Зориг сан 10 жил

ÇÎÐÈÃ ÑÀÍ

10 ÆÈË10 Æ

ÃÀÐ×ÈÃÒýðã¿¿íèé ìýíä÷èëãýý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

Áàéãóóëàãäñàí ò¿¿õ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

Ýðõýì çîðèëãî, ¿éë àæèëëàãààíû ÷èãëýë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

ÀÍÓ äàõü Çîðèã ñàí . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Óäèðäàõ Çºâëºëèéí ãèø¿¿ä. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

Çîðèã ñàíãèéí àæèëòíóóä . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

Õàíäèâëàã÷èä. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Çîðèã Ñàíãèéí òºñºë, õºòºëáºð¿¿ä. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Çàñàãëàëûí àñóóäëààð . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Çàëóó÷óóäûí áîëîâñðîëûã äýìæèõ ÷èãëýëýýð . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

Íèéãìèéí õàëàìæèéí ÷èãëýëýýð . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

Ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàí . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

Õýâë¿¿ëñýí íîì, òîâõèìîë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

Ñ.Çîðèãèéí äóðñãàëä. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

2 ²•••

Õýí á¿õíèé ìýäýõ ãóíèãòàé, ýìãýíýëòýé ó÷èð øàëòãààíû íýãýí ¿ð äàãàâàð áîëæ Çîðèã ñàí ìààíü áàéãóóëàãäñàíààñ õîéø 10 æèë ºíãºð÷ýý. Ìîíãîëûí íèéãýìä àðä÷èëëûã ã¿íçãèéð¿¿ëýí õºãæ¿¿ëýõ, ò¿¿íèéã óëàì á¿ð äàðõëààæóóëàõ øààðäëàãà áîäèòîé áóé þì ãýäãèéã ºíãºðñºí õóãàöàà áèäýíä ÿìàð ÷ ýðãýëçýýã¿éãýýð õàðóóëæ ºãëºº. ×óõàì ¿¿íä Çîðèã ñàíãèéí àðâàí æèëèéí á¿õèé ë ¿éë àæèëëàãàà ÷èãëýæ èðñýí þì. Àðä÷èëëûí ¿íýò ç¿éëñèéã îëîí íèéòýä, þóíû ºìíº çàëóó ¿åèéí îþóí ñàíààíä õýâø¿¿ëýõèéí òóëä áèä àæèëëàñàí.

Ñàíã ¿¿ñãýí ñàíàà÷ëàã÷ íºõäèéí ìºí ãàäààä, äîòîîäûí îëîí õàíäèâëàã÷, äýìæèã÷äèéíõýý õ¿÷èí ÷àðìàéëòûí ä¿íä Çîðèã ñàí ¿éë àæèëëàãàà íü òîãòâîðæèí õýëáýðýý îëñîí, õ¿ëýýí çºâøººðºãäºæ ÷àäñàí áàéãóóëëàãà áîëëîî. ¯¿íä ºíãºðñºí õóãàöààíä Çîðèã ñàíãèéí ¿éë àæèëëàãààã ãàðäàí õýðýãæ¿¿ëñýí àæèëòíóóäûí ìààíü ÷ õè÷ýýë ç¿òãýë áàñ áèé. Ñàíã ñàíàà÷èëñàí, àæèë ¿éëñýä íü õ¿÷èí ç¿òãýæ, äýìæèí òóñëàæ áàéñàí á¿õýíä òàëàðõàæ áóéãàà èëýðõèéëüå.

Àðä÷èëàë, ò¿¿íèé ¿íýò ç¿éëñ, õýì õýìæýý Ìîíãîëûí íèéãìèéí àìüäðàëûã á¿õèé ë óòãààð íü á¿ðýí òîäîðõîéëäîã áîëîõ õ¿ðòýë Çîðèã ñàí àæèëëàñààð, òà á¿õíèé äýìæëýãòýéãýýð ýðõýì çîðèëãîî õýðýãæ¿¿ëñýýð áàéõ áîëíî ãýäýãò èòãýæ áàéíà.

Ñýòãýëýýðýý, àæèë ¿éëñýýðýý, ýðõýì çîðèëãîîðîî áèäíèé “Àðä÷èëëûí òºëºº” óðèàã äýìæèí íýãäýã÷ á¿õýíä Çîðèã ñàíãèéí àðâàí æèëèéí îéí ìýíäèéã õ¿ðãýå.

¯éëñ á¿õýí òàíü äýëãýð÷ ÿâàõ áîëòóãàé.

Õ¿íäýòãýñýí:

Çîðèã Ñàíãèéí Òýðã¿¿í, ÓÈÕ-ûí ãèø¿¿í Ñàíæààñ¿ðýíãèéí ÎÞÓÍ

ÌÝÍÄ×ÈËÃÝÝ

•••² 3

Çîðèã ñàí íü 1998 îíû 10 äóãààð ñàðä Ñ. Çîðèã àãñíû äîòíûí àíäóóä, õàìòðàí çvòãýã÷èä, íàìûí íºõºä, ãýð ávëèéõíèé ñàíàà÷ëàãààð áàéãóóëàãäñàí àøãèéí áóñ, íèéãýìä véë÷èëäýã, áèåý äààñàí, òºðèéí áóñ áàéãóóëëàãà þì.

Çîðèã ñàíãèéí óäèðäëàãà, á¿òýö

Ñàíãèéí ýðõ áàðèõ äýýä áàéãóóëëàãà íü 2 æèë òóòàìä õóðàëääàã ¯¿ñãýí Áàéãóóëàã÷äûí Õóðàë áºãººä õóðëààñ ñàíãèéí Òýðã¿¿í, Óäèðäàõ çºâëºë, Õÿíàëòûí çºâëºëèéã 2 æèëèéí õóãàöààòàéãààð ñîíãîäîã. Ñàíãèéí ºäºð òóòìûí ¿éë àæèëëàãààã Ã¿éöýòãýõ çàõèðàëààð óäèðäóóëñàí áàã õàðèóöàíà.

ÁÀÉÃÓÓËÀÃÄÑÀÍ Ò¯¯Õ

¯¿ñãýí áàéãóóëà÷äûí õóðàë 117

Ñàíãèéí Òýðã¿¿í

Ã¿éöýòãýõ çàõèðàë

Ìåíåæåð

¯éë÷èëãýýíèé àæèëòàí7

Íÿãòëàí áîäîã÷

Óäèðäàõ çºâëºë11

Õÿíàëòûí çºâëºë3

Õºòºëáºðèéí àæèëòàí3

4 ²•••

ÝÐÕÝÌ ÇÎÐÈËÃÎÍèéãýìä àðä÷èëëûí ¿íýò ç¿éëñèéã õýâø¿¿ëýõ, õ¿íèé ýðõ, ýðõ ÷ºëºº, íèéãìèéí øóäàðãà ¸ñûã

áýõæ¿¿ëýõ, îëîí óðãàëü÷ ¿çëèéã äýýäëýõ, ýðõ áàðèã÷äûí ¿éë àæèëëàãààã îëîí íèéòýä íýýëòòýé, èë òîä áàéëãàæ õàðèóöëàãûí òîãòîëöîîã áîëîâñðîíãóé áîëãîõîä ÷èãëýíý

¯éë àæèëëàãààíû ÷èãëýë¿¿ä:

• Èë òîä áàéäàë, õàðèóöëàãûí òîãòîëöîîã äýýøë¿¿ëýõ áîëîí àâèëãûí ýñðýã ¿çýë ñàíààã ñóðòàë÷ëàõ, îëîí íèéòèéã ýíý ÷èãëýëä ãýãýýð¿¿ëýõ

• Çàëóó÷óóäûí èðãýíèé áîëîí óëñ òºðèéí áîëîâñðîëûã äýýøë¿¿ëýõ, àðä÷èëàëä òýäíèé îðîëöîîã èäýâõæ¿¿ëýí íýìýãä¿¿ëýõ

• Õ¿íèé ýðõ, ýðõ ÷ºëººã õàìãààëæ áàòàëãààæóóëàõ, õóóëü ç¿éí àêòóóäûã áîëîâñðîíãóé áîëãîõ, îëîí íèéòýä õ¿ðãýõ

ÀÍÓ ÄÀÕÜ ÇÎÐÈÃ ÑÀÍ:

ÀÍÓ äàõü Çîðèã Ñàí íü Ìîíãîë Óëñàä ºðíºñºí àðä÷èëñàí øèíý÷ëýë, ÷ºëººò çàõ çýýëèéí ýäèéí çàñãèéã õºãæ¿¿ëýõýä òóñëàõ çîðèëãî á¿õèé Âåðæèíèÿ ìóæèéí Àëåêñàíäðèà õîòîä á¿ðòãýëòýé àøãèéí áóñ áàéãóóëëàãà þì. Òóñ Ñàí Çîðèã ñàíãèéí õýðýãæ¿¿ëæ áóé Çàëóó Óäèðäàã÷ õºòºëáºð, Àìåðèê-Ìîíãîë ñóðãóóëèóäûí ò¿íøëýë áîëîí Îþóòíû òýòãýëýãò õºòºëáºð¿¿äèéí ãîë õàìòðàã÷ áºãººä äýìæèã÷ áèëýý.

•••² 5

ÓÄÈÐÄÀÕ ÇªÂËªËÈÉÍ ÃÈØ¯¯ÄÑ.Îþóí Çîðèã Ñàíãèéí òýðã¿¿í,

ÓÈÕ-ûí ãèø¿¿í

Ð.Áàäàìäàìäèí “Ìîí-Àòîì” êîìïàíèéí çàõèðàë

Ä.Áàäàìäàø Ãîëîìò áàíê, ÒÓÇ-ûí íàðèéí áè÷ãèéí äàðãà

Í.Áàòáàÿð ÓÈÕ-ûí ãèø¿¿í

Ñ.Áàòáîëä Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé ñàéä

Ñ.Áàÿðöîãò Ñàíãèéí ñàéä, ÓÈÕ-ûí ãèø¿¿í

Á.Ìýäðýý ÕÕÁ-íû ã¿éöýòãýõ çàõèðàë

×.Îòãîíáàÿð Õºäººãèéí ýìýãòýé÷¿¿äèéí õºãæèë ñàíãèéí òýðã¿¿í

Ò.×èìýääîðæ Àõìàä äèïëîìàò÷

Ä.Ñ¿õæàðãàëìàà Áèå äààñàí çºâëºõ

Î.Ýíõòóÿà Íýé÷å Êîíñåðâàíñè-TNC-ûí Ìîíãîë äàõü ñóóðèíòºëººëºã÷èéí ãàçðûí çàõèðàë

Õÿíàëòûí Çºâëºëèéí ãèø¿¿äÌ.Áîëä Õàñ áàíêíû ã¿éöýòãýõ

çàõèðàë

Æ.Ñîëîíãî Ìîíãîë êèíî íýãòãýëèéí çàõèðàë

Ä.Ñ¿õáààòàð “Ñ¿ñàí” ÕÕÊ-íû çàõèðàë

Ñàíãèéí àæèëòíóóäÁ.Îþóíäàðü Ã¿éöýòãýõ Çàõèðàë Óòàñ: 9919-5910, 315 444 [email protected]Á.Ãàíñ¿õ Ìåíåæåð [email protected] Óòàñ: 9918-2036Ñ.Ýíõöýöýã Íÿãòëàí áîäîã÷ [email protected] Óòàñ: 9908-5149

Á.ªëçèéáàÿð Õºòºëáºðèéí çîõèöóóëàã÷ Óòàñ: 9569-3312 [email protected]Á.Ãýðýëìàà Õºòºëáºðèéí çîõèöóóëàã÷ Óòàñ: 9916-3272 [email protected]Ã.Áàäðóóí Õºòºëáºðèéí çîõèöóóëàã÷ Óòàñ: 9907-2356 [email protected]

6 ²•••

1999-2009 îíä õýðýãæ¿¿ëñýí òºñºë õºòºëáºð¿¿äèéí õàíäèâëàã÷èä

Øâåéöàðèéí Õºãæëèéí Àãåíòëàã

ÀÍÓ äàõü Çîðèã ñàí

Õààíáàíê ñàí

Îñàêà Òºâ Ðîòàðè

Àçèéí Ñî¸ëûí Íèéãýìëýã

Øâåéöàðèéí ”Ëà ìåíñà ýë ãðýãý” ÒÁÁ

Ôðàíöûí “Íààäàì” ÒÁÁ

ÞÍÅÑÊÎ

Í¯Á-ûí Õºãæëèéí õºòºëáºð

Í¯Á-ûí Õ¿í àìûí ñàí

Í¯Á-ûí Õ¿¿õäèéí ñàí

Àçèéí ñàí

Íýýëòòýé Íèéãýì Ôîðóì

Òàéïýéí õóäàëäàà, ýäèéí çàñãèéí òºëººëºã÷èéí ãàçàð

Taiwan Foundation for Democracy

Èõ Áðèòàíèé Ýë÷èí ñàéäûí ÿàì

“Ðèî Òèíòî Ìîíãîëèÿ” ÕÕÊ

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

“Ìåòàë Òåê” ÕÕÊ

“Õàí Ðåñîðñóñ” ÕÕÊ

“Ýë Æè Èíòåðíýéøíë” ÕÕÊ

Ëþêñåìáóðãèéí Ýë÷èí ñàéäûí ßàì

Êàíàä ñàí

ÀÍÓ-ûí Ýë÷èí Ñàéäûí ßàì

Westminster Foundation for Democracy

Partnership for Transparency Fund

Íèäåðëàíä óëñûí Ýë÷èí ñàéäûí ßàì

Õàððîäñ Ìèíåðàëç Ìîíãîë ÕÕÊ

ßïîí óëñûí Ñîêà Ãàêêàé íèéãýìëýã

ßïîí óëñûí Ýë÷èí ñàéäûí ßàìíû “ªâñíèé ¿íäýñ” õºòºëáºð

ßïîí óëñûí Êîê¿ñàé Êàè¸î àõëàõ ñóðãóóëü

NED (National Endowment for Democracy/

First Data Western Union Foundation

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•••² 7

Àðä÷èëàë, ñàéí çàñàãëàë, òºðèéí èë òîä áàéäàë

• “Ñàéí Çàñàãëàë” îëîí óëñûí áàãà õóðàë - Àçèä àðä÷èëàë øèíý÷ëýëèéã äýìæèõ õîëáîî, Á¿ãäíàéðàìäàõ÷óóäûí Îëîí Óëñûí Õ¿ðýýëýíòýé õàìòðàí çîõèîí áàéãóóëæ èëòãýë¿¿äýýð 3000 øèðõýã íîì õýâë¿¿ëñýí (2001îí)

• “¯íý öýíýòýé êîìïàíèóäûí õóâü÷ëàë” - áîäëîãî òîäîðõîéëîã÷èä, òýðã¿¿ëýõ ýäèéí çàñàã÷èä áîëîí õýâëýë ìýäýýëëèéí àæèëòíóóäûí äóãóé øèðýýíèé ÿðèëöëàãà (1999îí)

• “ªíººäºð ýñâýë õýçýý ÷” - Óëñûí îíöãîé êîìèññ, àéìãóóäûí ÇÄÒÃ-òàé õàìòðàí áýëòãýñýí ðàäèî òåëåâèçèéí 12 óäààãèéí öóâðàë íýâòð¿¿ëýã (2001îí)

• “Öººíõèéí õýâëýë ìýäýýëýë” òºñºë - ÓÈÕ äàõü öººíõèéí áàéð ñóóðü, áîäëîãûã õýâëýë ìýäýýëëèéí áàéãóóëëàãóóä áîëîí îëîí íèéòýä õ¿ðãýõ çîðèëãîîð õýðýãæñýí (2003îí)

ÇÎÐÈÃ ÑÀÍÃÈÉÍ ÒªÑªË, ÕªÒªËÁªÐ¯¯Ä

8 ²•••

• “Ìèíèé ¯íäñýí õóóëü, Ìèíèé ýðõ ÷ºëºº” - Ìîíãîë Óëñûí ¯íäñýí õóóëèéí àãóóëãûã õÿëáàð àðãààð îéëãóóëàõ çîðèëãîîð õ¿íèé ýðõ, ýðõ ÷ºëººíèé òàëààð çààñàí 16-ð ç¿éëèéã êîìèêñ õýëáýðýýð òàéëáàðëàñàí íîìûã ¯íäñýí Õóóëèéí Öýöòýé õàìòðàí á¿òýýñýí (2005 îí)

• “Àðä÷èëëûí òóõàé” Ðîáåðò Äàëèéí íîìûã ñóäëàà÷ Ä.Ãàíõóÿã, ×.Ýíõáàò íàð ìîíãîë õýëíýý õºðâ¿¿ëñíèéã 10,000 øèðõýã õýâë¿¿ëýí ¿íý òºëáºðã¿é òàðààñàí (2004îí)

• “Õóóëü òîãòîîõ ¿éë àæèëëàãààí äàõü ñóäàëãàà, øèíæèëãýýíèé ÷àäàâõèéã áýõæ¿¿ëýõ íü” - Àçèéí ñàíãèéí çàñàãëàëûã ñàéæðóóëàõ õºòºëáºðèéí õ¿ðýýíä õóóëü òîãòîîõ ¿éë ÿâö äàõü ñóäàëãàà, øèíæèëãýýíèé ÷àäàâõèéã ñàéæðóóëàõ òàëààð ñóäàëãàà õèéí çºâëºìæ ãàðãàñàí (2005 îí)

•••² 9

• Õóóëü òîãòîîõ ¿éë àæèëëàãààã ñàéæðóóëàõ áè÷èë òºñºë - õóóëü òîãòîîã÷, øèéäâýð ãàðãàã÷äàä áîäëîãûí àñóóäëààðõ òîäîðõîé ìýäýýëýë ñóäàëãààã 12 ñýäâýýð ãàðãàæ õ¿ðã¿¿ëñýí (2007 îí)

• Îëáîðëîõ ñàëáàðûí èë òîä áàéäëûí ñàíàà÷ëàãûã äýìæèæ “Òºëñºí àâñíàà íèéòýë” íýðòýé ÒÁÁ-óóäûí Ýâñëèéí çîõèöóóëàõ çºâëºëèéí ãèø¿¿íýýð àæèëëàæ îëîí íèéòýä îéëãóóëàõ, òýäíèé äýìæëýãèéã àâàõ çîðèëãîîð òàíèëöóóëãà õýâëýæ, òåëåâèçèéí áîãèíî õýìæýýíèé ðîëèê áýëòãýí öàöñàí. Ìºí òºñëèéí õ¿ðýýíä “Escaping The Resource Curse” íîìûí õî¸ð á¿ëãèéã ìîíãîë õýëíýý îð÷óóëàí “Áàéãàëèéí áàÿëàãòàé áàéõûí çîâëîí” íýðýýð õýâëýæ òàðààñàí.


10 ²•••

Àâèëãàëûí ýñðýã îëîí íèéòèéã ñî¸í ãýãýýð¿¿ëýõ

• “Àâëèãûí òóõàé îéëãîëò, òýìöýõ àðãà çàì” ñýäýâò ñåìèíàðóóä - (1999-2001)

• “Ìîíãîëä àâèëãà áèé þó?” - ýññåíèé óðàëäààí (1999 îí)

• Transparency International áàéãóóëëàãààñ ãàðãàñàí “Resource book-2001”, Ìîíãîë äàõü àâëèãûí áàéäàë çýðýã íîìûã îð÷óóëæ ¿íý òºëáºðã¿é òàðààñàí (2001îí)

• “ªíººäºð...¿ã¿é áîë õîæèìäîíî” - àâëèãàòàé òýìöýõ ÷èãëýëýýð óðàí á¿òýýë÷èä, ñýòã¿¿ë÷äèéí äóíä ðàäèî òåëåâèçèéí íýâòð¿¿ëýã, ðîëèê, íèéòëýë, çóðàãò õóóäàñíû óðàëäààí (2001 îí)

• “Àâëèãûí ýñðýã òýìöýëä èðãýíèé íèéãýì, õýâëýë ìýäýýëëèéí ¿¿ðýã” óóëçàëò ñåìèíàð - õýâëýë ìýäýýëëèéí áîëîí ÒÁÁ-ûí òºëººëºã÷èä, Í¯ÁÕÕ, Õ¿íèé àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ Ñàéí çàñàãëàë õºòºëáºðèéí õ¿ðýýíä çîõèîí áàéãóóëñàí (2002îí)

• “Àâèëãàë: Ìºíõèéí ¿çýãäýë áèø” íîì (2003 îí)

• “Àâèëãàëä ä¿í øèíæèëãýý õèéõ” òºñëèéí õ¿ðýýíä Óëààíáààòàð õîòûí á¿õ ä¿¿ðýã, 5 àéìãèéã õàìðóóëàí èõ ñóðãóóëèéí áàãø, òóñãàé øèíæýý÷äýýñ á¿ðäñýí áàã àâëèãûí òàëààð ñóäàëãààíû àæëûã îðîí íóòàãò õèéí òîâõèìîë ãàðãàñàí (2003îí)

•••² 11

• “www.anticorruption.mn” - Àâëèãûí ýñðýã àíõíû âýá õóóäàñ õèéæ áàéðøóóëñàí (2004 îí)

• “Àâëèãûí ýñðýã íîì ç¿é” - àâëèãûí ñýäâýýð íîì, ñîíèí, âýá õóóäàñ äýýð ãàðñàí íèéòëýëèéí ìàòåðèàë, ñóäàëãàà, ýðäýì øèíæèëãýýíèé á¿òýýë¿¿äèéã íýãòãýæ òîâõèìîë áýëòãýí ìýäýýëëèéí ñàíòàé áîëñîí (2005îí)

• “Áîëîâñðîëûí áàéãóóëëàãà äàõü àâèëãàë Ìîíãîë óëñûí õºãæëèéí èðýýä¿éä íºëººëºõ íü” - ýññåíèé óðàëäààí (2005 îí)

• Àâëèãûí ýñðýã ëåêöèéí óðàëäààí - Èõ äýýä ñóðãóóëèéí áàãø, ñóäëàà÷èä, íèéãìèéí óõààíû ìýðãýæèëòí¿¿ä, õóóëü÷äûí äóíä çàðëàñàí (2006îí)

• Îëîí íèéòèéí çºâëºëèéã ÷àäàâõèæóóëàõ òºñºë - Ãëîá Èíòåðíýøíë ÒÁÁ-òàé õàìòðàí ÎÍÇ-èéã ÷àäàâõèæóóëàõ çàìààð ÀÒÃ-ûí àâëèãûã áóóðóóëàõàä ÷èãëýãäñýí ¿éë àæèëëàãààíä áîäèòîé õóâü íýìýð îðóóëàõ çîðèëãîòîé (2009 îí)


12 ²•••

Ýðýí ñóðâàëæëàõ ñýòã¿¿ë ç¿éí ñóðãàëòóóä (2001-2005)• Ýðýí ñóðâàëæëàõ ñýòã¿¿ë ç¿éí àíõàí øàòíû ìýäëýã îëãîõ, òóðøëàãà ñóäëàõ àíõíû óóëçàëò

ñåìèíàðûã 60 îð÷èì ñýòã¿¿ë÷èéí äóíä çîõèîí áàéãóóëñàí (2001 îí)

• Äýëõèéí áàíêíû çºâëºõ, Êàíàäûí ýðýí ñóðâàëæëàõ ñýòã¿¿ë÷ Ð.Ìàêäîíåëë óðèãäàí èðæ ýðýí ñóðâàëæëàõ ñýòã¿¿ë ç¿éí “Ôðèäîíèÿ” õè÷ýýë çààæ, Åðºíõèéëºã÷ Ýñòðàäàãèéí àâëèãûí õýðãèéã Ôèëëèïèíû Ýðýí ñóðâàëæëàõ ñýòã¿¿ë ç¿éí òºâèéí ñýòã¿¿ë÷èä õýðõýí èëð¿¿ëñýí òàëààð èæ á¿ðýí ñóðãàëò ÿâóóëëàà. Ñóðãàëòàíä õîò, õºäººãèéí 42 ñýòã¿¿ë÷ áîëîí ñýòã¿¿ë ç¿éí ÷èãëýëèéí ñóðãóóëèéí áàãø íàð õàìðàãäñàí (2002 îí)

• Ýðýí ñóðâàëæëàõ ñýòã¿¿ë ç¿éí ÷èãëýëýýð àæèëëàõ, ñóðàõ õ¿ñýëòýé ñýòã¿¿ë÷äýä çîðèóëàí ×.Áàçàðûí áè÷ñýí “Õýðõýí ýðýí ñóðâàëæëàãà õèéõ âý?” íîì, Ôèëëèïèíû ñýòã¿¿ë÷äèéí áàã Åðºíõèéëºã÷ Æîçåô Ýñòðàäàãèéí àâëèãûí õýðãèéã èëð¿¿ëñýí òóõàé “Åðºíõèéëºã÷èéã îãöðóóëñàí ñýòã¿¿ë÷èéí íºð èõ õºäºëìºð” ýðýí ñóðâàëæëàõ ñýòã¿¿ë÷äýä çîðèóëñàí ãàðûí àâëàãûã îð÷óóëæ õýâëýí ñýòã¿¿ë÷äýä òàðààñàí (2004 îí)

• Ãëîá Èíòåðíýøíë ÒÁÁ áà Õýâëýëèéí õ¿ðýýëýíòýé õàìòðàí “Õýâëýë ìýäýýëýë èë òîä çàñàãëàëûí òºëºº”òºñëèéã õýðýãæ¿¿ëëýý. Òºñëèéí õ¿ðýýíä ýðýí ñóðâàëæëàõ ñýòã¿¿ë ç¿éí àñóóäëààð õýâëýë ìýäýýëëèéí áàéãóóëëàãóóä, ñýòã¿¿ë÷èä, ýðõëýã÷ íàðò ñóðãàëò, óóëçàëò ñåìèíàð çîõèîí áàéãóóëæ, òóñãàéëñàí ñýòã¿¿ë÷äèéí áàãèéã 8 ñàðûí õóãàöààíä äàäëàãàæóóëñàí (2005 îí).

Ìîíèòîðèíã• ÌÓÈÑ-èéí ñóäëàà÷äûí áàãòàé õàìòðàí 2002 îíä áàòëàãäñàí Àâèëãàòàé òýìöýõ ¿íäýñíèé

Õºòºëáºðèéí õýðýãæèëòýä ìîíèòîðèíã õèéëýý. Ñóäàëãààíä 9 ÿàì, 16 àéìãèéã õàìðóóëæ òàéëàíã õýâëýí îëîí íèéòýä òàðààñàí (2004 îí)

• Íýýëòòýé Íèéãýì Ôîðóìààñ çàðëàäàã òºðèéí ¿éë÷èëãýýíä ìîíèòîðèíã õèéõ õºòºëáºðèéí õ¿ðýýíä:

- Çàìûí-¯¿ä, Óëààíáààòàð õîòûí ãààëèéí áîîìòóóäûí ¿éë àæèëëàãààíä õèéñýí ìîíèòîðèíã (2006 îí)

- Òºðººñ áîëîâñðîëûí ñàëáàðò ¿ç¿¿ëæ áóé îþóòíû ñóðãàëòûí òýòãýëýã, áóöàëòã¿é òóñëàìæ, õºíãºëºëòòýé çýýë îëãîõ ¿éë àæèëëàãààíä õèéñýí ìîíèòîðèíã (2007 îí)

- Ãàìøãèéí õîð óðøãèéã àðèëãàõàä çîðèóëñàí õàíäèâ, òóñëàìæèéí çàðöóóëàëòàíä õèéñýí ìîíèòîðèíã (2008 îí)

•••² 13

Îþóòíû òýòãýëýãò õºòºëáºð (2000-2009)

Øèíý çàëóó, ÷àäâàðëàã áîëîâñîí õ¿÷íèéã áýëòãýõ íü ìàíàé îðíû òîãòâîðòîé õºãæëèéí ãîë ò¿ëõ¿¿ð ãýæ áèä èòãýäýã ó÷ðààñ 2000 îíîîñ ýõëýí äîòîîäûí èõ äýýä ñóðãóóëüä àìæèëòòàé ñóðàëöàæ áàéãàà îðëîãî áàãàòàé ºðõèéí îþóòíóóäàä ñóðãàëòûí òýòãýëýã ºã÷ ýõýëñýí þì. Äîòîîä, ãàäààäûí ñàéí ñàíààò áàéãóóëëàãà, õ¿ì¿¿ñèéí äýìæëýãýýð ýíý õºòºëáºð ìààíü æèëýýñ æèëä ºðãºæèí õ¿ðýýãýý òýëñýýð íèéò 750 îþóòàíä òýòãýëýã îëãîæýý. Òýòãýëýãò õàìðàãäñàí îþóòíóóä ìààíü áàãò õóâààãäàí íèéãýìä òóñòàé áè÷èë òºñºë ñàíàà÷ëàí õýðýãæ¿¿ëäýã áºãººä íèéòäýý 100 ãàðóé òºñëèéã õýðýãæ¿¿ëñýí áàéíà.

Ñàíõ¿¿æ¿¿ëýã÷èä:

Øâåéöàðèéí Õºãæëèéí Àãåíòëàã

ÀÍÓ äàõü Çîðèã ñàí

“Ðèî Òèíòî Ìîíãîëèÿ” ÕÕÊ

ßïîí óëñûí Îñàêà Òºâ Ðîòàðè êëóá

“Õàí Ðåñîðñóñ” ÕÕÊ

“Ëà Ìåíñà Ý Èë Ãðýããý” Ùâåéöàðèéí ÒÁÁ

“LG International” ÕÕÊ

“Ìåòàë Òåê” ÕÕÊ

“Èðýýä¿éí ò¿ëõ¿¿ð” ñàí

“Õàððîäñ Ìèíåðàëñ” ÕÕÊ

“Àðåâà” ÕÕÊ

Çàëóó÷óóäûí áîëîâñðîëûã äýìæèõ ÷èãëýëýýð


14 ²•••

Çàëóó ëèäåð õºòºëáºð (2003-2009)

Çîðèã ñàíãèéí Çàëóó Ëèäåð Õºòºëáºð (ÇËÕ) íü 2003 îíä ýõëýñíýýñ õîéø ýãíýýíäýý 150 ãàðóé çàëóóñûã íýãòãýýä áàéíà. Õºòºëáºð íü ýõ îðîíäîî àðä÷èëëûã áýõæ¿¿ëýõèéí òóëä á¿ëýã, õàìò îëîí, ãýð á¿ëäýý ýåðýã õóâü íýìýð îðóóëàõ ýðìýëçýëòýé çàëóóñûí õºãæëèéã äýìæèõ çîðèëãîòîé.

Èõ, äýýä ñóðãóóëü òºãññºí 22-25 íàñíû çàëóóñò íýýëòòýé ÇËÕ òýäýíä 8 ñàðûí òóðø ìàíëàéëàë, ìåíåæìåíòèéí óð ÷àäâàðàà õºãæ¿¿ëýõ, äýëõèé åðòºíö, íèéãýì, á¿ëãèéíõýý òóõàé ìýäëýãýý ºðãºæ¿¿ëýí ººðèéãºº õºãæ¿¿ëýõ öóâðàë ¿éë àæèëëàãàà, àðãà õýìæýýíä õàìðàãäàõ áîëîìæ îëãîäîã.

Æèë á¿ð 20 îð÷èì çàëóó ìýðãýæèëòíèéã ñîíãîí àâ÷ õàðèëöàà, ä¿í øèíæèëãýý õèéõ, òºñºë òºëºâëºõ, õýðýãæ¿¿ëýõ áîëîí áàã á¿ðä¿¿ëýõ ñóðãàëòàä õàìðóóëäàã. Ñóðãàëòûí ¿éë àæèëëàãàà íü áîäèò àìüäðàëûí æèøýýí äýýð òóëãóóðëàñàí òàíõèìûí õè÷ýýë, ÿðèëöëàãà, ìýòãýëöýýíèé õýëáýðýýð çîõèîí áàéãóóëàãäàíà. Áèçíåñèéí òýðã¿¿ëýã÷èä, ãàäààä äîòîîäûí òóðøëàãàòàé ìýðãýæèëòí¿¿ä õè÷ýýë çààæ ñóðàëöàãñäàä ¿íäýñíèé õýìæýýíèé áîëîí äýëõèé íèéòèéã õàìàðñàí íèéãýì, ýäèéí çàñàã, óëñ òºðèéí ìýäýýëýë, îéëãîëò ºãäºã.

Ñàíõ¿¿æ¿¿ëýã÷ áàéãóóëëàãà:

ÀÍÓ äàõü Çîðèã ñàí, Õààíáàíê ñàí

Ñóðãóóëèóäûí ò¿íøëýë õºòºëáºð (2005-2009)

Óëààíáààòàð-Äåíâåðèéí àõ ä¿¿ õîòóóäûí çºâëºë áîëîí ÀÍÓ äàõü Çîðèã ñàíòàé õàìòðàí õî¸ð îðíû åðºíõèé áîëîâñðîëûí ñóðãóóëèóäûí õîîðîíä ò¿íøëýë òîãòîîõ òºñëèéã 2005 îíîîñ õýðýãæ¿¿ëæ áàéíà. Òºñëèéí õ¿ðýýíä ñóðàã÷èä, ñóðãóóëèéí óäèðäëàãà, áàãø íàð õàðèëöàà òîãòîîæ, ò¿¿õ ñî¸ëûí áîëîí áîëîâñðîëûí ÷èãëýëýýð õàìòðàí àæèëëàæ áàéãàà áºãººä ñóðãóóëü òóñ á¿ðò ñóðàã÷äûí òóñãàé êëóá áàéãóóëàãäàí õ¿¿õä¿¿ä èíòåðíýòýýð áàéíãûí õîëáîîòîé õàðüöäàã áîëñîí.

Æèë á¿ð õºòºëáºðò õàìðàãäàæ áàéãàà ñóðãóóëü òóñ á¿ðýýñ 2 ñóðàã÷, 1 áàãøèéíõàà õàìò õî¸ð äîëîî õîíîãèéí õóãàöààòàé ñîëèëöîîíû õºòºëáºðò õàìðàãäàí Ìîíãîë, Àìåðèê ðóó çîð÷èæ íàéç íàðûíõàà ñóðãóóëüòàé òàíèëöàæ, áàéãàëèéí ¿çýñãýëýíòýé ãàçðóóäààð àÿëäàã.

Õàìòðàí àæèëëàæ áàéãàà ñóðãóóëèóä:

Ìîíãîë: Èðýýä¿é öîãöîëáîð ñóðãóóëèéí 1-ð àõëàõ ñóðãóóëü, ÑÕÄ, Óëààíáààòàð õîòÝðäìèéí äàëàé öîãöîëáîð ñóðãóóëü, Ìàíäàëãîâü, Äóíäãîâü àéìàã

ÀÍÓ: Denver School for International Studies, Denver, Colorado, USAGreyhills Academy High School, Tuba city, Arizona, USA

Õàìòðàã÷ áàéãóóëëàãóóä:

- ÀÍÓ äàõü Çîðèã ñàí

- Äåíâåð Óëààíáààòàðûí àõ ä¿¿ õîòóóäûí çºâëºë

- Õààíáàíê ñàí

- Denver Zoo


Äýëõèéí èðýýä¿éí ëèäåð¿¿äèéí ÷óóëãà óóëçàëò

1968 îíîîñ õîéø ÀÍÓ-ûí Âàøèíãòîí õîòíîî çîõèîãäîæ áóé ýíýõ¿¿ ÷óóëãà óóëçàëòûí çîðèëãî íü äýëõèéí îëîí îðíû èðýýä¿éí ëèäåð çàëóóñò õºãæëèéí òóëãàìäñàí àñóóäëóóä, íèéãìèéí áîäëîãûí àñóóäëààð ñàíàë ñîëèëöîõ áîëîìæ îëãîõ, òýäíèéã ÀÍÓ-ûí Çàñãèéí ãàçðûí ¿éë àæèëëàãààòàé òàíèëöóóëæ, àðä÷èëñàí óëñûí èðãýä, õóóëü òîãòîîã÷èä, ýêñïåðò¿¿ä, ìýðãýæëèéí õîëáîîä áîëîí áèçíåñèéí áàéãóóëëàãóóäûí ã¿éöýòãýõ ¿¿ðãèéí òàëààðõ òóðøëàãàòàé òàíèëöóóëàõ ÿâäàë þì.

Õºòºëáºðèéã ÀÍÓ-ûí Êîíãðåññûí ãèø¿¿ä, íýð õ¿íäòýé ø¿¿ã÷èä, íºëºº á¿õèé ëèäåð¿¿ä óäèðäàí ÿâóóëäàã. ÀÍÓ äàõü Çîðèã ñàíòàé õàìòðàí ýíýõ¿¿ íýð õ¿íäòýé áºãººä ñîíèðõîëòîé õºòºëáºðò 2003-2005 îíä äºðâºí ìîíãîë îðîëöîã÷èéã øàëãàðóóëàí îðîëöóóëñàí.

Àíãëèàð ÿðèã÷äûí èëòãýëèéí óðàëäààí

Çîðèã ñàí Ìîíãîëûí àíãëèàð ÿðèã÷äûí õîëáîîòîé (ESUM) õàìòðàí 2008, 2009 îíóóäàä àíãëèàð ÿðèã÷äûí èëòãýëèéí óðàëäààíûã Õààíáàíê ñàí áîëîí Èõ Áðèòàíèé Ýë÷èí ñàéäûí ÿàìíû äýìæëýãòýéãýýð çîõèîí áàéãóóëëàà. Øàëãàðñàí õî¸ð îðîëöîã÷ Ëîíäîí õîòíîî çîõèîãääîã îëîí óëñûí àíãëèàð ÿðèã÷äûí èëòãýëèéí óðàëäààíä àìæèëòòàé îðîëöñîí.

Ç¿¿í õîéä Àçèéí îðíû õ¿¿õä¿¿äèéí çóíû óóëçàëò

Ç¿¿í õîéä Àçèéí á¿ñ íóòãèéí õ¿¿õýä áàãà÷óóäûã îéðòóóëàí íºõºðë¿¿ëýõ, áèå áèåíýý õ¿íäýòãýõ ¿çëèéã áèé áîëãîõ çîðèëãîòîé ýíýõ¿¿ óóëçàëò íü 2001 îíîîñ ýõýëñýí áºãººä 2004 îí õ¿ðòýë ßïîí óëñàä, 2005 îíä ÁÍÑÓ-ä, 2006-2008 îíóóäàä Ìîíãîë Óëñàä çîõèîí áàéãóóëàãäñàí þì.

Çîõèîí áàéãóóëàã÷èä: Kid’s AU camp, Ìîíãîëûí ã¿éöýòãýã÷ õîðîî

Õàìòðàí çîõèîí áàéãóóëàã÷: Ìîíãîë Óëñûí Çàñãèéí ãàçàð, Ýë÷èí ñàéäûí ÿàìä, Kid’s AUÕ¿¿õäèéí àçèéí îëîí óëñûí òºâ, Óëààíáààòàð JCI, Çîðèã ñàí

Õàëàìæèéí òºñë¿¿ä (1999 îíîîñ õîéø)

• Íèéñëýëèéí çàðèì ä¿¿ðýã áîëîí îðîí íóòãèéí ýìíýëãèéí áàéãóóëëàãóóäàä òóñãàé çîðèóëàëòûí îð, òîíîã òºõººðºìæ, õºãæëèéí áýðõøýýëòýé èðãýäýä ñóãà òàÿã, òýðãýíöýð îëãîñîí

• ªìíºãîâü, Äîðíîä àéìãóóäàä ìàëæóóëàõ òºñºë õýðýãæ¿¿ëæ 100 ãàðóé ºðõèéã àìüæèðãààíû ýõ ¿¿ñâýðòýé áîëîõîä íü òóñàëñàí

• Îðîí íóòãèéí èðãýäýä õ¿íñíèé íîãîî òàðèõ, ãàð àðãààð àðüñ øèð áîëîâñðóóëàõ, ¿íäýñíèé ãóòàë, ýìýýëèéí ãºëºì çýðãèéã õèéæ ñóðãàí ìóæààíû àæèë ýðõëýõ äàäëàãàòàé áîëãîõ, ýñãèé, ýñãèé ýäëýëèéí ºðõèéí ¿éëäâýðëýë ýðõëýõýä íü òóñëàæ øààðäëàãàòàé ¿éëäâýðëýëèéí òîíîã òºõººðºìæ îëãîñîí

• Óëààíáààòàð õîòûí ãýð õîðîîëîëä õóäàã áàðèõ 4 òºñºë õýðýãæ¿¿ëñýí

• ßïîí Óëñûí Îñàêà Òºâ Ðîòàðè êëóáòýé õàìòðàí Ýõ Íÿëõàñûí Ýðäýì Øèíæèëãýýíèé òºâä 16 áàãö òàðèóðûí àïïàðàò îëãîñîí


• Óëààíáààòàð õîòûí îðîí ãýðã¿é 48 àéëä Îñàêà Òºâ Ðîòàðè êëóáûí äýìæëýãòýéãýýð òàâàí õàíàòàé ãýð ºãñºí

• “Ìîíãîë äàõü ÿäóóðàë ò¿¿íèéã äàâàí òóóëàõ íü: ºíººãèéí ÷èã õàíäëàãà áà èðýýä¿éí ñóäàëãààíû õýðýãöýý øààðäëàãà” ñýäýâò ñåìèíàðûã 2009 îíû 3 äóãààð ñàðä Ãåðìàíû ýäèéí çàñãèéí ñóäàëãààíû õ¿ðýýëýíòýé õàìòðàí çîõèîí áàéãóóëñàí

• ÍÕÕß-íû Õ¿íñ òýæýýë íèéãìèéí õàëàìæèéí õºòºëáºðèéí ñóäàëãààíû àæëûí òºñëèéã 2009 îíû 7ñàðä õýðýãæ¿¿ëæ ñóäàëãààíû 1,3,4-ð áàãöàä íýí ÿäóó ºðõèéí íèéò 11 222 õàìðàãäàã÷èéã áàòàëãààæóóëàõ àæëûã Ãîâü-Àëòàé, Çàâõàí, Õîâä, Óâñ, Áàÿí-ªëãèé, Áàÿíõîíãîð àéìàã, Óëààáààòàð õîòûí ÑÕÄ, ÁÇÄ, Íàëàéõ, Áàãàõàíãàé, Áàãàíóóð ä¿¿ðýãò àìæèëòòàé ã¿éöýòãýñýí

• ßïîí áîëîí ÀÍÓ-ûí õ¿ì¿¿íëýãèéí áàéãóóëëàãóóäòàé õàìòàð÷ îðëîãî áàãàòàé ºðõºä õ¿ì¿¿íëýãèéí òóñëàìæèéí áàðàà áîëîí õ¿¿õäèéí ñóðãàëòèéí õýðýãñýëèéã óäàà äàðàà îëãîæ èðñýí

Øèëæèí ñóóðüøèã÷ òàíüòàé õàìò (2005-2008)

ÞÍÅÑÊÎ-òîé õàìòðàí 2005-2007 îíä Óëààíáààòàð õîòûí çàðèì ä¿¿ðýãò õºäººíººñ øèëæèí ñóóðüøñàí èðãýäýä õîòûí àìüäðàëä äàñàí çîõèöîõîä íü äýìæëýã ¿ç¿¿ëýõ çîðèëãîòîé òºñëèéã àìæèëòòàé õýðýãæ¿¿ëëýý. Òºñëèéí õ¿ðýýíä îðîëöîã÷äûã àìüäðàõ óõààí áîëîí áóñàä ÷àäâàðæóóëàõ ñóðãàëòàä õàìðóóëàí õóóëü ýðõ ç¿é, ýð¿¿ë ìýíäèéí çýðýã ìýäëýã îëãîí ºðõèéí îðëîãîî íýìýãä¿¿ëýõýä íü òóñëàäàã. Ìºí òºñºëä îðîëöñîí øèëæèí ñóóðüøèã÷èä, òýäýíòýé øóóä õàðüöàæ àæèëëàäàã òºðèéí ¿éë÷èëãýýíèé áàéãóóëëàãûí àæèëòíóóäûí äóíä ÌÓÈÑ-ûí Õ¿í àìûí ñóðãàëò, ñóäàëãààíû òºâòýé õàìòðàí õèéñýí òîîí áîëîí ÷àíàðûí ñóäàëãààíóóä äýýð ¿íäýñëýí øèëæèëò õºäºëãººíèéã çîõèöóóëàõ áîäëîãûí


20 ²•••

çºâëºìæ áîëîâñðóóëëàà. 2006 îíû 11-ð ñàðûí 1-íä Òºðèéí îðäîíä èðãýä, òºðèéí áîëîí òºðèéí áóñ áàéãóóëëàãóóäûí 70 ãàðóé òºëººëºã÷ îðîëöñîí óóëçàëò çîõèîí áàéãóóëæ áîëîâñðóóëñàí çºâëºìæºº òàíèëöóóëàí ñàíàë ñîëèëöñîí.

Òºñëèéí ¿éë àæèëëàãààíû òºãñãºëä áóþó 2007 îíû 10-ð ñàðûí 6-íä “Øèëæèí ñóóðüøèã÷ òàíüòàé õàìò” èðãýä, îëîí íèéòýä çîðèóëñàí íýýëòòýé ºäºðëºãèéã Õààíáàíê Òåàòðò çîõèîí áàéãóóëëàà. ªäºðëºãèéí õ¿ðýýíä Óëààíáààòàð õîòûí áîëîí çàðèì ä¿¿ðãèéí ãàçàð, àëáàäòàé õàìòðàí øèëæèí ñóóðüøèã÷äàä õàìãèéí õýðýãöýýòýé èðãýíèé áè÷èã áàðèìòûí á¿ðòãýë, ýð¿¿ë ìýíä, íºõºí ¿ðæèõ¿é, õºäºëìºð ýðõëýëò, íèéãìèéí õàëàìæ, íèéãìèéí äààòãàë, áîëîâñðîëûí ñýäâýýð ìýäýýëýë, çºâëºãºº ºãñºí.

Óëààíáààòàð õîòîä õºäºº îðîí íóòãààñ øèëæèí èðýãñýäèéí òîî áóóðàõã¿é áàéãàà ýíý ¿åä òýäýíä õîòûí àìüäðàëä äàñàí çîõèöîæ õºëºº îëîõîä íü òóñëàõ õýðýãöýý øààðäëàãà îðøñîîð áàéíà. Òèéìýýñ Í¯Á-ûí Õ¿í àìûí ñàíãèéí äýìæëýãýýð øèëæèí ñóóðüøèã÷ õàìãèéí èõòýé ÑÕÄ-èéí 8 õîðîîíû øèëæèí ñóóðüøèã÷äàä òóñëàõ, òýäýíä òºðèéí ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëäýã õîðîîíû àæèëòíóóäûí ÷àäàâõèéã ñàéæðóóëàõ òºñëèéã 2007-2008 îíä õýðýãæ¿¿ëëýý. Íèéò 3000 ãàðóé øèëæèí ñóóðüøèã÷ òºñºëä õàìðàãäàí ¿ð øèìèéã íü õ¿ðòñýí þì.

•••² 21

ÑÀÍÕ¯¯ÃÈÉÍ ÒÀÉËÀÍ

ÇÎÐÈÃ ÑÀÍ ÒÁÁ-ûí Ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàí

1999 îí 2000 îí 2001 îí 2002 îí

¯íäñýí ¿éë àæèëëàãààíû îðëîãî

Ò¿ðýýñèéí îðëîãî 16,747,787.24 44,962,035.00 37,867,268.00 50,759,124.70

Áóñàä 14,554,456.74 17,831,679.96 4,962,734.72

Íèéò ¿íäñýí ¿éë àæèëëàãààíû îðëîãî 16,747,787.24 59,516,491.74 55,698,947.96 55,721,859.42

¯íäñýí ¿éë àæèëëàãààíû çàðäàë

Åðºíõèé áà ¿éë àæèëëàãààíû çàðäàë 7,637,823.03 29,323,483.30 44,859,356.00 85,790,969.40

Íèéò ¿íäñýí ¿éë àæèëëàãààíû çàðäàë 7,637,823.03 29,323,483.30 44,859,356.00 85,790,969.40

¯íäñýí ¿éë àæèëëàãààíû áóñ àøèã àëäàãäàë

¯íäñýí ¿éë àæèëëàãààíû àøèã 1,014,593.33

¿íäñýí ¿éë àæèëëàãààíû àëäàãäàë

Íèéò ¿íäñýí ¿éë àæèëëàãààíû àøèã, àëäàãäàë - - - 1,014,593.33

Òàéëàíò æèëèéí öýâýð ¿ð ä¿í 9,109,964.21 30,193,008.44 10,839,591.96 (29,054,516.65)

22 ²•••

ÇÎÐÈÃ ÑÀÍ ÒÁÁ-ûí Ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàí

2003 îí 2004 îí 2005 îí 2006 îí 2007 îí 2008 îí 2009 îí 3 óëèðàë

56,363,860.80 41,351,975.29 52,895,740.00 63,130,252.00 61,192,059.36 57,896,221.30 53,296,863.29

6,502,678.93 10,342,564.20 3,640,017.88 14,183,062.14 2,267,236.00

62,866,539.73 51,694,539.49 52,895,740.00 63,130,252.00 64,832,077.24 72,079,283.44 55,564,099.29

63,092,802.56 72,992,413.36 60,231,781.00 62,428,895.00 62,097,789.21 72,518,312.06 52,950,402.51

63,092,802.56 72,992,413.36 60,231,781.00 62,428,895.00 62,097,789.21 72,518,312.06 52,950,402.51

1,169,034.53 1,151,802.00 384,444.16 323,609.21

(942,434.00) (644,572.63)

1,169,034.53 - 1,151,802.00 (942,434.00) (644,572.63) 384,444.16 323,609.21

942,771.70 (21,297,873.87) (6,184,239.00) (241,077.00) 2,089,715.40 (54,584.46) 2,937,305.99

•••² 23

ÕÝÂË¯¯ËÑÝÍ ÍÎÌ ÒÎÂÕÈÌÎË

• “Çîðèãèéí èíýýâõèéëýë”, Ë.×îéæèëñ¿ðýí, 1999 îí

• “Àâèëãàë, ò¿¿íòýé òýìöýõ àðãà çàìóóä” ñåìèíàðûí èëòãýë¿¿äèéí ýìõýòãýë, 2000 îí

• “Ñàéí çàñàãëàë” îëîí óëñûí õóðëûí òýìäýãëýë¿¿ä, 2001 îí

• “Àâèëãàë ìºíõèéí ¿çýãäýë áèø” øèëäýã ýññý, çóðàãò õóóäàñíû ýìõýòãýë, 2003 îí

• “Àâèëãàòàé òýìöýõ ¿íäýñíèé õºòºëáºðèéí õýðýãæèëò” ìîíèòîðèíãèéí ñóäàëãààíû òàéëàí, 2004 îí

• Ðîáåðò Äàëèéí “Àðä÷èëëûí òóõàé” íîìûí ìîíãîë îð÷óóëãà, 2004 îí

• “Ìèíèé ¯íäñýí õóóëü, Ìèíèé ýðõ ÷ºëºº” õ¿¿õäýä çîðèóëñàí òàéëáàð íîì, Ç.ªëçèéñàéõàí, 2005 îí

• Ãààëèéí áàéãóóëëàãûí ¿éë àæèëëàãààíä õèéñýí ìîíèòîðèíãèéí òàéëàí, 2006 îí

• “Àâèëãûí ýñðýã” íîì ç¿é, 2007 îí

• “Áàéãàëèéí áàÿëàãòàé áàéõûí çîâëîí” íîìûí 2 á¿ëãèéí ìîíãîë îð÷óóëãà, 2007 îí

• “Øèëæèí ñóóðüøèã÷ òàíû ìýäëýãèéí ñàíä” ãàðûí àâëàãà, Ø.Ãàíñ¿ðýí, 2008 îí

• “Åðºíõèéëºã÷èéã îãöðóóëñàí ñýòã¿¿ë÷èéí íºð èõ õºäºëìºð” ãàðûí àâëàãà, 2004 îí

Ñ.ÇÎÐÈÃÈÉÍ ÄÓÐÑÃÀËÄ

Ìîíãîëûí òºð, íèéãìèéí íýðò ç¿òãýëòýí Ñàíæààñ¿ðýíãèéí Çîðèãèéí äóðñãàëûã ìºíõæ¿¿ëýõèéí òóëä:

Õºøºº• 1999 îíû 4-ð ñàðûí 20-íä

Ñ.Çîðèãèéí òºðñºí ºäðººð íü óðàí áàðèìàë÷ Á.Äýíçýí, Ë.Áîëä, Ö.Àìãàëàí íàðûí á¿òýýñýí ò¿¿íèé õºøººíèé íýýëòèéã õèéëýý. Ýíý íü àðä ò¿ìíèé õàíäèâààð á¿òñýí àíõíû õºøºº þì. Îëîí êîìïàíè, áàéãóóëëàãà, õóâü õ¿ì¿¿ñ õàíäèâ òóñëàìæ ºðãºñºí.

• Äîðíîä àéìãèéí Äàøáàëáàð ñóìàíä ýäãýýð óðàí áàðèìàë÷äûí á¿òýýñýí Ñ.Çîðèãèéí öýýæ áàðèìàëûã áàéðëóóëñàí.

Íîì• Ñ.Çîðèãèéí äóðñãàëä çîðèóëàí Ë.×îéæèëñ¿ðýíãèéí áè÷ñýí “Çîðèãèéí èíýýâõèéëýë” íîìûã

5000 õóâü õýâëýí ãàðãàâ.

Òåëåâèçèéí áàðèìòàò êèíî, íýâòð¿¿ëýã• 1999 îíä “Ìîíãîëêèíî” êîìïàíèòàé õàìòðàí “Ñàíæààñ¿ðýíãèéí Çîðèã” áàðèìòàò êèíî

õèéæ îëîí ò¿ìíèé õ¿ðòýýë áîëãîñîí,

• 2000 îíä Çîðèã ñàí “Ñ.Çîðèã” áàðèìòàò êèíî á¿òýýñýí,

• “Õî¸ð æèë ºíãºð÷ýý” (2000), “Äóðñàõóé” (2001), Ñ.Çîðèãèéí äóðñãàëä çîðèóëñàí çóðàãëàë (2002) çýðýã òåëåâèçèéí íýâòð¿¿ëã¿¿ä õèéæ Ìîíãîëûí ¯íäýñíèé òåëåâèçýýð ¿ç¿¿ëñýí áºãººä Ìîíãîëûí ðàäèîãîîð 60 ìèíóòûí ðàäèî öóãëààí õèéñýí (2003),

• Ìîíãîëûí ¿íäýñíèé òåëåâèçòýé õàìòðàí 2007 îíä “Ñàéõàí õ¿í” òåëåâèçèéí äóðñàìæ õºòºëáºð áýëòãýí ¿ç¿¿ëñýí.

26 ²•••

Áóñàä• Æèë á¿ðèéí 10 äóãààð ñàðûí 2-íû ºäðèéã “Óëñ òºðèéí õ¿÷èðõèéëëèéí ýñðýã ºäºð” õýìýýí

òýìäýãëýæ áàéõ ñàíàà÷ëàãà ãàðãàâ

• 2001 îíä “Ãóðâàí æèë ºíãºð÷ýý...” Express Times ñîíèíû 16 í¿¿ð á¿õèé òóñãàé äóãààðûã íèéò 5000 õóâü õýâëýí èðãýäýä ¿íý òºëáºðã¿é òàðààëàà

• Ñ.Çîðèã àãñàíû àæèëëàæ áàéñàí Òºðèéí îðäíû 415 òîîò ºðººíèé òàâèëãûã Òºð, çàñãèéí ¿éë÷èëãýý, àæ àõóéí ãàçðààñ õóäàëäàí àâ÷ Çîðèã ñàí äýýð äóðñãàëûí ºðºº áàéãóóëëàà

• Ìýðãýæèëòí¿¿äèéí òóñëàìæòàéãààð Ñ.Çîðèãèéí õóâèéí àðõèâûã ¿¿ñãýæ õîëáîãäîõ áàðèìò ìàòåðèàëûã öóãëóóëàí áàÿæóóëæ áàéíà. Ò¿¿íèé äóðñãàëä çîðèóëàí ìýðãýæëèéí óðàí á¿òýýë÷äýýñ ãàäíà æèðèéí èðãýäèéí áè÷ñýí ø¿ëýã, íàéðàãëàë, çóðñàí çóðãóóäûã Ñàí äýýð õàäãàæ áàéíà,

• 1999 îíû 12-ð ñàðä Ñ.Çîðèãèéí äóðñãàëûí ìàðêûã ßïîí óëñàä õýâë¿¿ëýâ

• Ñ.Çîðèãèéí íýðýìæèò øàòàð, äààìûí òýìöýýí áîëîí íèéãìèéí óõààíû îëèìïèàä çýðãèéã ÓÁ õîò áîëîí îðîí íóòàãò óäàà äàðàà äýìæèí çîõèîí áàéãóóëñàí

• ÌîÀÕ-òîé õàìòðàí ãýðýë çóðãèéí ¿çýñãýëýí ãàðãàæ, Ñ.Çîðèãèéí 1990-1998 îí õ¿ðòëýõ âèäåî áè÷ëýã¿¿äèéã DVD áè÷èæ àðõèâëàëàà (2008-2009)

Ñ.Çîðèãèéí íýðýìæèò• “Ñàíêî” ìåíåæìåíòèéí äýýä ñóðãóóëü

• Äîðíîä àéìãèéí Äàøáàëáàð ñóìûí ÅÁÑ

• Ñ.Çîðèãèéí íýðýìæèò ãóäàìæ: Ýíõòàéâíû ºðãºí ÷ºëººíººñ óðàãø Íýãä¿ãýýð ýìíýëãèéí áàðóóí òàëààð ¿ðãýëæëýõ ãóäàìæ

Ñ.ÇÎÐÈÃÈÉÍ ÄÓÐÑÃÀËÄ

•••² 27

ÇÎÐÈÃ ÑÀÍÃÈÉÍ ÒªÑªË, ÕªÒªËÁªÐ¯¯Ä, ÄÇÎÐÈÃ ÑÀÍÃÈÉÍ ÒªÑªË, ÕªÒªËÁªÐ¯¯Ä, Ä

10 ÆÈËÝíõòàéâíû ºðãºí ÷ºëºº 17,Ø/õ - 357Óëààíáààòàð 14210Òºâ øóóäàí

Óòàñ/Ôàêñ: (976) 11 [email protected]

Documents

Зориг сан 10 жил