Predavanje 1 Uvodno predavanjevggs.rs/gradjevinski_odsek/predmeti_ispiti/arhitektonske... · 2020....

Predavanje 1 Uvodno predavanje

GRADITELJSTVO je u najširem smislu umeće građenja radi stvaranja organizovanih prostora za boravak ljudi ili za različite druge svrhe i potrebe. GRAĐEVINARSTVO je privredna grana koja se bavi projektovanjem i izvođenjem građevinskih objekata te ispitivanjem zemljišta i materijala u građevinske svrhe; - u širem smislu obuhvata još i industriju građevinskih mašina, građevnog

materijala i opreme.

- Proizvodne organizacije u u građevinarstvu čine projektni biro i zavodi, građevninska poreduzeća za visokogradnju, građevinska preduzeća za niskogradnju, preduzeća za montažu i preduzeća za završne građevinske radove. Naučno istraživačkim radom bave se građevinski instituti.

GRAĐENJE je izvođenje radova: -pripremnih radova, -zemljanih radova, -radova na izradi građevinskih konstrukcija, -građevinsko-instalaterskih radova, -građevinsko-završnih radova, -radova na ugradnji građevnih proizvoda, -ugradnji postrojenja ili opreme, te drugih radova -radi podizanja nove građevine, -rekonstrukcije, adaptacije i održavanja postojeće građevine -ili radi promene stanja u prostoru

- Osnovni elementi visokogradnje - koji su predmet izučavanja su unutrašnji prostor, koji služi određenoj nameni, i spoljašnje telo + omotač, koji svojom komponentom ostvaruje i zaštićuje unutrašnji prostor,

- Kompozicijsko - oblikovnom komponentom ti se elementi usklađuju u

pojedine delove građevine i zatim povezuju u harmoničnu celinu . - Najvažniji su oni delovi zgrade koji preuzimaju, nose i na temeljno tlo

prenose pojedinačna opterećenja i celokupno opterećenje. - To su konstruktivni ili nosivi elementi koji se iz praktičnih ili estetskih

razloga nadopunjavaju drugim, nenosivim elementima (pregrade, malter, obloge, podovi, krovni pokrivač itd.)

- Najvažnije opterećenje koje jedna konstrukcija mora preneti je statičko opterećenje na osnovu kojeg se dimenzionišu konstrukcije i smatramo ga nepromenjivim ili malo promenjivim. - U statičko opterećenje spadaju : stalno opterećenje – težina konstrukcije korisna opterećenja – sva pokretna opterećenja (ljudi, oprema, mašine i sl.), kiša, sneg, led, pritisak vode, vjetar, promene temperature, sleganje tla. - Opterećenja koja također deluju na građevinu na način da brzo menjaju smer, jačinu i javljaju se iznenada nazivamo dinamička opterećenja (jaki udar vetra, potres i sl.) - Bez obzira da li opterećenja djeluju stalno, privremeno ili kratko, deformacija konstrukcije mora nestati nakon prestanka delovanja opterećenja.

METODE GRAĐENJA - Istorijski razvoj i usavršavanje načina građenja - Iskopi, nasipi i temeljenja - Monolitno građenje - Skele i oplate

fiksne pomične

- Montažno građenje - Savremeni načini gradnje

slobodna konzolna gradnja pomeranje i zakretanje

- Transporti masa drumski, železnički, korišćenje vodotoka dizalice

- Proračuni stanja u fazama gradnje - Organizacija gradilišta i radova

Montaža: greda mase 1750 t podignuta u komadu

Savremeni načini gradnje Gradnja pomeranjem ili zakretanjem - delovi rasponskih sklopova ili čitavi sklopovi se rade na nekom pogodnijem mestu ili položaju pa se onda potpuno ili delimično gotovi pomeraju ili zakreću u definitivan položaj PREDNOSTI:

- izostanak skupe skele - neometan promet ispod mosta - bolji uslovi za rad i kvalitet izvedenih delova koji se rade u zaštićenim

uslovima

Organizacija gradilišta i radova Šta je to organizacija gradilišta (građenja)? uređenje gradilišta odnosno pogona za građenje te koordinacija i unapređivanje procesa građenja odnosno proizvodnje radi izgradnje građevine odgovarajuće kvalitete u određenom roku uz minimalne troškove obuhvata sve komponente koje utiču na izgradnju konkretne građevine kao što su:

- tehnološki procesi , - potreba radne snage, materijala i strojeva, - energetske potrebe, - snabdevanje gradilišta vodom, - izvorišta materijala, - spoljašnji i unutrašnji transport, - izvori i način finansiranja, itd.

Literatura 1. Bogdanović,V., ARHITEKTONSKO-GRAĐEVINSKE KONSTRUKCIJE-TOPLOTNA ZAŠTITA ZGRADA, udžbenik, 2000. 2. Stanković,S., Trifunović-Dragišić,V., ARHITEKTONSKI SKLOPOVI ZGRADA 1, udžbenik. 3. Nojfert,E., ARHITEKTONSKO PROJEKTOVANJE, 39 izdanje. 4. Mittag,M., GRAĐEVINSKE KONSTRUKCIJE, priručnik, 18 izdanje. 5. Bogdanović,V., UVOD U ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE,GAF OBAVEZNA LITERATURA Stanković,S., Trifunović-Dragišić,V., ARHITEKTONSKI SKLOPOVI ZGRADA 1, udžbenik. Udžbenik naručiti u skriptarnici škole