการเพิ่มขนาด
ของตอมลูกหมากจนทําใหกดเบียดทางเดินปสสาวะ เกิดอาการ
ปสสาวะลําบาก นอกจากมีการเพิ่มจํานวนของเซลลบุตอมแลว
ยังพบมีการเพิ่มจํานวนของเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน ทําใหเกิดเปนกอน
(Nodule) ขึ้นในตอมลูกหมาก
Benign Benign prostaticprostatic hyperplasia: BPHhyperplasia: BPH
ตอมลูกหมากมีกอน (nodule) ขอบเขตชัดไปกดเบียดทางเดิน
ปสสาวะ Epithelial cell เพิ่มจํานวนขึ้น และมีบางสวนยื่นเขาไปใน lumen
HypertrophyHypertrophy
เปนกลไกการปรับตัวของเซลลเพื่อตอบสนองตอสิ่ง
กระตุน ทําใหมีการเพิม่ขนาดของเซลล (Increase in
cell size) จนเปนผลใหเกิดการเพิ่มขนาดของเนื้อเยื่อหรืออวัยวะตามมา ซึ่งการเปลี่ยนแปลงดังกลาวตองแยก
จากการเพิ่มขนาดของเซลล หรือ อวัยวะ อันเนือ่งจาก
กลไกการเกิดเนือ้งอก
Left ventricular hypertrophy: LVH
ผนังหัวใจหองลางซายหนาตัวมากกวาปกติ
เซลลกลามเนื้อหัวใจมีขนาดใหญขึ้น นิวเคลียสโตกวาปกติ 3 เทา
Hypertrophy
Normal uterus
myometrium
cervix
Pregnant uterus มีขนาดใหญกวาปกติ ชั้น myometrium หนาขึ้น
Testicular atrophy
Normal Atrophy
Testis มีขนาดเล็กลงกวาปกติ
MetaplasiaMetaplasiaเปนกลไกการปรับตัวของเซลลเพื่อการตอบสนองตอสิ่ง
กระตุน โดยการเปลี่ยนจากเซลลหรือเนื้อเยื่อชนิดหนึ่งไปเปน
เซลลหรือเนื้อเยื่อที่เจริญเตม็ที่อีกชนิดหนึ่ง ซึ่งการเปลี่ยนแปลง
หรือการตอบสนองชนิดนี้มักเกิดขึ้นกับเซลลเยื่อบุมากกวา
เนื้อเยื่อชนิดอื่นๆ แตเนื้อเยื่อเกี่ยวพันก็สามารถมีการปรับตัว
แบบนี้ได สิ่งกระตุนที่ทําใหเกิดการเปลี่ยนแปลงแบบนี้ มักจะ
เปน การเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดลอม ทําใหเซลลหรือ
เนื้อเยื่อที่ไมเหมาะสมกับสภาพแวดลอมดังกลาว ปรับเปลี่ยนไป
เปนเซลลหรือเนื้อเยื่อปกตอิีกชนิดหนึ่งที่เหมาะสมกวา
ปกติจะเปน
Columnar cells ที่บุในหลอดลม
Squamousmetaplasia - เซลลที่บุเปลี่ยนจาก columnar เปน squamous cell พบไดในคนที่สูบบุหรี่
Cell injury
Reversible cell injury;
• Cloudy swelling of Hepatocytes (Microscopic)
• Fatty change of Liver (Gross & Microscopic)
• Hyaline change; Mallory bodies in hepatocytes
(Microscopic)
Cloudy (hydropic) swelling of Hepatocytes
เซลลบวมขึน้จากน้ํา
ทะลักเขาไปภายในเซลล
Cytoplasm – ขยายใหญขึ้น ตดิสีชมพู และเปนจุดฝอยๆ
Hepatic steatosis (fatty liver)
ภาวะที่มีการสะสมของไขมันปริมาณ
มากอยูภายในเซลล ซึ่งสวนใหญอยูในรูปของ triglyceride เมื่อมองดวยตาเปลาจะพบวาตับมีขนาด
โตขึ้น มีสีเหลืองขึ้น
Hepatic steatosis (fatty liver)
Hepatocytes มี vesicle อยูภายใน cytoplasm ดันนิวเคลียสไปชิดขอบเซลล
Hyaline change; Mallory bodies in hepatocytes
Hyaline คือสารที่เห็นเปนปนชมพู
Alcoholic hyaline หรือMallory body คือกลุมของ cytokeratinintermediate filaments รวมตัวกับโปรตีนชนิดอื่นๆ แลวสะสมอยูใน cytoplasm ของเซลลตับ
พบไดบอยใน alcoholic hepatitis
Cell injuryIrreversible injury;
• Coagulative necrosis of Kidney (Renal infarct)
• Coagulative necrosis of Spleen (Splenic infarct)
• Liquefactive necrosis of Lung (Lung abscess)
• Liquefactive necrosis of Brain (Brain infarct)
• Caseous necrosis of Lymph nodes
• Enzymatic fat necrosis in Acute pancreatitis
Coagulative necrosis of Kidney
เนื้อไตบริเวณที่ขาดเลือดมีสีซีด เห็นเปนรูปลิ่ม ตามการเลี้ยงโดยเสนเลือดที่อุดตันนั้นๆ ซึ่งมักตรวจพบไดในบริเวณตรงมุมแหลมของลิ่ม
Coagulative necrosis of Kidney
Normal glomerulus Infarct glomerulus มองไมเห็นนิวเคลียสของเซลล แตยังเห็นขอบเขตของ glomerulus และขอบเขตของเซลลอยู
Coagulative necrosis; Splenic infarct
มามผาครึ่ง เห็นบริเวณที่ขาดเลือดมีสีซีดรูปลิ่ม
Liquefactive necrosis; Lung abscess
เนื้อเยื่อปอดที่ตายจะมีการยอยสลายโดยเอนไซม hydrolase จากเซลลอักเสบ ทําใหเนื้อเยื่อเละ ไมเหลือเคาโครงเดิม
Liquefactive necrosis; Brain infarct
การตายของเนื้อเยือ่สมอง ไมวาจากสาเหตุใดๆ เนื้อสมองจะเปลี่ยนแปลงแบบ liquefactivenecrosis เสมอ เนื่องจากเนื้อสมองออนนุม และมี hydrolase อยูในเซลลตางๆ ของสมอง
Liquefactive necrosis; Brain infarct
Caseous necrosis of Lymph nodes
บริเวณเนื้อเยื่อที่ตายจะมีสีเหลืองคลายเนย เนื้อเยื่อตายเห็นเปนบริเวณสีชมพู มีเศษนิวเคลียสสีน้ําเงิน เนื้อตายไมมีโครงสรางที่เปนเซลลเดิม และไมมีการยอยสลายเปนชองวาง
Caseous necrosis; TB mesenteric lymph nodes
Small intestine
Enzymatic fat necrosis in Acute pancreatitis
การตายของเนื้อเยือ่ไขมันซึง่เกิดจากเอนไซม lipase ในตับออนอักเสบ lipase จะยอย triglyceride เกิด free fatty acid จํานวนมาก จนตกตะกอนเปน calcium soap ดูดวยตาเปลาเห็นเปนจุดขาวๆ เมื่อดูดวยกลองจุลทรรศน เนื้อเยื่อไขมันที่ตายจะติดสีชมพูออนและแกเปนฝาๆ ไมมีขอบเขตชัด และไมพบนิวเคลียสของเซลล
Recommended