Cinquecento hasiera eta Leonardoren pintura

XVI.mendeko pintura-Cinquecentoa

• -Klasizismotik abiatuta pintura dinamikoago batera pasatzen dira

• -Pintura jadanik ez da hain monumentala

• -Argiek eta itzalek gero eta garrantzi gehiago

• -Konposizio errazak eta pertsonaiak beraien artean erlazionatzen dira

• -Mihise gaineko oleoaren erabilera indartzen da, freskoak garrantzia galdu

• -Gai ugari: erlijiosoa, mitologikoa, erretratua,…

• - Sfumato, perspektiba aereoa,simetria galduz doa, ihes puntu bat baino gehiago

Venus eta Kupido, Lorenzo Lotto, XVI. mendea

Cinquecentoan Leonardo da Vinci, Rafael eta Miguel Anjel bezalako margolariak

ditugu

Leonardo da Vinci, Rafael eta Miguel Anjel

Leonardo: sfumatoa eta perspektiba aereoa. Gioconda eta Azken afaria.

Miguel Anjel: idealismo dramatikoa; indarra, mugimendua eta bolumena. Kapera Sixtinoa.

Rafael: Erretratugile ezinhobea; dramatismoa eta bolumena. Madonnak.

• Errenazimenduko gizakiaren eredu garbia izan zen Leonardo• Artearen Historiako margolari onenetarikoa bezala kontsideratua• Margolariaz gain: botanikoa, zientzilaria, filosofoa,…etab.• Natura sakonki ikertu behar da, ez imitatzeko ulertzeko baizik.• Esperimentazio horren emaitza perspektiba sistema berria, gauzen

izaera aldakorra eta iheskorra islatzen duena: perspektiba aereoa.• Perspektiba berriak suposatuko du:

• Ertz difuminatuak.• Koloreen lausodura.• Aldakuntza kromatikoa, lehen plano edo bigarren planoen

arabera.• Urdinak hondoan.• Argi epela eta lausoa, kontraste suabeekin.

Leonardoren pintura (1452-1519)

La dama del armiño delakoa (Erbinudearen Dama)-1490-taula gaineko oleoa-Cracoviako Museoa -Polonia. Cecilia Gallerani irudikatzen da, Ludovico Sforzaren maitalea, Milángo dukea.

•Erbinudearen dama (1490)

• Erretratugile gisa maisutasun ezinhobea

• Gorputz erdiko figurak, eskuek protagonismo handia izanik.

• Erbinudea: iparraldeko lurretako mamifero txikia, azal edo larru finekoa eta oso preziatua.

Vitrubio gizonaren marrazkia-1490 aldera

•Bere eguneroko batean agertzen den marrazkia, alboan apunte anatomikoak dituelarik.•Giza gorputzaren proportzioen analisi batean datza; Vitrubio aintzinako Erromako arkitektuaren ikasketetan oinarrituta

•Giza gorputzaren oinarrizko simetriaren eredutzat hartzen da.

•Nolabaitean Unibertso osokoa.

Veneziako Galeria de la Academian

LeonardoProportzioen ikerketa

http://www.arqweb.com/vitrum/hombre.asp

Azken afaria (1495- 1498). Santa María de las Gracias eliza. Milán.

Santa María de las Gracias eliza. Milán.(eraikina Bramanterena)

Azken afaria (1495- 1498). Santa María de las Gracias eliza. Milán.

• Nahiz eta horman margotuta egon ez da freskoa: tenple eta oleo nahasketa

• Ondorioz, egoera txarrean kontserbatzen da

• Gai erlijiosoa: Jesusen bizitzako pasarte bat jorratzen da

• Jesus bera da eszenako elementu garrantzitsuena

• Apostoluak bi multzotan banaturik agertzen dira

• Perspektiba linealaren lanketa

• Arkitektura klasiko batean girotuta dago eszena

• Espazioa handiagoa dela ematen du (mahaia, atzekaldeko leihoak, aldamenetako tapizak,…)

Leonardo, Azken afaria. Bozetoak

Leonardo. Azken afaria. Zehetasuna.

Leonardoren erretratu pintura

• Bere erretratuetan izaera sartzen

du, erretratatua bereiziz, bai

ezaugarri fisiko bai bere

pertsonalitateagatik.

• La Gioconda erretratu forma

honen adibide garbia da.

La Gioconda (1503) Louvreko Museoa. Oleoa taularen gainean

Lisa Gherardini ; Francesco del Giocondoren

emaztea; Florentziako noblezia

Bizidunak bezala, aldatzen dela ematen du.

-Errenazimenduko edertasunaren adierazgarri

- Sfumato teknika

– Ingurune lausoak, itzalean desagertzen direnak. Gogortasuna eta zurruntasuna saihesten dira.

– Ezpain-ertzak eta begien ertzak.

– Hondoaren kokapen asimetrikoa.

Begiradaren xehetasuna

• Berezitasun bat zera da ez dituela bekainak ezta betileak ere. Itxuran Florentziako damen artean ohiko ohitura zen.

Irrifarraren xehetasuna (ezpain-ertzak)

• Ebakortzak ez dituztenek edo bruxismoa jasaten dutenen

kasuan ematen diren sarguneak ditu.

• Pradoko Museoan dagoen kopia, taula gaineko oleoa. Xehetasun osoz Da Vinciren margolana errepikatzen du.

• Suposatzen da garai eta tailer berean margotu zela, Leonardoren ikasle baten eskutik.

• 2011.urtetik aurrera errestaurazio lanak jasan zituen, Louvreko Museoak , erakusketa bat egiteko, egin zuen eskari batetatik abiatuz.

• Arte adituen arabera ez omen da Leonardo berak egindako originalaren kopia bat , baina bere zergaitia nolabaitean misterio bat da.

Errestaurazio lanekin lortu dutena

• Mihisea garbitu ostean, lortu dute jakitea garai berean margotuak izan zirela.

• Teorietako bat izan daiteke, Leonardo“Gioconda” margotzen ari zen bitartean bere ikasleetako batek gertaera nolabaitean dokumentatzen joatea.

Ezkerraldean Louvrekoa. Eskuinaldean kopia, hau da, Pradokoa errestaurazio lanen aurretik.

Ezkerraldean Louvrekoa. Eskuinaldean kopia, hau da, Pradokoa errestaurazio ostean

• Bere kontserbazioa originala baino askoz hobea da. Hondoko paisaia hobeto ikusten da eta baita soinekoa, ahulkia,…etab.

• Teknikari dagokionez erabat desberdina da: sfumatorik ez eta pintzelkada askoz ere sinpleagoa eta linealagoa. Bekainak dituelarik.

• Ez da munduan zehar dauden edozein kopia bezalakoa, baizik eta momentu berean egindako pareko erretratu a. Ikasle batek momentuan egindako fotokopia baten gisa.

• Tamaina ere oso antzekoa: originalak 77 X 53 cm neurtzen ditu eta

Pradokoak 76 X 57 cm.

Amabirjina Santa Ana

eta Umearekin. (1508-

1513).

Taularen gaineko oleoa. Louvre

Museoa.

Pertsonaiak: Eserita Santa Ana

(ama), bere magalean Amabirjina

(alaba) eta Jesus (umea)

bildotsarekin.

•Gai erlijiosoa, Leonardoren paisai tipiko

batean irudikatuta.

•Bildotsak geroko Jesusek jasango duen

sakrifizioa adierazten du eta nola Amabirjinak

hori saihestu nahi duen

•Konposizio itxia eta piramidala.

•Elkar lotutako figurak (begiradak).

•Keinuen banakotasuna. Keinu atseginak

(grazzia)

•Mugimendu harmonikoak.

•Argiaren efektuak.

•Sfumato eta aireko perspektiba

•Giocondaren garai beretsukoa: Santa Anak

antza eduki dezake.

•Argiak modu leun baten biltzen ditu

pertsonaiak

Amabirjina Santa Ana

eta Umearekin.

“Cartón de Burlington House” delakoa (jabetza Royal Academy-ri dagokio eta honen egoitza Burlington Housen aurkitzen da).

1501-1505

National Gallery (Londres).

Klarion beltzarekin egindako marrazkia.

Gerora Leonardok egingo duen margolanaren bozetoa dirudi.

Leonardo. Autorretratua

Klarion gorriarekin eginikoa

1513. Biblioteca Real delakoan (Turin).

Xehetasun guztiak zaintzen zituen Leonardok (aurpegia, ilea, bizarra,…).

Leonardoren beste obrak:

San Juan

San Jeronimo

Aitzatako Amabirjina