26
ปันสุข »˜¹ÊØ¢ ẋ§»˜¹ ÊÃäÊÌҧ à¾×èͪØÁª¹¹‹ÒÍÂÙฉบับที ่ 08 พฤศจิกายน 2555

วารสารปันสุข ฉบับที่ 08

Embed Size (px)

DESCRIPTION

เรื่องราวชุมชนท้องถิ่นน่าอยู่

Citation preview

Page 1: วารสารปันสุข ฉบับที่ 08

ปนสข

»¹Êآẋ§»˜¹ ÊÃä�ÊÌҧ à¾×èͪØÁª¹¹‹ÒÍÂÙ‹

ฉบบท 08 พฤศจกายน 2555

Page 2: วารสารปันสุข ฉบับที่ 08

ปนสข

www.punsook.org

»˜¹Êآẋ§»˜¹ ÊÃä�ÊÌҧ à¾×èͪØÁª¹¹‹ÒÍÂÙ‹

จดท�ำโดย

ส�ำนกสนบสนนสขภำวะชมชน

ส�ำนกงงำนกองทนสนบสนนกำรสรำงเสรมสขภำพ

ปนสข : เลขท 3 รำมค�ำแหง 44 ถนนรำมค�ำแหง แขวงหวหมำก

เขตบำงกะป 10240

Email : [email protected]

โทร : 08 1710 0456

facebook > คนหา > ปนสข

Page 3: วารสารปันสุข ฉบับที่ 08

กำรแลกเปลยนเรยนรนน เรำอำจไมตองมอะไรเลย มคนมำนงแลวมำพดบรรยำยใหจตำม

จดบำงไมจดบำง แลวกกลบไป เอำไปประยกตใชบำง หรอไมน�ำพำซงผลลพธใดๆ เลย แตถำ

เปนกำรสรำงกระบวนกำรเรยนรรวมกน สงแรกเลย คอเรำตองเตรยมกำร รวมถงบคลำกรทจะ

มำสรำงแรงบนดำลใจใหกบคนทมำเรยนรรวมกน

เรมตนเลยคนทมำนน จะตองรวำต�ำบลนนๆ เปนอยำงไร ดงนนต�ำบลแมขำยจะตองสง

ขอมลไปใหแกผทจะมำรวมแลกเปลยนเรยนรกอนมำ ซงทำงต�ำบลแมขำยเองกตองเตรยมกำร

ใหพรอมเพอตอนรบผทเขำมำขอแลกเปลยนควำมร

โดยต�ำบลแมขำยจะใชพนทจรงเปนตวกระตนในกำรเรยนรรวมกน เพรำะฉะนนสงส�ำคญคอ

แมขำยจะตองคยกนใหชดเจนกอนทเพอนจะมำ วำเรำมหนำทสรำงกำรเรยนรรวมกน เรำไมได

จดกำรแลกเปลยนเรยนรเฉยๆ เรยนรรวมกนหมำยควำมวำ เพอนเครอขำยกตองมกำรเตรยม

กำร

ชำวบำนทกคนคอฟนเฟองทส�ำคญตอกระบวนกำร ซงพงอยำเพกเฉยตอพวกเขำ เพรำะกำร

ลงนำม MOU มใชกำรกระท�ำทสงผลตอคนเพยงบำงกลม หำกแตเปนทกคนทอยรวมกนใน

ชมชน กำรไดเหนกระบวนกำรสรำงกำรเรยนรรวมกน เพอรวมสรำงแรงบนดำลใจใหกบผมำ

เยอนคอสงทชมชนแมขำยควรตระหนกร และเหนเปนควำมส�ำคญตอกระบวนกำรสรำงกำร

เรยนรรวมกน

ค�ำถำมทตองน�ำไปขบคดคอ จะท�ำอยำงไรใหผมำเยอนรสกอบอน หรอรสกวำต�ำบลนนำอย

กวำ เมอเทยบกบต�ำบลทตนพกพง ใหเขำตงค�ำถำมวำ ท�ำไมทบำนเรำไมม พรำะแรงบนดำลใจ

คอสงส�ำคญ เปนพลงผลกดนใหเกดสงด

โดยสงทแมขำยตองยดถอเปนเปำหมำยอกอยำงในกำรดงชมชนอนเขำมำเรยนรรวมกน คอ

กำรดงสงใหมๆ ออกมำจำกกระบวนกำร ซงควำมคดใหมคอดอกผลทกำรนตกระบวนกำรท

เรยกวำกำรเรยนร

นอกจำกน แมขำยจะตองรถงจ�ำนวนแกนน�ำ ตลอดจนทกษะศกยภำพทมอยของพวกเขำ

เพรำะเมอมเพอนมำเรยนรแลว4-5 รน กจ�ำเปนตองมำสรปกนครงหนง วำแกนน�ำคนนนๆ ม

ควำมเขำใจเพมขนมำกนอยเพยงใด ตลอดจนสงเกตกำรณถงแรงบนดำลใจในตวพวกเขำ

เพรำะถำไมไดสงเหลำนมำ นนบงบอกถงกำรเปนแมขำยทไมมประสทธภำพ ตองกลบมำ

ทบทวนตนเองใหม และพยำยำมผลกดนตวเองขนมำ ผำนกำรเตรยมตวและกำรท�ำงำนทหนก

ขน เพรำะกำรท�ำหนำทเปนผสรำงกำรเรยนรรวมกนนนตองมควำมพรอม เพอวำจะผลกดน

ชมชนทเปนลกขำยไปดวยกน

สถาน 3

ดวงพร เฮงบณยพนธ

ผอ�ำนวยกำรส�ำนกสนบสนนสขภำวะชมชน (สน.3)

facebook > คนหา > ปนสข

Page 4: วารสารปันสุข ฉบับที่ 08

สารบญ

สวนหมอม ทพกพง รวมใจชาวปรก 24

การปกครองเขมแขง ท“บอหน” 6 กลมแกลงจน คนหนองสาหราย 8

รวกนได 10 สพษงดวยสมนไพร 12

หนทางแหงความอยรอดบานหวยน�าเคม 14 จนกวาจะหมดแรง เพอรกษาดนตรไทย16

เปลยนเศษผา เปนอาชพ18 หมอหล หมอยาแหงลมน�าเพชรฯ 20

กตตนนทซเปอรมารเกต 22

Page 5: วารสารปันสุข ฉบับที่ 08

ปนสข

บทบรรณาธการ

หมอหล หมอยาแหงลมน�าเพชรฯ 20

ใกลจะเขำสขวบปใหมเขำไปทกขณะ ปนสขเองกเขำใกลหนงขวบเขำไปทกท

ถงแมวำเรำจะใหม แตกไดรบกำรตอนรบอยำงอบอนจำกเพอนเครอขำยชมชน

สขภำวะ ตลอดจนเพอนๆ ทเขำมำตดตำมผำนแฟนเพจของปนสข กระนน แมจะ

มจ�ำนวนผตดตำมมำกขน แตในสวนของเนอหำ ยงไมคอยไดรบกำรตอบรบ

เทำไร เรำจงคดหำกจกรรมเพอใหเครอขำยไดเขำมำมสวนรวม และเพอเปนกำร

พฒนำบคลำกรดำนกำรสอสำรใหมประสทธภำพยงขน

นอกจำกน เรำมเปำหมำยใหชมชนเปนเครอขำยส�ำคญในกำรผลตเรองรำว

ของตวเอง แตดวยปจจยเรองระยะทำง ระยะเวลำ ท�ำใหเรำจ�ำเปนตองคดหำวธ

กำรอยำงอน นอกเหนอจำกกำรลงพนท โดยทเรำก�ำลงจะเรมนน คอ กำร

ประกวดภำพถำย และสำรคด เพอใหชำวชมชนสขภำวะไดมพนทในกำรแสดงตว

ตนของตวเอง และเพอเปนกำรสบเสำะคนหำบคคลทมควำมสำมำรถใหมำ

ท�ำงำนคกบชมชนสบไป

ส�ำหรบในฉบบน กยงคงเตมไปดวยเรองรำว ทสะทอนภำพกำรท�ำงำนของ

ชมชนสขภำวะ ครบถวนเกอบทกประเดน ทวำเกอบนน เพรำะเรองกำรจดกำรภย

พบตนน เรำไมมมำลงตอเนองนก แตกพยำยำมเฟนหำเรองรำวทด มควำม

เหมำะสมมำน�ำเสนอตอไป เพรำะทงน เสมอนวำ เรำเองไดรวมศกษำเรยนรไป

พรอมกบทกคน ซงในแตละวนทเรำไดรมำกขน กยงเหมอนเรำอยใกลชมชนมำก

ขน

ในสวนของแกลลอรทไดจดท�ำขนใหมนน ณ เวลำน กมแกลลอรมำเตมอก

หนงแหง อำจยงไมครบถวน เพรำะเปนภำพทลงไปเกบเมอนำนมำแลว เรำจะ

พฒนำและลงพนทเพอเกบภำพเหลำนมำใหมำก เพอแบงปนกบชมชนในเครอ

ขำยไดอยำงทวถงมำกทสด

บรรณำธกำร

Page 6: วารสารปันสุข ฉบับที่ 08

ปนสข

การบรหารจดการทองถนแบบมสวนรวม

ปนสข

องคกำรบรหำรสวนต�ำบลบอหน หรอ อบต.บอหน อ.สเกำ จ.ตรง มกำรด�ำเนนงำนทนำสนใจและกลำยเปนตน

แบบใหชมชนอนตองเขำมำศกษำควำมส�ำเรจเพอน�ำไปปรบใชกบชมชนของตนเอง

โดยสภำพพนทของต�ำบล แมจะมทรพยำกรธรรมชำตทำงทะเล ปำไมและภเขำ ทอดมสมบรณ แตกลมหลงคำ

เรอนในแตละหมบำน กมควำมไกลหำงกน บำงถกกนดวยคลอง บำงถกกนดวยแนวเขำ ต�ำบลบอหนจงไดพฒนำ

ระบบกำรปกครองชมชนแบบ “แบงเขต”ในแตละหมบำนขนมำ และท�ำใหเกดกำรมสวนรวมอยำงไดผล

ตำมขอมลพนฐำนระบวำ ต�ำบลบอหน มประชำกร 6,725 คน จ�ำนวนครวเรอน 1,974 ครวเรอน นบถอศำสนำ

พทธประมำณ 70 เปอรเซนต และศำสนำอสลำม 30 เปอรเซนต ทำงองคกำรบรหำรสวนต�ำบลบอหน ไดรวมมอกบ

ภำคเครอขำยและชำวบำน ไดมกำรวำงระบบใหกบชมชน 6 ระบบ เพอใหกำรพฒนำมรปแบบและเปนไปในทำง

เดยวกน ไดแก 1.ระบบบรหำรจดกำรทองถน 2.ระบบอำสำเพอชมชน 3.ระบบกำรเรยนร กำรศกษำและศลป

วฒนธรรมทองถน 4.ระบบอนรกษทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม 5.ระบบเศรษฐกจชมชน และ 6.ระบบ

สวสดกำรชมชน

ธรรมฤทธ เขำบำท นำยกองคกำรบรหำรสวนต�ำบลบอหน (อบต.บอหน) กลำวถง กำรด�ำเนนงำนวำ ทผำนมำ

อบต.เนนกำรจดกำรทรพยำกรเชงอนรกษ ยดหลกเศรษฐกจพอเพยง มกลมวสำหกจชมชนหลำยกลม และมรป

แบบกำรปกครองแบบแบงเขตในหมบำน ซงไดกลำยเปนตนแบบของหลำยๆ แหลง

“ระบบบรหำรจดกำรทองถนในต�ำบลบอหน หมท 4 บำนไสตนวำ ไดกลำยเปนตนแบบกำรปกครองแบบแบง

เขต มสภำองคกรชมชน ท�ำงำนควบคไปกบสภำ อบต.บอหน โดยหมท 4 น ไดแบงเขตกำรปกครองเปน 7 เขต ตำม

จ�ำนวนประชำกร ตำมเสนทำงกำรคมนำคม ตำมสภำพภมศำสตร คคลอง เทอกเขำ ใหชำวบำนเลอกเองวำอยำก

วสาหกจชมชน กบการปกครองเขมแขงท

“บอหน”

Page 7: วารสารปันสุข ฉบับที่ 08

ปนสข

จะอยเขตไหน เพรำะบำงบำนกไมสะดวกทจะขำมเขำไปอยอก

เขต กสำมำรถเลอกไดวำจะอยกบอกเขตหนงในละแวกใกลกน

แตละเขตกจะมประมำณ 20-30 ครอบครว กตกลงกนเอง แลวม

กำรเลอกหวหนำเขต กรรมกำรบรหำรเขต แลวแตชำวบำนจะตง

กตกำขนมำกนเอง เพอมำท�ำงำนวำระ 2 ป ท�ำงำนเหมอนเปน

รฐบำลในหมบำน กำรเลอกหวหนำเขตน แตละเขตกจะด�ำเนน

กำรไมเหมอนกน บำงเขตกมกำรเลอกตงเพรำะมผสมครมำกกวำ

1 คน บำงเขตกไมมผสมคร กจ�ำเปนตองใหคนในเขตทงหมดชวย

กนสรรหำตวแทนขนมำเปนหวหนำเขต โดยใหเปนทยอมรบดวย

ซงหวหนำเขตทง 7 คนจะเปนคณะกรรมกำรหมบำนโดยต�ำแหนง

สะทอนปญหำในแตละเขตไดชดเจน เมอถงเวลำประชมกเอำ

ปญหำ เอำขอเสนอมำคยกบผใหญบำน จำกเดมในอดตทผใหญ

บำนกบก�ำนนอำจเขำไมถงปญหำ ระบบแบงเขตนกจะท�ำให

ผใหญบำนกบก�ำนนไดรบทรำบปญหำทแทจรง”

นำยธรรมฤทธ กลำวอกวำ กำรใหอ�ำนำจหวหนำเขตปกครอง

เทยบเทำกบผ ใหญบำน ท�ำใหชำวบำนไดมสวนรวมในกำร

ปกครองตนเอง มสทธ และไดใชระบอบประชำธปไตยอยำงเตมท

โดยเฉพำะกระบวนกำรทำงสงคม กำรเลอกตงหวหนำเขต และ

คณะกรรมกำร เพรำะแตละเขตนอกจำกจะมหวหนำแลว ยงมรอง

ประธำน เหรญญก เลขำนกำร และมกรรมกำรเขต ซงนอกจำก

หวหนำเขตทง 7 คน แลวยงมกำรเลอกคณะท�ำงำนขนมำดแล

ชมชน 8 คน 8 ดำนอกดวย

“เดมมเพยง 6 ดำน ตอมำเรำเลงเหนวำ ควรใหควำมส�ำคญ

กบกฬำและกำรพฒนำสตร เลยเพมขนมำอก 2 ดำน ซงทง 8

ดำนน ประกอบดวย 1.ดำนอ�ำนวยกำร 2.ปกครองและรกษำ

ควำมสงบเรยบรอย 3.แผนพฒนำหมบำน 4.สงเสรมเศรษฐกจ

5.สงคม สงแวดลอมและสำธำรณสข 6.กำรศกษำ ศำสนำและ

วฒนธรรม 7.เยำวชน กฬำและสนทนำกำร 8.กำรพฒนำและสง

เสรมสตร ผมมองวำกำรด�ำเนนกำรในมตทเอออำทรท�ำใหสงคมม

ควำมสข ใหคนทดอยโอกำสเขำถงโอกำสมำกขนดวยสวสดกำร

ชมชน” นำยธรรมฤทธ กลำว

นอกจำกระบบกำรแบงเขตหมบำนแลว ทต�ำบลบอหนยงม

วสำหกจชมชนทนำสนใจอกแหงหนง นนคอ “บอหนฟำรมสเตย”

ซงเปนโฮมสเตยแบบบรณำกำร เปนทงทพกทใกลชดธรรมชำต

เปนแหลงเรยนร และเปนวสำหกจชมชน ทสรำงประโยชนทงตอ

ชำวบำนและผมำเยอน ท�ำใหทนกลำยเปนโฮมสเตยทมชอเสยง

ของจงหวดตรง ทมผมำพกไมเคยขำด

บรรจง นฤพรเมธำ ประธำนกลมวสำหกจชมชนเลยงปลำใน

กระชงบำนพรจด และประธำนบอหนฟำรมสเตยเลำวำ บอหน

ฟำรมสเตยเกดขนจำกกำรเลงเหนควำมส�ำคญในกำรอนรกษ

ระบบนเวศน วถประมงชำยฝง และวฒนธรรมทองถน โดยแมวำ

ชอจะเปนฟำรมสเตยแตโดยรปแบบกคอโฮมสเตย และยงไดรบ

กำรรบรองมำตรฐำนโฮมสเตยไทยเมอป 2552 อกดวย

“กลมวสำหกจเลยงปลำในกระชงบำนพรจด มอำชพหลกคอ

ท�ำกำรประมงเพำะเลยงปลำเกำ ปลำกะพงขำว บอหนฟำรม

สเตยกจะเปนกจกรรมหนงของกลม โดยเปนกจกรรมดำนกำร

ทองเทยวชมชน ทอำศยฐำนทรพยำกรในชมชนคอ ปำชำยเลน

แนวหญำทะเล และปะกำรงน�ำตน คอนอกจำกนกทองเทยวจะได

มำทองเทยวพกผอน ชมธรรมชำต ตกปลำและรบประทำนอำหำร

ทะเลสดๆ แลว เรำยงมโครงกำรธนำคำรตนกลำหญำทะเล ทจะ

ใหผทมำพกโฮมสเตยไดท�ำกจกรรมเกบเมลดพนธหญำทะเลมำ

ฝำกไวกบธนำคำรตนกลำหญำทะเล ซงเรำจะท�ำกำรเพำะพนธ

และน�ำไปปลกเพมเตม นอกจำกน บอหนฟำรมสเตยยงเปนแหลง

เรยนรในหลำยๆ ดำน เชน กำรเลยงปลำในกระชง นเวศนปำชำย

เลน กำรท�ำประมงพนบำน กำรปลกปำโกงกำง “

บรรจง ยงกลำวอกวำ บอหนฟำรมสเตยมกำรจดกำรในรป

แบบคณะกรรมกำร โดยเรมด�ำเนนกำรอยำงจรงจงหลงป 2548

เปนตนมำ โดยทสมำชกในกลมและชำวบำนในต�ำบลบอหน ม

สวนรวมในกำรด�ำเนนงำนอยำงมำก เพรำะผทมำพก จะมำศกษำ

แหลงเรยนรในต�ำบล และซอสนคำทผลตในต�ำบล ท�ำใหชำวบำน

มงำน มรำยได กำรด�ำเนนงำนกกำวหนำและมชอเสยงมำตำม

ล�ำดบ จนกระทงไดรบมำตรฐำนโฮมสเตยไทยในป 2552 และม

กลมนกทองเทยวเขำมำพกเดอนละหลำยกลมตลอดทงป โดยใน

ป 2554 ทผำนมำ มผเขำพกกวำพนคน

ผลจำกระบบเศรษฐกจชมชนทบรหำรอยำงมประสทธภำพ

ท�ำใหต�ำบลบอหนมระบบสวสดกำรชมชนทไดชวยดแลคนในทอง

ถนและก�ำลงพฒนำขนเรอยๆ ซงกำรบรหำรจดกำรของ ต�ำบลบอ

หน อ�ำเภอสเกำ นบเปนตนแบบของชมชนเขมแขง ทดแลกนเอง

พงพำตนเอง ทงยงสรำงงำน สรำงรำยได ตลอดจนจดกำรดำน

กำรเงน ท�ำใหเศรษฐกจในชมชนเตบโตแบบครบวงจร และวนน

บอหนกำวมำอกขนดวยกำรเปนต�ำบลสขภำวะ โดยกำรสนบสนน

ของส�ำนกสนบสนนสภำวะชมชน ส�ำนกงำนกองทนสนบสนนกำร

สรำงเสรมสขภำพ และจะเปดบำนเปนศนยเรยนรแกต�ำบลอนใน

อกไมชำ

นจงเปนกำรจดกำรชมชนอยำงยงยน ทชมชนอนๆสำมำรถน�ำ

ไปปฏบตใหเหนผลไดจรง

Page 8: วารสารปันสุข ฉบับที่ 08

ปนสข

การจดการสวสดการสงคมโดยชมชน

ปนสข

กลมแกลงจน คนหนองสาหราย

Page 9: วารสารปันสุข ฉบับที่ 08

ปนสข

ต�ำบลหนองสำหรำย อ�ำเภอดอนเจดย จงหวดสพรรณบรม

กำรจดระบบเรองกำรออม โดยตงชอสดสรำงสรรควำ “กลมแกลง

จน” ซงไมไดหมำยควำมวำ มเงนแลวแกลงจน วธคดคอเอำ

ทฤษฎแกลงดนของพระองคทำนมำจบคอ พระองคทำนตรสไววำ

ดนพรมนเปนดนไมดไมสำมำรถปลกพชได พระองคทำนแกลง

ดวยกำรเอำน�ำเขำเอำน�ำออก เอำปนใส จนในทสดกกลำยเปน

ดนดได

นนเปนทมำทชำวชมชนหนองสำหรำยน�ำมำคดกนตอวำ

คนในชมชนจนเพรำะอะไร จนเพรำะเรองเงนใชไหม ถำอยำงนน

ลองเอำเงนเขำเงนออกตำมทฤษฎของพระองคทำนด คอเอำเงน

เขำใหเปนทน แลวกแปลงออกไปใหเกดประโยชนแกชมชน ใน

ทสดเงนกจะเรมเปนประโยชน

ในครงแรก ทำงกลมแกลงจนมเงนอยเพยงแค 1,200 บำท

ลงทนคนละ 30 บำท เมอใครไมมทนกเขำมำเอำเงนจำกตรงนไป

ใช จำกกำรเกบเลกผสมนอยภำยในเวลำ 5 ป กลมแกลงจนมเงน

เกอบหนงลำน โดยตวเลขถกเขยนไวอยำงชดเจนทกระดำนแสดง

เงนฝำกเงนกของกลม

โดยกอนหนำนน เรองกำรออมทรพยน มเจำหนำท ธกส. เขำ

มำเสนอทนทจะจดตงธนำคำรชมชน แตชมชนเลอกทจะตอบ

ปฏเสธเงนกอนนนไป ซงนบวำเปนเรองนำประหลำดใจ

บญศร มณวงษ ประธำนศนยเรยนรเลำใหฟงวำ “ถำไปเอำ

เงนเขำมำ นนแปลวำ เรำกตองเอำเครองมอเขำ เอำกฎ ระเบยบ

ของเขำมำใชดวย แถมดอกผลตำงๆ กตองสงกลบให ธกส. ชมชน

กเลยคดวำ ท�ำเทำทท�ำได และใชเงนของชมชนเอง เพอทผล

ตอบแทนจะไดไมไหลออกนอกชมชน ซงเหนพองวำ นำจะเหมำะ

กวำ อกอยำงคนในชมชนจะไดมสวนรวมในกำรเปนเจำของ ซง

ชมชนสำมำรถออกแบบกฎ-กตกำทเนนควำมเอออำทรไดตำมท

ตองกำรได เวลำใครมำก กจะปลอยใหเขำเปนคนวำงแผนกำรใช

เงน และกำรคนเงนดวยตนเองวำ คณจะน�ำเงนมำคนกลมอยำงไร

ตองใหเขำคดวำ ตอนนมเพอนทรอคณอย เมอเพอนชวยคณแลว

คณจะชวยเพอนอยำงไร แตวำ ภำยใน 10 เดอน กตองสงคนให

หมด”

นบวำเปนอกหนงชองทำงทนำสนใจ ทชมชนอนจะน�ำไปปรบ

ใชตำม โดยเฉพำะในแงกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรใหเกดควำม

คมทน และไมรวไหลออกนอกชมชน

หำกปจจยอกหนงอยำงทท�ำใหกำรท�ำงำนของบญศรประสบ

ควำมส�ำเรจ แมจะถกตอตำนจำกคนในชมชน คอ กำรยดหลก

เดยวกบพระนเรศวร ถำระเบดจำกในชมชนไม ได เรำตองใชหลก

ตลอมจำกภำยนอก ตองไปสรำงเครอขำย สรำงเพอน หำแรง

ก�ำลง ใจจำกนอกชมชน แลวตกลบมำสรำงควำมเขำใจแกชมชน

“สงทจะฝำกถงชมชนอนๆ ทอยำกจะพงพำตนเองได ชมชน

ตองอยำไปวงตำมเงน เหมอนอยำไปวงตำมเงำ ยงตำมกไมเจอ

หลกเศรษฐกจพอเพยง ถำเรำจบทฤษฎได คนรวยคนจนใชได

หมด” บญศรทงทำย

Page 10: วารสารปันสุข ฉบับที่ 08

ปนสข

เกษตรกรรมยงยน

ปนสข

“รวอะไรกไมสรวตนไม” เปนค�ำกลำวของ ชยภทร ยอมสระ

นอย แกนน�ำแหลงเรยนรชมชนพอเพยง บำนหวยพรหม ซงม

ควำมเชอวำ ตนไมไมมเกำนำนวนยงมคำ ปลกไวไมมอะไรเสย

หำย ซงตลอดระยะเวลำหลำยปทท�ำมำ ไดเปนบทพสจนทแสดง

ใหเหนถงคณคำของกำรสรำงรวตนไมขนมำ บรเวณพนทรอบๆ

บำน เมอสเขยวทเหนเดนงำม ไดกลำยเปนอำหำรในแตละวน

และเปนสงซงแบงปนกนในชมชน

ลงชยภทร เปนครประจ�ำโรงเรยนบำนโนนเหลอม ซงตงอยใน

หมท 3 ของต�ำบลอดมทรพย กำรรบรำชกำรคออำชพเดยวทลง

ชยภรยดปฏบตมำนำน โดยสอนวชำกำรงำนพนฐำนอำชพ และ

วชำวทยำศำสตร ซงนนคอภำคสวนหลกของชวต หำกแตเรอง

เกษตรกรรม อำจบอกไดวำ เปนควำมสำมำรถทผกตดกบชวตคน

ชนบทมำชำนำน จงไมใชเรองแปลกทสวนของลงชยภทรจะเขยว

ชอมไปดวยพชผกสวนครวถง 60 ชนด ไมนบรวมไมผลไมดอกท

เตบโต แทรกเตมแตงควำมสวยงำมใหประจกษแกสำยตำผ

พบเหน

“ผมปลกผกเอำไวกน และแบงปนใหเพอนบำนเปนหลก ท�ำ

เสมอนเปนกจกรรมยำมวำง กอนทจะถกยกระดบใหเปนแหลง

เรยนรในชวงหลง ผมปลกไปตำมฤดกำล มทงผกและผลไมให

หอม กระเทยม โหระพำ ฟก หมำก มะกอกน�ำ มะเฟอง มะไฟ

แลวกมอกมำก ไลไมครบ สดกวำเกบในตเยนอก และชวงเวลำท

เรำควรเกบผก กคอชวงเชำเพรำะพชจะกกเกบสำรอำหำรไวมำก

ทสด” ลงชยภทรเลำ อยำงเปนกนเอง หวเรำะ และยมแยมตลอด

เวลำ คงเปนผลสบเนองจำกกำรอยใกลชดกบธรรมชำตและสง

แวดลอมทด

บำนลงชยภทรเปน 1 ในบำนตวอยำงของชมชนบำนหวย

พรหม ทต�ำบลใกลเคยงตำงเขำมำศกษำเรยนร ถงกระบวนกำรใน

กำรผลต รวมถงกำรดแลรกษำ ยงเมอภำยหลงไดรบกำรยกระดบ

เปนแหลงกำรเรยนรกลมเกษตรกรรมยงยนทส�ำคญแหลงหนง

ของต�ำบลอดมทรพย ภำยใตกำรสนบสนนของส�ำนกสนบสนนสข

ภำวะชมชน ส�ำนกงำนกองทนสนบสนนกำรสรำงเสรมสขภำพ

(สสส.) กยงท�ำใหรวของลงชยภทรไดท�ำหนำทแบงปน ตำม

เจตนำรมณทลงวำเอำไว

“จรงๆ แลว เกอบทกบำนในหวยพรหม กไดท�ำในสงทผมท�ำ

รวกนได ก�ำแพงทไมเคยปดก น หวใจแบงปนของ

บำนหวยพรหม

Page 11: วารสารปันสุข ฉบับที่ 08

ปนสข

อย ซงถอเปนควำมนำยนด เพรำะสงนคอรำกฐำนของกำรด�ำรง

ชวต ตำมวถทำงเศรษฐกจพอเพยง ปลกไวกน แบงปน เหลอมำก

จงน�ำไปขำย เปนเงนเปนทอง อยำงคนทนเวลำจะเอำพชผกใน

บำนไปขำย กจะรวมตวกน เอำรถไปคนเดยว ขำยกลบมำกมเงน

เหลอ แมจะไมมำก แตกเปนรำยไดทนำภำคภมใจ” ลงชยภทร

เสรม

หำกใครผำนมำพดคยกบลงชยภทร คงจะชอบใจแกทกคน

ดวยควำมเปนคนอำรมณด มเอกลกษณตรงเคยวหมำก ซงแกเลำ

วำ ตดมำจำกแมยำย ไมรวมทงควำมรมำกมำยทยนดมอบให

ดวยควำมเตมใจ

เมอเดนผำนออกมำจะเหนสภำพพนทโดยรอบของบำนหวย

พรหม ปฏเสธไมไดวำ ลกษณะของพนทนนเชอมโยงกบวถชวต

ของผคน บำนหวยพรหมมลกษณะเปนพนทรำบ เหมำะแกกำร

เพำะปลก ทงท�ำนำ ท�ำไร หรอแมกระทงกำรเลยงสตว พนทนจด

วำเพยบพรอม แตกระนน มตร ปนพรหมรำช ผใหญบำนหมท 8

บำนหวยพรหม กลบยอมรบวำ ทนมปญหำอยำงหนงทประสบ

พบเจอมำโดยตลอด กคอ น�ำทวม

บำนหวยพรหมมลกษณะเปนพนทรำบ โอบลอมดวยภเขำ จง

มกประสบปญหำ แตกยงนบวำโชคด เพรำะต�ำบลอดมทรพยม

กำรอนรกษปำไม จงท�ำใหไมเจอหนกเหมอนอยำงทอน ซงดวย

ควำมอดมสมบรณนเอง จงท�ำใหบำนไหนกสำมำรถปลกผกไวกน

เองได

ผใหญมตร เสรมอกวำ ชำวบำนหวยพรหมปลกผกรมรวมำ

นำนแลว ทกบำนตำงไมหวงผกทตวเองปลก บำนไหนขำดเหลอ

อะไร ลองเดนไปตำมรวของเพอนบำน บอกกลำวแลวหยบไปใช

ท�ำกนกนได เรองนเปนทรกน

ผกสวนครวของคนบำนหวยพรหมนนครบเครอง เพรำะแมจะ

เปนผกรมรว หำกแตเปนรวทกวำงใหญไพศำลดวยน�ำใจ ขอบเขต

จงมไดอยเพยงแคบำนของตนเอง อยำงทบำนผใหญมตรนน กม

ทง ขำ ตะไคร ใบมะกรด โหระพำ ฟก มะนำว มะรม และผกอนๆ

อกมำก ไมนบรวมผลไมทมทงมะกอกน�ำ กลวยนำนำพนธ และ

อนๆ

นอกจำกน บำนหวยพรหมยงแววเสยงดนตรจำกธรรมชำต ให

ไดยนกนอยตลอดเวลำ ซงเหลำบรรดำนกดนตรคอ ลกไกทวง

ตำมแมไกไปไหนมำไหน โดยเฉพำะตอนใหอำหำร เมอไกโตไดท

กจะน�ำมำปรงอำหำร ใหลกหลำนและคนในครอบครวไดรบ

ประทำนกน

สวนอดมศกด พำหอม รองผใหญบำนหมท 8 เสรมวำ คน

หวยพรหมสวนใหญไมตองซอกบขำว หำกนภำยในรวบำน หลำย

บำนขดบอ เอำปลำมำลง เลยงจนตวโตแลวคอยน�ำมำปรงอำหำร

สวนบนพนดนกมไกวงไปมำ ซงเลยงกนแทบทกบำน

“เรำอยกบแบบเรยบงำย ในบำงวนแทบไมตองเสยเงนคำ

อำหำร บำนหวยพรหมมนำ มน�ำ มผก มทกอยำงทจ�ำเปนตอกำร

ด�ำรงชวต หยบเอำจำกรวหนำบำนมำท�ำกนกน ขำดเหลอสงใด

ลองไปขอเดดเอำจำกเพอนบำน อยำงทบำนผม กนกนประจ�ำก

แกงจดฟก แกงมะรม เพยงแคไมกกำว กถงครว ชวตงำยทเดยว”

รองผใหญบำนหมท 8 กลำว

นอกจำกน ควำมนำยนดอยำงหนงกคอ กำรปลกผกรมรวได

เปนเรองรำวของครอบครว ท�ำใหเดกๆ ไดเรยนรถงประโยชน ทง

ไดรจกพชผกพนบำน อยำงทบำนลงชยภทรเอง ลกๆ กเปนแรง

หนงทชวยสรรคสรำงรวสเขยวใหงอกงำม

“ลกๆ ผมเขำชอบไมดอกเปนพเศษ เขำกจะไปหำเอำมำปลก

แซมไวกบพชผก ซงมองแลวกดสวยด จรงๆ ปลกอะไร กปลกได

ทงนน ถำเขำอยำกปลก เพรำะสงส�ำคญคอ เหมอนเรำไดปลก

ตนไมลงในหวใจเขำดวย” ลงชยภทรสรป

Page 12: วารสารปันสุข ฉบับที่ 08

ปนสข

การดแลสขภาพชมชน

ปนสข

สพษงดวยสมนไพร

Page 13: วารสารปันสุข ฉบับที่ 08

ปนสข

ทต�ำบลบกได อ�ำเภอพนมดงรก จงหวดสรนทร ไมมใครทไมร

จกพอเอยะ สำยกระสน หรออยำวำแตในพนทเลย เพรำะผอำวโส

ทำนน เปนทรจกแพรหลำยในระดบประเทศ เมอเอยถงกำรรกษำ

พษง

พอเอยะใชสมนไพรทมอยในทองถนรกษำผปวยทถกงกด โดย

เปนหมอรกษำพษงมำตงแตหนม จนวนน พอเอยะวยลวง 60 ไป

แลว กลำทจะบอกวำ คนถกงกดทมำหำพอเอยะนน หำยดกนทก

รำย โดยผอำวโสทำนน ไดรบกำรยอมรบ และไดเขำรกษำผปวยท

ถกงกดในโรงพยำบำลดวย

เมอนกถงวธกำรรกษำพษงแบบพนบำน ในโรงพยำบำลสมย

ใหม หมอพนบำนวยกวำ 60 มำนงฝนยำสมนไพร พรอมทอง

คำถำขมบขมบทมมปำก

นำยแพทยอภสรร บญประดบ ผอ�ำนวยกำรโรงพยำบำลพนม

ดงรกเฉลมพระเกยรต 80 พรรษำ เลำวำ ตอนแรกทมคนมำเลำ

เรองน กไมเชอ แตพอไดยนเยอะๆ จงลงไปดดวยตวเอง ตอนแรก

นน เพรำะวำกลวชำวบำนจะไดรบอนตรำยจำกกำรดแลรกษำท

ผดวธ ทวำเอำเขำจรงถงไดรวำ คนทท�ำเรองน เขำท�ำมำกอนหมอ

จะเกดเสยอก

“สวนผลกำรรกษำ ผมยงทงเลย มำรกษำ 100 คน หำยรวด

100 คน ดกวำใชเซรมอก ผมจงชวนแกเขำมำท�ำงำนรวมกบเรำ

เปนแพทยแผนทำงเลอกไป แตไมไดหมำยควำมวำ ถำใครถกงกด

มำโรงพยำบำลเรำแลว จะไมใหยำแพทยปจจบนเลยนะ เรำจะท�ำ

ในลกษณะควบคกนซะมำกกวำ” นำยแพทยอภสรรเลำ

พอเอยะ เปนเจำของหลกกำรแพทยพนบำนดวยต�ำรบยำ

สมนไพรโลดทะนงแดง เลำใหฟงวำ ทมำของกำรใชสมนไพร

รกษำพษ งนน เกดจำกเรองฝงใจทนองสำวของตวถกงกดตำยใน

ป 2514

“ตอนนนพอท�ำอะไรไมไดเลย จะไปขอใหใครมำชวยเหลอ

สมยนน บำนเรำกอยหำงไกล ทงหมอทงยำกขำดแคลน อกอยำง

พอไมอยำกใหเกดเหตกำรณอยำงนขนอกในครอบครวอน หรอ

กบคนทรก พอเสำะหำวำ มใครทมควำมรดำนกำรรกษำพษจำก

ง” พอเอยะเรมตนเลำ “พอพยำยำมสบหำอยตงนำนวำ มญำต

หรอคนร จกทมควำมร เรองยำสมนไพรแกพษงอย บำงมย จน

กระทงพบวำ ลงของเรำเองนแหละ ทเปนคนทเรำตำมหำ ใชเวลำ

ศกษำหลำยปอยเหมอนกน จงสำมำรถกลบมำรกษำคนทบำนเรำ

เองได”

พอเอยะท�ำกำรรกษำพษงเรอยมำ ตงแต ป 2523 จนเรมมคน

รจก และตดตอใหไปงำนทโรงพยำบำลตำงๆ จนกระทง ป 2549

โรงพยำบำลพนมดงรกเฉลมพระเกยรต 80 พรรษำ เปดด�ำเนน

กำร และเหนวำ พอเอยะเปนบคลำกรทมคณคำ มควำมสำมำรถ

จงไดรบกำรชกชวนเขำมำท�ำงำนรวมกน

ในวนน พอเอยะบอกวำ ภำคภมใจมำกกบสงทตวเองไดท�ำ

แตกยงอดรสกเสยดำยไมได ทสญเสยนองสำวไป

Page 14: วารสารปันสุข ฉบับที่ 08

ปนสข

จดการทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม

ปนสข

ลกษณะทำงภมศำสตรของบำนหวยน�ำเคม หม 11 ต�ำบล

อดมทรพย อ�ำเภอวงน�ำเขยว จงหวดนครรำชสมำ ตงตวอยบน

พนทสงเชงเขำ ผคนตงบำนเรอนตำมทำงลำดไหลเขำและรองหบ

โดยมทำงหลวงหมำยเลข 304 ซงเปนเสนทำงสญจรสำยส�ำคญท

ตดเชอมระหวำงภำคอสำนกบภำคตะวนออก ตดผำนพนทของ

หมบำน

ครงหนงนน พนทบำนหวยน�ำเคมน เคยมทรำบซงเกดจำก

กำรจบจองแผวถำงเปนทท�ำกน เพอใชปลกพชไร ท�ำสวนตำมวถ

ทำงแหงกำรด�ำรงชวต กระทงวนหนง เสนทำงแหงกำรอนรกษได

เวยนเขำมำ พนทดงกลำวถกทำงรำชกำรขอคน เพอน�ำไปใชปลก

ปำ สงผลใหเกดกำรเปลยนแปลงตอวถชวตชวตในหมบำน ท�ำให

ผคนบำนหวยน�ำเคม ตองปรบเปลยนวถทำงแหงกำรด�ำรงชพ ให

สอดคลองกบควำมเปลยนแปลงทเกดขน

เรง แปนส�ำโรง หรอพเรง ผชวยผใหญบำนหวยน�ำเคม เลำให

ฟงวำ “เมอกอนบำนหวยน�ำเคมเปนพนทรำบสวนหนง รำวพนไร

ผมเองกท�ำไรไปตำมวถของเกษตรกร แตดวยควำมทพนทนตด

ภเขำ ทงภำยหลงมอทยำนฯ เขำมำ ชำวบำนทเคยท�ำไรตองปรบ

เปลยนมำท�ำอยำงอนเลยงชพแทน นอยคนนกทยงไมไร เพรำะ

สภำพพนทอยบนทสง ภเขำขนำบแบบน ผมเอง เทำทจ�ำได กไม

ไดท�ำไรมำกวำ 30 ปแลว”

หลำยคนเรยกบำนหวยน�ำเคมวำ ‘หมบำนไมกวำด’ ซงชอ

เรยบงำยน อธบำยหนทำงแหงควำมอยรอดของชำวบำนในเบอง

ตน โดยหลำยสบปทผำนมำ ชำวบำนหวยน�ำเคมไดยดอำชพกำร

ท�ำไมกวำดขำยรมทำงหลวง กลำยเปนแหลงรำยไดสวนหนงท

ท�ำใหชำวหวยน�ำเคมสำมำรถเอำตวรอดในพนทได

นตยำ บญทศ หรอพตอย ผผลตไมกวำดคณภำพ ขำยอยรม

ทำงหลวงสำย 304 บรเวณบำนน�ำเคมเลำถงอำชพทสำมำรถ

สรำงรำยไดเลยงครอบครวเธอใหฟงวำ “พท�ำไมกวำดมำ ถงทก

วนน กยสบกวำปแลวนะ ถำมวำดไหม ด ถำเรำขยนนะ อยทนมน

ไมอดหรอก ล�ำบำกกแตวำ เดยวนวตถดบคอดอกพงทเรำใชท�ำ

ไมกวำดมนหำยำกขนทกวน ตองเขำปำลกกวำเคย บำงคนเขำ

เลกหำเอง เปลยนมำจำงคนไปหำใหแทน”

เมอไดดอกพงมำแลว กท�ำกำรแกะ หลงจำกนนจงน�ำไปตำก

ใหแหงสก 3-4 แดด มดเปนก�ำเพอสวมตดกบดำม คลออกโดยใช

ฝมอและควำมช�ำนำญ จำกนนจงมดดวยเชอก ซงกำรประกอบน

ท�ำไดหลำยวธ อยำงพตอยเองกท�ำไดหลำยรปแบบ ทงยงใชเวลำ

เพยงไมนำนกสำมำรถขนงำนไมกวำดไดหนงชน

ดำน ฉลวย วงศอน หรอพหลวย กนบเปนอกหนงผ ผลต

ไมกวาด ของปา หนทางแหงความอยรอดของบานหวยน�าเคม

Page 15: วารสารปันสุข ฉบับที่ 08

ปนสข

ไมกวำดจ�ำหนำยใหกบผสญจรผำนไปมำ “พเคยนะ เขำเมอง

ตำมเพอนเขำไป เรำอยำกเหนนะ เขำวำดเรำกไป ไปท�ำงำน

รบจำง งำนโรงงำน พอไดไปสมผสจรงๆ แลว มนไมเหมอนอยำง

ทเขำพด สดทำยตดสนใจกลบมำบำน มำท�ำอะไรทบำนเรำดกวำ

อำชพดงเดมของเรำนละ ท�ำไมกวำดนสำมำรถท�ำใหเรำอยได

สบำยๆ เลย แลวเรำยงไดอยกบครอบครว อำกำศ อำหำรกำรกน

มนดกวำเรำไปอยทอนเยอะ”

หำกแตในชวงเวลำน (กนยำยน) ของบำนหวยน�ำเคม กลบม

สสนแหงควำมอยรอดทเวยนมำอกครง ตำมทชำญ วรรณศร รอง

นำยกองคกำรบรหำรสวนต�ำบลอดมทรพยเลำใหฟง “ตอนนอย

ในฤดของกำรเกบเหด โดยทบำนหวยน�ำเคมจะคกคกทสด ดวย

พนทเปนปำ มเหดมำกหลำกหลำยชนด ทงเหดโคน เหดระโงก

เหดตระไคล เกบแลวกเอำมำขำยรมทำงหลวง ซงเหดนไดรำคำด

ตกกโลกรมละ 200 บำท โดยแถวนนจะชจดดวยเลขบนหลก

กโลเมตร เพรำะบำนหวยน�ำเคมหำทรำบไมคอยเจอ”

ดงนน รมทำงหลวงหมำยเลข 304 ตงแตหลกกโลเมตร 72 ไล

ไปจนถงหลกกโลเมตรท 83 ซงเปนทตงขององคกำรบรหำรสวน

ต�ำบลอดมทรพย จะเหนรำนรวงเพงพกทใชเปนทงทท�ำกน และท

อยอำศยรมสองฝงทำง โดยมสนคำหลกเปนไมกวำด และเหด

นำนำชนดทเกบจำกธรรมชำต

กระนน ใชวำ หนทำงแหงกำรอยรอดของบำนหวยน�ำเคมจะม

เพยงเทำน เพรำะยงมอกหลำยเสนรำงบนทำงเสนเดมทยง

ประโยชนใหชำวบำนหวยน�ำเคมไดตอยอดเปนหนทำงในกำร

ด�ำเนนชวต

นวลจนทร ดสนเทยะ หรอพอวน ซงพนเพเปนคนอ�ำเภอสคว

หำกแตยำยเขำมำท�ำกนในพนทมำนำนกวำ 25 ป โดยพอวนได

ใชภมปญญำทสบทอดมำจำกผเปนแม ดวยกำรท�ำหนอไมดอง

ขำย ซงสนคำของพอวนสำมำรถเหนไดตำมรำนสองฝงทำง ท

ชวยในกำรกระจำยสนคำ แตตลำดใหญของพอวนอยทอ�ำเภอ

สคว

“แมเรำเปนคนอ�ำเภอสคว ขำยหนอไมจนโดงดง เพรำะครง

หนง เคยถกสมตรวจ และของแมเปนเจำเดยวทไมใสสำรกนบด

จงกลำยเปนทชอบพอของลกคำ ครนยำยมำตงรกรำกทน ก

อำศยกำรเกบหนอไมตำมปำเขำ เอำมำท�ำหนอไมดอง ขำยทน

สวนหนงดวย นอกจำกน เมอกอนกลยปำเกบเหด เกบตงแตเชำ

มด ไปจนถงเทยงกออกมำ ไดประมำณ 10 กโลกรม แตปจจบน

ท�ำแคหนอไมดอง กบขำยแกวมงกร” พอวนเลำใหฟง

ขณะทพเรง เสรมตออกวำ แมจะไมมทรำบใหท�ำกน แตปำไม

ทอดมสมบรณกท�ำใหคนไมอดตำย อยำงชวงนถงฝนหมด กม

เหดใหเกบมำเลยงชพ เดอยมนำคม เมษำยน พฤษภำคม กม

สะตอ เดอนกรกฎำคม สงหำคม กนยำยน กเกบหนอไมได แต

หำกชวงไหนในปำไมมโปรโมชน ชำวหวยน�ำเคมกมไมกวำด

ใครผำนไปมำบนทำงหลวงหมำยเลข 304 หลกกโลเมตรท 70

ขนมำนน ยำกทจะรวำ รมสองฝงทำงทเหมอนปำเขำ จะเปนทตง

ของหมบำนหวยน�ำเคม ซงชำวบำนพงพำอำศยปำในกำรด�ำรง

ชพ แมจะไมถงกบท�ำใหร�ำรวย หำกกเพยงพอทจะท�ำใหพวกเขำ

อยไดดวยตวเอง มศกดและศรตำมทผไมเคยงอมองอเทำพงจะม

กำลเวลำจำกจดเรมตน ตงแตมกำรขอคนพนทเพอปลกปำ

นนไดผำนไปกวำ 30 ปแลว และควำมอดมสมบรณของปำกเปน

สงทชวยพยงวถชวตของชำวหวยน�ำเคมใหอย ดมสขมำจนถง

ปจจบน แตกระนน วถพงพำแบบนกมใหเหนนอยลงไปทกท

เพรำะลกหลำนทเตบโตในหมบำนหวยน�ำเคม เชนกนกบพนท

อนๆ ทตำงหนเหเปลยนแปลงวถชวต จำกอำชพเกษตรกรรม มง

หนำสเมองใหญและโรงงำนอตสำหกรรมกนเปนสวนใหญ ทง

เปนเครองหมำยค�ำถำม ทค�ำตอบคงทอดรออยเบองหนำ เพรำะ

ทกชวตตำงมสทธทจะเลอกเสนทำงแหงกำรด�ำรงชพของตวเอง \

แตกระนน ตรำบเทำทปำยงอดมสมบรณ ลกหลำนชำวหวยน�ำ

เคม กยงมททำงในกำรเลยงชพสบไป

Page 16: วารสารปันสุข ฉบับที่ 08

ปนสข

การเรยนรของเดกและเยาวชน

ปนสข

ดนตรพนบำนกบภำษำพนถนเปนแหลงเรยน รทเกอหนนกน

ของต�ำบลบกได อ�ำเภอพนมดงรก จงหวดสรนทร

เสยงเพลงทเรงเรำ จงหวะทเปนเอกลกษณ ควำมนมนวลของ

ทวงท�ำนองน�ำพำเขำไปในศนยอนรกษดนตรไทย โรงเรยนบำน

อ�ำปล โดยมอำจำรยสงคตย วทยำกรประจ�ำกลม ซงเปนปรำชญ

ทองถนของบกได

อำจำรยสงคตยเลำใหฟงวำ “จดเรมตนกำรสอนดนตรไทยใน

ระดบโรงเรยน จรงๆ ตองยอนกลบไปกวำ 20 ปทแลว ประมำณป

2530 พระเทพฯ ทรงเหนวำ ดนตรไทยก�ำลงจะเสอมหำยไป

พระองคจงด�ำรวำ ควรมโครงกำรอนรกษดนตรไทยขนมำ รฐบำล

ในสมยนนพอไดฟงพระรำชด�ำร จงเหนควรวำ โครงกำรนนำจะ

มอบใหกระทรวงศกษำธกำรรบผดชอบ จำกนนจงไดเกดโครงกำร

สอนดนตรไทยในระดบโรงเรยนขนมำ ในกำรท�ำงำนนน แรกๆ

กไดรบกำรสงเสรมกนอยำงกวำงขวำง หำกวำ พอเวลำยงผำน ไป

กเหลอเพยงไมกโรงเรยนทยงคงมกำรสอนดนตรไทยเปนวชำเสรม

อย”

โดยหนงในนน มโรงเรยนบำนอ�ำปลอย ยงคงยนหยดมำถงทก

วนน อำจำรยสงคตยเลำตอไปวำ “ยสบกวำปมำน ผมไมเคย

ยนยอ ใครไมสอน ผมไมสน ผมตงใจแลวว ำ จะอนรกษ

ภมปญญำของบรรพบรษ กระทงป 2550 กระทรวงศกษำฯ

ตองกำรฟนฟดนตรไทยอกครง มกำรสงเสรมใหทกโรงเรยน เปด

กำรสอนดนตรไทย ตอนนนเอง ผมถงคดวำ ควำมพยำยำมของ

เรำไมสญเปลำ จำกงบประมำณทไดมำในครงนนเอง ผบรหำร

โรงเรยนจงไดจดตงชมรมดนตรไทยขนมำ”

โดยอำจำรยสงคตยเลำเสรมตอวำ โรงเรยนจ�ำนวนมำกเลก

สอนดนตรไทยไปแลว พอกลบมำฟนฟใหมอกรอบ กเหมอน ขำด

ชวงขำดตอน ไมมคนทมควำมรดำนนจะมำสอนดนตรไทยใหแก

เดกๆ ได ตรงนจงท�ำใหเกดควำมคดทจะสรำงกระบวนกำรเรยนร

แบบรนสรน

“เพลงไทยเดมกบเพลงเขมรดงเดมนน ส�ำเนยงดนตรมควำม

แตกตำงกนนอยมำก อยำงเขมรพำยเรอ นเหมอนกนเลย สวน

ส�ำเนยงเพลงพนเมองของชำวลำวกมบำงสวนทเรำน�ำเอำมำปรบ

จนกวาจะหมดแรง เพอรกษาดนตรไทย

Page 17: วารสารปันสุข ฉบับที่ 08

ปนสข

ใช เพยงแตวำไมเดนชดเหมอนเพลงพนเมองของเขมร เวลำสอน

เดกผมจะเนนจำกงำยไปยำก สอนทงทฤษฎ และกำรปฏบต

เดกๆ เขำจะไดรจรงและสำมำรถถำยทอดตอไปไดอยำงถก ตอง”

อำจำรยสงคตยเลำ

ขณะทนกเรยนคนหนงเลำใหฟงวำ ทยำกทสดคอกำรเรยน

โนตเพลงไทย ถำผำนตรงนได ทเหลอกขนอยกบควำมขยนหมน

ฝกซอม ทส�ำคญคอพอตวเองเปนแลว จะมกำรถำยทอดควำมร

นนใหแกเดกรนนอง หรอเรยกวำ ‘พสอนนอง’ ท�ำใหเกดกำรแลก

เปลยนเรยนร

ดำนอำจำรยสนท พองนวล ผอ�ำนวยกำรโรงเรยนบำนอ�ำปล

กลำวเสรมวำ “อกสงทชมรมเรำภมใจคอ เรำเคยเขำประกวดใน

ระดบภำค และไดรบรำงวลชมเชย ทส�ำคญคอ โรงเรยนเรำใช

เฉพำะเดกในพนท และเดกเลกไปแขงกบเดกทโตกวำ ทงในงำน

ตำงๆ ทเปนหนำเปนตำชมชน กไปเลนใหหมด ตรงนเรำถอวำ

เปนอกหนงหนำททเรำตองบรกำรใหแกสงคม”

โดยกลมอนรกษดนตรไทยไดรบกำรสนบสนนจำก 3 สวน คอ

หนง ภำคประชำชน สอง กระทรวงศกษำธกำร สำม อบต.บกได

โดยสวนแรกจะสนบสนนดำนกำรอ�ำนวยควำมสะดวก อก 2 สวน

ทเหลอจะสนบสนนในเรองงบประมำณ สนบสนนเครองดนตร

หรอไมกสนบสนนเรองกำรดงำนตำงๆ

ในวนน อำจำรยสงคตยเกษยณแลว หำกแตยงคงไมหยดเสน

ทำงของตวเองไวแคนน ทงยงมองวำ กำรเกษยณยงเปนกำร

เพมพนโอกำสในกำรสอน เพรำะมเวลำมำกขน

นอกจำกน อำจำรยสงคตยมงประเดนไปท เดกเลก แมจะ

สอนยำก แตหำกเปนแลว พวกนจะเปนปจจยส�ำคญในกำร

สบทอดภมปญญำน ซงถำเทยบกบเดกโตทหลงในดนตรสมยใหม

กนบวำคมแรงเหนอย

“แผนงำนของเรำจงเนนไปทกำรปลกฝงตงแตยงเลกๆ เปน

หลก สวนในระดบมธยม กเอำพอใหเขำรหลกรทฤษฎ แตถำใคร

สนใจจรง เรำกสนบสนนเตมท ตวผมเองกจะท�ำจนกวำจะหมด

แรง ส�ำหรบเดกๆ ทผำนกำรสอนจำกผม ผมมควำมเชอลกๆ วำ

เขำเหลำนจะไมทงดนตรไทย” อำจำรยสงคตสรป

Page 18: วารสารปันสุข ฉบับที่ 08

ปนสข

เศรษฐกจชมชน

เปลยนเศษผา เปนอาชพ

Page 19: วารสารปันสุข ฉบับที่ 08

ปนสข ปนสข

ในต�ำบลบำนซอง อ�ำเภอพนมสำรคำม จงหวดฉะเชงเทรำม

บ ำนเลกๆ หลงน เป นท รวมของคนหลำยวย ต ำงคนต ำง

ขะมกเขมนกบกำรงำนตรงหนำของตว

โดยกลมนท�ำกำรเปลยนผำเหลอใชใหเปนเสอ ทรองแกว ทใส

กระดำษช�ำระ แตละอยำงหนำตำนำรก เปนกำรรวมกลมกนใน

นำม ‘วสำหกจชมชนกลมมตรสมพนธ’ ควำมหมำยของชอกลม

คอ กำรเปนเพอนเปนมตร และมควำมสมพนธทดตอกน โดยม

วตถประสงคจรงๆ ของเรำ คอกำรสรำงอำชพใหคนในชมชน

“เรำรบตดเยบงำนทกประเภท เสอยด เสอกฬำ เอยมเดก

อนบำล ผำฝำย ผำไหม เสอพนกงำนตำงๆ ทเกยวกบผำ ทำงกลม

รบท�ำหมด เศษผำเหลอกมำท�ำเปนทใสทชชบำง สวนทเหลอจำก

ท�ำทคลมโตะจนกมำท�ำทรองจำนรองแกวได ไมทง ใชหวคด

ประดษฐเอง เสอผำกท�ำตำมสง เนองจำกงบประมำณกลมเรำม

นอย จะมำท�ำขำยโชวแบบทอนมนล�ำบำก เรำตองประมำณ

ตนทนก�ำไร แลวบอกลกคำทจะมำสงวำ ตกลงรำคำนไดไหม ถำ

ไดอยำงนน กซอผำมำท�ำเลย หรอเรำเองกมผำใหเลอก” เครอ

วรรณ จนทศร ผน�ำกลมกลำว

เครอวรรณ เลำใหฟงวำ เดมทเธอเปนวทยำกรของศนย

พฒนำฝมอแรงงำนจงหวด และของ กศน. โดยศนยหรอทท�ำงำน

ของพวกเธอนเปนผลจำกควำมส�ำเรจ เนองจำกตอนเรมตน กลม

ยงนอย และท�ำกนในบำน

“ทนมคนมำขอท�ำงำนกบเรำ แตถำฝมอยงไมดพอ มนท�ำไม

ได เลยคดตงกลมเพอฝกฝมอคน ตอนแรกมแค 15 คนเอง ใชเงน

ทนสวนตว ไมไดกทไหนเลย เดมทท�ำกนบนบำนเลย แตบำนมน

เกำมำก พอกจกำรไปดวยด สมำชกเพมเปน 62 คน มลกคำ เพม

ขน เลยประชมในกลมกอน แลวไปประชำคมหมบำนวำ จะท�ำ

รำนใหมครงแรก เปนเรอนไมไผ เปดสอนคนในพนท เรยนเสรจไม

มำท�ำงำนกบเรำ กไมเปนไร จะไปเขำโรงงำน เรำกฝกใหเรยนฟร

มอปกรณใหดวย ปหนงเปด 2-3 ครง สอนจกรนะ แตเรำไมสอน

สรำงแบบ เพรำะเรำไมมเวลำมำกขนำดนน ปจจบนกยงตองกำร

ฝกอำชพเปนอยำงแรก ไมคดเรองก�ำไรมำก ทอนเรำกเคยไปสอน

อยำงผตองขงหญงโรงเรยน ตชด. ใหควำมร กบคนเรยน พอ

ผลผลตท�ำเสรจ กเอำไปใหคนจนตกทกขไดยำก ถอวำเปนกำร

ชวยไปเปนทอดๆ” เครอวรรณเลำ

ลกคำของกล มม ทงคนใน และคนนอกพนทบ ำง อยำง

เทศบำลกเปนผสนบสนนสงสนคำจำกกลม โรงพยำบำลกสงผำ

ใชคลมอปกรณทำงกำรแพทยตำงๆ อกอนคอถงมอทชวยไมใหผ

ปวยดงสำยยำง สวนลกคำขำงนอกเปนแบบปำกตอปำก ลกๆ

ของสมำชกในกลมกเลำใหคนนอกพนทฟงวำ เรำมรำนตดเสอ

กลมตดเสอเขำรวำงำนของเรำฝมอด โดยดจำกฝเขม 11 ฝเขม

ตอ 1 นว รปทรงตะเขบ รำยละเอยดเรยบรอยหมด เนยน แตสง

นอยกรำคำสง สงเยอะ กถกลง เพรำะซอผำยกไมได

ทกวนน กล มสำมำรถอยไดดวยตวเอง โดยไมตองขอเงน

สนบสนนจำกเทศบำล ซงแสดงถงควำมยงยน เปนเงนหมนเวยน

ในกลมทใชหลอเลยง ไมเคยมกำรก แตมบำงทเทศบำลสนบสนน

เชน เรองอปกรณ เพรำะเมอตอนเรม ทำงกลมตองเชำจกร ดวยม

ทนเรมตนเพยง 50,000 บำท เมอมก�ำไรจงเปลยนเปนซอเอง

“สวนสมำชกกลมทมำเยบผำเรำจำยเดอนละครง แตเบกกอน

ได เบกเทำทท�ำไป เรำแบงท�ำเปนแผนก ใครควำมสำมำรถเยอะ

หนอยกอยแผนกทท�ำยำก เขำไหล เขำคอ เขำแขน กตรำคำแลว

เฉลยใหกนไป สนปกมปนผลใหสมำชก ตอนนมทงหมด 75 คน

บำงคนไมท�ำงำนกบเรำ แตยนดรวมชวยสรำงอำชพให คนใน

ชมชนลงเงน หลำยหมบำนในบำนซองเลยนะ กปนผลให”

Page 20: วารสารปันสุข ฉบับที่ 08

ปนสข

ภมปญญาชาวบาน

ปนสข

ใครผำนไปมำทต�ำบลบำนหมอ อ�ำเภอเมอง จงหวดเพชรบร

อำจไดยนชอของ ‘หมอหล’ ทอำยลวง 80 เขำไปแลว หำกแตยง

แขงแรง มลกหลำนนอกสำยเลอดแวะเวยนเขำมำเยยมชนดหว

บนไดบำนไมแหง

หมอหล หรอนำยถำวร นงนช สมำชกรนลำยครำมของหมท 3

บำนเหมองทะโมน มำตงแตรนพอคอ ‘หมอไข’ เดนทำงจำกเมอง

จนมำรบใชอยในวงตงแตสมยรชกำลท 5

“ปมำกบอำจำรยจำกเมองจน อำจำรยทำนเชยวชำญเรองยำ

และสมนไพร สมนไพรอำจำรยเขำรกษำไดทกโรค อำจเปนเพรำะ

เมอกอนโรคยงไมเยอะขนำดน” หลำนปไข (ลกสำวหมอหล)

‘เชษฐ’-เชษฐสดำ นงนช ยอนควำมหลงใหฟง

จำกนนปกลองมำตำมแมน�ำเพชรบร และมำตงรกรำกสรำง

ครอบครวอย ทบำนเหมองทะโมน และพอของเชษฐเกดทนน

เพรำะ ปชอไข ชำวบำนแถบนนจงเรยกกนตดปำกวำ ‘หมอไข’

ยำมใครเจบไขไมสบำย กมกไหววำนใหไปดอำกำร พอตรวจด

แลววำ เปนอะไรหมอ กจะขนเขำไปหำสมนไพร ไมกลงทะเลเพอ

ไปหำวตถดบตำงๆ เอำมำลำงท�ำควำมสะอำดแลวปรงเปนยำ

“สมยกอนคนเปนโรคฝดำษโรคเกยวกบเลอด ฝ หนอง เสย

เยอะ หลำยครงปกตองไปเปนหมอต�ำแยให” หลำนสำวทำวควำม

เรองป สวนพอสมยเดกๆ กเทยวสะพำยยำม ถอมดหมอเดนตำม

ปไปไหนตอไหน เวลำนนไดอำศยเรยนรวชำไปดวย หมอหลได

เรยนจนถงชน ม.1 หลงจำกนนกมำเปนหมอชำวบำนเตมตว จน

ระยะเวลำผำนไป ควำมเจรญกำวหนำทำงกำรแพทยมำเยอน

บำนหมอ อำทสถำนอนำมย แพทยประจ�ำต�ำบล ฯลฯ ระบบ

บรกำรสำธำรณสขสมยใหมเขำมำจดระเบยบของเกำ ท�ำใหยำ

หลำยต�ำรบของหมอไขหำยไป

“เหลอไวแคตวยำทตรวจสอบไดวำ ไมมผลขำงเคยงแนนอน

เพรำะถำเปนอนตรำยทำงจงหวดจะไมอนญำตอก อยำงสมยน

โรคใหมๆ กเยอะ โรคเกำทเคยรกษำไดกหำยไปดวย แตพอกไป

อบรมเพมเตมเรองคณภำพ ควำมสะอำด และปลอดภย กบทำง

จงหวดเพมเตม”

จำกเดมทเคยเดนไปรกษำกนถงบำนมำวนน ใครอยำกรกษำ

ตองเปนฝำยมำหำหมอหลเอง ยำต�ำรบหมอไขทยงมมำถง

ปจจบนสวนใหญจะเกยวกบเรองเลอด ไดแก ยำบ�ำรงสตรหลงค

ลอด เชน ยำพอกแทนกำรอยไฟ ยำรกษำเลอดเพอไมใหเกด

อำกำรหนำวเลอด (อำกำรหนำวทกครงตอนฝนตกส�ำหรบสตรท

หมอหล หมอยำแหงลมน�ำเพชรฯ

Page 21: วารสารปันสุข ฉบับที่ 08

ปนสข

ไมไดอยไฟหลงคลอด) ยำขบน�ำคำวปลำยำขบน�ำนม ยำรกษำ

มดลก หรอประจ�ำเดอนมำไมปกต เลอดลมเดนไมด หมอหลก

รกษำให

นอกจำกนมยำเดกรกษำอำกำรลนขำวปำกเป อย ส�ำรอก

แหวะนม ทองขน ทองเสย ฯลฯ อกวถทยงคงแบบโบรำณเอำไว

คอสมนไพรทใชเปนวตถดบ เชน ไมเลอย รำกไม แกนตำงๆ ทยง

ตองไปหำตำมภเขำ หรอหอย (แคลเซยม) ทหำไดตำมชำยทะเล

ถำมวำหำยำกขนหรอไม เพรำะเมองเขำมำบกรกปำมำกขน

กระนนกยงพอหำได ตรำบใดยงมทะเล มภเขำ ตวยำกยงม

โดยคนทรบบทหำวตถดบน ไมใชใครทไหน แตเปนคชวตของ

เชษฐ ทควบหนำททงไปหำ และขนกลบมำยงบำน เมอวตถดบ

ตำงๆ มำถงโรงยำแลว ขนตอนตอมำ คอคดเลอกคดทงสง

ปลอมปน และสงสกปรกตำงๆ ออกไป เชน เสนผม ลวด ดำย

แลวท�ำควำมสะอำด จำกนนน�ำมำตำกแดด ท�ำกนเองทกขนตอน

เพรำะไมมนใจวำ ถำไปจำงคนขำงนอกท�ำ จะสะอำดเพยงพอ

หรอไม

“ขนตอนตอมำคอบด แมจะเปนคนท�ำ เรำมเครองบดทใชมำ

นำน บดเสรจเอำแยกเกบไวตำมชนด จำกนนกเอำมำแยกใสหอ

ตำมสตรยำ ซงพอจะเปนคนท�ำเอง” เชษฐเลำ

อกหนงเอกลกษณของยำคอ กำรหอยำทกตวของทน จะถก

หอไวดวยกระดำษ แลวเขยนก�ำกบสตรพรอมคมอกำรกนกำรใช

ไวบนหอดวยลำยมอของหมอหลเองทกหอ เคลดลบอกอยำงของ

ทนคอ ไมมกำรหอยำรอไวลวงหนำ จะเตรยมกตอเมอมคนเขำ

มำบอกอำกำร ตรวจอำกำรเบองตน เมอนนหมอไขถงจะลกไปตก

ยำมำใสหอให

สำเหตทผเฒำวย 80 ยงตองมำนงหอยำ เขยนสรรพคณ

พรอมกำรใชดวยลำยมอตวเองนน นอกจำกควำมเตมใจสวนตว

แลว ลกสำวบอกวำ ‘งำนรบแขก’ แบบนท�ำใหพอไมเหงำ กำรได

คยกบคนโนนคนน ท�ำใหแกมชวตชวำจตใจดขน ชวยยดอำยได

อกทำง สวนแมกเปนคนทมควำมสขกบกำรไดอยหลงรำน บดยำ

ไป แยกขยะ (ไวทอดผำปำ) ไป

ทกๆ วน บ ำนหมอหลจะมคนแวะเวยนมำซอยำอยำง

สม�ำเสมอ ถอเปนรำยไดหลกของครอบครว ทงคำเรยนลกหลำน

คำกนอยภำยในบำน กมำจำกยำหอทงนน โดยเชษฐวำงแผนไว

แลววำ ถำพอกบแมสนบญไปกจะเขำมำรบชวงตอ เพรำะไดรบ

ถำยทอดวชำควำมรจำกพอมำหมดแลว แตถำมถงร นหลำนผ

สบทอดตอยงวำง เพรำะไปท�ำงำนอนกนหมด ไมคอยมใครสนใจ

ศำสตรดำนน

“งำนพวกนตองอำศยควำมอดทนมำก ละเอยดมำก แกนยำ

ตองไปฟนเอำบนเขำ หอยกตองไปแบกจำกทะเล เหมนกเหมน

เดกสมยนไมคอยอดทน เขำไมสนใจ” เชษฐเลำ

เคยมคนขำงนอกมำขอเรยนวชำจำกหมอหล แตกตองคอตก

กลบไป เพรำะหมอหลถอวำ ของแบบนมครบำอำจำรย จะ

ถำยทอดแบบสมสสมหำไมได อยำงเชษฐ หมอหลกตองเปนคน

ครอบครให

“ถำใหวชำคนอนไป เขำจะไปท�ำแบบเรำหรอเปลำกไมร ของ

แบบน ท�ำไมด มนเขำตว เดยวเปนโนนเปนน ทงกบตวเรำ และ

คนทเรำรกษำ”

โดยมคณธรรม 3 ขอ ทเชษฐ หมอหล และครอบครวตอง

ยดถอตลอดมำ คอ 1.เหลำไมกน บหรไมสบ 2.จตใจด เออเฟอ

เผอแผ และ 3.ซอสตยสจรต ทกๆ ป บำนหมอหลตองมพธยกคร

เพอบชำคร และกนเงนสวนหนงมำท�ำบญ ซงตลอด 80 ป ของ

หมอหล ไดเปนเจำภำพเทศนมหำชำตมำถง 3 งำน แลว แถมบำง

ครงบำงครำว ผเฒำกรบหนำทวทยำกรใหควำมรแกผทเขำมำ

ศกษำดงำน เพรำะทนถกยกใหเปน ‘แหลงเรยนรปรำชญชำว

บำนหมอสมนไพร’

หมอหล หมอยำแหงลมน�ำเพชรฯ

Page 22: วารสารปันสุข ฉบับที่ 08

ปนสข

อาหาร

สวนของ กตตนนท นงคนวล ปลกมงคดกบลองกองเปนหลก แตทวำง

ระหวำงตนมงคดจะมผกเขลยงบำง พรกไทยบำงแซมอย ทวำงระหวำงตน

ลองกองจะมตนหมำกแซมอย สงเหลำนคอสงทเจำของสวนบอกวำ “เปนวถเกำ”

เพรำะถำปลกมงคดกจะไดมงคดอยำงเดยว ระหวำงทรอมงคดรอลองกอง กคง

ไมมอะไรขำย

กำรปลกพชแซมสวนของชำวต�ำบลขนทะเล อ�ำเภอลำนสกำ จงหวด

นครศรธรรมรำชถอเปนภมปญญำ เพรำะปยทใชกไมไดใชปยเคม ซงมคำใชจำย

แตใชเปลอกลองกองมำท�ำปยหมกเอง

กตตนนทซเปอรมารเกต

Page 23: วารสารปันสุข ฉบับที่ 08

ปนสข

กำรปลกพชแซม คอกำรปลกเพมลงไป เชน พรกไทย พล ถวพ

ผกเขลยง มนป ตะไคร มะนำว ชะอม พรกขหน เปนกำรเพม

มลคำใหครวเรอน อกทงยงเปนซเปอรมำรเกตขนำดยอม

กำรผสมผสำนอยำงทเหนนน เรยกวำ สวนสมรม ซงมอยทว

พนทของต�ำบลขนทะเล สวนสมรมเปนมรดกทำงปญญำ สมรม

หรอสมลม เปนภำษำถน หมำยถง สวนทปลกพชผสมผสำนกน

ของผลไมนำนำชนด ไมมกำรแยกแปลงแยกชนด เลยนแบบ

ระบบปำไมธรรมชำต

กำรท�ำสวนสมรม เรมจำกกำรถำงไมพม ถำงหญำออกให

หมดกอน แลวน�ำกลำไมผลบำงชนดทเพำะไวกอนในกระบอก

ไมไผ เชน ทเรยน มงคด สะตอ ละมด ลำงสำด ปลกในหลมท

กวำง และลกพอทจะใสกระบอกไมไผลงไปไดเทำนน บำงชนดก

ปลกเมลดลงไปโดยตรง เชน จ�ำปำดะ กำรปลกไมตองเปนแถว

เปนแนว ดแตระยะหำงทพอเหมำะเทำนน ไมผลตนไหนแคระ

แกรนกใชน�ำปสสำวะรดบ�ำรง โดยไมใชสำรเคมใดๆ วธถำงกใช

มดพรำ ไมใชสำรเคมก�ำจดวชพช

ผลไมแตละชนดออกผลผลตไมพรอมกน สวนสมรมท�ำให

เจำของสวนสำมำรถจ�ำหนำยผลผลตไดทงปชวย แกปญหำ

ผลผลตลนตลำด ชำงภำพโบรำณศรทธำในแสงแดดฉนใด สวน

สมรมกศรทธำในควำมหลำกหลำยฉนนน

Page 24: วารสารปันสุข ฉบับที่ 08

ปนสข

วฒนธรรม

ตนยำงพำรำเรยงเปนแนว ประหนงแถวทหำร มองไปทำงไหนกเหนแตตนยำงพำรำ สวนหมอมแหงนเขยวครมไปดวยตนไมแหง

ชวตของคนทน ผคนในเทศบำลต�ำบลปรก อ�ำเภอสะเดำ จงหวดสงขลำยงชพดวยกำรท�ำสวนยำง ตนต 3 ออกมำกรดยำง ถำม

ชำวสวนละแวกนนวำ โดยเฉลยแลว ในวนหนง พวกเขำลงมดกรดยำงกนคนละกตน ไรหนงมตนยำงพำรำประมำณ 70 ตน บำงคนม

สวนยำง 10 ไร และทงหมดกมบำงทกรดคนเดยว 700 ตน

แตเดมสวนหมอมแหงนมพนทหลำยพนไร เจำของเดมคอ หมอมเจำอมรสมำนลกษณ กตยำกร เมอกอนสวนหมอมแหงน ยงไมม

ตนยำงพำรำ แตเตมไปดวยตนปำลม เปนพนทแรกๆ ในประเทศไทยทปลกปำลม ในสมยนนหมอมเจำอมรสมำนลกษณ ท�ำธรกจ

น�ำมนปำลม

สรยำ ยขน นำยกเทศมนตรต�ำบลปรก เลำใหฟงวำ สมยกอนมกำรใชเกวยนขนปำลมจำกสวนหมอมแหงน ไปยงสถำนรถไฟคลอง

แงะ เปนระยะทำง 20 กโลเมตร เพอน�ำขนรถไฟสงไปยงตำงประเทศ วนนเหลอตนปำลมอย 2 ตน นอกนนเปนตนยำงพำรำทงสน

หำกเดนดรอบๆ จะสะดดตำกบเสำซเมนตสงระดบเอว 4 ตน มขอควำมเขยนไว ซงเปนรองรอยทแสดงใหเหนวำ เขยนตอนทปนยง

ไมแหง ขอควำมระบวำ ‘ทรงปลก 4/8/76’

จำกค�ำบอกเลำตอกนมำจำกคนเกำแกจนถงคนรนปจจบน รวมถงหลกฐำนทประจกษในสวนหมอมแหงน จงพอเหนภำพควำม

สวนหมอม ทพกพง รวมใจชาวปรก

Page 25: วารสารปันสุข ฉบับที่ 08

ปนสข ปนสข

เชอมโยงของพนทสวนหมอมแหงนกบประวตศำสตร ของ

ประเทศไทย ดวยครงหนงพระบำทสมเดจพระปกเกลำเจำอยหว

และสมเดจพระนำงเจำร�ำไพพรรณ ไดเสรจมำประทบแรมทสวน

หมอมแหงนเปนเวลำ 1 เดอน แมไมมกำรบนทกถงหลกฐำน กำร

ประทบแรมครงนในหนำประวตศำสตรอยำงเปนทำงกำร แตกม

ควำมเปนไปไดวำ พระบำทสมเดจพระปกเกลำเจำอยหวเคย

ประทบแรมทนกอนเดนทำงไปยงปนง เพอลงเรอตอไปยงประเทศ

องกฤษ ตรงตำมทมบนทกในหลกฐำนทำงประวตศำสตร

นำยกฯ สรยำ บอกวำหำกดจำกวนเวลำทถกบนทกบนเสำ

หลกทงสตน พระองคเสดจมำประทบแรมในป 2476 นน ชดเจน

วำ เปนหนงปถดมำ หลงเปลยนแปลงกำรปกครอง ขณะเลข 4

และ 8 นน อำจท�ำใหคนรวมสมยอยำงเรำเขำใจวำ เปนวนท 4

เดอนสงหำคม แตคนเฒำคนแกบอกวำ ในสมยนน เมษำยน ถอ

เปนเดอนท 1 ซงกำรนบเดอนมกรำคมเปนเดอนท 1 เพงเกดขน

ในสมยทจอมพล ป. พบลสงครำม เปนนำยกรฐมนตร

ยงไม มใครกลำยนยนถงเรองเล ำกำรเสดจประทบของ

พระองค ขณะทยนมองเสำหลกทมพระปรมำภไธยนน เรำไดแต

นกยอนไปยงเหตกำรณในครำนน ปจจบนสวนหมอมแหงนเปน

ทดนของเอกชน เจำของยงคงปลอยเสำหลกทมพระปรมำภไธยไว

ดงเดม และหลงเหลอตนปำลม 2 ตน นอกนนกมตนยำงพำรำ

เรยงเปนแนวประหนงแถวทหำร มองไปเจอตนไมตนหนง มหนำ

ตำประหลำด มนเปนตนปำลมทถกล�ำตนทมลกษณะคลำยตน

ยำงพำรำสวมคลมใบของปำลมอยเหนอล�ำตน ขณะกงกำนทแผ

เหยยดกลบคลำยวำ นนเปนล�ำแขนของยำงพำรำ เหนตนไมท

คลำยคนสองคนอยในรำงเดยวนแลว กนกถงกำรอยรวมกนของ

คนต�ำบลปรก พวกเขำอยรวมกน พงพำอำศยกน ตำงศำสนำ

และวฒนธรรม แตประสำนกนดวยควำมเขำใจ ใหโอกำสกนและ

กน คลำยตนไมประหลำดตนนทกำยกอดอยรวมบนรำกเดยวกน

สวนหมอม ทพกพง รวมใจชาวปรก

Page 26: วารสารปันสุข ฉบับที่ 08

พบกบ Gallery Punsook ไดท

gallery.punsook.org

หรอ www.punsook.org หวเรอง “แกลลอร”