www.birge.ru

Российско-кыРгызский издательский пРоект

РУНоябрь, 2012 г. / N 2

Максим Бакиев чын эле жоопко тартылабы?

АКЧАСЫНА КЄПКЄНДЄРГЄ

АЛДАНБА- ГЫЛАЧЫ

Москвада кыргызстан-дыктардын

биринчи оюн клубу түзүлдү

Айт жана анын

маани- маўызы

Москвада їйлєнїї тойлор канчага турат?

8-Бетте

5-Бетте

2-Бетте

7-Бетте

4-Бетте 6-Бетте3-Бетте

К е Л Г и Л е

ж АС АйБЫз!

Кыргыз “ОсКары”. алгачКы

жеўїїчїлєрї Кимдер бОлОт?

Ноябрь, 2012 г. №22 www.birge.ru

«аалаМ» жөНүНдө«Аалам» насыя берүүчү компа-

ниясы Москвадагы мекендештер үчүн ыңгайлуу шарттарды түзүп иштеп келүүдө. Түзүлгөнүнө аз мез-гил болсо да өзүнүн кардарлары ме-нен тыгыз байланышта ишенимдүү кызматташтыкта. «Аалам» насыя берүүчү компаниясы үстүбүздөгү жылдын апрель айынан баштап иштеп жатат. Башка насыя берүүчү компаниялардан өзгөчөлөнүп, Мо-сквада биринчи жолу кыргыз жаран-дары үчүн түзүлгөндүгү. Насыялар эч кандай залогу жок, 21 жаштан 55 жашка чейинки жаш курактагы, 3 адамдан 6 адамга чейинки чогу-луп алган топторго берилет. Ар бир насыя алуучу 30 миңден 100 миң рублге чейинки сумманы алууга мүмкүнчүлүгү бар жана насыяларды 1 жыл ичинде кайтара алышат.

«аалаМдыН» кызМатташтаРы

«Аалам» ачылгандан баштап эле «БТФ» банкы менен тыгыз байла-нышта иш алып келе жатат. Алар менен чогуу мекендештер үчүн ор-тодо «ПРОСТОР» баштыкчасын жасашкан. Медициналык жактан «АVIVA» коопсуздук компаниясы жана «МЕДИЦИНСКАЯ КОМИС-СИЯ» медборбору менен кызматта-шып келет. Ал эми, мекендештерге укуктук жактан кызмат көрсөтүүдө «ЮРСЕРВИС КОНСАЛТ» компания-сы, ошондой эле, байланыш тарма-гынан «МЕГАФОН» компаниясынын атайын сүйлөшүүнүн чеги жок та-рифтик планын чыгарып, жогоруда аталган компаниялар менен бирге жеңил шарттарды түзүп, кызматта-шып келет.

«аалаМ» МекеНдештеР-диН деН соолугуНа да каМ көРөт

Четте жүргөн мекендештерге на-сыя берип тим болбостон, алардын ден соолугу үчүн да кам көрүп ке-лет. Тактап айтканда, 50 миң рубль суммадагы насыя алган кардарлар «Ааламдын» өнөктөшү «Медицин-ская Комиссия» компаниясынын Автозаводская метросундагы мед-борборунан 3 жолу, ал эми 100 миң суммадан жогору насыя алган кар-дарлар 7 жолу стоматология жана гинекология бөлүмүнөн бекер дары-лана алат. Медборбордун дареги: Автозаводская метросу, Трофимова көчөсү 1/17үй

аалаМга кетчү жол айылдаН башталат

Учурда чоң мегаполисте жүргөн көпчүлүк мекендештерибиз айылда өскөн, чоңойгон, айылдын баласы. Эми Москвада чоң шаарда жүрүшсө да ойлору, максаты айылда. Демек, Москвага келген көпчүлүгүбүздүн тилек- максатыбыз да айылда. Баарыбызга белгилүү бирөө айы-лга там салам, бирөөсү жер тил-кесин алам, же машина алам, же той-маараке өткөрөм жана башка чоң-чоң максат тилектер менен чоң мегаполисте иштеп жүрүшөт. Тапкан акчасын айылга жөнөтөт. Айылдын жашоо темпи аста болгон менен, чоң шаардын кыймылы өтө тез ылдамдыкта эмеспи. Айта тур-ган сөз, чоң шаардын өзүнө жара-ша чоң маселелери да бар, ал эми, айылда акырын болсо да бүтүрчү, жасалчу чоң-чоң иштер бар, ар бир ишти бүтүрүүдө финансы ма-

селеси менен чечилери белгилүү. Айылда бирин-бири тааныган эл, тууган, кошуна, дос-жолдоштор көп. Бир жумушту бүтүрүүдө алар-га кайрылсаң жардамын аяшпайт. Чоң мегаполис бирөөнүнү жери, элинде сизге мекендеш жакын-дан жардам көрсөтүп, жардамын көрсөтөөр ким бар дейсиз. Бир жумушуңду бүтүрүп, же максатты ишке ашырууда көмөктөшүүчү ме-кендештерибиз үчүн сиздин ийги-лигизге да жол ачкан бул жогоруда жазылган «Аалам» гана болмокчу. Айтып өткөндөй, «Аалам» сизге финансылык жактан, бөтөн жерде жүргөн үчүн көп тушуккан укуктук маселелерди да чечүүгө, эң башкы-сы элибиздин жакшы макалындай «биринчи байлык – ден соолук» дегендей, Сизге урматтуу мекен-деш эң керектүү, көп туш болгон маселелериңизди чечүүгө ар дайым көмөктөш экенин унутпаңыз.

«Аалам» Сиздин ийгилигиңизге да жол ачат, ошондой эле сиз-ге жардамдашууга ар дайым даяр. Андыктан «Аалам» ден соолугуңуздан, финансы маселеңизди чечүүдөн ошондой эле сиздин укугуңузду коргоого көмөктөш экени эсиңизде бол-сун!

Урматтуу мекендештер на-сыя алуу үчүн кеңири маалымат-ты бул телефондор аркылуу байланышсаңыздар болот.

Дареги: Дубровка метросу, Шарикоподшипниковская үй 13, корпус 3, офис 266, +7 925 347 00 46; + 7 925 347 00 45

«Бирге» долбоорунун жаўылыктары

РедактоРдуН колоНкасы ө н ө к т ө ш ү б ү з д ө эм н е к е п ?

Мадина жапаРоВа,«биРге» гезитинин башкы редактору

8 (915) 006 - 43 - 81;8 (926) 402 - 45 - 85

jamesosh@rambler.ru magia-osh@mail.ru

Жүрөгүңүздөн ыйман, Жүзүңүздөн эч качан

күлкү кетпесин!Саламатсыздарбы, урматтуу окурман-

дар, жашооңуздар кандай? Биздин өзгөчө мүнөзүбүз кыйналып турганда да «жакшы» деп жооп беребиз. Жакшы эле болсун ар дайым. Анткени, оюбуздан-сөзүбүз, ал эми, сөзүбүздөн алдыда болчу ишибиз жаралат эмеспи. Ар дайым жакшылыкка гана умту-луп жашайлы. «Айтылган сөз атылган ок», же «тфу деген түкүрүк, кайра алсаң макүрүк» де-ген элибиздин макалдары бар эмеспи, маани-синде демек, сөзүбүз наркын жоготпосун, ай-тылган сөзүбүздүн өйдөсүнө чыгып жасаганга аракет кылалы достор. Куру сөз сүйлөп, атка-рылбай кала бербесе экен. Же айтып калабыз, «ишим оңолбой жатат», «ишим жүрүшпөй жа-тат», «ойдогудай болбой калды» деп, сиз, биз сөздү сүйлөп коюп эле аны ишке ашыруу үчүн аракет кылбай эле жүрсөк, анда өзү бүтүп калбайт да туурабы, окурманым. Ошондуктан эң биринчи оюубзга жакшылап көңүл буруп, оюубуз жыйынтыкталган соң, бирди сүйлөп, андан кийин гана аны ишке ашырганга араке-тибиз болсун. Учурда, сөз деп эле сүйлөй бер-гендер андан көп.

Ыйманы бекем адам гана сөзүнүн үстүнө чыга алат, аткара алат айткан сөзүн. Ыйман кайдан жаралмак жан дүйнөсү бош адамда, ал терең ойлоно албаган болсо. Ошондуктан келиңиз эң биринчи жан дүйнөбүздү байыта-лы, көөдөнүбүз бош калбасын, толтуралы. Мына ошондо, ар кандай кыйынчылыкты жеңе алабыз, ийгиликтерди багындыра алабыз.

Жашооңуздагы болуп жаткан көрүнүштөрдүн жакшысын, жаманын да сырткы чөйрө, дүйнөдөн себеп издебеңиз. Анткени, турмушуңузда, күнүмдүк жашооңуздагы болуп жаткан бардык-бардык окуя, көрүнүштөр ба-ары сиздин оюңузда, жан дүйнөңүздөн жара-лып жатканына билесизби? «Күн көрөт инсан пейилге наркка жараша» дегендей, баарына өзүңүз эле себепкер экениңизди унутпасаңыз. Жан дүйнөңүздү ач калтырбаңыз, көөдөнүңүз бошобосун. Жан дүйнөсү ток адам гана жашо-онун кереметин көрө да, биле да, сезе да алат.

Биз, адам баласы материалдык жактан кандай муктаждыгыбыз болуп ачка болсок, руханий жактан да ошончолук зарылчылык болоорун эсиңизден чыгарбаңыз урматтуу окурманым. жашооңузду ийгилик, жакшы-лык, бактылуулук коштоп жүрсүн десеңиз эч качан жан дүйнөңүздү ач калтырып, жый-ынтыгында сокур, дүлөй болуп калышынан сактаныңыз. Келиңиз жан дүйнөбүздү азык-тандыралы достор!

ИйгИлИктИн чокусуна

«аалам» менен бИргелИкте!

Москвада 9-ноябрь күнү кыргызстандыктардын биринчи жолу стол оюн клубу түзүлдү. клубга кечки саат 10го чакы-рылып, кофе-брейк, диско-тека жана кыргыз кинолорун көрсөтүү ошондой эле стол оюндарын ойноо, пикирле-штери менен формалдык эмес көрүнүштө сүйлөшүү уюштуру-луп түнү бою маданияттуу эс алуунун ушундай формасында өткөрүлдү.

Клубдун негизги максаты четте окуп иштеп жүргөн жаштарыбы-зды интеллектуалдык эс алууга чакыруу ошону менен бирге өз пикирлештери менен биргеликте атуулдук парзын аткаруу максаты. Тактап айтканда, саясаттан бөлөк, экономика, маданият, социалдык темадагы маселелерди чечүү үчүн

стратегиялык жолдорду табуу мак-сатында өз пикирлештерин аталган стол оюндук клубунан табышып, көмөк көрсөтүү.

Аталган стол оюн клубуна 20 дай жаштарыбыз келип катышып таа-нышып, стол оюндарын ойноп интел-лектуалдык машыгуу алышса, экинчи жагынан бири-бири менен өз мак-саттары менен пикир алышып, апта сайын жолугушуп, турууну адатка ай-ландырууну чечишти. Клубга келген жаштарыбыздын арасында студенти, курьери, бармени, ашпозчусу, жүк та-шууучусу, куруучусу, аспиранты жана башкасы бар. Тактап айтканда, бул клубга баары катыша алышат. Апта сайын жолугушуп ар кимиси өз иде-яларын ортого салып, Кыргызстан үчүн четте жүрсө да стратегиялык пландарды коюшуп, аны ишке ашы-рууда колдон келген атуулдук салы-мын кошуу клубдун негизги максаты.

Эскерте кетсек, «Бирге» долбоо-ру социалдык, анын ичинде жаштар-га багытталган көптөгөн долбоорлор менен иш алып барат. Ошондой эле мекенден алыс жүргөн мекендеш жа-штардын патриоттук рухун ойготуу, күчтөндүрүү жана алардын келечегине жол ачуу негизги максаттарынын бири.

москвада кыргызстандыктардын биринчи оюн клубу түзүлдү

3Ноябрь, 2012 г. №2 www.birge.ru

Саясат талдоочу Бакыт Баке-таевдин айтымында Максимдин кийинки соттук тагдырына Рос-сия аралашат. “Максим Бакиевди биздин(Кыргызстандын) суроо-талап менен эмес, АКШнын тала-бы менен камашкан. Ошондук-тан М.Бакиевге байланышкан сот иштеринин баары эле бизге ачык боло бербейт, биздин атайын кыз-маттар болгону ошол башка мам-лекеттердин “кызматтарынан” гана пайдаланышы мїмкїн” десе, айрым саясат талдоочулар АКШ муну ме-нен Бишкекте жайгашкан “Манас” авиабазанын мєєнєтїнїн узарты-лышын соодалашат деген пикирле-рин билдиришїїдє. Буга Бакетаев да макул, анын ою боюнча азыркы саясаттан баарын кїтїїгє болот. “Аны Англия соттойбу же АКШ соттойбу бизге айырмасы жок, эў башкысы ага карата Кыргызстанда жасаган кылмыштарына иш козго-со болду”,- дейт.

Кыргызстандагы белгилїї баш-ка серепчилердин, саясатчылар-дын айтымында кандай болгон кїндє да, М.Бакиевди АКШ бизге єткєрїп береби же жокпу ал анча-лык деле мааниге ээ эмес, башкы-сы, кайсы жерде болбосун анын жоопкерчиликке тартылышы кыр-гызстандыктардын бир аз болсо да кєксєєсїн суутуп, саясий турмушка оў таасирин бермекчи деп эсепте-шет. Бул учурда КРнын прокуроту-ра, президенттин басма єкїлдєрї да “эгерде, Аўглия М.Бакиевди АКШга єткєрїп бере турган болсо,

ал жактан БУУнун Коорупцияга кар-шы конвенциясына ылайык бизге экс-традициялоо ара-кеттерин кєрєбїз” дешип чыккан эле. Бирок, кыргыз бийлигин мындай кургак аракети-не саясатчыларды мындай коелу, кара-пайымдар адамдар-дын ишенбей кал-ганына кєп болду. Дегендей эле АКШ аны “оор кылмыштарды жасаганы їчїн” айыптап жатканы менен ай-рым жашыруун булактар боюнча ал жерде Максимдин дегеле Кыр-гызстандагы кылмыштары боюнча кандайдыр бир иш жагдайлардын

каралаары жєнїндє сєз да жок. Ошондуктан, кыргыз аткаруу бий-лиги азырынча куркыйкырык сал-бай эле АКШда болсо да анын кама-лышын тилеп гана турганы жєндїї. Мындан кєрє Нью-Йорктогу сотто ага карата тагылган айыптар бо-

юнча жїз миллиондогон доллар-ларды АКШ биржасында кылмыш жолу менен тапканы тууралуу иштин каралышына жетишїї ке-рек. Дал ошол Нью-Йорк сотунда муну кылмыш жообуна тартуу їчїн кїчтїї юристтерди таап, коомдук пикирди калыптандыруу зарыл. Эгерде эле АКШ тарабынан айты-лып жаткан айыптар тагыла турган болсо анда Максим Бакиевди кєп жылдык тїрмє кїтїшї турган иш.

Максим ким єзї?-1977-жылы 27-октябрда туул-

ган.- Тогуз-Тородогу орто мектеп-

тердин бирин аяктаган- 1997-98 жылдары Аўглия жана

АКШда билим алган.- 1999-жылы Кыргыз_Россия

славян университетин юридика-лык факультетин артыкчылык ди-плому менен аяктаган.

- Бакиевдер бийликке келгенге чейин жалаў чет жерлерде иште-ген, тагыраагы бизнесин ошол жакта жїргїзгєн.

- Атасынын айтымында Максим окуучу мезгилинде эле импорттук тамекилерди сатып бизнестин би-

тин сыккан экен.- 2005-жылы Россиянын Ди-

пакадемиясы КР їчїн берген эки орундук квотанын бири менен бул окуу жайга кирип, бирок, 1-курста эле айдалып кеткен.

- 2009-жылы президенттик шайлоодо атасынын штабын же-тектеген жана акысына ошол жылдан 2010-жылдын апрелине чейин КРнын инвестиция жана инновация, єнїктїрїї Борбор-дук агенттигин(ЦАРИИ) ачтырып, Кыргызстандын каржы маселесин ачык да, кємїскє да тейлеген.

- Чїйлїк Айжан аттуу журна-лист кызга їйлєнїп, андан бир кыздуу болушкан. Азыр їй-бїлєсї туурасында маалыматтар жок.

- 7-апрелдеги бийлик алмашуу-дан соў Максим Бакиевге Кыргыз-станда єзїнїн шериктери менен бирге миллиондогон долларлык мамлекеттик каражатты мыйзам-сыз которуп алып, єз кызыкчы-лыгында жїгїрткєн жана ыўкы-лаптан кийинки єлкєдє болгон кутумчул окуяларга тиешеси бар деген айып тагылып, ага эл аралык издєє жарыяланган.

Бирге - саясат

Жергиликтїї кеўештин де-путаттарынын таскагы кату-улай баштады. Премьер-ми-нистр Ж.Сатыбалдиев єзїнїн буйругу менен Кадамжай райаки-ми А.Акимовду кызматтан алып салса, аталган райкеўештин де-путаттары “неге биз менен кеўе-шпей” деп єкмєтттїн Акимовду

кызматтан алуу боюнча токтомун тоготуп да коюшкан жок. Ал эми ушул эле кєрїнїштї маркум Бая-ман Эркинбаевдин аялы, ЖКнын депутаты Бабанов кызматтан кетке-ни “республикачы” акимдер иштен шыпырылууда деп айтып чыкты.

Бул боюнча азырынча Єкмєт акебиз їн чыгара элек.

Максим Бакиев чын эле жоопко тартылабы?

Учурда Максим Бакиевдин Англия тарабынан камакка алы-нышы жана ошол эле учурда 7-декабрга чейин 250 миў евро кїрєєгє менен, бул мезгил ичи сыртка чыкпоо, ар жума сайын ал єзї кай жерде, качан жатып-турганынан бери билдирип туруу шарты менен менен бошотулганы туурасындагы маалымат-тар бир гана Кыргызстанда эмес, бїткїл дїйнєнїн маалымат айыдыўында кеўири сєз болуп жаткан кербези.

Ушул кїндєрї ден соолугунун кескин начарланышына байланыштуу да-рыгерлердин жана тарапташтарынын сунуштары боюнча УКМКнын СизОсу-нан аскердик оору-канада кайтарууга алынган Камчыбек ташиев 17-октябр-да баштаган сая-сий ачкачылыгын, акциясын токтотту. Бул акция “кургак ачкачылыкта” суу ичїїдєн да баш тартылгандыктан депутаттын бир гана тууган-уруктарын, жакын санаала-штарын гана эмес жалпы коомчулукту ойлонттуга тїрткї берген эле.

Мындан улам жана ушул эле акция башта-ган кїнї К.Ташиевдин Президент баш болгон мамлекеттин тийиштїї жетекчиликтерине жана жалпы элге болгон Кай-рылуусунан кийин эл тарабынан аны тїшїнїї менен, ал тургай боор ооору менен мамиле кылуу басымдуу боло баштады. Ушул мезгилге чейин Кыргыз ММКла-рынын басымдуу бєлїгї Ташиевдин 3-октябрда-

гы жасаган иш-аракетин бир жактуу каралап, айыптап, ал тїгїл шыл-дыўдоого чейин барыш-кан болсо, эми анын Кайрылуусунан улам Та-шиевге тїшїнїї менен мамиле жасай башташ-каны байкалат. К.Ташиев ал кайрылуусунда эч кандай бийликти басып алууга аракет кылбага-ны, Мамлекетин тагды-рына, чечилбей жїргєн «Кумтєр» маселесине элдин, депутаттардын, коомчулуктун кєўїлїн бурдуруу їчїн ушундай аракетти жасаганын, о.э. ал їчїн ачкачылык жарыялап олтурушкан энелерге кабатыр бо-луп тургандыгын баса белгилеген. Кайрылу-унун єзєгї болуп та-рапташтарын митинг, ачкачылыкты токтотуу-га чакыруу менен алар-дын орудна єзї кыйна-лып акыйкаттык менен

кїрєшїїгє бел байлага-ны, эў башкысы “Эгерде, ушул ачкачылыктан жа-быр тартсам баарыўар-ды кучактап, ыраазычы-лыгымды билдиремин. Мени Таш-Дєбєгє алып кеткиле. Алла-Таалам баарыбызга сабырдуу-лук берсин!”, “Мен Кыр-гызстанымды чын дил-ден берилип сїйємїн. Мен Кыргыз Элимдин мекенчил, чынчыл уул-дарынын кєчїн улайм. Мен мекенчилмин.” де-ген сєздєрїн коомчулук анын КЕРЭЭЗи катары чоочулоо менен кабыл алышууда. Ошол эле мезгилде Жалал-Абадда Камчыбек Ташиевдин 30 тарапкери ачкачылык акциясын токтотпой, алар камактагы “Ата Журт” партиясынын ли-дери бошотулмайын акция улана берээрин билдирип жатышат.

Лондондогу жайкы олим-пиададан бери кыргыз спортунда тынчтык жок.

Олимпиадага єз каражаты менен барып келген, Дзюдо федерациясынын президенти Азамат Бакасов келээри ме-нен ал жакка спорстмендер-дин машыктыруучуларынын ордуна КРнын улуттук олим-пиада комитенинин чоў-ки-чине чиновниктери барышты деген маалымат таркатып, ошол кїндєн ушул кїнгє чей-ин анын быкы-чыкыйын чу-куп келген. Саясатташканын ушундан билсек болот, андан бери Азамат мырза 3-4 жолу УКМКнын балдарына сурак берип чыкты. Кечээки кезек-теги кармап кеткен сурактан соў тойдум байдын кызына дегендей аталган федера-циянын президенттигинен отставкага кетти. Кетээрде «Президенттик орунду бекер берем. Бир дагы спортчу, бир дагы машыктыруу колдобо-гондо, жаман экен», - деди ал.

Карагыла, бийликке ким-дер келди?

Президенттин 19-октяр-бдагы жарлыгы менен “сууга салса чєкпєгєн, отко салса кїйбєгєн”, саясаттагы такы-мын жеген “карт бєрїлєрдїн” бири Данияр Нарымбаев пре-зиденттин Аппарат жетекчиси болуп дайындалды. Эске сала кетсек, Д.Нарымбаев 2010-

жылы Є.Текебаев менен бир-геликте жаўы Констицияны жазууга чоў салымын кошкон. Былтыр, “Бета-Сторес” ишка-насында кыргыз кызын сабап салган тїрк жаранын алгачкы сотто кое берген Людмила На-рымбаеванын кїйєєсї. Буга чейин президенттин Жогорку Кеўештеги єкїлї кызматын да аркалаган.

Ушул эле кїнї ошол эле А.Атамбаевдин жарлыгы ме-нен А.Акаевдин бир кездеги пресс-катчысы Абдиль Сегиз-баевди президенттин маа-лыматтык саясат маселелери боюнча кеўешчиси кылып дайындаса, дагы бир жарлыгы менен єзїнїнїн мурунку шо-опуру, андан кийин єкмєт-тїн аппарат кызматынын орун басарлыгына секирген Икрамжан Илмияновду эми президенттин Аппаратынын

жетекчисинин, тагыраагы, Д.Нарымбаевдин биринчи орун басары кылып “кєтєрїп” койду.

Камактагы Жапаров дагы жатмак болду

Бишкек шаар сотунан алынган маалыматтарга ылайык 22-октябрда камак-тагы депутаттын жактоочусу Т. Абдыевдин Биринчи Май райсотунун єкїмїнє карата доо арызып, анда соту Бирин-чи Май райсотунун чечимин кїчїндє калтырды. 17-октябр-да аталаган сот 3 депутаттын экєєсї: Камчыбек Ташиев менен Талант Мамытовго ка-рата да ушундай мазмунда єкїм чыгарган эле. Ал эми ушул эле митингдин чырынан камалып, жїрєк оорусунан байланыштуу ооркугана ко-торулган К.Кожоналиевдин бїгїн каралчу баш коргоо ча-расы да белгисиз мєєнєткє калтырылды. Эске сала кетсек, К.Кожоналиевдин їй камагы-на чыгарууга макул экенин президент А.Атамбаев бил-диргенин Ф.Кулов айтып чык-кан эле.

Буларга бийликти кїч менен басып алуу айыбы коюлууда.

“МеНи тАш-тЄБЄГЄ АЛЫП КетКиЛе!”. тАшиевДиН КеРээзиБи же?..

Бабанов кеткени менен “бабановчулар” кете элек!

Даярдаган: Бишкектен атайын кабарчыбыз Бакыт МолДАлиев

Саясатташпаган спорт калды эле

Максим аялы Айжан менен.

Ноябрь, 2012 г. №24 www.birge.ruКыргыз шоусунда эмне кеп?

Интеллектуалдуу

“ууруларбы” же?..Бир кездери, т.а. кыргыз шоусу жаўы тепкичке чыгып, ыр-

чылардын жаўы толкуну каптап келе жатканда кєпчїлїгї чет єлкєлїк ырлардын обондо-рун же сєздєрїн которуп алуу єзїнчє модага айлан-ган “оору” эле. Эми ырлар бїтїп, бул єнєкєт оорунун кезеги клиптерге келгендей. Карап кєрїўїз:

Кєптєгєн кыздардын жїрєгїнїн “ээси”, кыргыз шоу дїйнєсїнїн чыгаан ырчы мыр-засы Султан Садыралиевдин «Апакем» деген аталыштагы ыры аз убакыттын ичинде кїйєрмандар арасында популярдуулукка жетип, аталган ыр уюл-дук телефондордон жаўырып калганы менен аталган ырдын клиби Швеция, АКШ єлкєлєрїндє атагы чыккан Maher Zainдин «Nimber One For Me» клибинин cценарийин уурдап алганы байкалап турат. Кайран Султан акебиз буга чейин казак боордоштордун обонун кєрсєтпєй “сурап” алчу эле, эми кезекти клиптерге бергенби же эч ким билбейт дегенби, айтор мунусунда “майдаланып” отурбай тїз эле тээ океандын ары жагынан “бєктєрє качыптыр” дегенге аргасыз болосуў.

Антип, “АКШдан алса алыптыр да, аўдып отуруппу” дейин десек, мына бул єзїбїздєгї ырчылардан деле “соктурмайга” окшоп кеткен жагдайлар да кездешип калууда. Айтсак, кыргыз жаштарынын мега-жылдызы атанган Мирбек Атабековдун «Алдадыў» деген аталышта-гы жаўы клиби менен «Кеўеш» тобунун «Нике кайып» аттуу ырынын клиби экєєнїн кєп окшоштуктары оркоюп чыгып турат дегендер да жок эмес…

Ал эми Аваз Акимовдун «Сїйїї деўизи» менен Нурлан Насип-тин «Эркелетсемби?» деген ырларынын клипберинде коендой ок-шоштуктарды кайда катабыз? Эки клипти салыштырып карап чык-саўыз кєптєгєн окшош кадрларды оўой эле байкай аласыз. Муну кєрїп олтуруп бул эки достун клиптеринин окшош болуусуна эмне тїрткї болууда же режиссерлор башка идея таппай жатабы деген суроолор да жаралбай койбойт экен.

САхНАДАН САяСАтКА!Айтылуу «Достор» тобунун ырчысы Жайнагїл Калчаева 25-но-

ябрда єтїїчї жергиликтїї кеўештерге шайлоодо Бишкек шаардык кенештин депутаттыгына кайсы бир кїчтїї партиядан талапкерли-гин коюп, саясат жаатында да єз кїчїн сынап кєрїїнї чечитир.

Жайнагїлдїн єзїнїн айтымында эгерде эле шаардык депутат-тыкка илинбей калса, анда ал жакынкы кїндєрї жумушсуздук кєй-гєйї жбагытында єкмєттїк эмес уюм ачууну пландаштырып жатып-тыр. Мындай кадамдарга барышына эмне тїртї болгону азырынча белгисиз.

Дархан корей кызын кайырмагына илдиЄлкєбїздїн кинозалдарында, айрыкча жаш кыздар арасын-

да бир тпотон бери популярдуулугун жоготпой келе жаткан «Гу Джун Пеге кантип турмушка чыксам болот?” деген аталыштагы ки-нонун башкы каарманы, белгилїї ырчы Дархан ушул кїндєрї ко-рея улутундагы Виктория аттуу кыз менен сїйїї романын баштан кечирїїдє. Айрым маалыматтарга таянсак Дархан сїйгєн кызын ата-энеси менен тааныштырып, ал гана эмес їлпєт тоюн жакынкы аралыктагы кїндєрдїн бирине белгилеп койгон дешет. Муну уккан кїйрман кыздары Кыргызстандын таланттуу ырчысына кыргыз кы-здары кєрїнбєй калдыбы дешип кызганышууда

КАНЫКей эМи БиЛиМДїї ЫРЧЫ

Єзїнїн сахнадагы єзгєчє стили жана алтын їнї менен элдин сїймєнчїлїгїнє ээ болгон таланттуу ырчы кызыбыз Каныкей Алымбекова чыгармачылыгын андан ары да єркїндєтїї макастында АКШ єлкєсїнєн вокал жактан билим алып келди. Эми Ка-ныкейдин мындан єзгєчєлєнгєн талантта-рына кїбє болот окшойбуз.

иЛьяз тїштїКтї тїП КЄтЄРЄ КЫДЫРГАНЫ тУРАт

Кыргызстандын тїштїк аймагынын ыр ышкыбоздору кїз мезги-линин акыркы айларында сакадай бою сары алтын атыккан ырчы, обончу жана оранжировщик Ильяз Абдыразаковдун жеке концер-тине кїбє боло алышат. Муну менен ырчы кїйєрмандары менен жо-лугушууга мїмкїнчїлїк алып, ал эми концерттен тїшкєн каражатты балдар їйїнє жумшаарын белгилєєдє. Аны менен бирге куудул, тамада Эрнест Бєрїбаевдин да боорду эзген тамашаларына кїбє болушмакчы.

Кинорежиссер Нурдан Аб-дыкадыровдун таркаткан маалыматы боюнча 27-ок-тябрда Бишкектгеи “Манас” кинотеатрында «Ак илбирс» улуттук сыйлыгын тапшыруу аземи болот.

Кыргыз “Оскары” аталышка ээ болууну кєздєгєн бул иш-чара жыл сайын єтїїчї улуттук кинофе-стиваль. Кинофестивалдын негиз-ги максаты – КР аймагында кино єндїрїшїнїн сапатын жакшыртуу, жыл сайын 11 номинация боюнча мыкты тасмаларды тандап туруу болуп саналат.

«Ак илбирс» фестивалына 2011-жылы тартылган каалагандай жанрдагы тасмалар катыша алат. Бул сыйлыктын не-гиздєєчїлєрї бо-луп атамекендик режиссерлор жана кино ишмерлер Артык Сїйндїков, Актан Арым Кубат, Марат Сарулу, Са-дык Шер-Нияз, Та-алай Кулмендеев, Темир Бирназаров, Нурлан Абдыкадыров, Эрнест Аб-дыжапаровдор эсетелишет.

Учурда кыргыз “Оскарынын” алгачкы сынагына 50 кино тїшкєн болсо, анын 16сы акыркы айлам-пага єттї. Алардын тєртєє толук метраждуу жана документалдуу тасмалар, 8и кыска метраждуу тасма. Жыйынтык чечим чыгаруу їчїн калыстар тобуна 30 адам кир-се, алардын 20сы киноматографи-стер, 10у кєзкарандысыз журна-листер. Жеўїїчїлєр 27-октябрь

кїнї гана аныкталамакчы. Ал эми 19-20-октябрда жумшак рейтинги ыкмасы менен тандалып алынган 18 кинонун арасынан 12 номина-цияга добуштарын беришти. Би-рок, жеўїїчїлєр 27-октябрда гана аныкталмакчы.

Ага чейин биз кайсы кинолор кыргыз “Оскарына” талапкер бо-луп жатканын айта кетели.

Мыкты фильм: “Кєчмєндєр”, “Шахрезада из Кукушкино”, “Єтїк-чї”

Мыкты режиссер: “Кєчмєндєр”, “Шахрезада из Кукушкино”, “Єтїкчї”

Мыкты сценарий: “Кєчмєн-дєр”, “Шахрезада из Кукушкино”, “Болото”

Мыкты оператор: “ГУ Чжун Пеге кантип турмушка чыгуу ке-рек?”, “Кєчмєндєр”, “Шахрезада из Кукушкино”,

Мыкты сїрєтчї: “ГУ Чжун Пеге кантип турмушка чыгуу керек?”, “Жамгыр ыры”, “Шахрезада из Ку-

кушкино”,Мыкты композитор: : “ГУ Чжун

Пеге кантип турмушка чыгуу ке-рек?”, “Бабье лето””, “Шахрезада из Кукушкино”,

Мыкты їн режиссеру: “ГУ Чжун Пеге кантип турмушка чыгуу керек?”, “Кєчмєндєр”, “Шахрезада из Кукушкино”

Мыкты монтаж: “ГУ Чжун Пеге кантип турмушка чыгуу керек?”, “Кєчмєндєр”, “Шахрезада из Ку-кушкино”

Мыкты аялдын ролу: “Сезим Боркеева (“Жамгыр ыры” киносу), Анара Назаркулова (“Бабье лето”),

Жамал Сейдакматова (“Жамгыр ыры”

Мыкты эркектин ролу: Гал-дарбек Мырзакаримов (“Суу”), За-мир Сооронбаев (“Кєк салкын”), Бакыт Тынаев (“Кєк салкын”)

Мындан тышкары “Мыкты про-дюссер” номинациясы бар, бирок, мунун жеўїїчїсї эў кєп прокатка ээ болгон кино аталмакчы.

Бул кино тартылып жарыкка чыгаары менен кєрїїчїлєр арасында популярдуулукка аз убакыттын ичи жети-шип, канча мезгилден бери Кыргызстандын булуў-бур-чундагы баардык кино-театрларында азыркыга чейин коюлуп келе жатса да кєрїїчїлєрдїн аягы суюл-бай келет.

Бирок, ошол эле учурда бул кинонун жаратуучулары акчанын айынан бири-бири менен ыркы келишпей тытыша баштады. Тагы-раагы, кинонун режиссеру Ырыс Окенова менен продюссери Ємїр-зак Тєлєбеков ортосундагы жаўжал улам чоўоюп олтуруп учурда сотко жеткени калгандай. Режиссер муну кино продюссердин анын урукса-тысыз Россиянын буйрутмасы ме-нен 15 мїнєткє кыскартылып, анын

ордуна Кыргызстанды каралаган саясий боекту кєп кошкондугу, муну менен режиссер катары укугу тебе-ленип жаткандыгы менен тїшїн-дїрсє, продюссер Ырыс Окенова акчаны кєп “жейт” экен, їйїмдї, ма-шинемди кїрєєгє коюп тарткан бул кинонун 100% ээси менмин, демек, анын уруксатысыз деле кинону єз-гєртїїгє акым бар деп ар кимиси єз позициясында туру.

Бул киного кетїїчї чыгым алгач 6-7 миў доллар деп болжошкону менен иш жїзїндє 40 миў дол-ларга чейин акча жумшалган. Эскерте кетїїчї нерсе, азыр кино бизнеси эў бир кирешелїї тар-мактардан болуп калууда, албетте, кєрїїчїлєрдї кызыктыра алса.

«Президент жана бомж» саясий кино болгондуктан, учурда бул ки-нону Казакстандын «Арман» кино борбору менен Россиянын “Лайк стар” ЖЧКсы сатыкка алышкан.

“Эрежесиз”Єлкєсї: Кыргызстанрежиссеру: Айбек Кїмїшалиевжарыкка чыккан кїнї: 5-ок-тябрь, 2012-жыл.Бюджети: 20 миў $

Спорттук багытта тартылган бул кинодо їй-бїлєсї їчїн акча табууга борборго келген Куба аттуу айыл-дык баланын тагдыры чагылдыры-лат. Атасынын кїтїїсїз єлїмїнєн кийин їй-бїлєдєгї апасы менен карындашы кыйынчылык турмушта жашап калышат. Ал эми Куба мына эми їйлєнєм деп турганда бул їй-бїлєнїн жашоо шартына ичинен макул болбогон болочок келинчеги Бишкекке качып кетет. Бул кїндєрї апасы Куба менен кеўешип, эл ката-ры Бишкекке барып иштеп келїїнї сунуш кылып калат. Апасынын сєзїн эки кылбаган ал борборго келген менен акча табуу їчїн эч бир иш таппай, аргасыз айылдык досу Мир-бектин кеўеши менен жашыруун єтчї мушташ рингинде мушташка чыгууга макул болот. Мирбек ушун-дай мушташтар менен акча таап, айылдагы ата-энесине жєнєтїп жатканын Куба аўдабай сезген эле. Куба айыл жергесинде єз алдынча машыгып жїргєндїктєн мында ал єзїнїн мыкты мушташтары менен жылдын эў бир башкы турнирине илинип, баардыгын жеўет да, ан-дагы баш байгеге сайылган акча менен єзїнїн бардык маселеле-рин чечип алууга жетишет. Кызыгы жана кинонун кульминациясы бо-луп, бул турнирде эў жакын досу ошол Мирбек менен да мушташу-уга аргасыз болуп, жеўип чыккан жери саналат. Бишкекте баягы ка-чып кеткен кызына да жолугат.

Айтор, бул кино эмоцияларга єтє бай, ыйлачу, кїлчї жерлери кєп экендиги, кєрємандарды кай-дыгер калтырбастыгы алгачкы эле кїнї билинди.

Кыргыз “ОсКары”, алгачКы жеўїїчїлєрї Кимдер бОлОт?

ПоПулярдуулукка жеткен «ПреЗИдент жана БоМж» Ич ара “тытышууда”

СААМАЛЫК!

КиНОЧЫР!

Єлкєсї: Кыргызстанжарыкка чыкчу жылы: 2013-жылжанры: драмарежиссеру: Тилек Чериковсценарийин жазгандар: Тилек, Тимур ЧерикчиевдерБюджети: азырынча айтыл-байт

Учурда тартылып жаткан бул фильмде башкы каарман, интер-натта жашаган грек-рим кїрєшї боюнча спортсмен баланын тагды-ры чагылдырылат. Бул бала медал-га жетишїїнїн кандай жолдорго

барат, ийгиликтерге багынтуу їчїн кайсы баалуулуктарын курмандык-ка чалат? Ушунун баары аталган кинодо ачылмакчы. О.э. єзїнїн машыктыруучусу болгон атасы, атысынын баласынын сїйлєшїп жїргєн кызы менен болгон “ма-милелери” туурасында берилет. Спорт, турмуш, тагдыр, сїйїї...

Режиссердун айтымында азыр кино тартуу кызуу жїрї жатат. Башкы каарман болуп белгилїї спортсмен Уран Калилов тан-далган.

жАКЫНДА!

“БААТыр”

5Ноябрь, 2012 г. №2 www.birge.ru Динибизде - дилибиздеислам дининде эки чоў майрам бар. эгер ата-бабала-рыбыздын илгертен, ал гана эмес советтик системанын канчалык тыюу салганына карабастан бул эки майрам-ды - рамазан айынан кийинки шаввал айынын биринчи кїнїндєгї орозо айт (ий-дул-фитр) жана зул-хижжа айынын онунчу кїнїндєгї курман айт (ийдул-адхаа) майрамдарын азыркыдай чоў шаани менен болбосо да кандайдыр бир деўгээлдерде майрамдап келишкенин эске алсак, демек, биз, кийинки муун да бул майрамдардын маани-маўызын, айттоонун адептерин билип алышыбыз зарылчылыгы бар.

Мусулмандар бул айт майрамда-рын хижранын экинчи жылынан тарта майрамдап келатышат. Ра-мазан айында кармала турган орозо да ошол эле жылы парз кылынган. Ошондуктан бул айды орозо кармоо менен єткєргєн мо-мун-мусулмандар кийинки айдын (шаввал айынын) алгачкы їч кїнїн майрам катары шаан-шєкєт ме-нен єткєрїшкєндїктєн бул кїндєр «ийду Рамадан» («орозо айт») май-рамы же «ийдул-фитр» деп аталып калган.

Ал эми хижрий жылнаамасы-нын эў акыркы айы болуп эсеп-телген зул-хижжа айынын онунан тарта тєрт кїн удаа майрамдалган айт майрамында курмандык ча-лына тургандыктан ал «ийдул-ад-хаа» («курман айт») майрамы деп аталган. Негизи, ажылык ибадаты хижранын тогузунчу жылында парз кылынганы менен, курман айтта курмандык чалуу жана ал кїнї оку-ла турган айт намазы Рамазан айын-

да кармалуучу орозо менен орозо айтындагы айт намазы сыўары хи-жранын экинчи жылында эле Алла Таала тарабынан буйрулган.

Мына ошол айт майрамдарын майрамдоонун жана ал кїндєр-дї пайдалуу єткєрїї їчїн айттын єзїнє тиешелїї болгон адептери катары каралган мустахаб иш-амал-дар бар.

Курман айттан мурунку арапа кїнїнїн єзгєчє артыкчылыгы бар. Анткени ажылыктын негизги тїр-кїктєрїнїн бири болуп эсептелген вакфа (Арафат тоосунда туруу) ушул кїнї аткарылат. Ал кїнї дїйнєнїн тєрт тарабынан ажылык милдетин єтєгєнї келген момун-мусулман-дардын баары Арафат тоосун-да топтолушуп, Аллага жалынып жалбарышат. Арафаттагы мындай кєрїнїш мусулмандардын бирим-дигин жана диндеш боордоштукка єзгєчє маани бергендигин ачык-айкын айгинелейт. Диний адаби-яттарда негизинен арапа кїнї деп курман айттан (бир кїн) мурунку кїн (зул-хижжа айынын тогузу) айтылганы менен азыркы учурда элибизде орозо айттан мурунку кїн (рамазандын акыркы кїнї) да арапа кїнї деп айтылып келет. (Ошондой эле айрым жерлерде рамазан айы-нан мурунку кїндї (шаабан айынын акыркы кїнї) да арапа кїнї деп ай-тылып жїрєт).

АрАпА Кїнї:1. Бул кїндї кайдыгерлик, жалко-

олук менен єткєрїп ийбестен, айт-ты утурлап изги (салих) амалдарды,

ошону менен бирге зикир, дубалар-ды кєбїрєєк аткаруу керек.

2. Айрым жерлерде бул кїндєрї Куран окуп, сообун єткєндєргє багыштоо сыяктуу жакшы жєрєл-гєлєр орун алып келет. Бирок, Ку-ранды айт-арапа кїндєрї гана окуп, маркумдарга багыштоо їчїн гана тїшїрїлбєгєндїгїн эсибизден чы-гарбообуз зарыл.

АйТ Кїнї:1. Таў заарынан эртелеп туруп,

мїмкїнчїлїк болсо толук бой даа-рат алуу (гусул алуу), болбосо даа-рат алуу,

2. Таза жана жакшы кийимдерди кийїї

3. Жыпар жыттуу атырларды (ми-салы миск) колдонуу

4. Мечитке же айт намазы окула турган жайга бараткан кезде орозо айтта купуя, ал эми курман айтта бол-со їндї чыгарып такбир айтуу муста-хаб (же мандуб) болуп эсептелет.

5. Орозо айтта айт намазына жєнєєрдєн мурун таттуу нерселер-ден же тамак-аштан ооз тийїї шарт болсо, ал эми курман айтта болсо айт намазы окулганга чейин тамак-аштан ооз тийбєє мустахаб. Антке-ни, ал кїндїн алгачкы ооз тийген тамагы катары союлган курмандык-

тын этинен жеш абзел.6. Айт кїнї Алла Тааланын биз-

ге берген нээматтарына шїгїр келтирїї максатында майрамдык маанайда болуу жана мїмкїнчїлїк-кє жараша кєп-кєп кайыр-садага берїї, битир садагасын болсо айт намазына дейре берїї да мустахаб иш-амалдардын катарына кирет.

7. Айт кїндєрї бей-бечара, ка-рып-мискин жана жаш балдар-дын да кєўїлїн кєтєрїп, аларга да майрамдык маанай тартуулоо максатында белек-бечкек берїї же колдоруна момпосуй ж.б.у.с. нерсе-лерди карматуу,

8. Бири-бири менен таарынышып калган адамдарды элдештирїї да жакшы иштерден болуп эсептелет.

9. Момун мусулмандарды майра-мы менен куттуктоо, алардын кур-мандыктарын жана жакшы амалда-рын Аллах кабыл кылуусун тилєє.

10. Тууган-урук, кошуна-колоў, жакшы алыш катыштарын їйїндє даам сыздыруу.

Курман айт майрамында айт на-мазынан кийин кудурети жеткен адамдар курмандык чалышат. Кур-мандык чалуу колунда бар (мал-мїл-кї нисаб єлчємїнє жеткен) адамдар

їчїн важиб болуп эсептелет.

АйТТоонУн АДепТериАйт кїндєрї мусулмандар бири-

бирин куттукташып, бири-бирин зыярат кылышып айтташат. Барган жерлеринен албан тїркїн даам та-тышып, шариятка шайкеш майрам-дык маанайда шаўдуу єткєрїшєт. Айт кїндєрї адал жолдун алкагын-да ар кандай майрамдык иш-ча-раларды, оюн-зоокторду єткєрїї абзел. Бул жерде айта кетчї нерсе, калайык-калкыбыздын арасында «айт кїнї жети (кээ бир жерлерде жетимиш) їйдї кыдыруу керек экен» деген сєз кеўири жайылып кеткен. Ал эми Ислам дининде айт кїнї мын-ча, же тїкїнчє їйдї кыдыруу керек деген тїшїнїк да, буйрук да жок.

Айт намаздарынан соў кутпа-лар айтылып бїткєндєн кийин їйгє келгенде Алланын ыраазычылыгы їчїн тєрт рекет намаз окуу сїннєт болуп саналат. Бирок, айт намаз-ынан мурун эч кандай нафил намаз-дар окулбайт.

Айт кїнї тїнкїсїн колдон кели-шинче зикир, тасбих, тообо, истиг-фар, дуба жана ибадат кылуу менен єткєргєн жакшы.

Айт намазынан кийин жамаатты, тууган-уруктарды, тааныштар-ды айт майрамы менен куттуктап, аларды зыярат кылуу шариятта буйрулган да, макталган да иш-амалдардан.

Анткени, Ислам дини-нин башкы максаттарынын бири – мусулмандардын биримдигин бекемдєє. Му-сулмандардын арасындагы биримдик, бири-бири менен болгон тыгыз байланыш ту-уган-уруктар менен жамаат-тын ортосундагы жылуу ма-миленин болуусунда жатат. Тууган-уруктар менен дос-тааныштарды зыярат кылуу, алар менен жылуу мамиледе болуу, ал-акыбалын сурап туруу динде «сила-у рахим» деп аталат.

«Сила-у рахим» же бол-босо тууган-уруктар ме-нен болгон мамиленин башында, албетте ата-эне турат. Ошентсе да «сила-у рахим» ата-эне менен гана чектелбейт. Тууган-урук-ка кїйїмдїї, алар менен жылуу-жумшак мамиледе болуу, ошол эле учурда ту-угандарга гана эмес бардык кедей-кембагалдарга жана мусапырларга да жакшылык кылуу, алар менен жакшы мамиледе болуу керектиги бул майрамдын маўызы ка-

тары эсептелет десек болот. Муну Курандагы «Ким ыры-скысынын мол, ємїрїнїн узун болуусун кааласа, туу-ган-уруктарына жакшы ма-миледе болсун (сила-у ра-химди аткарсын)» (Бухарий, Адаб, 12) хадиси айгинелеп турат.

КУРМАН АйттА КАНДАй жАНДЫК СОюУ КеРеК?

Айт кїнї мусулман, акыл-эси жайында, балакатка жет-кен, тийиштїї мал-мїлккє ээ, тактап айтканда, дїнїйє-оокаты 1800 долларга жет-кен же андан ашкан адам курмандык чала алат.

Курмандыкка тємєнкї жандыктарга уруксат:

• кой, эчки (1 жаштан жо-

гору), • уй (2 жаштан жогору)• тєє (5 жаштан жогору)

чалынат.Курмандыкты биргеле-

шип чалууКой-эчкиден бир гана

курмандык болот. Ал эми уй жана тєє тїрїнєн болсо эў кєп жети курмандык болот. Демек, кой-эчкини бирге-лешип эмес бир гана киши чалышы керек. Уй же тєє тїрїндєгї курмандыкты эў кєп жети киши биргелешип сойюуга болот.

Курмандыкты чалуу эрежелери:

— Курмандык малды со-юла турган жерине жулкуп-улкубай алып баруу кажет.

— Малды мїмкїн болсо єз ээси сойгону дурус. Мїм-

кїн болбосо дайындаган єкїлї соет.

— Малды сое турган адам курмандыкты кыбыла тарап-ка карата жаткырып, «Бис-миллахи Аллаху акбар!» деп мууздайт. Курмандыктын ээси жанында туруп тємєнкї аятты окуйт: «инна солаатии ва нусукии ва махйаайа ва мамаатии лиллаахи роббил-ааламиина лаа шариика лаху» (Анаам сїрєсї, 162). Аяттын маанисин дуба ире-тинде да айтса болот. Аяттын мааниси тємєнкїчє: «оку-ган намазым, курмандыгым жана башка ибадаттарым, жашоо-ємїрїм жана єлїмїм ааламдардын эгеси Алла Та-ала їчїн гана. Анын эч бир шериги жок»

— Шариятка ылайык му-уздоо їчїн мал-жандыктын дем алуу тїтїгїн (кокосун), кызыл єўгєчїн жана бул экєєнїн жанында орун алган эки кан тамырды (кїрєє та-мыр) кесїї зарыл.

— Малды єткїр бычак менен мууздап, жаны чык-канга чейин башы дене-синен бєлїнбєшї керек. Ошондой эле жаны чыккан-га чейин терисин сыйрыбай туруу зарыл.

БиЛиП АЛЫўЫз:— Жапайы жаныбарлар-

ды, анын ичинде жапайы кийиктерди жана тоок-єр-дєк сыяктуу канаттууларды курмандыкка чалууга бол-бойт.

— Союла турган жан-

дыктар чоў, семиз болушу шарт. Оорукчан, кулагы ке-силген, аксак, мїйїзї сын-ган, куйругунун жартысынан кєбї, о.э. кєпчїлїк тишинин жок жана эмчегинин учтары кесик болгон жана бир кєзї сокур, ылаўы бар, аксак же кєтєрїм жандыктар курман-дыкка чалынбайт.

— Курмандыктын этин їчкє бєлїп, анын бир бєлїгїн їй-бїлєсїнє калты-рып, экинчисин тууганда-рына, жоро-жолдошторуна, їчїнчї бєлїгїн кедей-кем-багалдарга таратуу керек. Союлган жандыктын этин єз їй-бїлєсїнє калтырса да болот. Колунда жок, кедей-кембагалдарга же жетим жесирлерге, айтор, жардам-га муктаж адам баласына та-ратса да кєп сооп табат.

— Союлган малды сату-уга же єзїнє эле кайра ки-реше алып келчї башка бир

нерсеге жумшоого шариятта уруксат берилбейт. Курман-дыктын этин же терисин єз ээси сатса, андан тїшкєн ак-чаны кайыр-садага кылышы керек.

— Касапчынын акысы курмандыктын этинен бе-рилбейт. Ага єзїнчє акча тєлєп берїї кажет.

— Курмандыктын этинен мусулман эместерге да бер-се болот

— Курмандык чалууга милдеттїї адам курмандык чалбай айтты єткєзсє, анын мойнунан бул милдет тї-шпєйт.

— Курмандыкка чалын-чу мал тууса, баласы менен кошо мууздалат. Эгер баласы мууздалбаса, анын наркы са-дага иретинде берилет.

— Курмандык чалуунун ордуна анын акчасын садага иретинде берїї курмандык болуп эсептелбейт.

Айт жана анын маани-маўызы

Майрам маўызы

Даярдаган: Бакыт МолДАлиев

Ноябрь, 2012 г. №26 www.birge.ru

Бешбармак тєрт тїлїк малдын (жылкы, уй, кой, эчки) ошондой эле кийиктин (аркар, кулжа, бугу, элик) жаўы союлган же сїрсїтїл-гєн этинен жасалат.

Бешбармак менен кошо чыныга чык ку-юлат. Бешбармак желип бїткєндє сиўимдїї болуш їчїн суусундук (ак серке, чай) бери-лет.

Бешбармакты кол менен жесе даамдуу болот.

Бешбармак – кыргыздын кадимки эле “беш” анан “бармак” деген сєздєрдїн кошул-масы.

Бешбармак бїгїнкї кїндє наарындан бєлїнїп чыгып, єз алдынча тамак катары ка-лыптанган. Эзелки оокат наарындын тїзмє-тїз уландысы болгон, жалпысынан, жасалыш ыкмасы боюнча наарынга окшоп келгени менен, ага зарыл болгон азыктардын кура-мы кєбєйї, тактап айтканда, тууралган этке кесме, сарымсак(чеснок), сабиз, тїрп, поми-дор, калемпир-мурч сыяктуу татымалдар менен жашылчалардын кошулушунан улам калориясы жогорулап, даамы жакшырып, єз алдынчалыкка ээ болгон. “Бешбармак” деген ат єткєн кылымдын отузунчу жылдар-дын башында гана колдонула баштагандыгы, адегенде кол менен жегендиктен тамаша иретинде “бешбармак” десе, кыркынчы жыл-дары ушул ат мїлдє кыргызга тарап кеткен. Бирок, бїгїнкї кїнї да бешбармакты кол менен аздектеп жегендер анын єзгєчє даа-мын сезе алышат. Негизи эле термин катары бул сєз тамакты жеш ыкмасы боюнча кабыл алынгандыгы башка тилдерде да белгиленет, анткени, жогоруда айтылгандай бешбармак-ты кєпчїлїгї азыркыга чейин кашык менен

эмес, кол менен жешет.

Made in KGКыргыздын бул сый тамагы

ошол эле мезгилде єзбек, казак элдерине, андан нары башка тїрк тилдїї калктарга(татар, башкыр, ж.б.) жайылып, улуттук тамак катары калыптан-ган. Бизде бешбармакты айрым жерлерде “тууралган эт” десе, казактар “бес бармакты” айрым жерлеринде жєн гана “эт” деп аташат. Башкыр, татарлар “бишбармак”, каракалпак-тар “дурама” дешсе, ногойлор “турома” деп аташат.

Бїгїнкї кїндє кыргыз элинде бешбар-мактын тємєнкї тїрлєрї кездешет:

- Жылкынын этинен бешбармак,- Бодонун этинен бешбармак,- Алашак бешбармак,Селделїї бешбармак (келдемиян, ак

дєбєгє окшош, чучкту їстїнє “селде” кылып туурайт),

- Мээленген бешбармак,- Ич эттин бешбармагы,- Кайберен этинен бешбармак,- Жаш малдын этинен бешбармак,- Сїр бешбармак,- Балык бешбармак (Ысык-Кєл)Камыры кесме жана тїз бурчтук (тєрт

бурчтук) тїрїндє кесилет. Бешбармак кээ бир тїрк тилдїї элдердеМисалы, башкырлардын бешбармагында

картошка баштаган башка жашылчалар да кошулуп, камыры ромбик тїрїндє кесилип, кой этинин ордуна кєбїнчє тоок эти менен жасалса, єзбектердин Ташкент аймагында эт, камыр менен кошо куйрук да аралашкан

тїрї кеўири колдо- нулат. Ошол эле башкырларда бешбармактын камыры чоў-чоў ромбик тїрїндє кесилип эттен бєлїнїп єзїнчє жыгач идиште берилет.

тАМАКтЫН КЄРКї эт МеНеНЭттин ордуна же эт менен кошо жылкынын

чучугу, казы-карта, айрым учурларда єпкє -боор кошо тартылат. Салтка ылайык кыр-гыздарда кєбїнчє бешбармакты їй-бїлєлїк майрамдарда, сыйлуу конок келгенде жаса-шат. Бул їчїн кой союп, аны жиликтеп сууга кайнатып бышырат. Этти бышыруу эркек адамдын милдети болсо, камырды келин-ке-сектер жасашат. Бешбармак берилээр алдын-да эттин шорпосу ар бир адамга єзїнчє пи-алага куюлуп, ал эми этти 12 жиликке бєлїп берилет. Эгерде мейман 12ден кєп болсо їй ээси дагы бир кой союуга туура келет же ко-шумча кайнатылып бышкан жылкынын эти аралашытырылат. Жиликтерден сырткары койдун башы кошо тартылат. Бешбармак же-лип бїткєн соў ак серке берилиш салт.

ОўОй ООКАт эМеСБїгїнкї кїндє бешбармактын бир нечеле-

ген рецепттери бар. Жогоруда айтылгандай айрымдар балыктан, картошкадан, тооктон да бешбармак жасашканы менен салттуу, чы-ныгы бешбармак эт жана камырдан турушу

керек. Бул тамакты нарыдан-бери кылууга мїмкїн эмес, аны даярдоодо бир нече про-цесстер талап кылынып, даяр болгончо бир топ кїтїїгє да туура келет. Жылкы этинин ордуна кой эти кошулуп жасала турган болсо, анда анын кабыргасы жакшы болот.

Даярдаган Бакыт МолДАлиев

Кыргыз даамдары

Байыркы элибиздин жа-шоо-тиричилигинде ар бир муундун орду, ыйман, адеби єзїнїн туштугун аныктайт. Улууга улуудай, кичїїгє кичїїдєй, теўтушка теў-туштай мамиле кылуу асыл каада-салтыбызда укмуштай айтылат.

Ошонусу аркылуу айкєл элдин мурасы бабалардан бери сакта-лып, изден тайбастан аткарылган. Мєєр баскандай болгон. Ыйман, адеп, абийир, ахлак жаш озгєчєлїк-тєрдї тандабаган. Бардыгына бир-дей, анны «ич ара жїзєгє ашыруу мыйзамы кагазга жазылбай эле кїчтїї сакталган. Бешкєкїлдєр, бийкечтер – кир кол менен карма-бастар. Сырдашы – кайын жеўе-лери, єз жеўелери. Адептїї, эстїї ыймандуу жеўелери єз энеден, кайын энеден кийинки таалимдїї, таасирдїї тарбияны берїїчїлєр. Акылсыз жеўил ойлуу жеўелер – кайын кызын жардан тїрткєндєй абалга келтиргендер. Кыз тагдыры жеўелердин ошол сапаттарына да байланышат. Азыркы шарт ойдо жок жо-руктарды пайда кылды. Жїгєнї жок атка окшош, айрым уул-дар кочєдо сїйлєшїп жїргєн кыз-ын їйїнє алып келет. Кыз да келин болоорун билдирет. Таў калыштуу нерсе: єзїбїздї єзїбїз кордоп от-урбайбызбы?! Жаштарыбыз кайда баратат? Кыргыздын баба-бубалар-дан келе жаткан адеби кємїлдїбї?

Биринчиден, биз єзїбїздїн эл-дик маданиятыбызга умтулуп, анын

асыл жактарын кайра жаратабыз, унутулган тїрїн кайра калыбына келтиребиз, ал їчїн иликтєє-изил-деє иштерин жїргїзєбїз деп айкын максатыбызга тємєндєн єйдєнї карай єкмєтїбїзгє дейре талап-танып жаткан шартта эмне деген жорук?! Жаштарда ийменїї, уялуу, элге-журтка кеп болуу буюрбайбы? Бул батыштын кунарсыз, жарым жы-лаўач цивилизациясын бешиктен бели чыга элек жаштарыбыз кууп кетїїсї.

Энелерчи?Экинчиден, кїнєє энелеринде

да, чоў энелеринде да, тайэнеле-ринде да кєрїнїп турат. Аларга шыпты кашкасы: «Жигитим бар, силерге корсєтєм» -деген кызына, небересине, жээнине жетине албай жатпайбы, езїнїн жеўил ойлуулугу башына жетип отурбайбы. «Кызым, неберем, жээним кїйєє тааптыр», - деп сїйїнчїлєгєн байкуш энелер да бар! Ушунун єзї энелердин шору! Эми андан тєрєлгєн балапандар уяда эмне кєрсє, учканда эмнени алары єзїнєн єзї белгилїїдїр…

Їчїнчїдєн, «шарт ошондой, жеке эле менин кызымбы? Баланчанын

кызы деле шуркуя болуп жїрбєйбї? Ага караганда кызым ачык айтып, ак сїйлєп отурбайбы? Мунун эмнеси жаман. Тим кой, аман эле болсо биз їчїн ошол олжо», – дечїїлєр бар.

Тєртїнчїдєн, бизде «Єзїў бил, билбегенди башкадан їйрєн, таа-лимин ал, турмуш кєчїнєн калба, эл менен бир жїр», – деген накыл сєз бар. Улуулардын нускоолорун мин-тип эске тїйїї гана эмес, этибарга алуу жоюлду. Бул да эне-атанын баш терисине шартташат.

Бешинчиден, табиятыбызга жат кєрїнїїчї жардыктар кап. Эне, кыз ошону кадала тиктейбиз. Те-лекєрїїдє да жаш єзгєчєлїктєр ылганбайт. Жапырт жалпак олту-рат. Уятына чыдай албай, жан ди-

лин таштап карап жатканда езїў коомайсыздана, туруп кетїїге туу-ра келет.

Илгери кыздардын адеби орундуу эле. Аларды ез їйїнєн кєрїїчї, же кыз оюндарынан кєз кырын салуучу. Кєєнїнє жак-са ата-энелери аркылуу жуучу тїшїїчї. Жигиттер кыз тандоодо жоро-жолдоштору менен акырын баруучу. Минтип алуу колуктусун «Мен ушуга їйлєнєм, албасам му-унам, 9- кабаттан ыргыйм, кєлгє чєгїп, Нарын сууга агып єлєм» – деген эмес. Кыздар: «Келин болуп ушул їйгє келем. Мени уулуўар албаса, боюмда бар, уу ичем» – дечї эмес. Чоў энелери менен улукташ байбичелер небелерине жеўкетай жечїдєй жеўелик мил-дет аткарган эмес. Андай байби-челердин башында бир чымчым акылы жок?! Ошол небелерден укмуштар чыгууда:

«Кєзї єтїп турат иўирден,Кєп жигитке сєз берип.Жїрєгї жїзгє тилинген,Жашабай жатып башкага.Райкан маркум айткандай,«Лекция» окуйт сїйїїдєн». (Бай-

дылда)Арийне, жеўенин да, эненин да,

чоў эненин да оз орду бар. Алар балдары, небелери алдында жеўил баа болбошу тийиш.

ЄзїБїз жАСАйБЫз!

Бул рецепт їчїн кой союштун кереги жок, эт сатып алабыз:

(500гр. салмактагы бешбармак чыгыш їчїн)

Керектелїїчї азыктар:1. Койдун сулп эти - 250 гр.2. Ун - 150гр.3. Тоголок пияз - 75гр. 4. Ысык шорпо - 150гр.5. Кара мурч

Даярдоо ыкмасы: 1. Койдун бышкан эти майда тууралат.2. Ундан камыр жууруп жука (1-1,5мм)

жайылып, кесме кесилип, шорпого бы-шырылат.

3. Бышкан кесмеге чык менен майда тууралган койдун эти кошулат. Бул тамак менен кошо кєк чєптєр менен кошулган шорпо же аксерке тартылат.

4. Чык даярдоо: кайнап турган шор-понун майын бир аз сорпосу менен кал-пып алып ага абдан жука (тегерек тїрдє) тууралган пияз кошулат. Табитке жара-ша мурч кошулат.

Ак серке даярдооСїзмє же курутту жылуу кайнак сууга

чылап коюп, эзип, эт бышкан ысык шор-пого кошсо ак серке даяр болот.

Майда тууралган эттен жасалган кыргыздын эў сый тамагы. Бышкан эт тууралып, эттин шорпосуна бышырылган кесме жана майлуу чык аралаштырылып жасалат.

АтА-эНеЛеРГе

«УУЛДАН Уят, КЫзДАН КЫЛЫК КетКеНДе»

7Ноябрь, 2012 г. №2 www.birge.ru

Зов предков

Студиябызда

к а н ы б е к И м а н а л и е в

К А Г А Н А Т

Б е л ы й

к а л п а к

«БиРГе» - жашоо сїйїї менен керемет, сїйїїнїн арты баш кошуу дегендей Москвада иштеп эле жїр-бєстєн їйлєнїп, турмуш жолун баштап їй-бїлє курууга жетишкендери да бар. Келиўиз Москвада їй-лєнїї тойлор кандай єтєт. Сизге кабар берип єтєлї.

Албетте, шартка ылайык єтєт баары окшош єтпєйт, ошентсе да єтїп жаткан тойлорду мисал катары айталы.

Тойго кадимкидей эле чакыруу кагазын тойго келчї конокторго жєнєтїшїп той кїндї белгилеп алгандан кийин жєнєтїшєт. Той кїнї эрте менен кїйєє жолдо-штор чогулуп, кыз тарапка жеўе-лери менен лимузин менен барып калышат. Эми кыз жакта болсо, алар да шартка жараша жашаган батирлерине дастаркон жасап жетишип калганы каалагандай ата-бабанын салтын улап, тойду кєркїнє чыгарышат. Албетте ата-эне, куда-кудагый дегендей, анан жеўелерсиз той єтпєйт. Же би-рєєсї жеўе боло калат. Ошентип той кызыгы менен уланып кызды алып чыгып кїндїзї Москванын кооз жерлерин айланышып сїрєт-кє тїшєт. Алар барчу жайлар, чї дегенде эле, Кремльге, Кызыл Аянтка барышат. Андан ары убак-тысына карап Воробьевы горы, ВДНХ, Парк Победы, Царыцино же Москванын дарыясындагы те-плоходдорго тїшїп сейилдешет. Баса, айта кетчї нерсе бул жактын атуулдугун алган той ээлери ЗАГС бєлїмдєрїнєн каттоодон єтїшєт. Анан да бул кїнї эрте менен эрте тойго коноктор келгенге чейин шаардагы мечиттерге барып мол-додон нике окутуп келишет да анан тойду баштайт. Кїндїз кїн шампансыз єтпєйт, шаўдуу єтєт, бирок шампанды лимузиндин ичинен чачып ачсаў жєє калып калышыў эч сєз эмес. Анткени, лимузиндин шопуру кыргыз эмес,

кыргызча мамилени тїшїн-бєйт ачуусу келсе лимузинде тойлоп жїргєн 20-30 киши-нин баарын ошол жерден тїшїрїп кетип деле калат. Албетте, кыргыздар да ан-чалыкка барбайт деўизчи. Ошентип кїндїз кїнї 20-30 адам лимузин менен Москванын кооз жайларын айланып кечки саат 5-6га ресто-ран, кафеге келип кечки бєлїгїн баштайт. Мына ушул жерге анан бардык конокторду чакырып та-мада тойду алып барат. Ашыгы ме-нен тойго чакырган коногум кєп эле деген 150 адам чакыра алат. Ал да кєптїк кылат. Орто эсеп ме-нен 70-80 киши тойго келет. Эми мындай жерге келгенде тим эле Кыргызстанда жїргєндєй эле се-зип кетесин. Анткени, дастаркон кыргызча жасалып, дїйїм, шер-бет, мейизине, чучугуна чейин коюлуп, керек болсо жылкы сой-гонго да жетишип калганы бар. Болбосо жєн эле бир койду союп шорпосун тартып, самсы, боорсо-гун, ашын, беш бармагын берип аягында эт тартуулап эў сыйлуу конокко койдун башын тартуу-лайт.

Капчыгы кїчтїї болсо, Кыр-гызстандан белгилїї ырчы жыл-дыздарды да чакырып калышат. Той тамаданын айтканы дегени менен болуп оюн, ыр-бийлер менен коштолуп, кечки саат

11-12лерде бїтїп метро жабыла электе кетип калалы деп, калга-ны такси кармап кетишет. Албет-те, кєп кызууланып кеткен кєк муштумдар кїч сынашып калга-ны да жок эмес. Той мына ушун-дай кєрїнїштє єтєт. Акыркы мезгилдерде кыргыздардын ач-кан кафе-клуб, ресторандары да кєбєйїп элїїнїн тегерегине же-тип калыптыр. Демек, бул жагы-нан єнїгїї бар. Буга тїрткї эмне болду эле? Албетте, жогоруда жазгандай той-мааракелер се-беп болуп кєбєйїп жатат. Орто эсеп менен Москвада ар апта сайын 3-4 той єтєт. Ар кимиси алына жараша элди чакырып да-

стар-кон жайып,

ага тапканын чачып, ыраазы кылып, аягында элдин батасын алып мак-

сатына жетишет. Анткени, элибизде жакшы макал бар эмеспи «бата ме-нен эл кєгєрєт» деген.

Ошентип, той ээлери орто эсеп менен тойго канча акча ко-ротту дейсиз?• Чакыруу кагазы 80 даана – 5000 рубль• Кїйєє баланын кийимине – 20 миў рубль• Келиндин ак кєйнєк, фатасы, чач жасалгасы -30 миў рубль• Лимузин 20 орундуу 5 саат – 25 миў рубль• Кой 1 даана – 6000 рубль• Кафе –ресторанга 70 кишиге – 90-100 миў рубль• видеокамера 6-7 миў рубль • Комузчу – 2 миў рубль• Аккордеон – 2 миў рубль • Бийчилер – 3 миў рубль

Жана башка тойго керектїї буюм керектєєлєрї менен 10 миў кетсин дейли

Жалпысынан, бул орто жана тємєнкї эсеп менен эсепте-генде 200 миўдин тегерегинде болот экен. Албетте бул эсеп келишим баада гана жїргїзїл-гєн эсеп деўизчи, болжол ме-нен Москвада їйлєнїї тойлор ушундай тїрдє, ушунча эсеп менен єтєт. Тоюўар тойго улансын!

Мадина жАпАровА

жакшы єсїп, жетилип, жигердїї иштеп, ден соолук чыў болуш їчїн жакшы жана туура тамактануу керек.

Себеби, жакшы тамактануу-ор-ганизмди керектїї заттар менен чыўдап, кєптєгєн оорулардан сактайт. Адам баласы эптеп эле карын тойгозуш їчїн тамактаныш эмес, энергияга толгон, иммуни-тетти кїчтїї, сергек жашоо їчїн тамактануусу керек. Андыктан, та-магыўыздар таттуу болсун!!!

Начар тамактануудан адам:• Шайы кетип, чарчайт;• Табити жоголот;• Кан аздык, анемия оорусу

байда болот;• Адам оозунун эки тарабына

жаралар чыгып, кургашы мїмкїн;• Ой жїгїртїї начарлап баш

ооруйт;• Чачтар суюулуп, єўї єчєт

жана тїшє баштайт;Тємєндєгї кєйгєйлєрдїн баш-

ка да себептер бар, бирок кээде начар тамактануудан, оорунун кїчєп кетишине алып келген учурлар да болот.

• Ич єтїї, зат алмашуунун на-

чарлашы;• Жугуштуу оорулардын

кєбєйїшї;• Кулак зыўылдоо;• Тиштин бїйлєєсїнїн каноосу

же кызарып ооруусу;• Ашказандын жакшы иште-

бєєсї;• Теринин кургап кесилиши;

жїрєктїн катуу согушу;• Тынчы кетип, жини бат келїї

же акылдан адашуу оорууларына чалдыгуу;

• Кара сарык (боор циррозу) болуу.

Ар тїрдїї аш болумдуу тамак-аш адамды оорудан гана сактаба-стан, дененин оорууларга каршы кїрєшїї жєндємдїїлїгїн жо-горулатат. Ошондуктан ооруган адам аш болумдуу тамакты ар дайым каалап, каалабаса да жеп турууга тийиш. Аш болумдуу та-мак бейтаптын тезирээк айыгып кетишине шарт тїзєт. Жаш бал-дардын жакшы тамактанбай жїр-гєндїгїн, анын кол булчуўунун жоондугу кєргєзєт.

Эгерде, бир жаштан єткєн ба-ланын кол булчуўунун жоондугу 13,5 см.ге жетпесе, анда бала на-

чар тамактангандыктан организ-минин начарлап жаткандыгын билдирет.

НеГизГи жАНА КОшУМЧА АзЫКтАР

Дїйнє жїзїндєгї элдердин басымдуу бєлїгї бир єўчєй, арзан азыктарды жешет. Жаша-ган аймагына жараша, кїрїч, жїгєрї, таруу, буудай, картошка болушу мїмкїн. Мындай негизги азыктар адатта денени кїндєлїк азыктар менен гана камсыз кыла алат. Бирок ага карабай кошумча азыктар абдан керек.

Аларды кїндєгї негизги азыктарга кошуп керектєє керек. Негизги азыктарга єсїмдїк майы, шекер, бал сыяктуу дененин єсїшїнє пайдалуу жана жогорку сапаттагы азыктарды пайдалануу керек.

1. Колдон келишинче, буур-чак, сїт, жумуртка, жер жаўгак, балык жана эт сыяктуу организ-мдин єсїшїнє жардам берїїчї азыктарды тамак-аш катары ар кїнї колдонуп туруусу зарыл.

2. Кызгылт-сары же сары тїстєгї мємєлєр менен жер же-миштер сыяктуу организмди ар тїрдїї оорудан коргоочу азыктарды да пайдаланып туру-уну эстен чыгарбоо керек. Мын-дай тамак-аш денени керектїї витаминдер жана минералдар менен камсыз кылып турат. Эгер-де, кубат берїїчї азык заттарды керектїї єлчємдє ала электе, бала тамактан баш тартса, анда ал арыктап, алсырай баштайт.

тУУРА тАМАКтАНУУ ДеН СООЛУКтУ ЧЫўДАйт

Їйдєгї дасторкон їстїнє ко-юлган тамак - аштар, їйбїлє ден соолугун чыўдай тургандай бо-луш керек. Башкача айтканда, витаминдерге, минералдарга, белок ж.б. бай болушу керек. Ар бир кожойун їйїнє белгилїї азыктарды алып жатканда кай-сыл азыктын, кандай пайдасы бар экендигин жакшы билип алу-усу керек. Ошондой эле кєўїл бу-руучу дагы бир маселе, алынган тамактын калориясы. Алынган азык - тїлїктєрдїн сырттында жазылган калориясына кєўїл буруу керек. Албетте, калориясы жогору болгон азыктарды алуу керек. Калория адамдын алсыро-осуна жол бербейт. Бирок азыркы демократия убагында кєптєгєн сатылып жаткан азыктардын, сырткы кєрїнїшї гана єзгєрбєсє сапаты жактан єзгєрбєй жатат.

БЫЛА ПОзДНяя ОСеНь...То было время первоначала, когда еще

воронье не научилось каркать. От чистой души родилось ак бата – благословение. От ак бата родилось благое слово. От до-брого слова люди переходят к добрым делам.

Вон те белые ледники – светлый мир, подаренный нам Тенгри. Человек прихо-дит в мир с криком, напившись молока, перестает плакать.

Всю жизнь мы обретаем силу от бла-гословения белобородых аксакалов и се-довласых матерей.

Каково… Даже змею, вползшую в жи-лище и брызжущую ядом, кырыз провожа-ет с миром, напоив ее молоком.

Возлюбленных встречают у белого по-рога с пожеланиями светлой любви.

Исстари желали юноше, чтобы не спа-дал с его головы белый калпак, а девушке, чтобы не спадал с головы белый элечек.

От рождения до самой кончины сын кыргыза носит белый калпак, как светлое знамение.

Кисточка на ак калпаке – перья сокола. До Умай-Эне наши предки поклонялись гордым пернатым. Как же иначе, это ведь корни наши…

Ак калпак имеет четыре угла – это четы-ре стороны света.

Верх калпака – высь Тенгри. Углы калпа-ка – вершины гор белоснежный Ала-Тоо.

Два орнамента спереди – знаки Умай-Эне.

Чудо и только ак калпак… Весной за-щищает голову от дождей, летом хранит от зноя, осенью – ветрам преграда, зимой – от морозов защита.

Если в пути человек захворал, стоит по-нюхать калпак, все болезни уходят. Потому зимой и летом кыргыз не расстается с этим головным убором.

… Калпак малого ростом делает выше и увереннее.

…Верхового – еще более возвеличи-вает.

… Переднее раздвоенное крыло кал-пака устремлено вперед.

…Это знак целеустремленности.Почитай как святыню ак калпак, остав-

ленный нам в наследство предками.Не пожалей потом, что не ценил его и

не сумел вдоволь надышаться воздухом Отчизны!

Таково наставление предков. Не бросай ак калпак в небо.Вешай его повыше.Не меняй его ни на какие дары.Ак калпак можешь подарить только

верному другу!Да не разольется наше молоко…Пусть приносит верблюдица только бе-

лый приплод!Да не падут ак калпаки с наших голов,

пока они на плечах!

Москвада їйлєнїї тойлор канчага турат?

тУУРА тАМАКтАНУУ жАНА ДеН-СООЛУК

ДеН СООЛУК БУРЧУ

Ноябрь, 2012 г. №28 www.birge.ruОкурмандардан кат

Саламатсыздарбы, урматтуу «Бир-ге» гезитинин кызматкерлери.

Мен кесибим боюнча тигїїчїмїн, кєр тирилик деп эл катары жолдошум менен Москвага иштегени келгемин. Учурда Москва шаарындагы ири швейный цех-теринин биринде тигїїчї болуп иштейм. Мен сиздерге кайрылуумдун себеби, си-здердин гезитиўер аркылуу бїтїн кыр-гызымдын кыз-келиндерине эркектерге алданбыла айланайын кыздар деп айткым келип жазып олтурам. Бул максатымды ишке ашыруум їчїн сиздердин чоўдон-чоў жардамыўыздар керек. Ушул катым ге-зит бетинен жарык кєрєт деген їмїтємїн. Акыркы он жылдарда деги эле ойнош ойногон эркектерибиз толуп кеткен ага биздин кєз карашыбыз илгеркилердин сєзї боюнча «Кунаажын кєзїн сїзбєсє, бука жибин їзбєйт» деп эле бир гана аял затын кїнєєлєп алганбыз. Негизи антип ойлогонубуз бир жагынан туура эмес тура. Бул жерде эркектерибиз деле кїнєєлїї десем жанылышпайм. Себеби, акчасына чиренип, мансабына кєпкєн эркектери-биз, жашы бир канчага барып калганын сезбестен балдары теўдїї кыз келиндерге ар нерсени сунуштап жатып тузагына ил-дирип кызыгы кеткенден кийин эптеп бир шылтоону айтып араны ачык кылат тура. Анда сєз башынан болсун.

Жумушум башка метродо болгондуктан метродо кєп эле жїрєм, адаттагыдай жу-муштан чыгып метродо поезд кїтїп туруп ары жакта ошончо эл турганын сезбеген-дей єзїн басалбай солкулдап ыйлап турган єў десе єўї, келбети да єзїнє жарашкан, токтоо кызга кєўїлїм тїштї, кыязы ал да поезд кїтїп турат, бирок, ушунчалык ич ичинен сыздап ыйлаганы кєргєн жанга даана эле байкалгансыйт. Аўгыча биз кїт-кєн поезд да келди, вагондо эл аз болгон-дуктан ар ким каалаган орундарга отуруп жатты, мен негедир ошол кызга боорум ооруп анын кайгысын теў бєлїшкїм кел-ди. Акырын кайрылдым сиўдим бир же-рин ооруп туурабы?- деп сєз узатсам жок дегендей кылып башын чайкады. - Анан жакындарын тынчпы деги, эмне ыйлап жатасын десем, ал кадимки мени жакын эжесине ыйлагансып кучактап алып бур-курап ого бешбетер ыйлап кирсе болобу. Унчукпадым ичинде кыйнап жаткан бїгїн чыгарып алсын деп. Ошондо оюма нелер гана келбеди бирок мага бул жаш кыздын ыйы табышмак болуп турду. Бир убакта - эже жашоодон тойдум жаныма кас кылгым келет, эми мага жашап эмне дейт. Эмнеге антип атканына тїшїнбєгєн жаным акыры вагондон тїшїп кеўири сїйлєшєлїчї деп сунуштадым. Тїштїк ошондо гана ал кебин баштады.

- Москвага келгениме бир жарым жыл-дай болгон, келгенденден бери жумуштан башым чыкпай он беш кїндє он кїндє бир эс алып уйкуга зар болгон жаным ал кїн-дєрї уйку анан бїтїрє калыў деген їй-ти-ричиликтер деп жїрїп убакыттын єткєнїн деле байкабапмын. Турмушка чыккам ала качып кеткенине отургузушуп койгон эле жолдошум кєрсє наркотик чегет экен че-гип алганда керек болсо єзїнїн тууган эне-син да тааныбай колуна кирген нерсе ме-нен уруп тынчтык болгондон баса берген элем. Эркек затынан кєўїлїм калып жал-гыз жїргєнїмє тєрт жылга караган убак.

Жайдын кїндєрїндє чогуу иштеген кыз экєєбїз жумуштан чыгып, жашаган жерим жакын Коломенскийдин єзїндє болгон-дуктан жєє келчїмїн їйгє. Кїндєгїдєй келатып ал кыз экєєбїз коштошуп єз жо-лубузга тїшїп жєнєдїк бир убакта эки кыргыз байке адрес сурашып калды кєрсє алар артымдан кїзєтїп келатыптыр сєзгє тартуу максатта адрес шылтоо болуптур, ошентип жолубуз бир болуп таанышып калдык. Мен жєнїндє сураганын болго-нун оюмда эч нерсе жок ажырашканым айттым. Анын бирєєсї метро ВДНХадагы ВВЦ парктын ичиндеги кыргыздардын павильонунда стоматолог болуп иштеге-нин айтты. Коломенский метродо жашайт экен. Жердиги Жалал-Абаддан. Оўдой тур-ган тиштерин болсо номерим бул чалсаў болот, арзан жасап берем мїмкїн бекер деле жасап берем сендей татына кыздарга деп, тамашалап кїлдї. Айтканына караган-да аялы курман болуп їч перзентине ата дагы эне дагы болуп жїргєнїнє їч жыл болуптур ошого жакшы келин болсо їй-лєнмєкмїн, їй-жай бїткєн баары жок бар болгону жакшы эне жок балдарыма деп, айтып отуруп номеримди алды. Анан на-чар тиштериў бар окшойт барсаў тазалап, керамика арзан дейт. Бул жерде кымбат Кыргызтандан бїтїрєм дегениме ал жак-тагыдан да арзан салып берем деп, мени кєндїрдї. Оюмда єзїнє клиент кылайын деп жатат го деп ойлоп койдум, анын арты эмне менен бїтєєрїн билсем кана їстїмєн алтын куям десе да болбойт болчум деп аттиў кылганым бекер. Ошентип, барып тиштерим ондото баштадым кїндє каттап жїрдїм бир кїнї иштин ортосуна жеткен-де ал мага бирге тїштєнїїсїн сунуштады. Эч нерседен капарым жок макул болуп тїштєнїп отуруп мага аялы болуусун су-нуштады эч нерседен кем болбойсун де-гендей сєздєрїн айтты биринчи укканда жаман болдум. Себеби, жашы бир топко улуу болчу. Ал кїнї унчукпадым бирок, кыска ойлонуптурмун. Аял кишинин чачы узун ою кыска дегендей, оюмда жаш эрге тийип не кєрдїм, жакшы жашасам болду да, мени сыйлаганы кєрїнїп эле турат де-ген ой менен, макулдугум бердим.

Сїйлєшїп жїрдїк ал мени їйлєнєбїз той кылабыз деп тегеректеги тааныштарына та-аныштырып эрди катындай эле ээрчишип карындашы менен тааныштырып жакшы эле жїргєн. Ошентип качан менин боюма бїткєндє гана аялынын бардыгын биринчи аялы курман болгондон кийин туугандары їйлєнтїп койсо, айла жок жашап калганын айтып менден жок кыл деп коюп, акчасын да тєлєбєстєн менден качып Кыргызстанга кетип калган. Кийин уксам ал мага окшогон далайын ошенткен тура. Ушуларга кудай бардыр, «эркек ушул болсо эрсиз єтєм бул жашоодон» деп боздойт. Байкуш кыздар ай, силерге айтаарым ошондой акчасына кєп-кєндєргє алданбагылачы силер, элге їлгї боло турган эркектерибиз ушинтип атса, кыргыз эли акыры эмне болот? Мен ойлойт элем аялдар эркектерди жолдон чыгарат деп, кєрсє, бул иште эркектердин салымы зор тура. Азыр Айдай айткандай эми мага жашап эмне дешип жаштарыбыз жаштык кылып кандай жолдорго барышып атат. Буга єзїбїздїн эркектер да кїнєєлїї тура.

Гульзина МАМАТовА gulzinka.87@mail.ru

Єткєндє кайын журтум кєлдїк куда-ларын тєркїлєтїшїп чакырып калышты. Кызыгып, баргысы келгендер кєп болгон-дуктан адамдын санын азайтып, он чак-тысы менен эле бардык. Баргандар эми аш менен эле кєк чай иче берсек керек деп ойлоп барышкандыр, кетер кеткиче колдорунан эт, сорпо, сїт менен чай (биз жакта чайды сїт менен ичишет) ж.б. їзїл-гєн жок, болгону бир гана жолу аш басып беришти, жада калса кєлдїктєр беш бар-мак жешет деп аны да арыдан бери кыла салышты. їйдє бир кїн кечке коноктошуп, эртеси ыйык деп эсептешкен Апшыр Ата деген сайда бир кїнї кечке чейин аябай сыйлашты. Кечкисин шаўдуу ыр, музыка коштоп, ар кандай мелдештер уюштуру-луп, кечелер кєўїлдїї уланып жатты. Ко-ноктордун кєздєрї менен теў айланышып, тикелеринен тик турушуп абдан каттуу кызмат кылышты. Жолдун алыстыгы ме-нен кыйындыгы бат эле унутулуп, барган-дар абдан эле жакшы эс алгандай болуш-ту. Жалпысынан айтканда эки жактын теў жакшы салттарын кєрсєтїшїп, коноктор-дун кєўїлдєрїн кєтєрїп турушту.Эки кїн сый-урматка бєлєп жакшы узатышты.

Баргандар алардын кээ бир салтын кєрїп таў калышса, кээ бир жактырана та-мшанып кала беришти. Эў эле жаккандары сыйга абдан чоў маани бергендери болду. Дагы бир єзгєчєлїктєрїнїн бири кїйєє ба-ланы сыйлагандары эле. Кайын журтумдун мага кызмат кылдырбаганына єзїм ыў-гайсыз абалда калсам да туугандарымдын алдында мартабам кєтєрїлїп калгансыды. Пайгамбар кїйєє баласын сыйлагандыктан биз да аны сыйлайбыз дегендери кєпчїлїк-тї таў калдырбай койгон жок.

Айылыбызга келгенде кошуна -колоў, тааныштарбыз “кандай барып келдиўер, жакшы эле тосуп алыштыбы” деген сыяктуу суроолорун беришип, ары жак бери жакта-рын сурап калышты. Биздикилер да аларга болгонун айтып, кээ бир жагдайлары менен кїлдїрїп жатышты. Мисалы дешет биздики-лер, эркектери сабиз, пияз арчышып, казан аякты єздєрї тейлешип, аялдарына “чыл-дырман” черттирип отургузуп коюшат экен, кандай жакшы дегенсип тамашага салышып кїлїп жатышты. Бирєєнїн айтканы мени абдан таў калтырды “Эў башкысы аман эле барып келсеўер болду” дегени. Эгерде биз каныбыз кайнашпаган Орусиядан же Аме-рикадан келсек мындай суроолорду берип тозуп алышмак эмес.Мен буга бир жагынан абдан таў калсам да бир жагынан кейиген-дей эле болдум. Ашуудан же жолдун алы-стыгынан корккондуктарынан сурап жаты-шабы деп ойлосом андан эмес, аны сыры башкада экенине кийин тїшїндїм.

Эки тарап кєп жылдар бири-бири ме-нен катташпай жашап калгандыктан, би-ри-бирин жакшы тааныбай калышканы кєрїнїп эле турат. Каада салттарда, тил-дерде айрым айрымачылыктар болуп кал-ган, эми буларды айтпасам да баарыбызга маалым эмеспи.

Айтайын дегеним, бир мамлекетте жашап туруп, бири-бирибизди душман сыяктуу кєрїп, бєлїнїп калгандыгыбыз. Кыз алып бергенден коркобуз. Азыр за-ман єзгєрдї. Башкалар дини башка дили башка орустан же окендин ар жагындагы элдерден аял алып, їйлєнїп эле жатышат, жакшынакай эле жашап, агарып тїтїн бу-латып келишет. А бизде болсо баягы эле эски тїшїнїк, тїндїк-тїштїк. Кокуй ал жерден алба же ал жакка тийбе... деген сыяктуу кептер. Такыр эле баш кошкон-дор жок эмес, бар, бирок дагы эле жа-нагындай тїшїнїктєр элибизде жашап келет. Кыз алышып беришсе, соода сатык кєбєйсє бир-бирлерин жакшы-жаман жактарын кєрїшїп, ким кандай экени ошондо так билинмек беле дейм. Болбосо бир гана жаман жактарын дароо эле ооз-го алышып, жакшы жактарын кєргїлєрї келбегендей туюлат. Балким карым-катна-штарыбыз тыгыз байланышта болсо, дагы да бири-бирибизди жакындан таанып, ичибизде муздай катып калган сезимдер ээримектир. Тилекке каршы, мындай терс жактарыбыз келечек муундардын тур-муш курууларына социалдык жактан оў таасирин тийгизбей келе жатканы баары-быз билебиз. Менин бир досум дагы эле бойдок, эмнеге їйлєнбєй жїрєсїў десем тїндїктєн жакшы кыздар чыкпай жатат дейт. Мен окшоп тїштїктєн албайсыўбы десем, апамдар алыс деп жатышат деп ай-тып келет. Мына бул бир гана мисал. Ушул сыяктуулар кєп.

Мен булар бир гана баш кошуу аркылуу эки тарап жакындап кетет дегенден алыс-мын. Эў башыкыларынын бири катары аны мисал менен чындык экенин айткым кел-ди. Албетте, башка жолдор менен да ка-рым-катнашты єркїндєтсє болот. Бардык кеп эки тараптын теў бири-бирин жакшы таанышпагандарында болуп жатат. Биздин мойнубуздагы жоопкерчиликтерибиздин бири азыркы муунга, єз балдарыбызга туура тарбия, туура тїшїнїк берїї. Бир мамлекетте жашап жаткандыктан жаран катары бири-бирибизди ким болсок да сїйїїгє, урматтоого чакыруу. Жаман адам болушу мїмкїн бирок жаман улут же эл болбойт экендигин унутпасак. Бир жаман адамдын айынан бїтїндєй бир аймактагы элди же бїтїндєй бир улутту каралаш акы-лга сыйбаган иш.

АКЧАСЫНА КЄПКЄНДЄРГЄ АЛДАНБАГЫЛАЧЫ

Кєлдєн нооКатКа КаРай...Єзїм кєлдїн кулуну болуп, колуктуну Ноокаттан алдым. Алысты жакын-даткан кыз дегендей эле эзели жїз кєрїшпєгєн эки тарап бири-бири менен таанышып куда сєєк болуп калышты. Кичинебизде алыстан келин албайбыз жакын эле жерден куда кїтєбїз деген ата-энем биз чоўойгондо биздин бактыбызды ойлогондуктанбы, айтор макул болушуп, кыскасы мына минтип Ноокатка кїйєє бала болуп калдым.

9Ноябрь, 2012 г. №2 www.birge.ru Аз-аздан аралаш

armenia6000@mail.ru:Если Вы хотите вырастить хороших детей,

тратьте на них в два раза меньше денег и в два раза больше времени.

•красивенькие •Рада дружбе!©:Спасибо Мама, за тепло и доброту, Спасибо

за любовь твою без края, Я Бога за тебя БЛА-ГОДАРЮ. Спасибо, что ты есть, моя родная..

капар момуналиев:Убакыт бизден отпой, биз убакыттан отуп

бараткандайбыз..Imika (id150812318):красота мужчины заключается в пяти вещах:

1. в страхе перед Аллахом 2. в знаниях 3. в му-жестве 4. в его бороде 5. в благородстве...

алатоолук жигит:Агенттен жакшы кызды табуу кыйын болуп

калды, анткени баардыгы акылдуу суйлогонду уйронуп алышыптыр.

сатывалды сайпидин уулу: Турмуш жолун басып келем кыялап, сезимди

ким баш ийдирет, тыялат. Келсе дагы аруу, таза жашагым, напси жаман, жасап коет кыянат

асель садироваЖүрөктөн жазбасаң, жүрөккө жетпейт ко.

Жүрөктөн жазганын, жүрөктөн кетпейт ко. Өмүргө келесин, баарына көнөсүң. Жыгылып ыйлайсын, айла жок чыдайсын. От болуп жа-насын, алоолоп өчөсүң. Маңдайга жазганын, өзүң да көрөсүң. Бирөөдөн аласың, бирөөгө бересиң. Адашып чындыктан, жалганга көнөсүң. Ак менен караны, өзүнчө болосуң. Кыпкыска бул өмүр, келесиң кетесиң. Бүгүн бар эртең жок. Көп билсең акыл айт, түшүнгөн адамга. Сөзүңдү кор кылба, түшүнбөс наадан-га. Жакшы менен дос болсоң, жетесиң аскага. Жаманга дос болсоң, болосуң маскара. Жаман ат келтирбе, асыл зат энеңе. Тогуз ай көтөрүп, келтирген жашоого. Катуу сөз айтпагың атаңа-энеңе. Жүрөгүн оорутпай, ар дайым баалай бил. Сыноодон жеңилбе түңүлбө,бүгүлбө. Көп тоскоол турса да, сабыр кыл күнүгө. Байлык-тын артынан, кубалап жетпейсиң. Маңдайга жазгандан, кутулуп кетпейсин. Бакыттын астында бейиштин эшиги, бейиштин ичинде АЛЛАнын мээрими. Ар бир адамга, ынсап, ЫЙМАН, сабыр берсин. Сабырга ээ болсоң кадырга жетесиң!!! Досторго жибер таасир алышсын

8 (926) 402 45 85 «биРге» сөзүн жазып жиберсеңиз болотУрматтуу окурмандар, жүрөгүңүздү кыйнаган, уга-ар адам таппай, айта ал-бай жүргөн сөзүңүз болсо же социалдык темадагы жарыяңыз бол-со, СМС - БИЛДИРҮҮ аркы-луу жогорудагы телефон номерине жөнөтсөңүз.БС-001 Амангелди 8 жашта 3-класста окуйт. Атасы сатып берген аляска кур-ткасын кийип күзгүдөн өзүн карап айтат: Медведевге эле окшоюн дейм, анан эле Путинге окшоп калам. Апасы Турсунай 8 920 195 35 11

БС-002 23-октябрь уулубуз Абдырах-ман 27 жашка толот. 6-класста окуган ке-зде, «мен ала качып үйлөнбөйм» деген, азыр келинчеги улуу казак элинин кызы, сүйлөшүп жүрүп үйлөнүштү. 2 балалуу болушту. Балам өмүрлүү бол, үй-бүлөңө ырыс-ынтымак, бакыт каалайбыз. Ке-линим Асель кыздары Жамила, Чолпон баарыңар аман болгула. 8 920 195 35 11 Абдурасул, Турсунай

БС-003 Саламатсынарбы биргенин окур-мандары. Атым Бакыт, жердигим Кыр-гызстандан. Үй-бүлө куруу максатында 25тен 30 жашка чейинки кыз-келиндер менен таанышам тел: 8 903 715 52 95

БС-004 Салам урматтуу кыргыз кыздары, сулуу жана фигуралуу кыздар менен таа-нышкым келет. Атым Мирбек 1985-жылы туулгам, бойдокмун, менин майл-агент-теги логиним mirbek.k.b@mail.ru Кыздар сүйүүмдү арнайм жалгыз сага, болгон арзуу сезим менде гана, айтайынчы ар-манымды бир өзүңө, уккулачы силер се-зим менен жүрөк кага, силер сулуусуңар көпкө гана, мен үчүн жүрөк сүйөт кыргы-здын кыздарын гана деп, Мирбек, менин номерим: 8 926 927 83 07

БС-005 Оштук балдар менен таанышам. 27 жаштан 33 жашка чейинки. Диана 8 965 211 87 93

БС-006 Ардагым кимге айтам арманым-ды, Жүрөгүмдү сен жаралап алганынды. Жөн гана мамиледе болуп жүрүп, Бил-бепмин сени сүйүп калганымды. Ырлар

жазам ак баракка толтура, Сырлар жазам түнү жалгыз олтуруп, Жалал-Абад шаа-рынын Базар-Коргон айылынын тургуну Исраилов Жеңиш. 1984-ж. Жаным сени чексиз сүйөм ишен, сени аябай сагын-дым, дарегиңди билдирип кой сураныч, Роза 8 926 847 06 41

БС-007 Аксы району, Кызыл-Жар айылы-нын 2-бөлүмүнөн Кадырбекова Сапаргүл (Назико) Молдобековнага салам. Жаным сени сагындым, көргүм келди! 8 950 000 24 84 Санкт Петербург шаарынан

БС-008 Ыймандуу кыздар менен досто-шом. Талант 8 925 067 37 02

БС-009 Келе жаткан бардык мусулман-дарды келе жаткан Айт майрамыңар ме-нен куттуктайм. Азат 8 926 976 96 48

БС-010 Кыздар менен таанышам. Азат 8 926 976 96 48

БС-011 Нурулла (Нурлан) Шамшиев 8 айдан бери кабарың жок, охначыларды жардамга чакырсамбы? Звони 8 926 218 90 96

БС-012 Нарбаева Айчүрөк Аликовнанын жашаган же иштеген жерин так билдирип койгула Алабукадан, Куршаптын келини. Сыйлык! 500 руб. 8 926 218 90 96

БС-013 Нарбаева Айчүрөк Аликовна, срочно звони. Абдурасул 8 920 170 12 55

БС-014 Печелов Тынчтыкбек Куршаптан, срочно звони Абдурасул 8 920 170 12 55

БС-015 Тиналиев Замирбек Токтоназа-рович Шамалдысайдан, срочно звони. Абдурасул 8 920 170 12 55

БС-016 Саламатсыңарбы «Биргенин» жалпы жамааты! Мен Бакыт болом, под-московьеге апрель айында келгем. Учур-да дачада куруучулук кесибим менен алектенем. Албетте, алгач гезитинерге анча деле мани бербептирмин. Мына азыр 2-ирет окуп отурам, мага аябай жак-ты, ой-пикир, сунуштарынар, эн жакшы, эл талабына жооп берет го деп ойлойм. Ырахмат силерге, дагы да болсо иште-ринерге ийгиликтер болуусуна тилектеш-мин! Айта кетүүчү нерсе «Бирге» менен бирге болсом, өз өмүрлүк, жан биргемди таап аламбы деген максатта силерге кай-рылуудамын. Убакыт учкан куш демекчи, байкалбай көз ирмемде көзүм ачсам 40 жашка келип, чоң жигит болуп олтурам! 8 903 715 52 95

БС-017 Маманазарова Буажар алтын апакебиздин 2-ноябрь туулган күнү и жана 60 жаш курагы мүчөл жылы ме-нен чын жүрөктөн куттуктайбыз. Биз-дин бактыбызга бар болсун, оорубасын жана узак жашасын деп тилейбиз. Уулуңуз Нургазы кызыңыз Мираида.

АнекдотторконкурсуКызыктуу АНЕКДОТ же

кызыктуу окуяларды жазган окурмандардын

тамашаларын гезит бетине чыгарабыз жана смс - добуш берүүгө ко-

юлуп жеңүүчүгө белектер берилет. АНЕКДОТуңузду төмөндөгү эл. почтага жөнөтүңүз же биз менен

байланышыңыз.

birgekomanda@yandex.ru8 (926) 402 45 85

еLDAR МURADоV:Не важно сколько Вы знакомы...

Неделю,Месяц,Год или целую Жизнь... Но если Вы скучаете по человеку, значит ему уда-лось коснуться Вашего СЕРДЦА...значит он стал для Вас РОДНЫМ!!!

Sonya Sladinka:‘ЖИВИ!’ - сказала мне Жизнь... ‘Люби!’ - не-

жно обняла Любовь... ‘Дари!’ - улыбнулось Счастье... ‘Верь и Иди!’ - простучало Сердце... ‘Решай!’ - подмигнула мне Мудрость...

Azamat Isaev:Следи за своими мыслями – они становятся

словами.Следи за своими словами – они становятся

поступками.Следи за своими поступками – они стано-

вятся привычками.Следи за своими привычками – они стано-

вятся характером.Следи за своим характером – он определя-

ет твою судьбу.©^арген| ^баймуратов^®^|: Живи! Пока тебе живётся! Устал? Возьми

и отдышись! Упал? Держись за руку друга! А если друга нет… Молись! Попросят? Ты отдай, не думай. Не оценили? Не сердись. Закрыли дверь? Не возвращайся… Хотят учить тебя? Учись! Спешат предать? Не поддавайся! А предали? Прощеньем мсти! Открыли душу? Открывайся… Но всё до капли не дари! Когда-нибудь тебе придёться, вернуться к этим всем словам. Живи! Пока тебе живётся! А Аллах всё видит здесь и там…

zsz-s.m .:Прошлое - это поезд, но он уже ушел. Буду-

щее - это мечта, но еще не известно сбудется ли она. А настоящее - это подарок жизни. По-этому нужно жить настоящим, с надеждой на будущее и с опытом прошлого!

Венера лагутина:Я очень люблю и уважаю своих друзей,

хочу и молю бога, чтобы вы все были здоро-вы, счастливы, богаты душою и пусть все бо-лезни и беды обходят вас стороной! Берегите себя, очень тяжело терять друзей. И прощу вас очень, не теряйтесь, держите друг друга в курсе событий. Когда кто-то на долго исчезает, я очень переживаю. Я вас очень люблю.

А н е к д о т т о р

Карышкыр, түлкү, ташбака отуруп алып арак ичебиз дептир. Анан аракка бирөөнү жөнөтүш керек болуптур. Карышкыр менен түлкү кеңешип ташбаканы жөнөтүшүптүр. Бир саат өтөт, эки саат өтөт ка-раса ташбака жок. Карышкыр жини келип, «что-то бизди ташбака ки-дать этип кетти» деп, сөгүнө баштаса, ташбака башын эшиктен кир-гизип сөгүнбөй тургула болбосо азыр барбай коём деген экен.:))) :))) :))) :))) :))) :))) Бир эки кыргыз Москвада жүрүп магазинге нан сатып алганы кирет экен. Кассир кыздан нан сурап калат экен.- Сестра хлеб почему? – дейт,анда кыз, - чтобы кушать, - десе - Да, я знаю чтобы кушать, хлеб почему? дептир. Дагы кызга кайра-кайра ошентип чарчатат. Анда, досу орусча билген киши болуп, се-стра он по-русский не хорошо знаешь, хлеб зачем? - деген экен.:))) :))) :))) :))) :))) Шаардан келген досунан, экинчи досу сурап жатат: - Досум шаар кандай экен, - десе,- Ал жакта жашоо кыйын – дептир. - Суу жок, суу ичиш кыйын, бир жипти тартса, суу шар деп агып кетет, антип-минтип ичкиче - деп жооп бериптир.

Ноябрь, 2012 г. №210 www.birge.ruРеклама

11Ноябрь, 2012 г. №2 www.birge.ru Реклама

11Октябрь, 2012 г. №2 www.birge.ruРеклама

Ноябрь, 2012 г. №212 www.birge.ruРеклама

13Ноябрь, 2012 г. №2 www.birge.ru Реклама 13Октябрь, 2012 г. №2 www.birge.ru

Реклама

8 926 128 01 058 968 698 41 92

Ноябрь, 2012 г. №214 www.birge.ruЖарнактар14 Октябрь, 2012 г. №2 www.birge.ruЖарнактар

сдаюсниму

Квартирант алам.Полежаевская метросуна жа-кын жерде. Тазалыкты сак-

таган, кв. платаны убагында төлөгөн, ичпеген, ыймандуу

адамдарды алам. Бардык шар-ты бар.

8 (903) 964 46 28 8 (926) 402 43 66

8 (925) 885 14 068 (925) 844 04 08

Сниму квартиру! Желательно фиолето-вая ветка вверх. Срочно! Сардор 89653414144

Тез арада комната керек! 4адамга 18мин-ге чейин. Аселя 89250591213

Комната керек. Текстильщики метросу-нан болсо жакшы болот эле. 4 адамга. Марат. 89268118995

СРОЧНО СНИМЕМ КОМНАТУ! М. ВДНХ АДИЛЕТ. 89253511990

Срочно сниму комнату! М. Щукинская 2 сестры на долгий срок. Айсу 89067081918

CРОЧНО СНИМУ КОМНАТУ! Хорошая сем. пара платежеспособные ОМУРБЕК 89652660758

Срочно комната! М. Октябрьское поле Белек. 89856485262

Сниму комнату! Метро: Серая ветка либо Октябрьское поле Айка, Белек, 88686087902

Комната керек колцовой линиядан Кайрат 89260895716

М. Профсоюзная. Сниму комнату, на длительный срок. Чистоплотность и сво-евременную оплату гарантирую! Нурик 89636636371

Сниму комнату! М.Красные ворота Сниму комнату с 7го ноября. 89266652247

Снимем комнату 4 чел. М. Проспект Вернадского семья 4 чел. чисто плотные, порядоч-ные, из Бишкека, гражданство РФ. Бермет 89266889981

СРОЧНО СНИМУ! Нас трое; я жена и брат нам срочно нуж-на квартира или комната. в любом райо-не Москвы или в области. Руслан. 89299700048

Тез арада комната алам! М. Молодежная. Асель 89295317135

Сниму 1-комнатную квартиру или ком-нату! 5-кшиге комната керек вариант болсо чалгыла. Бардык вариантты карап көрөбүз. Закир 89251205501

М. Динамо. От метро 6-8 минут. Ванна отдельно, есть стиралка

Саламат, +79266369112

М. Молодежная. От метро 5 мин пешком. Мира 8926 426 24 97, 89857274659

Коломенская метросунан 5 минута-лык жол. Аябай тынч, интернет диван, аз адам жашайбыз. 5000руб.

Мирлан, Гуля 8 968 861 08 54, 8 926 938 21 06

ГОСТИНИЦА 1400 ДЛЯ ДВОИХ. Метро Сходненская гостиница для двоих 1400, два часа 500 рублей. Максат 8 926 284 75 15, 8 926 425 04 88

М. Печатникиден 2 адамга комната бе-рилет. Бактияр 89264211241

М. Кантемировская. Комната берилет срочно Чынгызбек 89636419919

М. Славянский бульвар. Комната 5

этажном доме санузел раздельный. Толик 89299299798

М. Водный стадиондон узак мөөнөткө комната берилет. 89263832727

М. Бабушкинская. Жаңы үйдөн, таза. wi-fi, кабель. тв, тынч. 89264106385

М. Планернаядан 2 киши или семей-

ный алабыз. Баасы 4000р метрого жакын таза адам аз. Чынгыз 8 926 857 01 43,

8 926 101 76 40

М. Коньково. 3-х ком. кв.общий 13 адам болот. От метро 7-8 мин. Дом. интернет, стир. маш. бар. Удобно, чисто и уютно. Батма 89261313719

М. Щелковская. Таза, тынч, квартира метродон 6-7минут.

Темир 89252028678

М. Марьина роща. Сдаю отличную квартиру с людми, снимаю с 2005 года, все налажено. Квартплата 50000р. 89252707204

М. Печатники. СРОЧНО!!! 2-КВ. 30000 руб. без залога! Гульзат 89250904014

М. Сходненская. Чоң таза комната бе-рилет. Хадича 89037860386

М. Кузьминкиден комнатта берилет Урунса 89267365262

Жетигендин орду

Коломенская метросунан 5 минуталык жол. Аябай тынч, интернет диван, азадам жашайбыз. 5000руб. Мирлан, Гуля 8 968 861 08 54, 8 926 938 21 06ГОСТИНИЦА 1400 ДЛЯ ДВОИХ. Метро Сходненская гостиница для двоих 1400, два часа 500 рублей. Максат 8 926 284 75 15, 8 926 425 04 88М. Печатникиден 2 адамга комната бери-лет. Бактияр 89264211241М. Кантемировская. Комната берилет-срочно Чынгызбек 89636419919М. Славянский бульвар. Комната 5 этаж-ном доме санузел раздельный. Толик 89299299798М. Водный стадиондон узак мєєнєткє комната берилет. 89263832727М. Бабушкинская. Жаўы їйдєн, таза. wi-fi, кабель. тв, тынч. 89264106385М. Планернаядан 2 киши или семейный алабыз. Баасы 4000р метрого жакын таза адам аз. Чынгыз 8 926 857 01 43, 8 926 101 76 40М. Коньково. 3-х ком. кв.общий 13 адам болот. От метро 7-8 мин. Дом. интернет, стир. маш. бар. Удобно, чисто и уютно. Батма 89261313719М. Щелковская. Таза, тынч, квартира ме-тродон 6-7минут. Темир 89252028678М. Марьина роща. Сдаю отличную кварти-ру с людми, снимаю с 2005 года, все нала-жено. Квартплата 50000р. 89252707204М. Печатники. СРОЧНО!!! 2-КВ. 30000 руб. без залога! Гульзат 89250904014М. Сходненская. Чоў таза комната бери-лет. Хадича 89037860386М. Кузьминкиден комнатта берилет Урун-са 89267365262

Сниму квартиру! Желательно фиолетовая ветка вверх. Срочно! Сардор 89653414144Тез арада комната керек! 4 адамга 18 минге чейин. Аселя 89250591213Комната керек. Текстильщики метросунан болсо жакшы болот эле. 4 адамга. Марат. 89268118995СРОЧНО СНИМЕМ КОМНАТУ! М. ВДНХ АДИ-ЛЕТ. 89253511990Срочно сниму комнату! М. Щукинская 2 се-стры на долгий срок. Айсу 89067081918CРОЧНО СНИМУ КОМНАТУ! Хорошая сем. пара платежеспособные ОМУРБЕК 89652660758Срочно комната! М. Октябрьское поле Бе-лек. 89856485262Сниму комнату! Метро: Серая ветка либо Октябрьское поле Айка, Белек, 88686087902Комната керек колцовой линиядан Кайрат 89260895716Сниму комнату с 7го ноября. 89266652247 Снимем комнату 4 чел.М. Проспект Вернадского семья 4 чел. чи-сто плотные, порядочные, из Бишкека, гражданство РФ. Бермет 89266889981Тез арада комната алам! М. Молодежная. Асель 89295317135М. Профсоюзная. Сниму комнату, на дли-тельный срок. Чистоплотность и своев-ременную оплату гарантирую! Нурик 89636636371Сниму 1-комнатную квартиру или комна-ту! 5-кишиге комната керек вариант болсо чалгыла. Бардык вариантты карап кєрєбїз. Закир 89251205501М. Динамо. От метро 6-8 минут. Ван-на отдельно, есть стиралка Саламат, +79266369112М. Молодежная. От метро 5 мин пешком. Мира 8926 426 24 97, 89857274659М. Профсоюзная. Сниму комнату, на дли-тельный срок. Чистоплотность и своев-ременную оплату гарантирую! Нурик 89636636371

снИму сдаю

Квартирант алам. Полежаевская метро-суна жакын жерде. тазалыкты сактаган, кв. платаны убагында тєлєгєн, ичпеген,

ыймандуу адамдарды алам. Бардык шарты бар. 8 (903) 964 46 28, 8 (926) 402 43 66. 8 (925) 885 14 06, 8 (925) 844 04 08

15Ноябрь, 2012 г. №2 www.birge.ru

учредитель газетыооо «бирге евразия»г. Москва 107113 сокольни-ческая пл., д. 4а, офис 309.

Газета зарегистрирована вФедеральной службе по надзорув сфере связи, информационныхтехнологий и массовой коммуникаций(Роскомнадзор) Свидетельство:ПИ № ФС 77 - 50864 от 14 август 2012 г.

главный редакторДжапарова Мадина

заместитель гл. редактораНукеева Венера

дизайнер-верстальщикУзбекова Венера

Менеджер по рекламеКусаиров Улукбек

члены ред. коллегии:

Шамеев АрсенДжапарова Мадина Кайыпбердиева УмайКусаиров УлукбекНукеева ВенераЭргешбай кызы АйсалкынБексултан Токтосунов

Газета не несетответсвенности за содержание рекланыхобъявлений и сообщений информационных агенств.

Мнения авторов могут не совпадать с мнением редакции.

Адрес редакции: г. МоскваБанный переулок дом 6+7 (926) 402 45 85+7 (915) 006 43 81для отправки письмо birgekomanda@yandex.ruwww.birge.ru

Газета отпечатано в ОАО «Московская газетная типография»

Заказ № 3861

Тираж: 10 000

Жарнактар

орусча, кыргызча макала, кабарларды жазган журналисттерди издейбиз!

8 915 006 43 818 926 402 45 85

бул жер сиздин рекламаңыздын орду

8 (915) 006 43 818 (925) 885 14 06

бул жер сиздин рекламаңыздын орду

8 (915) 006 43 818 (925) 885 14 06

принимаем строчные рекламы

по 100 рублей

Место для вашей реламы8 926 402 45 85 8 915 006 43 81 birgekomanda@

yandex.ru

Работа, подработка график свободный 8 926 701 57 29

бермет

требуется

бюро находок

продаю

Ищу работу

услугИПрофесиональное фото и видеосъемка. Монтаж видео и фото 8 925 885 14 06; 8 926 402 45 85

Урматтуу мырзалар ж-а айымдар чарчооңузду чыгарып, эс салам десеңиздер (Восточный, общерас-слабляющий) массажга келиниздер. м.Митино 8 929 990 70 78, 8 906 721 58 71

Постоянная прописка гражданство РФ, собственник. Продажа домов де-ревнях. Тверской обл. Помощь в полу-чении материнской сертификата и дет-ской пособий 8 926 599 79 86

Такси. Машина менен Украинага чыгарып келебиз. Арзан баада жана ишенимдүү. Ишке уруксат кагазы, патент жана үч айлык учетко кою, узартуу. Арзан жана ишенимдүү. 8 (925) 376-80-04 Замир, 8 (926) 922-47-42 Өмүр

Москвадан Кыргызстандын бар-дык бурчуна арзан баада ар кандай жүгүңүздөрдү жеткирип беребиз. 8 926 649 73 11, 8 925 710 04 86

ГРУЗОПЕРЕВОЗКИ В КЫРГЫЗСТАН любой вид груза в: Бишкек, Джалала-бад, Ош, Баткен и др. города в корот-кие сроки доставки. Цена на объем без таможенного досмотра. А также перее-зды по Москве такси в аэропорты Мо-сквы 8 926 456 20 87 Элмурад 8 925 360 32 71 Камчыбек

«АК ЖОЛ» төмөндөгү кызматтарды су-нуш кылат: Украинага кирип чыгуу жана документ жасоо, аэропортко узатуу, то-суп алуу, Кыргызстанга адам жана жүк алуу. Бардык кызматтар арзан жана ишенимдүү. 8 925 074 71 49, 8 925 049 49 65

Регистрация, разрешение на работу, патент 8 926 520 75 72, 8 926 210 51 88

Конокторго жагымдуу маанай тартуулап, куйкум тамаша сөздөрү менен сөзгө че-чен шайыр тамада Кызбурак Саматова той мааракелеринизде кызмат кылат! 8 925 478 84 59

Квартираларды клоп, таракандардан ж.б.(насекомые) тазалайбыз. Гарантия 6 ай. Мурат 8 925 448 02 83 Ырысбек 8 926 272 04 97

Компьютер, ноутбук, нетбук, планшет, телефон, i-Phone, i-Pad, LCD монитор, телевизор (не ламповый) оңдоймун, түзөтөмүн 89258777530 Талант

Паспорт жоголду! М.Серпуховская Тута-шов Рисланбек Жолдошович 27.08.1981 атына жазылган паспорт жоголгон. Ти-мур, Руслан. 89262207307

Паспорт, права, тех. паспорт. Метро: По-лежаевская. Долонбаев А. в метро линия таганско-краснопресненское ВОЗНА-ГРАЖДЕНИЕ! Долонбаев. 89268898759 Паспорт ID! Метро: Проспект Мира. Па-спорт КР ID на имя Доолотова Жыргалбе-ка14. 09.1990 года рождения. Нашедший паспорт прощу вернуть за вознаградение! Доолотов Жыргалбек 89652389013 Паспорт, вод. право авто документ жо-голду! М.Партизанская. Паспорт, водит. право авто дакумент жоголду османов мирлан авазбековичке караштуу. Тапкан-га суйунчу бар. 8926 656 05 49

Жумуш керек. Айлыгы жакшына болсо болду телефон чалгыла. Нурай. 89295279646

Официант! М. Щелковская Ищу работу. Мир-зат. 89260634526

Водитель! М. Проспект Вернадского Ищу достойную работу. Стаж 5 лет, категория (В). Все документы для работы имеются. На-рынбек 89264187057 Повар холодного цеха. Метро: Щелковская. Работала повором холодного цеха. В данное время ищу работу повара.Аккуратная и тру-долюбивая. Чолпон эже. 89299605898

Ищу работу в тандыре! М. Коньково. Тан-дырда нан, самса жабышты билем Алтын. 89269449425

Моторист-слесар! Метро: Кунцевская. Жу-муш издейм моторист слесар болуп иште-гем. Эрнест 89263799398

тРудоустРойстВо гРа-ждаН сНг и Рф

НаМ НужНы: гРузчики,

поВоРа, официаНты, стРоители,

гРузчики, подсобНые Рабочие и РеализатоРы.ооо «биРге еВРазиЯ»8 ( 9 2 6 ) 3 6 5 3 8 9 58 ( 9 2 6 ) 9 0 0 5 0 7 68 ( 9 2 6 ) 3 6 5 4 4 3 8

кыргыз кино дисктерин, симкарта, сканворд, ж.б. гезиттерин сатканга реа-лизаторлор жана курьер-

лер керек.

8 (926) 373-95-95, 8 (926) 373-80-80

тез арада, реализа-торлор керек.

тел: 8 (926) 373-95-95, 8 (926) 373-80-80

Автосервис «АВТО-ДОКТОР» ремонт двигателей ходовой части кузовные ра-боты. Дешева, качественно, быстро 8 925 866 54 22,8 903 153 13 84

КОМПЬЮТЕРДИК ТЕЗ ЖАРДАМ!!! Win7,XP,WiFi роутер, Антивирус, драй-вер, программаларды орнотомун жана ар кандай вирус баннерлерден тазалайм 89258719604 Сулайман

Трудоустройство, содействие в офор-млении документов. Вакансии по всей Москве. 8(926)365-38-95

Бухгалтердин кызматы. Жеке ишкер-лердин жана компания, фирмалардын бухгалтериялык, эсеп-кысап иштери-не профессионал бухгалтерлер кызмат көрсөтөт. Ошондой эле, жаңы фирма, жеке ишкана ачканга юридикалык кыз-маттарын (регистрация жана перереги-страция юр. лиц и индивидуальный пред-принимателей) 8 (926) 405 05 60, 8 (499) 505 50 07

курьерлер, сценаристтер, тамашалуу роликтерге актер,

актрисалар жана аниматор видео монтажер журнал-ге-

зитти жасалгалаган профес-сионал дизайнер-версталь-

щик керек!8 (915) 006 43 81; 8 (926) 402 45 85

magia-osh@mail.ru

Карасуу шаарынан балдар ооруканасына жакын жерден үй сатылат. 4 сотых. жара-тылыш газы, суу бар, 20 миң доллар 8 926 599 79 86

Литовский машина сатам. Фольксваген Пассат В 495 универсал, абалы жакшы. 8 925 376 80 04 Замир

Кыргызстандын чучугу сатылат (чийки) аябай даамдуу. Жеген да арманда жебе-ген да арманда! 1кг. 550руб. м. Сходнен-ская 8 926 593 32 29

Кыргыз кино дисктери, симкарта, скан-ворд, ж.б. гезиттер сатылат. тел: 8 (926) 373-95-95, 8 (926) 373-80-80

Той койноктору сатылат арзан баада.8 925 885 14 06

Авиабилеттер сатылат, бардык багыттар-га. метро Автозаводская (первый вагон из центра), ул. Трофимова, д. 1/17 тел: 8 (926) 405 - 05 - 60

Продается 3х комн. кв. на 4 этаже, ул. Курманжан Датка 226 (напротив гор боль-ницы) г. Ош. тел: 0 77 323 18 55 8 (926) 256 14 82

Коляска-трансформер. Метро: Беля-ево. Продаю коляску б/у в хорошем состоянии.В комплекте всё есть.Цена 4000т.р.Торг. уместен. Мира 89267840754

Ноябрь, 2012 г. №216 www.birge.ruРеклама