Lekts8

Хувьцаа, түүний өртгийг үнэлэх

Дэд сэдэв

Хувьцаа гэж юу вэ?

Хувьцааны өртгийг үнэлэх

1. Хувьцаа гэж юу вэ?

Монгол улсын үнэт цаасны тухай хуульд

хувьцаа гэж компанид хөрөнгө оруулж түүнийг

үндэслэн хувь нийлүүлэгчдийн хуралд оролцож

санал өгөх, ногдол ашиг авах, компанийг татан

буулгасны дараа үлдсэн эд хөрөнгийг худалдан

борлуулснаас олсон орлогоос хувь хүртэх болон

хуулиар тогтоосон бусад эрхийг гэрчилсэн үнэт

цаас юм

Хувьцаа нь

Хувь нийлүүлснийг гэрчлэх үнэт цаас

Компанийг удирдахад тодорхой хэмжээгээр

оролцох, үйл ажиллагааных нь үр дүнгээс хувь

хүртэх, хөрөнгийн тодорхой хэсгийг эзэмших эрх

Хувьцаат компанид хөрөнгө оруулж ногдол ашиг

авах болон саналын эрхийг гэрчилсэн баримт

бичиг

Хувь нийлүүлэгчид

Биет этгээд

Хамтын, хамтарсан

этгээд

Эвлэлдэн нэгдсэн этгээд

Хувьцаа гаргагчдын анхаарах

зүйлс

Хувь нийлүүлсэн нийгэмлэг хувьцааг худалдаж

авахад оруулсан капитал хөрөнгийг хөрөнгө

оруулагчид буцаах үүрэггүй байхад анхаарна.

Ногдол ашиг төлөх нь баталагаатай бус байхад

анхаарна

Ногдол ашигийн хэмжээ ашгаас хамаарахгүй

дураар тогтоогдсон байж болно.

Хувьцаа худалдан авагчдын

анхаарах зүйлс

Хувьцаа авсан капитал хөрөнгө гүйлгээнд байхад

саналын эрх олж авахад анхаарна.

Орлого авах эрх олно.

Зах зээл дээрх хувьцааны үнийн боломжит өсөлттэй

холбоотой капитал хөрөнгийн цэвэр өсөлтөнд

анхаарна.

Хөрөнгө оруулагчид ХК нэмэгдэл хөнгөлөлт үзүүлэх

эсэхийг харгалзана.

Шинээр болон нэмж гаргах хувьцаа давуу эрхээр олж

авах бололцоо, эрхийг харгалзана

Хувьцаат компани татан буугдсаны дараа үлдэх

эрхээр олж авах эрх байгаа эсэхийг анхаарна

Хувьцааны шинж

өмчлөгчийг илэрхийлнэ

хугацаагүй

хязгаарлагдмал хариуцлагыг өөртөө агуулдаг

хуваагдахгүй

бутаргаж нягтруулж болно

Хувьцааны бүрдүүлбэр

Хувьцаат компанийн нэр, оршин байгаа хаяг

Үнэт цаасны нэр

Түүний дугаар

Гаргах хугацаа

Хувьцаанытөрөл

Нэрлэсэн үнэЭзэмшигчийн

нэр

дүрмийнсангийнхэмжээ

Гаргаж байгаа

хувьцааны тоо

НА төлөххугацаа

болон ДЭХ-ны НА-ийн

хувь

Хувьцаат компанын

удирдлагын гарын үсэг.

Хувьцаагхэвлэсэн

хэвлэлийнгазрын нэр,

Хувьцааны зорилго

Компанийндүрмийн санг

бүрдүүлэх

Шинээр хөрөнгөоруулалтын эхүүвэр олж авах

Хувьцааны гаргалт

Хувьцаа гаргалтын хэлбэр

• Хувьцаат компани нь үүсгэн байгуулагдахдааөөрийн дүрмэнд заасан хувьцааны тооны дээдхэмжээг

зөвшөөрөгдсөн

• Зах зээл дээр худалдагдаж борлуулагдсанхувьцааггаргасан

• Хувьцаа эзэмшигчдийн эзэмшиж байгаа хувьцааэргэлтэнд

байгаа

• биет байдлаар хувьцаа гаргаж байгаа болборлогдож амжаагүй байгаа хувьцаагхэвлэсэн

• Гаргаж худалдсан боловч корпорацийн мэдэлдорсон буюу эргүүлж худалдан авсан хувьцаагхалаасны

Халаасны хувьцааны зорилго

Хувьцааг эзэмших байдлаас нь

Нэрийн

МэдүүлгийнЗөвшөөрлийн

Хувьцаа эзэмшигчдийг эдлэх

эрхээр нь

Энгийнхувьцаа Давуу эрхийн

хувьцаа

Энгийн хувьцааны эрх

Давуу эрхийн хувьцааны эрх

Давуу эрхийн хувьцааны

ангилал

Хуримтлуулах давуу эрхтэй

хувьцаа

Үл хуримтлуулах давуу эрхтэй

хувьцаа

Хөрвөдөг давуу эрхтэй хувьцаа

Ноогдол ашгийн залруулга бүхий

давуу эрхтэй хувьцаа

Буцаан дуудах давуу эрхтэй

хувьцаа

Алтан хувьцаа

Алтан хувьцаа нь хувь нийлүүлэгчдийн

хурал, төлөөлөн удирдах зөвлөлийн болон

гүйцэтгэх удирдлагын шийдвэрт хориг тавих

эрхтэй, ногдол ашиг авдаггүй, өөр ямар нэг

эрхгүй хувьцааг хэлдэг.

Хориг тавих эрх

ХК-ийн дүрмийг өөрчлөх, нэмэлт

өөрчлөлт оруулах

ХК-ийг дахин зохион

байгуулах, татан буулгах

ХК-ийн өөрийн чиглэлээс бусад үйл ажиллагаанд

оролцох

ХК-ийг өрөнд өгөх түрээслэх

Худалдах, эд хөрөнгийн бусад

төрлөөр худалдах

Ногдол ашиг

хувьцаат компанийн жилийн турш олсон

цэвэр ашгаас хувь нийлүүлэгч авах,

хувьцааных нь нэрлэсэн үнэд тохирох

тодорхой хэмжээгээр хувьцаа эзэмшигчдийн

хооронд хуваарилагдах орлого юм

Ногдол ашгийн харьцаа

Хувьцааны анхны үнэлгээ нь түүний нэрлэсэн

үнэ байна. Зарим улсад хувьцааг нэрлэсэн

үнэгүй гаргаж байна.

Нэрлэсэн үнэ нь хувьцаа гаргаж байгаа

компаний бодит үнэ цэнийг баталгаажуулдаггүй.

Бодит үнэ цэнийг зах зээл тодорхойлдог.

Хувьцааг худалдах дараагийн үнэ нь зах

зээлийн үнэ юм.

2. Хувьцааны өртгийг үнэлэх

Хувьцааг үнэлэх шалтгаан

Компани залигагдах, уусаж нийлэх

Хувьцааны саналыг багцыг худалдан авах

Хувьцаагаар барьцаалж зээл олгох

Нээлттэй ХК-ийг хаалттай болгон өөрчлөн зохион байгуулах

Өмнө худалдсан хувьцаагаа худалдан авах, зорилгыг тодорхойлох

ХК-ийг нэгтгэх, тусгаарлах, өөрчлөх, хуваах

ХК-ийг татан буулгах зэргээр тодорхойлогдоно

Хувьцааны зах зээлийн үнэнд

нөлөөлөх хүчин зүйл

Хувьцааны категори, төрөл, хэлбэр

Компанийн эдийн засгийн байдал, ногдол ашиг өгөх чадвар

Салбар, бүс, улс, дэлхийн ерөнхий эдийн засгийн байдал

Инфляцийн хандлага

Тухайн үнэт цаас гаргагч, түүний ажиллаж буй салбар, улс дэлхийн хөгжлийн хандлага

Нийгэм улс төрийн байдал, цэрэг дайны үйл явц

Зээлийн хүүгийн норм

Хувьцааны үнэлгээний аргачлал

P0 - хувьцааны үнэ

D1 - t хугацаанд олгогдохоор хүлээгдэж байгаа

ногдол ашиг

KS - хувьцааны шаардлагатай өгөөж

Хувьцааны үнэлгээ нь ирээдүйд олгогдох бүх НА-

ийн өнөөгийн үнэ цэнэ байдаг

SSS K

D

K

D

K

DP

1...

112

2

1

10

Хувьцааны үнэлгээ хийх

түгээмэл хандлага

Тэг өсөлттэй загвар

Тогтмол өсөлттэй загвар

Хувьсах өсөлттэй загвар

Тэг өсөлттэй

Ирээдүйд олгогдох НА нь ямар ч өөрчлөлтгүй

тогтмол байна гэсэн нөхцлөөр хувьцааг үнэлдэг.

DDD ...21

n

S

SK

DKP1

110

n

01

1

n

SK

SK

DP 0

Тогтмол өсөлттэй

Хувьцааны НА-ийг жил бүр тогтмол хувиар өсч

байх ба өсөлтийн хувиас шаардлагатай

өгөөжийн хувь ямагт өндөр байна гэсэн

нөхцлөөр үнэлдэг.

2

1

101

1

1

1

1

n

S

n

n

SS K

g

KD

K

gKP n

0

1

12

1

n

S

n

K

g

gK

DP

S 0 ngPVFV 1

Хувьсах өсөлттэй

Хувьцаанд олгогдохоор хүлээгдэж буй ирээдүйн

НА-ийн өсөлтийн хувь нь зах зээлийн хүчин

зүйлсийн нөлөөллөөс болоод өөрчлөгдөж

байдаг

10 1 gDDt

n

tt

SK

DPV

1 1

2

1 1

gK

gDP

S

n

n

Хувьцааны өртөг

Давуу эрхтэй хувьцааны өртөг

Энгийн хувьцааны өртөг

Давуу эрхийн хувьцааны өртөг

Тогтмол тогтоосон НА-тай байдаг. Тодорхой

мөнгөн дүнгээр эсвэл нэрлэсэн үнийн тодорхой

хувиар НА-ийн хэмжээг тогтооно.

DР - давуу эрхийн хувьцааны ногдол ашиг

NР - давуу эрхийн хувьцааны цэвэр орлого

p

p

pN

DK

Энгийн хувьцааны өртөг

ЗЗ дэх хөрөнгө оруулгчдын хүсч буй өгөөж буюу

шаардлагатай өгөөжийн хувиар

тодорхойлогдоно. ЭХ-ний өртгийг тооцдог 2 арга

байдаг.

Гордоны загвар

Капиталын үнэлгээний загвар

Rf - эрсдэлгүй өгөөжийн хувь

Km - зах зээлийн багцын өгөөж

g - ногдол ашгийн өсөлтийн дундаж хувь

gP

DK S

0

1

fmfS RKRK