TEMA :Razvoj i zadaci teorije saobraćajnog toka Predmet : Bezbjednost saobraćaja

Sva vozila koja se kreću posmatranim djelom puta su istog izvorišta i imaju isti cilj putovanja, čine saobraćajni tok. Ako se posmatra odvijanje saobraćja na jednoj dionici puta, može se vidjeti da se vozila kreću različitim brzinama na pojedinim djelovima dionice, da se međusobno pretiču i da jedno vozilo svojim načinom kretanja utiče na druga vozila. Što je broj vozila na dionici veći, to će i ovi uticaji biti izraženiji.

Osnovno pri povećanom obimu saobraćaja, čijem razrješenju i međusobnom usaglašavanju treba riješiti, jeste da se ostvare što veća bezbjednost , što veća brzina savladjivanja dionice, što bolje iskorištenje kapaciteta saobraćajnice i da se izbjegne zagušenje. Način na koji se saobraćajni tok odvija utiče na mogućnost razrješavanja i

usaglašavanja ovih problema.

Saobraćajni tokovi će se odvijati u zavisnosti od sljedećih faktora:

-tehničko-eksploatacionih karakteristika puta (širina, podužni nagib, zakrivljenost, stanje kolovoza itd.);-struktura toka, tj. vrste vozila u toku (putnička, teretna, autobusii, traktori, motocikli itd.);-svojstva vozila (gabaritne dimenzije, vučne karakteristike, efikasnost kočionog sistema itd.);-regulativnih mjera (ograničenja brzine, zabrane preticanja itd.);-vremenskih prilika (snijeg, kiša itd. )

SAOBRAĆAJNI TOKOVI, POJAM I DEFINICIJA

1. Neprekinuti tok – tok kod kojeg ne postoje spoljašnji uticaji koji mogu prouzrokovat prekide toka, prekidi toka su isključivo uslovljeni interakcijom vozila (kao npr. na  autoputu, duže dionice dvosmjernih puteva između raskrsnica ) 

2. Prekinuti tok – tok kod kojeg dolazi do povremenih zaustavljanja toka usljed načina kontrole saobraćaja (semaforski uređaji na semaforizovanim raskrsnicama, stop znak na nesemaforizovanim raskrsnicama i sl.) 

Protok (q) Brzina (v) Gustina (g)

Osnovni zadaci teorije saobraćajnog toka su istraživanje i definisanje osnovnih veličina saobraćajnih tokova i karakteristika tih veličina, kao i istraživanje zavisnosti osnovnih veličina saobraćajnog toka kao osnove za analizu uslova odvijanja saobraćaja i upravljanja saobraćajnim tokovima na putnoj mreži.

Teorija saobraćajnog toka predstavlja naučnu oblast koja izučava uslove odvijanja saobraćaja na putu. Teorija saobraćajnog toka svrstava se u mlade naučne discipline čiji korjeni traju oko tridesetih godina ovog vijeka.

Tek 1950. Godine počinje snažan razvoj ove naučne discipline , koji se ogleda u razvoju metoda opisivanja zakonitosti u saobraćajnom toku zasnovanom na osnovama matematičkog modeliranja, kao što su:

- teorija sljeđenja vozila,- teorija talasa i primjena hidrodinamičke analogije i- modeli koji se zasnivaju na teoriji masovnog opsluživanja

U Jugoslaviji je neprekidno časovno brojanje saobraćaja tokom čitave godine sprovedeno tek 1975.godine.Značajan podsticaj razvoja ove naučne oblasti dat je održavanjem prvog internacionalnog simpozijuma posvećenog problematici saobraćajnog toka 1959.godine u Detroitu (SAD).

Teorija saobračajnog toka mlada je znanstvena disciplina. Početak razvoja teorije prometnog toka navodi se 1930 godina, a vezano je uz primjenu teorije vjerojatnosti u opisivanju određenih karakteristika prometnog toka .

Značajno je spomenuti i činjenicu da su 1950. Godine u SAD prvi put objavljeni podaci o neprekidnom brojanju prometa za svih 8.760 sati u godini na putnoj mreži na određenim prometnim dionicama, koji su dobiveni pomoću automatskih brojača prometa.

Razvitak prometa u uskoj je vezi s razvitkom čovjeka i njegovim potrebama za kretanjem odnosno promjenom mjesta. Tako su u pretpovijesno doba ljudi svojim odlascima u lov i životinje , odlascima na rijeku stvorili staze

Na taj način su nastali prvi stalni pravci kretanja, odnosno putevi. Tek kasnije, kada je čovjek počeo svjesno poboljšavati te puteve (poravnavanjem terena, pravljenjem prijelaza preko manjih potoka i sl.) počinje zapravo i historijskii razvoj cesta, a time i odvijanja prometnih tokova.

Sva vozila koja se kreću posmatranim djelom puta su istog izvorišta i imaju isti cilj putovanja, čine saobraćajni tok. Imamo dvije osnovne podjele tokova a to su neprekinuti tok i prekinuti tok.Teorija saobraćajnog toka svrstava se u mlade naučne discipline čiji korjeni traju oko tridesetih godina ovog vijeka. . Razvitak prometa u uskoj je vezi s razvitkom čovjeka i njegovim potrebama za kretanjem odnosno promjenom mjesta.