аялал жуулчлалын эз үр өгөөжийг тодорхойлох нь

СЭДЭВ: Монгол улсын аялал жуулчлалын салбарын тулгамдсан асуудлууд

ОУХС-ОУЭЗХТ-н Магистрант Г.Баясгалан

ОУХС-ИЙН ОУЭЗХТ

Улаанбаатар хот2014.11.14.

ОУХС-ИЙН ОУЭЗХТ-ийн Г.Баясгалан – МУ-ын аялал жуулчлалын салбарын тулгамдсан асуудлууд

the economy

Дэлхийн аялал жуулчлалын өнөөгийн байдал

http://www2.unwto.org/


World Tourism Organization (UNWTO) 2014



Аяллын зорилгоор 52% - амралт, зугаалгаар14% - ажил хэргийн27% - бусад7% - тодорхойгүй



ОУ-ЫН ЖУУЛЧИД ТЭЭВРИЙН ХЭРЭГСЭЛ АШИГЛАСАН БАЙДАЛ

ОУ-ЫН ХҮЛЭЭН АВСАН ЖУУЛЧДЫН ТОО БОЛОН ОРЛОГО


Монгол улсын аялал жуулчлалын өнөөгийн байдал

Үндэстний Тойм сэтгүүл, 2012.12.20



МУ-ын ХҮЛЭЭН АВСАН ЖУУЛЧДЫН ТОО БОЛОН ОРЛОГО



Аялал жуулчлалын салбар ДНБ-д оруулж буй хувь нэмэр


423,8 тэрбум төгДНБ-ийн 2,5%

Аялал жуулчлалын үндэсний төв, 2014


ДНБ-ийн 0,3-0,5%

2012 онд ДНБ-ий 2.3% буюу 323,5 тэрбум төгрөгийг аялал жуулчлалаас шууд хэлбэрээр бүрдүүлж байна

ДНБ-ий 5.7% буюу 817,4 тэрбум төгрөгийг аялал жуулчлалаас шууд болон шууд бус хэлбэрээр бүрдүүлж байна

Ажил эрхэлж буй хүмүүсийн 2% буюу 21,500 нь аялал жуулчлалын салбарт

Ажил эрхэлж буй хүмүүсийн 5.1% буюу 54,000 нь аялал жуулчлалын болон аялал жуулчлалтай хамааралтай салбарт ажиллаж байна



Гадаад жуулчны тоо /417,812/

• Гад. Жуулчны дундаж зардал 190 ам.доллар

• Аяллын дундаж хугацаа 14,4 хоног

• Багц аяллын дундаж үнэ 2548 ам.доллар


* Статистик мэдээг Монголбанкны валют, эдийн засгийн газрын “Гадаадад аялж буй монгол жуулчдын зардлын түүвэр судалгаа” /2014 он/-аас авав

Монгол жуулчин /1,563,559/

• Монгол жуулчны дундаж зардал Х ам.доллар /64,88/

• Аяллын дундаж хугацаа 14-30 хоног

• Багц аяллын дундаж үнэ 1622 ам.доллар

1,143,141,840 ам.доллар 1,420,211,910 ам.долларЗӨРҮҮ-277,070,070

Эдийн засагт үзүүлж байгаа нөлөөг олно гэдэг нь ......

Жуулчин хэдий хэмжээний мөнгийг тухайн газарт зарцуулсан бэ?

Дотоодын бизнес эрхлэгчдийн бүтээгдэхүүний хэдэн хувь нь аялал

жуулчлалын салбарт борлоддог вэ?

Бизнес эрхлэгч, өрх гэр бүлийн орлогын хэр их хэмжээ нь аялал

жуулчлалаас орж ирдэг вэ?

Аялал жуулчлал хэдэн ажлын байр бий болгож байна вэ?

Татварын хэдэн хувь нь аялал жуулчлаас бүрдэж байна вэ ?


ОУХС-ИЙН ОУЭЗХТ-ийн Г.Баясгалан - Аялал жуулчлалын салбараас эдийн засагт үзүүлэх нөлөөлөлийг олж тогтоох нь

Эдийн засгийн үржвэр (Multiplier)

Худалдааны үржвэр 1 = шууд худалдаа + шууд бус худалдаа шууд худалдаа

Худалдааны үржвэр II = шууд худалдаа + шууд бус худалдаа + индукци худалдаа шууд худалдаа

1 = 1-2Үр өгөөжийн түвшин (Capture rate)

Capture rate (шингээх ) = дотоодын эцсийн эрэлт жуулчдын нийт зарцуулалт

дотоодын эцсийн эрэлт (final demand)= худ. авсан үйлчилгээ + худ.авсан барааны нэмүү өртөг



1 = 1-2


Аялал жуулчлалын эдийн засгийн нөлөөлөл

Жуулчдын нийт тоо Х

Жуулчны өдрийн дундаж зарцуулалт

Х Эдийн засгийн үржвэр

=






Санал

1. Санал асуулга явуулах : Тур оператор, дотоодын жуулчид 2. Статистик мэдээллийг боловсруулах: АЖҮТ, ҮСТГ, ТЕГ, WTTC, WTO3. Монгол улсын аялал жуулчлалын салбарын орлого, зарлагын

балансыг олж тогтоох4. Монгол улсын аялал жуулчлалын эцсийн хэрэгцээ, үржвэрийг олж

тогтоох5. Монгол улсын эдийн засагт аялал жуулчлалаас нөлөөлж буй

нөлөөллийг тогтоохоор

ТӨГСӨВ

Улаанбаатар хот2014 он

http://www.wttc.org/ http://www.weforum.org/ http://www2.unwto.org/


1-р бүлэг: Эдийн засагт үзүүлэх нөлөөг олж тогтоох онол арга зүйн үндэс

Эдийн засгийн судалгааны төрлүүд:

1. Эдийн засгийн нөлөөллийн анализ2. Төрийн /үйлчилгээний/ орлого, зарлагын анализ3. Санхүүгийн анализ4. Эрэлт, хэрэгцээний анализ5. Үр өгөөж, зардлын анализ6. ТЭЗҮ анализ /Feasibility study/7. Хүрээлэн буй орчны нөлөөллийн анализ


Аялал жуулчлалаас эдийн засагт үзүүлдэг нөлөөллүүд

Шууд нөлөөлөл - аялал жуулчлалаас эдийн засагт шууд үзүүлж байгаа нөлөөллүд

Шууд бус нөлөөлөл – нь аялал жуулчлалд ханган нийлүүлэгч байгууллагад гарч буй өөрчлөл

Индукци нөлөөлөл– нь өрх гэр бүлд аялал жуулчлалын салбараас шууд болон шууд бус нөлөөлөөр үссэн орлогыг зарцуулснаар эдийн засагт гарч буй өөрчлөл

Эцсийн хэрэглэгч - ??????????


Эдийн засгийн нөлөөллийг олж мэдэх аргачлалууд

Орц–гарцын загвар (I-O model) Эдийн засгийн үржвэр (Multiplier) Үр өгөөжийн түвшин (Capture rate)

Аливаа судалгаагаар цаг хугацааны хувьд ч тэр мөнгө санхүү, хүн хүчний хувьд ч тэр нийтэд нь хүрч ажиллах боломжгүй.

Тиймээс орц-гарцын загварыг ашигладаг

Василийн Льеонтев


Орц–гарцын загвар (I-O model)

Product Purchaser price = retail margin + wholesale margin + transportation margin + producer price. $100 = $40 + $10 + $5 + $45

Service Purchaser price = producer price. $100 = 100$



Худалдааны үржвэр 1 = шууд худалдаа + шууд бус худалдаа шууд худалдаа

Худалдааны үржвэр II = шууд худалдаа + шууд бус худалдаа + индукци худалдаа шууд худалдаа

1 = 1-2Үр өгөөжийн түвшин (Capture rate)

Capture rate (шингээх ) = дотоодын эцсийн эрэлт жуулчдын нийт зарцуулалт

дотоодын эцсийн эрэлт (final demand)= худ. авсан үйлчилгээ + худ.авсан барааны нэмүү өртөг


Жуулчдын голлох зах зээлийн орноор

Монгол улсад ирсэн нийт гадаадын иргэд 2011 он 2012 он Өөрчлөлтийн тоо %

1 БНХАУ 198 191 263 468 65 277 32,9%

2 ОХУ 102 733 84 170 -18 563 -18,1%

3 БНСУ 43 994 44 562 568 1,3%

4 Япон 14 988 17 210 2 222 14,8%

5 АНУ 15 423 15 936 513 3,3%

6 Казакстан 7 913 10 555 2 642 33,4%

7 Герман 8 545 8 963 418 4,9%

8 Австрали 7 093 7 946 853 12,0%

9 Их Британи 7 120 6 927 -193 -2,7%

10 Канад 3 316 644 -2 672 -0,81

Data & Analytics

аялал жуулчлалын эз үр өгөөжийг тодорхойлох нь