1

บทท 1 บทน า

1.1 ทมาและความส าคญของโครงงาน

ยงเปนแมลงทอยไดในทกพนททมอากาศอบอน เปนพาหะน าโรคหลายอยาง เชน มาลาเรย ไขเลอดออก กอใหเกดโรคระบาดมการก าจดหลายวธ เชน การก าจดลกน ายงลายโดยการใสทรายอะเบทในทน าทวมขง การพนหมอกควนโดยหนวยงานของรฐ แตภายในครวเรอนไดมการใชสารเคม เชน ยาฉดกนยง ยากนยงแบบใชจด ซงถาใชในปรมาณมาก กมผลตอสขภาพ การใชสมนไพรกเปนอกทางเลอกหนง ทไมมผลกระทบตอสขภาพและสงแวดลอม แตสมนไพรมหลายชนดใหเลอก ทงวธใช ปรมาณทใชใหเหมาะสม ทางกลมมความเหนวา ควรจะทดลองศกษาสมนไพรเปลอกสมสดและตะไครหอม เพอทจะไดรวาสมนไพรชนดไหนก าจดยงไดผลดกวากน

1.2 วตถประสงค ในการศกษาครงน ผจดท าไดก าหนดวตถประสงคไวดงน เพอเปรยบเทยบความสามารถในการก าจดยงระหวางเปลอกสมสดและตะไครหอม

1.3 สมมตฐาน เปลอกสมสดสามารถไลยงไดดกวาตะไครหอม

1.4 ตวแปรทศกษา 1.4.1 ตวแปรตน สมนไพร ไดแก เปลอกสมสดและตะไครหอม 1.4.2 ตวแปรตาม ความสามารถในการไลยง 1.4.3 ตวแปรควบคม ระยะเวลา ปรมาณเปลอกสม ปรมาณตะไครหอม จ านวนยง ขนาดของขวด

2

1.5 ขอบเขตการศกษา ในการศกษาครงน มขอบเขตของการศกษาดงน 1.5.1 สงทศกษา ใชเปลอกสมสดและตะไครหอม 1.5.2 ระยะเวลา 20 – 22 กรกฎาคม 2554 1.5.3 สถานทศนยฝกและพฒนาอาชพราษฎรบรเวณชายแดนไทยเชยงราย

1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1.6.1 ไดผลตภณฑทมประสทธภาพ 1.6.2 การน าวสดเหลอใชมาท าใหเกดประโยชน 1.6.3 เปนการรกษาสงแวดลอม

1.6.4 ประหยดคาใชจาย

1.7 นยามปฏบตการ 1.7.1 พชสมนไพร หมายถง พนธไมตาง ๆ ทสามารถน ามาใชปรงหรอประกอบเปนยารกษา โรคตาง ๆ ใชในการสงเสรมสขภาพรางกายได 1.7.2 เปลอกสม หมายถง ผวสวนนอกของผลสม 1.7.3 ตะไครหอม หมายถง พชสมนไพรและเปนพชผกสวนครวทสามารถหาไดงายสวนใหญใชในการประกอบอาหารแตยงสามารถน ามาใชในการท ายาไดดวย

3

บทท 2 เอกสารทเกยวของ

ในการศกษาโครงงาน เรอง สมนไพรก าจดยง คณะผศกษา ไดคนควา รวบรวมขอมลจากเอกสารท

เกยวของ และจากเวบไซดบนเครอขายอนเตอรเนต โดยขอน าเสนอตามล าดบ ดงน

2.1 สมนไพร

2.1.1 ความหมายของสมนไพร

2.1.2 ความส าคญในดานสาธารณสข

2.1.3 ความส าคญในดานเศรษฐกจ

2.1.3 ประโยชนของสมนไพร

2.2 ประโยชนของเปลอกสม

2.3 ประโยชนของตะไครหอม

2.1 สมนไพร 2.1.1 ความหมายของสมนไพร สรรพคณสมนไพร( 2551:เวบไซด) กลาวถง ความหมายของสมนไพร ความส าคญในดาน

สาธารณสข ความส าคญในดานเศรษฐกจ และประโยชนของสมนไพร ค าวา สมนไพร ตาม พระราชบญญตยา หมายถง "ยาทไดจากพช สตว หรอแร ซงยงไมไดผสม ปรง หรอเปลยนสภาพ" เชน พชกยงเปนสวนของ ราก ล าตน ใบ ดอก ผล ฯลฯ ซงยงไมไดผานขนตอนการแปรรปใด ๆ แตในทางการคาสมนไพรมกจะถกดดแปลงในรปตาง ๆ เขน ถกหนใหเปนชนเลกลง บดเปนผงละเอยด หรออดเปนแทง อยางไรกตามในความรสกของคนทว ๆ ไป เมอกลาวถงสมนไพร มกจะนกถงเฉพาะตนไมทน ามาใชเปนยาเทานน ทงนอาจเปนเพราะวาสตว หรอแร มการน ามาใชนอย และใชในโรคบางชนดเทานน พชสมนไพรยง หมายถงพนธไมตาง ๆ ทสามารถน ามาใชปรงหรอประกอบเปนยารกษา โรคตาง ๆ ใชในการสงเสรมสขภาพรางกายได พชสมนไพ

2.1.2 ความส าคญในดานสาธารณสข พชสมนไพร เปนผลผลตจากธรรมชาต ทมนษยรจกน ามาใชเปนประโยชน เพอการรกษาโรคภย

ไขเจบตงแตโบราณกาลแลว เชนในเอเชยกมหลกฐานแสดงวามนษยรจกใชพชสมนไพรมากวา 6,000 ป แตหลงจากทความรดานวทยาศาสตร มการพฒนาเจรญกาวหนามากขน มการสงเคราะห และผลตยาจากสารเคม ในรปทใชประโยชนไดงาย สะดวกสบายในการใชมากกวาสมนไพร ท าใหความนยมใชยา

4

สมนไพรลดลงมาเปนอนมาก เปนเหตใหความรวทยาการดานสมนไพรขาดการพฒนา ไมเจรญกาวหนาเทาทควร ในปจจบนทวโลกไดยอมรบแลววาผลทไดจากการสกดสมนไพร ใหคณประโยชนดกวายา ทไดจากการสงเคราะหทางวทยาศาสตรประกอบกบในประเทศไทยเปนแหลงทรพยากรธรรมชาต อนอดมสมบรณ มพชตาง ๆ ทใชเปนสมนไพรไดอยางมากมายนบหมนชนด ยงขาดกแตเพยงการคนควาวจยในทางทเปนวทยาศาสตรมากขนเทานน ความตนตวทจะพฒนาความรดานพชสมนไพร จงเรมขนอกครงหนง มการเรมตนนโยบายสาธารณสขขนมลฐานอยางเปนทางการของประเทศไทยในป พ.ศ. 2522 โดยเพมโครงการสาธารณสขขนมลฐานเขาในแผนพฒนาการสาธารณสข ตามแผนพฒนา การเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 4 (พ.ศ. 2520-2524) ตอเนองจนถงแผนพฒนาการเศรษฐกจ และสงคมแหงชาต ฉบบท 7 (พ.ศ. 2535-2539) โดยม กลวธการพฒนาสมนไพรและการแพทยแผนไทยในงานสาธารณสขมลฐาน คอ สนบสนนและพฒนาวชาการและเทคโนโลยพนบานอนไดแก การแพทยแผนไทย เภสช กรรมแผนไทย การนวดไทย สมนไพร และเทคโนโลยพนบาน เพอใชประโยชนในการแกไขปญหา สขภาพของชมชน สนบสนนและสงเสรมการดแลรกษาสขภาพของตนเอง โดยใช สมนไพร การแพทยพนบาน การนวดไทย ในระดบบคคล ครอบครว และชมชน ใหเปนไปอยางถกตองเปนระบบสามารถปรบประสานการดแลสขภาพแผนปจจบนได อาจกลาวไดวาสมนไพรส าหรบสาธารณสขมลฐานคอสมนไพรทใชในการสงเสรมสขภาพ และการรกษาโรค/อาการเจบปวยเบองตน เพอใหประชาชนสามารถพงตนเองไดมากขน

2.1.3 ความส าคญในดานเศรษฐกจ ในปจจบนพชสมนไพรจดเปนพชเศรษฐกจชนดหนงทตางประเทศก าลงหาทางลงทนและ

คดเลอกสมนไพรไทยไปสกดหาตวยาเพอรกษาโรคบางโรคและมหลายประเทศทน าสมนไพรไทยไปปลกและท าการคาขายแขงกบประเทศไทย สมนไพรหลายชนดทเราสงออกเปนรปของวตถดบคอ กระวาน ขมนชน เรว เปลานอยและมะขามเปยกเปนตน ซงสมนไพรเหลานตลาดตางประเทศยงคงมความตองการอกมาก และในปจจบนกรมวชาการเกษตร กรมสงเสรมการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณไดใหความสนใจในการศกษาเพมขนและมโครงการวจยบรรจไวในแผนพฒนาระบบการผลต การตลาดและการสรางงานในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 6 (พ.ศ. 2530-2534) เพอหาความเปนไปไดในการพฒนาคณภาพและแหลงปลกสมนไพรเพอสงออก โดยก าหนดชนดของสมนไพรทมศกยภาพ 13 ชนด คอ มะขามแขก กานพล เทยนเกลดหอย ดองดง เรว กระวาน ชะเอมเทศ ขมน จนทรเทศ ใบพล พรกไทย ดปล และน าผง

2.1.4 ประโยชนของพชสมนไพร 1. สามารถรกษาโรคบางชนดได โดยไมตองใชยาแผนปจจบน ซงบางชนดอาจมราคาแพงและตองเสยคาใชจายมาก อกทงอาจหาซอไดยากในทองถนนน ใหผลการรกษาไดดใกลเคยงกบยาแผนปจจบน และใหความปลอดภยแกผใชมากกวาแผนปจจบน

5

2. สามารถหาไดงายในทองถนเพราะสวนใหญไดจากพชซงมอยทวไปทงในเมองและ ชนบท มราคาถก สามารถประหยดคาใชจายในการซอยาแผนปจจบน ทตองสงซอจากตาง ประเทศเปนการลดการขาดดลทางการคา 3.ใชเปนยาบ ารงรกษาใหรางกายมสขภาพแขงแรง 4.ใชเปนอาหารและปลกเปนพชผกสวนครวได เชน กะเพรา โหระพา ขง ขา ต าลง 5.ใชในการถนอมอาหารเชน ลกจนทร ดอกจนทรและกานพล 6.ใชปรงแตง กลน ส รส ของอาหาร เชน ลกจนทร ใชปรงแตงกลนอาหารพวก ขนมปง เนย ไสกรอก แฮม 7.สามารถปลกเปนไมประดบอาคารสถานทตาง ๆ ใหสวยงาม เชน คน ชมเหดเทศ 8.ใชปรงเปนเครองส าอางเพอเสรมความงาม เชน วานหางจระเข มะค าดควาย 9.ใชเปนยาฆาแมลงในสวนผก, ผลไม เชน สะเดา ตะไคร หอม ยาสบ 10.เปนพชทสามารถสงออกท ารายไดใหกบประเทศ เชน กระวาน ขมนชน เรว 11.เปนการอนรกษมรดกไทยใหประชาชนในแตละทองถน รจกชวยตนเองในการ น าพชสมนไพรในทองถนของตนมาใชใหเกดประโยชนตามแบบแผนโบราณ 12.ท าใหคนเหนคณคาและกลบมาด าเนนชวตใกลชดธรรมชาตยงขน 13.ท าใหเกดความภมใจในวฒนธรรม และคณคาของความเปนไทย

2.2 ประโยชนของเปลอกสม

ประโยชนของเปลอกสม ( 2551:เวบไซด) กลาวถงเปลอกสมวา เปลอกสมเปนยาสมนไพรบ ารงรางกายไดชนเยยมโดยทไมตองหาใหมนยงยาก สวนของเปลอกผลแหงมประโยชนเนองจากมน ามนหอมระเหย ซงประกอบดวย ซตรล เจอรานออล และ ไลนาโลออล น ามน หอมระเหยเหลานจะสามารถสกดออกมาเพอใชแตงกลนยาและมฤทธขบลม สวนเปลอก ผลทแหงเมอน ามาจดไฟจะมกลนหอมและสามารถไลยงไดดอกดวย 2.3 ประโยชนของตะไครหอม

ประโยชนของตะไครหอม ( 2551:เวบไซด) กลาวถงตะไครหอมวา เปนพชผกสวนครวทใชในการประกอบอาหารซงจะท าใหมรสชาดอรอยและมกลนหอม ตะไครเปนพชทเจรญเตบโตงาย อาจมทรงพมสงถง 1 เมตร มล าตนทแทจรงประมาณ 4-7 เซนตเมตร ล าของตนจะถกหอหมไปดวยกาบใบโดยรอบ ใบยาวแคบเสนใบขนานกบกานใบ ใบของตะไครอดมไปดวยน ามนหอมระเหย ซงสามารถน ามาใชในการไลยงได เนองจากน ามนหอมระเหยจะมสารทท าใหยงไมเขาใกล ซงพนธทนยมน ามาปลกเปนพนธพนเมองทปลกกนโดยทวไป

6

บทท 3

วธด าเนนการ

3.1 วสด อปกรณ 1. เปลอกสมสด จ านวน 100 กรม 2. ตะไครหอม จ านวน 100 กรม 3. ยง จ านวน 14 ตว 4. ขวดน าพลาสตก ปรมาตรสทธ 500 ซม3 จ านวน 2 ขวด 5. เขมหมด จ านวน 1 เลม 3.2 วธด าเนนการ การศกษาเรองสมนไพรก าจดยง ไดด าเนนการทดลอง ดงน 1. น าเปลอกสมสดหนละเอยด จ านวน 100 กรม ใสในขวดท 1

2. น าตะไครหอมหนละเอยด จ านวน 100 กรม ใสในขวดท 2 3. เจาะรบรเวณดานขางขวด จ านวน 8 ร ดวยเขมหมด 4. น ายงมาปลอยลงในขวดทงสองขวด จ านวนขวดละ 7 ตว 5. สงเกตการตายของยงทง 2 ขวด ทก 5 นาท จ านวน 6 ครง รวมเปน 30 นาท

7

บทท 4 ผลการศกษา

จากการศกษาเรอง สมนไพรก าจดยง ซงไดด าเนนการโดย ทดลองสมนไพรจ านวน 2 ชนด ไดแก

เปลอกสมสด ตะไครหอม มาศกษาวาสมนไพรชนดใดมประสทธภาพในการก าจดยงไดดทสด ไดผลการศกษาดงน

ตารางบนทกผลการทดลอง สมนไพรก าจดยง

ชนดของสมนไพร จ านวนยงทตาย (ตว) 5 นาท 10 นาท 15 นาท 20 นาท 25 นาท 30 นาท รวม (ตว)

ขวดท 1 (เปลอกสมสด) 3 3 1 - - - 7 ขวดท 2 (ตะไครหอม) 1 6 - - - - 7

จากตารางบนทกผลการทดลองวาสมนไพรไลยงระหวางเปลอกสมสดกบตะไครหอม โดยการน า

สมนไพรทง 2 ชนดๆละ จ านวน 100 กรม แยกใสขวดทมยงอยจ านวนขวดละ 7 ตว พบวา ขวดใบท 1 (เปลอกสมสด) เวลา 5 นาท ยงตายไป 3 ตว เวลา 10 นาท ยงตายไป 3 ตว เวลา 15 นาท ยงตายไป 1 ตว สรปแลวในเวลา 15 นาท ยงตายทกตว ขวดใบท 2 (ตะไครหอม) เวลา 5 นาท ยงตายไป 1 ตว เวลา 10 นาท ยงตายไป 6 ตว สรปแลวในเวลา 10 นาท ยงตายทกตว สรปไดวาตะไครหอมมประสทธภาพในการก าจดยงมากกวาเปลอกสมสด

8

บทท 5 สรปผลการศกษา อภปรายผลและขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลการศกษา

พบวาสมนไพรไลยงระหวางเปลอกสมสดกบตะไครหอม โดยการน าสมนไพรทง 2 ชนดจ านวน 100 กรม แยกใสขวดทมยงอยจ านวนขวดละ 7 ตว ปรากฏวา ขวดใบท 1 (เปลอกสมสด) เวลา 5 นาท ยงตายไป 3 ตว เวลา 10 นาท ยงตายไป 3 ตว เวลา 15 นาท ยงตายไป 1 ตว สรปแลวในเวลา 15 นาท ยงตายทกตว ขวดใบท 2 (ตะไครหอม) เวลา 5 นาท ยงตายไป 1 ตว เวลา 10 นาท ยงตายไป 6 ตว สรปแลวในเวลา 10 นาท ยงตายทกตว สรปไดวาตะไครหอมมประสทธภาพในการก าจดยงมากกวาเปลอกสมสด

5.2 อภปรายผล

จากการศกษาเรองสมนไพรก าจดยง พบวาตะไครหอมมประสทธภาพในการก าจดยงมากกวาเปลอกสมสด เพราะสามารถท าใหยงตายหมด 10 นาท สวนเปลอกสมสด สามารถท าใหยงตายทกตวภายในเวลา 15 นาท ทเปนเชนนเพราะใบของตะไครอดมไปดวยน ามนหอมระเหยซงสามารถน ามาใชในการก าจดยงหรอไลยงได 5.3 ขอเสนอแนะ

1. ควรทจะศกษาเกยวกบพชสมนไพรเพมเตมนอกจากการใชเปลอกสมสด ตะไครหอมแลวควรเพมใบเตย เปลอกมะกรดและหอมขาว 2. ควรท าการศกษาวธการแปรรปสมนไพรทใชในการก าจดยง 3. ควรท าการศกษาสรรพคณตางๆ ของสมนไพรพนบานทมอยในชมชนเพอทจะน ามาใชในการก าจดยง

9

บรรณานกรม

ตะไครหอม.(ออนไลน). เขาถงไดจาก ( http://www.thaihealth.or.th/node/6681).วนทคนขอมล 21 ก.ค.2554 เปลอกสม.(ออนไลน).เขาถงไดจาก ( http://www.thaihealth.or.th/node/6681). วนทคนขอมล 21 ก.ค.2554 สรรพคณสมนไพร(ออนไลน). เขาถงไดจาก(www.rspg.or.th/plants_data/herbs/herbs_200.htm).วนทคนขอมล 21 ก.ค.2554

10

ภาคผนวก

11

ภาคผนวก ภาพประกอบ

12

ภาพประกอบ วสดอปกรณทใชในการทดลอง 1. เปลอกสมสด จ านวน 100 กรม 2. ตะไครหอม จ านวน 100 กรม 3. ยง จ านวน 14 ตว 4. ขวดน าพลาสตก ปรมาตรสทธ 500 ซม3 จ านวน 2 ขวด 5. เขมหมด จ านวน 1 เลม

13

น าเปลอกสมสดหนละเอยดจ านวน 100 กรม ใสในขวดท 1

14

น าตะไครหอมหนละเอยดจ านวน 100 กรมใสในขวดท 2

15

เจาะรบรเวณดานขางขวดจ านวน 8 ร ดวยเขมหมด น ายงมาปลอยลงในขวดทงสองขวด จ านวนขวดละ 7 ตว

สงเกตการตายของยงทง 2 ขวด ทก 5 นาท