Газарзүйн судалгаанд

суралцуулах аргазүй

(Аялал жуулчлал рекреацийн жишээн дээр)

PhD Г.Юмчмаа

Мэдээлэл үнэн бодитой байх тусмаа мэдлэг

Хүрээлэн буй орчин мэдлэгийг хүлээж байдаг

Шинжлэх ухаан

Газарзүйн судалгаа

• Судалгаа хийх хэрэгтэй юу? – Мэдлэг бүтээх үйл нь өөрөө эрэлт хайлт

хийхийг шаарддаг

– Мэдээлэл боловсруулах явцдаа мэдлэг олж

авдаг

– Туршилт хийх нь мэдлэг (таамаглал)-ээ

бататгах үйл болдог гэх мэт

• Мэдлэг бүтээх сургалтын гол

зарчим нь судалгаа

Судалгааны асуудлыг олж харах

Судалгааны таамаглал дэвшүүлэх

Мэдээлэл цуглуулах

Мэдээллээ боловсруулах

Үр дүнг танилцуулах

• Судалгааны асуудлыг олж харах

• Судалгааны таамаглал дэвшүүлэх

• Мэдээлэл цуглуулах

• Мэдээллийг боловсруулах

• Үр дүнг танилцуулах

СУДАЛГААНЫ АСУУДАЛ

• Юуг судлах вэ?

– Тулгамдсан асуудлууд

– Сонирхсон асуудлууд

• Газарзүйн судалгааг хэрхэн

тодорхойлох вэ?

– Орон зайн асуудлууд

– Байршлын асуудлууд

– Цаг хугацааны өөрчлөлтүүд

ХАРИЛЦАН ХАМААРАЛ НЬ ОРОН ЗАЙН

ЯЛГАРЛААР ИЛРЭХ

АЯЛАЛ ЖУУЛЧЛАЛ БА РЕАКРАЦИ

СУДАЛГААНЫ

АСУУДЛЫГ

ОЛЖ

ХАРАХЫН

ТУЛД

ОЙЛГОЛТОО

ЦЭГЦЛЭНЭ

Аялал жуулчлал гэж юу вэ

• Аливаа хүн чөлөөт цагаа өнгөрүүлэх болон

бизнес, ажил хэргийн зэрэг бусад тодорхой

зорилгоор тодорхой хугацаанд байнгын

хүрээллээсээ ангид газар нэгээс 183 хоног хүртэл

хугацаагаар аялж, байрлан хоноглох үйл

ажиллагаа болон тэдэнд үйлчилгээ үзүүлж буй

бүхий л хэлбэрийн байгууллагын үйл ажиллагааг

хамтатган аялал жуулчлал гэнэ.

Аялал хийх зорилго:

• Чөлөөт цагаа хөгжилтэй өнгөрүүлэх

• Байгалийн сайхныг харж бахдах

• Бизнесийн зорилгоор явах

• Түр хугацааны албан томилолтоор явах

• найз нөхөд хамаатан садандаа зочлох

• Суралцахаар явах, дэлгүүрээр явах

• Хурал зөвлөлгөөнд оролцох

• Олон улсын болон бүс нутгийн уралдаан тэмцээнд

оролцохоор явах гэх мэт

Жуулчин гэж хэн бэ

Өөрийн байнга оршин суудаг газар нутгаас

өөр газар, орон руу тодорхой зардал гарган,

тодорхой зорилгын улмаас аялал жуулчлал

хийж буй Монгол Улсын иргэн, гадаадын

иргэн, харъяалалгүй хүнийг жуулчин, аялагч,

гийчин гэж нэрлэнэ.

Рекреаци гэж юу вэ?

Аялал жуулчлалын нөөц

Байгалийн

Түүхийн

Соёлын

Рекреаци нэлээд олон агуулга, хэв шинж, зан

үйл, үйл ажиллагаанаас бүрдсэн үзэгдэл

учраас түүнийг загварчлах, хэлбэржүүлэх,

бүртгэж хөтлөх, амралтын урсгалыг

удирдахад хүндрэлтэй байдаг

СУДАЛГААНЫ АСУУДЛЫГ ОЛЖ ХАРАХ

• Асуудал

• Судалгааны асуудал

– Шийдвэрлэж болохуйц

– Санаа дэвшүүлэх

– Мэдлэг бүтээх

Аялал жуулчлал

Аялал жуулчлалын

нөөц

Үнэ Жуулчдын

тоо

Мэдээллээс асуудлыг олж харцгаая

• Аялал жуулчлал нь гадаад хүчин зүйлийн

нөлөөлөлд хамгийн ихээр өртдөг салбар

бөгөөд аливаа дайн байлдаан, нийтийг

хамарсан халдварт өвчин, байгалийн

гамшиг, улс төрийн тогтворгүй байдал,

эдийн засгийн хямрал, үнийн өсөлт зэрэг нь

эл салбарт сөргөөр нөлөөлж байдаг.

• Аялал жуулчлал нь нөөц бүтээгдэхүүн, соѐлын өв,

байгаль орчны бодит нөөц дээр тулгуурлан

явагддаг боловч тэдгээрээс гадна боловсон

хүчний ур чадвар, хөдөлмөр зүтгэл, шинжлэх

ухаан, технологид тулгуурлан хөгждөг онцлогтой

салбар юм. Үндэсний үйлдвэрлэл, хөрөнгө

оруулалт зэргийг хамгийн их дэмжигч, үр ашиг нь

тодорхой нэг хэсэгт бус олон арван салбар,

иргэдэд шууд хуваарилагддаг онцлогтой

үйлдвэрлэл юм.

2012 2013 2014 2015 2012 2013 2014 2015

Бүгд 2257360 2176238 2181715 2444170 2253832 2167556 2173394 2415091

Алтанбулаг 190615 189581 194254 397945 201143 198339 198875 400904

Арцсуурь 15532 12791 9585 8110 15447 12886 9684 8301

Байтаг 55 143 104 61 60 227 26 168

Баянхошуу 8992 6803 16049 31636 9107 6984 15621 30691

Бичигт 47724 47355 45606 46462 47739 47248 45733 46297

Боршоо 13587 13031 12843 24338 13534 13213 12994 24425

Булган 59564 76862 81902 103086 59921 78200 82531 102876

Бургастай 20580 27597 21975 12712 20576 27596 21986 12695

Буянт-Ухаа 407516 420689 404337 413273 399580 411720 392490 397819

Гашуунсухайт 191551 158460 204348 161760 188344 157541 204584 162797

Даян 1138 20 1727 713 935 63 1698 648

Замын-Үүд 1040176 1000695 942626 912582 1043973 998811 948425 903960

Өлгий 20 542 4 9 553

Сүмбэр 329 814 970 375 788 915

Сүхбаатар 40427 38808 35862 39576 34121 33472 30041 31050

Тэс 379 415 745 1836 393 380 651 1717

Ульхан 1849 1279 1975 2818 2083 1507 2112 2803

Хавирга 20852 19040 21768 36044 20823 19161 21695 35709

Ханги 27418 20600 18748 31191 27157 20618 18397 34896

Ханх 18139 16916 13376 25485 18108 16843 13516 21667

Харигийн гол 20 29

Ховд 13 23 12 11

Цагааннуур 25760 26442 27590 53668 25874 24486 27043 55359

Чойбалсан 1605 1284 4798 1593 1464 1214 4652 1644

Шивээхүрэн 119404 92570 115776 132210 119097 92365 115021 131527

Эрээнцав 4397 4328 4296 6004 4353 4248 4237 6212

Гарсан зорчигчид Орсон зорчигчид

Улсын хилээр нэвтэрсэн нийт зорчигчид 2015

Боомтын нэр

СУДАЛГААНЫ ТААМАГЛАЛ

Таамаглал нь асуудлийн шийдлийн талаар

дэвшүүлж буй таавар, санаа, төсөөлөл юм. Мөн

таамаглалыг судалгааны асуултын туршиж,

шалгаж болох хариулт гэж үздэг аж.

МЭДЭЭЛЭЛ ЦУГЛУУЛАХ

• Мэдээлэл цуглуулах

– Статистик мэдээлэл

– Ном сурах бичиг

– Газарзүйн зураг

– Интернэт гэх мэт

• Туршилт хийх

• Хээрийн судалгаа хийх

– Ажиглах ...

СУДЛААЧИЙН АНХНЫ АЛХАМ

АЖИГЛАХ ДАДАЛ

АЖИГЛАХ АРГА

АЖИГЛАЛТЫН СУДАЛГААНЫ АРГА

Ажиглалтын аргазүйн шаардлагууд

• Идэвхтэй байх (объектыг өнгөцхөн ажиглах биш, идэвхтэй эрэл хайгуул хийж, сонирхсон зүйлийг цаг тухайд нь тусгаж авах)

• Чиглэсэн зорилготой байх (анхаарлаа зөвхөн сонирхож буй үзэгдэлд төвлөрүүлэх)

• Төлөвлөгөөтэй, зориуд хандсан байх (урьдчилж боловсруулсан төлөвлөгөөний дагуу ажиллах)

• Системтэй байх (боловсруулсан зорилгод нийцсэн тодорхой бүдүүвчийн дагуу дүрэм журмын хүрээнд ажиллах)

Questionnaire

Анкет асуулгын хэлбэр

Нээлттэй анкет Хагас нээлттэй

анкет Хаалттай анкет

Асуултыг шалгах

Асуултыг турших

Асуултыг илэрхийлэх

Асуултын төрлүүдээс

сонгох

Асуулгын хуудас боловсруулах

Оршил

Судалгааны зорилго, ач холбогдол,

хариулт өгөх арга, буцаах

хугацаа зэргийг

тодорхой тайлбарлах

Үндсэн хэсэг

Асуултууд нь энгийнээс хүнд руу

чиглэгдсэн хамгийн хүнд

асуудлыг дунд нь оруулах

Төгсгөл

Тухайн хүний өөрийн талаар

мэдээлэл авахад

чиглэгдсэн энгийн

асуултуудыг багтаасан

МЭДЭЭЛЭЛ БОЛОВСРУУЛАХ

ҮР ДҮНГ ТАНИЛЦУУЛАХ

Анхаарал тавьсанд

баярлалаа