Upload
tifcia
View
538
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Citation preview
ANALIZA I OCENA FUNKCJONAOWANIA SEKTORÓW E, F, G, H, I (DuŜa Łąka wraz z Hala Wystaw „Kapelusz”, Ogród Japoński, Rosarium oraz tereny z kortami tenisowymi)
Opracowanie P. Radek, A. Sarna, M. Skibniewska, M. Smoczynska
2
SPIS TRESCI
1 Charakterystyka Wojewódzkiego Parku Kultury i Rozrywki w Chorzowie 1.1 Lokalizacja i funkcjonowanie na tle województwa śląskiego 1.2 Zarys historii parku 1.3 Ogólna charakterystyka parku 2 Analiza wybranych sektorów 2.1 Lokalizacja na tle WPKiW 2.2 Dostępność komunikacyjna 2.3 Otoczenie 2.4 Powiązania przestrzenne i widokowe (zał. 2.) 2.5 Charakterystyka uwarunkowań przyrodniczych 2.5.1 Charakterystyka uwarunkowań abiotycznych 2.5.1.1. Ukształtowanie terenu 2.5.1.2. Wody powierzchniowe 2.5.2 Klimat 2.5.2.1. Ogólne cechy klimatuklimatu 2.5.2.2. Ogólne cechy mikroklimatuklimatu 2.5.3 Szata roślinna (zał. 4.) 2.5.3.1. Ogólne cechy szaty roślinnej 2.5.3.2. Skład gatunkowy 2.5.3.3. Stan zdrowotny 2.5.3.4. Odbiór wizualny 2.5.4 Fauna 2.6 Cechy kulturowe i historyczne obiektów 2.7 Analiza i ocena struktury programowej 2.7.1 Elementy architektury 2.7.2 Urządzenia terenowe i mała architektura 2.7.3 Drogi (zał. 6.) 2.7.4. Elementy struktury przestrzennej 3 Charakterystyka rozkładu ruchu wypoczynkowego (za ł.7.) 4 Pozytywne i negatywne cechy obiektu – wskazania d o modernizacji 5 Spis źródeł 6 Załączniki
3
1 Charakterystyka Wojewódzkiego Parku Kultury i Rozrywki w Chorzowie
1.1 Lokalizacja i funkcjonowanie na tle województwa śląskiego
Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku im. Gen. Jerzego Ziętka jest obiektem leŜącym w województwie Śląskim (ryc. 1), na styku trzech miast: Katowic, Chorzowa i Siemianowic (ryc. 2, 3).
Ryc. 1 Województwo Śląskie – orientacyjna lokalizacja WPKiW
(www.wikipedia.pl)
4
Ryc. 2 Sąsiedztwo WPKiW – park leŜy w otoczeniu Katowic, Chorzowa, Siemianowic, Sosnowca, Rudy Śląskiej, Bytomia (www.zumi.pl)
Ryc. 3 Zdjęcie lotnicze przedstawiające Chorzowski Park Kultury i Wypoczynku
(www.zumi.pl) Cały teren zajmujący ponad 600 ha znajduje się jednak w granicach administracyjnych
miasta Chorzowa. Ramę parku wyznacza sześć ulic: Parkowa, Chorzowska, Złota, Agnieszki,
5
Bytkowska, Siemianowicka, wśród których ul. Chorzowska jest drogą łączącą główne miasta Śląska. Park jest głównym zapleczem wypoczynkowym dla Śląska, połoŜony jest w dogodnej odległości dojazdowej od największych miast województwa takich jak Katowice, Bytom, Dąbrowa Górnicza, Świętochowice i wiele innych (zał. 1). W związku z tym zjeŜdŜają do niego tłumy, aby skorzystać z dóbr natury i bogatego programu rozrywkowego. Park zapewnia moŜliwość wypoczynku krótkotrwałego, kilkugodzinnego, jak i kilku dniowego. Frekwencja w parku w dni świąteczne wynosi kilka tysięcy osób odwiedzających, zaś w ciągu roku szacuje się, iŜ park obsługuje od 6 do 11 milionów uŜytkowników.
1.2 Zarys historii parku
Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku im. Gen. Jerzego Ziętka w Chorzowie powstał z inicjatywy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach, która uchwałą z dnia 20 grudnia 1950 roku powołującą go do Ŝycia. Tren przeznaczony pod budowę obiektu obejmowały obszar o powierzchni ok. 600 ha, całkowicie zdegradowany, z licznymi zapadliskami, hałdami i stawami, który aby zmienić się w miejsce wypoczynku oraz rozrywki dla ślązaków wymagał wielkiego nakładu pracy..
Patron obiektu i przewodniczący Komitety Budowy Parku – gen. J. Ziętek uwaŜał, iŜ mieszkańcom Śląska niezbędny jest tak wieloprzestrzenny obiekt wypoczynkowy. Miał on poprawić warunki socjalne, stan środowiska oraz wzbogacić krajobraz tego regionu, który cechowały wtedy: chaotyczna zabudowa, niekorzystny mikroklimat – zadymione i zapylone powietrze, zakłócona hydrologia, degradacja gleb, permanentny ubytek zieleni, oraz deficyt terenów zdatnych do pełnienia funkcji wypoczynkowych. Podstawowy trzon parku powstawał przez 11 lat. Głównym projektantem początkowego zamysłu był prof. Władysław Niemirski W 1952 roku został otwarty pierwszy obiekt naleŜący do programu parku – teren festiwalowy. Następne elementy parku były oddawane do uŜytku praktycznie co rok: 1955 – przystań wraz z kawiarniami i restauracją oraz planetarium i obserwatorium astronomiczne ( projektant: Zbigniew Soława) 1956 – Stadion Śląski ( projektant: Julian Brzuchowski); 1957 – ogród zoologiczny 1960 – ośrodek sportów wodnych i zimowych w „Dolinie Szwajcarskiej” (projekt autorstwa: J. Kozub, A. Wróblewski, R. Koczy) 1962 – ośrodek turystyczny wraz z hotelem na 300 osób
Budowę całego kompleksu wypoczynkowego zakończono w 1963 roku. W roku 1968 oddano dodatkowo do uŜytku „rosarium” według projektu zespołu: W. Niemirski, E. Bartman, S. Rutkowski i ogród japoński autorstwa Edwarda Bartmana.
Istotny faktem jest, iŜ park ten powstał przede wszystkim przy udziale społeczeństwa, a głownie urzędników, robotników i pracowników zakładów przemysłowych oraz uczniów i studentów. Ludzie ci nie szczędzili sił przy pracach fizycznych nad budową obiektu, wielu ludzi pomagało w sposób pośredni, zbierając fundusze, zakłady pracy uŜyczały samochodów do transportu potrzebnych materiałów, przekazując cenne odpady produkcyjne na rzecz Komitetu Budowy.
W ten sposób powstał największy parkowy obiekt wypoczynkowy w Polsce, który ma dziś prawie 60 lat i cieszy się wciąŜ popularnością wśród mieszkańców Śląska, a takŜe wśród turystów z innych stron kraju jak i zagranicy.
6
1.3 Ogólna charakterystyka parku
1.3.4 Warunki przyrodnicze
1.3.1.1 Rzeźba terenu Park leŜy w obrębie Wzgórz Chorzowskich, zaliczanych do PłaskowyŜu Bytomskiego.
Jego powierzchnia jest dość zróŜnicowana. Występują tu takie formy morfologiczne jak: liczne wzniesienia, łagodne zbocza, „Dolina Szwajcarska” będąca kotliną zapadliskową, spłaszczenia pochodzenia antropogenicznego. Ponadto teren obiektu wzbogacony jest o mikrorelief, który jest zamierzony skutkiem realizacji kompozycji przestrzennej obiektu.
1.3.1.2 Warunki pedologiczne Przed powstanie parku na obszarze, na którym dziś on istnieje przewaŜały gleby
zdegradowane. Obecnie uległy one zdecydowanej i wykazują cechy gleb brunatnych, z grubą warstwą próchniczą wytworzoną przez roślinność parku, porastająca te tereny od ponad 50 lat. Ich stan jest określany jako zadowalający i zdatny do uprawy roślin.
1.3.1.3 Warunki wodne Na terenie parku znajduje się 14 stawów pochodzenia naturalnego, jak i
antropogenicznego, zasilanych wodami opadowymi i wysiękami (ryc. 4). Poziom luster wody ulega tu okresowym wahaniom od 2 do 4 m. Stan czystości jest zadowalający, nie ma widocznych zanieczyszczeń.
Połowa zbiorników leŜy w Dolinie Szwajcarskiej. Największy ze stawów znajduje się zaś w obrębie wesołego miasteczka, skąd nadmiar wód opadowych odprowadzany do rzeki Rawy.
Zbiorniki wodne w WPKiW pełnią rolę ozdobną, wzbogacają fizjonomię krajobrazu, a takŜe rolę wypoczynkową – miejsca wykorzystywane do uprawiania sportów wodnych, czy teŜ funkcje zbiorników retencyjnych.
1.3.1.4 Warunki klimatyczne W parku panuje korzystny dla celów wypoczynkowych mikroklimat. Jest on
cieplejszy w stosunku do klimatu charakterystycznego dla Centrum Górnego Śląska, głownie za sprawą przewaŜającej tu południowo – zachodniej ekspozycji terenu. Dolina zwana „Doliną Szwajcarską” przecinająca park i odprowadzająca chłodne masy powietrza na niŜej połoŜone tereny sąsiadujące z nim, zapewnia dobre warunki przewietrzania. W obrębie parku panuje zwiększona wilgotność i zmniejszona amplituda temperatur– wynik występowania bujnej szaty roślinnej i licznych zbiorników wodnych .
Istotny jest fakt, iŜ na terenie obiektu znajdują się liczne strefy ciszy, będące świadectwem korzystnego klimatu akustycznego parku.
1.3.1.5 Szata roślinna Roślinność to dominujący element w strukturze przestrzennej WPKiW, korzystnie
wpływający na jego walory wypoczynkowe. Jest ona w całości wytworem ludzkich rąk. Z góry zamierzone było zatem zróŜnicowanie jej na formacje o charakterze leśnym, łąkowym, murawowym i czysto ozdobnym. W śród drzew przewaŜają tu gatunki liściaste, introdukowane, egzotyczne takie jak : magnolie, tulipanowce, metasekwoje, itp. Trzecia część parku stanowią zaś powierzchnie trawiaste.
Atrakcyjność szaty roślinnej parku potęgowana jest przez tematyczne kolekcje roślinne prezentowane między innymi w rosarium.
7
1.3.1.6 Fauna Zwierzęta, stanowiące obok flory, Ŝywy zasób parku, pojawiły się w nim samorzutnie.
Z gromady ptaków spotkać tu moŜna kaczki, drozdy, szpaki, jaskółki, wróble, wrony, gawrony, sroki, dzięcioły, kukułki, sikorki, baŜanty i kuropatwy. W stawach pływają ryby: karpie, karasie i liny. Nad wodą Ŝyją takŜe traszki, Ŝaby i ślimaki. Na terenie parku występują równieŜ lisy, wiewiórki, łasice, czasem uda się dostrzec sarnę.
Część leśna obiektu stanowi ostoję zwierzyny, zaś niektóre z gatunków spotykanych w obrębie parku objęte są ochrona gatunkową.
1.3.4 Kompozycja i program parku
.„Arterie komunikacyjne łączące główne miasta Lasak, biegnące wzdłuŜ granic parku… Miały one wpływ na rozplanowanie bogatego programu i wyznaczały dwa zasadnicze kierunki kompozycyjne..” (W. Niemirski 1963)
Centralnej części parku, połoŜonej na wzgórzu nadano charakter parkowo-leśny. Usytuowano tutaj planetarium i obserwatorium astronomiczne, będące we wczesnych stadiach powstawania obiektu dominantą krajobrazową. Obecnie wzgórze to zarosło, a budynek planetarium przestał być juŜ tak widoczny. Te część parku miała za zadanie odrewać człowieka od klasycznego krajobrazu Śląska, stworzyć klimat dogodny do medytacji i zadumy wśród natury.
Główne punkty programowe parku zostały rozmieszczone wzdłuŜ jego granic oraz w dolinach otaczających wzgórze. Tereny tez zostały powiązane głównymi osiami kompozycyjnymi. Wiele z obiektów na terenie parku, projektowanych było jako miejsca odrębne pod względem programowym i plastycznym, jak np.: Miedzy Narodowa Wystawa Ogrodnicza.
Trzonem kompozycji obiektu jest promenada, poprowadzona od wschodu na zachód, symbolizująca połączenie Katowic z Chorzowem. Prowadzi ona do najatrakcyjniejszych miejsc w parku, które rozmieszczone są po jej bokach. Promenada ta to główne miejsce spotkań turystów odwiedzających park.
Istotnym elementem kompozycyjnym przestrzeni parku jest woda, wzbogacająca go wizualnie, kształtująca jedne z ciekawszych widoków, a takŜe poprawiająca klimat i pozytywnie oddziałująca na przyrodę.
Kompozycja przestrzenna Parku w Chorzowie dostosowana została do bardzo bogatego programu rozrywkowo - wypoczynkowego, mimo to charakteryzuje się ona prostotą i ponadczasową funkcjonalnością. I choć zestarzało się wiele sprzętów obecnych w parku, choć brakuje wciąŜ pieniędzy na jego utrzymanie, to kompozycja obiektu wciąŜ doskonale się sprawdza.
Pod względem programowym przestrzennym Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku na 30 jednostek funkcjonalnych:
− Stadion Śląski − Górnośląski Park Etnograficzny − Ośrodek harcerski − Hotele − Szkoła ogrodnicza − Planetarium i obserwatorium astronomiczne − Międzynarodowe Targi Katowickie − Ogród Zoologiczny − Stadion GKS − Teren festynów
8
− Wesołe Miasteczko − Rosarium − Ogród japoński − Korty tenisowe − Tereny wystaw ogrodniczych − Kąpielisko Fala − Skate park − Tor saneczkowy − Galeria rzeźby plenerowej − Restauracje i kawiarnie − Przystań i ośrodek sportów wodnych − Hala wystawowa „Kapelusz” − Budynek dyrekcji parku − Park leśny − Baza techniczna − Promenada Główna − Kolejka linowa „ELKA” − Kolejka szynowa − ŚcieŜki rowerowe
Układ przestrzenny elementów programowych został przestawiony na załączony planie ogólnym parku w Chorzowie ( zał. 2) Obecnie największym powodzeniem wśród turystów cieszą się wesołe miasteczko, ZOO, a takŜe kąpielisko „ Fala” i kolejka linowa „ Elka”
9
2 Analiza wybranych sektorów
2.1 Lokalizacj na tle WPKiW Sektory E, F, G, H, I, stanowiące teren opracowania, zlokalizowane są w południowej
części WPKiW. Sąsiedztwo wybranych sektorów od stron zachodniej, północnej oraz wschodniej stanowią dalsze tereny parku, od strony północnej teren bezpośrednio graniczy z ulica Chorzowską, za którą zlokalizowane jest katowickie osiedle 1000-lecia.
Ryc. 4. Lokalizacja terenu opracowania na tle WPKiW (www.wpik.pl)
10
2.2 Dostępność komunikacyjna Bezpośrednie sąsiedztwo terenu opracowania z ul. Chorzowską zapewnia bardzo dobrą dostępność komunikacyjną danych obiektów. Dojazd moŜliwy jest zarówno za pomocą indywidualnych, jak i masowych środków transportu tj.: tramwaj lub autobus. Bezpośrednio przy terenie opracowania zlokalizowany jest przystanek autobusowy oraz dwa przystanki tramwajowe: ”ZOO” (A i T) oraz ”Wejście główne – Dyrekcja parku, Hala Kapelusz” (T) oraz w nieduŜej odległości kolejne dwa przystanki tramwajowe ( „Wesołe Miasteczko” i „Stadion Śląski”). Najlepszym połączeniem komunikacyjnym charakteryzuje się Al.śyrafy, przy której bezpośrednio zlokalizowane są przystanki, niemniej jednak czas dojścia do pozostałych sektorów równieŜ nie przekracza 15 minut.
T
T
T
A
P
P
P
T
A
P
LEGENDA:
teren opracowania
Dostepność komunikacyjna za pomocą indywidulanych środków transportu
ulica Chorzowska parking
Dostepność komunikacyjna za pomocą masowych środków transportu
ulica Chorzowska przystanek autobusowy
tory tramwajowe przystanek tramwajowy
Ryc. 5. Dostępność komunikacyjna (www.wpwik.pl)
Fot. 1. Bardzo dobra dostępność komunikacyjna –
bezpośrednie sąsiedztwo ulicy, torów tramwajowych (A. Sarna,2007 r.)
11
2.3 Otoczenie
Otoczenie terenu opracowania, ze względu na jego graniczna lokalizację, stanowią od strony południowej tereny nie naleŜące do terenu parku i są to ulica Chorzowska oraz tereny zabudowy wielorodzinnej. Pozostałe granice – zachodnia, północna i wschodnia terenu opracowania to granice wewnętrzne Parku, wyznaczone poprzez podział na funkcje programowe danych terenów (zał. 2.). Otoczenie poszczególnych sektorów terenu opracowani opisano poniŜej (zał.1.) SEKTOR 1. DuŜa Łąka wraz z Halą Wystawienniczą „Kapelusz” Otoczenie DuŜej Łąki oraz Hali Wystaw „Kapelusz” stanowi od strony:
• zachodniej: Pole Marsowe, • północnej: plac • wschodniej: Ogród Japoński oraz sektory z punktami gastronomicznymi, • południowej: tereny parku o charakterze leśnym, pełniące funkcje izolacyjną,
oddzielając przestrzeń parkową od ulicy Chorzowskiej SEKTOR 2. Plac wraz z obiektami gastronomicznymi Otoczenie stanowi od strony:
• zachodniej: Aleja gen. Ziętka, kanał • północnej: zbiornik wodny, skatepark, restauracja „Brasiliana” oraz Kąpielisko
„Fala”, • wschodniej: dalsza część Al. Gen Ziętka oraz kanału • południowej: DuŜa Łąka wraz z Halą Wystaw „Kapelusz”
SEKTOR 3. Teren zadrzewień o charakterze przejściowym Otoczenie stanowi od strony:
• zachodniej: Pole Marsowe • północnej: Promenada gen. Ziętka • wschodniej: DuŜa Łąka wraz z Halą Wystaw „Kapelusz” • południowej: teren o charakterze leśnym pełniący funkcje izolacyjno-ochronne
SEKTOR 4. Teren z obiektami gastornomicznymi Otoczenie stanowi od strony:
• zachodniej: DuŜa Łąka • północnej: plac z obiektami gastronomicznymi • wschodniej: Ogród Japoński, tereny o charakterze leśnym z budynkami
gospodarczymi, • południowej: teren o charakterze leśnym o funkcjach izolacyjno-ochronnych
SEKTOR 5. Ogrody tematyczne 5a.Ogród Japoński Otoczenie stanowi od strony:
• zachodniej: teren z placem wypoczynkowym • północnej: Promenada gen. Ziętka, w dalszej odległości – Śląski Ogród Zoologiczny • wschodniej: Rosarium • południowej: teren o charakterze leśnym z budynkami gospodarczymi
12
5b.Rosarium Otoczenie stanowi od strony:
• zachodniej: Ogród Japoński • północnej: Promenada gen. Ziętka, w dalszej odległości – Śląski Ogród Zoologiczny • wschodniej: Aleja śyrafy, Ogródek TYSKI – Bar Oaza • południowej: teren o charakterze leśnym
SEKTOR 6. Korty tenisowe Korty tenisowe zlokalizowane są na obszarze o charakterze leśnym, otoczenie ich stanowią zadrzewienia. SEKTOR 7. Aleja śyrafy Otoczenie stanowi od strony:
• zachodniej: tereny o charakterze leśnym, Rosarium • północnej: Śląski Ogród Zoologiczny • wschodniej: tereny o charakterze leśnym z obiektami gospodarczymi • południowej: ulica Chorzowska
SEKTOR 8. TERENY O CHARAKTERZE LE ŚNYM 8a. Teren o funkcjach izolacyjno-ochronnych Otoczenie stanowi od strony:
• zachodniej: Pole Marsowe • północnej: tereny zadrzewień o charakterze przejściowym • wschodniej: sektor 8b • południowej: ulica Chorzowska
8b.Teren o funkcjach izolacyjno-ochronnych z budynkiem Dyrekcji Parku Otoczenie stanowi od strony:
• zachodniej: 8a • północnej: tereny zadrzewień o charakterze przejściowym, plac zabaw dla dzieci • wschodniej: sektor 8c • południowej: ulica Chorzowska
8c.Tereny o funkcjach izolacyjno-ochronnych z placami wypoczynkowymi Otoczenie stanowi od strony:
• zachodniej: 8b • północnej: korty tenisowe • wschodniej: Aleja śyrafy • południowej: ulica Chorzowska
8d.Tereny o funkcjach izolacyjnych z budynkami gospodarczymi Otoczenie stanowi od strony:
• zachodniej: teren z placem wypoczynkowy i obiektami gastronomiczynymi • północnej: Ogród Japoński • wschodniej: tereny o charakterze leśnym • południowej: tereny o charakterze leśnym placami wypoczynkowymi
8e.Tereny o izolacyjnych, oddzielających funkcjach Otoczenie stanowi od strony:
• zachodniej: 8d • północnej: Rosarium • wschodniej: Aleja śyrafy
13
• południowej: Korty tenisowe 8e.Tereny o funkcjach izolacyjnych, oddzielających Otoczenie stanowi od strony:
• zachodniej: Aleja śyrafy • północnej: Promenada gen. Ziętka, ZOO • wschodniej: Wesołe Miasteczko
południowej: Ulica Chorzowska
2.4 Powi ązania przestrzenne i widokowe (zał. 3.) Powiązania widokowe przedstawiono w sposób schematyczny w zał. 3, gdzie kolorem
czerwonym zaznaczono zewnętrzne negatywne powiązania widokowe, kolorem ciemno niebieskim zewnętrzne pozytywne powiązania widokowe, a kolorem jasno niebieskim wewnętrzne pozytywne powiązania widokowe.
Za negatywne zewnętrzne powiązania widokowe uznano jedynie widok na osiedle 1000-lecia rozpościerający się placu wystawowego. Wewnętrzne powiązanie widokowe równieŜ w większości uznano za korzystne, jedynie widok z placu wypoczynkowego na konstrukcją budynku wystawowego oceniono negatywnie.
Pozytywne powiązania widokowe, warte zachowania to: • powiązanie przestrzenne DuŜej Łąki z Polem Marsowym, a więc otwarcia
widokowe rozpościerające się z placu wystawienniczego (fot.2), • powiązania widokowe z Halą Wystaw „Kapelusz” wyznaczone z wyspy na
kanale, terenów DuŜej Łąki oraz z ogrodu japońskiego (fot.3); • powiązania widokowe wyznaczane poprzez dominanty kompozycyjne, jakimi
są drzewa soliterowi zlokalizowane na terenie DuŜej Łąki oraz Rosarium (fot.5); widok na solitery rozpościera się z wielu miejsc terenu opracowania, co zaznaczono na rysunku 4;
• otwarcie widokowe jakie utworzone jest przy wejściu na teren parku przy Dyrekcji parku (fot.4); zastosowano tu bardzo ciekawy rozwiązanie, wejście jest nieznacznie przesunięte w stosunku do przebiegu dalszej alei, dzięki czemu zasłonięto niekorzystny widok na ulicę oraz zabudowę mieszkaniową wielorodzinną;
• oś widokowa przebiegająca od wejścia przy przystanku ”ZOO” poprze Aleję śyrafy do bramy głównej ZOO (fot.6)
Fot. 2. Powiązanie przestrzenne placu wystawienniczego z DuŜą Łąką (A.Sarna, 2007 r.)
14
2.5 Charakterystyka uwarunkowa ń przyrodniczych
2.5.1. Charakterystyka uwarunkowa ń abiotycznych
2.5.1.1. Ukształtowanie terenu
Teren opracowania jest mało zróŜnicowany pod względęm rzeźby. Jedynym z widocznych wyniesień terenu jest to znajdujące sie w ogrodzie japońskim zwieńczone rzeźbą nowoczesną i obsadzone bogatą sztą krzewów, a głównie śnieguliczki, tawuły i ognika. Niewielkie niwelacje terenu w postaci nieduŜych skarp występują zarówno w ogrodzie japońskim (wejście zaznaczone mazywnymi schodami z bloków betonowych), jak i w rosarium, gdzie moduł sześciokąta rozplanowany jest na niewielkim spadku terenu, co uwidacznia „plaster miodu” jaki torzą sześciokąty.
Fot. 3. Widok na Halę Wystaw z terenu Ogrodu Japońskiego (A. Sarna, 2007r.)
Fot. 4.Widok na Halę Wystaw od strony wejścia przy budynku Dyrekcji (A. Sarna, 2007 r.)
Fot. 6. Widok od strony wejścia na bramę główną ZOO (A. Sarna, 2007 r.)
Fot. 5. Widok z Ogrodu Japońskiego na drzewo soliterowe (M. Smoczyńska, 2007 r.)
15
2.5.1.2. Wody powierzchniowe
Na terenie opracowania znajduje się sześć betonowych zbiorników wodnych oraz jeden staw na terenie Rosarium. Tylko trzy zbiorniki betonowe wypełnione są wodą stojącą. Staw wypełniony jest wodą doprowadzoną małym ciekiem wodnym, płynącym we wschodniej części terenu opracowania. Niezabezpieczone skarpy stawu są zbyt strome by moŜna było podejść bliŜej i skorzystać ze zbiornika. Są takŜe niebezpieczne dla najmłodszych uŜytkowników parku i drobnych zwierząt. W zbiornikach betonowych woda szybko wysycha (spękanie betonowej wylewki), bądź szybko mętnieje. We wszystkich zbiornikach pełno w liści i traw, a takŜe pływających kijanek.
7. a) 7. b) 7. c)
2.5.2. Klimat
2.5.2.1. Ogólne cechy klimatu
Polska, a zatem równieŜ województwo śląskie, połoŜone są w strefie klimatu umiarkowanie ciepłego, przejściowego.
Dopływ promieniowania słonecznego na najbardziej zurbanizowanym obszarze województwa moŜe być o 25% mniejszy, a usłonecznienie o około 15%. Tym samym zwiększa się liczba dni pochmurnych, a zmniejsza liczba dni pogodnych. Obserwuje się takŜe wzrost temperatury w obrębie miast, w stosunku do terenów otaczających. W przypadku średniej rocznej temperatury powietrza, róŜnica ta wynosi na omawianym terenie ok. 1,3 ºC, a w przypadku temperatur minimalnych - dochodzi nawet do 5 ºC. Zmniejsza się zatem liczba dni mroźnych. Na obszarach miejskich niŜsza jest teŜ wilgotność powietrza, w przypadku wilgotności względnej notuje się róŜnice rzędu 2-5%. (www.przyroda.katowice.pl/klimat.html) 2.5.2.2. Ogólne cechy mikroklimatu
MoŜna wyróŜnić pewne elementy mikroklimatu w poszczególnych częściach terenu opracowania. Tak oto na DuŜej Łące najsilniejsze jest nasłonecznienie oraz dobre przewietrzanie tego miejsca. W części północnej i wschodniej zdominowanej przez Park Leśny powietrze jest bardziej wilgotne, a temperatura powietrza niŜsza. Lepsze warunki wilgotności powietrza są równieŜ w rejonach zbiorników wodnych. Ozdobna Aleja na wschodzie jest z kolei dobrym korytarzem nawietrzającym tereny sąsiadujące.
Fot.7. Betonowe zbiorniki wodne (a, b) i staw ( c) na terenie Rosarium
16
2.5.3. Szata roślinna (zał. 5.)
2.5.3.1. Ogólne cechy szaty roślinnej
Na terenie opracowania znajduje się wiele gatunków roślin drzewiastych i krzewiastych, a ich skład gatunkowy zaleŜny jest od występowania w danych sektorach. Sektory te to głównie ogrody tematyczne, które narzucają zarówno ilość jak i cechy roślinności.
Na badanych obszarze przewaŜa drzewostan zwarty. Wynika to z faktu, iŜ północną i wschodnią część terenu opracowania stanowi park leśny. Park ten ukształtowany jest przez człowieka lecz stanowi obecnie samoregulujący się układ roślinny. Drzewa to głównie 60-70 letnie, dorosłe osobniki. Drzewostan aŜurowy występuje na Terenie Wystaw Ogrodniczych i Rosarium. Są to głównie grupy roślin, Ŝywopłoty, szpalery. W sektorach 1,4,9,8 występuje drzewostan rozproszony i są to w przewadze pojedyncze drzewa, solitery lub łąki rekreacyjne.
Fot .8, 9. Roślinność parku leśnego – forma naturalistyczna
Fot .10. Roślinność w układach zamierzonych
17
2.5.3.2. Skład gatunkowy
Lokalizacja Nazwa łacińska Nazwa polska
Sektor 1 *
Teren wystaw ogrodniczych
• Betula pendula • Juniperus communis • Quercus robur • Picea abies • Crataegus monogyna • Fraxinus excelsior • Acer platanoides • Acer pseudoplatanus • Cornus sp. • Caragana frutex • Thuja occidentalis • Juglans reggia
• Brzoza brodawkowata
• Jałowiec pospolity • Dąb • Świerk pospolity • Głóg jednoszyjkowy • Jesion wyniosły • Klon pospolity • Klon jawor • Dereń • Karagana syberyjska • śywotnik wschodni • Orzech włoski
18
Sektor 2
Teren wystaw ogrodniczych Przy dyrekcji
• Magnolia tripetala • Malus baccata • Metasequoia glyptostrob. • Acer pseudoplatanus • Liquidambar styracyflura
• Magnolia parasolowata
• Jabłoń • Sekwoja olbrzymia • Klon jawor • Ambrowiec
balsamiczn
Sektor 3
Teren wystaw ogrodniczych
• Rosa sp. • Aesculus hipocastanus • Acer saccharinum • Sorbus aucuparia • Catalpa bignonioides • Quercus rubra • Picea abies • Larix decidua
• RóŜa • Kasztanowiec • Klon srebrzysty • Jarząb pospolity • Surmia bignoniowa • Dąb czerwony • Świerk pospolity • Modrzew
Sektor 4
Ogród japo ński a) Część mniejsza, za murem b)Część z pagórkiem i rzeźbą
• Pinus nigra • Picea abies • Rosa pimpinelifolia • Rosa rugosa • Prunus padus • Ligustrum vulgare • Thuja occidentalis • Malus baccata • Robinia pseudoacacja • Chamaecyparis pisifera • Eleagnus angustifolia • Acer carpinifolia • Prunus laurocerasus
• Malus sp. • Pinus nigra • Taxus baccata • Pyracantha coccinea • Quercus rubra • Berberis vulgaris • Catalpa bignonioides • Rhododendron luteum • Rhus typhina
• Symphoricarpos albus • Chamaecyparis pisifera • Thuja occidentalis • Cotoneaster sp. • Acer pseudoplatanus • Juniperus communis
• Sosna czarna • Świerk pospolity • RóŜa pimpinelka • RóŜa dzika • Czeremcha
zwyczajna • Ligustr pospolity • śywotnik wschodni • Jabłoń • Robinia akacjowa • Cypryśnik • Oliwnik wąskolistny • Klon grabolistny • Laurowiśnia
wschodnia • Jabłoń • Sosna czarna • Cis pospolity • Ognik szkarłatny • Dąb czerwony • Berberys pospolity • Surmia bignoniowa • Azalia • Sumak octowiec
• Śnieguliczka biała • Cypryśnik • śywotnik wschodni • Irga • Klon jawor • Jałowiec pospolity
19
Sektor 5
Rosarium
• Betula pubescens • Picea abies • Taxus baccata • Juniperus communis • Ligustrum vulgare • Chamaecyparis pisifera • Acer pseudoplatanus • Tsuga candensis • Lonicera peryclimenum • Crataegus monogyna • Betula pendula • Thuja occidentalis • Larix decidua • Malus baccata • Acer saccharinum • Tilia cordata • Viburnum opulus • Prunus cerasus
• Brzoza omszona • Świerk pospolity • Cis pospolity • Jałowiec pospolity • Ligustr pospolity • Cypryśnik • Klon jawor • Choina kanadyjska • Wiciokrzew
pomorski • Głóg jednoszyjkowy • Brzoza
brodawkowata • śywotnik wschodni • Modrzew • Jabłoń • Klon srebrzysty • Lipa drobnolistna • Kalina koralowa • Czereśnia pospolita
Sektor 6
Aleja
• Tilia cordata • Rosa rugosa
• Lipa drobnolistna • RóŜa dzika
Sektor 7
Część leśna przy granicy wesołego miasteczka
• Acer pseudoplatanus • Salix alba • Populus alba • Picea abies • Tilia cordata • Evonymus europeus • Aesculus hipocastanum • Quercus rubra • Sorbus aucuparia • Acer negundo • Crataegus xmedia • Fraxinus excelsior • Cornus sp • Carpinus betulus
• Klon jawor • Wierzba biała • Topola biała • Świerk pospolity • Lipa drobnolistna • Trzmielina pospolita • Kasztanowiec
pospolity • Dąb czerwony • Jarząb pospolity • Klon jesionoistny • Głóg pośredni • Jesion wyniosły • Dereń • Grab pospolity
Sektor 8
Plac z Ŝyrafą
• Juniperus horizontalis • Cotoneaster sp.
• Jałowiec płoŜący • Irga
Teren 9
Część leśna
• Evonymus europaeus • Philadelfus sp. • Tilia tomentosa • Betula pendula
• Trzmielina pospolita • Jaśminowiec • Lipa krymska • Brzoza
20
• Carpinus betulus • Crataegus monogyna • Acer negundo • Pyracantha coccinea • Rhamnus sp.
brodawkowata • Grab pospolity • Głóg jednoszyjkowy • Klon jesionolistny • Ognik szkarłatny • Szakłak
* sektory dobrane zostały indywidualnie do inwentaryzacji szaty roślinnej(zał.5)
2.5.3.3. Stan zdrowotny
W przewaŜającej części roślinność jest w stanie dobrym.
Część roślin o pokroju kolumnowym nie została podwiązana i w
efekcie rozsypała się (głównie drzewa iglaste, jak Thuja sp. ). W
wielu miejscach widoczna jest trzebieŜ starych drzew ( Populus
nigra „italica”).
2.5.3.4. Odbiór wizualny
Ogród Japoński
- roślinność kształtowana świadomie
- pojedyncze drzewa o ciekawych formach
- grupy roślin skomponowane pod względem koloru
- odbiór zaplanowanej struktury roślinnej
- brak wraŜenia przypadkowości
Teren wystaw ogrodniczych
- struktura przestrzenna drzewostanu aŜurowa z
elementami nasadzeń grupowych i Ŝywopłotów
- polana rekreacyjna: wraŜenie przypadkowości
nasadzeń
- brak czytelności układu
- w części południowej wyraźnie widoczna trzebieŜ:
negatywny odbiór
Fot.11. Wyłamane rośliny iglaste
Fot.12. Kompozycja roślinna w Ogrodzie Japońskim
Fot.13. TrzebieŜ w południowej części terenu opracowania
21
Rosarium
- teren ogrodzony: odbiór rosarium jako oddzielnej
jednostki
- pojedyncze drzewa liściaste, a roślinność iglasta w
grupach: róŜnorodność
- kompozycje z formowanych Ŝywopłotów: odbiór
pozytywny
- nasadzenia roślinne ze szlachetnych gatunków róŜ wg
modułu sześciokąta foremnego, tworzą „plaster
miodu”: odbiór świadomego komponowania
przestrzeni
- w części niesformalizowanej kompozycyjnie
roślinność sadzona pojedynczo i w grupach tworzy
czytelny układ
Aleja
- przebieg od ZOO do ulicy Chorzowskiej: odbiór alei
jako trasy głównej
- róŜne rodzaje nawierzchni: odbiór chaosu
- nasadzenia drzew rzędowe (głównie lipy): czytelny
układ nasadzeń
Wnioski:
Najbardziej czytelny i zadbany układ roślinny widoczny jest w rosarium, a takŜe w
ogrodzie japońskim. Teren wystaw ogrodniczych zatracił swoją funkcję i roślinność pomimo
widocznych i przemyślanych układów kompozycyjnych odbierana jest fragmentarycznie.
Teren kortów tenisowych ubogi jest w roślinność, która spełnia jedynie funkcję osłonową i
wydziela poszczególne boiska. Park leśny zajmuje niemal połowę terenu opracowania. W
południowej części spełnia funkcje buforową
– osłania i wycisza park od ruchliwej ulicy
Chorzowskiej.
Fot.14. Kompozycja roślinna w Rosarium
Fot.15. Sześciokątne formy na róŜane rabaty w Rosarium
Fot.16. Aleja
Fot.17. Kompozycje roślinne w części północnej Rosarium
22
2.5.4 Fauna Park stanowi obecnie enklawę krajobrazową i przyrodnicza. DuŜa róŜnorodność gatunków flory spowodowała, Ŝe tereny te chętnie odwiedzane są przez słowiki, dzięcioły, baŜanty, kuropatwy, sójki.
2.6 Cechy kulturowe i historyczne obiektu Hali Wystaw „Kapelusz”
Najbardziej charakterystycznym elementem architektury zlokalizowanym na terenie opracowania jest budynek Hali Wystaw „Kapelusz” (fot.7). Hala powstała w 1968 roku, a jej powierzchnia wynosi 2100 m². Szacuje się, Ŝe co roku halę odwiedza około 40 tys. osób. Coroczna imprezą organizowaną w hali „Kapelusz” jest Wiosenna Wystawa Kwiatów i Ogrodów, przyciągająca około 25 tys. osób. Poza atrakcjami związanymi typowo z wystawami, w okresie tym na terenie hali działa tor kartingowy.
Rosarium
Rosarium w WPKiW powstało z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Miłośników RóŜ. Projekt wykonał zespół Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie pod kierunkiem prof. Władysława Niemirskiego. Roboty ziemne wykonano w 1965 roku, a nasadzenia róŜ jesienią 1966 roku. RóŜe w ok. 300 odmianach (10-15 szt. kaŜdej odmiany) pochodziły głównie z darów polskich i europejskich hodowców i producentów róŜ. Równocześnie z otwarciem Pierwszej Międzynarodowej Wystawy RóŜ 24.06.1968 roku nastąpiło uroczyste otwarcie Rosarium (www. )
2.7 Analiza i ocena struktury programowej
2.7.1 Elementy architektury W obrębie terenu opracowania zlokalizowane są dwa obiekty o funkcjach wystawienniczych. Pierwszy z nich to najbardziej charakterystyczny obiekt dla terenu jakim jest Hala Wystaw „Kapelusz”, a drugi to pozostawiona po wcześniejszych wystawach konstrukcja budynku. Zlokalizowanych jest tu takŜe najwięcej w skali Parku obiektów o funkcjach gastronomicznych. Rozmieszczone są one głównie przy placu, DuŜej Łące oraz Alei śyrafy. Oprócz wymienionych na terenie istnieje budynek Dyrekcji Parku, budynek PZHGP, obiekty gospodarcze oraz sanitarne. Tabela 1 zamieszczona poniŜej przedstawia rozkład elementów architektury w poszczególnych sektorach.
23
Tabela 1. Elementy architektury w poszczególnych sektorach terenu opracowania
SE
KT
OR
ELEMENT ARCHITEKTURY
FUNKCJA WIODĄCA
DOSTĘPNOŚĆ SEZONOWA1
OBSŁUGA2
HALA WYSTAW „KAPELUSZ"
wystawienniczo- pokazowa + rozrywkowa (tor kartingowy)
Liczba osób odwiedzających rocznie – 40 tys.
1. D
uŜa
Łąk
a w
raz
z H
alą
Wys
taw
BUDYNEK WYSTAWIENNICZY
aktualnie brak funkcji
________ ________
BAR PROMENADA
gastronomiczna
całoroczna lokal- 16 miejsc, ogródek letni – 120 miejsc
2.
P
lac
z ob
iekt
ami
gast
rono
mic
znym
i Ogródki TYSKIE
WIOSKA RYBACKA
gastronomiczna całoroczna lokal – 60 miejsc, ogródek letni – 120 miejsc
Budynek gosp. Budynki gospodarcze WC sanitarne całoroczna ________
3. T
eren
z
zadr
zew
ieni
ami
o ch
arak
terz
e pr
zejś
ciow
ym
Ogródki TYSKIE
BAR BARTEK
gastronomiczna, grill
sezonowa
Lokal-12 miejsc, ogródek letni – 100 miejsc Aktualnie (stan na maj 2007) bar nie funkcjonuje
PUB HAWAII gastronomiczna całoroczna Lokal- 40 miejsc; ogródek letni- 60 miejsc
PUB ZIELONA DOLINA
gastronomiczna całoroczna Lokal- 100 miejsc, ogródek letni- 250 miejsc
Ogródki TYSKIE
BAR RÓśA gastronomiczna całoroczna Lokal – 70 miejsc, ogródek letni -140 miejsc
4. T
eren
z o
biek
tam
i gas
tron
omic
znym
i
BUDYNEK PZHGP ________
1 www.tyskiewparku.pl 2 www.tyskiewparku.pl
24
5.O
grod
y te
mat
yczn
e ________ ________ ________ ________
BUDYNKI GOSPODARCZE, MAGAZYNY
zaplecze gospodarcze, obsługa kortów tenisowych
Sezonowa -obsługa kortów ziemnych, całoroczna – obsługa dwóch kortów krytych
________
6. K
orty
teni
sow
e
Ogródki TYSKIE gastronomiczna całoroczna
BAR śYRAFA
gastronomiczna Całoroczna Lokal -10 miejsc, ogródek letni – 80 miejsc
7.A
leja
śyr
afy Ogródki
TYSKIE
BAR SZAROTKA
gastronomiczna całoroczna Lokal – 30 miejsc, ogródek letni – 160 miejsc
8a. ________ ________ ________ ________
8b.
BUDYNEK DYREKCJI PARKU
administracja całoroczna ________
8c. ________ ________ ________ ________
8d.
BUDYNEK GOSPODARCZO- ADMINISTRACYNY
Gospodarczo-administracyjne
całoroczna ________
Ter
eny
o ch
arak
terz
e leś
nym
8e.
________ ________ ________ ________
BUDYNKI GOSPODARCZE
Zaplecze gospodarcze Wesołego Miasteczka
sezonowe ________
8e.
WC sanitarne całoroczna ________
25
Fot. 18. Widok na budynek Hali Wystaw „Kapelusz” (A. Sarna, 2007 r.)
Fot. 19. Widok na budynek wystawienniczy (A. Sarna, 2007 r.)
Fot. 20. Widok na budynek gastronomiczny „Wioska Rybacka” przy placu głównym
(M. Smoczyńska, 2007)
Fot. 21. Widok na budynek gastronomiczny „Wioska Rybacka” przy placu głównym (M. Smoczyńska, 2007)
Fot. 22. Widok na Bar Szarotka przy Al. śyrafy(A. Sarna, 2007)
Fot. 23. Widok na Bar RóŜa przy Al. RóŜanej (M.Smoczyńska, 2007)
26
Fot. 29. Widok sanitariaty przy Al. śyrafy (A. Sarna, 2007 r.)
Fot. 28. Widok na sanitariaty zlokalizowane przy placu głównym (M. Smoczyńska, 2007)
Fot. 26. Widok na budynek Dyrekcji Parku (A. Sarna, 2007)
Fot. 27. Widok na budynek PZHGP (A. Sarna, 2007)
Fot. 24. Widok na Pub Hawai (A. Sarna, 2007)
Fot. 25. Widok na przy kortach tenisowych(A. Sarna, 2007)
27
2.7.2 Urządzenia terenowe i mała architektura
Rodzaj i stopień wyposaŜenia w urządzenia i elementy małej architektury zaleŜy od funkcji programowej danego terenu. Z urządzeń terenowych moŜna wymienić place zabaw dla dzieci, obiekty sportowe (korty tenisowe), place wypoczynkowe z ławkami, zbiorniki wodne.
Elementy małej architektury występujące na terenie opracowania to przede wszystkim
ławki, które występują w trzech rodzajach i są to: • ławki betonowe bez oparcia w złym stanie technicznym; • ławki betonowe z oparciem w złym stanie technicznym; • ławki TYSKIE w dobrym stanie technicznym (rys.17).
PrzewaŜają ławki sponsorowane przez Browary Tyskie, które pojawiły się w Parku dzięki akcji „Tyskie stawia” przeprowadzonej w lecie 2005 roku. Akcja, której ideą było wspieranie i promowanie Chorzowskiego Parku, zaowocowała pojawieniem się nowych 380 ławek. KaŜdy 1 gr ze sprzedanego piwa w regionie w okresie maj-czerwiec przeznaczony był na zakup ławek (www.tyskiewparku.pl)
W wybranych sektorach występuje kilka rodzai latarni (fot.18), co zaznaczono na załączniku nr są to dwa rodzaje latarni starych:
• latarnie betonowe (średni stan techniczny, dość niskie walory estetyczne) – najczęściej występujące na terenie opracowania;
• latarnie metalowe (średni stan techniczny, niskie walory estetyczne); oraz trzy rodzaje nowych latarni:
• latarnia Ŝeliwna z jednym kloszem (dobry stan techniczny, wysokie walory estetyczne) – zlokalizowane wzdłuŜ Alei śyrafy;
• latarnie Ŝeliwne z dwoma kloszami – dwa rodzaje (oba- dobry stan techniczny, wysokie walory estetyczne);
Nowe latarnie rozmieszczone są głównie przy Alei śyrafy oraz pojedyncze egzemplarze w sektorze 3.
Fot. 30. Rodzaje ławek w obrębie terenu opracowani; od lewej ławka betonowa bez oparcia; ławka betonowa z oparciem – zły stan techniczny; ławka TYSKIE- dobry stan techniczny (M.Smoczyńska, maj 2007)
28
Kosze na śmieci występują w jednym rodzaju, jednak ich walory
estetyczne są niskie (fot.19). RaŜąca jest ich kolorystyka niepotrzebnie przykuwająca wzrok. PoniŜej scharakteryzowano występujące urządzenia terenowe i obiekty małej architektury w poszczególnych sektorach. SEKTOR 1. DuŜa Łąka wraz z Halą Wystawienniczą „Kapelusz” DuŜa Łąka stanowi polanę wystawienniczą, funkcję tę pełni jednak wyłącznie okresowo, na co dzień jest to polana wypoczynkowo-rekreacyjna. Ze względu na pełnioną funkcję wyposaŜenie jej w urządzenia terenowe jest ubogie (fot.20). Stanowią je wyłącznie:
• mały plac zabaw dla dzieci (ubogo wyposaŜony, elementy wyposaŜenia w średnim stanie technicznym, bardzo niska frekwencja uŜytkowników) (fot.21)
• plac wypoczynkowy z ławkami (ławki
umiejscowione w przestrzenie otwartej, zły stan techniczny ławek)
Pozostałą przestrzeń zajmują powierzchnie trawnikowe oraz aleje.
Fot. 33. Widok na DuŜą Łąkę – bark urządzeń terenowych ze względu na pełniona funkcje (M.Smoczyńsa, maj 2007 r.)
Fot. 31. Rodzaje latarni występujący w obrębie terenu opracowania (A.Sarna, M.Smoczyńska, maj 2007)
Fot. 32. Kosz na śmieci (A.Sarna, maj 2007)
29
Ponadto w sektorze tym występują takie elementy małej architektury jak ławki w dwóch rodzajach :
• betonowe z opraciem – na placu oraz po obwodzie polany • ławki TYSKIE zlokalizowane równieŜ po obwodzie polany
oraz kosze na śmieci. Ławki zlokalizowane są wyłącznie po obwodzie polany oraz na placu wypoczynkowym, a kosze rozmieszczone są wzdłuŜ wszystkich alei. SEKTOR 2. Plac wraz z obiektami gastronomicznymi
Plac stanowi miejsce spotkań, organizuje przestrzeń (fot.25). Wokół placu zlokalizowane są przede wszystkim punkty gastronomiczne, przy których powstają niewielkie powierzchniowo urządzenia terenowe takie jak mini „plaŜa” przy Wiosce Rybackiej (fot.23), czy urządzenia przeznaczone do zaspokajania potrzeb najmłodszych uŜytkowników (fot.24)
Na placu zlokalizowana jest jedna ławka. Miejscem uŜytkowanym, jako siedzisko jest bortnica zbiornika wodnego (fot.26). Brak siedzisk moŜe być uznany jako zabieg celowy, skłaniający ludzi do korzystania ze zlokalizowanych w tym miejscu licznych punktów
Fot. 34. Widok na plac zabaw dla dzieci na terenie DuŜej Łąki – ubogie wyposaŜenie (A.Sarna, maj 2007 r.)
Fot. 35. Widok na plac wypoczynkowy na terenie DuŜej Łąki (M.Smoczyńsa, maj 2007 r.)
Fot. 36. Widok na mini plaŜę przy Wiosce Rybackiej (A.Sarna, maj 2007 r.)
Fot. 37. Widok na urządzenia dla najmłodszych przy Barze Promenada (A.Sarna, maj 2007 r.)
30
gastronomicznych, w których nie brak miejsc siedzących. Rodzaj zastosowanych w tym miejscu elementów malej architektury przedstawia tabelka poniŜej.
Tabela 2. Elementy małej architektury w sektorze 2
SEKTOR 3. Teren zadrzewień o charakterze przejściowym Sektor 3 ze względu na swoja strukturę kompozycyjną stanowi teren o charakterze przejściowym, łączący otwartą przestrzeń DuŜej Łąki z terenami zadrzewień, o charakterze leśnym w dalszych sektorach. W obrębie sektora zlokalizowano takie urządzenia terenowe jak:
• place wypoczynkowe z ławkami (fot.27); • place wypoczynkowe przy zbiornikach wodnych (aktualnie nie funkcjonują, brak
wody) (fot.28); • place wypoczynkowe przy konstrukcjach pod rośliny pnące (fot.29) Place te charakteryzują się raczej niskim standardem ze względu na zły stan techniczny
urządzeń. • plac ze ścianami kamiennymi; ciekawa forma; urozmaicenie krajobrazu (fot.30) • dwa place zabaw dla dzieci zlokalizowane przy drodze przeznaczonej pod ruch
kołowy, lokalizacja ta wydaje się mało korzystna; stan urządzeń zabawowych jest doby, jednakŜe stosunkowo wyposaŜenie jest ubogie; place odznaczają się duŜą frekwencją uŜytkowników (fot.31,32)
Elementy małej architektury
Rodzaj Stan zachowania Uwagi
Ławka betonowa z oparciem, stary model
zły Niskie walory estetyczne Siedziska
Bortnica betonowa dobry Mało komfortowy rodzaj siedziska
Latarnie Latarnia betonowa z jednym kloszem, stary model
średni
Kosze na śmieci Właściwy dla całego obiektu (fot.19)
średni Niskie walory estetyczne
Fot.39. Widok na brotnicę – jedyne siedzisko na terenie placu(A.Sarna, maj 2007 r.)
Fot. 38. Widok na plac (A.Sarna, maj 2007 r.)
31
Fot. 40. Widok na plac wypoczynkowy o niskim standardzie ze wzg na zły stan techniczny urządzeń (M.Smoczyńska, maj 2007 r.)
Fot. 41. Widok na plac ze zbiornikiem wodnym – aktualnie nie funkcjonującym (M.Smoczyńska, maj 2007 r.)
Fot. 42. Widok na plac przy konstrukcjach pod rośliny pnące (A.Sarna, maj 2007 r.)
Fot. 43. Widok na plac ze ścianami kamiennymi (A.Sarna, maj 2007 r.)
Fot. 44. Widok na plac zabaw dla dzieci zlokalizowany po lewej stronie od wejścia przy
budynku Dyrekcji (M.Smoczyńska, maj 2007 r.)
Fot. 45. Widok na plac zabaw dla dzieci zlokalizowany po prawej stronie alei od wejścia przy
budynku Dyrekcji(A.Sarna, maj 2007 r.)
32
Elementy małej architektury W sektorze 3 zlokalizowano róŜnego rodzaju typy ławek, jednak przewaŜają stare modele ławek betonowych, odznaczające się niskim standardem. Zastosowano takŜe dwa rodzaje latarni, oświetleni terenu za pomocą betonowych latarni uzupełniono nowymi modelami latarni Ŝeliwnych. Tabela 3. Elementy małej architektury w sektorze 3
SEKTOR 4. Teren z obiektami gastronomicznymi W sektorze 4, gdzie wiodącą funkcja jest funkcja gastronomiczna, dominują urządzenia towarzyszące obiektom gastronomicznym i są to tzw. ogródki letnie (fot.32). Poza tym zaprojektowano tu plac wypoczynkowy z ławkami (fot.33).
SEKTOR 5. Ogrody tematyczne 5a.Ogród Japoński Ogród japoński stanowi jeden z dwóch ogrodów tematycznych zlokalizowanych na terenie opracowania. Na załoŜenie składają się takie elementy jak :
Elementy małej architektury
Rodzaj Stan
zachowania Uwagi
Ławka betonowa bez opracia
zły Niskie walory estetyczne
Ławka betonowa z oparciem, stary model
jw. jw.
Siedziska
Ławka TYSKIE Bardzo dobry Wysokie walory estetyczne, zastosowana wyłącznie przy placu zabaw
Latarnia betonowa z jednym kloszem, stary model
średni ______ Latarnie
Latarenie Ŝeliwne z dwoma kloszami, modle nowy
Bardzo dobry Wysokie walory estyczne, brak spójności z wcześniejszymi modelami latarni zlokalizowanymi na tym samym terenie
Kosze na śmieci Właściwy dla całego obiektu (fot.19)
średni Niskie walory estetyczne
Fot.46. Widok na ogródki letnie przy Barze RóŜa (A.SAarna, maj 2007 r.)
Fot. 47. Widok naplac wypoczynkowy w sektorze 4 (M.Smoczyńska, maj 2007 r.)
33
Schody Na teren Ogrodu Japońskiego prowadzą schody wykonane z masywnych płyt z betonu płukanego. Stan obecny jest średni, widoczne są pęknięcia. Mur
Mury zlokalizowane po północne i południowej stronie wyznaczają granice właściwego załoŜenia. Mury te występują w dwóch rodzajach, jeden po stronie północnej- tynkowany z dachówka, a po stronie południowej – mur ceglany, nie tynkowany. W murze tynkowanym zastosowano charakterystyczne dla ogrodów japońskich okno księŜycowe.
Stan zachowania murów jest róŜny, mur ceglany zachował się w dość dobrym stanie, mur tynkowany został zdewastowany poprze graffiti.
Zbiornik wodny Na tle trawników zlokalizowane są dwa płytkie zbiorniki wodne. W aktualnie zbiorniki te są puste ze względu na liczne pęknięcia płyt betonowych, z których zbiorniki utworzono(fot.35). Siedziska
Występują dwa rodzaje ławek, ławki
betonowe stylizowane na japońskie (fot.36), zlokalizowane wzdłuŜ muru tynkowanego oraz ławki „TYSKIE” po stronie muru ceglanego (fot.37). Stan ławek w stylu japońskim jest zły, brak prac konserwatorskich. Ławki „TYSKIE” są w dobrym stanie technicznym, lecz nie nawiązują charakterem do stylu miejsca.
Fot. 48. Widok na mur ceglany po stronie północnej załoŜenia (A.Sarna, maj 2007 r.)
Fot. 49. Widok na mur z oknem księŜycowym po stronie południowej załoŜenia
(A.Sarna, maj 2007 r.)
Fot. 50. Widok na pusty zbiornik wodny (A.Sarna, Maj 2007 r.)
34
W tabeli 4 przedstawiono wszystkie elementy małej architektury występujące na terenie Ogrodu Japońskiego
Tabela 4. Elementy małej architektury na terenie Ogrodu Japońskiego
5b.Rosarium
Głównymi elementami składającymi się na Rosarium są:
Rabaty
Rosarium zajmuje powierzchnię 7ha. Rabaty zlokalizowane po południowej stronie rosarium, wzdłuŜ ogrodzenia przy Alei gen. Ziętka, mają kształt plastra miodu i wykonane są z betonu. KaŜdy z pojedynczych fragmentów ma powierzchnię 7,5 m². Pojedynczych
Urządzenie terenowe Rodzaj Stan zachowania Zbiornik wodny Z betonowych płyt i bloków Zły, pęknięcia płyt, obiekt nie
funkcjonuje Schody betonowe bloki, beton płukany średni
mur z oknem księŜycowym, tynkowany, pokryty dachówką
zły, obiekt zdewastowany, pokryty graffiti
Mur
mur ceglany dobry Ławki Ŝeliwnesponsorowane przez „Tyskie”
dobry Siedziska
Ławki w stylizowane na japońskie z bloków i płyt betonowych
zły
Rzeźba charakterystyczna dla ogrodów japońskich
dobry
Latarnie betonowe średni Kosz na śmieci metalowe, niebieskie zły Karmnik dla ptaków drewniane średni
Fot.51. Widok na ławki stylizowane na wzór japoński
(A.Sarna, maj 2007 r.)
Fot. 52. Widok na ławkę TYSKIE oraz w tle charakterystyczną dla ogrodów japoński rzeźbę
(M.Smoczyńska, maj 2007 r.)
Fot. 53. Widok na rabaty róŜane w kształcie plastra miodu (M.Smoczyńska, maj 2007 r.)
35
kwater na terenie Rosarium jest 385, tyle teŜ posadzonych było odmian róŜ, głównie odmian wielkokwiatowych. Obecnie nasadzenia te są odnawiane. Poza tym na terenie rosarium rozmieszczone są duŜe kwietniki w kształcie soczewki, wyznaczone za pomocą betonowych krawęŜników oraz w części północnej załoŜenia kwatery kwadratowe wyznaczone za pomocą betonowych płyt chodnikowych.
Konstrukcje pod róŜe pnące
Poza rabatami na terenie Rosarium zaprojektowano równieŜ ekspozycję pnących odmian róŜ, czemu słuŜą podpory pod róŜe tj.: altana przy wejściu do Rosarium, pojedyncze wolnostojące łuki drewniane oraz pergola drewniana, pod którą przebiega scieŜka piesza.
Fot.54. Kwietniki róŜane w kształcie soczewki (M.Smoczyńska, maj 2007 r.)
Fot. 55. Kwietniki kwadratowe wyznaczone za pomocą płyt chodnikowych, (M.Smoczyńska, maj 2007 r.)
Fot. 57. Widok na łuk drewniany wolnostojący – podpora pod róŜe
pnące( A.Sarna, maj 2007)
Fot. 56. Widok na altanę drewnianą przy wejściu do Rosarium
(A.Sarna, maj 2007)
36
Zbiornik wodny
Zbiorniki wodne są powieleniem kształtu soczewkowatych kwietników róŜanych, są one takŜe rozmieszczane często w sąsiedztwie danych kwietników. Zbiorniki wykonano z płyt i bloków betonowych. Ich głębokość jest nieznaczna, widoczny jest wyraźny problem z zachowaniem czystości i wysokiej estetyki zbiorników. Woda jest zanieczyszczona.
Fot. 58. Widok na pergole drewniane (M.Smoczyńska, maj 2007)
Fot. 59. Widok na zbiornik wodny (M.Smoczyńska, maj 2007)
37
Siedziska
Drewniane ławki na metalowym stelaŜu sponsorowane przez „TYSKIE” (fot. 45, 46)
Fot. 60. Widok na róŜne rodzaje siedzisk -bloki oraz ławy betonowe w tle
(M.Smoczyńska, maj 2007) Ława i bloki betonowe Ława betonowa oraz bloki betonowe słuŜące jako siedziska rozmieszczone są w części południowej Rosarium wzdłuŜ przebiegu rabat róŜanych. Ława betonowa zaprojektowana jest w połączeniu ze zbiornikiem wodnym, a bloki kamienne, powtarzające moduł, zaprojektowane są jako wypukłości betonowej nawierzchni i rozmieszczone są w sposób swobodny.
Karlik i Karolinka Pomnik odlany z brązu, ufundowany przez „Tyskie”, istnieje w chorzowskim Rosarium od września 2005 roku. Karlik i Karolinka to legendarni śląscy kochankowie, jeden z symboli Śląska. Zgodnie z tradycją odwiedzający park pocierają trzymaną przez Karolinkę róŜę – symbol miłości, aby zapewnić sobie szczęście (fot.47 ).Autorem rzeźby wykonanej w skali 1:1 jest Robert Sobociński (www.tyskiewparku.pl).
Fot. 62. Legendarni kochankowie - Karlik i Karolinka, rzeźba odlany z brązu (M.Smoczyńska, maj 2007)
Fot. 61. Ławka sponsorowana przez "Tyskie" (M.Smoczyńska, maj 2007)
38
Latarnie i kosze Na terenie Rosarium występuje jeden rodzaj latarni- betonowe z szklanymi kloszami
oraz jeden rodzaj koszy – metalowe bez pokrywy. Zarówno latarnie, jak i kosze są w złym stanie.
Plac zabaw dla dzieci
Plac zabaw dla dzieci zlokalizowany jest w części północno-zachodniej terenu opracowania. Plac jest niewielki o dość ubogim wyposaŜeniu – huśtawka oraz domek zabaw (fot.48). Stan urządzeń jest dobry.
Urządzenie terenowe/ Elementy małej architektury
Rodzaj Materiał u Ŝyty Stan zachowania
w kształcie plastra miodu (385 kwater) (fot.)
betonowe krawęŜniki średni
w kształcie soczewek (fot.)
betonowe krawęŜniki średni
Rabaty
Kwadratowe (fot.) Wyznaczone za pomocą betonowych płyt chodnikowych
altana (fot. ) drewno barwione –niebieske
dobry
pergola wolnostojąca (fot.)
drewno, brązowe dobry
Konstrukcje drewniane pod róŜe pnące
bramka z listew (fot.) drewno, brązowe dobry Zbiornik wodny - betonowe płyty i bloki średni/zły Schody - płyty betonowe Ogrodzenie - słupki i siatka
Ŝeliwne???? bardzo dobry
ławy beton średni bloki beton średni
Siedziska
Ławki fundowane przez „Tyskie” (fot.)
Ŝeliwo, drewno bardzo dobry
Latarnie - betonowe zły Kosz na śmieci - metalowe, niebieskie zły Pomnik Karlik i Karolinka Ŝeliwo bardzo dobry
huśtawka drewno, wielokolorowe dobry Elementy wyposaŜenia placu zabaw dla dzieci domek Drewno, wielokolorowe dobry
Fot.63. Plac zabaw dla dzieci - rosarium (M.Smoczyńska, maj 2007)
39
SEKTOR 6. Korty tenisowe
W sektorze tym skoncentrowane są korty tenisowe na otwartym powietrzu (fot. 49), jak i korty pod balonem (fot. 50) oraz związane z nimi zaplecze gospodarcze.
Urządzenia terenowe i elementy małej architektury związane są ściśle z tą dziedziną sportu. Na terenie klubu tenisowego zlokalizowana jest takŜe kawiarnia i restauracja (fot.51) będąca zapleczem gastronomicznym dla tego usytuowanego z boku miejsca. Klub ma takŜe własny parking na około 20 samochodów sąsiadujący ze ścianą do samodzielnego ćwiczenia uderzeń (fot.52).
Fot.64. Korty tenisowe na otwartym powietrzu (A.Sarna, maj 2007)
Fot.65. Balon z kortami tenisowymi (A. Sarna, maj 2007)
Fot.66. Ogródek letni przed kawiarnią (M.Smoczyńska, maj 2007)
Fot.67. Fragment parkingu ze ścianą do ćwiczeń (M.Smoczyńska, maj 2007)
40
SEKTOR 7. Aleja śyrafy Na trakcie łączącym ulicę Chorzowską z terenem ZOO występują: Pomnik Ŝyrafy
Awangardowy pomnik przypominający duŜą zabawkową Ŝyrafę, która dominuje nad aleją i jest zakończeniem widokowym łączącym zoo z ulicą Chorzowską. Jest to miejsce szczególnie lubiane przez najmłodszych uŜytkowników parku (fot.53).
Pomnik z trzema delfinami
Na jednym z ozdobnych placów przecinających pośrodku promenadę ustawiony został pomnik z trzema delfinami nawiązujący do ogrodu zoologicznego znajdującego się opodal. Niestety otoczenie pomnika pozostawia wiele do Ŝyczenia. Nieskoszona trawa nie wygląda estetycznie. (fot. 54)
Fot.68. Ogródek letni przed kawiarnią (M.Smoczyńska, maj 2007)
Fot.69. Pomnik z trzema delfinami (A. Sarna, maj 2007)
41
Ławki i latarnie
Na praktycznie całej długości promenady mało jest ławek i latarni, gdyŜ pełni ona głownie funkcję tranzytową. Siedziska skoncentrowane są głownie w rejonie placów na początku i na końcu traktu.
SEKTOR 8. Tereny o charakterze leśnym ( tyły lunaparku ) 2.7.3 Drogi (zał.6.)
Większość dróg terenu opracowania wykonana jest z asfaltu. Stan tych dróg waha się od
dobrego po zły, jednak nie zauwaŜono zniszczeń, które uniemoŜliwiłyby bezkolizyjne
poruszanie się. Droga wjazdowa od strony wschodniej terenu opracowania wykonana jest z
cegły, wozówki a po jej obu stronach prowadzą drogi piesze z płyt betonowych. Od nich
poprowadzone są drogi łączące z dawnym terenem wystaw równieŜ z płyt betonowych.
TakŜe plac wykonany jest z płyt betonowych, które przyozdobione są opaską z cegły. Inny
rodzaj nawierzchni moŜna zauwaŜyć w ogrodzie japońskim. Jest to beton z lastrykiem, a
takŜe beton płukany z otoczakami. Większość tych dróg jest w stanie dobrym. W Rosarium
znajdują się głownie drogi wylane betonem (liczne spękania z powodu duŜych napręŜeń) oraz
pojedyncza dróŜka z mączki ceglanej. Jest ona jednak zaniedbana i zarośnięta trawą. Aleja
zachodnia to nawierzchnia asfaltowa wraz z ciągiem z kostki betonowej o czerwonym
odcieniu. Stan nawierzchni alei jest bardzo dobry i dobry. Tylko gdzieniegdzie widoczne są
spękania. Cały teren parku leśnego pokrywają drogi asfaltowe.
Fot.70. Widok na promenadę – w tle pomnik Ŝyrafy
(A. Sarna, maj 2007)
42
Fot.71. Rodzaje nawierzchni na terenie opracowania: a) płyty kamienne na terenie b) betonowe płyty chodnikowe c) betonowe płyty chodnikowe i cegła d), e), f) płyty betonowe i beton płukany
a) b) c)
d)
e) f)
43
2.7.4. Elementy struktury przestrzennej
Ryc. 6. Struktura przestrzenna terenu opracowania
DuŜa Łąka
LEGENDA:
wnętrze krajobrazowe,
otwarta przestrzeń
obszary zamykające wnętrza, stopniowe zagęszczanie się
zadrzewień
dominanty kompozycyjne
powiązania przestrzenne
Ryc.7. Struktura przestrzenna DuŜej Łąki oraz terenów przy Hali Wystaw "Kapelusz"
LEGENDA:
granica opracowania
wnętrza kompozycyjne, przestyrzeń otwarta
przestrzeń otwarta z nielicznymi grupami zadrzewień oraz elementami zagospodarowania
przestrzeń zamknieta, zwartość drzewostanu średnia
przestrzeń zamknięta, drzewostan zwarty
44
3 Charakterystyka rozkładu ruchu wypoczynkowego
(zał. 7.)
Na terenie opracowania moŜna wyróŜnić cztery główne wejścia od strony ulicy
Chorzowskiej. Najbardziej wysunięte na zachód umoŜliwia wjazd samochodów osobowych
na teren parku. Znajdują się tu takŜe dwa główne ciągi piesze. Najchętniej jednak
uŜytkownicy piesi korzystają z wejścia, które znajduje się na przecięciu trzech dróg terenu
wystaw. Tu niemoŜliwy jest wjazd samochodów, a do budynku dyrekcji parku samochodem
moŜna się dostać jedną z bocznych dróg. Samochody mają takŜe moŜliwość wjazdu na teren
placów sportowych (teren kortów tenisowych). Na promenadzie zauwaŜono tylko meleksy i
skutery policyjne. Ruch samochodowy odbywa się tylko przy bramie wejścia do ZOO, w
pobliŜu której zlokalizowany jest parking.
Najintensywniej uczęszczana jest oś centralna i wschodnia terenu wystaw ogrodniczych, a
takŜe jej zewnętrzna droga o charakterze obwodnicy. Drogi te łączą wejście południowe z
północną częścią terenu opracowania, gdzie znajdują się liczne bary i restauracje. Ruch
rowerowy poprowadzony jest południową aleją w parku leśnym, a takŜe dwiema
obwodnicami terenu wystaw. Na terenie Rosarium wprowadzono zakaz jazdy na rowerze.
Rowerzyści wybierają alejki parku leśnego i promenadę biegnącą wzdłuŜ północnej granicy
terenu opracowania. Obok jazdy na rowerze popularnym sportem w tej części parku jest jazda
na wrotkach (rolkach). Trasa wrotkarzy pokrywa się z trasą rowerzystów (na terenie
opracowania wyznaczono szlaki rowerowe), jednak w przeciwieństwie do ruchu rowerowego
jazda na wrotkach nie jest zabroniona na terenie rosarium.
Teren opracowania obsługiwany jest przez trzy parkingi. Pierwszy przy budynkach dyrekcji,
drugi terenie kortów tenisowych i trzeci w pobliŜu bramy ZOO.
Największą liczbę uŜytkowników odnotowano na polanie terenu wystaw, oraz w
południowej części rosarium. Są to głównie obszary otwarte, z małą ilością drzew,
ewentualnie z roślinnością tworzącą wnętrza parkowe. Dominującą formą wypoczynku na
tych terenach było opalanie i wypoczynek na trawie. Przy wejściu do budynku dawnych
wystaw zlokalizowane są bary i restauracje i tam równieŜ odnotowano duŜą liczbę
uŜytkowników. TakŜe teren kortów tenisowych oraz wschodnia promenada cieszyły się
45
duŜym zainteresowaniem. Place zabaw dla dzieci zlokalizowane w pobliŜu budynku dyrekcji
parku oraz na terenie rosarium przyciągały wiele rodzin. Sporo osób (od 10 do 15 os./ha)
spędzało czas w ogrodzie japońskim i na terenie byłych wystaw. Dominującą formą
wypoczynku był spacer, odpoczynek na ławce, czytanie, rozmowy. Niewielką ilość
uŜytkowników odnotowano na terenach parku leśnego. Sporadycznie widziano rowerzystów,
wrotkarzy, czy spacerowiczów.
c)
Fot. 72. Rozkład ruchu wypoczynkowego, moŜliwości i ograniczenia a) oznakowane drogi rowerowe b) oznakowana droga piesza i rowerowa w części leśnej Parku c) moŜliwość wjazdu samochodami na teren opracowania tylko w wyznaczonych miejscach d) ogrodzenie i zakaz jazdy na rowerze po terenie Rosarium
a)
b)
d)
b)
46
Fot. 73. Rozkład ruchu wypoczynkowego, moŜliwości i ograniczenia a) wejście główne na teren opracowania od Alei śyrafy b) oznakowane wjazdy na teren c) forma wypoczynku – spacer z kijkami d) forma wypoczynku – odpoczynek na ławce e) forma wypoczynku – opalanie f) forma wypoczynku – jazda na rowerze
b)
c)
d)
e)
f)
a)
47
4 Pozytywne i negatywne cechy obiektu – wskazania d o modernizacji
Sektory Pozytywne cechy
obiektu
Negatywne cechy
obiektu
Wskazania do
modernizacji
SEKTOR 1. DuŜa Łąka wraz z Halą Wystawienniczą „Kapelusz”
Sąsiedztwo i powiązania widokowe
Roślinność jest okazała i w
dobrym stanie zdrowotnym,
dzięki czemu park jest
atrakcyjny pod względem
przyrodniczym.
Ciągły monitoring
roślinności oraz zabiegi
pielęgnacyjne pozwolą
utrzymać roślinność w
zadowalającym stanie
zdrowotnym.
Struktura ro ślinności
Nasadzenia roślinne
czasem odbierane są
jako przypadkowe, co
wynika z dawnej
funkcji terenu. Wiele
róŜnych gatunków
zestawionych w grupy
tworzy wraŜenie
chaosu.
Dosadzenie odpowiednich
roślin tak, by tworzyły
czytelne kompozycje i
układy. Zabiegi takie jak
przycinanie (głównie
krzewów) w części
zachodniej sektora,
uczytelni wnętrza parkowe.
48
Stan nawierzchni na
terenie opracowania
jest zły, widoczne są
spękania i wypukłości
spowodowane przez
trudne warunki
gruntowe
(wymywanie, a
następnie pękanie),
przerastające korzenie
drzew. W wielu
miejscach
nawierzchnia nie jest
dostosowana do
charakteru obiektu.
Gruntowny remont
nawierzchni.
Wprowadzenie nowych
rozwiązań technicznych i
dostosowanie nawierzchni
do charakteru obiektu.
Stan dróg
Układ dróg spełniający
swoje zadania. Brak
większej ilości przydeptów.
Układ komunikacyjny jest
oznakowany (drogi piesze,
rowerowe, samochodowe).
Oznakowanie pozostałych
dróg, wprowadzenie
tabliczek z zakazami i
nakazami dotyczącymi
moŜliwości poruszania się.
Formy i program wypoczynku
DuŜa gama moŜliwości
wypoczynkowych.
MoŜliwość opalania, jazdy
rowerem, odpoczywania na
ławkach, jazdy na rolkach,
gra w piłkę na trawie,
moŜliwa zabawa dzieci na
dwóch placach zabawach.
Wprowadzenie tabliczek z
zakazami i nakazami
dotyczącymi moŜliwości
wypoczynku. Wydzielenie
sektorów rekreacyjnych.
Wprowadzenie elementów
sportowych do programu
sektora.
Elementy urządzenia
Obecność ławek, koszy na
śmieci i latarni.
Dobrze urządzone place
zabaw dla dzieci
Dwa rodzaje ławek
przy drogach i na
placu
wypoczynkowym,
puste betonowe
zbiorniki wodne.
Modernizacja placu
wypoczynkowego,
ujednolicenie charakteru
miejsca pod względem
obiektów małej
architektury.
SEKTOR 2. Plac wraz z obiektami gastronomicznymi
Sąsiedztwo i powiązania widokowe
49
Struktura ro ślinności Brak odpowiedniej
roślinności niskiej lub
kwitnącej, zły stan
trawników.
Wprowadzenie roślinności
niskiej zamiast trawników.
Proponuje się nasadzenia
krzewów kwitnących lub
roślin odpornych na
deptanie.
Stan dróg Stan nawierzchni zły.
Widoczne spękania i
uwypuklenia
spowodowane przez
źle zasadzone drzewa,
głównie w części
zachodniej sektora.
Większość terenu
wyasfaltowana.
Wymiana nawierzchni i
urozmaicenie jej poprzez
zastosowanie płyt
kamiennych lub kostki
kamiennej, tam gdzie wjazd
pojazdów jest ograniczony
lub zakazany.
Wprowadzenie rabat.
Formy i program wypoczynku
Relaks przy jedzeniu,
moŜliwość napicia się i
zjedzenia smacznego
obiadu
Chaotyczna,
tymczasowa zabudowa
gastronomiczna.
Ujednolicenie zabudowy.
Wyraźne wydzielenie
części gastronomicznej.
Elementy urządzenia
Elementy urządzenia ściśle
związane z prywatną
przestrzenią obiektów
gastronomicznych
Krajobrazowy Misz –
masz, brak miejsc do
siedzenia po za
kawiarniami i
restauracjami
Wprowadzenie kilku ławek,
ujednolicenie terenów
wokół punktów
gastronomicznych
SEKTOR 3. Teren zadrzewień o charakterze przejściowym
Sąsiedztwo i powiązania widokowe
Roślinność w stanie
zdrowotnym bardzo
dobrym i dobrym.
Struktura ro ślinności
Zły stan niektórych
krzewów i roślin
iglastych. Rozrost
roślin i podrosty
młodych drzew.
Cięcia korekcyjne oraz
pielęgnacja krzewów,
zwłaszcza kwitnących.
Stan dróg Większość dróg jest w złym stanie. Nawierzchnia jest
Teren ten uŜytkowany jest przez małą ilość osób dlatego teŜ proponuje się
50
popękana. Płyty kamienne zachowały się jednak dobrze. Widoczne są prace pielęgnacyjne takie jak wykopywanie roślin między płytami chodnikowymi i klinkierem.
usunięcie niektórych dróg, a pozostawienie tylko dróg głównych. Wymiana płyt chodnikowych na nawierzchnie kamienną lub ziemną utwardzoną.
Formy i program wypoczynku
Wiele kameralnych miejsc słuŜących do opalania. Liczne wnętrza parkowe.
Elementy urządzenia Bogaty program, ciekawy program i związane z nim urządzenia do wypoczynku jak ławki, pergole. Dwa place zabaw dla dzieci w bardzo dobrym stanie.
RóŜny rodzaj ławek i dwa rodzaje latarni
Ujednolicenie charakteru miejsca, likwidacja lub odnowienie betonowych zbiorników wodnych. Uporządkowanie rozmieszczenia elementów małej architektury
SEKTOR 4. Teren z obiektami gastronomicznymi
Sąsiedztwo i powiązania widokowe
Struktura ro ślinności
Czytelna kompozycja
roślinna. Masywy drzew są
w dobrym stanie
zdrowotnym.
Ciągły monitoring
roślinności oraz zabiegi
pielęgnacyjne pozwolą
utrzymać roślinność w
zadowalającym stanie
zdrowotnym.
Stan dróg Brak wyraźnych dojść
do obiektów
gastronomicznych.
Częste przydepty.
Układ komunikacyjny
nie spełnia swoich
funkcji.
Próba połączenia dróg
wokół obiektu
gastronomicznego z
drogami parku. MoŜliwe
jest to przez zastosowanie
podobnej nawierzchni.
Formy i program wypoczynku
Większość obiektów
gastronomicznych
zbudowana wśród
roślinności, dzięki czemu
nie wyróŜnia się w
krajobrazie. Obiekt
gastronomiczny zbudowany
z drewna, a dach pokryty
strzechą.
Zachowanie charakteru
miejsca
51
Elementy urządzenia
Krajobrazowy misz-
masz
Wprowadzenie kilku ławek,
ujednolicenie terenów
wokół punktów
gastronomicznych
SEKTOR 5. Ogrody tematyczne
5 a) Ogród Japoński
Sąsiedztwo i powiązania widokowe
Struktura ro ślinności Ciekawe kompozycje
roślinne i zestawienia
barwne.
Stan dróg Zły stan nawierzchni.
Część dróg nie spełnia
swojej komunikacyjnej
funkcji – liczne
przydepty.
Nawierzchnia zupełnie
nie dostosowana do
charakteru miejsca.
Wymiana nawierzchni na
charakterystyczną dla
ogrodów japońskich –
ziemne utwardzone,
Ŝwirowe, płyty kamienne.
Formy i program wypoczynkowy
Teren zapewnia moŜliwość
wypoczynku biernego na
ławkach i trawnikach,
intymne zakątki nadają się
w sam raz do spędzania
czasu przez zakochanych
Miejsce pod względem
urządzenia nie przypomina
teraz zbyt ogrodu
japońskiego. Zachowała się
tu tylko jedna kamienna
latarnia i mur z
księŜycowym oknem
Negatywnie odbierane
są puste, betonowe
zbiorniki wodne.
Likwidacja zbiorników
wodnych i wprowadzenie
ewentualnej wody płynącej
w postaci
charakterystycznych dla
ogrodów japońskich
strumieni. Połączenia
kamienia i wody.
Elementy urządzenia i inne
ZróŜnicowanie
ukształtowania terenu.
5 b) Rosarium
52
Sąsiedztwo i powiązania widokowe
Struktura ro ślinności Ciekawe kompozycje
róŜane oraz formy
Ŝywopłotowe.
Ciągły monitoring
roślinności oraz zabiegi
pielęgnacyjne pozwolą
utrzymać ją w
zadowalającym stanie
zdrowotnym.
Stan dróg Większość dróg w stanie dobrym. RóŜne rodzaje nawierzchni dobrane charakterem do charakteru parku.
Formy i program wypoczynkowy
Teren zapewnia pełne
spektrum programowe jeśli
chodzi o wypoczynek
bierny typu relaks na trawie
czy teŜ na ławeczce w
otoczeniu róŜ.
Obowiązuje na nim zakaz
jazdy na rowerze. Dzieci
mogą pobawić się na placu
zabaw.
Utrzymanie charakteru
miejsca
Elementy urządzenia Teren ogrodzony i zamykany na noc Liczne ławki, altanki, pergole urozmaicają krajobraz rosarium
Negatywnie odbierane
są puste, betonowe
zbiorniki wodne oraz
te zbiorniki w których
woda jest
zanieczyszczona.
Betonowe krawęŜniki
wokół róŜanych rabat
Wymiana zbiorników
wodnych i pozostawienie
ich obecnych kształtów.
Modernizacja polegająca na
wymianie zniszczonych
betonowych krawęŜników
na materiał koŜystniej
odbierany wizualnie.
Utrzymanie charakteru
miejsca
SEKTOR 6. Korty tenisowe
Sąsiedztwo i powiązania widokowe
53
Struktura ro ślinności
Szata roślinna rozwinięta
bardzo dobrze, słuŜy
głównie ocienianiu i
wyciszaniu kortów, a
zarazem wydzielaniu
sektorowemu kortów.
Ciągły monitoring
roślinności oraz zabiegi
pielęgnacyjne pozwolą
utrzymać ją w
zadowalającym stanie
zdrowotnym.
Formy i program wypoczynku
Bardzo pozytywny element
programowy parku. Klub
sportowy, baza
gastronomiczna oraz
obiekty obsługi technicznej.
Elementy urządzenia Korty otwarte i pod
balonem wyposaŜone w
trybuny, ściana do
szkolenia samodzielnego,
kawiarnia z ogródkiem
letnim stanowią dobrze
dopełniający się kompleks
sportowy
Zła lokalizacja ściany
do szkolenia
samodzielnego, tuŜ
przy parkingu. Mało
elementów
oświetleniowych.
Zmiana lokalizacji ściany,
powiększenie parkingu
SEKTOR 7. Aleja śyrafy
Sąsiedztwo i powiązania widokowe
Struktura ro ślinności
Szata roślinna typowo leśna
o bogatej strukturze
pionowej. Dobrze
rozwinięta warstwa runa,
krzewów i drzew.
Pielęgnacja roślinności
wzdłuŜ ciągu
komunikacyjnego,
ograniczanie ekspansji.
Stan dróg Nawierzchnie w stanie
zadowalającym, aswaltowe.
Formy i program wypoczynku
Wypoczynek głównie w
formie jazdy na rowerze lub
na rolkach, takŜe spacer.
Elementy urządzenia Latarnie, ławki w dobrym
stanie technicznym,
ciekawe rzeźby
Dwa rodzaje latarni,
mała liczba ławek i
koszy na śmieci
Ujednolicenie stylu latarni,
wprowadzenie większej
ilości koszy na śmieci,
SEKTOR 8.
54
Tereny o charakterze leśnym
Sąsiedztwo i powiązania widokowe
Struktura ro ślinności
Szata roślinna typowo leśna
o bogatej strukturze
pionowej. Dobrze
rozwinięta warstwa runa,
krzewów i drzew.
Pielęgnacja roślinności
wzdłuŜ ciągu
komunikacyjnego,
ograniczanie ekspansji.
Stan komunikacji Nawierzchnie w stanie
zadowalającym, aswaltowe,
równieŜ drogi gruntowe
utwardzone i przedepty.
Formy i program wypoczynku
Spacer i jazda na rowerze.
Elementy urządzenia Obecność toalet i parkingu Zły stan nawierzchni,
brak ławek i koszy na
śmieci, a takŜe latarni
Wprowadzenie latarni
podnoszących
bezpieczeństwo w
godzinach wieczornych, a
takŜe koszy na śmieci i
ławek, wskazana jest
taktem modernizacja
nawierzchni oraz parkingu.
55
5 Spis źródeł 5.1 www.wikipedia.pl 5.2 www.zumi.pl 5.3 www.wpik.pl 5.4 www.przyroda.katowice.pl/klimat.html 5.5 www.tyskiewparku.pl
56
6 Załączniki