KonJaiBaan 2553-2554

สรปการทำางาน ป 2553-2554กลมคนใจบาน

กลมสถาปนกเพอการพฒนาทอยอาศย

ฟนฟสภาพแวดลอมและอนรกษมรดกทางวฒนธรรม

2

คน.ใจ.บาน

ต ศภวฒ บญมหาธนากร

มาตร สามารถ สวรรณรตน

เนท ทนวนท วจตรพร

เชน เอกสทธ ชวงษ

พลอย ไพลน ทองธรรมชาต

รนทม ฐตยากรณ นาคกลนกล

สาว ขนษฐา ศกดดวง

หนม ศภกล ปนทา

ออกแบบและปก

ยย พรทพา ทองจำาปา

สถาปนกชมชนเพอการพฒนาทอยอาศย

ฟนฟสภาพแวดลอม และอนรกษมรดกทางวฒนธรรม

ตดตอ: 13/2 ถ.ววลายซอย 5 ต.หายยา

อ.เมอง จ.เชยงใหม 50100

email: konjaibaan@gmail.com

www.facebook.com/konjaibaan

www.konjaibaan.com

3

“ The role of a professional such

as an architect, is to learn what is

valuable in the tradition, culture and

local experience of people and try to

find the way in which improvement

can be made “

Kon.Jai.Baan

เรา (ไมวาจะเปนสถาปนก นกประวตศาสตร หรอบณฑตจบ

ใหม) ทำาอะไรไดบาง เพอใหเมองและชมชนของเรานาอย ?

งานแบบไหน องคแบบไหน ทจะทำาใหเราไดเหนศกยภาพในตว

ของเรา และพฒนาศกยภาพนนในทางสรางสรรค ?

บนพนฐานของสองคำาถามขางตน กลม คน.ใจ.บาน ไดรเรม

และกอตวขนในปลายป พ.ศ. 2552 จากความไมรและอดมคต

ส ความทาทายและความเปนจรง จนเกดและพฒนามาเปน กลม

คน.ใจ.บาน ในป 2555 ซงหากเรามองยอนกลบไปเมอสองปท

แลว มนนาสนใจวาอะไรคอสงทเรยกวา “ความร” ททำาใหเรา

พฒนาและเตบโต หนงสอเลมนจงเปนบทบนทก “ความร” หนง

ของเรา คน.ใจ.บาน ผานการงานในปทผานมา เพอการทบทวน

และพฒนาศกยภาพขององคกรในปตอๆไป

และความรทเกดขนจากการทำางานในปทผานมา หาไดเกดจาก

พวกเราในฐานะนกออกแบบอยางเดยวไม หากแตเกดจากการ

ทำางานกบผคน ชมชน องคกรตางๆ ผานการทดลองและลงมอ

รวมกน ถกทอและสอดประสานลนไหลไปกบโจทยทเราไปเกยว

โยงสมพนธ จนเกดเปนประสบการณรวม ชดเครองมอ และ

ความร ทเกดขนจากการลงมอทำาในปทผานมา เราเชอวาสง

ตางๆไมสามารถทจะสรางขนหรอทำาใหเกดขนอยางฉบพลนได

หากแตตองการการบมเพาะฟมฟก และจากความไมสมบรณแหง

การรเรมและเตบโตน เราจงอยากเชญชวนทกทานทงทเหนคณ

ประโยชนในสงทเราทำา เหนในศกยภาพของตนเอง หรอทานท

เหนในมมทแตกตางออกไป รวมกนปะตดปะตอ ศกยภาพแหงการ

เรมตนนเขากบศกยภาพของทาน จนเกดเปนความสรางสรรคกบ

เมองของเรา ชมชนของเรา ครอบครวของเรา และ เราทกคน

ดวยความจรงใจ

คน.ใจ.บาน

มกราคม 2555

ค�าน�า และ ค�าเชญชวนFlow with community, flow with creativity.

คน.ใจ.บาน สรปงานประจำาป 2553-2554

4

สารบญหนา 6 โครงการฟนฟสภาพแวดลอมรมคลองแมขา-ลำาคไหว

หนา 10 โครงการผงตำาบล ผงชวตคนแมทา

หนา 14 โครงการฟนบานยานเวยงเชยงใหม

หนา 16 โครงการออกแบบนทรรศการ หอประวตศาสตรบานปประสทธ

หนา 18 โครงการออกแบบอยางมสวนรวมบานศกยภาพ

หนา 20 โครงการออกแบบอยางมสวนรวม โฉนดชมชน 5 ชมชนนำารอง กทม.

หนา 22 โครงการออกแบบอยางมสวนรวมชมชนกลมรมทางรถไฟพฒนา

หนา 26 โครงการออกแบบอยางมสวนรวมบานมงคงคนไรบานเชยงใหม

5

6

80ปทแลว บรรยากาศรอบๆ

เวยงเชยงใหมไมมไฟฟาคอน

ขางเงยบสงด มกระตอบเลกๆ

กระจายเปนกลมอาชพหลาก

หลาย ทำานา ทำาลายเครอง

เขน คาขาย แมขาลำาคไหวใส

สะอาดปลาชกชม

50ปทแลว ทดนถก

จบจองทงบนกำาแพง

เมองเกาและลำานำาแม

ขา เมองเชยงใหมขยาย

สงคมถกพฒนาตาม

ตวอยางเมองเจรญ

30ปทแลว แมขาลำาคไหวทเคย

ถกใชผนนำาเขานาเปลยนมาเปน

คลองระบายนำาขนาดใหญของ

เมอง การบกรกเขามาอยทงเขต

โบาราณสถานและรมคลอง

ปจจบน แมขาลำาคไหวประ

สบแญหาทางดานสงแวดลอม

ในเรองของนำาเนาเสยและสง

กลนเหมนบางจดเปนทตง

อยของชมชนแออดของเมอง

ประวตศาสตรเรมเลอนหายไป

กบสภาพปญหาของนำา

7

โครงการฟนฟสภาพแวดลอมรม“เมองเปนเรองของเรา”

คลองแมขา

วตถประสงคในอดตคลองแมขาถอเปนคลองทมความสำาคญเกยวกบประวตศาสตรการสรางเมองเชยงใหมของพญามงรายคอเปนหนงในชยมงคล

ทง 7 ของการตงเมอง คลองแมขายงถกขนาบขางดวยแนวกำาแพงเมองชนนอกซงถอวาเปนแหลงเรยนรประวตศาสตรของเมอง

ทสำาคญปจจบนทงคลองแมขาและแนวกำาแพงเมองกำาลงประสบปญหาเรองสภาพแวดลอมเสอมโทรม คลองแมขาเปนพนททสราง

มลภาวะใหกบเมองทงเรองขยะเนาสงกลนเหมนและการบกรกสรางเปนทอยอาศยทงในพนทคลองและแนวกำาแพงของแรงงานทยาย

เขามาทำางานในเมอง ทผานมามหลายหนวยงานทพยายามเขาไปชวยเหลอ มทงทประสบความสำาเรงมบางพนททโครงการไมไดรบ

การสานตอ

โครงการฟนฟสภาพแวดลอมรมคลองแมขาจงเกดขนเพอใหเกดการทำางานรวมกนและผลกดนไปสการแกปญหาทตรง

จดและยงยนเพราะมาจากความตองการของคนทอยในพนทจรง อกทงยงเปนการจดพลงความเชอในเรองของการเปลยนแปลงวา

สามารถเกดขนไดโดยคนในพนทเรมทำากอน

ครงการฟนฟสภาพแวดลอมรมคลองแมขาโ

8

การใชการออกแบบมารวมแกปญหาการ

อนรกษพนทบนกำาแพงเมองโดยอาศย

ความเชอของชมชนทวาพนทจะมคณคา

เมอถกใชงานและจตสำานกสาธารณะของ

ชมชน

สำารวจขอมล

เดนทำาความเขาใจเกบขอมลจากคนใน

ชมชน และทำากจกรรมกบเดก ๆ เพอ

สรางความเขาใจพนท

ทำากระบวนการ กระบวนการ

ออกแบบอยางมสวนรวมเพอ

นำาไปสการแกปญหาทมาจาก

คนในพนท

กระบวนการ

บทบาทของการพฒนาเมองจากทกภาคสวน

สญลกษณ

ชมชนรมคลอง

คลองแมขา และ ลำาคไหว

ชมชนทพเนตร

แนวกำาแพง

ชมชน 5 ธนวา

สวนสาธารณะเทศบาล

ชมชนฟาใหม

ชมชนระแกง

คลองธรรมชาต

ชมชนหวฝาย

ชมชนชมพชางมอย

ขอบเขตชมชน

ชมชนกำาแพงงาม

ชมชนปาแพง-คลองเงน

พนทสเขยว

ลำาคไหว

ลำาคไหว

วดหมนสาร

วดนนทาราม

วดลอยเคราะห

วดพนตองวดชางฆอง

วดชมพชางมอย

ตำาแหนงวดศรทธาของชมชน

1

1

2

2345678

3

4

5

6

7

8

9

ทำากระบวนการ กระบวนการ

ออกแบบอยางมสวนรวมเพอ

นำาไปสการแกปญหาทมาจาก

คนในพนท

ครงการฟนฟสภาพแวดลอมรมคลองแมขาโ

การรวมกำาหนดแผน และบทบาทในการทำางานของคนในชมชนทำาใหเกดโครงสรางการทำางานทเปนระบบ โดยประกอบดวยทม

ชาง ทมบญช ทมตรวจสอบ ในการทำาแผนชมชนใหเกดเปนรปธรรมซง แตละชมชนจะแตกตางกนไปตามขอจำากดของแตละชมชน

บทบาทและการมสวนรวม ของคนในชมชน จากแผนการพฒนารวมกน แบบลานเอนกประสงค บนกำาแพงทใชวสดใหกลมกลนกบสภาพ

แวดลอมและเปนโครงสรางชวคราวไมทำาลายสภาพแวดลอมเดมคอ โจทยทาทายศกยภาพของนกออกแบบ

เทคโนโลยทชาวบานสามารถจดการได ชาวชมชน 5 ธนวา

และ ปาแพง รวมดแลปรบปรงพนทของตน อฐ กบลานพก

ผอนบนกำาแพง ไมไผ กบแนวกนตลง ชมชนปาแพง จดการ

ภมทศนรมคลอง รกษาภมเวศนในคลองธรรมชาตโดยปลก

ไมยดตลงและโครงสรางไมไผ ทดกขยะ แนวทางการใช

โครงสรางไมไผและภมปญญาของชางไมไผในการประดษฐท

ดกขยะราคาถกและเปน

สงทเกดขน

ลงมอปฏบต สรางการเปลยนแปลง

จรงใหเหนเปนรปธรรมจากคนใน

พนทและเปดพนทการทำางานจากทก

ฝายทเหนบทบาทของตน

สรปผล ถอดบท

เรยนรวมกนและรวม

กำาหนดโจทยในการ

ทำางานรวมกน

ศกยภาพของพนทผลตภณฑชมชน ของดประจำาแตละชมชน แสดงถงอาชพ

สนบสนนเรองการทองเทยว เกดระบบการสรางรายไดและ

การดเเลซงกนและกน การตนตวของคนในชมชน คนใน

ชมชนลกขนมาพฒนาชมชนของตนกอน คลองธรรมชาต

พนทศกยภาพรมคลองมเรองราวทางประวตศาสตรท

ถายทอดโดยผเฒาผแก ระบบนเวศนธรรมชาตทควรรวม

กนรกษา เทคโนโลยชาวบาน คนในชมชนมศกยภาพในการ

จดการพนทและบานเรอนของตนผานการใชวสดทเรยบงาย

แนวทางการปรบปรงบนกำาแพง

10

ผงตำบล ผงชวตคนแมทา

·ÕèÁÒ·Õè仢ͧâ¤Ã§¡ÒùÕéà¡Ô ¢Öé¹à¾×èÍᡌ䢻ÞËÒ¡ÒÃ㪌»ÃÐ⪹�·Õè Ô¹áÅСÒÃ Ñ ¡Ò÷Õè Ô¹¢Í§µÓºÅáÁ‹·Ò à¹×èͧ¨Ò¡¾×é¹·ÕèºÒ§Ê‹Ç¹¢Í§µÓºÅáÁ‹·Ò໚¹à¢µ¾×é¹·Õè·Ñº«ŒÍ¹¡Ñº¾×é¹·Õèࢵ»†ÒʧǹáË‹§ªÒµÔ ѧ¹Ñ鹪ØÁª¹ Ö§ÁÕ¤ÇÒÁ¾ÂÒÂÒÁ·Õè зÓãËŒà¡Ô¡ÒÃ Ñ ¡Òþ×é¹·Õè ¡Òà ÙáÅÃÑ¡ÉÒÊÀÒ¾áÇ´ÅŒÍÁ áÅзÃѾÂҡøÃÃÁªÒµÔ¢Í§ªØÁª¹ à¾×èÍãËŒªØÁª¹ÊÒÁÒöÍÂًËÇÁ¡Ñº»†Ò ÙáÅÃÑ¡ÉÒµŒ¹¹éÓ áÅмÅÑ¡ ѹÊÙ‹¡ÒÃÍÍ¡“ ⩹´ªØÁª¹” ã¹à¢µ¾×é¹·Õè·Ñº«ŒÍ¹áÅÐÂѧäÁ‹ÁÕàÍ¡ÊÒÃÊÔ· Ôì

¡ÒèѴ·Ó¼Ñ§µÓºÅäÁ‹à¾Õ§ᤋà¾×èÍáÊ´§ãËŒàË繶֧¤ÇÒÁ¾ÂÒÂÒÁ¨Ñ´¡Òõ¹àͧ¢Í§ªØÁª¹à·‹Ò¹Ñé¹ ËÒ¡ÂѧÁÕ¤ÇÒÁÊÓ¤ÑÞµ‹Í¤ÇÒÁ໚¹ä» áÅÐÇÔ¶ÕªÕÇÔµ¢Í§¤¹áÁ‹·Òã¹Í¹Ò¤µÍÕ¡´ŒÇ à¹×èͧ¨Ò¡ªÒǵӺÅáÁ‹·ÒáË‹§¹ÕéÂѧ¤§µŒÍ§ÍÔ§ÍÒÈÑ·ÃѾÂҡøÃÃÁªÒµÔ㹡ÒôÓçªÕÇÔµ ·Ñé§à¡ÉµÃ¡ÃÃÁ áÅлÈØÊѵÇ� ´Ñ§¹Ñ鹡ÒèѴ¡ÒáÒÃ㪌»ÃÐ⪹�¾×é¹·ÕèËÇÁ¡Ñ¹ ¡ÒÃÊÌҧ¡Åä¡áÅС¯ÃÐàºÕº¢Í§·Ø¡¤¹ã¹ªØÁª¹¨Ö§à»š¹ÊÔè§ÊÓ¤ÑÞ

¡Ãкǹ¡ÒÃÁÕʋǹËÇÁ㹡ÒèѴ·Ó¼Ñ§µÓºÅáÁ‹·Ò ÍÓàÀÍáÁ‹Í͹ ¨Ñ§ËÇÑ´àªÕ§ãËÁ‹

คน.ใจ.บานกบกระบวนการวางผงตำบลคนแมทา

¡ÅØ‹Á ¤¹.ã¨.ºŒÒ¹ ͧ¤�¡Ã¾Ñ²¹ÒàÍ¡ª¹ (¾Íª.) áÅÐͧ¤�¡ÒúÃÔËÒÃʋǹµÓºÅáÁ‹·Ò ËÇÁ¡Ñ¹´Óà¹Ô¹â¤Ã§¡Òà 㹡ÒÃŧ¾×é¹·èÕè» ÔºÑµÔ§Ò¹Ã‹ÇÁ¡Ñº¤¹ã¹ªØÁª¹ áÅÐͧ¤�¡Ãµ‹Ò§æ 㪌¡Ãкǹ¡ÒÃÁÕʋǹËÇÁ¢Í§ªØÁª¹à»š¹á¹Ç¤Ô ËÅÑ¡ â´Â¡ÒÃ㪌 “¼Ñ§” ໚¹à¤Ã×èͧÁ×Í㹡ÒÃÊ×èÍÊÒÃáÅÐÊÌҧ¤ÇÒÁࢌÒã¨ÃÐËÇ‹Ò§¡Ñ¹¨¹¾Ñ²-¹Òä»ÊÙ‹¡ÒÃÇÒ§¼Ñ§â´ÂªØÁª¹à»š¹¼ÙŒ Ñ ¡ÒÃàͧ ¡ÅØ‹Á¤¹.ã¨.ºŒÒ¹ ໚¹à¾Õ§¼ÙŒÍӹǤÇÒÁÊдǡ ¡Ãе،¹¶ÒÁ áÅÐËÇÁÍÀÔ»ÃÒÂà¾×èÍãËŒà¡Ô »ÃÐà ç¹ ËÃ×Í¢ŒÍÊÃØ»ã¹áµ‹ÅСÃкǹ¡Ò÷Õèà¡Ô ¢Öé¹

ทมาของโครงการ

“ผนแผนดนแหงน เราขอดแลชวลกชวหลาน”ผงตำบล-ผงชวต และกระบวนการวางผงจดการทดนอยางมสวนรวม

“ผงตำบลคนแมทา” ÁÔ㪋໚¹à¾Õ§à¤Ã×èͧÁ×Í ËÃ×Íá¹Ç·Ò§ã¹¡Òû¯ÔºÑµÔà·‹Ò¹Ñé¹ Ëҡᵋ໚¹¼Ñ§·ÕèÁÕªÕÇÔµ·Õèà¡Ô´¨Ò¡¤ÇÒÁࢌÒ㨡Å䡢ͧ¡ÒÃÍÂًËÇÁ¡Ñ¹ ¡ÒÃÍÔ§ÍÒÈÑ¡ѹÃÐËÇ‹Ò§¤¹ã¹ªØÁª¹ áÅÐÃÐËÇ‹Ò§¤¹¡Ñº¸ÃÃÁªÒµÔ “¼Ñ§µÓºÅ¤¹áÁ‹·Ò” ¨Ö§à¡Ô´¨Ò¡¤¹áÁ‹·Ò·ÕèËÇÁ¡Ñ¹¤Ô´ ËÇÁ¡Ñ¹ÊÌҧ áÅÐËÇÁ¡Ñ¹ÇҧἹà¾×èÍÇÒ§ÃÒ¡°Ò¹Í¹Ò¤µ¢Í§ªØÁª¹¢Í§µ¹·Õè¨ÐÊÒÁÒöà´Ô¹·Ò§ä»ã¹·ÔÈ·Ò§·ÕèÁÑ蹤§ áÅÐÂÑè§Â×¹µ‹Íä»

·Ó¤ÇÒÁࢌÒ㨾×é¹·Õèŧ¾×é¹·ÕèÊÓÃǨ¢ŒÍÁÙÅ ŒÒ¹¡ÒÂÀÒ¾ ªÕÇÀÒ¾ Êѧ¤ÁÇѲ¹¸ÃÃÁ áÅÐͧ¤�¤ÇÒÁÃٌ㹪ØÁª¹·Ó¤ÇÒÁÃÙŒ Ñ¡ ¤ØŒ¹à¤Â¡Ñº¼ÙŒ¤¹+ÇÔ¶ÕªÕÇÔµ¢Í§¤¹áÁ‹·Ò

ÃǺÃÇÁ Ñ ÃкºáÅлÃÐÁÇżŢŒÍÁÙŵŒ¹·Ø¹¢Í§ªØÁª¹ áÅÐʋǹà¾ÔèÁàµÔÁ¨Ò¡§Ò¹ÊÓÃǨ¹ÓÁÒ Ñ Ãкºã¹ÃٻẺ¢Í§¼Ñ§á¼¹·Õè

Ñ ¡ÒâŒÍÁÙż‹Ò¹Ãкº “¼Ñ§” (Mapping)

àÊÇ¹Ò ·º·Ç¹ áÅÐáÅ¡à»ÅÕè¹àÃÕ¹ÃÙŒ

» ԺѵԡÒÃâ´ÂªØÁª¹ (Workshop)

กระบวนการ

แนวคด

¢ÂÒ¾ÃÁá´¹¤ÇÒÁÃÙŒ ÊÌҧ¤ÇÒÁࢌÒã¨ãËŒ¡ÅØ‹Á¤¹µ‹Ò§æ 㹪ØÁª¹ ·º·Ç¹á¹Ç¤Ô áÅзÔÈ·Ò§¢Í§ªØÁª¹¼‹Ò¹¡ÒÃáÅ¡à»ÅÕè¹àÃÕ¹ÃÙŒã¹Ç§àÊǹÒáÅÐàÇ·ÕªØÁª¹

ŧÁ×ͷӼѧ¢ŒÍÁÙŢͧᵋÅÐËÁÙ‹ºŒÒ¹â´ÂªÒǺŒÒ¹à»š¹¼ÙŒ·Óàͧ à¡Ô ¡ÒÃÍÀÔ»ÃÒ àʹÍá¹Ç¤Ô ·Ò§àÅ×Í¡áÅС¯ÃÐàºÕºà¾×èÍᡌ䢻ÞËҢͧªØÁª¹·Õ褌¹¾ºÀÒÂËÅѧ¡Ò÷Ӽѧ

11

ผงตำบล ผงชวตคนแมทา

·ÕèÁÒ·Õè仢ͧâ¤Ã§¡ÒùÕéà¡Ô ¢Öé¹à¾×èÍᡌ䢻ÞËÒ¡ÒÃ㪌»ÃÐ⪹�·Õè Ô¹áÅСÒÃ Ñ ¡Ò÷Õè Ô¹¢Í§µÓºÅáÁ‹·Ò à¹×èͧ¨Ò¡¾×é¹·ÕèºÒ§Ê‹Ç¹¢Í§µÓºÅáÁ‹·Ò໚¹à¢µ¾×é¹·Õè·Ñº«ŒÍ¹¡Ñº¾×é¹·Õèࢵ»†ÒʧǹáË‹§ªÒµÔ ѧ¹Ñ鹪ØÁª¹ Ö§ÁÕ¤ÇÒÁ¾ÂÒÂÒÁ·Õè зÓãËŒà¡Ô¡ÒÃ Ñ ¡Òþ×é¹·Õè ¡Òà ÙáÅÃÑ¡ÉÒÊÀÒ¾áÇ´ÅŒÍÁ áÅзÃѾÂҡøÃÃÁªÒµÔ¢Í§ªØÁª¹ à¾×èÍãËŒªØÁª¹ÊÒÁÒöÍÂًËÇÁ¡Ñº»†Ò ÙáÅÃÑ¡ÉÒµŒ¹¹éÓ áÅмÅÑ¡ ѹÊÙ‹¡ÒÃÍÍ¡“ ⩹´ªØÁª¹” ã¹à¢µ¾×é¹·Õè·Ñº«ŒÍ¹áÅÐÂѧäÁ‹ÁÕàÍ¡ÊÒÃÊÔ· Ôì

¡ÒèѴ·Ó¼Ñ§µÓºÅäÁ‹à¾Õ§ᤋà¾×èÍáÊ´§ãËŒàË繶֧¤ÇÒÁ¾ÂÒÂÒÁ¨Ñ´¡Òõ¹àͧ¢Í§ªØÁª¹à·‹Ò¹Ñé¹ ËÒ¡ÂѧÁÕ¤ÇÒÁÊÓ¤ÑÞµ‹Í¤ÇÒÁ໚¹ä» áÅÐÇÔ¶ÕªÕÇÔµ¢Í§¤¹áÁ‹·Òã¹Í¹Ò¤µÍÕ¡´ŒÇ à¹×èͧ¨Ò¡ªÒǵӺÅáÁ‹·ÒáË‹§¹ÕéÂѧ¤§µŒÍ§ÍÔ§ÍÒÈÑ·ÃѾÂҡøÃÃÁªÒµÔ㹡ÒôÓçªÕÇÔµ ·Ñé§à¡ÉµÃ¡ÃÃÁ áÅлÈØÊѵÇ� ´Ñ§¹Ñ鹡ÒèѴ¡ÒáÒÃ㪌»ÃÐ⪹�¾×é¹·ÕèËÇÁ¡Ñ¹ ¡ÒÃÊÌҧ¡Åä¡áÅС¯ÃÐàºÕº¢Í§·Ø¡¤¹ã¹ªØÁª¹¨Ö§à»š¹ÊÔè§ÊÓ¤ÑÞ

¡Ãкǹ¡ÒÃÁÕʋǹËÇÁ㹡ÒèѴ·Ó¼Ñ§µÓºÅáÁ‹·Ò ÍÓàÀÍáÁ‹Í͹ ¨Ñ§ËÇÑ´àªÕ§ãËÁ‹

คน.ใจ.บานกบกระบวนการวางผงตำบลคนแมทา

¡ÅØ‹Á ¤¹.ã¨.ºŒÒ¹ ͧ¤�¡Ã¾Ñ²¹ÒàÍ¡ª¹ (¾Íª.) áÅÐͧ¤�¡ÒúÃÔËÒÃʋǹµÓºÅáÁ‹·Ò ËÇÁ¡Ñ¹´Óà¹Ô¹â¤Ã§¡Òà 㹡ÒÃŧ¾×é¹·èÕè» ÔºÑµÔ§Ò¹Ã‹ÇÁ¡Ñº¤¹ã¹ªØÁª¹ áÅÐͧ¤�¡Ãµ‹Ò§æ 㪌¡Ãкǹ¡ÒÃÁÕʋǹËÇÁ¢Í§ªØÁª¹à»š¹á¹Ç¤Ô ËÅÑ¡ â´Â¡ÒÃ㪌 “¼Ñ§” ໚¹à¤Ã×èͧÁ×Í㹡ÒÃÊ×èÍÊÒÃáÅÐÊÌҧ¤ÇÒÁࢌÒã¨ÃÐËÇ‹Ò§¡Ñ¹¨¹¾Ñ²-¹Òä»ÊÙ‹¡ÒÃÇÒ§¼Ñ§â´ÂªØÁª¹à»š¹¼ÙŒ Ñ ¡ÒÃàͧ ¡ÅØ‹Á¤¹.ã¨.ºŒÒ¹ ໚¹à¾Õ§¼ÙŒÍӹǤÇÒÁÊдǡ ¡Ãе،¹¶ÒÁ áÅÐËÇÁÍÀÔ»ÃÒÂà¾×èÍãËŒà¡Ô »ÃÐà ç¹ ËÃ×Í¢ŒÍÊÃØ»ã¹áµ‹ÅСÃкǹ¡Ò÷Õèà¡Ô ¢Öé¹

ทมาของโครงการ

“ผนแผนดนแหงน เราขอดแลชวลกชวหลาน”ผงตำบล-ผงชวต และกระบวนการวางผงจดการทดนอยางมสวนรวม

“ผงตำบลคนแมทา” ÁÔ㪋໚¹à¾Õ§à¤Ã×èͧÁ×Í ËÃ×Íá¹Ç·Ò§ã¹¡Òû¯ÔºÑµÔà·‹Ò¹Ñé¹ Ëҡᵋ໚¹¼Ñ§·ÕèÁÕªÕÇÔµ·Õèà¡Ô´¨Ò¡¤ÇÒÁࢌÒ㨡Å䡢ͧ¡ÒÃÍÂًËÇÁ¡Ñ¹ ¡ÒÃÍÔ§ÍÒÈÑ¡ѹÃÐËÇ‹Ò§¤¹ã¹ªØÁª¹ áÅÐÃÐËÇ‹Ò§¤¹¡Ñº¸ÃÃÁªÒµÔ “¼Ñ§µÓºÅ¤¹áÁ‹·Ò” ¨Ö§à¡Ô´¨Ò¡¤¹áÁ‹·Ò·ÕèËÇÁ¡Ñ¹¤Ô´ ËÇÁ¡Ñ¹ÊÌҧ áÅÐËÇÁ¡Ñ¹ÇҧἹà¾×èÍÇÒ§ÃÒ¡°Ò¹Í¹Ò¤µ¢Í§ªØÁª¹¢Í§µ¹·Õè¨ÐÊÒÁÒöà´Ô¹·Ò§ä»ã¹·ÔÈ·Ò§·ÕèÁÑ蹤§ áÅÐÂÑè§Â×¹µ‹Íä»

·Ó¤ÇÒÁࢌÒ㨾×é¹·Õèŧ¾×é¹·ÕèÊÓÃǨ¢ŒÍÁÙÅ ŒÒ¹¡ÒÂÀÒ¾ ªÕÇÀÒ¾ Êѧ¤ÁÇѲ¹¸ÃÃÁ áÅÐͧ¤�¤ÇÒÁÃٌ㹪ØÁª¹·Ó¤ÇÒÁÃÙŒ Ñ¡ ¤ØŒ¹à¤Â¡Ñº¼ÙŒ¤¹+ÇÔ¶ÕªÕÇÔµ¢Í§¤¹áÁ‹·Ò

ÃǺÃÇÁ Ñ ÃкºáÅлÃÐÁÇżŢŒÍÁÙŵŒ¹·Ø¹¢Í§ªØÁª¹ áÅÐʋǹà¾ÔèÁàµÔÁ¨Ò¡§Ò¹ÊÓÃǨ¹ÓÁÒ Ñ Ãкºã¹ÃٻẺ¢Í§¼Ñ§á¼¹·Õè

Ñ ¡ÒâŒÍÁÙż‹Ò¹Ãкº “¼Ñ§” (Mapping)

àÊÇ¹Ò ·º·Ç¹ áÅÐáÅ¡à»ÅÕè¹àÃÕ¹ÃÙŒ

» ԺѵԡÒÃâ´ÂªØÁª¹ (Workshop)

กระบวนการ

แนวคด

¢ÂÒ¾ÃÁá´¹¤ÇÒÁÃÙŒ ÊÌҧ¤ÇÒÁࢌÒã¨ãËŒ¡ÅØ‹Á¤¹µ‹Ò§æ 㹪ØÁª¹ ·º·Ç¹á¹Ç¤Ô áÅзÔÈ·Ò§¢Í§ªØÁª¹¼‹Ò¹¡ÒÃáÅ¡à»ÅÕè¹àÃÕ¹ÃÙŒã¹Ç§àÊǹÒáÅÐàÇ·ÕªØÁª¹

ŧÁ×ͷӼѧ¢ŒÍÁÙŢͧᵋÅÐËÁÙ‹ºŒÒ¹â´ÂªÒǺŒÒ¹à»š¹¼ÙŒ·Óàͧ à¡Ô ¡ÒÃÍÀÔ»ÃÒ àʹÍá¹Ç¤Ô ·Ò§àÅ×Í¡áÅС¯ÃÐàºÕºà¾×èÍᡌ䢻ÞËҢͧªØÁª¹·Õ褌¹¾ºÀÒÂËÅѧ¡Ò÷Ӽѧ

12

คำถามสำคญ ?ของกระบวนการวางผงตำบลแมทา

แนวทางการทำงานตอไป ...กาวยางทผานมา...

¨Ò¡¡ÒâÂÒ¡ÒÃÁÕʋǹËÇÁ㹡ÒÃ Ñ ·Ó¼Ñ§àªÔ§» ԺѵԡÒà (Workshop)¹Óä»ÊÙ‹ “á¹Ç¤Ô à¡ÕèÂǡѺ¡ÒÃ Ñ ¡Ò÷Õè Ô¹à¾×èÍ¡ÒÃ Ñ ·Ó¼Ñ§µÓºÅ” ѧ¹Õé

à¾×èÍ໚¹á¹Ç·Ò§¡Ó¡Ñº·ÔÈ·Ò§¡ÒþѲ¹ÒÃкºâ¤Ã§ÊÌҧ¾×é¹°Ò¹ ¡ÒâÂÒµÑǢͧªØÁª¹ áÅкÃÔ¡ÒâÑé¹¾×é¹°Ò¹ ÃÇÁ¶Ö§¾×é¹·Õèà¡ÉµÃ¡ÃÃÁ/»ÈØÊѵÇ� áÅСÒÃ͹ØÃÑ¡É� Ô¹ ¹éÓ »†Ò â´ÂÊÌҧ¡Åä¡ ŒÇ¡ÒÃ Ñ ¡ÒÃÀÒÂã¹ÃРѺµÓºÅ ËÇÁ¡Ñº ͺµ.áÁ‹·Ò áÅÐÊˡó�à¡ÉµÃÂÑè§Â×¹áÁ‹·Ò à¾×èÍãËŒ¼Ñ§¡ÒÂÀÒ¾à¡Ô ¢Öé¹ä Œ

á¹Ç·Ò§àº×éͧµŒ¹ ¨Ð㪌 ”â¤Ã§ÊÌҧ¸¹Ò¤ÒêØÁª¹” ·ÕèÁÕÍÂÙ‹áŌǡÃРѺ໚¹“¸¹Ò¤Ò÷Õè Ô¹” ã¹ÃٻẺ¢Í§Êˡó�à¾×èÍ Ñ ¡Ò÷Õè Ô¹ â´Â¡Òà Ѿ×é¹·Õè੾ÒÐ (Zoning) à¾×èÍ¡ÒÃáÅ¡à»ÅÕè¹ ¢ÒÂ àª‹Ò ËÃ×Í«×éÍ ¡Ñº¼ÙŒ¤Ãͺ¤ÃͧÃÒÂà ÔÁ à¾×èÍ¡Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃ㪌·Õè Թ㹷ÔÈ·Ò§·Õè Õ¢Öé¹ ¡‹ÍÁÅÀÒÇÐ áÅÐÊÒõ¡¤ŒÒ§ÊÙ‹ÊÔè§áÇ´ÅŒÍÁ¹ŒÍÂŧ

1. ÍÐäúŒÒ§·Õè·ÓãËŒÇÔ¶Õ¤¹áÁ‹·ÒÍÂÙ‹ä Œ ŒÇÂ Õ áÅÐÍ‹ҧäà ?(àÈÃÉ°¡Ô / ·ÃѾÂÒ¡Ã / Êѧ¤ÁáÅÐÇѲ¹¸ÃÃÁ·ŒÍ§¶Ôè¹ / ÊØ¢ÀÒ¾)2. ÍÐä÷ÕèÁռšÃзºµ‹ÍªÕÇÔµ¤¹áÁ‹·Òã¹»¨ غѹ áÅÐÍ‹ҧäà ?3. ÁͧàËç¹Í¹Ò¤µ¢Í§¾×é¹·ÕèáÅÐÇÔ¶ÕªÕÇÔµ¢Í§¤¹áÁ‹·ÒÍ‹ҧäà ÍÐäèÐà¡Ô ¢Ö鹺ŒÒ§ ?4. ÍÐäÃ໚¹¹‹Ò¨Ð໚¹»ÃÐà ç¹Ã‹ÇÁ㹡ÒâѺà¤Å×è͹¡ÒÃ Ñ ¡ÒüѧÃРѺµÓºÅ ?

ãËŒà¡×éÍ¡ÙÅ«Ö觡ѹáÅСѹ ÃÐËÇ‹Ò§à¡ÉµÃÍÔ¹·ÃÕÂ�à¡ÉµÃàªÔ§à ÕèÂÇ »ÈØÊѵÇ�áÅзÕèÍÂÙ‹ÍÒÈÑÂ

ãËŒà¡Ô »ÃÐ⪹�ÊÙ§ÊØ + ÊÌҧáËÅ‹§¹éÓÊÓÃͧÃÑ¡ÉÒ¤ÇÒÁÊÐÍÒ´áÅÐÊÌҧ͋ҧà¡çº¹éÓà¾ÔèÁàµÔÁ

ÃͧÃѺ¡ÒÃà¡ÉµÃÍÔ¹·ÃÕÂ�ÀÒÂã¹µÓºÅ

á¹Ç·Ò§¡ÒÃá¡Œä¢à¡Ô ¢Öé¹â´Â¤ÇÒÁࢌÒ㨡Åä¡¡ÒÃÍÂًËÇÁ¡Ñ¹¢Í§ªØÁª¹

Ñ ÊÃþ×é¹·ÕèËÅÒ¡ËÅÒÂ

¨Ò¡¡Ò÷ӧҹËÇÁ¡Ñ¹¡ÑºªØÁª¹µÑé§áµ‹Çѹ·Õè6 ¡Ñ¹ÂÒ¹ 2554 ໚¹µŒ¹ÁÒ »ÃÐà´ç¹·Õ褌¹¾º áÅÐËÇÁáÅ¡à»ÅÕ蹡ѺªØÁª¹ ¾ºÇ‹Ò

- ªØÁª¹»ÃÐʺ»˜ÞËÒ¨Ò¡¡ÒâÂÒµÑǢͧ»ÈØÊѵÇ�ã¡ÅŒà¢µ·ÕèÍÂÙ‹ÍÒÈÑ 㹴ŒÒ¹ÁÅÀÒÇзҧàÊÕ§áÅСÅÔè¹ ÃÇÁ¶Ö§ÊÒÃà¤ÁÕµ¡¤ŒÒ§ã¹áËÅ‹§¹éÓ- ¡ÒâҴá¤Å¹áËÅ‹§¹éÓà¾×èÍ¡ÒÃà¡ÉµÃã¹Ë¹ŒÒáÅŒ§- ¢Ò´µÅÒ´ÃͧÃѺà¡ÉµÃÍÔ¹·ÃÕÂ�- ¡ÒâÂÒµÑǢͧ¾×é¹·ÕèÍÂÙ‹ÍÒÈÑÂã¹à¢µ»†ÒáÅкÃÔàdz¾×é¹·ÕèÃÔÁ¹éÓáÁ‹·Ò- ¾×é¹·Õè·Ó¡Ô¹Ê‹Ç¹ãËÞ‹ã¹à¢µµŒ¹¹éÓ Áѡ໚¹»ÅÙ¡¢ŒÒÇâ¾´«Öè§ÁÕ¡ÒÃ㪌ÊÒÃà¤ÁÕࢌÁ¢Œ¹- ¡Ò÷ÓÊǹà¡ÉµÃ໚¹á¹Ç·Ò§Ê‹§àÊÃÔÁãËŒà¡Ô´¡ÒüÅÔµ·Õè»ÅÍ´ÀѨҡÊÒÃà¤ÁÕ áÅÐà¾ÔèÁÃÒÂä´ŒãËŒà¡ÉµÃ¡Ã

จากปญหา...ส

แนวทางแกไขอยางมสวนรวม

Ñ ÊÃ÷ÃѾÂҡùéÓ

Ñ Ãкº¡ÒõÅÒ´

à¾×èÍ໚¹áç Ù§ã¨ãËŒà¡Ô ¡ÒÃŒҡÒüÅÔµ·Õè໚¹ÁÅÀÒÇÐÍÍ¡¨Ò¡à¢µªØÁª¹

¹Ó»ÃÐà ç¹·Õèàʹ͡ÅѺ令ØÂã¹ÃРѺËÁÙ‹ºŒÒ¹

¢ÂÒÂâ¤Ã§ÊÌҧ¾×é¹°Ò¹ (ä¿¿‡Ò+¶¹¹)

Ê×èÍÊÒõ‹ÍÀÒÂ㹪ØÁª¹

13

คำถามสำคญ ?ของกระบวนการวางผงตำบลแมทา

แนวทางการทำงานตอไป ...กาวยางทผานมา...

¨Ò¡¡ÒâÂÒ¡ÒÃÁÕʋǹËÇÁ㹡ÒÃ Ñ ·Ó¼Ñ§àªÔ§» ԺѵԡÒà (Workshop)¹Óä»ÊÙ‹ “á¹Ç¤Ô à¡ÕèÂǡѺ¡ÒÃ Ñ ¡Ò÷Õè Ô¹à¾×èÍ¡ÒÃ Ñ ·Ó¼Ñ§µÓºÅ” ѧ¹Õé

à¾×èÍ໚¹á¹Ç·Ò§¡Ó¡Ñº·ÔÈ·Ò§¡ÒþѲ¹ÒÃкºâ¤Ã§ÊÌҧ¾×é¹°Ò¹ ¡ÒâÂÒµÑǢͧªØÁª¹ áÅкÃÔ¡ÒâÑé¹¾×é¹°Ò¹ ÃÇÁ¶Ö§¾×é¹·Õèà¡ÉµÃ¡ÃÃÁ/»ÈØÊѵÇ� áÅСÒÃ͹ØÃÑ¡É� Ô¹ ¹éÓ »†Ò â´ÂÊÌҧ¡Åä¡ ŒÇ¡ÒÃ Ñ ¡ÒÃÀÒÂã¹ÃРѺµÓºÅ ËÇÁ¡Ñº ͺµ.áÁ‹·Ò áÅÐÊˡó�à¡ÉµÃÂÑè§Â×¹áÁ‹·Ò à¾×èÍãËŒ¼Ñ§¡ÒÂÀÒ¾à¡Ô ¢Öé¹ä Œ

á¹Ç·Ò§àº×éͧµŒ¹ ¨Ð㪌 ”â¤Ã§ÊÌҧ¸¹Ò¤ÒêØÁª¹” ·ÕèÁÕÍÂÙ‹áŌǡÃРѺ໚¹“¸¹Ò¤Ò÷Õè Ô¹” ã¹ÃٻẺ¢Í§Êˡó�à¾×èÍ Ñ ¡Ò÷Õè Ô¹ â´Â¡Òà Ѿ×é¹·Õè੾ÒÐ (Zoning) à¾×èÍ¡ÒÃáÅ¡à»ÅÕè¹ ¢ÒÂ àª‹Ò ËÃ×Í«×éÍ ¡Ñº¼ÙŒ¤Ãͺ¤ÃͧÃÒÂà ÔÁ à¾×èÍ¡Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃ㪌·Õè Թ㹷ÔÈ·Ò§·Õè Õ¢Öé¹ ¡‹ÍÁÅÀÒÇÐ áÅÐÊÒõ¡¤ŒÒ§ÊÙ‹ÊÔè§áÇ´ÅŒÍÁ¹ŒÍÂŧ

1. ÍÐäúŒÒ§·Õè·ÓãËŒÇÔ¶Õ¤¹áÁ‹·ÒÍÂÙ‹ä Œ ŒÇÂ Õ áÅÐÍ‹ҧäà ?(àÈÃÉ°¡Ô / ·ÃѾÂÒ¡Ã / Êѧ¤ÁáÅÐÇѲ¹¸ÃÃÁ·ŒÍ§¶Ôè¹ / ÊØ¢ÀÒ¾)2. ÍÐä÷ÕèÁռšÃзºµ‹ÍªÕÇÔµ¤¹áÁ‹·Òã¹»¨ غѹ áÅÐÍ‹ҧäà ?3. ÁͧàËç¹Í¹Ò¤µ¢Í§¾×é¹·ÕèáÅÐÇÔ¶ÕªÕÇÔµ¢Í§¤¹áÁ‹·ÒÍ‹ҧäà ÍÐäèÐà¡Ô ¢Ö鹺ŒÒ§ ?4. ÍÐäÃ໚¹¹‹Ò¨Ð໚¹»ÃÐà ç¹Ã‹ÇÁ㹡ÒâѺà¤Å×è͹¡ÒÃ Ñ ¡ÒüѧÃРѺµÓºÅ ?

ãËŒà¡×éÍ¡ÙÅ«Ö觡ѹáÅСѹ ÃÐËÇ‹Ò§à¡ÉµÃÍÔ¹·ÃÕÂ�à¡ÉµÃàªÔ§à ÕèÂÇ »ÈØÊѵÇ�áÅзÕèÍÂÙ‹ÍÒÈÑÂ

ãËŒà¡Ô »ÃÐ⪹�ÊÙ§ÊØ + ÊÌҧáËÅ‹§¹éÓÊÓÃͧÃÑ¡ÉÒ¤ÇÒÁÊÐÍÒ´áÅÐÊÌҧ͋ҧà¡çº¹éÓà¾ÔèÁàµÔÁ

ÃͧÃѺ¡ÒÃà¡ÉµÃÍÔ¹·ÃÕÂ�ÀÒÂã¹µÓºÅ

á¹Ç·Ò§¡ÒÃá¡Œä¢à¡Ô ¢Öé¹â´Â¤ÇÒÁࢌÒ㨡Åä¡¡ÒÃÍÂًËÇÁ¡Ñ¹¢Í§ªØÁª¹

Ñ ÊÃþ×é¹·ÕèËÅÒ¡ËÅÒÂ

¨Ò¡¡Ò÷ӧҹËÇÁ¡Ñ¹¡ÑºªØÁª¹µÑé§áµ‹Çѹ·Õè6 ¡Ñ¹ÂÒ¹ 2554 ໚¹µŒ¹ÁÒ »ÃÐà´ç¹·Õ褌¹¾º áÅÐËÇÁáÅ¡à»ÅÕ蹡ѺªØÁª¹ ¾ºÇ‹Ò

- ªØÁª¹»ÃÐʺ»˜ÞËÒ¨Ò¡¡ÒâÂÒµÑǢͧ»ÈØÊѵÇ�ã¡ÅŒà¢µ·ÕèÍÂÙ‹ÍÒÈÑ 㹴ŒÒ¹ÁÅÀÒÇзҧàÊÕ§áÅСÅÔè¹ ÃÇÁ¶Ö§ÊÒÃà¤ÁÕµ¡¤ŒÒ§ã¹áËÅ‹§¹éÓ- ¡ÒâҴá¤Å¹áËÅ‹§¹éÓà¾×èÍ¡ÒÃà¡ÉµÃã¹Ë¹ŒÒáÅŒ§- ¢Ò´µÅÒ´ÃͧÃѺà¡ÉµÃÍÔ¹·ÃÕÂ�- ¡ÒâÂÒµÑǢͧ¾×é¹·ÕèÍÂÙ‹ÍÒÈÑÂã¹à¢µ»†ÒáÅкÃÔàdz¾×é¹·ÕèÃÔÁ¹éÓáÁ‹·Ò- ¾×é¹·Õè·Ó¡Ô¹Ê‹Ç¹ãËÞ‹ã¹à¢µµŒ¹¹éÓ Áѡ໚¹»ÅÙ¡¢ŒÒÇâ¾´«Öè§ÁÕ¡ÒÃ㪌ÊÒÃà¤ÁÕࢌÁ¢Œ¹- ¡Ò÷ÓÊǹà¡ÉµÃ໚¹á¹Ç·Ò§Ê‹§àÊÃÔÁãËŒà¡Ô´¡ÒüÅÔµ·Õè»ÅÍ´ÀѨҡÊÒÃà¤ÁÕ áÅÐà¾ÔèÁÃÒÂä´ŒãËŒà¡ÉµÃ¡Ã

จากปญหา...ส

แนวทางแกไขอยางมสวนรวม

Ñ ÊÃ÷ÃѾÂҡùéÓ

Ñ Ãкº¡ÒõÅÒ´

à¾×èÍ໚¹áç Ù§ã¨ãËŒà¡Ô ¡ÒÃŒҡÒüÅÔµ·Õè໚¹ÁÅÀÒÇÐÍÍ¡¨Ò¡à¢µªØÁª¹

¹Ó»ÃÐà ç¹·Õèàʹ͡ÅѺ令ØÂã¹ÃРѺËÁÙ‹ºŒÒ¹

¢ÂÒÂâ¤Ã§ÊÌҧ¾×é¹°Ò¹ (ä¿¿‡Ò+¶¹¹)

Ê×èÍÊÒõ‹ÍÀÒÂ㹪ØÁª¹

14

ฟนบานยานเวยงเชยงใหม“งานอนรกษเมองเกาและมรดกทางวฒนธรรมในพนทสเหลยมคเมองท

เรมจากคนในพนท”

เรมจากทางหอศลปพยายามรวมกลมคน ทำางานอนรกษทมความ

สนใจและกำาลงทำางานอยจรง เพอประสานการทำางานของทมเลกๆ

ใหเปนภาพใหญ

คน.ใจ.บานเปนหนงในภาคทวา เปนกลมทถนดการทำางาน

รวมกบคน หนงมตทการอนรกษอยางยงยนใหความสำาคญ

ประกอบกบมมมองของสถาปนกแบบคน.ใจ.บานทมองเหน

ศกยภาพในการอนรกษเมองในดานงานสถาปตยกรรมภม-

ทศน วฒนธรรม และโครงสรางเมองทเชอมโยงกนดวยคน

พนท และเวลา

1 ราง “นโยบายการอนรกษ” ทมาจากคนในพนท

2 กลไกการอนรกษทเกดขนจากการดแลหนาบาน

ของทกคน ทกภาคสวน

กอใหเกดการจดการ การเปลยนแปลง การ

พฒนาเศรษฐกจสงคม และการอนรกษ รวมกน

เปาหมายโครงการ

15

วธการดำาเนนงาน

สำารวจคนหาอตลกษณศกยภาพ

ผานลกษณะทางกายภาพ และมรดกทจบตองไมได ใน

ความสมพนธของ คน-เวลา-พนท

สอสารเผยแพร เพอกำาหนดแนวทาง (trend setter)

เกยวโยงหนวยงานและภาคทเกยวของ

รวบรวม KEY PERSONs

บทบาทคน.ใจ.บาน

หอศลปวฒนธรรม เมองเชยงใหม

กลม คน.ใจ.บาน , กลมคนตวเลกกบการอนรกษ , เขยว

สวย หอม , กลมรกษลานนา , กลมเมอง เมอง

สำารวจ ทำาเอกสาร เผยแพร จดกจกรรม ฟนฟวฒนธรรม

ผานคน พนทสเขยว ตนไมใหญ การอนรกษ อนรกษงาน

ลานนา เพอสงแวดลอม No foam for food

ถอดองคความรและสงทนาสนใจจากคนในเมองเกา เพอ

เปนฐานขอมลทมมตของคนผานกระบวนการเกบขอมล หรอ

กจกรรมทสรางการมสวนรวม

ประสานงาน ภาคหนวยงาน และเครอขาย

นบานยานเวยงเชยงใหม

ฟ

16

หอประวตศาสตร

“เรองเลาประวตศาสตรจากประสบการณชวต ทใหขอคด

กบคนยคปจจบน”

บานปประสทธ

วตถประสงค

จากความตงใจของครอบครวของ คณพอประสทธ ธนพฒนากล ทตองการปรบปรงพนทบาน

ของครอบครวใหม กจกรรมตาง ๆ ตามความสามารถของคนในครอบครว เพอเกดประโยชน

กบพนองชาวจนทบรและนกทองเทยว ไมวาจะเปน เกสทเฮาสจนทงาม มมกาแฟพอด โรงเรยน

สอนตดเสอ เพญวด และ หอนทรรศการประวตศาสตรบานปประสทธ

ครอบครวจงไดรวมงานกบบรษทปาเหนอสตดโอ ในการจดการพนทสภาพแวดลอม ของบาน

ทจนทบร ในบรรยากาศ ธรรมชาต และในการออกแบบ การจดแสดงเนอหานทรรศการ

ประวตศาสตรจาก ประสบการณของคณปนเอง กลม คน.ใจ.บาน ไดมสวนรวมในการถอด

ความรและออกแบบ นทรรศการประวตศาสตร ทนอกจากผชมจะไดความร แลวยงจะได

เขาใจรากเหงาและวถชวตของคนทองถน และขอคดทมประโยชนกบการดำารงชวตในปจจบนใน

บรรยากาศธรรมชาตพนถนของจงหวดจนทบร

17

กระบวนการ

อประวตศาสตรบานปประสทธ

ห

ทำาความเขาใจ + ออกแบบ

กรอบเนอหานทรรศการรวมกบคนในครอบครว

ออกแบบ การจดแสดงนทรรศการ

จากเรองราวทคณปเลา

ออกแบบ รายละเอยดและวธการจดนทรรศการ

ในรปแบบทป สามารถทำาไดเอง

ใหการดแลนทรรศการ และการผลตผลงาน

เพอจดแสดง เปนกจวตรประจำาวนทปทำาแลวมความสข

นทรรศการประวตศาสตรประวตศาสตรทเลาถง

ความเปนมาของคนและเมองจนทบร

นทรรศการเรองเลาเขาใจชวตเรองเลาของคนจนทบรจากเลก

จนโตผานประวต รปภาพเกาและของสะสมของคณพอประสทธ

หองทำางานนกประวตศาสตรมมประดษฐงานศลปะและสงของท

ใชตกแตงบานและนทรรศการและยงเปนมมพดคยทตอนรบนก

ประวตศาสตร ทกรน

มมพอดรานกาแฟมมสบายๆของลกในบรรยากาศแบบพนบาน

จนทบรและใชสมนไพรทแมปลกมาปรงในกาแฟและเคกอกดวย

สวนคณแมทวบรเวณบานคณแมจะปลกตนไมแตละประเภทให

เหมาะกบมมตางๆเชนไมพนถนทเปนสวนหนงของนทรรศการ

ประวตศาสตรของคณพอ ไมหอมทเสรมบรรยากาศให เกสท

เฮาส และสมนไพรและพชผกททานกนในครอบครว

ºŒÒ¹ÈÑ¡ÂÀÒ¾

HOUSE OF POTENTIALITY

HOUSE OF POTENTIALITY

18

โครงการออกแบบอยางมสวนรวม“การถายทอดเรองราวของ

กลมผพการทสรางพนทของตวเอง ผานการกระบวนการพฒนาผลตภณฑ”

บานศกยภาพ

วตถประสงค

กลมบานศกยภาพเปนการรวมกลมคนพการทรวมสรางพนทโอกาสของตวเองโดย

มแนวคดและวธดำาเนนงานเพอ สนบสนนโอกาสและเปดพนทกลางเพอเผยศกยภาพ

ผพการ เปนศนยกลางเชอมตอหนวยงานและกลมผพการดวยกนเอง บานศกยภาพ

จดตงขนในป 2552 จนถงปจจบน มผพการเขารวมกลม 8 คนไดรบเงนกแบบ

ไรดอกเบยจาก โครงการ Unlimited เปนทนตงตนในการขยายกจการงานไมไป

สผลตภณฑสบ สบสมนไพร FAR FARRIS ผลตภณฑ ออแกนก ทผลตเอง

อยางพถพถน ทงกลมรวมกนทำาเพอสรางงาน อาชพ อนาคต และหลกประกนท

มนคงในชวต สถาปนกกลมคนใจบานไดมโอกาสรวมงานในสวนของการพฒนา ทม

ผลตภณฑ และบรรจภณฑ โดยการการดงเอา เรองราวของกลมออกมาเผยแพร

เรองราวพรอมไปกบตวสนคา

วธการอ อ ก แ บบ ก ร ะ บ ว น ก า ร พ ฒ น า

ผลตภณฑอยางมสวนรวมเพอนำาไปส

การพฒนากลมบานศกยภาพและเปด

พนทโอกาส แกผพการอยางยงยน

19

กระบวนการ1.ทำาความรจกและเขาใจกลมรจกศกยภาพของสมาชกแตละคน

2.ปญหาและศกยภาพรวมดงเปาหมายรวมของกลม

3.วางแผนดำาเนนงานรวมกนใชความสามารถสมาชกแตละ คนใหเปนประโยชน

4.พฒนาผลตภณฑควบคไปกบการพฒนาทม

5.เกดพนทโอกาสผพการสามารถแสดงศกยภาพตวเองออกมา

ในสถานะทเทาเทยม

ผลโครงการยงอยในขนตอนดำาเนนการ

ภายใตโจทยทวา ทำาอยางไรใหกระบวนการ

ออกแบบชวยกระตนกระบวนการกลมและการ

ดำาเนนงานมระบบและเขมแขงขน รวมถง สนคาท

เผยแพรออกไปใหเปยมดวยสรรพคณพรอม พกพา

เรองราวดๆของผผลตตดไปดวย

ขอเสนอแนะการทำางานกบกลมเฉพาะมรายละเอยดทตองระมดระวง

และพลกแพลงวธการอยตลอดเวลา โดยการรบฟงหรอ

ไขขอกงวลใจเลกนอยกอนเรมกระบวนการเปนสงสำาคญท

จะทำาใหผเขารวมมสมาธและสงตรงหนาไดด

บรรจภณฑ ทใชศกยภาพ

ของกระดาษเปนโครงสราง

พบยดโดยไมใชกาว

โลโกไหมเอยมของฟารฟารรส

แบรนดทเปนมตรกบสงแวดลอม

ครงการออกแบบอยางมสวนรวม บานศกยภาพโ

โครงการออกแบบอยางมสวนรวม“การถายทอดเรองราวของ

กลมผพการทสรางพนทของตวเอง ผานการกระบวนการพฒนาผลตภณฑ”

20

โครงการออกแบบอยางมสวนรวม

“ผงชมชนเพอการอยรวมอยางรกษา พฒนาพนทและคณภาพชวต”

โฉนดชมชน 5 ชมชนนำารอง กทม.

เมอชมชนลกขนมาดแลกนเอง เกดเครองมอ-พนทเจรจา นา ไปสการจดการพนทระดบเมอง บนพนทลำารางสาธารณะ ของ 5 ชมชนนำารอง ไดแก ชมชนบางนา ชมชนหลวงวจตร ชมชนเพชรคลองจน

ชมชนหลง สน.ทองหลอ และชมชน โรงหวาย ในเขตกรงเทพโดยความ รวมมอของ เครอขายสลมสภาค

และสถาปนก กลม คน.ใจ.บาน การออกแบบผงชมชนรวมกน แตละพนทมขดจำากดและ ความทาทายการ

จดการแตกตางกนไป

การออกแบบผงชมชนรวมกน เปนสงแรกทชมชนสามารถแสดง ใหเหนความเขมแขงการลกขนมาดแลพนท

ของตวเอง โดยการวางแผน จดการชมชนทชดเจน ซงสามารถใชเปนเครองมอ ยนเสนอทางออกรวมกบ

หนวยงาน ทงภาครฐและเอกชนรวมถงภายในชมชนเองได อาจเปนไปในรปแบบ สมปทานเชาในระยะยาว

แบงปนทดนกบเอกชน โฉนดชมชน หรอการหาพนทใหมรองรบ

วตถประสงค

โครงการออกแบบอยางมสวนรวมโฉนดชมชน 5 ชมชนนำารอง กทม.

21

ตวอยางการปรบปรงบาน

พนท ชมชน สน. ทองหลอ

วธการออกแบบกระบวนการวางผงควบค

ไปกบการสรางความเขมแขง ของ

ชมชนบนแนวคดการอยอยางดแล

รกษ1

ทำาความรจกและเขาใจชมชน

รจกขอบเขตตนเอง/เพอนบาน/

หนวยงานทดแล

ปญหาและศกยภาพรวม

ดงโจทยรวมของชมชนออกมา

แนวทางการแกปญหาและเชดชศกยภาพทม

หาวธแกไขรวมกน รวมถงขบเนนศกยภาพ

ของชมชน สรางวนยทางเลอกและขอตกลง

การอยอาศยรวม

แกภาพใหญ ระดบเมอง

อยทเดม/หาทใหม/ทางเลอกอนๆทนอกเหนอ

ขนอยกบหลายฝายหลายระดบท

จะรวมกนชวยแก การเรมตนของ

ชมชนนบเปนจดเรมทจะแกไขปญหา

ในระยะยาว

แลวสลม?

กระบวนการอยด หากเปนการจดการของบานหลงเดยว อาจมองไมเหนความเปน

ไปได แตเมอมองหลายๆทางจากหลายๆคนและศกยภาพของชมชน ก

สามารถสรางความเปลยนแปลงได

อยอยาง คงประโยชน ผงชมชนทคงประโยชนเดมคอการระบายนำา และ

เอออารตอผอยอาศยโดยการอลมอลวย ใหบานปนทบบางสวนแลวกน

เปนทางเดนแทนทจะตองรอสรางทงหลง โดยตกลงเปนขอปฏบตรวมกน

ทงชมชน

อยอยางรกษาดแล ทประชมชมชนของ ชมชนทองหลอใชพนทรวมกบ

สน.ทองหลอ โดยการยมพนทพรอมไปกบการรกษา ดแล พนทขาง

เคยงไปดวย เชน การทำาทปดรางระบายนำาขางเคยง ปลกพชและจด

ทศนยภาพสถานท

22

โครงการออกแบบอยางมสวนรวม

“ผงชมชน ผงชวตส�าหรบหลายชวงอายคน”

ชมชนกลมรมทางรถไฟพฒนา เชยงใหม

“ลงนพ”

ชาวชมชนกลมรมทางรถไฟพฒนา

“บานลงเอาแบบน ลกสาวลงตดให ลกสาวลงทำาเอง”

กระบวนการออกแบบอยางมสวนรวม โดยการสรางความเขาใจรวมกนของพนองในชมชน ซงเปน

เจาของพนท คอหวใจหลกในการทำางาน โดยการใชกระบวนการออกแบบเปนเครองมอ ใหชาวบาน

ไดออกแบบ และสราง บาน และชมชน ทพวกเขาจะตองอยอาศยรวมกน โดยสถาปนกทำาหนาทเปน

เพยงผออกแบบเครองมอในการทำางาน ใหคำาแนะนำา แตแนวความคดหลกทงหมดจะมาจากความ

ตองการของชาวบานจรง ๆ ตลอดจนกระบวนการประสานงาน และการกอสราง จะเปนการทำางาน

รวมกนของชาวบานผานรปแบบชางชมชน ซงการทชาวบานไดมสวนรวมในกระบวนการทงหมด จะ

ทำาใหชาวบานมความเขาใจกระบวนการ และสามารถดแล และจดการกบชมชน รวมกนไดอยางยงยน

แมวา กลมสถาปนก หรอ NGO ทำางานแลวเสรจและไดออกจากพนทแลว

23

วตถประสงค

ในปจจบนพนทชมชนรถไฟ จงหวดเชยงใหม ซงตงอยในทดนของการรถไฟแหงประเทศไทย ซงม

ชาวบานอาศยแบบไมมกรรมสทธในทดนอย 144 หลงคาเรอน และจากนโยบายของการรถไฟท

ตองการใชพนทใหเกดรายไดมากทสด จงไดมการเคลอนไหวเพอขอคนพนท ทถกบกรกจากเอกชน

เพอพฒนาใหเกดรายได การรถไฟแหงประเทศไทย จงมการเจรจารวมกบชาวบาน ในการขอคน

พนท โดยมทางเลอกคอ การปรบผงของชมชนใหม ในพนทเดมแตมขนาดเลกลง โดยทชมชนจะได

กรรมสทธในการเชาทดนระยะยาวจากการรถไฟ และไดรบการสนบสนนจากโครงการบานมนคง

ซงชาวบานในชมชนสวนหนงตอบรบและเขารวมโครงการจำานวน 61 หลงคาเรอน

โดยทชาวบานทำางานรวมกบเครอขายเพอนรวมงาน(POP) ในการทำาตามกระบวนการ

อยางตอเนองและในสวนของกระบวนการออกแบบผงชมชน และบาน กลมคนใจบานไดเขาไปมสวน

รวมในการจดกระบวนการทำางานรวมกบชาวบาน คอการออกแบบอยางมสวนรวม เพอใหไดผงชมชน

และแบบบาน ทเหมาะสมกบการอยอาศยและสอดคลองกบวถชวตของชาวบานอยางยงยนตอไป

“เรากอยากจะอย อยากจะมนคงในชวต ทกคนไมใชทำาแตเพอตวเรา แตทำาไวเพอใหลกหลานอยตอไป”“แมแดง ขนณาลย”

ผนำาชมชนกลมรมทางรถไฟพฒนา

แนวความคดหลก

ครงการออกแบบอยางมสวนรวมชมชนกลมรมทางรถไฟพฒ

นาเชยงใหมโ

24

เครองมอและวธการสำาหรบเครองมอทใชในกระบวนการนน จดประสงคกเพอใหเกดการสอสารไปในทางเดยวกนทงกบ

เราและชาวบาน โดยหลกๆแลวกจะเปนเครองมอทเกยวกบทางสถาปตยกรรม ซงวาดวยการแสดงรป

แบบทางกายภาพทงใน 2 มต และ 3 มต และนำาไปสเปาหมายทางจนตภาพ (มวนอก มวนใจ) ตอไป

ตารางสำาหรบออกแบบบาน

ตารางอยางงายสำาหรบการออกแบบบาน

โดยชองหนงชองในตารางแทนขนาดจรง

1x1 เมตร

หนจำาลอง

ถาคยกนดวยแบบไมรเรอง กตองหน

จำาลองนแหละ 1x1 เมตร

ภาพถายทางอากาศ แผนทชมชน

ใชสำาหรบอางองในการเดนสำารวจพนท

กระดาษ ส กาว

กรรไกร เครองมอ

สำาคญของการมสวน

รวม ใชในการถายทอด

ความคดออกมาเปนสง

ทจบตองไดเทปวด เชอกฟาง

ถงเวลานกตองวดใหรกนไป

กลองวดโอสำาหรบเกบภาพกระบวนการ

กระบวนการออกแบบผงชมชนสำารวจชมชนสำารวจชมชนเพอใหเราเขาใจพนททางกายภาพในระดบหนง

สามารถมองเหนภาพรวมได และสามารถเสนอทางเลอกใหมๆ

ทชาวบานนกไมถงได

ออกแบบผงสงสำาคญของการออกแบบผง คอทกคนเกดการเรยนรทจะ

แบงปนพนทกนอยางเหมาะสม เรมรศกยภาพตวเอง วาตนเอง

สามารถทำาอะไรได

ทำาหนจำาลองผงการทำาหนจำาลองผงชมชน นนเปนการสรปรวบยอด ผง

ทงหมดทไดทำารวมกนมา ใหออกมาเปนรปทางกายภาพ เพอ

การสอสารทงายขน

กระบวนการออกแบบบานสรางความเขาใจเรองกฎหมายและพนทพนฐานของกฎหมายทชาวบานจะตองรกคงไมพนเรองของ

ระยะตางๆ ทงชนาดของบาน ขนาดของพนท และระยะรน

ทำาหนจำาลองบานโดยเจาของบานหลงจากทพอจะเรมเขาใจการออกแบบ แบบ 2 มตกน

แลว ซงมความกวาง ความยาวเปนสวนประกอบสำาคญ

ในขนตอไป กมาเรมการออกแบบ ทเปน 3 มตกน โดย

เพมความสงเขาไปดวย

ออกแบบบานในกระดาษการทำาหนจำาลองผงชมชน นนเปนการสรปรวบยอด ผง

ทงหมดทไดทำารวมกนมา ใหออกมาเปนรปทางกายภาพ

เพอการสอสารทงายขน

ทำาหนจำาลองบานโดยชมชนทำาหนจำาลองดวยวสดทถาวรมนคงมากขน ประกอบกบ

ฝมอเชงชาง ในการเลอยไม ตอกตะปของชางชมชน

25

กระบวนการวางแผนการกอสรางสำารวจราคาวสดไมเฉพาะแตกบทมชางเทานน ทมการเงน ทมบรหารวางแผนจดการ

หรอลกบานทวไป กสามารถมารวมกนกนสำารวจราคาวสดได

ถอดราคาวางแผนกอสรางโดยหลกๆ หวใจสำาคญของกระบวนการน กเพอทจะใหชาวบานเขาใจ

แบบ และสามารถถอดแบบนน ออกมาเปนปรมาณวสด และราคาได

ผลการทำางานดวยนำาพกนำาแรงของชาวบานทกคน ทำาใหในทสดกไดแบบบาน และ

รปแบบการอยอาศยของทกคนออกมาเปนทนาพอใจ และไดเซนต

สญญาเชาทดนเปนระยะเวลา 30 ป กบการรถไฟสมความมงมาด

ปรารถนาทรอกนมา 13 ป และจากความรวมมอรวมแรงของทมชาง

ในชมชน ทชวยกนถอดแบบการกอสราง เพอยนของบประมาณการ

กอสรางจากทาง พอช.(สถาบนพฒนาองคกรชมชน) จนไดรบการ

อนมตเงนงบประมาณตามทตงใจไว จากนความฝนทอยากจะมบานท

มนคงเปนของตนเองคงมาถงครงทางแลว ยงเหลอบทเรยนบทใหญ

อกสองสามบทททกคนตองผานและเชอวาจะผานไปไดทกคนเชนกน

ของฝากจากการทำางานบางทสงทเราทำาอยอาจจะไมใชแคออกแบบผงชมชนและบานใน

ระหวางนนเรากลบมเพอนบานเพมมาดวยถง 61 หลง ลองคดดวา

ถาเมองทงเมองเปนเพอนบานกนหมดจะดขนาดไหน!

¡Å‹ØÁÃÔÁ·Ò§Ã¶ä¿¾Ñ²¹Ò

ครงการออกแบบอยางมสวนรวมชมชนกลมรมทางรถไฟพฒ

นาเชยงใหมโ

26

โครงการออกแบบอยางมสวนรวม

“ความเปลยนแปลงทางสถาปตยกรรมทสงผลตอ การตระหนกถงคณคาของการมชวต”

บานมนคงคนไรบาน

โครงการนเกดจาก กระบวนการความเคลอนไหวของเครอขายคนไรบาน

โดยสลมสภาค ทเสนอใหรฐบาลสนบสนน “โครงการบานมนคงสำาหรบ

คนไรบาน” เพอเปนทตงหลกหรอซกซอมการมบานกอนออกไปมบานจรง

เปนของตวเอง การจะมบานกตองมการออกแบบทตอบรบกบวถชวต ทาง

สลมสภาค และมลนธพฒนาทอยอาศยจงเชอมตอกบกลมสถาปนกสอง

กลม ใหดแล สองพนทคอ กรงเทพ โดยกลม openspace และ เชยงใหม

โดยสถาปนก กลม คน.ใจ.บาน

วตถประสงคสรางความเขาใจวถชวตของพนองคนไรบาน

เพอออกแบบตนแบบการอยอาศยอยาง

ยงยน รวมถงศกษารวบรวมและเผยแพร

กระบวนการทำางานเชงทดลอง นนคอการ

ออกแบบอยางมสวนรวมทหยบใชความ

เปลยนแปลงทางสถาปตยกรรมเปนเครอง

มอใหพนองคนไรบานตระหนกรถงคณคา

ของตวเองและเปาหมายของการมชวต

คนไรบาน* คนกลมหนงในเมองทไมม

ทอยอาศยเปนของตนเองและหลบนอน

ในทสาธารณะ เชน สวนสาธารณะ รม

ทางเทา ใตทางดวน ฯลฯ โดยเนนผท

หลบนอนในทสาธารณะเปนเวลานาน

มากกวา 3 เดอน ไมใชคนวกลจรต

ไม ใช ผ ท เพ ง เดนทางจากตางจ งหวด

โตะหมากฮอสตวเดยว

ทำาลงๆ ผมคยกนได

1.ทำาความรจกเขาใจ พฤตกรรม

วถชวต

2.สำารวจสภาพปจจบน เขาใจ

สภาพจรง วเคราะห หาขอตกลงรวม

3 . ทำ า แ ผ นป ร บ ป ร ง ศ น ย เหนลำาดบ วธการ และภาพการ

เปลยนแปลงรวมกน

4.ลงมอปรบปรงศนยรวมกน สรางความเปลยนแปลงทางกายภาพ

27

เปาหมายสงสดเพอพนองคนไรบานไดกลบส

สงคมอกครง

เย! คราวนสงคมกจะม

ทรพยากรบคคลเพม

ลดเงนอดหนนจากภาครฐลดปญหาสงคม

วธการ ออกแแบบลำาดบขนความเปลยนแปลงทางสถาปตยกรรมควบคไป

กบการสรางความภาคภมใจและดงคณคาของสมาชกออกมาโดยกระบวนการม

สวนรวม

กระบวนการ

ผลเราไดศนยเดมทเอยมออง ลงๆ ผมคยกนมากขน ทกคนเรม

มเงนออมและพดถงอนาคต ความฝนและความหวงกนบอยขน

หมายถงการสรางความเปลยนแปลงทางดานกายภาพ

สถาปตยกรรมมสวนสรางมตความสมพนธภายในกลมและ

สรางความเปลยนแปลงภายในตวสมาชกในเรองการดำาเนน

ชวตและความหวง เรองการลกขนมาพฒนาชวตตนเองได

ปงปงเปนคนเลาเลาใหฟงเองครบ

ครงการออกแบบอยางมสวนรวมบานมนคงคนไรบานโ

28

29

เมองเปนเรองของทกคน

30

ตดตอ: 13/2 ถ.ววลายซอย 5 ต.หายยา

อ.เมอง จ.เชยงใหม 50100

email: konjaibaan@gmail.com

www.facebook/konjaibaan

www.konjaibaan.com

31

32