ไฟฟ้าสาร ปีที่ 19 ฉบับที่ 3 พ.ค.-มิ.ย.55

ไฟฟาสาร




ส า ร บ ญ

ปท 19 ฉบบท 3 พฤษภาคม - มถนายน 2555E-mail : [email protected], [email protected]

ความคดเหนและบทความตาง ๆ ในนตยสารไฟฟาสารเปนความคดเหนสวนตวของผเขยน ไมมสวนผกพนกบวศวกรรมสถานแหงประเทศไทย ในพระบรมราชปถมภ

สมภาษณพเศษ10 พลอากาศเอก ธเรศ ปณศร

ประธานคณะกรรมการกจการกระจายเสยง กจการโทรทศน และกจการโทรคมนาคมแหงชาต

มาตรฐานและความปลอดภย13 หลกปฏบตดานการตรวจสอบและการทดสอบ การตดตงระบบสญญาณเตอนอคคภย (ตอนท 3) : นายมงคล วสทธใจ

19 การตดตงระบบไฟฟาในสระวายน�าและอางน�าพ (ตอนท 4) การตดตงระบบไฟฟา อางน�าแร อางน�ารอน และอางอาบน�านวดตว : รศ.ธนบรณ ศศภานเดช

30 มารลกๆ ในเรองลบๆ ของเครองตดไฟรว RCD : Residual Current Devices : นายเตชทต บรณะอศวกล

ไฟฟาก�าลงและอเลกทรอนกสก�าลง37 การฟนฟระบบไฟฟาก�าลงและอปกรณไฟฟาภายหลงน�าทวม (ตอนท 2) Flood Repair of Electrical Equipment : นายวทยา ธระสาสน

43 ผลกระทบดานแรงดนเกนจากการตดตงโซลารฟารมในพนทมโหลดต�า : ดร.ประดษฐ เฟองฟ

46 สภาพระบบไฟฟาในประเทศไทย และ Load Shedding Scheme : นายณฐพงษ ฉลาดคด

ไฟฟาสอสารและคอมพวเตอร50 อตตวพากษผลการรบฟงความคดเหนสาธารณะ แผนแมบทกจการกระจายเสยงและ กจการโทรทศน พ.ศ..... (ตอนจบ) : นายสเมธ อกษรกตต

53 การใช Microsoft Kinect เปนเซนเซอรส�าหรบสรางพนผว 2½D : มต รจานรกษ, ปญจว รกษประยร และอมรรตน คงมา

56 การเพมชองสอสารโดยการใชคลนวทยแบบเกลยว : นายปราการ กาญจนวต

พลงงาน58 การศกษาการผลตไฟฟาจากพลงงานลมในประเทศไทย (ตอนท 3) การเกบขอมลและการวเคราะหขอมล : นายศภกร แสงศรธร

63 เทคโนโลยการผลตไฟฟาจากขยะ (ตอนท 2) Waste to Electricity Technology (Part 2) : นายธงชย มนวล

เทคโนโลยและนวตกรรม70 ขอคดมอใหมอยากท�าวจยเรมตนอยางไร : รศ.ดร.ส�ารวย สงขสะอาด

ปกณกะ78 300 : น.ส.นพดา ธรอจฉรยกล

84 ศพทวศวกรรมนาร “EARTHQUAKE” : นายเตชทต บรณะอศวกล

86 Innovation News แบตเตอรรนใหม ใชไดหมดจนหยดสดทาย : น.ส.กญญารตน เอยมวนทอง

88 ขาวประชาสมพนธ

10

30

53

56

70



เมอเดอนมนาคมและเดอนเมษายนทผานมา ผมไดมโอกาสไปประชมหารอและ

ทศนศกษาดงานทประเทศญปนและประเทศจน ตามล�าดบ กไดเรยนรอะไรใหม ๆ หลายสง

หลายอยาง เชน การด�าเนนการของระบบไฟฟาเพอรองรบระบบโครงขายไฟฟาอจฉรยะ

(Smart Grid) ของทงสองประเทศนนกมมมมองทไมเหมอนกน โดยแตละประเทศ

กมบรบทของตวเองวาตองการ Smart Grid มาเพอชวยการด�าเนนการเรองใดบาง

เนนงานทางดานไหน แตทเหมอนกนกคอทงสองประเทศนนพยายามวจยและพฒนา

ผลตภณฑเพอใชส�าหรบระบบ Smart Grid เปนของตวเองแทนทจะใชการซอเทคโนโลย

มาใชงาน นอกจากนยงพบวาทงสองประเทศใหความส�าคญกบการพฒนาบคลากรเปนอยางยง โดยมศนยฝกการอบรมททนสมย

มอปกรณอ�านวยความสะดวกทครบครน มการจดสรรงบประมาณดานการพฒนาบคลากรเพอรองรบภารกจขององคกรอยาง

เปนระบบ อกทงการแลกเปลยนขอมลและการสอสารภายในองคกรนนท�าไดดมากโดยเฉพาะทประเทศญปนซงเขาท�างาน

เปนระบบ พนกงานทกคนมความรความสามารถท�างานทดแทนกนได มระบบการหมนเวยนคน (Rotation) อยางเหมาะสม

เพอกระตนใหการท�างานมประสทธภาพสงสด จากประสบการณทผมไดกลาวโดยยอนผมมความเหนวา บานเราหลายหนวยงาน

ยงท�าสงตาง ๆ เหลานไดไมดเทาทควร โดยเฉพาะการสอสารภายในองคกรและการพฒนาบคลากรเพอใหเปนทนมนษยนน

ยงตองมการด�าเนนการอกหลาย ๆ เรอง เพอใหเทยบเทาบรษทชนน�าระดบสากล แตจรง ๆ แลว บรษทเอกชนชนน�าของ

ประเทศเราไมวาจะเปนบรษท SCG หรอ PTT กมการพฒนาเรองการบรหารทรพยากรบคคลดมาก หากทานใดสนใจสามารถ

ตดตอประสานงานไปดงานได ซงอาจจะไมตองไปดไกลถงตางประเทศกไดครบ ผมเองกเคยไปมาแลวกเหนวาสามารถน�ามา

ประยกตใชกบของหนวยงานเราไดครบ

ในป 2558 อก 3 ปขางหนา ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASIAN Economic Community : AEC) จะเปดสมบรณ

ครบทง 10 ประเทศ หากหนวยงานหรอบรษทใดยงไมมการศกษาและเตรยมปรบตวใหพรอมเพอรองรบ AEC โดยเฉพาะ

เรองการบรหารงานดานบคลากรทเหมาะสมกอาจจะเกดสมองไหลไปประเทศอน ๆ กไดครบ ซงวศวกรกเปนหนงในสาขาวชาชพ

ทสามารถไปท�างานทประเทศใดกได ททราบมาหลายหนวยงานกมการตนตวกนมากขน พรอมทงไดมการศกษาและวางแผน

เพอรองรบผลกระทบทอาจจะเกดขน ผมจงหวงวาทานผอานทกทานคงจะไดตระหนกถงผลดและผลเสยทอาจเกดขนและพยายาม

ปรบกลยทธเพอใหธรกจของทานสามารถด�าเนนการไดอยางปลอดภย และใชโอกาสนใหเกดประโยชนสงสดตอหนวยงาน

หรอบรษทของทานตอไปครบ

อนงหากทานผอานทานใดมขอแนะน�า หรอตชมใด ๆ แกกองบรรณาธการ ทานสามารถมสวนรวมกบเราไดโดยสงเขามา

ทางไปรษณย หรอท Email: [email protected] และหากทานสนใจจะอานบทความในรปแบบ E-Magazine ซงเปนรปแบบ

4 ส ทกหนา ทานสามารถตดตามไดท http://www.eit.or.th/smf/index.php?board=13.0 หวงวาจะท�าใหเอออ�านวยให

ทานผอานสามารถตดตามบทความไดสะดวกมากยงขน และผมขอขอบคณบรษทหางรานตาง ๆ ทใหการสนบสนนนตยสาร

“ไฟฟาสาร” ดวยดเสมอมา ขอใหกจการของทานจงมความเจรญกาวหนาขนตลอดไปครบ

สวสดครบ

ดร.ประดษฐเฟองฟ

บ ท บ ร ร ณ า ธ ก า ร




เจาของ : สาขาวศวกรรมไฟฟา สมาคมวศวกรรมสถานแหงประเทศไทย ในพระบรมราชปถมภ487 รามค�าแหง 39 (ซอยวดเทพลลา) ถนนรามค�าแหง แขวงวงทองหลาง เขตวงทองหลาง กรงเทพฯ 10310โทรศพท 0 2319 2410-13 โทรสาร 0 2319 2710-11 http://www.eit.or.th e-mail : [email protected]

คณะกรรมการทปรกษาฯพณฯ พลอากาศเอก ก�าธน สนธวานนท

ศ.ดร.บญรอด บณฑสนตศ.อรณ ชยเสร

รศ.ดร.ณรงค อยถนอมรศ.ดร.ไกรวฒ เกยรตโกมลรศ.ดร.ตอตระกล ยมนาค

ดร.การญ จนทรางศนายเรองศกด วชรพงศพล.ท.ราเมศร ดารามาศนายอ�านวย กาญจโนภาศ

คณะกรรมการอ�านวยการ วสท. นายสวฒน เชาวปรชา นายก นายไกร ตงสงา อปนายกคนท 1

จนทรเจนจบ, อาจารยสพฒน เพงมาก, นายประสทธ เหมวราพรชย, นายไชยวธ ชวะสทโธ, นายปราการ กาญจนวต, นายพงษศกด หาญบญญานนท, รศ.ศล บรรจงจตร, รศ.ธนบรณ ศศภานเดช, นายเกยรต อชรพงศ, นายพชญะ จนทรานวฒน, นายเชดศกด วทราภรณ, ดร.ธงชย มนวล, นายโสภณ สกขโกศล, นายทวป อศวแสงทอง, นายชาญณรงค สอนดษฐ, นายธนะศกด ไชยเวช

ประธานกรรมการนายลอชย ทองนล

รองประธานกรรมการนายสกจ เกยรตบญศรนายบญมาก สมทธลลา

กรรมการ ผศ.ถาวร อมตกตต กรรมการ ดร.เจน ศรวฒนะธรรมา กรรมการ นายสมศกด วฒนศรมงคล กรรมการ นายพงศศกด ธรรมบวร กรรมการ นายกตตพงษ วระโพธประสทธ กรรมการ นายสธ ปนไพสฐ กรรมการ ดร.ประดษฐ เฟองฟ กรรมการ นายกตตศกด วรรณแกว กรรมการ นายสจ คอประเสรฐศกด กรรมการ นายภาณวฒน วงศาโรจน กรรมการ นายเตชทต บรณะอศวกล กรรมการและเลขานการ น.ส.นพดา ธรอจฉรยกล กรรมการและผชวยเลขานการ

คณะท�างานกองบรรณาธการนตยสารไฟฟาสาร

คณะทปรกษานายลอชย ทองนล, นายปราการ กาญจนวต, ผศ.ดร.วชระ จงบร, นายยงยทธ รตนโอภาส, นายสนธยา อศวชาญชยสกล, นายศภกจ บญศร

บรรณาธการดร.ประดษฐ เฟองฟ

กองบรรณาธการผศ.ถาวร อมตกตต, นายมงคล วสทธใจ, นายชาญณรงค สอนดษฐ, นายววฒน อมรนมตร, นายสเมธ อกษรกตต, ดร.ธงชย มนวล, ผศ.ดร.ปฐมทศน จระเดชะ, ดร.อศวน ราชกรม, นายบญถน เอมยานยาว, นายเตชทต บรณะอศวกล, นายกตตศกด วรรณแกว, อาจารยธวชชย ชยาวนช, นายมนส อรณวฒนาพร. นายประดษฐพงษ สขสรถาวรกล, นายจรญ อทยวนชวฒนา, น.ส.เทพกญญา ขตแสง, น.ส.นพดา ธรอจฉรยกล

ฝายโฆษณาสพจน แสงวมล, กฤษณะ หลกทรพย, วณา รกดศรสมพนธ

จดท�าโดย

บรษท ไดเรคชน แพลน จ�ากด539/2 อาคารมหานครยบซม ชน 22 A

ถนนศรอยธยา แขวงถนนพญาไท เขตราชเทว กรงเทพฯ 10400โทร. 0 2247 2330, 0 2247 2339, 0 2642 5243, 0 2642 5241

(ฝายโฆษณา ตอ 112-113) โทรสาร 0 2247 2363www.DIRECTIONPLAN.org E-mail : [email protected]

รศ.ดร.หรรษา วฒนานกจ อปนายกคนท 2 ศ.ดร.ตอกล กาญจนาลย อปนายกคนท 3 นายธเนศ วระศร เลขาธการ นายทศพร ศรเอยม เหรญญก นายพชญะ จนทรานวฒน นายทะเบยน นายธรธร ธาราไชย ประชาสมพนธ รศ.ดร.วนชย เทพรกษ โฆษก รศ.ดร.วชย กจวทวรเวทย สาราณยกร นายชชวาลย คณค�าช ประธานกรรมการสทธและจรรยาบรรณ รศ.ดร.อมร พมานมาศ ประธานกรรมการโครงการ ผศ.ดร.วรรณสร พนธอไร ประธานสมาชกสมพนธ ดร.ชวลต ทสยากร ปฏคม รศ.ดร.พชย ปมาณกบตร ประธานกรรมการตางประเทศ นายชลต วชรสนธ ประธานกรรมการสวสดการ รศ.ดร.ทวป ชยสมภพ กรรมการกลาง 1 นายนนนาท ไชยธรภญโญ กรรมการกลาง 2 นายประสทธ เหมวราพรชย ประธานวศวกรอาวโส นางอญชล ชวนชย ประธานวศวกรหญง ดร.ประวณ ชมปรดา ประธานยววศวกร รศ.ดร.สชชวร สวรรณสวสด ประธานสาขาวศวกรรมโยธา นายลอชย ทองนล ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา นายจกรพนธ ภวงคะรตน ประธานสาขาวศวกรรมเครองกล รศ.ด�ารงค ทวแสงสกลไทย ประธานสาขาวศวกรรมอตสาหการ รศ.ดร.ขวญชย ลเผาพนธ ประธานสาขาวศวกรรมเหมองแร โลหการ และปโตรเลยม นายเยยม จนทรประสทธ ประธานสาขาวศวกรรมเคม ผศ.ยทธนา มหจฉรยวงศ ประธานสาขาวศวกรรมสงแวดลอม ผศ.ดร.กอเกยรต บญชกศล ประธานสาขาวศวกรรมยานยนต นายกมโชค ใบแยม ประธานสาขาวศวกรรมคอมพวเตอร รศ.ดร.เสรมเกยรต จอมจนทรยอง ประธานสาขาภาคเหนอ 1 รศ.วชย ฤกษภรทต ประธานสาขาภาคเหนอ 2 รศ.ดร.สมนก ธระกลพศทธ ประธานสาขาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 1 ผศ.ดร.สงวน วงษชวลตกล ประธานสาขาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 2 รศ.ดร.จรญ บญกาญจน ประธานสาขาภาคใต

รายนามคณะกรรมการสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 2554-2556

ทปรกษานายอาทร สนสวสด, ดร.ประศาสน จนทราทพย, นายเกษม กหลาบแกว, ผศ.ประสทธ พทยพฒน, นายโสภณ ศลาพนธ, นายภเธยร พงษพทยาภา, นายอทศ


10

พลอากาศเอก ธเรศ ปณศร ประธาน กสทช.เรงแผนแมบท ดนไทยเปนศนยกลาง

การสอสารของอาเซยน

ส�ำนกงำนคณะกรรมกำรกจกำรกระจำยเสยง

กจกำรโทรทศน และกจกำรโทรคมนำคมแหงชำต หรอ กสทช.

ทม พลอำกำศเอก ธเรศ ปณศร เปนประธำน กสทช. นน

ถอเปนหนวยงำนทถกจบตำมองและถกตงควำมหวง

จำกสงคมเปนอยำงมำก เพรำะองคกรอสระนมหนำท

ส�ำคญในกำรก�ำกบดแลกจกำรกระจำยเสยง กจกำร

โทรทศน และกจกำรโทรคมนำคมของประเทศ

นตยสำรไฟฟำสำรไดมโอกำสสมภำษณวสยทศน

และทศทำงกำรด�ำเนนงำนของ กสทช. จำกประธำน

คนปจจบน ซงจะท�ำใหเรำทรำบถงทศทำงกำรด�ำเนนงำน

ของ “กำรสอสำรของประเทศไทย” นบแตนไป

แผนแมบทฯ ภารกจเรงดวน กสทช. พลอำกำศเอก ธเรศ ปณศร ประธำน กสทช.

กลำวถงแผนกำรด�ำเนนงำนของ กสทช. ใน พ.ศ. 2555

วำ กสทช.ไดจดท�ำแผนแมบท กจกำรโทรคมนำคม ซงม

อย 3 แผนหลก คอ 1. แผนแมบทกำรบรหำรคลนควำมถ

(พ.ศ. 2555) 2. แผนแมบทกจกำรกระจำยเสยงและ

กจกำรโทรทศน ฉบบท 1 (พ.ศ. 2555-2559) และ

3. แผนแมบทกจกำรโทรคมนำคม ฉบบท 1 (พ.ศ. 2555-

2559) โดยแผนแมบททง 3 แผนนอยในพระรำชบญญต

องคกรจดสรรคลนควำมถและก�ำกบกำรประกอบกจกำร

วทยกระจำยเสยง วทยโทรทศน และกจกำรโทรคมนำคม

พ.ศ. 2553 ซงแผนแมบททง 3 แผนไดผำนควำมเหนชอบจำก

คณะกรรมกำร กสทช. และประกำศในรำชกจจำนเบกษำ

เพอประกำศใชแลว โดยมผลบงคบใชตงแตวนท 4

เมษำยน 2555 เปนตนไป

“กำรด�ำเนนงำนทกอย ำงเป นไปตำมแผน

ซงเรำกพยำยำมเรงรดเพรำะเปนเรองเรงดวนตำมท

กฎหมำยก�ำหนดไว 1 ป เรองทเรงดวน เชน กำรรฟำรมมง

(Refarming) หรอ กำรเรยกคนคลนควำมถ วทย

ซงจะเรยกคนเฉพำะบำงยำนทส�ำคญ กำรหมดอำยของ

สมปทำน หำกสมปทำนหมดแลวจะคนคลนควำมถอยำงไร

ถำคนแลวจะดแลผบรโภคอยำงไร นอกจำกนนจะดเรอง

กำรเปลยนผำนระบบโทรทศนจำกอนำลอกไปเปนดจทล

ซงจะเรงรดใหไดภำยใน พ.ศ. 2555 น สวนกำรด�ำเนนกำร

เรอง 3G กเป นเรองด วนทต องเร งรดด�ำเนนกำร

เชนกน คำดวำภำยใน พ.ศ. 2555 นจะสำมำรถด�ำเนนกำร

ได และในขณะทท�ำ 3G กจะท�ำ 4G ไปพรอม ๆ กน

คงไมรอให 3G เสรจกอนแลวคอยท�ำ นอกจำกนน

ในอนำคตยงมกำรเตรยมพรอมเรองสมำรทกรด เพอ

รองรบระบบกำรสอสำรโทรคมนำคมในอนำคตไวดวย”

ประธำน กสทช. กลำว

สมภาษณพเศษ

Interview


11พฤษภาคม - มถนายน 2555

วทยชมชน ปญหาทตองเรงแกไข กรณของวทยชมชนทใชคลนควำมถเกนก�ำลงสง

กอใหเกดควำมเดอดรอนจำกสญญำณวทยรบกวน

สญญำณกำรบนและรบกวนกำรสงสญญำณอน ๆ

พลอำกำศเอก ธเรศ กลำววำ วทยชมชนในประเทศไทยม

จ�ำนวนสถำนวทยชมชนมำกทสดในโลกกวำได เพรำะมอย

กวำ 6,000 สถำน ซงเจตนำรมณของกำรมวทยชมชนนน

ดทตองกำรใหประชำชนไดสงขอมลขำวสำรถงกน แต

ในทำงปฏบตมกำรด�ำเนนกำรเกนขอบเขต อำท ใชคลน

ควำมถโดยสงก�ำลงสงเกนจนสญญำณวทยไปกวนคลน

สญญำณอน โดยเฉพำะเครองบนโดยสำรจะมปญหำ

เพรำะรบกวนสญญำณกำรบน ซงเปนอนตรำยมำกเพรำะ

เวลำเครองบนขน-ลงสนำมบนจะสอสำรกนไมชดเจน

จงตองมำดเรองกำรออกใบอนญำต กำรออกระเบยบ

และเขำไปก�ำกบดแลใหมำกขน ขนตอนขณะนอยระหวำง

กำรรฟำรมมง หลงจำกนนจะใหวทยชมชนมำลงทะเบยนใหม

และใหปฏบตตำมขอก�ำหนด หำกไมปฏบตตำมกจะม

บทลงโทษทเขมงวดตอไป

เตรยมพรอมรบประชาคมอาเซยน ใน พ.ศ. 2558 ทประเทศในอำเซยนจะรวมกน

เปนหนงภำยใตประชำคมอำเซยนนน กสทช.ไดเตรยม

ควำมพรอมเรองนแลวโดยไดตงอนกรรมกำรขนมำเพอ

เตรยมรบเรองน เบองตนจะเตรยมพรอมทงดำนบคลำกร

และดำนเทคนค ซงในอนำคตคำดหวงอยำกใหประเทศไทย

เปนผน�ำดำนกำรสอสำรและโทรคมนำคม เพรำะขณะน

ประเทศไทยมสหภำพโทรคมนำคมระหวำงประเทศ

(International Telecommunication Union : ITU) อย

หำกหลำย ๆ ปจจยเอออ�ำนวยประเทศไทยนำจะเปนผน�ำ

ในดำนกำรสอสำรได ท�ำอยำงไรใหประเทศตำง ๆ ยอมรบ

ในจดน ให ITU มำอยทประเทศไทย หรอประเทศไทย

เปน ITU ของอำเซยน เพรำะขณะนประเทศตำง ๆ ใน

อำเซยนตำงด�ำเนนกำรไปคนละทศคนละทำง ประเทศไทย

จงตองเตรยมพรอมทงเรองบคลำกำร เทคนคตำง ๆ เพอ

กำวไปสกำรเปนผน�ำในระดบภมภำคของอำเซยน

“แตกำรด�ำเนนกำรมรำยละเอยดคอนขำงมำก

ทงรำยละเอยดเรองกำรแขงขน กำรถอครอง กคงเปน

แนวคดกวำง ๆ ในกำรเปน Annex International

เปนศนยกลำงดำนกำรสอสำรของอำเซยน คำดวำจะ

ด�ำเนนกำรภำยใน พ.ศ. 2560” ประธำน กสทช.กลำว

“หากหลาย ๆ ปจจยเอออ�านวยประเทศไทยน าจะเป นผ น� า ในด าน การสอสารได ท�าอยางไรใหประเทศตาง ๆ ยอมรบในจดน ให ITU มาอยทประเทศไทย หรอประเทศไทยเปน ITU ของอาเซยน”

เปลยนระบบโทรทศนสดจทล ตำมยทธศำสตร กสทช. ไดก�ำหนดกำรเปลยนแปลง

กำรรบ-สงสญญำณโทรทศนจำกระบบอนำลอกไปส

กำรรบ-สงสญญำณระบบดจทล ภำยใน 4 ป ซงตำมแผน

จะเปดประมลทวดจทลประเภทธรกจใน พ.ศ. 2556

ซงถอเปนกำรเปดเสรใหผประกอบกำรรำยใหม ๆ รวมทง

สอชมชนและสอสำธำรณะไดมโอกำสเขำมำเปนเจำของทว

ดจทล โดยไมจ�ำเปนตองรอกำรเรยกคนคลนทวอนำลอก

ซงประธำน กสทช. กลำววำ แมจะมผลกระทบตำมมำบำง

แตในอนำคตตองด�ำเนนกำรเรองนเปนสงทหลกเลยงไมได

ผประกอบกำรและประชำชนตองปรบตว ผประกอบกำร

ตองปรบตวดำนกำรแขงขนทจะมำกขน สวนประชำชนกจะ

มทำงเลอกใหม ๆ ในกำรรบชมมำกขน สำมำรถดทวเปน

รอยชองได โดยตองมกำรตดตงอปกรณ หรอ Set Top

Box ทใชในกำรรบสญญำณ ซง กสทช. จะเขำไปดแล

กำรเปลยนผำนครงนแบบคอยเปนคอยไป แมจะเปลยน

เปนระบบดจทลแลวแตประชำชนกยงสำมำรถรบชมระบบ

ฟรทวแบบอนำลอกได เพอใหประชำชนไดมเวลำเตรยม

พรอมสกำรเปลยนแปลง


12

พฒนาบคลากรรองรบ เนองจาก กสทช. เปนหนวยงานทท�าหนาทก�ากบ

ดแลหนวยงานอน ประธาน กสทช. กลาววา จ�าเปนตองม

การพฒนาบคลากรผปฏบตงานใหสามารถท�างานไดอยาง

มประสทธภาพ โดย กสทช. มโครงการพฒนาบคคลเพอ

เปดเปนศนยเฉพาะทางดานมาตรวด และการสอบเทยบ

ตาง ๆ โดยจะรวมกบสถาบนทท�าการเรยนการสอน

ทเกยวของ อาท สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลา

เจาคณทหารลาดกระบง มหาวทยาลยเทคโนโลยมหานคร

และหากวศวกรรมสถานแหงประเทศไทย ในพระบรม-

ราชปถมภ (วสท.) เขามาท�างานรวมกนจะชวยใหการด�าเนน

งานมมาตรฐานมากขน คาดวาในอนาคตจะไดรวมมอ

กบ วสท. ในหลาย ๆ ดาน เพราะ กสทช. ตองการพฒนา

คนทงในดานเทคนคและความเชยวชาญใหมากกวาน

เพราะมเปาหมายม งไปส เวทอาเซยน นอกจากนน

ยงจะท�าหองสมดไอซทเพอใหเปนแหลงขอมลกลางในการ

สบคนขอมลดานสอสาร มการรวบรวมมาตรฐานตาง ๆ

ทเกยวของกบไอซทไว กสทช. จะเปนตวกลางเพอใหมา

ทเดยวแลวไดขอมลครบ ซงเรองเหลานเปนแผนงานทจะ

ด�าเนนการในโอกาสตอไป

เทคโนโลยจ�าเปนส�าหรบชวตพลอากาศเอก ธเรศ ฝากขอคดวา เทคโนโลย

สอสารดานโทรคมนาคมทกวนนก าวหนาไปเรวมาก

และมผลโดยตรงตอความเปนอยของประชาชน เหนได

จากทกคนมโทรศพทมอถอใช เพราะโทรศพทส�าคญกบ

ชวต ตอไปอปกรณหลาย ๆ อยางในชวตจะผสมผสาน

การท�างานเขาดวยกน จงจ�าเปนทเราตองตดตามดาน

เทคโนโลยอยตลอดเวลา เพอใหเขาใจและใชประโยชน

ของเทคโนโลยไดอยางเตมท “ประเทศของเราจะพฒนาไป

ไมไดเลยถาประชาชนไมใหความสนใจเรองเทคโนโลย

เพราะเทคโนโลยกลายเปนหวขอส�าคญทสดในการพฒนา

โลกในปจจบน และอยากฝากไปถงคนทก�าลงอย ใน

วยศกษาและจะเรยนตอ การสอสารเปนสาขาทนาสนใจ

มากในขณะน เพราะมชองทางทจะท�าประโยชนใหแก

ตนเองและประเทศชาตอกมาก” ประธาน กสทช. กลาว

แนะน�าแกเยาวชนและวศวกรรนใหมในอนาคต

คมครองผบรโภคอกภารกจส�าคญ กสทช. ใหความส�าคญกบการคมครองผบรโภค

มาก เพราะเทคโนโลยและการสอสารเกยวของกบ

ชวตของประชาชน ทผานมาผบรโภคถกเอาเปรยบจาก

ผประกอบการ โดยอาจจะเปนความตงใจหรอไมตงใจ

กตาม ทผานมายงไมมใครเขาไปดแลแกไข ตอนน

กสทช. ไดเขาไปดแลแลว อาท เรองโทรศพทหลดบอย

กแจงใหผ ประกอบการแกไขใหเปนไปตามทก�าหนด

แตจดอ อนในเรองนคอประชาชนไมค อยร องเรยน

ไมคอยใชสทธของตนเอง ตวเลขผ ร องเรยนปญหา

ททางผใหบรการรายงานมาจงนอย หากมปญหาในการ

ใช บร การอยากให ประชาชนใช สทธ ของตนเอง

เพอ ใหทางผใหบรการไดมบนทกเกบไววา ทผานมา

มผ ร องเรยนปญหาเขามาเรองอะไร จ�านวนเทาไหร

ซงในอนาคตตองหาผ ตรวจสอบภายนอกเขามาดแล

เรองน ไฟฟาสาร


นายมงคล วสทธใจ

มาตรฐานและความปลอดภย

Standard & Safety

หลกปฏบตดานการตรวจสอบ และการทดสอบ การตดตงระบบสญญาณเตอนอคคภย

(ตอนท 3)ปญหาการปองกนอคคภยอาคารประการหนง คอปญหางานระบบวศวกรรมความปลอดภยจากอคคภย

โดยเฉพาะงานระบบสญญาณเตอนอคคภยทมกพบวาระบบไมท�างานในบางสวน หรอทงระบบ หรอท�างานตรวจจบ

อคคภยในระยะเรมตนชาจนไมสามารถเตอนภยไดทน ทงนเพราะปญหาการตดตงทไมไดมาตรฐาน และทส�าคญ

คอระบบขาดการบ�ารงรกษาตามมาตรฐานก�าหนด

อปกรณตรวจจบควน แจงสญญาณส�าหรบบาน เปนอปกรณทท�างาน

ตรวจจบควนและแจงสญญาณเสยงไดดวยตวเองโดยอสระ ท�างานดวย

แบตเตอรทบรรจอยภายใน สามารถตดตงไดแทบทกพนทในบาน

ขอบเขตการใชงาน

อปกรณตรวจจบควน แจงสญญาณส�าหรบบาน ควรตดตงในพนท

ปดกนทางหนไฟ เชน โถงหนาหองนอน โถงบนได ในหองนอน และหองทใช

งานอปกรณหรอบรภณฑไฟฟา อปกรณตรวจจบควนชนดนสามารถใชตดตง

เสรมกบระบบสญญาณเตอนอคคภยทตดตงตามมาตรฐานอยแลวในอาคาร

ทกฎหมายก�าหนดได เชน หองนอนภายในอาคารชด หอพก หองพกของ

โรงแรม หรอพนทอนใดทตองการเสรมการตรวจจบควนและเสยงสญญาณแจง

การตรวจจบควนในพนทนน ๆ หากแตไมสามารถใชเปนสงทดแทนอปกรณ

ตรวจจบ และอปกรณแจงสญญาณตามมาตรฐานทก�าหนดใหใชกบอาคาร

หรอพนทนน ๆ

อปกรณตรวจจบควน แจงสญญาณ

ส�าหรบบาน จะสามารถท�างานไดอยางม

ประสทธภาพเมอไดรบการตดตงอยางถกตอง

ในต�าแหนงทควนลอยมาถงได ทงตองไดรบ

การทดสอบและบ�ารงรกษาอยางสม�าเสมอ

เพอใหมนใจวาอปกรณรวมทงแบตเตอรอยใน

สภาพทด และท�างานอยางตอเนองไดเปนปกต

อยางไรกตาม ควรเปลยนอปกรณตรวจจบควนนเมออปกรณท�างานผดปกต

หรอเสย หรอใชงานมาแลว 10 ปหลงจากวนทผลต (ดวนผลตทฉลากตด

ดานหลงอปกรณ)

ขอจ�ากดการใชงาน

1. อปกรณ ทตดต งแล วจะ

ไมท�างานหากยงไมบรรจแบตเตอร

หรอแบตเตอรทบรรจในอปกรณนน

เสอมสภาพ หรอไฟออนกวาทผผลต

ก�าหนด หรอแบตเตอรทใชเปนคนละ

ชนดกบทผผลตก�าหนด

การตดตง ใชงาน และบ�ารงรกษาอปกรณตรวจจบควนส�าหรบบาน


14

2. อปกรณท�าหนาทเพยงแจงเสยงสญญาณเฉพาะตวเมอตรวจจบควนได ไมสามารถพวงแจงสญญาณไปทอน ไมสามารถท�าการปองกน อคคภยหรอดบเพลงเองได และหากผ อย อาศยอย คนละหองกบหองทอปกรณนนท�างานแจงสญญาณกอาจไมไดยนเสยงแจงสญญาณนน ดงนน ผทไดยนเสยงสญญาณกอนจะตองรบปลกหรอแจงเตอนผอนในบานทไมไดยนเสยงแจงสญญาณดงกลาว ใหทราบโดยเรว

3. อปกรณไมสามารถท�างานตรวจจบและแจงสญญาณไดทนกบ อคคภยประเภททเกดขนอยางฉบพลนจากเชอเพลงทตดไฟไดเรวกวาการเกดควน เชน ไฟไหมฟก โซฟา (จากการสบบหร ) หรอเดกเล น ไมขดไฟหรอจดเทยน ไฟจากน�ามนหรอของเหลวตดไฟ และไฟจาก การระเบดเมอแกสหงตมรว เปนตน

4. อปกรณไมสามารถตรวจจบควนได หากควนลอยขนมาไมถงต�าแหนงทตดตง หรอตดตงอปกรณอยคนละหองกบหองทเกดอคคภย

5. อปกรณไมสามารถตรวจจบแกสหงตมรว ไมสามารถตรวจจบความรอนจากเปลวไฟ ไฟทเกดจากเชอเพลงไวไฟ และไมตรวจจบควนบหรทเจอจาง แตในทางกลบกนหากตดตงอปกรณในหองทปกตมควนไฟ

ไอน�ามน หรอไอน�า หรอมฝนละอองฟง เชน หองครว หองอาบน�าอน เปนตน อปกรณอาจท�างานตรวจจบและแจงสญญาณเตอนขนได แมจะไมมอคคภย เกดขนกตาม

การเตรยมพนทตดตงอปกรณตรวจจบควนแจงสญญาณส�าหรบบาน สามารถตดตงไดแทบ

ทกพนทในบาน ควรตดตงในทกชนทกหองของบาน โดยเฉพาะโถงบนได โถงหนาหองนอน หองนอน หองเกบของ หองทตดตงแผงควบคมไฟฟาของบาน และหองทใชงานอปกรณหรอบรภณฑไฟฟา เปนตน เวนแตหองครว หองพระทมการจดธปจรง หองอาบน�าอน หรอหองทมฝนละอองฟงอยเปนปกต ดงภาพตวอยาง

ภาพตวอยาง พนทตดตงอปกรณตรวจจบควน

แจงสญญาณส�าหรบบานชนเดยว

ภาพตวอยาง พนทตดตงอปกรณตรวจจบควน

แจงสญญาณส�าหรบบานเดยวหลายชน



ต�าแหนงตดตงอปกรณตรวจจบควนจะตองเปนต�าแหนงทควนสามารถลอยตวถงหรอผานเขาได จะตองไมมสงกดขวางหรอสงปลกสรางใดของหองบดบง เปนอปสรรคตอการท�างานตรวจจบควน ทงตองเปนต�าแหนงทผใชสามารถเขาถงเพอการทดสอบและบ�ารงรกษาไดสะดวก และตองเปนต�าแหนง

ทสอดคลองกบขอก�าหนดมาตรฐานการตดตงดงจะกลาวถงตอไป มฉะนน

อปกรณอาจท�างานตรวจจบควนไดชากวาทควร หรอไมสามารถตรวจจบควน

ไดเลย

นอกจากนน ต�าแหนงตดตงจะตองเปนต�าแหนงทท�าใหไดยนเสยง

สญญาณเตอนได แมเสยงสญญาณจากอปกรณแตละชดจะดงไมถงทกพนท

ในบานกตาม

ขอก�าหนดต�าแหนงตดตงอปกรณตรวจจบควนฯ

อปกรณตรวจจบควน แจงสญญาณส�าหรบบาน ใชตดตงทเพดานหรอ

ผนงหอง โดยมขอก�าหนดต�าแหนงตดตง เพอใหการตรวจจบควนและการแจง

เสยงสญญาณเปนไปอยางมประสทธภาพมากทสด ดงตอไปน

ภาพต�าแหนงตดตงอปกรณฯ ทเพดานหรอผนง

1. เพดานราบ ใหตดตงอปกรณทเพดานกลางหอง โดยไมเสรมฐานหรอ

หนนอปกรณ ไมซอนในหลมฝาเพดาน หากตดทกลางเพดานไมได ใหตดตง

หางจากผนงกนหองไดอยางนอย 100 มม. แตหากไมสามารถตดทเพดานได

กอาจตดตงเขากบผนงหอง โดยตดใหขอบบนของอปกรณอยต�ากวาเพดานไม

นอยกวา 100 มม. แตไมเกน 300 มม.

1.1 ส�าหรบหองนอนควรตดตงอปกรณทเพดานเหนอเตยงนอน

หรอทผนงใกลเตยงนอน

1.2 ส�าหรบหองโถงหนาหองนอนหรอโถงทางเดนทมความกวางไม

เกน 3.60 เมตร

• โถงทยาวไมเกน 12 เมตร ควรตดตงอปกรณทเพดานกลาง

โถง

• โถงทยาวมากกวา 12 เมตร ควรตดตงอปกรณทปลายโถง

ทงสองดาน

1.3 ส�าหรบโถงชองบนได

ใหตดตงอปกรณทเพดานบนสดของ

โถงบนได และทเพดานของพกบนได

ชนถดลงมา

1.4 ส�าหรบเพดานหองใต

หลงคาทเพดานหองมความรอนสะสม

ควรตดตงอปกรณทผนงหอง

2. เพดานทรงจว ใหตดตง

อปกรณทเพดานหางจากแนวดงของ

จวไมเกน 900 มม. (วดในแนว

ระดบ) โดยตดใหขอบบนของอปกรณ

ต�ากวายอดจวลงมาไมนอยกวา 100

มม. และหากตองการตดตงอปกรณ

มากกวา 1 ชด กสามารถตดตง

เพมเตมไดตามแนวลาดเอยงของหลงคา

ภาพต�าแหนงตดตงอปกรณตรวจจบ

ควนทเพดานทรงจว

3. ใหตดตงอปกรณหางจาก

ดวงไฟฟลออเรสเซนตทตดอย ใน

ระนาบเดยวกนอยางนอย 300 มม.


หวจายลมเยนของระบบปรบอากาศท

อยในระนาบเดยวกนไมนอยกวา 400

มม.


แหลงก�าเนดไอน�าหรอความชน เชน

ตอบซาวนา หองอาบน�า ตอบผา หรอ

เครองลางจานดวยน�ารอน เปนตน

อยางนอย 3 เมตร


16


แหลงก�าเนดควน เชน เตาไฟ เครอง

ท�าน�ารอน หรอเครองปง-ยาง เปนตน

อยางนอย 6 เมตร และควรตดตง

พดลมดดอากาศออกจากหองหรอ

พนทดงกลาว


หนาประตหองครว ประตหนาหอง

อาบน�า หรอประตหองอบซาวนา

อยางนอย 1 เมตร

8. ไมควรตดตงอปกรณในหอง

หรอพนทมฝนละออง ไอน�ามน หรอ

มคาความชนสมพทธสงกวาทผผลต

ก�าหนด หรอหองทมอณหภมแวดลอม

ต�ากวา 4 °C หรอสงกวา 38 °C

การเตรยมอปกรณตรวจจบควนฯ

กอนน�าไปตดตง

1. ไมควรตดตงใชงานอปกรณ

ทผลตมาแลวตงแต 10 ปขนไป (ดวน

ทผลตจากฉลากปดดานหลงอปกรณ)

2. เตรยมแบตเตอรส�าหรบ

อปกรณทมพกดแรงดนไฟฟาและชนด

ตามทผผลตก�าหนด

3. ตรวจอปกรณใหมจ�านวน

เพยงพอกบจ�านวนหองหรอพนท

ภายในบานทควรจะตองตดตง

4. ศกษาคมอการตดตงและใช

งานอปกรณใหเขาใจ เพอการควบคม

และใชงานอปกรณอยางถกวธตาม

ผผลตก�าหนด

วธตดตงอปกรณตรวจจบควน แจงสญญาณส�าหรบบาน

1. ใหตดตงอปกรณเขากบต�าแหนงทก�าหนดไวแลว ดวยวธตดตง

อปกรณทผผลตก�าหนด โดยพงปองกนไมใหมฝนละอองเขาอปกรณในระหวาง

การตดตง

2. ใหยดสกรหรอแทนยดอปกรณเขากบต�าแหนงตดตงกอนตดอปกรณ

เขากบสกรหรอแทนยดนน ซงเมอตดตงแลว แทนยดและอปกรณจะตองตด

แนบสนทมนคงอยกบเพดานโดยตลอด และอปกรณจะตองสามารถถอดแยก

ออกจากแทนหรอสกรทยดไดโดยไมตองไขสกรออกจากต�าแหนงตดตง

3. กอนบรรจแบตเตอรเขากบอปกรณ ใหตรวจสอบขวตอ ขวบวก

และขวลบทอปกรณ และขวของแบตเตอรกอนโดยตอขวทตรงกนเขาดวยกน

และบรรจแบตเตอรเขากบอปกรณตามวธทผผลตก�าหนด

ภาพตวอยาง การตอหรอบรรจแบตเตอรเขากบอปกรณตรวจจบ แจงสญญาณ



4. ตดอปกรณเขากบสกรยดหรอแทนยด หลงจากบรรจแบตเตอรแลว

เพอใชงาน หากอปกรณมดวงไฟสญญาณ ใหตรวจสอบการตดกะพรบของ

ดวงไฟอยางชานาทละ 1 ครง แสดงสภาวะการท�างานเปนปกต

5. หามทาส เคลอบส หรอพนสอปกรณในทกกรณ

การใชงานอปกรณตรวจจบควน แจงสญญาณส�าหรบบาน

อปกรณเมอบรรจแบตเตอรแลวจะเรมท�างานตรวจจบควนในภาวะ

ปกตทนท และสามารถแจงเสยงสญญาณพรอมกบดวงไฟสญญาณตดคาง

(ถาม) เมออปกรณตรวจจบควนได และหากแบตเตอรไฟออนหรอเสอมสภาพ

อปกรณจะตองสงเสยงสญญาณเตอนเปนระยะ นาทละ 1 ครง หรอตามท

ผผลตก�าหนดใหเปลยนแบตเตอรใหมทนท

ส�าหรบอปกรณตรวจจบควน แจงสญญาณส�าหรบบาน ชนดทม

คณสมบตพเศษทสามารถควบคมการท�างานใหเหมาะกบสถานทตดตงได เชน

มสวตชปรบหนวงเวลาการตรวจจบควน หรอมสวตชใชเงยบเสยงสญญาณได

ใหปรบควบคมเพอใชงานคณสมบตพเศษดงกลาวตามค�าแนะน�าของผผลต

การทดสอบอปกรณตรวจจบควน แจงสญญาณส�าหรบบาน

เมอตดตงอปกรณเสรจเปนครงแรกใหทดสอบอปกรณทนท และทดสอบ

ตามก�าหนดมาตรฐานอยางนอยสปดาหละ 1 ครง ตลอดอายการใชงานดงน

1. ทดสอบก�าลงไฟแบตเตอร และการท�างานแจงสญญาณโดยกดปม

ทดสอบทตวอปกรณคางไวอยางนอย 5 วนาท อปกรณจะตองสงเสยงแจง

สญญาณทความดงไมต�ากวา 85 dBA และดวงไฟ (ถาม) จะตองตดคาง

โดยเมอหยดกดปมทดสอบ เสยงสญญาณตองเงยบลง และดวงไฟ (ถาม) จะตอง

กลบมากะพรบตามปกต จงถอวาผานการทดสอบน แตหากอปกรณใหเสยง

แจงสญญาณเบากวาปกต หรอดงผดเพยน หรอไมผานการทดสอบขางตน

ใหทดลองเปลยนแบตเตอรใหมตามขนาดและชนดทผผลตก�าหนด แลวท�า

การทดสอบซ�า ถายงไมผานอกใหเปลยนอปกรณใหม

2. ทดสอบการท�างานตรวจจบ

ควน และการท�างานแจงสญญาณ

โดยใชควนรมทอปกรณ (หามใช

การจดไฟลนทอปกรณ) หรอใชแกส

เสมอนควน พนเขาทอปกรณตาม

วธทผ ผลตก�าหนด อปกรณจะตอง

สงเสยงแจงสญญาณทความดงไมต�า

กวา 85 dBA และดวงไฟ (ถาม)

จะตองตดคาง จากนนใหท�าการพด

หรอโบกใหลมโกรกผานเพอไลควน

หรอฝนออกจากอปกรณ โดยไมตอง

ถอดแบตเตอรออก กระทงอปกรณ

เงยบเสยงสญญาณลงไดเอง และ

ดวงไฟ (ถาม) กลบกะพรบตามปกต

จงถอวาผานการทดสอบน แตหาก

อปกรณไม ให เสยงแจ งสญญาณ

หรอเสยงสญญาณเบากวาปกต หรอ

ดงผดเพยน หรอไมผานการทดสอบ

ขางตนใหเปลยนอปกรณใหม

3. ทดสอบการท�างานตาม

คณสมบตพเศษของอปกรณ (ถาม)

ตามวธทผผลตก�าหนด


18

การบ�ารงรกษาอปกรณตรวจจบควน

แจงสญญาณส�าหรบบาน

ควรท�าการบ�ารงรกษาเบองตน

ดวยการถอดอปกรณลงจากต�าแหนง

ตดตงเพอท�าความสะอาดอยางนอย

เดอนละ 1 ครง โดยถอดแบตเตอร

ออกจากอปกรณ แล วดดฝ นท

ฝาครอบ ทกลองรบควน และท�า

คว ามสะอาดอ ปกรณ เ ฉพาะท

ดานนอกดวยผาชบน�าหมาด ดวย

ความระมดระวงอยาใหน�าเขาอปกรณ

เมอท�าสะอาดแลวจงบรรจแบตเตอร

กลบ และท�าการทดสอบตามทกลาว

แลวขางตน

ส�าหรบแบตเตอรควรเปลยน

แบตเตอรใหมตามขนาดและชนดท

ผ ผลตก�าหนดใหกบอปกรณ ปละ

1 ครง แมแบตเตอรเกาจะยงใชงาน

ไดกตาม

จะตองปฏบตอยางไร เมอมเสยงแจง

สญญาณเตอนดงขนจากอปกรณ

ตรวจจบควนฯ

เมอไดยนเสยงสญญาณเตอน

จากอปกรณตรวจจบควนใหปฏบต

ดงน

1. เขาตรวจสอบพนทหรอหอง

ทอปกรณนนตดตงอยในทนท

2. หากพบการเรมเกดอคคภย

ในระยะทมเพยงควนไฟ ใหท�าการ

ระงบเหตอคคภยในทนท (ถาท�าได)

และ/หรอแจงเตอนใหผอนในบานทยง

ไมทราบเหตในทนท เพอด�าเนนการ

ปองกนและชวยเหลอระงบอคคภย

ตอไป

3. หากพบวาอปกรณท�างานแจงเสยงสญญาณผดพลาดเพราะ

สภาพแวดลอมในหอง หรอพนทตดตงท�าใหอปกรณตรวจจบท�างานแม

ไมเกดอคคภย ควรเงยบเสยงสญญาณดวยการพดหรอโบกใหลมโกรก

ผานอปกรณเพอไลควนหรอฝนออกจากกลองตรวจจบภายในอปกรณ แทนท

จะใชวธถอดแบตเตอรออก หรอถอดอปกรณตรวจจบลงจากทตดตง

หากอปกรณไมสามารถกลบไปท�างานตามปกตไดควรถอดอปกรณลงจาก

ต�าแหนงตดตง แลวท�าความสะอาดตามการบ�ารงรกษาทกลาวในเบองตน

4. หากอปกรณท�างานแจงสญญาณเตอนโดยไมมการตรวจจบควน

ไดจรงบอยครงและอปกรณไมเสย ควรพจารณาเปลยนต�าแหนงตดตงใหม

ทเหมาะสม หรอปรบปรงสภาพแวดลอมในหองหรอพนทนน เพอปองกนไม

ใหอปกรณท�างานผดพลาดไดอก

5. ในทกกรณเมอพบวาอปกรณเสย จะตองไมซอมอปกรณตรวจจบ

ควนนน แตควรเปลยนใหมเทานน

เอกสารอางอง ประมวลหลกปฏบตวชาชพ ดานการตรวจสอบ และการทดสอบการตดตงระบบ

สญญาณเตอนอคคภย สภาวศวกร พ.ศ. 2553

ประวตผเขยนนายมงคล วสทธใจ• ประธานกรรมการ รางมาตรฐานระบบแจงเหตเพลงไหม วสท.• ประธานกรรมการรางประมวลหลกปฏบตวชาชพดานการตรวจสอบ

และการทดสอบระบบสญญาณเตอนอคคภย สภาวศวกร• ประธานผเชยวชาญตรวจสอบความปลอดภยดานอคคภย

อาคารผโดยสารสนามบนสวรรณภม



รศ.ธนบรณ ศศภานเดชอเมล : [email protected]


Standard & Safety

การตดตงระบบไฟฟาในสระวายน�าและอางน�าพ (ตอนท 4)

การตดตงระบบไฟฟาอางน�าแร (Spas) อางน�ารอน (Hot Tubs) และอางอาบน�านวดตว (Hydromassage Bathtubs)

อางน�าแรและอางน�ารอน เปนอปกรณเพมเตมในดานการรกษาสขภาพ

โดยการควบคมใหอณหภมสงตามเวลา ทงนเพอความปลอดภยในการใช

อางน�าแรและอางน�ารอนจะก�าหนดอณหภมน�าประมาณ 40°C และเปน

เวลาสงสด 15 นาท อางน�าแรและอางน�ารอนแบงออกเปน 2 ประเภท คอ

(1) อางส�าเรจในตว (Self-Contained) และ (2) ชดประกอบอาง (Package

Assembly) อางน�าแรส�าเรจในตวหรออางน�ารอน (Self-Contained Spas

and Hot Tubs) โรงงานผผลตจะสรางเปนชดประกอบดวยอางน�าวน การท�า

ความรอน และอปกรณควบคมรวมกนเปนชด สวนชดประกอบอางน�าแรหรอ

อางน�ารอน (Packaged Spas and Hot Tubs) โรงงานผผลตจะสรางเปนชด

ประกอบดวยอางน�าวน การท�าความรอน และอปกรณควบคมจะตดตงอยบน

ฐานเพอการท�างานของอางน�าแรหรออางน�ารอน

อางน�าแรและอางน�ารอนแตกตางกนทวสดใชสราง กลาวคอ อางน�ารอน

จะท�าดวยไม สวนอางน�าแรจะท�าดวยคอนกรต กระเบอง หรอไฟเบอรกลาส

อางน�ารอน (Hot Tubs) อางน�าแร (Spas)

3.1 สวตชฉกเฉนส�ำหรบอำงน�ำแร

และอำงน�ำรอน

ตองมปายฉกเฉนแสดง

อยางชดเจน เพอควบคมการหยด

ฉกเฉน หรอเปนสวตชควบคมทม

วตถประสงคเพอหยดมอเตอรทจะ

จายน�าในระบบไหลเวยนและพนน�า

ในระบบ สวตชฉกเฉนตองตดตงในจด

ทเขาถงไดงายอยางฉบพลนในสายตา

ระยะไมนอยกวา 1.5 เมตร ดงรปท

3.1


20

รปท 3.1 การตดตงสวตชฉกเฉนส�าหรบอางน�าแรและอางน�ารอน

รปท 3.2 การตดตงสวตชฉกเฉน เพอการบ�ารงรกษา

ส�าหรบการตดตงสวตชฉกเฉน มขอแนะน�าดงน

ก. เปนเครองปลดวงจรเพอการบ�ารงรกษา

ข. เพอการหยดฉกเฉน ส�าหรบปองกนอบตเหตอาจบาดเจบจากการเปดปมน�าในวงจรดงรปท 3.2



รปท 3.3 สายออนและขอตอเตาเสยบ จะตองมเครองปองกนกระแสเกนและรวลงดน (GFCI)

3.2กำรตดตงระบบไฟฟำอำงน�ำแรหรออำงน�ำรอนภำยนอกอำคำร

การตดตงระบบไฟฟาอางน�าแรหรออางน�ารอนภายนอกอาคาร อนญาตใหปฏบตดงขอตอไปน

3.2.1 ขอตอออน ขอตอออนทใชกบชดประกอบอางน�าแรหรออางน�ารอนไดรบการรบรอง (Listed

Packaged Spas and Hot Tubs) หรออางน�าแรส�าเรจในตวหรออางน�ารอน (Self-Contained Spas and Hot Tubs)

1. ขอตอทอออน เปนทอออนโลหะกนน�า หรอทอออนอโลหะกนน�ายาวไมเกน 1.80 เมตร

2. สายออนหรอขอตอเตาเสยบ (Cord and plug connection) สายออนและขอตอเตาเสยบ จะตองม

เครองปองกนกระแสเกนและรวลงดน (Ground Fault Circuit Interrupter หรอ GFCI) และสายออนยาวไมเกน

4.60 เมตร ดงรปท 3.3

3.2.2 ก า ร ป ร ะ ส า น

(Bonding) อปกรณทตดตงเปนโครง

โลหะหรอฐานโลหะ ตองตอประสาน

เขาดวยกนทงหมด ลวดทใชผกกบไม

ไมจ�าเปนตองประสาน

3.2.3 การเดนสายไฟฟา

ส�าหรบอางน�าแร หรออ างน�าร อน

ภายนอกอาคาร ใหอานเพมเตมและ

ปฏบตตามมาตรฐานการตดตงทาง

ไฟฟาส�าหรบประเทศไทย บทท 5 ขอ

ก�าหนดการเดนสายและวสด และตอง

มเดนสายดนของบรภณฑเปนตวน�า

ทองแดงหมฉนวนขนาดไมเลกกวา 4

mm2 ทงนยอมใหตอเขากบมอเตอร,

ลวดความรอน และชดควบคมโหลด

อางน�าแรส�าเรจในตวหรออางน�ารอน

หรอชดประกอบทไดรบการรบรอง

อางน�าแรหรออางน�ารอน

ส�าหรบการเดนสายใหกบโคมไฟใตน�า ใหอานเพมเตมและปฏบต

ตามการตดตงระบบไฟฟาสระวายน�าและอางน�าพ (ตอนท 2) จากนตยสาร

ไฟฟาสาร ฉบบเดอน ม.ค.-ก.พ. 2555

3.3กำรตดตงระบบไฟฟำอำงน�ำแรหรออำงน�ำรอนภำยในอำคำร

การตดตงระบบไฟฟาอางน�าแรหรออางน�ารอนภายในอาคาร

อนญาตใหท�าตามขอดงกลาวดงตอไปน

ยกเวน

1. ชดจายไฟขนาดไมเกน 20 A ใชตอกบสายออนและขอตอ

เตาเสยบ

2. การประสานศกยไฟฟาเทา (Equipotential Bonding) มความ

จ�าเปนส�าหรบพนขอบนอกสระ (Perimeter Surfaces) ใหอานเพมเตมและ

ปฏบตตามการตดตงระบบไฟฟาสระวายน�าและอางน�าพ (ตอนท 2)

จากนตยสารไฟฟาสาร ฉบบเดอน ม.ค.-ก.พ. 2555 ขอก�าหนดนไมใชกบ

อางน�าแรส�าเรจในตวหรออางน�ารอน (Self-Contained Spas and Hot Tubs)

ทตดตงอยเหนอพน

3.3.1 เตารบ มเตารบอยางนอยหนงตวขนาด 15 A หรอ 20 A

240 V เตารบตองอยหางจากผนงดานในอางต�าสด 1.83 เมตร แตไมเกน

3 เมตร


22

ก. ต�าแหนงเตารบตองตดตงในระยะไมนอยกวา 1.83 เมตร

วดจากแนวระดบจากผนงดานในอางน�าแรหรออางน�ารอน

ข. ปองกนทวไป เตารบขนาดไมเกน 30 A 240 V ตดตงใน

ระยะไมเกน 3 เมตร จากผนงดานในอางน�าแรหรออางน�ารอน จะตองตดตง

เครองปองกนกระแสเกนและรวลงดน (GFCI) ดงรปท 3.4 และรปท 3.5

ค. เตารบอางน�าแรหรออางน�ารอนทจายก�าลงไฟฟาใหกบอางน�าแร

หรออางน�ารอน จะตองมการปองกนกระแสเกนและรวลงดน ดงรปท 3.6

ง. การวด ในการวดระยะ

หางตองสนสดเมอตอผานจากแหลง

จายไฟสายออนเขากบอปกรณไฟฟา

กบเต ารบ ต องไม ทะลผ านพน

ผนง เพดาน แขวนกบประตทางเดน

หรอประตเลอน หนาตางเปด หรอผนง

อน ๆ

รปท 3.4 เตารบตดตงในระยะไมนอยกวา 1.83 เมตร และระยะไมเกน 3 เมตร

จากผนงดานในอางน�าแรหรออางน�ารอน จะตองตดตงเครองปองกนกระแสเกนและรวลงดน (GFCI)

รปท 3.5 เตารบอางน�าแรหรออางน�ารอนมเครองปองกนกระแสเกนและรวลงดน

(Ground Fault Circuit Interrupter หรอ GFCI) ในตว



3.3.2โคมไฟฟาและจดตอไฟฟาแสงสวางและพดลมเพดาน

ก. อางน�าแรหรออางน�ารอนภายในอาคาร ระยะหางของการตดตง โคมไฟฟา จดตอไฟฟาแสงสวาง

และพดลมเพดาน หามตดตงเหนออางน�า หรออยเหนอพนทซงหางจากขอบอางดานในตามแนวระดบไมนอยกวา

1.50เมตรและเวนแตปฏบตตามรปท3.7หรอตามรหสA,BและC

หมายเหต:จากรปท3.7รหสอกษรA,BและCหมายถงAอนญาตใหตดตงโคมไฟฟาจดตอไฟฟาแสงสวางและพดลมเพดานแตตองอยสงจากระดบ น�าในอางไมนอยกวา3.70เมตรไมตองมเครองปองกนกระแสเกนและรวลงดนB อนญาตใหตดตงโคมไฟฟาและพดลมเพดานแตตองอยสงจากระดบน�าในอางไมนอยกวา 2.30เมตรและตองมเครองปองกนกระแสเกนและรวลงดนC อนญาตใหตดตงโคมไฟฟาอยสงจากระดบน�าในอางนอยกวา2.30เมตรและตองมเครอง ปองกนกระแสเกนและรวลงดนโคมไฟฟามขอก�าหนดดงน (1)โคมไฟฟาชนดตดซอนมครอบแกวหรอเลนสพลาสตกอโลหะหรอสวนทเปนโลหะแยกจากไฟฟาและสามารถใชไดกบพนทเปยกชน

รปท 3.6 เตารบมเครองปองกนกระแสเกนและรวลงดน (GFCI) ในตว และตอพวงเสรมกบเตารบทวไป

รปท 3.7 ระยะความสงโคมไฟฟา และจดตอไฟฟาแสงสวางและพดลมเพดานอางน�าแรหรออางน�ารอนภายในอาคาร

(2) โคมไฟฟาชนดตดกบผวซอนดวยแกวหรอพลาสตกกลม อโลหะหรอสวนทเปนโลหะแยกจากการสมผสถก และสามารถใชไดกบพนทเปยกชน


24

3.3.3 สวตช จะตองตดตงในระยะไมนอยกวา 1.5 เมตร จากขอบอางในแนวระดบดงรปท 3.8

ข. ส�าหรบโคมไฟใตน�า ใหอานเพมเตมและปฏบตตามการตดตงระบบไฟฟาสระวายน�าและอางน�าพ

(ตอนท 2) จากนตยสารไฟฟาสาร ในหวขอท 2

3.3.4 การประสานชนสวนทเปนโลหะตาง ๆ อางน�าแรหรออาง

น�ารอนจะตองตอประสานเขาดวยกนทงหมด

ก. ขอตอโลหะภายในหรอตอเขากบโครงสรางของอางน�าแรหรอ

อางน�ารอนภายในอาคาร

ข. ทกสวนของอปกรณไฟฟาทเปนโลหะตอเขากบระบบน�าไหลวน

ของอางน�าแรหรออางน�ารอนภายในอาคาร รวมทงมอเตอรปม นอกจากอาง

น�าแรส�าเรจในตวหรออางน�ารอนทไดรบการรบรอง เนองจากผประกอบการ

ผลตอางน�าแรไดท�าการตอประสานไวภายในชดส�าเรจเรยบรอยแลว

ค. ทอไฟฟาโลหะและทอน�าโลหะ ในระยะ 1.50 เมตร ของขอบ

อางดานในของอางน�าแรหรออางน�ารอนภายในอาคาร โดยไมมผนงกนแยก

ง. พนผวโลหะทงหมดในระยะ 1.50 เมตร ของขอบอางดานในของ

อางน�าแรหรออางน�ารอนภายในอาคาร โดยไมมผนงกนแยก

ขอยกเวนพนผวตวน�าขนาดเลก เชน หวฉดอากาศและน�าไมใช

ไฟฟาหรออปกรณทไมใชไฟฟาอน เชน ทแขวนผาขนหน กรอบกระจก

ไมตองตอประสาน

จ. อปกรณไฟฟาและควบคมทไมเกยวของกบอางน�าแรหรออาง

น�ารอนแตตดตงอยในระยะนอยกวา 1.5 เมตร จากอางจะตองตอประสาน

เขากบอางน�าแรหรออางน�ารอน

รปท 3.8 สวตชจะตองตดตงในระยะไมนอยกวา 1.5 เมตร จากขอบอางในแนวระดบ

3.3.5 วธการประสาน

ส วนท เป นโลหะท งหมดต องต อ

ประสานเขาดวยกนทงหมด เพอให

ศกยไฟฟามระดบเดยวกนดงรปท 3.9

โดยท�าตามวธตอไปน

ก. ระหวางเกลยวทอโลหะ

กบขอตอทอ

ข. โลหะกบโลหะทตดตง

บนฐานหรอพน

ค. ประสานด วยแท ง

ทองแดงขนาดไมเลกกวา 10 mm2



3.4เครองปองกนกระแสเกนและรวลงดน

3.4.1 เตารบทจายไฟฟาใหกบอางน�าแรส�าเรจในตวหรออางน�ารอน (Self-Contained Spas and Hot Tubs)

และชดประกอบอางน�าแรหรออางน�ารอนไดรบการรบรอง (Listed Packaged Spas and Hot Tubs) จะตองเปนชนด

มเครองปองกนกระแสเกนและรวลงดน (Ground Fault Circuit Interrupter หรอ GFCI) ดงรปท 3.10

รปท 3.9 สวนทเปนโลหะทงหมดตองตอประสานเขาดวยกนดวยแทงทองแดงขนาดไมเลกกวา 10 mm2

รปท 3.10 เตารบทจายไฟฟาใหกบอางน�าแรส�าเรจในตวหรออางน�ารอน (Self-Contained Spas and Hot Tubs)

จะตองเปนชนดมเครองปองกนกระแสเกนและรวลงดน


26

3.4.2 ชดอางน�าแรหรออางน�ารอนทไดรบการรบรอง ไมตองตดตง GFCI เพมเมอใชกบอางน�าแรส�าเรจ

ในตวหรออางน�ารอน หรอชดประกอบอางน�าแรหรออางน�ารอนไดรบการรบรอง หรออางน�าแรหรออางน�ารอนทม

เครองปองกน GFCI รวมอยภายในชด ดงรปท 3.11

3.5กำรตดตงระบบไฟฟำอำงอำบน�ำนวดตว(HydromassageBathtabs)

3.5.1 การปองกน อางอาบน�านวดตวจะตดตงถาวรกบอางอาบน�า ประกอบดวยอปกรณระบบทอน�า น�าไหล

วน และการระบายน�า วงจรไฟฟาตองแยกแตละวงจรยอยและจะตองมเครองปองกนกระแสเกนและรวลงดน (GFCI)

ดงรปท 3.12 เตารบเฟสเดยวทงหมดขนาด 30 A หรอต�ากวาแรงดน 240 V ตองตดตงในระยะไมนอยกวา 1.83

เมตร จากขอบอางอาบน�านวดตวในแนวระดบ และจะตองมเครองปองกนกระแสเกนและรวลงดน (GFCI) ดงรปท 3.13

รปท 3.11 อางน�าแรหรออางน�ารอนทมเครองปองกน GFCI รวมอยภายในชด ไมตองตดตง GFCI เพม

รปท 3.12 วงจรยอยแตละวงจรจะตองมเครองปองกนกระแสเกนและรวลงดน (GFCI)



3.5.2 อปกรณไฟฟาอน โคมไฟฟา สวตช เตารบ และอปกรณไฟฟาอนทตดตงอยภายในหองเดยวกน

และไมเกยวของกบอางอาบน�านวดตวโดยตรง ใหมระยะตดตงเชนเดยวกบหองอาบน�าทวไป ดงรปท 3.14

3.5.3 ความสามารถเขาถง (Accessibility) อปกรณไฟฟาอางอาบน�านวดตวจะตองสามารถเขาถงไดโดย

ไมตองทบท�าลายตวโครงสรางของอาคารเพอการบ�ารงรกษาซอมแซม ทงนสายตอเขากบเตารบและเตาเสยบของ

ชดอางอาบน�านวดตวตองสามารถเขาถงและมองเหนไดโดยตรงในระยะไมเกน 30 เซนตเมตร เมอเปดประตออก

ดงรปท 3.15

รปท 3.13 เตารบเฟสเดยวขนาด 30 A หรอต�ากวาแรงดน 240 V ตดตงในระยะ 1.83 เมตร

จะตองมเครองปองกนกระแสเกนและรวลงดน (GFCI)

รปท 3.14 สวตชทรวมชดอยดวยกนกบเตารบระยะไมนอยกวา 1.83 เมตร

และโคมไฟฟาตดตงอยภายในหองเดยวกน ใหมระยะตดตงเชนเดยวกบหองอาบน�าทวไป


28

3.5.4 การประสาน ระบบทอโลหะทงหมด

สวนของโลหะทตอลงดนทสมผสกบทอน�าตองตอ

ประสานเขาดวยกนดวยแทงทองแดงขนาดไมเลกกวา

10 mm2 มอเตอรปมน�าวนตองมแทงทองแดงขนาดไม

เลกกวา 10 mm2 เชอมตอประสานกบระบบสายดน

ยกเวนมอเตอรปมน�าวนทมเครองหมายระบเปนชนด

หมฉนวน 2 ชน (เครองหมายหมฉนวน 2 ชน) ดงรป

ท 3.16

3.6แสดงรปตวอยำงกำรตดตงอำงน�ำรอน(HotTubs)ภำยนอกอำคำร

รปท 3.15 มอเตอรปมน�าไหลวนอางน�านวดตว

ตอกระแสไฟฟาจากเตารบมองเหนได

รปท 3.16 มอเตอรปมน�าวนตองมแทงทองแดงขนาดไมเลกกวา 10 mm2 เชอมตอประสานกบระบบสายดน

ยกเวนมอเตอรปมน�าวนทมเครองหมายระบเปนชนดหมฉนวน 2 ชน

(1) ปรบระดบพนทอดหนกรวดใหแนน

1



เอกสำรอำงอง1. มาตรฐานการตดตงทางไฟฟา ส�าหรบประเทศไทย วศวกรรมสถาน แหงประเทศไทย พ.ศ. 2545 (ปรบปรง พ.ศ. 2551)2. NEC, National Electrical Code Handbook, National Fire Protection Association, Quincy Massachusetts : 20113. UL. Marking Guide Swimming Pool Equipment Spas Fountains and Hydro massage Bathtubs, Underwriter Laboratory ; 20084. NEC Code Article 680. Swimming pools, Spas, Hot Tubs, Fountains and Similar Installations, www.NECCode.com Free PDF Download

(2) กอวางอฐบลอกประสานตด

ดวยซเมนตกาว

(5) เจาะรเดนทอรอยสายไฟฟาเขา

อางน�ารอน

(8) ตดตงกลองตอสาย

(สายเฟส, สายศนย, สายดน)

(3) เทฐานพนคอนกรตปรบใหเรยบ

(6) ทอ PVC รอยสายผาน LB และ

เดนผงดนลกอยางนอย 0.45 m

ไปยงแผงจายไฟยอย

(9) ตอสายเขาชดแผงควบคม

อางน�ารอน

(4) ยกอางน�ารอนวางบนฐาน

พนคอนกรต

(7) รอยสายขนาด 10 mm2 NYY

(10) สดทายแผงจายไฟยอยตดตง

เบรกเกอรชนด GFCI

ขนาด 50 A 240 V

2

5

8

3

6

9

4

7

10

(โปรดตดตำมตอฉบบหนำ)

ประวตผเขยนรศ.ธนบรณศศภำนเดช• มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล ธญบร• วฒวศวกรแขนงไฟฟาก�าลง (วฟก.457)• กรรมการสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 2554-2556


30

มารลก ๆ ในเรองลบ ๆ ของเครองตดไฟรวRCD : Residual Current Devices

Residual Current Devices : RCDs เปนอปกรณทใชในการตดกระแส

ไฟฟารวในวงจรไฟฟา ทงในกรณทมการสมผสโดยตรงกบกระแสไฟฟา

(การแตะ/สมผสกบสายเสนไฟโดยตรง) และการสมผสทางออมกบกระแส

ไฟฟา (การแตะ/สมผสกบกระแสไฟฟาโดยผานเครองใชไฟฟา)

จากมหาอทกภยในปทผานมา ทราบหรอเปลาวาท�าไมคาไฟฟาเรา

ถงมราคาสงขน ทงทไมไดใชกระแสไฟฟา ?

การสมผสโดยตรงกบกระแสไฟฟา

(Direct Contact)

การสมผสทางออมกบกระแสไฟฟา

ผานเครองใชไฟฟา (Indirect Contact)

รปท 1 การสมผสโดยตรงและโดยออม

รปท 2 เตารบทถกน�าทวม

จากภาพขางตนจะเหนไดวา

น�าทท วมนนหากไมมการปดเมน

สวตชทแผงเมนใหญของบาน น�าท

ทวมเตารบไฟฟาถงจะไมมการเสยบ

ปลกใชกระแสไฟฟา แตน�าททวม

เตารบไฟฟานนแหละ เปรยบเสมอน

เราไดเสยบอปกรณไฟฟาตวหนงไว

ตลอดเวลาทน�าทวมนนเอง

ในประเทศไทยเรา RCDs

ไดมการนยามเปนภาษาไทยตาม

องคกรทจดท�ามาตรฐานหลก ๆ ใน

ประเทศไทย ดงน

ต ามมาตรฐานต ดต ง ท า ง

ไฟฟ าส�าหรบประเทศไทย ของ

วศวกรรมสถานแหงประเทศไทย ใน

พระบรมราชปถมภ : วสท. ไดเรยก

วา “เครองตดไฟรว” ตามมาตรฐาน

อตสาหกรรม ของ สมอ. ไดเรยกวา

“เครองตดวงจรกระแสเหลอ”

ในเรองของเครองตดไฟรว

RCDs ไดแบงลกษณะการท�างานของ

RCDs ใหเหมาะกบการใชงานในแตละ

รปแบบ โดยมการแบงประเภทหลก ๆ

เปน 2 ประเภท ดงน


Standard& Safety

นายเตชทต บรณะอศวกล คณะวทยาศาสตรเทคโนโลยอตสาหกรรม มหาวทยาลยราชภฏธนบร



1 . เค รองตด ไฟ ร วแบบม

อปกรณปองกนกระแสเกน : RCBOs

ตามมาตรฐาน IEC 61009, มอก.

909-2548 (residual current operated

circuitbreaker with integral

overcurrent protection for Household

and similar uses- RCBO) เครอง

ตดวงจรกระแสเหลอแบบมอปกรณ

ปองกนกระแสเกน หมายถง เครอง

ตดไฟรวทออกแบบมาใหท�าหนาท

ปองกนโหลดเกน และ/หรอกระแส

ลดวงจร ส�าหรบใชในทอยอาศยและ

ใชในลกษณะทคลายกน

หนาทการท�างานของ RCBOs

จะมการท�างานเมอมกระแสไฟฟา

รว การใชงานกระแสเกน และ/

หรอ กระแสลดวงจร รวมอยในตว

เดยวกน (3 in 1) กจะประหยด

พนท ขนาดจะเลก โดยสวนใหญจะ

ใชหลกการทางไฟฟารวมกบหลกการ

อเลกทรอนกส แนนอนอาจมขอเสย

บางเลกนอย ๆ เพราะมการท�างาน

รวมของอเลกทรอนกส และบาง

ตราสนคาอาจไมปองกนกระแสไฟฟา

รวในบางกรณได

ทงนหากมการเสยหายทตว

RCBOs กตองเปลยนทงตว อกสวน

หนงในเรองการตดตงทตว RCBOs

จะมสญลกษณใหทราบวาจะตดตง

สายไฟฟา สายนวทรล และสายดน

อยางไรทงสวนเขา-ออก

2. เครองตดไฟรวแบบไมม

อปกรณปองกนกระแสเกน RCCBs

ตามมาตรฐาน IEC 61008, มอก.

2425-2552 (residual current

operated circuit-breaker without

integral over-current protection for

Household and similar uses - RCCB)

เครองตดวงจรกระแสเหลอแบบไมม

อปกรณปองกนกระแสเกน หมายถง เครองตดไฟรวทไมไดออกแบบมา

ใหท�าหนาทปองกนโหลดเกน และ/หรอ กระแสลดวงจร ส�าหรบใชในทอยอาศย

และใชในลกษณะทคลายกน

หนาทการท�างานของ RCCBs จะมการท�างานเมอมกระแสไฟฟารว จะ

ใชหลกการทางไฟฟาซงคอนขางปลอดภยแนนอน ปจจบนสวนใหญการตดตง

จะสามารถสลบสายไฟฟาทางเขา-ออก และสลบสายไฟ-สายนวทรล กยงคง

ท�างานไดปกต

กรณทน�า RCCBs มาเปนเมนสวตชนนไมสามารถท�าได เพราะ RCCBs

ไมมการปองกนกระแสเกน/กระแสลดวงจร ดงนนตองมการตอ CB, Fuse หรอ

อปกรณปองกนกระแสเกน/กระแสลดวงจรตออยกอนหนา RCCBs โดย CB

ตองมขนาดการปองกนกระแสลดวงจร ไมนอยกวา 10kA เมอน�ามาเปนเมน

สวตชในบานพกอาศย ตามมาตรฐานของ วสท.

ทมาทไปของหลกการท�างานของ RCDs เมอเกดกระแสไฟฟารวขนใน

วงจรทมการใช RCDs ถงระดบคาทตงไวแบบคงท เพอความปลอดภยสงสด

ซงตามมาตรฐาน IEC 479-1 เมอเราเกดอบตเหตไปสมผสโดยตรงกบแรงดน

230V (ตามรปท 1 การสมผสโดยตรง) กระแสไฟฟาจะไหลผานเขารางกายเราท

230mA ท�าให RCDs ตองตดวงจรภายในเวลา 40ms หากตดชากวานจะมผล

ท�าใหหวใจหองลางเตนพลวไหว หวใจหยดเตนถงตายได ตามหลกการทางการ

แพทยและความปลอดภยสงสดทางวศวกรรมฯ ทผานการวจยและทดสอบท

หลากหลายรปแบบ ในเกอบทก ๆ สถานการณ จงไดก�าหนดคากระแสไฟฟา

รวของ RCDs ทตองท�างานทกระแสไฟฟารวไมเกน 30mA และเวลาในการตด

วงจรไมเกน 200ms เพอความปลอดภยสงสดในชวต โดยหามใหมการปรบตง

คากระแสไฟฟารว หรอหามใหมการ Bypass สวนการปองกนกระแสไฟฟารว

เพราะนนคอไมมการปองกนกระแสไฟฟารวนนเอง ตวอยางเชน RCDs บาง

ประเภททไมถกตองตามมาตรฐานจะสามารถตงคากระแสไฟฟารวท 5mA

เกดกระแสไฟฟารวกปรบสงขนเปน 15mA ขยบขนเปน 25mA RCDs กยง

ท�างานอยอก เพราะมกระแสไฟฟารวอยจงปรบทต�าแหนงตอไป คอ Bypass

กคอการตดวงจรปองกนกระแสไฟฟารวออกไปนนเอง ซงจะไมปลอดภยตอ

ชวตและทรพยสน จากการส�ารวจขอมลของการไฟฟาฯ ในชวงกอนและขณะ

ทเกดมหาอทกภยทผานมาน ทงนตามมาตรฐานกไดมระดบของกระแสไฟฟา

ทไหลผานรางกายมนษยในระยะเวลา 1 วนาท ดงน

0.5 (มลลแอมแปร) ไมรสกถงกระแสไฟฟา

1 (มลลแอมแปร) รบรถงกระแสไฟฟา

1-3 (มลลแอมแปร) รบรถงกระแสไฟฟาแตยงไมรสกเจบปวด

3-10 (มลลแอมแปร) รบรถงกระแสไฟฟาและเกดความเจบปวด

สงกวา 10 (มลลแอมแปร) เกดอาการเกรงของกลามเนอ

สงกวา 30 (มลลแอมแปร) ระบบหายใจขดของ

สงกวา 75 (มลลแอมแปร) ระบบการท�างานของหวใจผดปกต

250 (มลลแอมแปร) กลามเนอหวใจขดของ (หวใจวาย)


32

จากขอมลขางตน ผผลตไดมการจดท�า RCDs เปนหลาย ๆ ระดบการปองกน ส�าหรบวงจรหนง ๆ ในระดบคา

10mA และ 30mA เพอปองกนสตวหรอมนษยจากกระแสไฟฟารว (สวนใหญ RCDs ทนยมใชกนในบานพกอาศยจะ

มขนาดพกดการปองกนอนตรายจากกระแสไฟฟารวท 30mA) สวนทเมน RCDs กอาจใชท 100mA หรอ 300mA

ซงในวงจรขนาดใหญอาจแบงระดบของ RCDs ท 100mA เปนตวยอยของ RCDs ท 300mA และในขนาดพกด

ใหญขนใกลตวเมนมากขนกใหเรยงล�าดบกนไป เชน 10mA, 30mA, 100mA, 300mA, 500mA เปนตน โดยขนาดพกด

กระแสไฟฟารวเกน 300mA จะมผลท�าใหเกดความรอน กลายเปนเพลงไหมได (ทงนเพลงไหมทอาจเกดขนขนอยกบ

ปจจยแวดลอมและขนาดพกดกระแสไฟฟารว) เพอใหเกดการท�างานรวมกนของการปองกนอนตรายจากกระแสไฟฟา

รวในระบบไฟฟาไดอยางมประสทธภาพ บรรลประสทธผลในเรองความปลอดภยของชวตและทรพยสน ตามหลกการ

การท�างานรวมกนของกระแสไฟฟารว (Earth Leakage Coordination)

จากการค�านงถงเรองความปลอดภยสงสด และผผลตทมจ�านวนมาก จงไดมการแบงหวขอในการพจารณา

ดานตาง ๆ ทส�าคญ ๆ เพอเปนแนวทางในการใช และทราบถงแนวทางการทดสอบ รวมถงรปแบบการตดตง ผนวก

กบประเดนทอาจเกดขนกบ RCDs ดงตอไปน

1.การพจารณาขนพนฐาน ตามลกษณะคราว ๆ ดงน

1.1 RCCBs ในรปแบบและลกษณะประมาณน (ตองมนใจวาเปน RCCBs เพราะดคลาย ๆ กน)

1.2 RCBOs ในรปแบบและลกษณะประมาณน โดยจะขอแบงเปนชวง ๆ ดงน

1.2.1 RCBOs แบบ 2 ขว

หวขอการพจารณา

RCBOs RCBOs RCBOs RCBOs

1. ตดไฟรวทคาคงท 30mA Yes Yes Yes (15mA)

2. ตดไฟรวทคาคงท 10mA Yes Yes Yes (15mA)

3. ไมมการ Bypass ตามมาตรฐาน Yes Yes Yes Yes

4. ไมมการปรบตงคากระแสไฟฟารว ตามมาตรฐาน Yes Yes Yes Yes

5. สามารถตอสลบ เขา-ออก (in-out) ได ระบต�าแหนง ระบต�าแหนง ระบต�าแหนง Yes

6. สามารถตอสลบสายไฟ-สายนวทรลได ระบต�าแหนง ระบต�าแหนง ระบต�าแหนง Yes

7. มปม Monthly test เพอทดสอบการท�างานประจ�าเดอน Yes Yes Yes Yes


RCCBs RCCBs RCCBs

1. ตดไฟรวทคาคงท 30mA Yes Yes Yes

2. ตดไฟรวทคาคงท 10mA Yes Yes Yes

3. ไมมการ Bypass ตามมาตรฐาน Yes Yes Yes

4. ไมมการปรบตงคากระแสไฟฟารว ตามมาตรฐาน Yes Yes Yes

5. สามารถตอสลบ เขา-ออก (in-out) ได ระบต�าแหนง ระบต�าแหนง ระบต�าแหนง

6. สามารถตอสลบสายไฟ-สายนวทรลได ระบต�าแหนง ระบต�าแหนง ระบต�าแหนง

7. มปม Monthly test เพอทดสอบการท�างานประจ�าเดอน Yes Yes Yesไฟฟาสาร


1.2.2 RCBOs แบบ 1 ขว

1.2.3 แบบอน ๆ ทมลกษณะเปนตวใหญ ๆ

ใสเปนต ไฟท�าจากเหลกขนาดใหญเฉพาะ หากรป

ลกษณะคลายแบบนมการปรบตงคากระแสไฟฟารวได

และยงสามารถปรบ Bypass เพอตดวงจรของการปองกน

อนตรายจากกระแสไฟฟารวไดนน ทาง IEC และ

สมอ.ไมอนญาตใหใชตงนานแลวเพราะเปนอนตราย

อยางมากกบผใชงาน

จากตารางการพจารณาขนพนฐานของ RCDs

ในแตละแบบทง RCCBs และ RCBOs จะเปนขอมล

สวนหนงในการพจารณาเลอกซอไดระดบหนง แตหาก

จะท�าใหมนใจมากขน แนะน�าใหมการทดสอบกอนการ

ตดตงใชงานจรงแบบงาย ๆ โดยผทดสอบตองมความร

ทางชางไฟฟาเฉพาะทางน

2.ขนตอนในการทดสอบRCCBs ใหปฏบตทกขนตอนดวยความระมดระวงเพอความปลอดภย ดงน

2.1 เมอตอวงจรตามรปเรยบรอยแลว เสยบปลกไฟเขาเตารบไฟฟาแลวยกคนโยกตวเซอรกตเบรกเกอร (CB)

ขน ยกคนโยกตว RCCB เพอปองกนอนตรายจากการทดสอบขน และยกคนโยกตว RCCB ตวทตองการทดสอบขน

จากนนใหกดทปม Trip (อาจระบวา Monthly trip ทปม) RCCB ตวทตองการทดสอบนนจะตองทรปลง (คนโยกดด

ลง) แสดงวา RCCB ตวทตองการทดสอบนนนาจะท�างานไดด แตอยางไรกตามตองผานทดสอบครบทกขนตอนกอน


RCBOs RCBOs RCBOs RCBOs

1. ตดไฟรวทคาคงท 30mA Yes Yes Yes Yes

2. ตดไฟรวทคาคงท 10mA Yes Yes Yes Yes

3. ไมมการ Bypass ตามมาตรฐาน Yes Yes Yes Yes

4. ไมมการปรบตงคากระแสไฟฟารว ตามมาตรฐาน Yes Yes Yes Yes

5. สามารถตอสลบ เขา-ออก (in-out) ได ระบต�าแหนง ระบต�าแหนง ระบต�าแหนง ระบต�าแหนง

6. สามารถตอสลบสายไฟ-สายนวทรลได ระบต�าแหนง ระบต�าแหนง ระบต�าแหนง ระบต�าแหนง

7. มปม Monthly test เพอทดสอบการท�างานประจ�าเดอน Yes Yes Yes Yes


RCBOs

1. ตดไฟรวทคาคงท 30mA No

2. ตดไฟรวทคาคงท 10mA No

3. ไมมการ Bypass ตามมาตรฐาน No

4. ไมมการปรบตงคากระแสไฟฟารว ตามมาตรฐาน No

5. สามารถตอสลบ เขา-ออก (in-out) ได ----

6. สามารถตอสลบสายไฟ-สายนวทรลได ----

7. มปม Monthly test เพอทดสอบการท�างานประจ�าเดอน Noไฟฟาสาร

34

2.2 เมอตอวงจรตามรปดานลางเรยบรอยแลว เสยบปลกไฟเขาเตารบไฟฟาแลวยกคนโยกตวเซอรกตเบรกเกอร (CB) ขน ยกคนโยกตว RCCB เพอปองกนอนตรายจากการทดสอบขน และยกคนโยกตว RCCB ตวทตองการทดสอบขน จากนนน�าสายไฟทปลอกเหนทองแดงเลกนอยแตะทส�าลชมน�า ตามภาพ RCCB ตวทตองการทดสอบนนจะตองทรปลง (คนโยกดดลง) แสดงวา RCCB ตวทตองการทดสอบนนนาจะท�างานไดดอกขนหนง

2.3 เมอตอวงจรตามรปดานลางเรยบรอยแลว เสยบปลกไฟเขาเตารบไฟฟาแลวยกคนโยกตวเซอรกตเบรกเกอร (CB) ขน ยกคนโยกตว RCCB เพอปองกนอนตรายจากการทดสอบขน และยกคนโยกตว RCCB ตวทตองการทดสอบขน จากนนน�าสายไฟทปลอกเหนทองแดงเลกนอยแตะทส�าลชมน�า ตามภาพ RCCB ตวทตองการทดสอบนนจะตองทรปลง (คนโยกดดลง) แสดงวา RCCB ตวทตองการทดสอบนนนาจะท�างานไดดเปนขนทสอง

2.4 เมอตอวงจรตามรปดานลางเรยบรอยแลว เสยบปลกไฟเขาเตารบไฟฟาแลวยกคนโยกตวเซอรกตเบรกเกอร (CB) ขน ยกคนโยกตว RCCB เพอปองกนอนตรายจากการทดสอบขน และยกคนโยกตว RCCB ตวทตองการทดสอบขน จากนนน�าสายไฟทปลอกเหนทองแดงเลกนอยแตะทส�าลชมน�า ตามภาพ RCCB ตวทตองการทดสอบนนจะตองทรปลง (คนโยกดดลง) แสดงวา RCCB ตวทตองการทดสอบนนนาจะท�างานไดดเปนขนทสาม

2.5 เมอตอวงจรตามรปดานลางเรยบรอยแลว เสยบปลกไฟเขาเตารบไฟฟาแลวยกคนโยกตวเซอรกตเบรกเกอร (CB) ขน ยกคนโยกตว RCCB เพอปองกนอนตรายจากการทดสอบขน และยกคนโยกตว RCCB ตวทตองการทดสอบขน จากนนน�าสายไฟจทส�าลชมน�า ตามภาพ RCCB ตวทตองการทดสอบนนจะตองทรปลง (คนโยกดดลง) แสดงวา RCCB ตวทตองการทดสอบนนนาจะท�างานไดดเปนขนทส

2.6 ขนสดทายทส�าคญทสดคอ การน�าไปตดตงและตงจตอธษฐานให RCCB สามารถใชงานไดอยางทเราทดสอบกน ซงการทดสอบ RCBO กมหลกการคลาย ๆ กนแตอาจงายกวา เนองจาก RCBO สวนใหญจะมการระบ ต�าแหนงของสายไฟอยางชดเจนทงเขา-ออก โดยใช สายเสนไฟสายออกเพอไปตอปองกนวงจร มาเปนสายไฟทแตะกบส�าลชมน�าเหมอนกน ทงนแนะน�าวาการทดสอบสวนของ RCCB หรอ RCBO ควรตอรวมกบตไฟ Consumer unit เพอความปลอดภยและสะดวกในการทดสอบ

3.หลกการไลหาวงจรทเกดกระแสไฟฟารว มหลายรปแบบ ดงน

3.1 กรณใช RCCB ตวเดยวควบคมหลาย ๆ วงจร ตามรปดานลางมหลกการดงน

ส�าลชมน�า วางบน

พนปน/คอนกรต

RCCBเพอปองกนอนตราย RCCBตวทตองการทดสอบ

ส�าลชมน�า วางบน

พนปน/คอนกรต

RCCBเพอปองกนอนตราย RCCBตวทตองการทดสอบ



ก�าหนดให 1 = เมนเซอรกตเบรกเกอร 2 = RCCB ขนาด 30mA 3, 4, 5, 6 = เซอรกตเบรกเกอรยอยกรณท RCCB มการควบคมวงจรเซอรกต เบรกเกอรยอยท 3, 4, 5, 6

สมมตวามกระแสไฟฟารววงจรท 5 = 10 mA และวงจรท 6 = 20 mA ท�าให RCCB ทรป เพราะมกระแสไฟฟารวถง 30mA ปญหาท�าใหทก ๆ วงจร ไฟดบหมด ใหท�าตามขนตอนตอไปน

1. โยกคนโยกของเซอรกต เบรกเกอรท 3, 4, 5, 6 ลง ยกเมนเซอรกต เบรกเกอรขน และ RCCB ขน

2. โยกคนโยกของเซอรกตเบรกเกอรท 3 และโยกเซอรกต เบรกเกอรท 4, 5 (มกระแสไฟฟารวอย 10mA) และโยกเซอรกตเบรกเกอรท 6 (มกระแสไฟฟารวอย 20mA) ขน จะมผลท�าให RCCB ทรปลง เพราะมกระแสไฟฟารวรวมกนเทากบ 30mA เรารคราว ๆ วาเซอรกตเบรกเกอรท 6 มกระแสไฟฟารวขนจะท�าให RCCB ทรป

3. โยกคนโยกของเซอรกตเบรกเกอรท 3, 4, 5, 6 ลง ยกเมนเซอรกตเบรกเกอรขน และ RCCB ขน แลวโยกคนโยกของเซอรกตเบรกเกอรท 6 ขน

4. โยกคนโยกของเซอรกตเบรกเกอรท 3, 4, 5 (มกระแสไฟฟารวอย 10mA) ขน จะมผลท�าให RCCB ทรปลง เพราะมกระแสไฟฟารวรวมกนเทากบ 30mA เรากจะรวาเซอรกตเบรกเกอรท 5 และ 6 มกระแสไฟฟา

1 2 3 4 5 6

รวขน แตเราจะไมทราบวามกระแสไฟฟารวเทาใดดงนนหากเราทราบวามกระแสไฟฟารวขนทวงจรของเซอรกตเบรกเกอร

ยอยวงจรใด เราตองไปท�าการหาวงจรหรอตนเหต เชน สายไฟฟา เครองใชไฟฟา เปนตน ทเปนตนเหตของทเกดกระแสไฟฟารว แลวจดการซอมแซมใหใชงานไดเหมอนเดมเพอความปลอดภยอยางแทจรง

3.2 กรณใช RCBO ตวเดยวควบคมหลายๆ วงจร ตามรปดานลาง มหลกการดงน

ก�าหนดให 1 = RCBO ขนาด 30mA (เปนทงเมนเซอรกตเบรกเกอรและเครองตดไฟรว) 2, 3, 4, 5 = เซอรกตเบรกเกอรยอยกรณท RCBO มการควบคมวงจร เซอรกตเบรกเกอรยอยท 2, 3, 4, 5

สมมตวามกระแสไฟฟารววงจร ท 4 = 10 mA และวงจรท 5 = 20 mA ท�าให RCBO ทรป เพราะมกระแส

ไฟฟารวถง 30mA ปญหาท�าใหทกวงจรไฟดบหมด ใหท�าตามขนตอนตอไปน1. โยกคนโยกของเซอรกตเบรกเกอรท 2, 3, 4, 5 ลง ยก RCBO ขน2. โยกคนโยกของเซอรกตเบรกเกอรท 2 และโยกเซอรกตเบรกเกอรท

3, 4 (มกระแสไฟฟารวอย 10mA) และโยกเซอรกตเบรกเกอรท 5 (มกระแสไฟฟารวอย 20mA) ขน จะมผลท�าให RCBO ทรปลง เพราะมกระแสไฟฟารวรวมกนเทากบ 30mA เรารคราว ๆ วาเซอรกตเบรกเกอรท 5 มกระแสไฟฟารวขน จะท�าให RCBO ทรป

3. โยกคนโยกของเซอรกตเบรกเกอรท 2, 3, 4 ลง ยก RCBO ขน แลวโยกคนโยกของเซอรกตเบรกเกอรท 5 ขน

4. โยกคนโยกของเซอรกตเบรกเกอรท 2, 3, 4 (มกระแสไฟฟารวอย 20mA) ขน จะมผลท�าให RCCB ทรปลง เพราะมกระแสไฟฟารวรวมกนเทากบ 30mA เรารวาเซอรกตเบรกเกอรท 4 และ 5 มกระแสไฟฟารวขน แตเราจะไมทราบวามกระแสไฟฟารวเทาใด

ดงนนหากเราทราบวามกระแสไฟฟารวขนทวงจรของเซอรกตเบรกเกอรยอยวงจรใด เราตองไปท�าการหาวงจรหรอตนเหต เชน สายไฟฟา เครองใชไฟฟา เปนตน ทเปนตนเหต ของทเกดกระแสไฟฟารว แล ว จดการซ อมแซมให ใชงานไดเหมอนเดม เพอความปลอดภยอยางแทจรง

3.3 กรณใช RCBO ตวเดยวควบคมหลาย ๆ วงจร และม RCBO ควบคมในบางวงจร ตามรปดานลางมหลกการดงน

1 2 3 4 5

1 2 3 4 5


36

ก�ำหนดให1 =RCBO/RCCBขนำด

30mA2, 3 = เซอรกตเบรกเกอรยอย4,5=RCBO ขนำด 10mA

แบบควบคมแตละวงจรยอยสมมตวำมกระแสไฟฟำรววงจร

ท4=10mAและวงจรท5=20mA ท�ำให RCBO ในวงจรท 4, 5ทรปเพรำะมกระแสไฟฟำรวถง10mAและ20mAตำมล�ำดบกจะวงจรท4,5ไฟดบเทำนนไมมผลกระทบกบวงจรอนๆทมไมกระแสไฟฟำรว

โดยสรป หำกม RCCB และRCBO ควบคมทเมนและม RCBOsทวงจรยอยแตละสวนทส�ำคญ เพอปองกนอนตรำยจำกกระแสไฟฟำรวจะดมำก และสะดวกกบกำรใชงำนมำกๆ หำกไมมเงอนไขของกำรลงทน ซ งกำรลงทนอย ำงน ถอว ำค มค ำมำก เพรำะสำมำรถปองกนชวตและทรพยสนไดดกวำ

4.ก า ร ท� า ง า น ผ ด พ ล า ด ทอาจเกดขนไดของRCDsมดงน

4.1ก ล ไ ก ก ำ ร ท� ำ ง ำ นอำจเสยหำยจำกทำงกลและทำงอเลกทรอนกส

4.2มมดปลวกอำศยอยภำยใน

4.3อำจทรปได เม อม ฝนตกฟำคะนอง

4.4กำรตอหรอตดตงสำยไฟทไมแนนหรอไมถกตอง

4.5กำรตอหรอตดตงไม ถกตอง ในสวนของ RCCB ทม

กำรใชงำนมำกกวำ1ตวในตไฟConsumerunitเดยวเพรำะตองมเทอรมนอล นวทรลแยกตวตอตวกบRCCB

4.6เมอมกำรตอRCDsควบคมวงจรเครองปรบอำกำศหรอมอเตอรตำงๆ

4.7เมอมฝนควำมชนสนำมแมเหลกในปรมำณมำกสงทส�ำคญมำกๆ กอนกำรตดตงRCCBหรอRCBOคอกำรตอหลกดน

ทถกตองขนำดควำมยำว240ซม.เสนผำศนยกลำง1.5875ซม.(5/8นว)โดยแนะน�ำใหมกำรเชอมตอหลกดนกบสำยไฟเสนดนขนำดเสนผำศนยกลำงทถกตองตำมมำตรฐำนอยำงด เพรำะสำยดนจะเปนตวปองกนอนตรำยจำกกระแสไฟฟำรวไดอยำงดเปนอนดบแรก แตเนองจำกควำมปลอดภยสงสด ในชวตและทรพยสนจงใหมกำรใชงำน RCCB และ RCBO รวมปองกนเปน ชนทสองใหมควำมไวในกำรตดกระแสไฟฟำรวทเรวขนดวย

จำกขอมลกำรพจำรณำRCDsขนพนฐำนกำรทดสอบRCDsกำรใชงำน และแนวทำงในกำรไลหำวงจรทเกดกระแสไฟฟำรว รวมถงปจจยทอำจท�ำใหRCDs ท�ำงำนผดพลำด ในสวนของเครองตดไฟรวของ RCCB และ RCBO แบบเตมๆแลวเรำยงตองมกำรกดปมทดสอบTrip(Monthlytrip)บอยๆทกเดอนเพอเปนกำรออกก�ำลงกำยใหRCDsและชวยเพมควำมมนใจสวนหนง วำยงคงท�ำงำนดอยเพรำะบำงครงRCDsทใชอำจมมดปลวกอำศยอยท�ำใหไมสำมำรถท�ำงำนไดเชนเดมอกสวนหนงทเคยพบจำกบำงบำนทเพงผำนวกฤตอทกภยมำ อำจมผลจำกละอองไอน�ำเสยเขำในตวอปกรณไฟฟำหรอ RCDs ท�ำให RCDs นนเสย หรอไมสำมำรถใชงำนไดตำมปกต และทลมไมได หำกตองกำรหนน�ำในปน กอนออกจำกบำนควรยกคนโยกของเมนสวตชลง กอนหนน�ำ ทงนขณะกลบมำทบำนหลงน�ำทวมกขอใหทบำนนนแหงสนทจำก น�ำททวมกอนกลบเขำบำน

หวงเปนอยำงยงวำอบตเหตจำกกระแสไฟฟำรว และกระแสไฟฟำลดวงจรทท�ำใหไดรบบำดเจบ เสยชวต และไฟไหมทรพยสนเสยหำยจะมปรมำณลดลงอยำงตอเนองจำกเหลำวศวกรฯหรอทกๆ ทำนทชวยกนรณรงคใหควำมร ควำมเขำใจ มหลกคด แนวทำงในกำรปองกนและแกไขปญหำ เพอควำมปลอดภยของตนเองและครอบครวของทกๆทำน

ประวตผเขยนนายเตชทตบรณะอศวกลต�าแหนงทางสงคม:•เลขำธกำรและกรรมกำรสำขำวศวกรรมไฟฟำ วสท.•เลขำธกำรและกรรมกำรสมำชกสมพนธวสท.•เลขำธกำรและอนกรรมกำรคณภำพไฟฟำวสท.•กรรมกำรมำตรฐำนวชำชพวสท.

• ทปรกษำทำงวชำกำร:สมำคมชำงเหมำไฟฟำและเครองกลไทย;TEMCA• อนกรรมกำรรำงมำตรฐำนกำรตดตงทำงไฟฟำส�ำหรบประเทศวสท.•อนกรรมกำรรำงมำตรฐำนโคมไฟฟำปำยทำงออกฉกเฉนและระบบ แสงสวำงฉกเฉน•อนกรรมกำรรำงมำตรฐำนตดตงโคมไฟฟำปำยทำงออกฉกเฉนและ ระบบแสงสวำงฉกเฉน•อนกรรมกำรรำงมำตรฐำนกำรตดตงทำงไฟฟำในสถำนทเฉพำะ บรเวณสถำนพยำบำล•อนกรรมกำรกองบรรณำธกำรนตยสำร“ไฟฟำสำร’’วสท.•อนกรรมกำรกองบรรณำธกำรวำรสำร“TEMCAMagazine’’:TEMCA

1 2 3 4 5

เอกสารอางอง1.มำตรฐำนกำรตดตง ทำงไฟฟำส�ำหรบประเทศไทยวสท.

2.มอก.909-25483.มอก.2425-25524.IEC10085.IEC10096.IEC479-17.เอกสำรเครองตดวงจรกระแสเหลอนำยเตชทต บรณะอศวกล

8.ภำพจำกGoogle, SchneiderElectric,Chinetc..



นายวทยา ธระสาสน Quality Control Department / ASEFA Co., Ltd.

ไฟฟาก�าลงและอเลกทรอนกสก�าลง

Power Engineering& Power Electronics

การฟนฟระบบไฟฟาก�าลงและอปกรณไฟฟา ภายหลงน�าทวม (ตอนท 2)

Flood Repair of Electrical Equipment

1.3 อปกรณเครองมอวดและอปกรณแสดงผล

(Measuring Equipment) ควรมการทดสอบการท�างาน

ของอปกรณเครองวด, สญญาณมาตรฐาน (Output

signal) ทตดตงแสดงผลอยทหนาตสวตชบอรดไฟฟา

อกทงจะยงเปนการรบรองการท�างานของหมอแปลงกระแส

(Current Transformer : CT) และหมอแปลงแรงดน

(Voltage Transformer/Potential Transformer : VT or

PT) ในการอานคาพารามเตอรทางไฟฟาอกดวย

1.4 บสบารและอปกรณรองรบบสบาร (Busbar

and Support Busbar)

จากรปท 6 ส�าหรบบสบารทได รบความชน

หรอ เป ยกน� า เป นระยะเวลานานจะส งผลกระทบ

ท ท� า ให สภาพผ วของ บสบาร เก ด ร อ ง รอยของ

สนมทองแดงขน ดงนนสภาพการน�ากระแสไฟฟา

แ ล ะ สภ าพค ว า มน� า ไ ฟฟ า ( C o n d u c t i v i t y )

ของบสบารจะลดลง ขอเสนอแนะคอ ควรท�าความสะอาด

ทบรเวณพนผวของบสบาร โดยกรรมวธการขจดคราบ

สนมทองแดงทเกาะพนผวของบสบารใหหมดไป เพอ

รปท 6 แสดงตวอยางสภาพพนผวของบสบารทไดรบความเสยหาย

คนสภาพการน�ากระแสไฟฟาของบสบารใหเปนไปตามปกต

(ซงในความเปนจรงเมอมการท�าความสะอาดพนผวของ

บสบารทองแดง นนกหมายถงอาจท�าใหหนาสมผส

ของบสบารจะถกท�าลายลง ดงนนการน�ากระแสไฟฟา

ของบสบารทองแดงจะลดลงนนเอง หรออาจกลาว

ไดวาการน�ากระแสไฟฟาของบสบารจะไมสมบรณ 100%

เมอเปรยบเทยบกบการเปลยนบสบาร ใหม ท งเส น

ตลอดความยาว)

ภายหลงจากการท�าความสะอาดทบรเวณพนผว

ของบสบารทองแดงเสรจเปนทเรยบรอยแลว จะตอง

ท�าการทดสอบความเป นฉนวนของบสบาร รวมท ง

อปกรณจบยดบสบาร (Busbar Support) ด วย

เพ อ เป นการตรวจสอบค าความ เป นฉนวนของ

ตวน�าไฟฟาภายในตสวตชบอรดไฟฟา ซงพกดแรงดน

ไฟฟาทใชในการทดสอบจะมคาแรงดนไฟฟากระแสตรง

ทมคาแรงดนทดสอบไมต�ากวา 500 Vdc และเกณฑการ

ยอมรบส�าหรบคาความเปนฉนวนของบสบารจะตองมคา

ความตานทานทไมนอยกวา 1,000Ω / V ยกตวอยางเชน

เมอใชพกดแรงดนไฟฟาทดสอบท 1000 Vdc คาความ

ตานทานของฉนวนจะตองมคาไมนอยกวา 1,000,000Ω

หรอ 1 MΩ (Reference IEC 60439 – 1) ตามรปท 7

และตาราง A

กลบมาในตอนจบของการฟนฟระบบไฟฟาก�าลง

และอปกรณไฟฟาภายหลงน�าทวม จากฉบบทแลวในสวน

การส�ารวจ การตรวจสอบตสวตชบอรดและอปกรณไฟฟา

ทอยภายใน และสวนทพจารณาจากหวขอตอจากน


38

หมายเหต : ส�าหรบบสบารทแชน�าเปนระยะเวลา

นาน ๆ คาความน�าไฟฟา (Conductivity) ของบสบาร

จะเสอมสภาพหรอลดน อยถอยลง ซ งท�าให พกด

การน�ากระแสไฟฟาของบสบารจะลดลงตามไปดวย

และไมเปนไปตามเดม

รปท 7 แสดงการทดสอบคาความตานทานฉนวนของบสบาร

พกดแรงดนไฟฟาของอปกรณ

(VAC)

แรงดนไฟฟาทดสอบ (VDC)

Recommended MinimumInsulation

Resistance (MΩ)

0 – 250 500 50

251 – 600 1,000 100

601 – 5,000 2,500 1,000

5,001 – 15,000 2,500 5,000

15,001 – 25,000 5,000 20,000

25,001 – 69,000 15,000 100,000

SystemTest

Voltage

Minimum Insulation Resistance

SELV and PELV 250 Vdc 0.25 MΩ

LV up to 500 V 500 Vdc 0.5 MΩ

Over 500 V 1000 Vdc 1.0 MΩ

ตาราง A แสดงระดบแรงดนไฟฟา

ในการทดสอบคาความตานทานฉนวน

Reference : Field Guide for Inspection, Evaluation and

Maintenance Criteria for Electrical Substation Switchgear,

DEPARTMENT OF THE AIR FOCR

- ปลด Surge Protection ออกจากวงจรโดยการ

ปลดฟวสหรอ OFF เบรกเกอรของวงจร Surge Protection

(ถาม)

- ปรบระดบพกดแรงดนไฟฟาใหมความเหมาะสม

ในการทดสอบ

- ในระหวางการทดสอบไมควรไปสมผสบรเวณ

ตวน�าไฟฟาเพราะอาจจะเกดอนตรายได

1.5 สายไฟฟา (Power Cable) ควรมการตรวจสอบ

คาความเปนฉนวน (Insulation Test) ดงแสดงในรปท 8

ซงในระหวางท�าการทดสอบคาฉนวนไฟฟาเพอใหเกด

ความปลอดภยตอผปฏบตงาน และไดผลการวดทถกตอง

ควรปฏบตดงน

Reference : IEC 60364 – 6 – 61

รปท 8 ตวอยางการทดสอบคาความตานทานฉนวน

ของสายไฟฟา

1.5.1 การตรวจสอบความตอเนองของวงจร

ปองกน (Protective Circuit) เปนการทดสอบการตอ

ถงกนของสายกราวดทงตสวตชบอรดไฟฟา และใหมนใจ

วาเมอถอดสวนหนงสวนใดออก วงจรปองกนสวนทเหลอ

จะตองไมขาดตอน (Bonding all metal covers) ตรวจวดคา

ความตานทานดนของระบบ Grounding ส�าหรบ

ระบบไฟฟา เพอท�าการปรบปรงใหระบบ Ground

มประสทธภาพและเกดความปลอดภยกบผใชงานและ

ระบบไฟฟาเมอเกดความผดปกตขน

การตอลงดนทตอเนองถงกนกบอปกรณไฟฟาหลก

ค อ ก า รต อ ล งด น ขอ ง ร ะบบ ไฟฟ า ( S y s t em

Grounding) และการตอลงดนของอปกรณไฟฟา

เทคนคในการทดสอบคาฉนวนไฟฟาเพอใหเกด

ความปลอดภยตอผ ปฏบตงาน และไดผลการวดท

ถกตองควรปฏบตดงน

- ตรวจสอบและปลดแหลงจายออกจากวงจรภายใน

ตสวตชบอรด

- ปลดวงจรชดอปกรณ Control ของอปกรณ

อเลกทรอนกสตาง ๆ เชน PLC, Soft Start, AC Drive,

DC Drive



โบลท GRADE 8.8

ขนาด

โบลทและนต

คาทตงไวในขณะขน

(Torque wrench)

คาทใชทยอมรบได

(Torque)

คาทตงไวในขณะขน

(Torque wrench)

คาทใชทยอมรบได

(Torque)

Ft-lb Ft-lb N.m N.m

M3 1.1 0.99-1.21 1.5 1.35-1.65

M4 2.58 2.32-2.84 3.5 3.15-3.85

M5 5.16 4.64-5.68 7 6.3-7.7

M6 9.58 8.62-10.54 13 11.7-14.3

M8 20.64 18.58-22.54 28 25.2-30.8

M10 36.86 33.17-40.55 50 45-55

M12 55.29 49.76-60.82 75 67.5-82.5

M14 88.47 79.62-97.32 120 108-132

M16 136.4 122.76-150.04 185 166.5-203.5

M18 191.69 172.52-210.86 260 234-286

M20 272.8 245.52-300.08 370 333-407

ตาราง B แสดงคาแรงขนนตและโบลทแตละขนาด

1.5.2 การตรวจสอบจดตอทางไฟฟาของสาย

Power Cable เปนการตรวจสอบแรงขนแนนของ นต/โบลท

บรเวณจดยดตอ เชอมตอตาง ๆ ของอปกรณไฟฟา เชน

บสบาร, เซอรกตเบรกเกอร, คอนแทคเตอร เปนตน

คาแรงขน Torque จะอางองตามคมอของอปกรณไฟฟา

ดงกลาวทไดระบไว ตามตาราง B

รปท 9 แสดงการตรวจสอบความตอเนองถงกน การตอฝากของระบบกราวด

(Equipment Grounding) ซงการตอลงดนจะตองระวง

ใหการตอลงดนมความตอเนองทางไฟฟาทดทกสวนของ

อปกรณไฟฟานน ๆ ภายในตสวตชบอรดไฟฟา ในกรณ

ทการตอโครงตของอปกรณไฟฟาลงดนจะตองตรวจสอบ

การตอฝากบานประตทงทเปนฝาหนา ฝาขาง และฝาหลง

เขากบโครงตทมการตอลงดนไวอยางดทบสบารกราวด

(Grounding Bus) ตามรปท 9


40

2. การตรวจสอบระบบหลกดน เปนการตรวจสอบ

ดวยสายตาเปนอนดบแรกเกยวกบการตอเชอมถงกน

ของระบบหลกดน และหลกดนทมการผกรอน, ตรวจสอบ

ความหนาแนนของการตอเชอม, การตอฝากของสายดน

ในระบบไฟฟา, การวดคาความตานทานในการตอลงดน,

ทดสอบการตอประสานของหลกดนโดยการวดความ

ตอเนองถงกนของหลกดนทตอรวมอยในระบบไฟฟา

ระบบการตอลงดนทดมความส�าคญตอความ

ปลอดภยในการท�างาน วธทดทสดของคาความตานทานดน

ทมคณภาพจะตองท�าการตรวจวดโดยใชเครองมอวด เชน

วธการตรวจสอบความตานทานดนโดยแคลมป และวธการ

ตรวจสอบความตานทานดนโดยการปกลอท ตามรปท

10 และ 11

รปท 10 แสดงตวอยางระบบกราวดภายในโรงงานอตสาหกรรม

วดความตานทานดนโดยแคลมป วดความตานทานดนโดยการปกลอท

รปท 11 แสดงวธการตรวจวดคาความตานทานของหลกดน

3. ขนตอนการเตรยมการกอนการจายไฟฟา

เขาสโหลดภายในโรงงานอตสาหกรรม

การเตรยมความพรอมกอนการจายไฟฟา

- ตรวจสอบสภาพความเรยบรอยทวไปของอปกรณ

ภายในตสวตชบอรดไฟฟา

- ตรวจสอบจดตอการเข าสายไฟฟาต าง ๆ

(Protection Index)

- ตรวจสอบแรงขน (Tightening Torque) Bolt/

Nutt ของจดตอสายไฟฟา

- ตรวจสอบการเชอมต อของระบบกราวด

(Grounding System)



- ตรวจสอบคาความตานทานของฉนวน (Insulation Test)

- เซอรกตเบรกเกอรทกตวภายในตสวตชบอรด อยในต�าแหนง Open Circuit

- ปดฝาตทกชองใหเรยบรอยกอนการจายไฟฟา การเตรยมความพรอมเมอจายไฟฟาเขาสตสวตชบอรดไฟฟา

- ตรวจสอบพกดแรงดนไฟฟา (Voltage Rated) ทจายมาจากหมอแปลงไฟฟา

- ตรวจสอบล�าดบเฟสของแรงดนไฟฟา (Phase Sequence)

- ตรวจสอบล�าดบเฟสของแรงดนไฟฟา (Phase Sequence)

Voltage : Line to Line : 400 Vac, 415 Vac : Line to Neutral : 240 Vac, 230 VacFrequency : 50 Hz

- Close Main Circuit Breaker จายไฟฟาเขาส ตสวตชบอรดไฟฟา

- เรม Close Circuit Breaker ในแตละ Feeder เพอจายไฟฟาไปสโหลด

- ตรวจสอบการแสดงผลของเครองมอวด (Metering Circuit) : Feeder Circuit Voltage, Current, Power, PF, Active Power, Appearance Power, Reactive Power and etc.

- ตดตงปายเตอน (Tacking) ส�าหรบ Feeder ทหามจายไฟฟา

ตารางท 1 ค�าแนะน�าของ NEMA ในการจดการกบอปกรณไฟฟาทถกน�าทวม

ประเภท อปกรณไฟฟา เปลยนใหม ซอมคนสภาพ

อปกรณจายพลงงานไฟฟาหลก(Electrical Distribution Equipment)

Air Circuit Breaker x

Mold Cased Circuit Breaker x

Enclosure Switch x

Busway (Mylar-wrapped Bars) x

Busway (Powder-wrapped Bars) x

Surge Protection Device x

Panel Board x

อปกรณชดควบคมมอเตอร(Motor Control Equipment)

Variable Speed Drive x

Components Containing Semiconductors and Transistors

x

Electronically Controlled and Solid-state Contractor and Starters

x

Overload Relays x

Manual and Magnetic Controllers x

Motor Control Centers x

Power Equipment Electronic Trip Unit of LV Circuit Breaker x

High–voltage Circuit Breaker x

Low–voltage Circuit Breaker x

Protection Relays, Meter x

Curent Transformer x

Voltage Transformer x

Low–voltage Switchgear x

Medium-voltage Switchgear x

Transformer Dry-Type Transformer x

Dry-Type Control Circuit Transformer x

Liquid-filled Transformer x

Cast-resin Transformer x

Wire, Cable, and Flexible Cord Wire or cable lited for dry locationsWire or cable that is suitable for locations

x

Other Devices Motors x


42

ขอควรพจารณา (Additional Considerations)

ในกรณทเกดความเสยหายจากอทกภยจาก

น�าทวม ภายหลงจากปรมาณน�าลดลงแลวเปนการดท

ควรจะเปลยนแปลงอปกรณไฟฟาใหมมากกวาทจะ

พยายามซอมแซมและแกไข เพอใหอปกรณไฟฟา

สามารถกลบคนมาใชงานใหมได เชน เซอรกตเบรกเกอร,

อปกรณปองกนตาง ๆ อปกรณเครองมอวดและแสดงผล,

Control Relay, บสบาร (ส�าหรบกรณทเกดการกดกรอน

จากสารเคม การผกรอนของบสบาร) เตารบไฟฟา,

สวตชไฟฟา, หลอดไฟฟา, สายไฟฟาทเปอยหรอช�ารด

ฉกขาด และอปกรณประกอบ แผงควบคมระบบแจงเตอน

เพลงไหมและเครองมอวดตาง ๆ เจาหนาทซอมบ�ารง

จะตองท�าการตรวจวดคาความเปนฉนวนของสายไฟฟา

และสายคอนโทรลทงหมด และตองเปลยนสายไฟฟา

ใหมทงหมดในกรณทคาความตานทานของฉนวนทวดได

มคาต�ากวามาตรฐาน ทงนเกณฑในการพจารณาเปลยน

อปกรณไฟฟาทถกน�าทวมนน สามารถใชขอแนะน�าของ

NEMA มาประยกตใชงานไดตามความเหมาะสม ดงแสดง

ในตารางท 1

ประวตผเขยนนายวทยา ธระสาสน

ผจดการ แผนกควบคมภาพ การผลต บรษท อาซฟา จ�ากด

สรปการฟนฟหรอกคนระบบไฟฟาก�าลง อปกรณไฟฟา

และเครองจกรภายในโรงงานอตสาหกรรมใหสามารถ

ท�างานและใชงานไดเหมอนเดม จะเรวหรอจะชากจะ

ขนอยกบการทมขอมลทงหมด ความแมนย�าและความ

ถกตองในการตรวจสอบดวยวศวกรหรอชางเทคนค

ผช�านาญการทรวบรวมรายละเอยดของระบบไฟฟาก�าลง

อปกรณไฟฟาและเครองจกรทตดตงอยภายในโรงงาน

การจดเกบแบบไฟฟาตาง ๆ เพอใหสามารถเขาถง

ระบบไฟฟาไดอยางรวดเรวและปลอดภย

เอกสารอางอง1. Industrial Technology Review 215 ธนวาคม 2553

หนา 96 - 100 2. Flood Repair of Electrical Equipment : EC&M

February 2010 page 8 – 14 www.ecmweb.com3. Evaluating Water – Damaged Electrical Equipment :

NEMA publication www.nema.org



ดร.ประดษฐ เฟองฟกองฝกอบรม ฝายพฒนาบคลากร การไฟฟาสวนภมภาค

ไฟฟาก�าลงและอเลกทรอนกสก�าลง

Power Engineering& Power Electronics

ผลกระทบดานแรงดนเกนจากการตดตงโซลารฟารมในพนทมโหลดต�า

ผมเคยเขยนบทความลงในนตยสารไฟฟาสารเมอประมาณ 1-2 ป ทผานมา

เกยวกบผลกระทบของแหลงก�าเนดไฟฟาขนาดเลกหรอทประเทศไทยของเรา

มกเรยกกนวา ผผลตไฟฟาขนาดเลกมาก (Very Small Power Producer :

VSPP) ทมขนาดไมเกน 8 MW ส�าหรบระบบจ�าหนาย 22 kV และ 10 MW

ส�าหรบระบบจ�าหนาย 33 kV โดยประเดนทผมใหความสนใจประเดนหนง คอ

ผลกระทบดานแรงดน โดยเฉพาะปญหาแรงดนเกนในชวงทมโหลดในระบบต�า

ในบทความนผมขอน�ามาเนนย�าอกครงเนองจากพบวามปญหาแรงดนเกน

เพมยงขน เนองจากมโซลารฟารม (Solar Farm) เขามาเชอมตอกบระบบ

โครงขายไฟฟาของการไฟฟามากขนในพนททมโหลดในระบบต�า

1. รายงานผลกระทบแรงดนเกนจากตางประเทศ ในตางประเทศ เชน ประเทศญปน ประเทศออสเตรเลย ฯลฯ เปน

ประเทศทสงเสรมการตดตง Solar Rooftop โดยเปนการตดตงแผงโซลารเซลล

บนหลงคาบาน เพอรณรงคสงเสรมการใชพลงงานทดแทนทเปนพลงงานสะอาด

ในการผลตไฟฟา จากการตดตามสถานการณปญหาทเกดขนพบวาทงประเทศ

ญปนและประเทศออสเตรเลยมปญหาการเกดแรงดนเกนในระบบ เนองจาก

การผลตไฟฟาจากแผงโซลารเซลลบนหลงคาบานนนมปรมาณมากกวาโหลด

ทางดานแรงต�าของหมอแปลงทจายไฟใหแกบานพกอาศยรายอน ๆ ดงแสดง

ในรปท 1 โดยเฉพาะในชวงเวลากลางวนทมปรมาณการใชไฟต�าเนองจากไมม

ใครอยบาน แตขณะเดยวกนกมการผลตกระแสไฟฟาจากแผงโซลารเซลล

บนหลงคาบานไดสงสด จงเกดกระแสไฟฟาไหลยอนกลบเขาไปดานขดลวด

ปฐมภมของหมอแปลงจ�าหนาย ซงเหตการณนหากมแรงดนเกนทางดาน

แรงต�าสงมากกอาจจะท�าใหอปกรณไฟฟาทไดรบแรงดนเกนช�ารดเสยหายได

นอกจากน สถาบนวจย EPRI (Electric Power Research Institute)

ของสหรฐอเมรกาไดมการศกษาวจยผลกระทบของแหลงผลตไฟฟาขนาดเลก

ไดศกษาพบวาหากมการเชอมตอระบบผลตไฟฟาจากแผงโซลารเซลล

(Photovoltaic, PV) เขากบระบบ

จ�าหนายของการไฟฟา หากมการ

ตดต งทขนาดก�าลงการผลตท สง

เกนกวาทโหลดตองการจะท�าใหเกด

ปญหาแรงดนเกนทจดเชอมตอไดดง

แสดงในรปท 2 ซงจะพบวาจากกรณ

การศกษาหลาย ๆ กรณ มความเปน

ไปไดทจะเกดปญหาแรงดนเกนได

โดยกรณสวนใหญพบวาเกดจากการท

ระบบนนเปนระบบทมโหลดต�าและ

เปนระบบทเปน Weak System

ส�าหรบในกรณทเปนโซลารฟารม

ขนาดใหญตดตงเชอมตอกบระบบ

จ�าหนายของการไฟฟาในหลายกรณ

กพบปญหาแรงดนเกนเชนกนดงได

แสดงในรปท 3 โดยพบวาแรงดนเกน

มคาสงมากถง 1.19 pu. ในกรณทม

โซลารฟารมขนาดใหญ 10 MW เขามา

เชอมตอในชวงทมโหลดต�าและเปน

Weak System ซงอาจจะสงผลท�าให

อปกรณเครองใชไฟฟาของผ ใชไฟ

รายอนช�ารดเสยหายได


44

รปท 1 ผลการศกษาปญหาแรงดนเกนของบรษท HITACHI อนเนองมาจากการตดตงแผงโซลารเซลลบนหลงคาบาน [1]

รปท 2 ผลการศกษาปญหาแรงดนเกนของ EPRI อนเนองมาจากการตดตงแผงโซลารเซลลบนหลงคาบานขนาดตาง ๆ [2]

Primary Secondary

1.2

1.18

1.16

1.14

1.12

1.1

1.08

1.06

1.04

1.02

Max

imum

Bus

Voltage

(Vp

u)

0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000 9000 10000Penetration (kW)

รปท 3 ผลการศกษาปญหาแรงดนเกนของ EPRI อนเนองมาจากการตดตงโซลารฟารมขนาดตาง ๆ [2]



2. ปญหาแรงดนเกนในประเทศไทยจากทกลาวขางตนเปนรายงานปญหาและผลการ

วจยในตางประเทศ ส�าหรบสภาพปญหาของประเทศไทย

ในปจจบนนนเกดจากการตดตงโซลารฟารมขนาดใหญ

เนองจากปจจบนมหลายบรษทท ได มสญญาขายไฟ

ดวยการผลตไฟฟาจากโซลารฟารมไวกบการไฟฟา

หลายพนเมกะวตตก�าลงเรมทยอยขายไฟเขาระบบ

โดยโซลารฟารมหลายแหงจะตดตงในพนทชนบททม

ราคาพนทไมสงมากนก ในหลายพนทพบวาบรเวณทม

การตดตงโซลารฟารมมโหลดต�ามากและเปนระบบ Weak

System คออยหางไกลจากแหลงผลตไฟฟาขนาดใหญ

จงสงผลใหหลายพนทเกดปญหาแรงดนเกนในชวงทมการ

ผลตไฟฟาจากแสงอาทตยไดสงสดแตมโหลดในระบบต�า

ในการนการไฟฟาจงได หารอกบผ เกยวข อง

ในการแกปญหาและลดผลกระทบดงกลาว แนวทางในการ

แกปญหาหรอลดผลกระทบมไดหลายวธ เชน การตดตอ

ระบบจ�าหนายใหมเพอใหวงจรทมโซลารฟารมเชอมตอม

โหลดเพมมากขน การสบปลดคาปาซเตอรแบงคออกจาก

ระบบ รวมถงการขอความรวมมอใหผประกอบการทเปน

เจาของโซลารฟารมลดการจายไฟเขาระบบไฟฟาในชวงท

เกดปญหา เปนตน บางวธทด�าเนนการอาจจะสงผลเสย

บางประการตามมาได เชน ปญหาในดานการควบคมและ

ปฏบตการ โดยเฉพาะการควบคมแรงดนในชวงโหลดสงสด

ซงมกจะเกดในชวงประมาณ 19.00-21.00 น. ส�าหรบโหลด

ทเปนบานพกอาศยทวไป แตในขณะนนไมมการจายไฟ

ของโซลารฟารมมาชวยจายโหลดอกทงไดมการสบปลด

คาปาซเตอรแบงคออกจากระบบ จงท�าใหมความยงยาก

ในการควบคมและปฏบตการได นอกจากนหากมการ

ควบคมปรมาณการขายไฟใหลดลงในบางชวงเวลา กอาจจะ

สงผลใหผประกอบการผลตไฟฟาจากโซลารฟารมไมคมคา

กบการลงทนหรอถงจดคมทนทยาวนานขน อยางไรกด

ในอนาคตอนใกลหากไดมการลงทนระบบ Smart Grid

เพมมากขนกอาจจะท�าใหการควบคมและปฏบตการ

ท�าไดงายและมประสทธภาพยงขนได

3. สรป บทความน ได อธบายถงป ญหาแรงดนเกน

ท เ กดขนจากการตดตงโซลาร ฟาร มหรอการตดตง

โซลารเซลลบนหลงคาบานในตางประเทศ และสภาพ

ปญหาทเกดขนในเมองไทย เพอเปนการชใหเหนวาปญหา

ดงกลาวเปนปญหาทเกดขนไดงายในหลายพนทในอนาคต

ดงนนการส�ารวจจดตดตงทเหมาะสม การใชเทคโนโลย

สมยใหมในการควบคมและปฏบตการ โดยจะตองม

การปรบปรงระบบและใชเทคโนโลย Smart Grid มาชวย

ในอนาคต จงจะสามารถชวยลดปญหาจากแรงดนเกน

และการควบคมแรงดนไดอยางมประสทธภาพ รวมทง

การใชเทคโนโลยของ Inverter ทสอดรบกบการควบคม

ระยะไกลและระบบ Smart Grid กจะชวยลดปญหาน

ไดเปนอยางด ดงนนในสวนของการไฟฟา ผประกอบการ

VSPP และคณะกรรมการก�ากบกจการพลงงานตองหารอ

รวมกนเพอจะไดชวยผลกดนใหมการใชพลงงานทดแทน

ทเปนพลงงานสะอาดในการผลตไฟฟาไดมากยงขน

โดยไม ส งผลกระทบต อคณภาพไฟฟ าของระบบ

โครงขายไฟฟาและผใชไฟรายอน

เอกสารอางอง[1] Hitachi’s Smart Grid Technologies, Feb 2011.[2] Jeff Smith, “EPRI Distributed PV (DPV) Feeder

Impact Study and Application of Advanced Inverter Functions: Brief Overview“, Inverter Based Generation Power System Performance Needs Workshop, Apr 11, 2012.

ประวตผเขยน

ดร.ประดษฐ เฟองฟ• ผ อ� านวยการกองฝ กอบรม

ฝายพฒนาบคลากร การไฟฟาสวนภมภาค • กรรมการสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท.• บรรณาธการ นตยสารไฟฟาสาร วสท.• CIGRE Member and Study

Committee CIGRE C4 • IEEE Member


46

นายณฐพงษ ฉลาดคดหวหนากองวางแผนปฏบตการระบบสงไฟฟา ฝายควบคมระบบก�าลงไฟฟาการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย

สภาพระบบไฟฟาในประเทศไทย และ Load Shedding Scheme

Power Engineering& Power Electronicsไฟฟาก�าลงและอเลกทรอนกสก�าลง

บทน�ำ ในระบบไฟฟาก�าลงมองคประกอบ 3 สวนทส�าคญ ไดแก 1. ระบบผลต 2. ระบบสง 3. ผใชไฟฟา ระบบผลต

ไดแก โรงไฟฟาประเภทตาง ๆ มหนาทผลตพลงงานไฟฟาเพอสงผานระบบสงไฟฟาดวยสายสงไฟฟาแรงสง ซงจ�าเปน

ตองมการยกระดบแรงดนไฟฟาทใชในการสงผานใหสงขนเพอลดปรมาณความสญเสยทเกดขนในระบบสง โดยแรงดน

ไฟฟาของระบบสงการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย (กฟผ.) ทใชงานในปจจบน ไดแก ระดบแรงดน 500, 230,

115 และ 69 กโลโวลต และสงตอไปยงผใชไฟฟา

โดยโรงไฟฟาทมอยในปจจบนสามารถจ�าแนกตามประเภทของโรงไฟฟา และจ�าแนกตามชนดของเชอเพลงได

ดงรปท 1 และรปท 2 ตามล�าดบ

รปท 1 สดสวนโรงไฟฟาในประเทศไทยโดยแยกตามประเภทของโรงไฟฟา



โดยก�าลงผลตรวมของระบบเทากบ 31,446.72 เมกะวตต แบงเปนก�าลงผลตของ กฟผ. 14,998.13 เมกะวตต คดเปน 47.69% และก�าลงผลตของผผลตเอกชน 16,448.59 เมกะวตต หรอคดเปน 52.31% (ขอมล ณ วนท 31 มกราคม 2555) และปจจบนคาความตองการใชก�าลงไฟฟาสงสดของประเทศไทยเกดขนเมอวนท 26 เมษายน 2555 มคาเทากบ 26,121.1 เมกะวตต ซงเปนการท�าลายสถตครงท 7 ส�าหรบป 2555 น (ขอมล ณ วนท 29 เมษายน 2555)

เปนททราบกนดวา ความถระบบไฟฟาของประเทศไทยอยท 50.00 Hz โดย กฟผ. มหนาทในการควบคมความถของระบบไฟฟาใหอยในเกณฑ +/- 0.225 Hz กลาวคอ จะตองควบคมการผลตไฟฟา (Generation) ในระบบไฟฟานนใหมความสอดคลองกบปรมาณผใชไฟฟา (Load) ดงนน ถาปรมาณ Load เปลยนแปลงไปกจะสงผลใหคาความถของระบบเปลยนแปลง ตามไปดวย สงท กฟผ. ตองด�าเนนการคอตองท�าการปรบคา Generation ใหสอดคลองกบปรมาณ Load ทเปลยนแปลงไป จงจะสามารถควบคมความถใหกลบมาอยในสภาวะปกตได

ปจจยทท�ำใหคำควำมถของระบบไฟฟำมกำรเบยงเบนนอกจากพฤตกรรมของ Load ทว ๆ ไปทสงผลกระทบท�าใหความถของ

ระบบเกดการเบยงเบนไดแลว ยงมสาเหตอนอกหลายประการทท�าใหความถของระบบเกดการเบยงเบนได เชน

• โรงไฟฟาหลดออกจากระบบ (Generator Tripping) ไมวาจะดวยสาเหตใดกแลวแต เมอมการ Trip ของโรงไฟฟาเกดขน นนหมายถงปรมาณ Generation ยอมนอยกวา Load ซงจะสงผลใหความถของระบบมคาลดลงอยางแนนอน สวนจะลดลงไปมากนอยเพยงใดนนขนอยกบปรมาณของ Generation ทหลดออกไป

รปท 2 สดสวนโรงไฟฟาในประเทศไทยโดยแยกตามประเภทของเชอเพลง

• สายสงหลดออกจากระบบ (Transmission Line Tripping) เนองจากสายสงเปนอปกรณหลกในการสงผานพลงงานไฟฟาจากแหลงผลตไปยงผใชไฟฟา ดงนนเมอสายสงหลดออกไปจากระบบ และไมสามารถสงผานพลงงานไฟฟาไปยงผใชไฟฟาได กจะสงผลใหปรมาณ Generation และ Load ไมสมดลกน นนคอความถของระบบกจะตองเปลยนแปลงตามไปดวย

กำรวำงแผนกำรผลตการวางแผนการผลตไฟฟาของ

โรงไฟฟาตาง ๆ นน เปนหนาทของ กฟผ. โดยมเงอนไขหรอสงทพจารณา ดงตอไปน

• ตนทนการผลตของโรงไฟฟา โรงไฟฟาทมต นทนในการผลตต�าสามารถเดนเครองไดกอนโรงไฟฟาทมตนทนในการผลตสงกวา

• ต�าแหนงทตงของโรงไฟฟา โ รง ไฟฟ าท ต ง อย ในต� าแหน งท ใกลเคยงกบผใชไฟฟาสามารถเดนเครองไดก อนโรงไฟฟาทตงอย ในต�าแหนงทหางไกลจากผใชไฟฟา ทงนเพอเปนการลดความสญเสยทเกดขนในระบบสง


48

• ความเชอถอไดของระบบสง

ไฟฟา (System Reliability) เนองจาก

ระบบสงไฟฟาเปนสงส�าคญในการน�า

พลงงานไฟฟาทผลตไดจากโรงไฟฟา

ไปยงผใชไฟฟา ระบบสงของ กฟผ.

จะเชอมโยงกนเปนระบบเดยวกน

ทงหมด (Network) แตละภาคของ

ประเทศไทยจะมสายสงเชอมโยง (Tie

Line) เชอมโยงถงกน ดงนนการเดน

เครองของโรงไฟฟาในแตละภาคหรอ

แตละพนท เราจะตองค�านงถงความ

มนคงของระบบสงทเชอมโยงอยดวย

กนเปนหลกส�าคญดวย

• ป ญหาด านมลพษทเกด

ขนจากการเดนเครองของโรงไฟฟา

ตาง ๆ ในปจจบนนปญหาดานมลพษ

นนเปนปญหาใหญ ซงการเดนเครอง

ของโรงไฟฟาแตละแหงนนจะตองม

การควบคมมลพษทอาจเกดขนไดให

อยในปรมาณทไมสงเกนขอก�าหนด

ของกรมควบคมมลพษ การเลอกใช

เชอเพลงใหเหมาะสมจงมความส�าคญ

เปนอยางยง

• ปรมาณเชอเพลงทมใชงาน

เชน ถานหน/ลกไนตทเหมองแมเมาะ

ถกน�ามาใชส�าหรบโรงไฟฟาแมเมาะ

ปรมาณการใชขนอยกบจ�านวนเครอง

ทเดนอย แตปรมาณถานทพรอมใช

งานนอาจแปรเปลยนไปได เชน ฤดฝน

มฝนตกหนกอาจท�าใหถานมความชน

สงหรอถ านเป ยก หรอสายพาน

ล�าเลยงถาน/ล�าเลยงขเถาขาดหรอ

ช�ารด กเปนสาเหตทท�าใหปรมาณการ

ใชถานหนลดลง ส�าหรบเชอเพลงกาซ

ธรรมชาตจะมแผนก�าหนดปรมาณ

เนอกาซทสามารถใชไดในแตละวนไว

ลวงหนา แตหากมเหตผดปกตเกด

ขน จ�านวนกาซทมใชไดกจะเหลอนอย

ลงเชนกน

• ปรมาณน�าทมใชในแตละวนจะถกก�าหนดไวแลว โดยกรมชลประทาน

จะแจงปรมาณความตองการน�าของแตละสปดาหมาใหทาง กฟผ.ทราบลวงหนา

หลงจากไดข อมลแลวจะตองท�าการจดสรรปรมาณน�าออกเปนรายวน

การไฟฟาฯ ไมสามารถปลอยน�าไดมากกวาหรอนอยกวาททางกรมชลประทาน

ก�าหนดไวไดยกเวนกรณจ�าเปน เชน มโรงไฟฟาหลดออกจากระบบเปนจ�านวน

มาก ท�าใหจ�าเปนตองเดนเครองโรงไฟฟาพลงน�าขนมาชดเชย แผนงานทกลาว

มาทงหมดนเปนเพยงปจจยหลก ๆ ทใชในการวางแผนการผลตไฟฟา โดย

ยงมปจจยสนบสนนอน ๆ อกมากมายซงเปนสงทมความละเอยดออน

โดยการไฟฟาฯ ตองใชประกอบในการพจารณาการเดนเครองดวย

มำตรกำรรองรบในกรณทก�ำลงผลตในระบบไมเพยงพอ

กฟผ. มหนาทควบคมและ/หรอสงการใหโรงไฟฟาทกแหงเดนเครองให

เปนไปตามแผนทไดเตรยมการไว หากแตวาการคาดการณจากการวางแผนการ

ผลตแปรเปลยนไปจากความเปนจรง พนกงานของศนยควบคมฯ จะจดการหา

แหลงผลตแหลงอนเดนเครองเขามาชดเชยในสวนทหายไป โดยค�านงถงปจจย

ตาง ๆ ดงทไดกลาวไวแลวในหวขอ การวางแผนการผลต เปนส�าคญในทกขณะ

เวลา โดยจะตองมการเตรยมก�าลงผลตส�ารอง (Operational Reserve) ไวใน

ปรมาณทเหมาะสม ซง Operational Reserve นสามารถแบงออกไดเปน 2

สวน คอ Spinning Reserve หรอก�าลงผลตส�ารองทเกดขนจากโรงไฟฟาทเดน

เครองอยในระบบ โดยก�าลงผลตส�ารองสวนนสามารถน�ามาใชงานไดดวยระบบ

AGC (Automatic Generation Control) หรอดวย Speed Droop ของ

โรงไฟฟา คาของ Spinning Reserve นจะมไวในปรมาณทไมนอยกวาปรมาณ

ก�าลงผลตของโรงไฟฟาทใหญทสดซงเดนเครองอยในขณะนน อกสวนหนงคอ

Standby Reserve หรอก�าลงผลตส�ารองทเกดขนจากโรงไฟฟาทยงมไดเดน

เครองแตพรอมทจะเดนเครองเขาระบบไดในเวลาอนรวดเรว ถาเกดเหตการณ

ก�าลงการผลตของโรงไฟฟานอยกวาความตองการของผใชไฟฟา จะสงผลให

ความถของระบบมคาลดลง บางครงอาจลดลงต�าไปมากจนอาจเปนอนตราย

ตอระบบไฟฟาได กฟผ.จงไดด�าเนนการตดตงอปกรณปองกนชนดหนงเรยก

วา Under Frequency Relay (U/F Relay) ไวเพอท�าการปลด Load ออก

จากระบบ U/F Relay ทตดตงไวจะท�าหนาทปลด Load ออกจากระบบเมอ

ความถลดลงจนถงคา Setting ของ Relay ทงนเพอเปนการรกษาสมดลระหวาง

Generation และ Load ไว ปจจบนน U/F Relay ทไดท�าการตดตงไวมอยดวย

กนทงหมด 5 STEP ดงน

STEP 1 : Setting 49.00 Hz 150 mSec : ปลด Load ออกประมาณ

10% ของ System Load

STEP 2 : Setting 48.80 Hz 150 mSec : ปลด Load ออกอก

ประมาณ 10% ของ System Load









ปจจบน U/F Relay Step 1 และ 2 ถกตดตงในระบบของการไฟฟา

นครหลวง (กฟน.) และการไฟฟาสวนภมภาค (กฟภ.) เปนหลก และ

U/F Relay Step ทเหลอจะตดตงในระบบของ กฟผ. อยางไรกตาม การท

U/F Relay ท�างานยอมหมายถงมการดบไฟฟาปรมาณมากเกดขนซงจะสง

ผลกระทบตอผใชไฟฟาจ�านวนมาก ดงนนจงมการก�าหนดมาตรการเพอปองกน

มให U/F Relay ท�างานหรอลดจ�านวนครงในการท�างานของ U/F Relay ลง

ซงพอสรปไดดงน

การควบคมการผลต จะตองรกษาคา Spinning Reserve ไวในปรมาณ

ทไมนอยกวาก�าลงผลตของเครองทมขนาดใหญทสดทเดนเครองอยในขณะนน

และจะตองมการกระจายคา Spinning Reserve ไปยงโรงไฟฟาหลาย ๆ โรง

และหลาย ๆ ประเภท โดยเฉพาะคา Spinning Reserve ของโรงไฟฟา

พลงน�านนจะมคา Inertia สง สามารถชวยระบบไดด กลาวโดยสรปไดคอ

ใหทกโรงไฟฟาเดนเครองไมเกน 95% ของก�าลงผลตสงสดแตละเครอง

มการบ�ารงรกษาโรงไฟฟาใหมความพรอมทจะสามารถควบคม Governor

ใหอยในสภาวะ ON ไดตลอดเวลา เพอเปนการตอบสนองตอการเปลยนแปลง

ของระบบไดดวย Droop ของตนเอง

บ�ารงรกษาโรงไฟฟาใหมความพรอมทจะควบคมการผลตไดดวยระบบ

อตโนมตหรอ AGC จากศนยควบคมระบบก�าลงไฟฟาสวนกลาง กฟผ. ไดตลอด

เวลา หากวาในระบบมโรงไฟฟาทสามารถ ON AGC ไดเปนจ�านวนมาก ๆ

จะสามารถปรบความถของระบบไดดยงขน

ปจจบนนโรงไฟฟาทมก�าลงผลตสงสดตอเครองมขนาดสงถง 700 MW

เชน โรงไฟฟาพลงความรอนราชบร เครองท 1 และ 2 หากโรงไฟฟาเหลาน

Trip ออกไปจากระบบจะสงผลกระทบอยางรนแรง อาจมไฟฟาดบเนองจาก

U/F Relay ได ดงนนถามโอกาส เราไมควรสงการใหโรงไฟฟาขนาดใหญ

เดนเครองเตมท ควรกระจายไปยงโรงไฟฟาอน ๆ บางหากสามารถท�าได

มาตรการฉกเฉน ถกก�าหนดไวใชงานในกรณจ�าเปนบางกรณ เชน

ใชในกรณทระบบมก�าลงผลตส�ารองต�า ซงอาจมสาเหตมาจากมโรงไฟฟา Force

Shut Down ไปหลายโรง ขนตอนการปฏบตการส�าหรบมาตรการฉกเฉนมดงน

1. ลดการใชไฟ Station Service ในสวนทคดวาไมจ�าเปน

2. ใหโรงไฟฟาเดนเครองเกนพกด (Over Load) เฉพาะโรงไฟฟาท

สามารถด�าเนนการได

3. ลดแรงดนไฟฟาระบบจ�าหนายของ กฟภ. และ กฟน. โดย

ด�าเนนการเปน 2 และ 3 ขนตอน ดงน

ในสวนของ กฟภ.

ขนตอนท 1 ลดเหลอ 33.5

และ 22.5 kV


และ 22.2 kV

ในสวนของ กฟน.


และ 11.5 kV


และ 11.3 kV


และ 11.1 kV

ซงการลดแรงดนไฟฟาในระบบ

จ�าหนายนนจะเปนผลใหลดปรมาณ

Load ลงไดในระดบหนงเมอความถ

ของระบบมแนวโนมลดลงต�ากว า

49.50 Hz จะด�าเนนการดบไฟ

กฟน. และ กฟภ. บางสวน ครงละ

ไมเกน 100 MW (กฟน. 50 MW

และ กฟภ. 50 MW) จนกวาความถ

จะกลบเข าส สภาวะปกตหรอไม

นอยกวา 49.50 Hz

สรปภารกจหลกทส�าคญของ กฟผ.

คอการผลตและสงจายกระแสไฟฟา

ใหมคณภาพ มนคงและเชอถอได

ดงนน กฟผ.จงจ�าเปนตองมมาตรการ

และแผนรองรบตาง ๆ เพอปองกน

และลดผลกระทบอนอาจจะเกดขนตอ

ระบบ คาความถกเปนตวชวดตวหนง

ทจะแสดงถงคณภาพในระบบไฟฟา

กฟผ. จ�าเปนตองควบคมความถใหอย

ในเกณฑมาตรฐาน ในกรณทความถ

ของระบบมคาต�าจนอาจเปนอนตราย

ตอระบบ U/F Relay เปนอปกรณ

ปองกนชนดหนง ซงใชปลดโหลดบาง

สวนออกเพอรกษาเสถยรภาพของ

ระบบไว ซงจะไดกลาวถงในโอกาส

ตอไป


50

อตตวพากษผลการรบฟงความคดเหนสาธารณะแผนแมบทกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศน พ.ศ.....(ตอนจบ)

จากตอนท 2 เราไดกลาวถง มต ยทธศาสตร และแนวทางด�าเนนการของแผนแมบทฯ ตงแตมตท 2 จนถงมต

ท 4 ตามรายละเอยดทไดกลาวไวแลว ซงในตอนจบจะกลาวถงมตท 5 ทเปนมตสดทายของรางเดม ทกลาวถง

การพฒนากจการกระจายเสยงและกจการโทรทศน แตบงเอญในชวงตนเดอนกมภาพนธ 2555 ทผานมา กสทช. ชดใหม

ไดจดประชมรบฟงความคดเหนสาธารณะทคาดวาจะเปนครงสดทาย ซงเนอหาของรางแผนแมบทฯ ดงกลาวไดม

การปรบเปลยนไปบางตามทคณะกรรมการ กสทช. ชดใหมไดพจารณาทบทวน แตหลกการสวนใหญยงคงยดตาม

แนวทางของรางทผเขยนไดรวมเปนอนกรรมการยกรางแผนแมบทกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศน พ.ศ... โดยท

รางเดมไดก�าหนดเปน 5 มต แตละมตกมหลายยทธศาสตรและแนวทางด�าเนนการเพอใหบรรลผลตามยทธศาสตร

นน ๆ แตรางแผนแมบทฉบบใหมไดเปลยนค�าวา ”มต” เปน “ยทธศาสตร” แทน โดยก�าหนดใหม 7 ยทธศาสตร

แตละยทธศาสตรกมวตถประสงคแตกตางกนไป และไดก�าหนดแนวทางเพอใหบรรลตามวตถประสงค นอกจากน

คณะกรรมการชดใหมยงไดเพม ”ตวชวด” ในแตละวตถประสงคดวย พรอมทงไดก�าหนดชวงเวลาของแผนแมบทเพอ

ใหสอดคลองกบพระราชบญญตองคกรจดสรรคลนความถ พ.ศ. 2553 มาตรา 49 ทก�าหนดใหมแผนแมบทฯ เพอใช

เปนแนวทางด�าเนนการระยะเวลา 5 ป อยางไรกตาม คาดวาอาจจะมการแกไข ปรบปรงอกเลกนอยตามทไดรบฟง

ความคดเหนจากประชาชนทวไปรวมทงผประกอบการ กอนทจะประกาศในราชกจจานเบกษาประมาณกลางปน

ดงนน เพอเปนการทบทวนและท�าความเขาใจในรางแผนแมบทกจการกระจายเสยงฉบบน ผเขยนขอสรปภาพรวมอยาง

ยอ ๆ ของรางแผนแมบทฯ ทใชประกอบการประชมรบฟงความคดเหนสาธารณะ เมอวนท 10 กมภาพนธ 2555 ดงน

มทงหมด 7 ยทธศาสตร คอ

ยทธศาสตรท 1 การอนญาตใหใชคลนความถและการประกอบกจการ

กระจายเสยงและกจการโทรทศน

วตถประสงค

• เพอใหการอนญาตใหใชคลนความถและการประกอบกจการกระจาย

เสยง กจการโทรทศนเปนไปอยางทวถง เปนธรรม และกอใหเกดประสทธภาพ

ในการใชทรพยากรของชาต

• เพอสงเสรมการใชทรพยากรคลนความถทกอใหเกดประโยชนตอ

สาธารณะและไมแสวงหาก�าไรในทางธรกจ

ยทธศาสตรท 2 การก�ากบ

ดแลการประกอบกจการกระจายเสยง

และกจการโทรทศน

วตถประสงค

• เพอก�ากบดแลการประกอบ

กจการในดานเนอหาใหมคณภาพ

เปนประโยชนตอสาธารณะ และม

ความหลากหลาย

• เพอก�ากบดแลโฆษณามให

กระทบสทธผบรโภค

(ราง) แผนแมบทกจการกระจายเสยง และกจการโทรทศน ฉบบท 1 (พ.ศ. 2555–2559)

นายสเมธ อกษรกตต

ไฟฟาสอสารและคอมพวเตอร

CommunicationEngineering& Computer



อตตวพากษผลการรบฟงความคดเหนสาธารณะแผนแมบทกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศน พ.ศ.....(ตอนจบ)

• เพอก�ากบดแลการใชคลนความถและเครองวทยคมนาคมใหถกตองตามกฎหมาย และมใหเกดการรบกวนซงกนและกน

• เพอก�ากบดแลใหมการแขงขนอยางเสร ตลาดมประสทธภาพ ภายใตกฎกตกาทโปรงใสและเปนธรรม

• เพอใหมมาตรการรองรบอยางมประสทธภาพกรณทมภยพบตหรอเหตฉกเฉน

ยทธศาสตรท 3 การคมครองผบรโภคในกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศนวตถประสงค

• เพอค มครองสทธเสรภาพของผ บรโภคมใหถกเอาเปรยบจาก ผประกอบกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศน

• เพอใหมชองทางรองเรยนทสามารถเขาถงไดงาย ไดรบการเยยวยาทรวดเรวและเปนธรรม

• เพอใหมการรวมกลมสรางเครอขายผบรโภคทเขมแขงยทธศาสตรท 4 การสงเสรมสทธเสรภาพในการสอสาร

วตถประสงค• เพอสงเสรมใหประชาชนมสทธเสรภาพในการเขาถงและรบรขอมล

ขาวสารทหลากหลาย (รฐธรรมนญ พ.ศ. 2550 มาตรา 56)• เพอสงเสรมใหผพการ ผสงอาย และผดอยโอกาส สามารถเขาถง

รบร และใชประโยชนจากขอมลขาวสารไดอยางเทาเทยมกบประชาชนทวไป• เพอสงเสรมใหประชาชนและสอมเสรภาพในการแสดงความคดเหน

ภายใตขอบเขตทกฎหมายก�าหนด (รฐธรรมนญ พ.ศ. 2550 มาตรา 45)• เพอสงเสรมและสนบสนนการพฒนาเพมความสามารถของประชาชน

ในการรเทาทนสอยทธศาสตรท 5 การพฒนาคณภาพการประกอบกจการ

วตถประสงค• เพอพฒนาคณภาพบคลากรในกจการกระจายเสยงและกจการ

โทรทศนใหประกอบวชาชพอยางมความรบผดชอบและค�านงถงประโยชนสาธารณะ

• เพอพฒนาคณภาพรายการในกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศน

• เพอพฒนาคณภาพการประกอบกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศน

ยทธศาสตรท 6 การเปลยนผานไปสการรบ-สงสญญาณวทยกระจายเสยงและวทยโทรทศนในระบบดจทลวตถประสงค

• เพอใหการใชคลนความถในกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศนเปนไปอยางมประสทธภาพ และสามารถจดใหภาคประชาชนไดใชคลนความถ ในกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศน ตามทกฎหมายก�าหนด (พระราชบญญตองคกรจดสรรคลนความถฯ พ.ศ. 2553 มาตรา 49 และ 85)

• เพอใหประชาชนสามารถรบสญญาณวทยกระจายเสยงและวทยโทรทศนระบบดจทลไดอยางทวถง

ยทธศาสตรท 7 การพฒนาระบบบรหารจดการเพอไปสองคกรก�ากบดแลทมประสทธภาพวตถประสงค

• เพอใหมระบบบรหารจดการทมประสทธภาพ องคกรไดรบการวางรากฐานการพฒนาในดานทเกยวของอยางสมดล ยงยน ภายใตหลก ธรรมาภบาล

• เ พ อ พ ฒ น า บ ค ล า ก รในองคกรม งส ความเปนมออาชพ มความร ความสามารถ กาวทน การเปลยนแปลง

• เพอใหมขอมลความคบหนาการด� า เนนการตามแผนแม บทและขอมลปญหาอปสรรคทเกดขน (ถาม) เพอน�าไปสแนวทางการแกปญหาตอไป

รางแผนแมบทฉบบนไม ไดเนนและก�าหนดวธการเพอเตรยมความพรอมในเรองของชวงเวลาทจะเปลยนผานไปสการรบ-สงสญญาณวทยกระจายเสยงและวทยโทรทศนในระบบดจทล ซงจากประสบการณในหลายประเทศ หนวยงานทเกยวของต องประชาสมพนธ ให ความร แก ประชาชนและผ บร โภค เ พอได รบทราบนโยบาย ระยะเวลาทชดเจนทจะเปลยนเปนระบบดจทล ขอด ขอเสย และความจ�าเปนทจะตองเปล ยนการรบ -ส งสญญาณวท ยกระจายเสยงและวทยโทรทศนในระบบดจทล ซงในเบองตนนาจะเนนในเรองของระบบโทรทศนดจทลกอน โดยเฉพาะอยางยงปจจบนประเทศเพอนบานเราและหลายประเทศในกลมอาเซยนไดเปลยนมาสงสญญาณโทรทศน ระบบดจทลกนบ างแล ว เราเองตองเตรยมความพรอมเพอเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC- ASEAN Economics Community)


52

ซงเปนการรวมตวของประเทศในกลมอาเซยน 10 ประเทศ ซงมประชากร 600 กวาลานคน โดยจะเรมขนอยางเปนทางการในป 2558 น ซงมงเนนใหอาเซยนเปนตลาดและศนยกลางของฐานการผลตโลก ดงนนเราจะตองปรบตวใหไดเนองจากมการแขงขนสง โดยเฉพาะอตสาหกรรมเกยวกบอปกรณไฟฟา หากเราประกาศชดเจนวาจะเลกสงโทรทศนระบบอนาลอกเมอใด และจะสงเปนระบบดจทลเมอใด ทางภาคอตสาหกรรมและ ผ บรโภคจะไดเตรยมพรอมตอไป ในชวงเปลยนผานเขาสระบบดจทลน บางประเทศ เชน สหรฐอเมรกาไดจดหา Set top box ส�าหรบโทรทศนระบบเดมสามารถรบชมในระบบดจทลได โดยจ�าหนายใหประชาชนผมรายไดนอยในราคาถกพเศษและรฐบาลเปนผรบภาระบางสวน เปนตน

เมอมการปรบเปลยนการสงสญญาณโทรทศนเปนระบบดจทลแลว ท�าใหสามารถเพมชองสญญาณไดมากขน กอปรกบตามพระราชบญญตองคกรจดสรรคลนความถฯ พ.ศ. 2553 มาตรา 49 กสทช. ตองจดใหภาคประชาชนไดใชคลนความถเพอประโยชนสาธารณะ และไมแสวงหาก�าไรในทางธรกจในการประกอบกจการบรการชมชนไม น อยกว า รอยละยสบของคลนความถในแตละพนทของการอนญาตประกอบกจการ ดงนนคาดว าน าจะเกดโทรทศน ชมชนขนมากมาย แตทงหมดตองอยในเงอนไขตามกฎหมายและตามบทเฉพาะกาล มาตรา 85 ของ พระราชบญญตดงกลาว

ส�าหรบยทธศาสตรท 2 การก�ากบดแลการประกอบกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศน เราอยากใหมการก�ากบดแลเกยวกบการโฆษณาแฝง และการใชเวลาในการโฆษณาเกนสดสวนทก�าหนดอยางเขมงวดเพราะเปนการเอาเปรยบผบรโภค โดยเฉพาะอยางยงตามวตถประสงคขอสดทายของยทธศาสตรนทกลาวถงเรองมาตรการรองรบในกรณเกดภยพบตและเหตฉกเฉน ผประกอบการตองใหความรวมมออยางจรงจง ตวอยางเชน เมอชวงสงกรานตทผานมาเกดแผนดนไหวทจงหวดภเกต ทวบางชองไมมการรายงานขาวและแจงเหตใหประชาชนทราบเพอเตรยมความพรอมเลย เพราะตองการถายทอดสดงานสงกรานต เปนตน ดงนน กสทช. ตองมมาตรการก�ากบดแลอยางเครงครดในประเดนดงกลาว

บทสรป พจารณาจาก (ราง) แผนแมบทกจการกระจายเสยงและกจการ

โทรทศน ฉบบท 1 (พ.ศ. 2555–2559) แลวใน 7 ยทธศาสตรไมไดพดถงเคเบลทว โทรทศนผานดาวเทยม และ IPTV เลย ซงทงหมดเปนหนาทของ กสทช. ทตองก�าหนดลกษณะและประเภทของกจการกระจายเสยง กจการโทรทศน และกจการโทรคมนาคม ตามมาตรา 27 (3) ซงผเขยนไดเคยเสนอแนะในทประชมอนกรรมการฯ และไดเคยวพากษในประเดนค�าจ�ากดความในมาตรา 4 ของพระราชบญญตการประกอบกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศน พ.ศ. 2551 ทวา “กจการกระจายเสยงหรอกจการโทรทศนทใชคลนความถ” คอกจการกระจายเสยงหรอกจการโทรทศนซงตองขอรบการจดสรรคลนความถ ตามกฎหมายวาดวยองคกรจดสรรคลนความถฯ และ “กจการกระจายเสยงหรอกจการโทรทศนทไมใชคลนความถ” หมายถงกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศนซงไมตองขอรบการจดสรรคลนความถ ตามกฎหมายวาดวยองคกรจดสรรคลนความถฯ ซงในความเปนจรงแลวกจการทงสองประเภทตองใชคลนความถทงสน แตหลกการอยทตองขอจดสรรคลนหรอไมเทานน ซงถามองในดานเทคโนโลยแลวจะท�าใหสบสนได ยกเวน IPTV ทตองใชโครงขายโทรคมนาคมทใชสายและไมใชสาย (Wireless) และเคเบลทวทเปนของทองถนบางแหงทสงสญญาณผานเคเบลใยแกว แตผใหบรการเคเบลทวบางรายกใชความถเชนกน ซงสวนใหญใชความถยาน KU band โดยใชจานดาวเทยมเปนตวรบสญญาณผาน Set top box อยางไรกตาม กสทช. ตองเปนผก�าหนดค�าจ�ากดความของกจการใหชดเจน และสอดคลองกบการหลอมรวมของเทคโนโลยในอนาคต เพราะปจจบนผประกอบการทวผานดาวเทยมเปรยบเสมอนผประกอบกจการโทรทศนทมอภสทธและอยนอกเหนอการควบคมของ กสทช. อยแลว

เอกสารอางอง[1] www.nbtc.go.th[2] เอกสารประกอบการประชมรบฟงความคดเหนสาธารณะ (ราง) แผนแมบทกจการ กระจายเสยง และกจการโทรทศน ฉบบท 1 (พ.ศ. 2555–2559)[3] เอกสารประกอบการประชมคณะอนกรรมการยกรางแผนแมบทกจการกระจายเสยง และกจการโทรทศน



การใช Microsoft Kinect เปนเซนเซอรส�าหรบสรางพนผว 21/2D

บทน�ำ

ในชวงตนป 2555 ไดมการจดอนดบ 10 อปกรณ

อเลกทรอนกสขายดในรอบปทผานมา ทราบไหมวา

นอกจากอปกรณของคาย Apple อนไดแก iPhone และ iPad

ทเราพอจะเดาออกแลว ส�าหรบคาย Microsoft อปกรณ

ทขายดคอ Kinect ซงใชส�าหรบตดตอกบเครองเลนเกม

XBox อนจะท�าใหผเลนสามารถใชรางกายตวเองควบคม

ตวแทนในเกมได ตงแตหวจดเทา เชน เกมโยนโบวลง

เกมแขงขนมวยระหวางผ เลนสองคน เกมสกทอาศย

การโยกตวไป-มา เปนตน วนนเราจะอธบายการน�าเครอง

เลนเกม Kinect นมาประยกตใชเปนเซนเซอรตรวจจบ

ความลกในงานดานวศวกรรม

Kinect ประกอบดวย กลองส กลองความลก

และมลตอาเรยไมโครโฟน ดงรปท 1 กลองส (Color

CMOS-VNA38209015) นนมความละเอยดระดบ VGA 8

บต สวนตวกลองความลกนนประกอบดวยตวสงสญญาณ

อนฟราเรด (IR Projector-OG12 / 0956 / D306 /

JG05A) และตวรบสญญาณอนฟราเรด (IR CMOS-

Microsoft / X853750001 / VCA379C7130) ทมความ

ละเอยดระดบ VGA 11 บต ตวสงจะสงสญญาณอนฟราเรด

ออกไปเปนกลมจดดงรปท 2 เราคงเดาไดวาหากตวรบจบ

รปกลมจดทกระจกตวกน ยอมหมายความวาบรเวณนน

อยใกลกลอง ในขณะทหากตวรบจบรปกลมจดทกระจาย

ตวกน ยอมหมายความวาบรเวณดงกลาวอยหางจากกลอง

ดงนท�าใหเราสามารถรระยะหางจากกลองไดโดยระยะ

หางนจะถกบนทกไวเปนสญญาณทเรยกวาเมฆจด (Point

cloud) ดงแสดงในรปท 3 ค กบรปส รปสและรป

ความลกนสามารถน�าเขาทคอมพวเตอรไดโดยสาย USB

ผานโอเพนซอรสไลบรารหลายเจาในอนเทอรเนต ซงท�าให

ใช Kinect กบวนโดวส ไลนกซ หรอแมคได

รปท 1 Kinect

รปท 2 สญญาณอนฟราเรดของกลองความลก



มต รจานรกษ, ปญจว รกษประยร และอมรรตน คงมา


54

รปท 3 ตวอยางรปสและรปความลก

รปความลกจาก Kinect นนจะมขนาด 640 x 480

พกเซลทเฟรมเรต 30 fps ระยะทตรวจจบความลกไดนน

จะอยประมาณ 500–5000 ซม.

ขนตอนวธ

ทนการจะใช Kinect เปนเซนเซอรตรวจจบ

ความลกนนกคอการน�าเมฆจดมาใชนนเอง ซงเชนเดยวกบ

เซนเซอรทงหลาย เราตองท�าการปรบเทยบกอน การปรบ

เทยบประกอบดวยสองขนตอนคอ หนง คอ การหาทาง

ยาวโฟกส (Focal length fx, f

y) และแกนกลางของรป

(Center of projection cx, c

y) ทงนเพอความงายเราจะ

สมมตวากลองไมมความบดเพยนของเลนสในแนวรศม

และแนวขนาน สอง คอ การปรบเทยบขอมลดบทไดจาก

Kinect เปนขอมลในหนวยเมตรกซ

ในขนตอนทหนง เราจะใชวธปรบเทยบกลองทวไป

ซงวธหนงทนยมกนกคอ ใชวตถระนาบทรขนาดแนนอน

ดงรปท 4 มาเปนอนพตส�าหรบโปรแกรมปรบเทยบ

เชน ของ Open Computer Vision Library (OpenCV)

ซงเมอปอนพกดของมมตารางหมากรกทงสจดเขาไปพรอม

กบขนาดทแทจรงของมน โปรแกรมจะคนคา fx, f

y, c

x, c

y

มาให ตามทฤษฎวทศนคอมพวเตอร

รปท 4 ตวอยางรปความลกของวตถระนาบ

ซงมมทงสแสดงเปนจดสแดงเลก ๆ

ในขนทสอง หลายทานคงคาดไมถงวาขอมลความลก

ของ Kinect ทเหนนนไมไดมหนวยเมตรกซ หน�าซ�ายง

เปนสวนกลบกบความลกทแทจรง กลาวคอขอมลความลก

ของ Kinect เปนขอมลดบขนาด 11 บต มชวงคา 0-2047

ซงตองแปลงเปนความลกโดยอาศยสมการท (1)

(1)

โดยท f(d) เปนสมการของตวแปร d ซง d คอ

ขอมลดบจาก Kinect ดงกลาว ทงนเราตองท�าการ

Regression เพอสราง f(d) จาก d โดยปรบเทยบกบวตถท

รความลกแนนอน จะท�าใหไดความสมพนธระหวาง depth

และ d [1] ดงสมการท (2)

(2)

อยาลมวาแมเราได depth ซงกเทยบไดกบแกน

Z แลว แตเรายงไมไดคาพกดสามมตของแตละจด

ซงประกอบดวย XYZ ในขนสดทายเราจงใชคาทางยาว

โฟกสและแกนกลางของภาพ ประกอบกบคา Z ใน

การหาคา X และ Y ตามความสมพนธสามเหลยมคลาย

ในรปท 5



รปท 5 ความสมพนธระหวางจดรปในกลองความลก xyZ

และจดรปในพกดเมตรกซ XYZ

(3)

(4)

(5)

ดงนท�าใหเราไดรปความลกในหนวยเมตรกซ

ดงแสดงในรปท 6

รปท 6 เมฆจดในพกดเมตรกซของรปท 1

นอกจากนจากรปท 6 จะสงเกตไดวาดานหลง

ของตวหนจะถกบดบง ท�าใหไมมขอมลความลกในบรเวณ

ดงกลาว เกดเปนชองวาง ลกษณะขอบกพรองเชนนไม

ไดเกดจาก Kinect เพยงอยางเดยวแตเกดกบเซนเซอร

2½D ทกตว ไมวาจะมราคาแพงแคไหน (เราไมเรยกวา

3D เนองจากมการบดบงดงกลาวนนเอง)

สงส�าคญประการถดไปในการใช Kinect เปน

เซนเซอรความลกคอเราตองรความแมนย�าของคาความลก

ทค�านวณได มผท�าวจยไวแลว [2] วาความผดพลาด

ในการหาระยะของ Kinect จะขนอยกบระยะหางจากตว

กลองยกก�าลงสอง

(6)

เชน ทระยะต�าสด 50 ซม. จะมความผดพลาด

F(50) = 0.0375 ซม. สวนทระยะสงสด 500 ซม. จะม

ความผดพลาด F(500) = 3.75 ซม.

ซงถอวาคอนขางสงเมอเปรยบเทยบกบกลอง

ความลกเฉพาะทางทมความผดพลาดหลกนาโนเมตร

อยางไรกตาม อยาลมวา Kinect มราคาถกกวาประมาณ

50 เทา

นอกจากนกตองระวงไมใช Kinect กบวตถมนวาว

พนผวคลายไหม หรอกลางแดด เปนตน เพราะสญญาณ

อนฟราเรดสะทอนกบวตถในสภาพเหลานไดไมดนก

บทสรป

พอจะเหนภาพแลวสวา เราสามารถน�า Kinect

เปนเซนเซอรวดความลกไดโดยมขอจ�ากดอะไรบาง

เมอพจารณาวาราคาอปกรณอยทแคประมาณสพนบาท

และมโอเพนซอรสหลายเจาใหเลอกใช กคงนาสนใจส�าหรบ

หลายทานไมนอยทเดยว

เอกสารอางอง1. K. Conley, http://www.ros.org/wiki/kinect_node2. K. Khoshelham, “Accuracy analysis of kinect depth data,” International Society for Photogrammetry and Remote Sensing, 2011.


56

ปญหาหนกอกอยางหนงของผ ประกอบกจการ

โทรคมนาคมรวมถงวทยกระจายเสยงและโทรทศนใน

ทกภาคสวน ตงแตภาคของผควบคมก�ากบดแล (กสทช.)

ภาคของผใหบรการ ตลอดจนถงภาคของผใชบรการคอ

การขาดแคลนคลนความถวทย สาเหตคอความตองการ

ตดตอสอสารในแบบมลตมเดย (Multimedia) มปรมาณ

สงขนอยางรวดเรว ท�าใหความตองการใชคลนวทยเพมขน

มากและเรวเกนกวาจะจดสรรมาใหทนกบความตองการ

จากการทมการใชอนเทอรเนตไรสายและ Smart phone

จ�านวนมากในสงคมมอถอ ประกอบกบการทสงคมดจทล

มการตดตอสอสารในรปมลตมเดยอยางฟมเฟอย ยงเปน

ตวผลกเรงอตราความตองการใชคลนความถวทยใหมาก

ทวยงขน แตคลนความถวทยเปนทรพยากรทมอยางจ�ากด

ตองมการจดสรรใหใชงานอยางเหมาะสมและเปนธรรม

แมจะมการใชเทคโนโลยรวมกบกลยทธตาง ๆ ในการท�าให

การใชคลนความถวทยอยางมประสทธภาพมากขน รบ-สง

ขอมลไดเพมขน กยงไมทนกบการบรโภคอยด ปญหาใน

ยคดจทลนจงเกดขนมานานพอสมควรในทกประเทศและ

ดเหมอนวาจะหนกขนทกวน

ปญหาการขาดแคลนคลนความถวทยอาจบรรเทา

ลงไดในอนาคตอนใกล เพราะผมไดอานขาว Science

Daily ฉบบวนท 2 มนาคม 2555 วากล มนกวจย

ชาวอตาลรวมกบนกวจยชาวสวเดนไดทดลองสง/รบ

คลนวทย 2 ล�าทความถเดยวกน แตไดมการบด (Twist)

คลนล�าหนงใหเปนเกลยวคลายกบตวสปาเกตตแบบเกลยว

(ภาษาอตาลเรยกวา Fusill i pasta ตามรปท 1)

สวนคลนอกล�าหนงไมบด ในคลนแตละล�ามการมอดเลด

ดวยสญญาณตางชนดกน ผลการทดสอบพบวาสามารถ

ดมอดเลดสญญาณทงสองไดอยางชดเจนนาพอใจ แมวา

คลนทงสองล�าจะเปนความถเดยวกน จงเปนนมตทดวา

ในอนาคตเราจะสามารถใชสอสญญาณตาง ๆ ผานคลนถ

วทยหลาย ๆ ล�าทความถเดยวโดยการบดคลนแตละล�าให

ตางกนออกไป รายงานการทดลองนไดลงตพมพในวารสาร

New journal of Physics ของสมาคมฟสกสเยอรมน

(Institute of Physics and German Physical Society)

รปท 1 ภาพสปาเกตตแบบเกลยว

เสมอนกบคลนวทยทมการบด

การเพมชองสอสาร

นายปราการ กาญจนวต อเมล : [email protected]



โดยการใชคลนวทยแบบเกลยว



การเพมชองสอสาร

รายงานดงกลาวอธบายวาคลนวทยสามารถ

บดตามแกนใหเปนมมเทาใดกได ในรายงานเรยก

วา Orbital Angular Momentum: OAM ทงใน

ทศตามเขมนาฬกาและทวนเขมนาฬกา โดยอาศย

คณสมบตพนฐานวา สนามแมเหลกไฟฟาสามารถ

สงทงพลงงานและโมเมนตม ในคลนวทยทใชงาน

โทรคมนาคมแตละล�า คา Total angular momentum

เปนผลรวมขององคประกอบสองสวน สามารถ

เขยนสมการงาย ๆ ดงน J = ∑ + L โดย ∑ คอ

Spin Angular Momentum: SAM ซงสมพนธกบ

Polarization ของคลนแมเหลกไฟฟาแตละล�า

นนคอสมพนธกบ Photon helicity และ L คอ OAM

ซงมความเชอมโยงกบ Helicoidal phase profile

ของคลนแมเหลกไฟฟาในทศทางตงฉากกบการ

เคลอนทของคลน หรออธบายอยางงาย ๆ คอการ

บดตวของคลนในแนวแกนของการเคลอนทนนเอง

การทดลองดงกลาวท�าโดยมผ เขาชมการ

ทดลองประมาณ 2,000 คน เมอวนท 24 มถนายน

2554 เวลา 21:30 น. ระหวางยอดประภาคารบน

เกาะ San Georgio (เปนทเดยวกบ Guglielmo

Marconi ท�าการทดลองสงวทยเปนครงแรก เมอ

วนท 8 ธนวาคม 1895) กบ ระเบยงตก Palazzo

Ducale บนฝง เวนส อตาล คดเปนระยะทาง 442

เมตร ความถทใชคอ 2.414 GHz ซงเปนความถ

ยาน WiFi ใชเครองสงก�าลงสง 2 W จ�านวน 2

เครองทความถเดยวกนสงจากยอดประภาคาร

เครองสงแรกใชสงคลนไมบด (Untwisted with

OAM L = 0) ดวยสายอากาศ Yagi-Uda ขนาด

16.5 dBi สวนอกเครองหนงสงคลนทบด (Twisted

with OAM L = 1) การบดคลนใชจานสายอากาศ

พาราโบลคดดแปลงขนาด 80 ซม. 26 dBi

ดรปท 2 (ตองขออภยทไมขอน�ารายละเอยด

ของรายงานดงกลาวมาลงเนองจากขอจ�ากดทาง

ความร หากตองการรายงานทงหมดใหเขาใน

Google แลวพมพ Encoding many channels

on the same frequency through radio .. กจะ

สามารถเลอกดาวนโหลดรายงานนได รวมทงวดโอ

คลปการทดลองดวย หากไมสะดวกกรณาตดตอ

ผมทางอเมล)

รปท 2 จานพาราโบลคดดแปลงเพอบดคลนใหเปนเกลยว

จากผลส�าเรจของการทดลองนคาดวาหากมการพฒนา

ตอไปใหใชในเชงพาณชย จะท�าใหมชองวทยส�าหรบการสอสาร

เพมขนอกมาก ยกตวอยางเชน เราสามารถใชคลนความถเดยวกน

มาบดคลนในทศตามนาฬกา 5 คลน ทวนนาฬกา 5 คลน และไม

บดอก 1 คลน รวมแลวความถเดยวจะใชไดกบคลนวทยสอสาร

11 คลน หากน�ามาใชสงโทรทศนดจทล คลนละ 5 รายการ กจะ

สามารถสงรายการโทรทศนไดถง 55 รายการ หากน�าไปใชในระบบ

วทยมอถอกคงจะไดชองการสอสารเพมขนอกมากมาย เพยงพอ

ส�าหรบ 3G, 4G และระบบอน ๆ ในอนาคต จงอยากใหวศวกร

ไทยชวยพฒนาเทคโนโลยนใหเปนจรงใหไดโดยเรว


นายปราการ กาญจนวต

• วศบ.ไฟฟาสอสาร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

• ทปรกษาเทคนคบรษท เมเชอรโทรนกซ จ�ากด

• กรรมการสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท.


58

2. การเกบรวบรวมขอมลส�ำหรบวธกำรเกบขอมลขนอย กบกำรออกแบบ

ระบบกำรเกบขอมล เชน กำรเกบขอมลโดยวธกำรดง

ขอมล ณ ต�ำแหนงตดตง หรอกำรดงขอมลผำนระบบ

Global System for Mobile Communications (GSM)

ซงจะสงขอมลผำนอเมล เรำสำมำรถดำวนโหลดขอมลท

รวบรวมไดแลวน�ำมำปอนลงในโปรแกรมแปรคำ โดยใน

ทนจะใชโปรแกรม Nomad Desktop ซงเปนโปรแกรมท

เหมำะส�ำหรบท�ำงำนรวมกบเครองบนทกขอมล Nomad

2 โดยกำรใชงำนรวมกนระหวำงเครองไมโครคอมพวเตอร

และโปรแกรม Nomad Desktop เรำสำมำรถทจะ

ด�ำเนนกำรตำง ๆ ไดดงน

• ท�ำกำร Configure เครองบนทกขอมล Nomad

2 เพอทจะเกบรวบรวมขอมลทเรำตองกำร

• สำมำรถบอกใหเครองบนทกขอมล Nomad 2

รไดวำตดตงอยทไหน เวลำเทำไร และเครองวดทใชคอ

อะไร

การศกษาการผลตไฟฟาจากพลงงานลมในประเทศไทย (ตอนท 3) การเกบขอมลและการวเคราะหขอมล

• ตดตอสอสำรกบเครองบนทกขอมล Nomad 2

โดยตรงผำนพอรต RS232

• สำมำรถโทร.ตดต อกบเครองบนทกข อมล

Nomad 2 โดยใชโมเดม

• สำมำรถเชอมตอกบเครองบนทกขอมล Nomad

2 ผำนระบบอนเทอรเนตหรอใชระบบโมเดมในเครอง

โทรศพทมอถอ

• สำมำรถแสดงขอมล ณ เวลำจรง ๆ

• สำมำรถถำยโอนขอมลในระยะไกลจำกเครอง

บนทกขอมล Nomad 2

• เกบขอมลในเครองบนทกขอมล Nomad 2

เพอใชเปนระบบฐำนขอมล

• สำมำรถน�ำข อมลจำกเครองบนทกข อมล

Nomad 2 ไปพลอตไดหลำยรปแบบในกำรท�ำรำยงำน

• สำมำรถสรำงข อมลในรปแบบตำง ๆ ให

เหมำะสมกบโปรแกรมทจะใชในกำรวเครำะห

1. บทน�าจำกบทควำมทแลวเมอด�ำเนนกำรตดตงเครองมอวดพลงงำนลมแลวเสรจ ในขนตอน

ตอไปกจะเปนกำรเกบรวบรวมขอมลตำง ๆ จำกเครองมอวด ระยะเวลำในกำรเกบรวบรวม

ขอมลขนอยกบควำมตองกำรควำมเทยงตรงของขอมลในกำรวเครำะห และระยะเวลำในกำร

ด�ำเนนกำรโครงกำร บำงโครงกำรตองกำรควำมเทยงตรงของขอมลสงกอำจจะตองใชเวลำใน

กำรเกบขอมลนำน และขอมลตองมควำมตอเนอง จ�ำนวนขอมลทขำดหำยนอย บำงโครงกำร

ใชเวลำในกำรเกบขอมลนำนถง 5 ป แตหำกมเวลำในกำรเกบขอมลนอยกอำจจะเกบขอมลเปน

ระยะเวลำ 1 ป เพอใหระยะเวลำดงกลำวครอบคลมทกฤด แตในกำรวเครำะหจะตองเผอกำร

เปลยนแปลงของสภำพแวดลอมทเกดขน เนองจำกกำรเปลยนแปลงของอณหภมของโลกดวย

นายศภกร แสงศรธรกองพฒนาระบบไฟฟา ฝายวจยและพฒนาระบบไฟฟา การไฟฟาสวนภมภาคอเมล : [email protected]

พลงงาน

Energy



กำรสงขอมลสำมำรถสงเปนรำยวนผำนระบบ

อนเทอรเนตในรปแบบของไฟลนำมสกล “.NDF” โดย

กำรใชเครองไมโครคอมพวเตอรโหลดขอมลจำกระบบ

อนเทอรเนตแลวใชโปรแกรม Nomad Desktop ในกำรอำน

คำและจดกำรฐำนขอมลในรปแบบตำง ๆ นอกเหนอจำกน

ยงสำมำรถใชในกำรปรบแตงเครองบนทกขอมล Nomad 2

ใหมโดยผำนระบบโทรศพทมอถอดวย รปท 1 จะเปนกำร

แสดงลกษณะกำรเกบและสงขอมลของโปรแกรม Nomad

2 สวนรปท 3 และรปท 4 เปนรปตวอยำงกำรวเครำะห

ขอมลโดยใชโปรแกรม Nomad Desktop

รปท 1 การเกบและการสงขอมลของ Nomad 2

รปท 2 การวเคราะหศกยภาพพลงงานลม

โดยใช Nomad Desktop

รปท 3 การวเคราะห Wind Rose

โดย Nomad Desktop


60

3. การวเคราะหขอมลหลงจำกทเกบขอมลเปนระยะเวลำหนง ซงมปรมำณ

ขอมลเพยงพอส�ำหรบใชในกำรวเครำะหแลว ขนตอนตอไป

คอ กำรน�ำขอมลทรวบรวมไดมำวเครำะหศกยภำพในกำร

ผลตไฟฟำจำกกงหนลม ซงจะตองใชโปรแกรมคอมพวเตอร

ชวยในกำรวเครำะห อำท WindSim WAsP Meteodyn

หรอ 3DWind เปนตน กำรเลอกใชโปรแกรมใดในกำร

วเครำะหขนอยกบสภำพภมประเทศทจะด�ำเนนกำรตดตง

กงหนลม โดยแตละโปรแกรมมคณสมบตทแตกตำงกน

ดงนนในกำรเลอกใชโปรแกรมวเครำะหศกยภำพพลงงำน

ลมจะมผลตอพลงงำนไฟฟำทคำดวำจะผลตไดจำกกงหน

ลม โดยในทนขอยกตวอยำงโปรแกรม Meteodyn เพอให

ผอำนไดเขำใจดงน

Meteodyn เปนโปรแกรมขนสงทพฒนำโดยอำศย

หลกกำรของอำกำศพลศำสตร CFD และวศวกรรม

เทคโนโลยสำรสนเทศเขำดวยกน จงมประสทธภำพกำร

ค�ำนวณสงมำกส�ำหรบกำรประเมนศกยภำพพลงงำนลม

เฉพำะแหลง โดยสำมำรถค�ำนวณในรำยละเอยดของพนท

ไดถง 25 เมตร x 25 เมตร และสำมำรถใหผลกำรค�ำนวณ

ในลกษณะตำง ๆ ประกอบดวย ควำมเรวลมเฉลยรำยป

ก�ำลงกำรผลตรำยป พำรำมเตอรของกรำฟกำรกระจำย

ควำมเรวลมแบบไวนบล คำเฉลยของลมกระโชก แสดง

ไดดงรปท 4-6

รปท 4 กราฟการกระจายความเรวลมและทศทางลม

รปท 5 แผนทศกยภาพพลงงานลมในรปแบบ 2 มต

รปท 6 แผนทศกยภาพพลงงานลมในรปแบบ 3 มต

หลกกำรท�ำงำนโดยสงเขปของโปรแกรม Meteodyn

มรำยละเอยดดงน

ขนตอนท 1 จดท�ำแผนทพรอมระบต�ำแหนงเสำวด

ลมและตดตงกงหนลมในแผนท

เปนกำรระบกำรวำงเสำวดพลงงำนลมจ�ำนวน 2 ตน

ในพนทภมประเทศทซบซอนขนำด 7 x 3 ตำรำงไมล

โดยคำดวำจะด�ำเนนกำรตดตงกงหนลมจ�ำนวน 34 ตว

แสดงดงรปท 7

รปท 7 แผนทแสดงต�าแหนงเสาวดพลงงานลม

และกงหนลม



ขนตอนท 2 สรำงแผนทขอมลควำมสงของพนท

ในรปท 8 เป นตวอย ำงแผนทควำมสงของ

ภมประเทศทสรำงจำก ASTER Global Digital Elevation

Model ทมรำยละเอยดขนำด 30 เมตร

รปท 8 แผนทขอมลความสงของพนท

ขนตอนท 3 สรำงแผนทขอมลควำมขรขระของพนท

โปรแกรม Meteodyn จะสรำงแผนทข อมล

ควำมขรขระ โดยรวมควำมสงของตนไมดวย ซงแผนท

ควำมขรขระของรปท 8 แสดงดงรปท 9

รปท 9 แผนทขอมลความขรขระ

ขนตอนท 4 กำรระบกรอบต�ำแหนงทตองกำร

ค�ำนวณ

เรำสำมำรถระบพนททเรำสนใจในกำรค�ำนวณลง

ในแผนทโดยตกรอบดงรปท 10 เพอจะประเมนศกยภำพ

พลงงำนลมและระบหำต�ำแหนงกำรตดตงกงหนลมในพนท

ทตกรอบ

รปท 10 การระบกรอบต�าแหนงทตองการค�านวณ

ขนตอนท 5 กำรระบต�ำแหนงเสำวดพลงงำนลมต�ำแหนงของเสำวดพลงงำนลมและเครองมอวด

จะถกระบลงไปในโปรแกรมในรปแบบพกดละตจด และ ลองตจด ดงตวอยำงแสดงในตำรำงท 1 ซงเปนกำรระบต�ำแหนงเสำวดพลงงำนลม 2 จด ทต�ำแหนง A และ B มคำละตจดและลองตจดเปน XXXXX และ YYYYY

ตารางท 1 ต�าแหนงเสาวดพลงงานลม A และ B

Mast Name

Tower A

Tower B

Easting (m)

XXXXX

XXXXX

Northing (m)

YYYYY

YYYYY

ขนตอนท 6 ปอนขอมลกรำฟควำมสมพนธระหวำงควำมเรวลมและก�ำลงผลตไฟฟำ

กรำฟควำมสมพนธระหวำงควำมเรวลมและก�ำลงผลตไฟฟำ จะหำไดจำกผผลตกงหนลม โดยตวอยำงเปนกำรเลอกกงหนลมของบรท Vestas รน V90-3 ซงมกรำฟแสดงควำมสมพนธระหวำงควำมเรวลมกบก�ำลงผลตไฟฟำแสดงดงรปท 11 และกรำฟแสดงควำมสมพนธระหวำงควำมเรวลมกบสมประสทธ Thrust ของกงหนลมแสดงดงรปท 12

รปท 11 กราฟแสดงความสมพนธระหวางความเรวลม

กบก�าลงผลตไฟฟา


62

จำกตำรำงท 2 จะเหนไดวำผลลพธของกำรวเครำะหจะเปนกำรบอกต�ำแหนงกำรตดตงกงหนลมทดทสด เพอใหไดคำพลงงำนไฟฟำมำกทสด ซงจะสงผลตอกำรวเครำะหทำงเศรษฐศำสตร แตหำกเรำตองกำรทจะวำงกงหนลมในต�ำแหนงทแตกตำงจำกนกสำมำรถท�ำได แตตองค�ำนงถงองคประกอบอน ๆ ดวย ซงจะไดกลำวถงในฉบบตอไป

เอกสารอางอง1. มหำวทยำลยเทคโนโลยพระจอมเกลำ

พระนครเหนอ “รำยงำนกำรศกษำวเครำะหควำมเหมำะสมในกำรตดตงกงหนลมผลตไฟฟำ” กมภำพนธ 2554

2. www.Meteodyn.com

Wind

Turbine

WT01

WT02

WT03

WT04

WT05

WT06

WT07

WT08

WT09

WT10

WT11

WT12

WT13

WT14

WT15

WT16

WT17

WT18

WT19

WT20

WT21

WT22

WT23

WT24

WT25

WT26

WT27

WT28

WT29

WT30

WT31

WT32

WT33

WT34

LocationWind

Weibull parameters

Energy production

Without wake losses With wake losses

Annual production (MWh/

Annual production (MWh/year)

Capacity factor(-)

Scale parameter

(m/s)

Shape parameter

(-)

Mean turbulent

intensity (%)

Wake losses(%)

X(m)

Y(m)

H(m)

Z(m)

Mean wind speed (m/s)

XXXXX YYYYY 80 497 7.49 8.46 2.14 0.18 8343.10 0.32 7658.44 -8

XXXXX YYYYY 80 503 7.24 8.20 2.14 0.20 7771.60 0.30 6778.34 -13

XXXXX YYYYY 80 530 7.36 8.32 2.06 0.20 8062.10 0.31 7646.69 35

XXXXX YYYYY 80 528 7.28 8.24 2.10 0.21 7885.50 0.30 7029.90 -11

XXXXX YYYYY 80 516 7.58 8.56 2.10 0.18 8498.10 0.32 7254.97 -15

XXXXX YYYYY 80 517 7.97 9.02 2.12 0.16 9310.00 0.35 7399.25 -21

XXXXX YYYYY 80 522 7.24 8.18 2.02 0.19 7755.40 0.30 6625.97 -15

XXXXX YYYYY 80 481 7.17 8.10 2.06 0.19 7569.80 0.29 5965.51 -21

XXXXX YYYYY 80 526 7.59 8.58 1.92 0.17 8395.00 0.32 7749.72 -8

XXXXX YYYYY 80 536 8.18 9.26 2.02 0.15 9590.60 0.37 8377.76 -13

XXXXX YYYYY 80 515 8.00 9.04 2.00 0.15 9225.10 0.35 7588.73 -18

XXXXX YYYYY 80 526 8.16 9.22 2.00 0.14 9560.40 0.36 8406.24 -12

XXXXX YYYYY 80 479 7.16 8.08 1.98 0.18 7571.10 0.29 6200.98 -18

XXXXX YYYYY 80 488 7.84 8.86 2.04 0.15 8956.50 0.34 6908.49 -23

XXXXX YYYYY 80 490 7.44 8.40 1.98 0.16 8158.60 0.31 7290.69 -11

XXXXX YYYYY 80 512 8.24 9.32 2.04 0.14 9762.60 0.37 8375.46 -14

XXXXX YYYYY 80 499 7.99 9.02 2.02 0.15 9257.60 0.35 7030.21 -24

XXXXX YYYYY 80 518 8.31 9.40 2.02 0.14 9855.70 0.38 8600.75 -13

XXXXX YYYYY 80 489 7.85 8.88 2.06 0.15 8981.10 0.34 6848.84 -24

XXXXX YYYYY 80 521 8.46 9.56 2.04 0.14 10160.90 0.39 8696.80 -14

XXXXX YYYYY 80 494 7.71 8.27 2.00 0.16 8662.30 0.33 6789.72 -22

XXXXX YYYYY 80 460 6.69 7.56 1.98 0.20 6599.70 0.25 5356.99 -19

XXXXX YYYYY 80 496 7.69 8.70 2.02 0.17 8617.30 0.33 7790.13 -10

XXXXX YYYYY 80 485 7.39 8.36 1.98 0.17 8000.30 0.30 6778.70 -15

XXXXX YYYYY 80 488 6.90 7.80 2.08 0.21 6983.90 0.27 5763.90 -17

XXXXX YYYYY 80 507 7.91 8.94 2.02 0.15 8998.30 0.34 8113.11 -10

XXXXX YYYYY 80 552 9.01 10.20 2.02 0.12 10988.00 0.42 9525.16 -13

XXXXX YYYYY 80 503 7.58 8.58 2.10 0.18 8406.20 0.32 7181.31 -15

XXXXX YYYYY 80 517 8.60 9.72 2.00 0.13 10261.70 0.39 9575.50 -7

XXXXX YYYYY 80 513 7.91 8.94 2.04 0.15 9007.10 0.34 8057.95 -11

XXXXX YYYYY 80 545 8.91 10.08 2.06 0.13 10900.40 0.41 9611.51 -12

XXXXX YYYYY 80 484 7.37 8.34 1.96 0.18 7920.90 0.30 7220.27 -9

XXXXX YYYYY 80 470 8.32 9.42 1.94 0.13 9666.10 0.37 9238.33 -4

XXXXX YYYYY 80 456 7.73 8.74 1.90 0.16 8540.50 0.33 7955.58 -7

TOTAL 298226.50 257391.87 -14

รปท 12 กราฟแสดงความสมพนธระหวางความเรวลม

กบสมประสทธ Thrust ของกงหนลม

ขนตอนท 7 ผลลพธกำรวเครำะห

เมอปอนขอมลตำง ๆ ในโปรแกรม Meteodyn เสรจ

เรยบรอย ขนตอนตอไปเปนกำรสงใหโปรแกรมค�ำนวณ

หำต�ำแหนงกำรตดตงกงหนลมทดทสด และแสดงผลใน

ตำรำงท 2

ตารางท 2 แสดงคาพลงงานทคาดวาจะไดรบจากกงหนลมทความเรวสง 105 เมตร



นายธงชย มนวล อเมล : [email protected]

เทคโนโลยการผลตไฟฟาจากขยะ (ตอนท 2) Waste to Electricity Technology (Part 2)

บทความตอนท 2 นน�าเสนอ

เกยวกบเทคโนโลยผลตกาซเชอเพลง

ซงเป นเทคโนโลยทค อนข างใหม

เมอเปรยบเทยบกบเทคโนโลยอน ๆ

เนอหาประกอบดวย หลกการท�างาน

องค ประกอบทส� าคญ ประเภท

และหลกการท�างานของเตาปฏกรณ

ประสทธภาพการผลตไฟฟา ผลกระทบ

สงแวดลอม และการเลอกเทคโนโลย

ผลตกาซเชอเพลง

5.เทคโนโลยการผลตกาซเชอเพลง

กระบวนการผลตกาซเชอเพลง

(Gasification) เปนกระบวนการ

น�าสารไฮโดรคารบอนมาผลตเปน

กาซเชอเพลง ซงสวนใหญจะประกอบ

ดวย กาซมเทน ไฮโดรเจน และ

คารบอนมอนอกไซด โดยใชอากาศ

บางสวน กาซเชอเพลงนสามารถใช

ในเครองยนตโดยตรงเพอผลตไฟฟา

หรอใชเปนเชอเพลงผลตความรอน

ใน Boiler เพอเปนก�าลงขบเคลอน

Steam Turbine เพอผลตไฟฟา

เทคโนโลยนเปนกระบวนการ

เปลยนเชอเพลงแขงใหกลายสภาพ

เป นก าซเชอเพลงภายใต สภาวะ

ควบคมอากาศและทอณหภมส ง

โดยปกตกระบวนการกาซซฟเคชน

เปนกระบวนการยอยท เกดขนใน

ระหวางกระบวนการเผาไหม กลาวคอ

กระบวนการผลตกาซเชอเพลง เปนกระบวนการท�าใหขยะกลายเปนกาซ

โดยการท�าปฏกรยาสนดาปแบบไมสมบรณ (Partial Combustion) กลาวคอ

สารอนทรยในขยะจะท�าปฏกรยากบอากาศหรอออกซเจนในปรมาณจ�ากด

และท�าใหเกดกาซซงมองคประกอบหลก คอ คารบอนมอนอกไซด ไฮโดรเจน

และมเทน เรยกวา Producer Gas ทงนองคประกอบของกาซเชอเพลงจะขนกบ

ชนดของเครองปฏกรณ (Gasifier) สภาวะความดนและอณหภม และลกษณะ

สมบตของเชอเพลงแขง

1) ประเภทของเครองปฏกรณ

เครองปฏกรณแบงออกเปนหลายประเภท หลายกลม เชน กลม

Fixed Bed Gasifier ไดแก Downdraft Gasifier, Updraft Gasifier และ

Cross-Current Gasifier และกลม Fluidized Bed Gasifier ไดแก Bubbling

Fluidized Bed Gasifier, Circulating Fluidized Bed Gasifier และ Pressurized

Fluidized Bed Gasifier การเลอกใชชนดเครองปฏกรณนนจะขนอยกบ

รปแบบการใชงานกาซเชอเพลงและขนาดก�าลงไฟฟาทตองการผลต เปนตน

พลงงาน

Energy

ขยะเมอถกท�าใหแหงโดยการระเหยความชนทงไปแลวจะน�าความรอน

จากการเผาไหมกอนหนานมาท�าใหตวเองเกดการไพโรไลซส (Pyrolysis)

และกลายเป นก าซ เช อ เพล งส ง เคราะหขณะเด ยว กน มกมการ

จายออกซไดเซอรเขามาบรเวณทเกดปฏกรยาดวยเพอชวยใหเกดการ

เผาไหมบางสวน (Partial Oxidation/Gasification) หรอกระบวนการ

ก าซซฟ เคชน กระบวนการก าซซฟ เคชนและกระบวนการเผาไหม

มความแตกต างกนท งในเรองของสภาวะการท�างานและผลตภณฑ

ทได ดงรปท 10

รปท 10 การก�าจดขยะดวยเทคโนโลยทางความรอนไฟฟาสาร

64

โดยกาซเชอเพลงทผลตไดสามารถ

ใช ง าน ได หล ายร ป แบบ เ ช น

การใหความรอนโดยตรง ใชเปน

เชอเพลงส�าหรบผลตไฟฟาโดยใช

กงหนกาซ เครองยนตสนดาปภายใน

หรอหมอน�า และใชเปนเชอเพลง

ส�าหรบยานพาหนะ ทงนการใชงานฯ

จะต องค�านงถงคณภาพของก าซ

เชอเพลง โดยอาจมความจ�าเปนตอง

ท�าความสะอาดกาซเชอเพลงโดยการ

ก�าจดกาซกรด สารประกอบของโลหะ

อลคาไลน น�ามนทาร และฝนละออง

เพอ เพมประสทธภาพของระบบ

ลดปญหาการเสยหายของอปกรณ

และปองกนปญหามลพษทเกดขน

ในบทความนกลาวถงเครอง

ปฏกรณ 3 ประเภทหลก ๆ ตาม

ลกษณะการเคลอนทของเชอเพลง

และก าซเช อ เพล งภายในเคร อง

ปฏกรณ คอ เครองปฏกรณแบบ

Fixed Bed เครองปฏกรณแบบ

Fluidized Bed และเครองปฏกรณ

แบบ Entrained Flow

1.1) เครองปฏกรณแบบ

Fixed Bed

เครองปฏกรณแบบ Fixed

Bed เหมาะส�าหรบเชอเพลงทมขนาด

ใหญเพยงพอทจะท�าใหการไหลของ

เชอเพลงมความเสถยร โดยปกต

เชอเพลงจะมขนาดประมาณ 1-100

มม. เชอเพลงจะถกปอนทางดาน

บนและตกลงส ด านล างของเตา

เตาประเภทนยงสามารถแบงออก

ไดเปนเครองปฏกรณแบบไหลลง

(Downdraft Gasifier) และเครอง

ปฏกรณ แบบไหลขน (Updraft

Gasifier) ส�าหรบเครองปฏกรณแบบ

ไหลลง สารออกซไดเซอรจะถกปอน

เขาสเตาทางดานบนและกาซเชอเพลง

ทเกดขนจะไหลออกทางดานลางของเตา ในขณะทเครองปฏกรณแบบ

ไหลขน สารออกซไดเซอรจะถกปอนทางดานลางของเตาและกาซเชอเพลง

จะไหลออกทางดานบนของเตา โดยโซนปฏกรยาทเกดขนในเตาทง 2 ประเภท

นจะมการแบงโซนอยางชดเจน ดงแสดงในรปท 11

(ก) (ข)

รปท 11 เครองปฏกรณ (ก) แบบไหลขน (ข) แบบไหลลง

(ก) (ข)

รปท 12 เครองปฏกรณแบบ (ก) Bubbling Fluidized Bed

(ข) Circulating Fluidized Bed

1.2) เครองปฏกรณแบบ Fluidized Bed

เครองปฏกรณประเภทน เหมาะส�าหรบเชอเพลงทมขนาดเลก

โดยเชอเพลงจะถกปอนทางดานลางของเตาและจะมการปอนสารออกซไดเซอร

จากใตเตา ซงสารออกซไดเซอรจะตองมความเรวมากเพยงพอทจะท�าให

เชอเพลงเรมลอยตวขนมสภาพเปนสารแขวนลอยในเตา นอกจากเชอเพลง

แลวยงมการใสสารตวกลาง เชน ทราย อะลมนา หรอออกไซดของโลหะ ภายใน

เตาจะไมมการแบงโซนปฏกรยาทชดเจน โดยสวนใหญแลวกระบวนการ

กาซซฟเคชนจะเกดบรเวณเบดทางตอนลางของเตา เตาประเภทนสามารถ

แบงออกเปน Bubbling Fluidized Bed และ Circulating Fluidized Bed

ดงรปท 12

Raw biosyngas

Raw biosyngas

CycloneCyclone

Fly ash and particles

Fuel Fuel

Bubbling fluidized bed

Grate Grate

Fluidization medium

Fluidization medium

Bottom ash and bed material

Bottom ash and bed material

Additional sand Additional

sand

Freeboard

Gas phase reactions

Velocity 2-3 m’s

Gas phase reactions Circulating

fluidized bed

Inter + CharVelocity 5-10 m’s



1.3) เคร องปฏกรณ แบบ

Entrained Flow

เ ค ร อ ง ป ฏ ก ร ณ แ บ บ

Entrained Flow เหมาะส�าหรบ

เช อ เพล งขนาดเลกมาก ๆ คอ

มขนาดประมาณ 0.1-1 มม. หรอ

เชอเพลงเหลว และใชออกซเจนเปน

สารออกซไดเซอร โดยออกซเจน

และเชอเพลงจะถกปอนทางดานบน

ของเตา

การเกดปฏกรยาภายในเตา

จะไมมการแบงโซนปฏกรยาทชดเจน

การเกดปฏกรยาเปนแบบผสมกน

ระหวางเชอเพลงและสารออกซเจน

ทกระจายอย ท ว เคร อ งปฏกรณ

เค รองปฏกรณ แบบน จะท� า งาน

ทอณหภมสง จนกระทงในบางครง

ตองมระบบหลอเยนภายในเตาเพอ

ปองกนไมใหเกดการหลอมตวของ

ขเถาภายในเตา เครองปฏกรณแบบ

Entrained Flow ดงในรปท 13

รปท 13 เครองปฏกรณแบบ

Entrained Flow

ตารางท 1 สภาพการท�างานของเตาปฏกรณ 3 แบบ

2) การท�างานของเครองปฏกรณ

เครองปฏกรณแต ละประเภทเหมาะสมกบสภาพการท�างานท

แตกตางกนออกไป เชน ขนาดของเชอเพลงทใช อณหภมของปฏกรยาความดน

ภายในเตา ชนดของสารออกซไดเซอรทใช รวมถงเวลาในการเกดปฏกรยา

ดงแสดงในตารางท 1

สภาพการท�างาน หนวย Fixed Bed Fluidized BedEntrained

Flow

ขนาดของเชอเพลงทใช mm. 1-100 1-10 < 0.5

อณหภม °C 300-900 700-900 1200-1600

ความดน MPa 0-5 0.1-3 0.1-3

เวลาท�าปฏกรยา s 600-6000 10-100 < 0.5

สารออกซไดเซอร - อากาศ,ของผสม

ระหวาง ไอน�า/

ออกซเจน

อากาศ,ของผสม

ระหวาง ไอน�า/



เครองปฏกรณทง 3 แบบ มจดแขง ขอจ�ากดในการท�างาน ประสทธภาพ

ของระบบ และลกษณะเฉพาะตวอน ๆ ทแตกตางกนออกไป ตารางท 2 แสดง

การเปรยบเทยบเครองปฏกรณส�าหรบเทคโนโลยกาซซฟเคชนในดานตาง ๆ

ไดแก ลกษณะของเชอเพลงทตองการ, คณภาพของกาซเชอเพลงทผลตได

โดยจะพจารณาถงคาความรอน ปรมาณน�ามนดนและอนภาคฝนทปะปนอยใน

กาซเชอเพลง, ประสทธภาพของระบบกาซซฟเคชน (Cold Gas Efficiency),

ขนาดของระบบ, ศกยภาพในการผลตพลงงานไฟฟา, การควบคมการท�างาน

ของระบบ, คาลงทน/ด�าเนนการ และการขยายขนาดของระบบ


66

เกณฑ

เครองปฏกรณแบบ Fixed Bed เครองปฏกรณแบบ Fluidized Bed เครองปฏกรณแบบ

Entrained FlowDowndraft Updraft

Bubbling Fluidized Bed

Circulating Fluidized Bed

1. ลกษณะของ เชอเพลง

- ขนาดประมาณ 20-100 มม. - มความชนและขเถาไมเกน รอยละ 20 และรอยละ 6

- ขนาดประมาณ 5-100 มม. - มความชนและ ขเถาไมเกน รอยละ 55 และรอยละ 25

- ขนาดเลกประมาณ 1-10 มม. - มความยดหยนตอการเปลยนแปลงความชนของเชอเพลง

- ขนาดเลกประมาณ 1-10 มม. - มความยดหยนตอการเปลยนแปลงความชนของเชอเพลง

- ขนาดเลกมาก - มความชน ไมเกนรอยละ 15 ดงนนจงจ�าเปนตองเตรยมระบบเชอเพลงกอน

2. คณภาพของกาซเชอเพลง ทเกดขน

- คาความรอนต�า (LHV) ประมาณ 4.5-5 MJ/Nm3

- สะอาดแทบไมมน�ามนดนปะปนอย (ประมาณ 0.015-0.5 g/Nm3) รวมทงมอนภาคฝนปะปนอยนอยมาก

- คาความรอนต�า (LHV) 5-6 MJ/Nm3

- ปรมาณน�ามนดน สง (ประมาณ 30-150 g/Nm3) จงตองมการก�าจดน�ามนดนออกกอนน�าไปใช อยางไรกตาม เตาประเภทนมอนภาคฝนปะปนอยนอยมาก

- คาความรอนสง (HHV) ประมาณ 5.4 MJ/Nm3 - ปรมาณน�ามนดนปานกลาง จงตองมการก�าจดน�ามนดนออกกอนน�าไปใช แตมอนภาคฝนปะปนอยในกาซเชอเพลง คอนขางสง

- คาความรอนสง (HHV) ประมาณ 5.4 MJ/Nm3 - ปรมาณน�ามนดน คอนขางสง จงตองมการก�าจดน�ามนดนออกกอนน�าไปใช แตมอนภาคฝนปะปนอยนอย

- คาความรอนสง- เปนกาซสะอาด มปรมาณน�ามนดน และกาซมเทนปะปนอยเพยง เลกนอยเทานน

3. ประสทธภาพของระบบกาซซฟเคชนในการผลตกาซเชอเพลง

ประมาณ รอยละ 65-75

ประมาณ รอยละ 40-60

ใกลเคยงกบประสทธภาพของเตาแบบ Downdraft

สงถงรอยละ 80 เนองจากมการน�าอนภาคเชอเพลง กลบมาเผาใหม

มประสทธภาพของระบบผลตกาซเชอเพลงสง

4. ขนาดของระบบ 0.02-5 MWth 0.1-20 MWth 10-100 MWth ใหญกวา 20 MWth ใหญกวา 20 MWth

5. ศกยภาพในการ

ผลตพลงงานไฟฟา0.1-1 MWe 1-10 MWe 10-20 MWe 2-100 MWe 5-100 MWe

6. คาลงทน/ ด�าเนนงาน

ต�า ต�า สง สง สง

7. การควบคมระบบ งาย งาย ปานกลาง ปานกลาง ยาก

8. การขยายขนาดของระบบ

มขอจ�ากด งาย ไมยงยาก ซบซอน

งาย งาย งาย

ตารางท 2 การเปรยบเทยบเครองปฏกรณเทคโนโลยกาซซฟเคชน

การใชเทคโนโลยกาซซฟเคชนก�าจดขยะจะแตกตางจากการใชเทคโนโลยเตาเผา เนองจากวตถประสงคหลก

ของเทคโนโลยกาซซฟเคชนไมใชการท�าลายขยะใหสนซากไป (Destruction) แตเปนการเปลยนรป (Conversion) ขยะซง

อยในสภาพเชอเพลงแขงใหอยในสภาพทสามารถน�าไปใชประโยชนไดตอไป กลาวคอ กาซเชอเพลงทเกดขนอาจน�าไปใช

เปนเชอเพลงส�าหรบการเผาไหมในเครองยนตสนดาปภายใน (Internal Combustion Engine) หรอเครองยนต

กงหนกาซ (Gas Turbine Engine) หรอใชเปนเชอเพลงส�าหรบการเผาไหมโดยตรงในเครองยนตไอน�า (Burner in

Steam Generator) รวมทงการน�ากาซเชอเพลงไปผานกระบวนการเคมตาง ๆ ทจ�าเปนเพอสงเคราะหเปนเชอเพลงเหลว

หรอใชในอตสาหกรรมเคมตอไป จดแขงและขอจ�ากดของเทคโนโลยกาซซฟเคชนในการก�าจดขยะ ดงแสดงในตารางท 3



จดแขง ขอจ�ากด

- เปนเทคโนโลยทสะอาด

- ลดมวลและปรมาตรไดมาก

- เวลาก�าจดสน

- สามารถผลตพลงงานไดแมระบบมขนาดเลก

- สามารถพฒนาเทคโนโลยไดเองในประเทศ

- เงนลงทนและ O&M สงส�าหรบระบบขนาดใหญ

- เหมาะกบขยะทมความชนต�าและคาความรอนสง

ตารางท 3 จดแขงและขอจ�ากดของเทคโนโลยกาซซฟเคชนในการก�าจดขยะ

ความคมคาในการลงทน นอกจากนน มความเปนไปได

ทจะผลตกาซไฮโดรเจนจากน�ามนไพโรไลซส เพอใชเปน

แหลงพลงงานส�าหรบใชในรถยนตเซลลเชอเพลง

ในกรณท ใช อากาศเป นสารออกซไดเซอร

กระบวนการกาซซฟเคชนจะผลตกาซเชอเพลงทมคา

ความรอนประมาณ 4-6 MJ/Nm3

ในกรณท ใช ออกซเจนเป นสารออกซไดเซอร

ก าซเชอ เพลงท ได จะมค าความร อนเพมขน สงถง

10-15 MJ/Nm3 หรอเพมขนประมาณ 3 เทา

กาซเชอเพลงทผลตไดดวยเทคโนโลยไพโรไลซส/

กาซซฟ เคชนสามารถน�าไปใชเป นเชอเพลงส�าหรบ

การเผาไหมโดยตรงในหมอน�า กงหนกาซ หรอใน

เครองยนตสนดาปภายในเพอผลตพลงงานความรอนและ

พลงงานไฟฟาได ดงแสดงในรปท 14 และประสทธภาพ

ในการผลตพลงงานไฟฟาโดยใชเทคโนโลยกาซซฟเคชน

รวมกบระบบผลตพลงงานชนดตาง ๆ ดงแสดงใน

ตารางท 4

3) การใชประโยชน

ผลทไดจากกระบวนการไพโรไลซส/กาซซฟเคชน

มหลายประเภท เชน ถานชาร น�ามนทมสารประกอบ

ไฮโดรคารบอนและกาซเชอเพลง

ถานชารทได จากกระบวนการไพโรไลซสขยะ

จะมคาความรอนสามารถน�าไปใชเปนเชอเพลงแขงส�าหรบ

อตสาหกรรมถลงเหลกและปนซเมนต

น� ามนท ได จากกระบวนการไพโรไลซสขยะ

ซงมคาความรอนประมาณ 25 MJ/kg สามารถน�ามาใชเปน

น�ามนเชอเพลงส�าหรบกระบวนการเผาไหมในเครองยนต

ดเซลรอบต�าเพอผลตพลงงานไฟฟา แตทงนจะตอง

มการก�าจดอนภาคฝนหรอผงชารทอาจปะปนอยในน�ามน

ไพโรไลซสออกกอนโดยใชไซโคลน

หากน� าน� า ม นท ไ ด ไ ปปร บป ร งคณภาพ ใน

กระบวนการเคมจะท�าใหไดน�ามนทมคณภาพสงขน

อยางไรกตาม การปรบปรงคณภาพของน�ามนไพโรไลซส

ดวยกระบวนการทกลาวถงขางตน ยงคงอยในชวงการ

ศกษาวจย ไมมการใชในเชงพาณชย เนองจากยงไมม

รปท 14 ระบบผลตพลงงานดวยเทคโนโลยไพโรไลซส/กาซซฟเคชน


68

4) ผลกระทบสงแวดลอม

เทคโนโลยกาซซฟเคชนทใช

ในการก�าจดขยะเปนการใชความรอน

ในการท�าใหขยะแตกสลาย เพอเปลยน

เชอเพลงแขงใหกลายเปนกาซเชอเพลง

เปนการใชความรอนเผาคลายกบ

เทคโนโลยเตาเผา จงมผลกระทบ

ตอสงแวดลอมทอาจเกดขนคลายกบ

เทคโนโลยเตาเผาขยะ ทงมลพษทาง

อากาศ มลพษจากกากของแขง และ

มลพษทางน�า

4.1) มลพษทางอากาศ

เทคโนโลยกาซซฟเคชนเกด

ขนในสภาวะทมปรมาณอากาศหรอ

ออกซเจนเขาท�าปฏกรยาในปรมาณ

นอยกวาปรมาณทจะท�าใหเกดการ

เผาไหมทสมบรณ นนหมายความวา

ปฏกรยาท เกดขนในกระบวนการ

ก าซซฟ เคช น เป นการ เผาไหม

ไม สมบ รณ ด งน น เทค โน โลย

ก า ซซ ฟ เ ค ช น จ ะม โ อก าสท จ ะ

ผลตสารไดออกซนหรอฟรานซงเปน

สารอนตราย

ในกรณของเทคโนโลยเตาเผา

ทเกดการเผาไหมสมบรณทอณหภม

สงในเตาเผาจะเกดสารไดออกซนหรอ

ฟรานขนไดยากกวาและในปรมาณท

จ�ากดกวา

กาซเชอเพลงทเกดจากเครองปฏกรณและเทคโนโลยกาซซฟเคชน

จะมฝ นละอองและน�ามนดนปนเป อนอย โดยปรมาณของสงปนเป อน

เหลานจะขนอยกบชนดของเครองปฏกรณทน�ามาใช

นอกจากฝ นละอองและน�ามนดนแลวอาจมไอของโลหะหนก

แอมโมเนย ไฮโดรเจนคลอไรด ไฮโดรเจนซลไฟด และ NOx ซงสารปนเปอน

เหลานเปนสารทเปนอนตรายตออปกรณในระบบอน ๆ เชน น�ามนดบอาจ

จบตวเปนของแขงเมออณหภมของกาซเชอเพลงลดลง จนท�าใหเกดการอดตน

ของระบบทอหรอไปเกาะทบรเวณชนสวนทเคลอนทไดของเครองยนต

สารประกอบของคลอไรดอาจท�าใหอปกรณในระบบสกกรอน เปนตน

ดงนน จงมความจ�าเปนอยางยงในการท�าความสะอาดกาซเชอเพลง

กอนน�าไปใชงานในอปกรณอน ๆ ซงเทคโนโลยทใชในการบ�าบดหรอควบคม

สารมลพษเหลาน ไดแก สครบเบอร เครองกรองดวยเสนใยถก เครองดกดวย

ไฟฟาสถตและไซโคลน เปนตน

4.2) มลพษกากของแขง

กากของแขงทเกดขนภายในเครองปฏกรณประกอบดวยสารเชอเพลง

และสารทเผาไหมไมได

สารเชอเพลงทได คอ ถานชาร ส�าหรบโลหะและสารทเผาไหมไมได

อน ๆ จะถกคดแยกเพอน�ากลบไปใชใหม ขเถาเบาทเกดขน ณ อปกรณควบคม

มลพษอากาศอาจปนเปอนดวยโลหะหนกและตองการการบ�าบดขนสดทาย

เพอปองกนผลกระทบสงแวดลอมทอาจเกดขน

4.3) มลพษทางน�า

น�าจากกระบวนการกาซซฟเคชนเกดจากน�าชะลางขยะทเกดขน

ภายในหองเกบขยะ น�าลางภาชนะบรรจขยะและน�าเสยทเกดจากระบบควบคม

มลพษอากาศ น�าเสยทเปนมลพษทางน�าเหลานจะถกบ�าบดเบองตนโดย

กรรมวธการกรอง จากนนจะถกสงไปยงระบบบ�าบดน�าเสยซงอาจใชวธทางเคม

หรอชวภาพใหน�าเสยเหลานนกลบสสภาพทดกอนทจะปลอยสระบบนเวศน

ตอไป

ระบบผลตพลงงานปรมาณพลงงานไฟฟา

(MWe)

ประสทธภาพ

(รอยละ)

เครองยนตกาซ 0.3-30 21

กงหนกาซและกงหนไอน�า 5-200 50

ระบบผลตพลงงานไฟฟาและความรอนรวม โดยใช

เครองยนตดเซลหรอเครองยนตกาซ

0.05-1.5 30

ตารางท 4 ประสทธภาพการผลตพลงงานไฟฟาดวยเทคโนโลยกาซซฟเคชนรวมกบระบบผลตพลงงานตาง ๆ


5) การเลอกเทคโนโลยกาซซฟเคชน


- ไมตองมระบบเตรยมเชอเพลงทยงยากซบซอน

- ใชอากาศเปนสารออกซไดเซอรได

- ราคาตนทนและคาด�าเนน ระบบต�า

- มประสทธภาพการผลตกาซเชอเพลงสง

- กาซเชอเพลงทไดสะอาดไมมน�ามนดนและฝนละออง

จากเหตผลดงกลาวปจจบนนผ ออกแบบระบบจงมกพจารณาเลอก

ระบบกาซซฟเคชนแบบไหลลงมาใชงาน

บทความตอนตอไปจะกลาวถงเทคโนโลยอน ๆ ส�าหรบก�าจดขยะ

เทคโนโลยการผลตไฟฟา สวนทเหลอ

กตตกรรมประกาศ

ขอขอบคณ ดร.ประดษฐ เฟองฟ ทชวยปรบปรงใหบทความนสมบรณมากยงขน

และขอขอบคณ บรษท พอเอ อนคอม อนเตอรเนชนแนล ทสนบสนนขอมลและรายละเอยดเกยวกบ

เทคโนโลยการผลตไฟฟาจากการก�าจดขยะ, ผศ.บญมา ปานประดษฐ และคณะ รวมทง

เทศบาลนครภเกตและศนยวจยการเผากากของเสย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลา

พระนครเหนอทอนเคราะหองคความรขอมลตาง ๆ ระหวางการศกษาความเหมาะสมโครงการ

ผลตไฟฟาจากการก�าจดขยะ

เอกสารอางอง

[1] พอเอ เอนคอม อนเตอรเนชนแนล, “รางรายงานฉบบสมบรณการศกษาความเหมาะสม

โครงการผลตไฟฟาจากการก�าจดขยะ”, มนาคม 2555

[2] เทศบาลนครภเกต, “โครงการศกษาความเหมาะสมและออกแบบรายละเอยดในการ

ลงทนและด�าเนนการฝงกลบขยะดวยกระบวนการชวภาพ-กลและรอบอฝงกลบเปนเชอเพลง

เพอผลตพลงงานสะอาด” (โดย ศนยวจยการเผากากของเสย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลา

พระนครเหนอ), มนาคม 2554

ประวตผเขยนนายธงชย มนวล

ท�างานใหการไฟฟาสวนภมภาค ประมาณ 21 ป ตงแต พ.ศ. 2533 จนถงปจจบน งานหลกทรบผดชอบในปจจบน เกยวกบการพฒนาบคลากรของ กฟภ. ใหมความร ความสามารถ และทกษะในดานวศวกรรม เทคนค เทคโนโลยระบบไฟฟา, การพฒนาระบบผลตไฟฟาจากขยะชมชน และการพฒนา โครงขายไฟฟาอจฉรยะ

จากข อมล เคร องปฏกรณ

ในตารางท 2 พบวา เครองปฏกรณ

แบบ Fixed Bed สามารถใชขยะ

ทมขนาดใหญ คอ ขนาดประมาณ

20-100 มม. ในขณะทเครองปฏกรณ

แบบ Fluidized Bed และ Entrained Flow

ตองใชขยะขนาดเลก ท�าใหตองม

ระบบเตรยมขยะขนตนเพมเตม

นอกจากน เครองปฏกรณ

แบบ Fixed Bed ยงสามารถใช

อากาศเป นสารออกซไดเซอร ได

ใ น ขณะท เ ค ร อ ง ป ฏ ก รณ แ บ บ

Entrained Flow ตองใชออกซเจน

เปนสารออกซไดเซอร ซงท�าใหตองม

ระบบผลตออกซเจน

จากเหตผลดงกล าวท�าให

ราคาลงทนและคาการด�าเนนระบบ

ของเครองปฏกรณแบบ Fixed Bed

มราคาต�ากวาเครองปฏกรณแบบอน ๆ

รวมทงสามารถควบคมการท�างาน

ของระบบไดงายกวาเครองปฏกรณแบบ

อน ๆ ดงนน ปจจบนนผออกแบบระบบ

จงมกพจารณาเลอกเครองปฏกรณ

แบบ Fixed Bed มาใชงาน

นอกจากนน เมอพจารณา

ถงคณภาพของกาซเชอเพลงทได

จากระบบพบว า ก าซเช อ เพลง

ทผลตจากเครองปฏกรณแบบไหลลง

มปรมาณน�ามนดนและฝ นละออง

นอยกวาเครองปฏกรณแบบไหลขน

อยางเหนไดชด ท�าใหระบบบ�าบด

กาซเชอเพลงไมยงยากซบซอนมากนก

อกทงประสทธภาพของระบบยง

สงกวาเครองปฏกรณแบบไหลขน

คอ มประสทธภาพสงถงร อยละ

65-75 ซงจดแขงทส�าคญของระบบ

กาซซฟเคชนแบบไหลลงสามารถสรป

ไดดงน


70

ขอคดมอใหมอยากท�าวจยเรมตนอยางไร

บทคดยอ

การท�าวจยเปนวธทางหนงทจะท�าใหเขาใจปญหาและน�าไปสการแกปญหาทประสบอยได ในสถาบนการศกษา

นสต นกศกษาควรจะไดรบการปลกฝงใหรจกการท�าวจย ใหรจกคนควาหาค�าตอบอยางมระบบ วเคราะหดวยเหต

และผล บทความนเขยนขนเพอใหขอคดส�าหรบผทคดอยากท�าวจย แตไมทราบวาจะเรมตนและด�าเนนการอยางไร

ใหค�าแนะน�าการเสนอโครงการเพอขอรบทนสนบสนนการวจย กลยทธการท�าวจยใหส�าเรจอยางมคณคา ใหตวอยาง

โครงการวจยเปนกรณศกษา เรมตนจากปญหาทเกดขนจรง เปนการศกษาวจยทมผลงานประสบผลส�าเรจ ทมประโยชน

ตอการพฒนาวชาการและเทคโนโลย ตอภาคอตสาหกรรม และมคณคาตอเศรษฐกจและสงคมชาตโดยรวม

1. บทน�า

การศกษาดทม งหวงสรางบคลากรทมคณภาพ

เพอเป นพลงในการพฒนาประเทศชาต ในอนาคต

ควรปลกฝงสอนใหนกเรยนร จกคดดวยเหตและผล

หรอวเคราะหปญหาดวยความรทเปนวทยาศาสตร หาวธ

แกปญหาอยางมระบบ คดและท�าอยางมขนตอน เรมตน

ตงแตเดก เปนการวางแผนทน�าไปส การพฒนาดาน

การท�าวจย โดยทวไปเรามกมความรสกวาการวจยเปน

สงทยงยากจงไมอยากแตะตอง แนละค�าวาวจยของแตละ

สาขามความหมายแตกตางกน แมแตในสาขาเดยวกน

ยงมความเขาใจนยามทตางกน วาอยางไรจงเรยกวาวจย

ตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2525 [1]

วจย หมายถง การคนควาเพอหาขอมลอยางถถวน

ตามหลกวชาการและงานวจย คอสงหรอกจการทม

นกวจยเปนผด�าเนนการ การวจยในทนจะเปนงานวจย

สาขาวศวกรรมศาสตร

อยางไรกดโดยหลกการงานวจยอาจแบงตามความ

มงหมายของผลงานวจยทไดเปน 2 ประเภท [2] คอ หนง

การวจยแบบพนฐาน (Basic research) เปนการวจย

ในแบบทคนหาองคความรใหมดวยการคนพบขอเทจจรง

จากธรรมชาต โดยมไดคดถงเรองการใชประโยชนของ

องคความรนน และสองการวจยแบบประยกตเพอพฒนา

(Applied research for development) เปนการวจยเพอให

เกดการพฒนาทเปนประโยชนในเชงอตสาหกรรม เชงพาณชย

เชงสาธารณะ โดยใชความรทเกดจากการวจยพนฐาน

เพอใหเขาใจไดชดเจนขน อยางไรเรยกวางานวจย

แบบพนฐาน และอยางไรเรยกวาวจยเชงประยกตเพอ

พฒนา จงขอยกตวอยางทเกดขนจรงในโลกนเรองหนงคอ

กาซ SF6 (Sulphur hexafluoride) ซงคนพบโดย Moissan

and Lebeau ตงแตป ค.ศ. 1900 วาเปนกาซทไมมส

ไมมกลน ไมมรส ไมเปนพษ ไมตดไฟ ไมชวยใหไฟตด [3]

รศ.ดร.ส�ำรวย สงขสะอำดเมธวจยอำวโส สกว.

เทคโนโลยและนวตกรรม

Technology& Innovation



หลงจากนนกมผท�าการคนควาวจยตอถงคณสมบตทาง

ความรอน ทางเคม ทางฟสกส ทางไฟฟา พบวาเปนกาซท

มความคงทนตอแรงดนไฟฟาไดสง ซงจดเปนงานวจยแบบ

พนฐาน และเพงมการประยกตใชเปนฉนวนในหมอแปลง

ทดสอบแรงสง 138 kV เมอป ค.ศ. 1952 ใชเปนฉนวน

ในเซอรกตเบรกเกอรครงแรก 115 kV 1000 MVA เมอ

ป ค.ศ. 1965 [4] การวจยใชองคความรของกาซ SF6

เชนนจดเปนงานวจยประยกตพฒนา

2. การเรมตนด�าเนนการวจย

การเรมตนส�าหรบนกวจยร นใหม ควรมพเลยง

(Mentor) หรอนกวจยรนพเปนผใหค�าแนะน�า ความคดเหน

และเปนทปรกษา จะชวยใหการวจยเรมตนไดงายขน

2.1 การเลอกเรองโครงการวจย

กรณเพงเรมท�าวจยเปนโครงการครงแรกอาจจะ

เรมตนโครงการเลก ๆ กอน เพอเรยนรและหาประสบการณ

การหาหวขอหรอโครงการวจย กอนอนควรทราบกอน

วา ตองการท�างานวจยประเภทไหน ซงหมายถงเปนงาน

วจยแบบพนฐาน เพอคนหาองคความรใหม ซงอาจท�าได

โดยการสงเกตปรากฏการณธรรมชาต รวบรวมเกบขอมล

อยางเปนระบบ เปนวทยาศาสตร ดงเชนทผเขยนก�าลงท�า

วจยอยขณะนโครงการหนงคอเรอง “การศกษาและวจย

ปรากฏการณฟาผาในประเทศไทย” จรงอยเรองฟาผามใช

เรองใหม มนษยไดรจกฟาผาในเชงวทยาศาสตรมาตงแตป

ค.ศ. 1752 โดยเบนจามน แฟรงคลน (Benjamin Franklin)

กบลกชายไดทดลองและพสจนใหเหนวา ฟาผากคอ สปารก

ไฟฟา (Lightning is electric spark) [5] เปนการคนพบ

โดยการทดลองปลอยวาวขนไปบนทองฟา เรยกวาเปน

การวจยพนฐาน คนพบองคความรใหม ตอมากไดม

การศกษาวจยรวบรวมขอมลเกยวกบฟาผาอกมากมาย

หนงในนนคอ Prof. Dr. Karl Berger จาก Swiss Federal

Institute of Technology, Zurich, Switzerland [6] ซง

เปนผทไดศกษาวจยรวบรวมขอมลเกยวกบปรากฏการณ

ฟาผาไวมากมาย และไดมการอางองน�ามาใชประโยชนกน

อยางกวางขวางจนถงทกวนน

ในประเทศไทยเองกยงต องใช ข อมลเหล าน

แตคณลกษณะของปรากฏการณฟาผาขนอย กบพนท

เชงภมศาสตร ดงเชนในประเทศไทย ขอมลฟาผาใน

ภาคเหนอกบภาคใตกไมเหมอนกน ผเขยนตงใจจะศกษา

วจยรวบรวมขอมลปรากฏการณฟาผาของประเทศไทยท

เปนระบบเชงวทยาศาสตร จงไดเสนอโครงการวจยขอรบ

เงนทนสนบสนนจากส�านกงานกองทนสนบสนนการวจย

(สกว.) ในโครงการเมธวจยอาวโส สกว. (โครงการสรางนก

วจยรนใหม) โดยใชเครองนบฟาผาทพฒนาออกแบบสราง

ขนเอง (นกวจยรนใหม คณณรงค ทองฉม และคณะ) [7]

ขอมลคณลกษณะฟาผาทเครองนบฟาผานบนทกได

คอ ฟาผาแตละวาบ (Flash) มล�าฟาผากล�า (Stroke)

ทเรยกวาฟาผาซ�า (Multi strokes) บนทกเวลาระหวาง

ล�าละเอยดเปนมลลวนาท (msec) วนเวลาทเกดฟาผาใน

รอบ 24 ชวโมง กจะทราบไดวามฟาผากครง ตรวจจบ

ไดในวงรศมโดยประมาณ 25 กโลเมตร สามารถระบได

วาแตละครงเปนฟาผาบวกหรอฟาผาลบ แตละขวมฟาผา

ซ�ากครง ในรอบหนงป กจะทราบไดว ามฟ าผากวน

รวมฟาผากครงในรอบปได จ�านวนวนทเกดฟาผาฟาคะนอง

ในรอบปเรยกวา Thunderstorm day (Td) เมอเกบขอมล

Td ของแตละทองถนไดเปนเวลาหลายป อยางนอย 10 ป

กสามารถท�าแผนทฟาคะนองตอปของทองถนนนได

การศกษาวจยบนทกขอมลจากธรรมชาตเชนนจดเปน

การวจยแบบพนฐาน

สวนงานวจยเชงประยกตพฒนา เปนการน�า

ความรพนฐานทมอยมาพฒนาใหเกดประโยชน อาจท�าได

2 วธ คอ วธหนงใชทฤษฎเปนตวน�าเรอง แลวท�า

การศกษาทดลองตามทฤษฎเพอหาผลลพธหรอค�าตอบ

สวนอกวธหนงใชปญหาทมอยเปนตวน�าเรอง แลวท�า

การศกษาวเคราะหวาท�าไมจงเปนเชนนน ใชทฤษฎ

วเคราะหหาสาเหต หาขอเทจจรงเพอใหเขาใจถงกลไก

การเกดปญหานน ดงเชนตวอยางเรองของกรงฟาราเดย

(Faradays cage) ทจดเปนองคความร พนฐานหรอ

ทฤษฎวา ภายในโลหะทรงกลวงใด ๆ จะไมมสนามไฟฟา

ซงคนพบและพสจนความจรงโดยไมเคล ฟาราเดย

นกวทยาศาสตรผยงใหญ ถาใชความจรงหรอทฤษฎเปน

ตวน�าเรอง ในเรองนผ เขยนท�าการทดลองสรางสนาม

ไฟฟาขน โดยปอนแรงดนสงเขาไปทสายตวน�าขงในอากาศ

ยดปลายทงสองของตวน�าดวยลกถวยฉนวน ผเขยนอยใน

กรงฟาราเดยทรงกลมทท�าดวยตาแกรงเหลกยด หอยอย

ดวยลกถวยฉนวนทคงทนตอแรงดนทดลองได ดงรปท 1


72

รปท 1 กรงฟาราเดยตอกบสายแรงสง 400 kV 50 Hz

พสจนใหเหนวาภายในกรงตาขายไมมสนามไฟฟา

(Photo by B. Staub, H.V. Lab จฬาลงกรณฯ 2510) [8]

เมอกรงฟาราเดยทรงกลมเขาไปใกลสายตวน�า

แรงสง จะเกดสปารกเปนกระแสประจระหวางกรง

ฟาราเดยทรงกลมกบสายตวน�าแรงสง เมอตอถงกนดวย

ตวน�าท�าใหศกยไฟฟาเทากน แลวสปารกกหายไป จงยนมอ

ไปจบสายแรงสงนนได แขนทยนออกไปนอกทรงกลม

ฟาราเดยจะพบวาขนตามแขนจะตงชนตามแนวสนาม

ไฟฟา สวนรางกายทอยในกรงฟาราเดยทรงกลมนนจะ

ไมรสกวามสนามไฟฟาใด ๆ การทดลองลกษณะนถอวา

เปนการพสจนทฤษฎ ถาน�าความรนไปใชประโยชน เชน

ศกษาพฒนาการก�าบง (Shielding) เพอปองกนสนาม

แมเหลกไฟฟารบกวนแกอปกรณทไวตอการรบกวน ไดแก

อปกรณอเลกทรอนกส จดเปนการวจยเชงประยกตพฒนา

ในเรองเดยวกนนถ าจะตงปญหาขนกอน คอ

ถามวาท�าไมฟาผาลงรถยนตตวถงโลหะ ผอยในรถนนจง

ไมเกดอนตราย กสามารถวเคราะหอธบายไดวา เนองจาก

ตวถงรถเปนโลหะ มลกษณะกรงฟาราเดย ซงไมม

สนามไฟฟาภายในจงปลอดภย ดงรปท 2 ซงอาจพสจน

โดยการหาความลกของกระแสทไหลลกเขาไปในเนอโลหะ

กรงฟาราเดยไดจากสตร [8]

δเมอ δ คอ ความลกทกระแสเขาเนอผวโลหะ

f คอ ความถ

σ คอ สภาพน�าไฟฟา

µ คอ เปอรมบลลต

ถาคดจากกระแสฟาผา f ≈ 10 kHz จะได δ = 55 µm:

รปท 2 แสดงฟาผาลงรถยนต

(H.V. Lab จฬาลงกรณฯ 2510)

ผอยในรถนนจะปลอดภย เพราะตวถงรถเปนโลหะ

มลกษณะเปนกรงฟาราเดย เรองนเคยน�าเสนอไวหลายท

ลาสดไดบนทกไวในจดหมายขาว วสท.ฉบบท 7 กรกฎาคม

2552 [9]

2.2 การเสนอโครงการวจยตอแหลงทนวจย

เมอทราบแนแลววางานวจยทตงใจจะท�านนเปน

งานวจยแบบพนฐาน หรองานวจยเชงประยกตพฒนา

และเลอกหวขอเรองโครงการวจยไดแลว ตอไปกน�าเสนอ

โครงการวจยตอหนวยงานตนสงกดเพอขออนมตหรอ

น�าเสนอตอหนวยงานทใหทนสนบสนนการวจย การท�าวจย

ตองใชทน ความจรงมแหลงทนอยมากมายทจะสนบสนน

ใหท�าวจย จะเขยนโครงการวจยอยางไรเพอใหไดรบทน

ฉะนนเพอเปนแนวทางแกนกวจยหนาใหมในการน�าเสนอ

โครงการวจยตอหนวยงานทใหทนสนบสนนการวจย จงขอ

เสนอขอคดการเขยนโครงการ โดยอาศยรปแบบการเสนอ

โครงการของส�านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.)

ซงเปนหนวยงานหนงทมทนสนบสนนการวจยมากหลาย

ผเสนอขอทนตองใหขอมลตามล�าดบดงน [10]

1) โจทยวจย และวตถประสงค

ตองใหความส�าคญทมาของปญหาการวจย ซงเปน

โจทยวจยวาจะท�าอะไร ระบสงทจะท�าใหชดเจน ท�าไปท�าไม

มเหตหรอปญหาส�าคญทตองแกไขมอยจรงทน�ามาอางอง

ได (มใชจนตนาการเอาเอง) อนเปนแรงจงใจใหท�าเรองน

วตถประสงคควรชดเจนเปนรปธรรม เพอให

ผประเมนผลงานพจารณาตดสนได เมอท�าส�าเรจแลวจะ

เกดประโยชนตอสงคมอยางไร ขอใหเสนอโครงการวจย



ทด มคณภาพ นาเชอถอ มคณคา มองเหนประโยชน

และมความเปนไปไดสง

2) ความคดรเรม และความพรอม

ตองแสดงใหเหนวา โครงการมแนวคดรเรมท

กาวหนาหรอไมอยางไร มความส�าคญและความหมาย

ตอประเทศไทยในอนาคตหรอไมอยางไร

ผเสนอโครงการควรศกษาเรองนนใหถองแทชดเจน

กอนทจะเสนอโครงการ นนคอในโครงการทเสนอนอกจาก

มทมาของปญหา วตถประสงค ขอบขายการวจยแลว

ตองเสนอหลกการหรอทฤษฎของเรองนนเปนอยางไร มวธ

ด�าเนนการอยางไรใหชดเจนระดบหนง เพอใหผประเมน

โครงการพจารณาได มใชจะเรมศกษาหลงจากไดรบทน

แลว ตองแสดงใหเหนวา ผขอทนวจยไดศกษาเรองนน

เขาใจแลววาจะท�าอยางไร พรอมจะเรมท�างานวจยไดทนท

ทไดรบอนมตทนสนบสนนโครงการ

3) คณคาทางวชาการ ตรงความตองการของ

ประเทศ น�าไปสการคนพบความรใหมหรอทฤษฎใหม

หรอไมอยางไร

มผลกระทบตอความกาวหนาในสาขานน หรอน�า

ไปใชเสรมขดความสามารถในการพฒนาประเทศหรอไม

อยางไร

4) การสบคนผลงานวจย และหาขอมลทเกยวของ

เพอไมใหเกดความซ�าซอนและโครงการทเสนอม

คณภาพ ตองแสดงการสบคนผลงานวจยทเกยวของอยาง

กวางขวาง และตองชประเดนใหไดวาผลงานทสบคนนนได

ท�าอะไร ผลเปนอยางไร เกยวของกบผลงานทเสนออยางไร

ยงขาดประเดนใด หรอยงไมสมบรณ จงท�าใหเกดเปนโจทย

วจยน ซงถอเปนเรองส�าคญในการน�าเสนอโครงการ

และแนวคดการวจย ควรสบคนวาเรองทท�าเปนเรองใหม

หรอไม ท�าการส�ารวจวามการพฒนามามากนอยเพยงใด

การสบคนไดขอมลมากและกวางขวางจะชวยใหเกด

แนวคดทเปนประโยชนตอการด�าเนนการวจย ท�าให

โครงการวจยประสบผลส�าเรจไดดวยด

5) ระเบยบวธวจย

ควรเสนอใหกระชบและชดเจน แจกแจงเปนขอ ๆ

ตามล�าดบ และตอเนองกน

ผเสนอโครงการวจยควรส�ารวจเรองนนมอยแลว

หรอไม หากมการท�าหรอใชงานอยแลวควรน�ามาอางอง

โดยระบขนาด อยทไหน มอะไรทตองแกไข

6) ปรมาณงาน แผนการด�า เ นนงาน และ

งบประมาณ

ควรเสนอปรมาณงานทท�า ระบขอบเขตการวจยให

กระชบ ตองระบแผนการด�าเนนงานอยางชดเจนในแตละ

ชวงเวลาจะท�าอะไร มกจกรรมอะไรบาง แผนการด�าเนน

งานกบงบประมาณตองสอดคลองกน มความเหมาะสม

ของเนองานกบระยะเวลาทเสนอ

งบประมาณตองชดเจน เสนอดวยความซอสตย

อยบนพนฐานของความเปนจรง ผใหทนยนดจะใหทน

สนบสนน แตจะใหแกโครงการทมคณคาและมประโยชน

คมคา

7) ครภณฑและอปกรณ

ควรแสดงรายละเอยดวาท�าอะไร จะตองใชอปกรณ

อะไร พยายามใชอปกรณทมอย ขอเสนอเพมเทาทจ�าเปน

ผเสนอโครงการวจยควรใชทนใหเกดประโยชนสงสด

8) การเผยแพรผลงาน

ผลงานวจยตองมคณคาทสามารถน�าเสนอเผยแพร

ไดในทประชมวชาการทงระดบชาตและนานาชาต หรอตพมพ

ในวารสารทมชอเสยงเปนทยอมรบในหมนกวชาการ

9) นกวจยตองมจรรยาบรรณ

การสบคนน�าผลงานผอนมาอางองตองระบวามา

จากไหน ซงเปนการใหเกยรตเจาของผลงาน สมการหรอ

สตรใด ๆ ทมไดพสจนทราบ (Derive) หรอวเคราะห

ไดเอง จะตองระบอ างองทมาของขอความนนดวย

ความซอสตยสจรตใจ

3. เกณฑตดสนผลการวจย การพจารณาวางานวจยประสบผลส�าเรจหรอไม

อาจท�าไดโดย

1) ใชมาตรฐานเปนเกณฑตดสน โดยการทดสอบ

ตามมาตรฐานวาเปนไปตามทมาตรฐานก�าหนดหรอไม

2) การประเมนผลการวจย จะพจารณาวาผลงาน

ไดบรรลผลตามวตถประสงคทผ ท�าวจยไดเสนอไวใน

โครงการหรอไม

3) ขนสดทายการพจารณาผลงานสมบรณ กคอ

ตองมการใชงานไดจรง เพราะวาการออกแบบมสงทไม

ทราบแฝงอย จงตองพสจนโดยการใชงานจรง หากเสรจ

ทไมสมบรณ เวลาใชงานจรงกจะแสดงผลผดพรองใหเหน

หรอท�างานไมไดตามทออกแบบไว


74

4. กรณศกษาตวอยางโครงการวจย

เพอใหนกวจยมอใหมรเรมไดเหนตวอยางหรอ

แนวคดโครงการวจย ผ เขยนขอน�าเสนอผลงานจาก

ประสบการณทท�าวจยเอง และทรวมโครงการในฐานะ

หวหนาโครงการใหเปนกรณศกษาตวอยาง 2 เรอง ทเรมตน

จากปญหา โดยทผเขยนไมมความรเรองนนมากอน กลาว

ไดวาเรมตนทศนย ตองคนควาหาขอมลอยางกวางขวาง

และผลงานจบลงทแกปญหาไดส�าเรจสมบรณ

4.1 โครงการวจย 1 “การพฒนาออกแบบลกถวยแขวน

คอตนพอรซเลนเพอแกปญหาการเจาะทะลในระบบ

สงจายไฟฟาแรงสง” [11]

เรองนเปนโครงการตอเนองหลายโครงการ เรมตน

ป 2537 เสรจในป 2547 มขนตอนโดยยอ คอ

1) เรมตนทปญหาจากการไฟฟาวา “ท�าไมลกถวย

ฉนวนทตดตงใชงานในระบบไฟฟาแรงสงไดระยะหนงจง

เกดแตกหรอเจาะทะล เกดขนไดอยางไร (2535) ดงรป

ท 3 a) และจะแกปญหานไดอยางไร”

a) b)

รปท 3 ลกถวยแขวนแตกทะล a) จากแรงดนเสรจตามธรรมชาต

b) ดวยแรงดนอมพลสหนาคลนชน [11]

2) ท�าการวเคราะหหาสาเหตของการเจาะทะล

ของลกถวยฉนวน เพอศกษาหาวธทแกปญหาไดถกตอง

โดยใชลกษณะเสนกราฟ แรงดน–เวลา ของลกถวยฉนวน

ผานเนอฉนวน หรออากาศรอบลกถวยฉนวน และ

ความชนหนาคลนแรงดนอมพลส [12]

3) ศกษาขอก�าหนดของมาตรฐานตาง ๆ เกยวกบ

เรองแรงดนอมพลสหนาคลนชน [13, 14, 15]

4) ศกษาเครองก�าเนดแรงดนอมพลสหนาคลนชน

(SFI = Steep Front Impulse voltage) ซงเปนอปกรณ

หลกส�าคญ แต SFI เปนเรองใหมส�าหรบประเทศไทย

(2537) ตองคนควาหาขอมลอยางกวางขวางจากเอกสาร

และบทความตางประเทศ

ผลการศกษาทราบวา การสรางแรงดนอมพลส

หนาคลนชนนน ไดจากการตดรปคลนอมพลสมาตรฐาน

1.2/50 µs ดวยสปารกแกป SG [16]

5) เรมออกแบบสรางเครองก�าเนดแรงดนอมพลส

มาตรฐาน ขนาด 1000 kV 30 kJ กอน สรางเสรจในป

2538 ซงตอมาเพมเปน 1200 kV 36 kJ [17]

6) การพฒนาออกแบบสรางชดเครองก�าเนด

แรงดนอมพลสหนาคลนชน โดยใชเครองก�าเนดแรงดน

อมพลสมาตรฐาน ขนาด 1200 kV 36 kJ เปนตวจาย

ใช สปาร กแกปทรงกลม SG ตดตงในถงก าซ N2

อดความดนทปรบความดนได [18] สรางความชนของ

หนาคลนทปรบไดสงถง 10000 kV/µs

7) ท�าการศกษาผลของแรงดนอมพลสหนาคลนชน

ตอการเจาะทะลลกถวยฉนวน ดงรปท 3 b) ท�าใหเขาใจ

กลไกการเจาะทะลของลกถวย [19]

8) การแกป ญหาการเจาะทะลลกถ วยฉนวน

โดยการเพมความหนาเนอฉนวนระหวางอเลกโตรด

เปนลกถวยแขวนคอตน ใชเวลาในการศกษาวจยอยาง

ตอเนองอยหลายป ในทสดกพฒนาออกแบบสรางลกถวย

แขวนคอตนชนเดยวไดส�าเรจ ซงทนตอแรงดนอมพลสหนา

คลนชนทมความชนหนาคลนสงถง 7500 kV/µs คอสง

ถง 3 เทาของคาทมาตรฐานก�าหนด และสามารถใชแทน

ลกถวยแขวนธรรมดาทตอเปนพวงได ดงรปท 4 [11, 20]

รปท 4 ลกถวยแขวนคอตนชนเดยว 2 ลกตอกน



9) ผลงานวจยนมคณคาและมประโยชนยงตอ

ประเทศชาตและสงคม เกดการพฒนาเทคโนโลยและ

บคลากร ทส�าคญชวยใหสามารถท�าการทดสอบความคงทน

ตอการเจาะทะลดวยแรงดนอมพลสหนาคลนชนในอากาศ

ของลกถวยฉนวนประเภท B ไดภายในประเทศ ชวยให

โรงงานอตสาหกรรมผลตลกถวยฉนวนทมคณภาพ ท�าให

ระบบไฟฟามเสถยรภาพและความเชอถอไดสง เปนผลด

ตอเศรษฐกจโดยรวม

4.2 โครงการวจย 2 “การรบกวนจากสนามแมเหลกบน

จอคอมพวเตอรและการปองกนดวยกลองชลด”

โครงการวจยมขนตอนโดยยอดงน

1) ทมาของปญหา วนหนงผเขยนไดรบค�าถาม

จากนายชางผปฏบตงานทหองบงคบการในสถานไฟฟา

ยอยหนองจอก การไฟฟาฝายผลตฯ วาท�าไมตวเลข

ตวอกษรบนจอคอมพวเตอรจงสนไหว ท�าใหอานไดยาก

มผลเสยตอการด�าเนนงานและมผลกระทบตอสายตาใน

ระยะยาวอกดวย ตอนนนผเขยนไมทราบจงตอบไมได

แตค�าถามนาสนใจ เปนปญหาทาทายใหนาศกษาวจย

คดวานาจะเปนเรองการรบกวนจากสงแวดลอม เมอส�ารวจ

พบวา ดานขางอาคารทมคอมพวเตอรในหองบงคบการ

(อยชนสอง) นนมสายสงแรงสงระบบ 230 kV ขงอย จง

คดวานาจะเกดจากสนามไฟฟา E หรอสนามแมเหลก H

ทก�าเนดจากสายสงแรงสงน

2) การศกษาการรบกวนของ E หรอ B

เบองตนท�าการศกษาถงผลของสนามไฟฟาตอ

จอคอมพวเตอร ภายในหองปฏบตการไฟฟาแรงสง

จฬาลงกรณฯ โดยสรางสนามไฟฟาดวยการปอนแรงดน

สงทสายสงตวน�าแรงสงจ�าลองขงเหนอพน ใหมคาสนาม

ไฟฟาประมาณเทากบทวดไดจากใตสายสงจรง ประมาณ

8 kV/m [21] ผลปรากฏวาสนามไฟฟา E ≤ 8 kV/m ไมม

ผลรบกวนตอจอคอมพวเตอร

3) การศกษาการรบกวนของสนามแมเหลกตอ

จอคอมพวเตอรจงเรมตนขน สรางสนามแมเหลกดวย

ขดลวด Helmholtz coil โดยใชเสนลวดพนบนโครงทท�าดวย

ทอพวซ เปนรปสเหลยม ซงสามารถสรางความหนาแนน

สนามแมเหลก B สม�าเสมอเปนปรมาตรทรงกลม รศม 30

cm จากจดกงกลางของขดลวดเฮลมโฮลทซ และปรบคา

ไดถง 2000 mG ทกระแสปอนไมเกน 1.5 A [22] ท�า

การทดลองโดยน�าคอมพวเตอรไปตงในบรเวณกงกลางของ

ขดลวดเฮลมโฮลทซ เพอศกษาการรบกวนจากสนามแมเหลก

H ดงรปท 5 แสดงหนาจอคอมพวเตอรถกรบกวน

รปท 5 ตวอกษรบนหนาจอคอมพวเตอรสน

เมอถกสนามแมเหลกรบกวน ขณะไมมกลองชลด

4) การปองกนสนามแมเหลกดวยกลองชลด

การศกษาพบวาสนามแมเหลกรบกวนอปกรณ

อเลกทรอนกส จงตองปองกนสนามแมเหลกเพอให

อปกรณอเลกทรอนกสท�างานไดตามปกตในสถานททม

สนามแมเหลกระดบปกต [22]

การปองกนสนามแมเหลกอาจท�าไดโดยการก�าบง

หรอการชลด (Shielding) ดวยโลหะทมคาเปอรมบลต

(µ) สง มคณสมบตการปดกนสนามแมเหลกไดท�าเปน

กลองชลดครอบจอคอมพวเตอร ดงรปท 6

รปท 6 การตดตงกลองชลดครอบจอคอมพวเตอร

ซงปองกนการรบกวนบนจอคอมพวเตอรได

ปญหาเดยวกนนกเกดกบจอคอมพวเตอรในหอง

ควบคมและสงการ ทสถานไฟฟายอยหนองจอก การไฟฟา

ฝายผลตฯ (EGAT) [23] และทสถานไฟฟายอยชดลม

การไฟฟานครหลวง (MEA) จงตดตงกลองชลดครอบจอ

คอมพวเตอรเชนกน ดงรปท 7


76

รปท 7 การตดตงกลองชลดครอบจอคอมพวเตอร

ทหองควบคมและสงการของ EGAT และ MEA

5) การพฒนากลองชลดขนเอง

การรบกวนจากสนามแมเหลกนนปองกนไดดวย

กลองชลด ซงตองสงน�าเขาราคาสงมาก จงถามวาท�าไม

ไมพฒนาท�ากลองชลดนนขนใชเอง

เรมตนการศกษาทดลองเพอหาวา โลหะอะไรท

ปองกนสนามแมเหลกไดดทสดทหาไดภายในประเทศ

พบวาเหลกกลาซลคอนสามารถปดกนสนามแมเหลกได

ดทสด เนองจากเปนโลหะทมคาเปอรมบลตสงกวาโลหะ

อนทท�าการทดลอง เมอเปรยบเทยบประสทธผลการปด

กนสนามแมเหลกของกลองชลดทสรางเองกบกลองชลด

ของตางประเทศ ปรากฏวาผลการปดกนสนามแมเหลก

ของกลองชลดทงสองมคาใกลเคยงกน [23]

6) ประโยชนสบเนองของผลงาน

ความร ความเขาใจ จากการศกษาถงผลกระทบ

ของสนามแมเหลกตออปกรณอเลกทรอนกสและการ

ปองกน นอกจากชวยแกปญหาดงกลาวใหแกการไฟฟาทง

สอง EGAT และ MEA ไดส�าเรจแลว ยงไดใชความรชวย

แกปญหาการรบกวนของสนามแมเหลกตอคอมพวเตอร

แกหนวยงานเอกชนอกหลายราย [23] และกอใหเกด

การพฒนาเทคโนโลยตอไดเอง

5. สรปบทความทน�าเสนอในทนพอสรปได คอ

1) การศกษาในสถาบนการศกษา ควรมการสนบสนน

ปลกฝงใหนกเรยนรจกการวจยวาคออะไร ใหเขาใจวา

การวจยมใชสงลกลบแตประการใด

2) นกวจยรนใหมควรมพเลยงหรอปรกษานกวจย

อาวโสผมประสบการณสง มตวอยางผลงานทเดนชด

ควรท�าในเรองทเปนไปได อาจเรมตนทปญหา หรอเรมตน

ดวยทฤษฎน�าหนากได

3) การเรมท�าวจยหนาใหม ควรศกษาคนหาด

โครงการวจยทประสบผลส�าเรจมคณคาเปนตวอยาง ศกษา

ถงกลยทธ กระบวนการ และขนตอนทท�าใหงานวจย

ประสบผลส�าเรจ

4) ตองคนควาหาขอมลใหมากพอกอนเรมลงมอ

ท�าวจย มขอมลถกตองตรงประเดน จะชวยใหเกดแนวคด

วางแผนด�าเนนการไดงายและเรวขน วารสารตาง ๆ

จะเปนแหลงขอมลทด

5) การขอรบทน ควรเสนอโครงการวจยท ด

มคณภาพ นาเชอถอ มคณคา มองเหนประโยชนไดชดเจน

และมความเปนไปไดสง

6) ท�าวจยในเรองทตนเองถนด มความร ความ

สามารถ ท�าในเรองเดยวกนนนอยางจรงจงและตอเนอง

แบบกดไมปลอย หากเปนไปไดควรใหรซงถงระดบอยาง

ผเชยวชาญ

7) การเปนนกวจยทด ตองมใจรกทมเทตอเนอง

มความสขและสนกกบการท�าวจย ชางสงเกต ใฝรคนควา

เสมอ และท�าวจยเพราะอยากเรยนร มใชท�าเพราะ

คาตอบแทนเปนแรงจงใจ

8) การพจารณาผลงาน ใหใช มาตรฐานเปน

ตววดหรอประเมนผล ผลงานมคณคา ใชงานไดจรง

หรอมประโยชนตอวชาการ ตอการพฒนาเทคโนโลย

ตออตสาหกรรม และตอสงคมชาตโดยรวม

9) กรณศกษาทใหเปนตวอยางโครงการวจยท

เรมตนจากปญหา และจบลงทแกปญหาไดส�าเรจอยาง

สมบรณ มคณคาและประโยชนตออตสาหกรรมและสงคม

นกวจยมอใหมนาจะพจารณาศกษา อาจจะไดแนวคดเปน

แรงจงใจใหอยากท�าวจยบาง

* ขอสงเกตและค�าแนะน�า

ตวอยางกรณศกษาทน�าเสนอในบทความน ผสนใจ

สามารถคนหาขอมลเพมเตมไดจากบทความทอางถงใน

เอกสารอางองนน ๆ




[1] พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2525

หนา 742

[2] ส�านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) “แบบเสนอ

โครงการวจยประจ�าป 2552”

[3] ส�ารวย สงขสะอาด “คณสมบตและการใชประโยชนของ

กาซ SF6” บทความประชมวชาการ 8 สถาบน หนา 22--26

[4] ส�ารวย สงขสะอาด, “การฉนวนอปกรณไฟฟาแรงสง

ดวยกาซ SF6” สมมนาวชาการ วสท. ประจ�าป 2526 เทคโนโลย

ใหมในงานวศวกรรม 25 – 27 พฤศจกายน 2526 ณ โรงแรม

เอเชย, กรงเทพฯ หนา 36-1---36-21

[5] Prinz, H., “Lightning in History”, Lightning Vol. I,

Physics of Lightning, Academic Press Inc., Ltd., London,

1977, p 28 – 36

[6] Berger, K., Methoden und Resultate der Blitz-

forschung auf den Monte San Salvatore bei Lugano in den

Jahren 1963 – 1971, Bull. SEV 63, 1972, pp 1403 – 1422

[7] ณรงค ทองฉม, พงศภทร อะสตรตน และ ส�ารวย

สงขสะอาด “การพฒนาการออกแบบสรางเครองนบฟาผาซ�า”

สมมนาวชาการเรอง วศวกรรมไฟฟาแรงสงและอเอมซ 21–22

พฤศจกายน 2543

[8] ส�ารวย สงขสะอาด วศวกรรมไฟฟาแรงสง มนาคม

2549 หนา 1-43 และ 5-47

[9] ส�ารวย สงขสะอาด “ฟาผาลงรถยนต” จดหมายขาว

วสท. ฉบบท 7: กรกฎาคม 2552 หนา 10-11

[10] ส�านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) ค�าอธบาย

ขอเสนอโครงการวจย ประจ�าป 2552

[11] ส�ารวย สงขสะอาด “การพฒนาออกแบบลกถวย

แขวนคอตนพอรซเลน เพอแกปญหาการเจาะทะลในระบบสงจาย

ไฟฟาแรงสง” วารสารไฟฟาสาร วศวกรรมสถานแหงประเทศไทยฯ

ฉบบท 6 พฤศจกายน-ธนวาคม 2553 หนา 55-66

[12] Naito, K., Susuki, Y., “Insulators Selection Criteria

for Transmission Line Reliability”, NGK Review, Overseas

Edition No. 14, Dec. 1990

[13] IEC 1211-1994, Insulators of ceramic material

or glass for above 1000 volt overhead lines with a nominal

voltage greater than 1000 V - Puncture testing, Technical

report-type 2, 1994-06

[14] Australian Standard, AS 2947-1989, Insulators

Porcelain and glass for overhead power line voltage greater

than 1000 V.a.c. Part 1 Test methods

[15] Canadian standard, CAN/CSA-C411.1-M1989, AC

Suspension insulators

[16] Nikolopoloulos, P.N., “On the Generation of Steep

Front High Voltage Impulse”, 4th International Symposium

on High Voltage Engineering, Athens-Greece, Sept 5-9, 1983

[17] ส�ารวย สงขสะอาด และวระพนธ รงสวจประภา,

“เครองก�าเนดแรงดนอมพลส 1000 V 30 kJ”, รายงานโครงการ

สงประดษฐ ทนอดหนนโครงการสงประดษฐ เสนอฝายวจย,

จฬาลงกรณมหาวทยาลย, พฤษภาคม 2538

[18] ส�ารวย สงขสะอาด “การพฒนาออกแบบและสรางชด

ก�าเนดแรงดนอมพลสหนาคลนชน” รายงานวจย ทนรชดาภเษก

สมโภช จฬาลงกรณมหาวทยาลย กรกฎาคม 2541

[19] ส�ารวย สงขสะอาด, ณรงคชย ลมเศรษฐกานต, โตมร

สนทรนภา, วทวส งามประดษฐ, “ผลของแรงดนเกนอมพลส

หนาคลนชนตอลกถวยฉนวนพอรซเลน” รายงานการวจยเสนอ

ส�านกงานกองทนสนบสนนการวจย โครงการเมธวจยอาวโส สกว.,

มถนายน 2544

[20] ส�ารวย สงขสะอาด, โตมร สนทรนภา, ประเสรฐ

รงสโสภณอาภรณ, “การออกแบบสรางลกถวยแขวนคอตนชนเดยว”

รายงานการวจยเสนอส�านกงานกองทนสนบสนนการวจย โครงการ

เมธวจยอาวโส (สกว.) มกราคม 2547

[21] ปยะบตร พฤกษานบาล, “การศกษาผลกระทบของ

สนามไฟฟา และสนามแมเหลกทมตอเครองวดอเลกทรอนกส

ในสถานไฟฟา” วทยานพนธปรญญาโท ภาควชาวศวกรรมไฟฟา

คณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย 2541

[22] ปยะบตร พฤกษานบาล, และส�ารวย สงขสะอาด

“การส�ารวจคลนรบกวนสนามแมเหลกไฟฟาความถต�า และ

การปองกนคลนรบกวนสนามแมเหลกไฟฟาแกคอมพวเตอร”

บทความวชาการ วศวกรรมสาร กมภาพนธ 2542 หนา 53 – 76

[23] พรเทพ เชาวนโอภาส, ส�ารวย สงขสะอาด และวทวส

งามประดษฐ “การปองกนคลนรบกวนสนามแมเหลกไฟฟาความถ

ต�าดวยกลองชลด” สมมนาวชาการเรอง วศวกรรมไฟฟาแรงสงและ

อเอมซ 21–22 พฤศจกายน 2543, EMC - 4


รศ.ดร.ส�ารวย สงขสะอาด • ขาราชการบ�านาญ คณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย • 2534 นกวจยดเดนแหงชาต สภาวจยแหงชาต• 2536 วศวกรดเดน สมาคมนสตเกาวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย • 2539 เมธวจยอาวโส สกว.

ส�านกงานกองทนสนบสนนการวจย • 2006 (ป 2549) PES Chapter Out standing Engineer Award by Power Engineering Society, IEEE


78

น.ส.นพดา ธรอจฉรยกลอเมล : [email protected]

ปกณกะ

Variety

สวสดคะผอานทกทาน เรองราวทายเลมไฟฟาสารฉบบประจ�าเดอนพฤษภาคม-มถนายนน ผเขยนขอตอนรบ

วนแรงงานแหงชาต 1 พฤษภาคม 2555 ดวยการรวบรวมขอมลเรองอตราคาจาง และฐานเงนเดอนในสวนทม

ความเกยวของกบวศวกรไทย จากแหลงขอมลตาง ๆ มาฝากกนนะคะ ประกอบกบมตคณะกรรมการคาจางวนท

17 ตลาคม 2554 ทก�าหนดอตราคาจางขนต�าเปนเงนวนละ 300 บาทใน 7 จงหวดน�ารอง คอ กรงเทพฯ นนทบร

นครปฐม ปทมธาน สมทรปราการ สมทรสาคร และภเกต โดยมผลบงคบใชอยางเปนทางการตงแตวนท 1 เมษายน

2555 ทผานมา จงเปนทมาของบทความทมชอตอนวา “300” นคะ

1. คาจางขนต�าประเทศแรกทมกฎหมายก�าหนดคาจางขนต�าคอ นวซแลนด โดย

ก�าหนดไวในป 1894 สวนอตราคาจางขนต�าในประเทศไทย ก�าหนด

โดยคณะกรรมการคาจางภายใตระบบไตรภาค ซงประกอบดวยตวแทน

ฝายลกจาง ฝายนายจาง และตวแทนจากภาครฐ โดยสถตอตราคาจาง

ขนต�าทแทจรง (ปรบดวยอตราเงนเฟอ ตามคาเงนบาทป 2552) เฉลยทว

ประเทศตงแตป 2529 ถง 2553 หรอใน 25 ปทผานมา แสดงดงรปท 1

ซงสามารถเหนไดถงแนวโนมการเปลยนแปลงอยางชดเจนหลงชวงวกฤต

เศรษฐกจป 2540

รปท 1 อตราคาจางขนต�าเฉลยทวประเทศ (คาเงนบาทป 2552)

ในปจจบนคาจางขนต�าเฉลย

เทากบ 175.8 บาท ซงการปรบอตรา

คาจางขนต�าทมผลเมอวนท 1 เมษายน

ทผานมานนเปนการปรบใหสงขนเฉลย

6.4%

รปท 2 แสดงการเปรยบเทยบ

อตราคาจางขนต�า ระหวางประเทศ

ตาง ๆ ในแถบอาเซยน

รปท 2 คาแรงขนต�า

ของประเทศตาง ๆ ในอาเซยน



2. คาจางตามมาตรฐานฝมอแรงงานมตคณะกรรมการคาจาง วนท 1 มนาคม 2555

เหนชอบปรบอตราคาจางตามมาตรฐานฝมอใน 22 สาขา

อาชพ เรมมผลบงคบใชเมอวนท 1 เมษายนทผานมา

เชนกน ซงอตราคาจางตามมาตรฐานฝมอของสาขาอาชพ

ดงแสดงรายละเอยดในตารางท 1

3. ฐานเงนเดอนวศวกรไทยฐานเงนเดอนของวศวกรไทยทผเขยนไดรวบรวม

มาเสนอตอไปน น�ามาจากแหลงขอมลสองแหลงคอ

Kelly Services ป 2009/2010 และ Adecco ป 2011

ดงตารางท 2 และ 3 ตามล�าดบ และในรปท 3 และ

รปท 4 แสดงแผนภมเปรยบเทยบฐานเงนเดอนกบ

วชาชพอน ๆ

ตารางท 1 อตราคาจางตามมาตรฐานฝมอ (บาท)

สาขาอาชพ / ระดบ

1. ชางสรถยนต

2. ชางเคาะตวถงรถยนต

3. ชางซอมรถยนต

4. ผประกอบอาหารไทย

5. พนกงานนวดไทย

6. สปาตะวนตก (หตถบ�าบด)

7. ชางซอมไมโครคอมพวเตอร

8. ชางไฟฟาภายในอาคาร

9. ชางไฟฟาอตสาหกรรม

10. ชางเครองปรบอากาศในบาน

11. ชางอเลกทรอนกส (โทรทศน)

12. ชางเขยนแบบเครองกลดวยคอมพวเตอร

13. ชางเชอมแมก

14. ชางเชอมทก

15. ชางไมกอสราง

16. ชางกออฐ

17. ชางฉาบปน

18. ชางอะลมเนยมกอสราง

19. ชางเยบ

20. ชางเครองประดบอญมณ

21. ชางเครองเรอนไม

22. ชางบครภณฑ

400

420

360

400

420

490

400

400

400

400

400

460

400

455

385

345

385

365

320

400

335

320

465

505

445

510

580

650

500

500

500

500

500

530

500

615

495

465

495

475

370

550

385

370

530

590

530

-

720

-

600

600

600

600

-

670

600

715

605

585

605

585

500

750

435

420

คาจางไมนอยกวาวนละ

1 2 3


80

ตารางท 2 ฐานเงนเดอนของวศวกรและบคลากรดานเทคนควศวกรรม ป 2552/2553

(Thailand Employment Outlook and Salary Guide 2009/2010)

รปท 3 ฐานเงนเดอนของบคลากรในวชาชพตาง ๆ ทมประสบการณตงแต 0-5 ป



รปท 4 ฐานเงนเดอนของบคลากรในวชาชพตาง ๆ ทมประสบการณตงแต 5-10 ป

ตารางท 3 ฐานเงนเดอนวศวกรและบคลากรดานเทคนควศวกรรม ป 2554 (Thailand Salary Guide 2011)


82



เกยวกบผเขยน

น.ส.นพดา ธรอจฉรยกล• กรรมการสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท.• อนกรรมการมาตรฐานการตดตงทางไฟฟาส�าหรบประเทศไทย

• กองบรรณาธการนตยสารไฟฟาสาร

เกบตกจากชอตอน “300”ภาพยนตรเรอง 300 หรอชอไทยวา ขนศก

พนธสะทานโลก เลาเรองราวการสรบอยางกลาหาญของกองทพนกรบสปาตนเพยง 300 นาย กบทพเปอรเซยนบหมน ภาพยนตรเรองนเขาฉายเมอป 2006 น�าแสดงโดยเจอรราด บตเลอร ซงเรองนม ความโดดเดนในดานภาพกราฟกทสวยงามแปลกตา

หากทานใดชนชอบภาพเสมอนจรงในลกษณะน ผเขยนขอแนะน�าใหชมละครชด Spartacus ซงมเทคนคดานภาพใกลเคยงกนคะ

เอกสารอางอง [1] http://en.wikipedia.org/wiki/Minimum_wage[2] ประกาศคณะกรรมการคาจาง เรอง อตราคาจางขนต�า (ฉบบท 6), ราชกจจานเบกษา. เลมท 128 ตอนพเศษ 144 ง วนท 29 พฤศจกายน 2555.[3] ประกาศคณะกรรมการคาจาง เรอง อตราคาจางตามมาตรฐานฝมอ (ฉบบท 3) วนท 6 มนาคม 2555.[4] เกยรตอนนต ลวนแกว, http://www.bangkokbiznews.com / home/detail/ politics/opinion/keatanun/, 6 เมษายน 2555.[5] ดลกะ ลทธพพฒน, การศกษาผลกระทบของการด�าเนนนโยบายรายไดคาแรงไมนอยกวา 300 บาทตอวน, TDRI.[6] Thailand Employment Outlook and Salary Guide 2009/ 2010, www.kellyservices.co.th[7] Thailand Salary Guide 2011, www.adecco.co.th


84

“EARTHQUAKE”

Easy Easy Think Part. +++++ Don’t worry to practice and speak English

นายเตชทต บรณะอศวกล คณะวทยาศาสตรเทคโนโลยอตสาหกรรม มหาวทยาลยราชภฏธนบร

ศพทวศวกรรมนาร

EngineeringVocabulary

ประเทศไทยเรา ในน�ามปลา ในนามขาว กคงยงเปน

ค�ากลาวทยงใชได และยงทจงหวดภเกต ถอวาเปนไขมก

แหงอนดามน นานาประเทศตางกมความฝนวาครงหนง

ในชวตจะไดมโอกาสมาเทยวชายทะเล รวมถงผสงอาย

ชาวตางชาตกอยากใชชวตวยเกษยณอยในจงหวดภเกต

ดงนน ตลอดระยะเวลากวา 10 ปทผานมานนมการลงทน

อยางสงในพนทน แตหลงจากเหตการณสนามในวนท 26

ธนวาคม 2004 กวา 8 ป ความไมแนนอนกเกดขน และ

ขาวลาสดทวาภเกตเปนศนยกลางในการเกดแผนดนไหว

สงถง 3.3 รกเตอร หลายตอหลายครง

ดงนน ทางแวดวงวศวกรรมฯ รวมถงทางวศวกรรม

ไฟฟาเรากได มการเตรยมพร อมกบภาวะการเกด

แผนดนไหวดวยเชนกน ไมวาจะเปนแผงสวตชไฟฟา

(MDB, DB เปนตน) บสเวย และเครองก�าเนดไฟฟา

เปนตน ไดมการทดสอบภายใตสภาวะการเกดแผนดนไหว

ถง 7.2 รกเตอร ตามรปประกอบดงตอไปน

รปการทดสอบแผงสวตชแรงต�าท 7.2 รกเตอร

รปการทดสอบบสเวยท 7.2 รกเตอร



ระบบไฟฟา หรอ สงอ�านวยความสะดวกตาง ๆ ยงคงท�างานไดอยางปกต

เพราะมแผงสวตชบอรดทผานการทดสอบสภาวะ เมอเกดแผนดนไหวขน

ถง 6 รกเตอร

Electrical Systems or facilities continue to function normally

because the switchboard panels have passed the test

conditions. When earthquakes up to magnitude 6.

อปกรณไฟฟาหลาย ๆ ผลตภณฑทไดผานการทดสอบในสภาวะแผนดนไหว

แลว โครงสรางการตดตงรวมถงการบ�ารงตองท�าอยางถกตอง

Many electrical products have been tested in earthquake

conditions. The installation and maintenance must be done

correctly.

ปจจบนทกครงทเขาในทกอาคารตองสงเกตทางหนภยไวเสมอ ไมวาจะเกด

ปญหาไฟไหม เกดแผนดนไหว หรอสถานการณทตองออกจากอาคารใหเรว

ทสดอยางปลอดภย

Current time in all buildings must be noted that the exit

way. Whether due to fire, earthquake or the situation as

soon as possible to leave the building safely.

Easy Easy Think Part. +++++ Don’t worry to practice and speak English

ประวตผเขยนนายเตชทต บรณะอศวกล• คณะวทยาศาสตรเทคโนโลยอตสาหกรรม มหาวทยาลยราชภฏธนบร• เลขาฯ และกรรมการสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท.• ทปรกษา สมาคมชางเหมาไฟฟาและเครองกลไทย


1. Thai Software Dictionary 4.

2. Google แปลภาษา

3. LONGDO Dict.

4. ภาพและขอมลจาก บรษท อาซฟา จ�ากด

5. ภาพและขอมลจาก บรษท ชไนเดอร จ�ากด

รปการเรงวจยเสรมฐานอาคารสง-ลดสญเสย ของมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร (มจธ.) ไดศกษาคนควาและ

วจยรวมกบหลายองคกร ศกษาความกาวหนาทางดานวศวกรรมจากหลายประเทศทวโลก เพอน�ามาพฒนากบสภาพปญหา

ของประเทศไทย เพอหาแนวทางในการลดความสญเสยทอาจเกดขนกบอาคารสงเมอเกดแผนดนไหว

โดยงานวจยลาสด ไดแก งานวจยชด “การเสรมก�าลงโดยรวมใหกบอาคาร”

ส� าหร บค� าศพท ในคร งน ข อน� า เสนอค� า ว า

“EARTHQUAKE” [N] แผนดนไหว เรามาพจารณาด

ความหมายของค�าวา “EARTHQUAKE” กน ดงน

EARTHQUAKE [N] แผนดนไหว Syn. quake

(แผนดนไหว ไหว สน ยวบ), seism (แผนดนไหว),

temblor (แผนดนไหว)

The below several samples are for your practicing. “EARTHQUAKE”

“Just Quick speak and Repeat many times.”


86

แบตเตอร อปกรณใหพลงงานไฟฟาทสามารถน�าไปใชกบอปกรณเครองใชตาง ๆ ไดหลากหลาย ไมวาจะเปน

นาฬกาแขวนบอกเวลาหรอนาฬกาปลกทหวเตยง ไฟฉาย รโมตคอนโทรล ของเลนเดก และอน ๆ อกมากมาย

อปกรณเครองใชตาง ๆ เหลานลวนตองการพลงงานจากแบตเตอรเพอการท�างาน และตองเปลยนแบตเตอรใหม

เพอใหท�างานตอไปได รหรอไมวาแบตเตอรทเราคดวาหมดพลงงานแลวทงไปนนจรง ๆ ยงมพลงงานอย แตเราจะ

ท�าอยางไรจงใชพลงงานในแบตเตอรไดหมดจนไมมเหลอ ดวยเหตน จงมผคดคนและสรางแบตเตอรรนใหมขนมา

ซงสามารถใชไดหมดจนหยดสดทาย มาดกนวาแบตเตอรทวานมหนาตาและความพเศษอยางไร

แบตเตอรรนใหมใชไดหมดจนหยดสดทาย

แบตเตอรรวมพล

มองดเผน ๆ แบตเตอรรวมพลกมหนาตาเหมอน

แบตเตอรทวไป แตมความพเศษอยทแบตเตอรรวมพล

ไมมพลงงานในตวเอง แตมความสามารถในการรวบรวม

พลงงานจากแบตเตอรทใชแลวและสะสมไวเพอใชงาน

ตอไปได

แบตเตอรรวมพลมฝาส�าหรบเปด-ปด ภายในมชอง

3 ชองส�าหรบใสแบตเตอรทใชแลว ซงใสได 2 ขนาด คอ

AA และ AAA เมอใสแบตเตอรครบทง 3 ชองกจะได

ออกมาเปนแบตเตอรกอนใหมทมพลงงานมากพอจะ

น�าไปใชงานไดอก เราสามารถดปรมาณพลงงานทแบตเตอร

รวมพลสะสมไวไดดวยแถบไฟ LED ซงอยดานขางของ

กอนแบตเตอร

แบตเตอรรวมพลเปนนวตกรรมทมประโยชน

อยางมาก เพราะชวยใหเราไดใชพลงงานจากแบตเตอร

อยางคมคาและไมทงพลงงานไปโดยเปลาประโยชน ดงนน

อยาเพงน�าแบตเตอรทใชแลวไปทง ใหน�ามารวมกน

ในแบตเตอรรวมพลเพอใหเกดคณคาและน�าไปใชไดอก

น.ส.กญญารตน เอยมวนทอง

ขาวนวตกรรม

InnovationNews



แต ละส วนของแบตเตอร จะมพ ลงงานและ

ประสทธภาพในการใหพลงงานเทา ๆ กน สาเหต

ทออกแบบมาใหแยกออกและประกอบกนได กเ พอ

ความสะดวกในการทง โดยสามารถเลอกทงเฉพาะสวนท

พลงงานหมดแลว และน�าสวนใหมทมพลงงานเตม

มาแทนท ดวยเหตน เราจงไมตองทงแบตเตอรไปทงกอน

ซงจะมพลงงานบางสวนถกทงไปดวย นอกจากน แบตเตอร

4 สหายยงบอกปรมาณพลงงานทเหลออยได โดยสของ

ตวแบตเตอรจะจางลงตามพลงงานทลดลงจนไมมสเมอ

พลงงานหมด

แบตเตอร 4 สหายจะชวยเราใชพลงงานไดคมคา

แบบสด ๆ ไมสนเปลองหรอสญเสยพลงงานไปจาก

การทงแบตเตอรทงกอน และยงชวยลดปรมาณขยะ

แบตเตอรใหนอยลงดวย

แบตเตอร 4 สหาย

แบตเตอร 4 สหายจะมลกษณะแปลกไปจาก

แบตเตอรธรรมดา คอ เปนกอนเลก ๆ ดานหนงม

รเกลยว และอกดานหนงมเดอยเกลยว เวลาจะใชตองน�ามา

ประกอบกนใหได 4 สวน จงใชงานได ซงนกคอทมาของ

ชอทตงไว

เปนอยางไรบางกบแบตเตอรร นใหมทงสองร น เรยกไดวาเปน

แบตเตอรทคมคาตอการน�ามาใชอยางมาก เพราะชวยใหเราไดประหยด

พลงงาน ไดใชพลงงานในแบตเตอรจนหมดเกลยงทกกอน และชวยลด

อตราการทงขยะซงเปนขยะอนตรายใหแกบานเมองดวย

แหลงขอมลเพมเตมwww.gearmag.info


88

สมมนาการค�านวณกระแสลดวงจรตามมาตรฐาน IEC 60909

วสท. น�าคณะเขาเยยมชมโรงงานไทยออยล จ.ชลบร

แสดงความยนดกบนายกสมาคมชางเหมาไฟฟาและเครองกลไทยทานใหม

นายลอชย ทองนล ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. จดการสมมนาทางวชาการ เรอง การค�านวณกระแสลดวงจร

ตามมาตรฐาน IEC 60909 เมอวนท 25 เมษายน 2555 ทผานมา ณ วสท. โดยม ผศ.ประสทธ พทยพฒน เปนวทยากร

นายลอชย ทองนล ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา ขอแสดงความยนดกบนายกสมาคมชางเหมา

ไฟฟาและเครองกลไทยทานใหม คณทกษณ วชระวทยากล นายกสมาคมชางเหมาไฟฟาและเครองกลไทย

และอปนายก ป 2555-2556 ดงน คณฉตรชย มงคลวเศษไกวล อปนายกฝายกฎระเบยบการคา

คณสมศกด วฒนศรมงคล อปนายกฝายวชาการและพฒนาฝมอชาง คณอนนต กตตวทยากล อปนายก

ฝายตางประเทศ คณอทศ ตอวรยะตระกล อปนายกฝายผลประโยชนสมาชก คณไพบลย องคณากรกล

อปนายกฝายประชาสมพนธและเทคโนโลยสารสนเทศ คณพงษพนธ ไชยะค�า อปนายกฝายกจกรรม

พเศษ และคณสจ คอประเสรฐศกด เลขาธการ

ขาวประชาสมพนธ

ปกณกะ

Variety

วสท. โดยคณะกรรมการสาขาวศวกรรมไฟฟา เขาเยยมชมเพอศกษาและดงาน บรษท ไทยออยล จ�ากด เมอวนศกรท

2 มนาคม 2555 ทผานมา เกยวกบกระบวนการกลน การผลตน�ามน และการตดตงทางไฟฟาทเกยวกบสถานทอนตราย

(Hazardous Area) ในอตสาหกรรมน�ามน ณ โรงกลนน�ามน ศรราชา จงหวดชลบร โดยมวตถประสงคเพอเพมพนความร

และประสบการณในการปฏบตงานจรงจากผเชยวชาญจากองคกรขนาดใหญ และเปนขอมลในการปรบปรงมาตรฐานการตดตง

ทางไฟฟาส�าหรบประเทศไทย โดยม คณณรงคฤทธ ถาวรวศษฐพร ผชวยกรรมการอ�านวยการดานโรงกลน รกษาการผจดการ

ฝายบรหารคณภาพองคกร ไดมอบหมายให คณพรอนทร แมนมาลย ผจดการฝายพฒนาสนทรพย คณเกรยงไกร กตตวราวฒ

ผจดการแผนกวศวกรรมไฟฟา คณอธคม แซลม ผจดการแผนกพฒนาหนวยพลงงาน และคณะวศวกรทเกยวของรวมทง

ฝายประชาสมพนธใหการตอนรบอยางอบอน และเปนวทยากรบรรยายในการเยยมชมครงน



มอบรางวลมาตรฐานสถานศกษาดเดนดานพลงงาน ป 2554(Energy Mind Award 2011)

เมอวนท 29 มกราคม 2555 มลนธอตสาหกรรมกอสรางไฟฟาและเครองกล รวมกบ สมาคมชางเหมาไฟฟาและ

เครองกลไทย ไดเลงเหนถงความส�าคญของการเสรมสรางสขอนามย อปกรณการศกษาของเยาวชน จงไดจดกจกรรม

แจกอปกรณการศกษา อปกรณกฬาใหกบโรงเรยนในจงหวดอางทอง 10 โรงเรยน ดงน โรงเรยนชมชนวดวเศษชยชาญ

โรงเรยนวดขมทอง โรงเรยนวดราชสกณา โรงเรยนวดแปดแกว โรงเรยนวดหวตะพาน โรงเรยนวดท�านบ โรงเรยนวดวนอทศ

โรงเรยนบานไผหมขวด โรงเรยนเทศบาลวดปาโมก โรงเรยนชมชนวดศลขนธาราม ทง 10 โรงเรยนทกลาวมานนจะมอบผาน

โรงเรยนชมชนวเศษชยชาญ โรงเรยนไผหมขวด เปนศนยกระจายตอไปยงโรงเรยนตาง ๆ โดยมคณภเธยร พงษพทยาภา

รองประธานมลนธฯ และทปรกษาสมาคมฯ คณเชดศกด วทราภรณ นายกสมาคมฯ และกรรมการสมาคมฯ พรอมบรษท

ทใหการสนบสนน รวมเดนทางไปแจกในครงน ซงไดรบการตอนรบอยางอบอนจากคณะครและนกเรยน

พรอมกนน คณวชระ ศรเทยนทอง เหรญญกสมาคมฯ และกรรมการผจดการ บ.ตยะมาสเตอร ไดมอบเงน

ใหกบโรงเรยนทง 10 โรงเรยน โรงเรยนละ 10,000 บาท เปนเงนทงสน 100,000 บาท จากการจดการแขงขนกอลฟการกศล

เพอชวยเหลอผประสบภยน�าทวมเมอเรว ๆ น

ลงนามสญญาใหใชบรการโครงขายระบบเสนใยแกวน�าแสง

นายอาทร สนสวสด ผวาการการไฟฟานครหลวง และ พนเอก เรองทรพย โฆวนทะ กรรมการผจดการบรษท

ยไนเตด อนฟอรเมชน ไฮเวย จ�ากด รวมลงนามสญญาใหใชบรการโครงขายระบบเสนใยแกวน�าแสงของ กฟน. ความเรว

1 Gbps จ�านวน 3 วงจร โดยมระยะเวลาการเชา 3 ป ณ หองประชมผวาการ เมอวนท 21 มนาคม 2555 ทผานมา


90

การไฟฟาสวนภมภาค กระทรวงมหาดไทยเปด “ศนยการเรยนรการไฟฟาสวนภมภาค ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ”

กฟผ. และ จอ เอนเนอรย รวมลงนามขอตกลงการบรการดานการบ�ารงรกษาเครองกงหนแกส ระยะเวลา 7 ป

เมอวนท 16 มนาคม 2555 นายวบลย สงวนพงศ ประธานกรรมการการไฟฟาสวนภมภาค เปนประธานพธเปด ศนยการเรยนรการไฟฟาสวนภมภาค ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ โดยม นายณรงคศกด ก�ามเลศ ผวาการการไฟฟาสวนภมภาค ใหการตอนรบ และนายชวน ศลปสวรรณ รองผวาการจ�าหนายและบรการภาค 2 การไฟฟาสวนภมภาค กลาวรายงานวตถประสงค ณ บรเวณชน 8 ส�านกงานการไฟฟาสวนภมภาค จงหวดนครราชสมา

ศนยการเรยนรการไฟฟาสวนภมภาค ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เปนหนงในกลยทธการขบเคลอนองคกรสการเปนองคกรแหงการเรยนร ภายใตนโยบายของกระทรวงมหาดไทย ในการใหบรการของสงคม ดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม (CSR) ใชงบประมาณในการกอสราง 30 ลานบาท เพอเปนแหลงรวบรวมองคความรดานพลงงานครบวงจร และบรการฝกอบรมการใชพลงงานไฟฟาอยางประหยด ปลอดภย ใหแกประชาชน ผใชไฟฟา นกเรยน นกศกษา ไดศกษาคนควาน�าไปใชประโยชนกบตนเองและแนะน�าผอนได

ภายในศนยการเรยนรฯ เนนการน�าเสนอความรในดานเทคโนโลย การจดการพลงงานเทคโนโลยในดานการผลตและการสงจายก�าลงไฟฟาและศนยการประชม โดยใชแนวคดแบบ Interactive approach เพอสรางปฏสมพนธระหวางผชมและสงแสดง ณ ส�านกงานการไฟฟาสวนภมภาค จงหวดนครราชสมา บนอาคารชน 5-7 ใชพนททงสน 2,850 ตารางเมตร ประกอบไปดวย 3 โซน ดงน

โซนท 1 เทคโนโลยไฟฟา ตงอยบนชนท 7 เปนพนทแสดงพฒนาการเกยวกบไฟฟาตงแตเรมคนพบจนถงปจจบน โดยจดแสดง เปนนทรรศการประกอบดวยสงประดษฐทางไฟฟา นกวทยาศาสตรทมชอเสยงของโลก เทคโนโลยการผลตพลงงานไฟฟา เทคโนโลยพลงงานแสงอาทตย และกจกรรมเพอการเรยนรและบานประหยดพลงงาน

โซนท 2 ววฒนาภารกจ ตงอยบนชนท 6 จดแสดงประวตความเปนมาของการมไฟฟาใชในประเทศไทย และพฒนาการของ การไฟฟาสวนภมภาค ทง 5 ทศวรรษ โครงการส�าคญตามแผนพฒนาระบบไฟฟา ความปลอดภยในการใชไฟฟา การใชพลงงานทดแทนเพอลดภาวะโลกรอน การไฟฟาสวนภมภาคกบกจกรรมเพอสงคมและสงแวดลอม รวมทงการจ�าลองปรากฏการณฟาผาโดยใชหมอแปลงเรโซแนนซ ชนดขดลวดเทสลา

โซนท 3 เสรมแนวคดบคลากร ตงอยบนชนท 5 ใหบรการความรดวยการจดฝกอบรมใหแกหนวยงานทงภายในและภายนอกองคกร ดวยหองฝกอบรมคอมพวเตอร ทนสมยและไดมาตรฐาน รวมทงหองสมดอเลกทรอนกสครบวงจร

ผสนใจเขาชมสามารถแจงความประสงคไดทศนยการเรยนรการไฟฟาสวนภมภาค ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ส�านกงาน การไฟฟาสวนภมภาค จงหวดนครราชสมา ในวน-เวลาราชการไดทโทรศพท 0 4421 4334-5 หรอ 0 4421 4337-8 ตอ 23053

การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย (กฟผ.) โดย นายพษณ ทองวระกล รองผวาการพฒนาธรกจ การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย และ จอ เอนเนอรย โดย นายณฐ หตานวตร คนทร เอกเซกคทฟ จอ ประเทศไทย ไดรวมลงนามในขอตกลงการบรการดานการบ�ารงรกษา เครองกงหนแกส ระยะเวลา 7 ป โดย จอ เปนผจดหาอะไหล ซอมบ�ารง และบรการ ทางเทคนคใหแกเครองกงหนแกส รน 9FA+e DLN2.0+ จ�านวน 2 เครอง ทตดตงอย ณ โรงไฟฟาพระนครเหนอของ กฟผ. ซงเปนโรงไฟฟาขนาด 700 เมกะวตต ขอตกลง

ดงกลาวเปนการเพมเตมจากเดมทมสญญาใหบรการเครอง 9FA จ�านวน 2 เครองกบ กฟผ. อยกอนหนานแลว ทงน กฟผ. และ จอ เอนเนอรย เปนพนธมตรกนมาเปนระยะเวลายาวนาน ตงแตการตดตงเครองกนหนแกส เฟรม 5 เครองแรกของจอ ในป 2513 ณ โรงไฟฟาลานกระบอ การลงนามครงนจงเปนเครองยนยนความไววางใจท กฟผ. มตอผลตภณฑและบรการของจอ ทงยงเปนการตอกย�าความเปนพนธมตรทแนนแฟนของคสญญาทงสอง


ล�ำดบ กจกรรม วนท สถำนท

1 อบรม การเลอกใช การออกแบบ การตดตง และการบ�ารงรกษาหมอแปลงไฟฟา

1 มถนายน 2555 วสท.

2 อบรม การเลอกใช การออกแบบ การตดตง และการบ�ารงรกษาแผงสวตชแรงต�า

2 มถนายน 2555 วสท.

3 International Program : The Inspection, Testing, and Maintenance of Water-Based Fire Protection Systems

5-6 มถนายน 2555 วสท.

4 อบรม การเพมประสทธภาพและลดคาใชจายไฟฟาโดยการเพมคาเพาเวอรแฟกเตอร และการกรองกระแสฮารมอนก

7-8 มถนายน 2555 ระยอง

5 อบรม การวดวเคราะหและควบคมเสยงในอาคาร (ทฤษฎและปฏบต) รนท 3


6 อบรม ผตรวจสอบอาคาร รนท 38 9, 10, 16, 17, 23, 24, 30 มถนายน และ 7 กรกฎาคม 2555

วสท.

7 อบรม การออกแบบ ตดตง และทดสอบ ระบบแจงเหตเพลงไหม รนท 14 16-17 มถนายน 2555 วสท.

8 อบรม การออกแบบระบบดบเพลงส�าหรบคลงสนคาและระบบสารสะอาดดบเพลง


9 อบรม การใชเทคโนโลยภาพถายความรอนอนฟราเรดอยางมออาชพ ระดบ 1 รนท 7

6-7, 13-14 กรกฎาคม 2555

วสท.

10 อบรม ระบบการตอลงดน (Grounding System) 7 กรกฎาคม 2555 วสท.

11 อบรม Transmission and Distribution System 7-8 กรกฎาคม 2555 วสท.

12 วศวกรรมแหงชาต ประจ�าป พ.ศ. 2555 (National Engineering 2012) 12-15 กรกฎาคม 2555 วสท.

13 อบรม Lightning Discharge and Surge Voltage Protections 19-20 กรกฎาคม 2555 วสท.

14 อบรม Substation Equipment and Protective Relaying 21-22 กรกฎาคม 2555 วสท.

15 อบรม มาตรฐานตดตงไฟฟาส�าหรบประเทศไทย และออกแบบระบบไฟฟา 27-29 กรกฎาคม 2555 วสท.

16 อบรม การปองกนฟาผาส�าหรบสงปลกสรางและการปองกนแมเหลกไฟฟาจากฟาฝา

18-19 สงหาคม 2555 วสท.

17 อบรม มาตรฐานแจงเหตเพลงไหม และมาตรฐานไฟฟาแสงสวางฉกเฉน และปายทางออกฉกเฉน

25 สงหาคม 2555 วสท.

หมำยเหต : วน/เวลาอบรม อาจมการเปลยนแปลงตามความเหมาะสม

ตดตอสอบถำมรำยละเอยดเพมเตม และสมครไดทวศวกรรมสถำนแหงประเทศไทย ในพระบรมรำชปถมภ (วสท.)

487 ซอยรำมค�ำแหง 39 ถ.รำมค�ำแหง แขวงพลบพลำ เขตวงทองหลำง กรงเทพฯ 10310โทรศพท : 0 2319 2410-3, 0 2319 2708-9, 0 2184 4600-7 ตอ 520, 521, 522, 524

Homepage : www.eit.or.th E-mail : [email protected]

ปฏทนกจกรรม ก�ำหนดกำรอบรมสำขำวศวกรรมไฟฟำวศวกรรมสถำนแหงประเทศไทย ในพระบรมรำชปถมภ (วสท.) พ.ศ. 2555




ขอมลผลงโฆษณา (Client Information) วนท..............................................

บรษท / หนวยงาน / องคกร ผลงโฆษณา (Name of Advertiser) :...........................................................................................

ทอย (Address) :........................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................................

โทรศพท/Tel :............................................................................โทรสาร/Fax :............................................................................

ชอผตดตอ/Contact Person :............................................................อเมล/E-mail :....................................................................

เจาของ : วศวกรรมสถานแหงประเทศไทย ในพระบรมราชปถมภ (วสท.) 487 รามค�าแหง 39 (ซอยวดเทพลลา) วงทองหลาง กทม. 10310ผจดท�า : บรษท ไดเรคชน แพลน จ�ากด 539/2 อาคารมหานครยบซม ชน 22A ถ.ศรอยธยา แขวงถนนพญาไท เขตราชเทว กทม. 10400

ฉบบทตองการลงโฆษณา (Order) ฉบบเดอนกรกฎาคม–สงหาคม 55 ฉบบเดอนกนยายน–ตลาคม 55 ฉบบเดอนพฤศจกายน–ธนวาคม 55 ฉบบเดอนมกราคม–กมภาพนธ 56 ฉบบเดอนมนาคม-เมษายน 56 ฉบบเดอนพฤษภาคม–มถนายน 56

อตราคาโฆษณา (Order) (กรณาท�าเครองหมาย ในชอง มความประสงคสงจองโฆษณา “นตยสารไฟฟาสาร”)

ต�าแหนง (Position) อตราคาโฆษณา (Rates)

ปกหนาดานใน (Inside Front Cover) 55,000 บาท (Baht)

ปกหลง (Back Cover) 60,000 บาท (Baht)

ปกหลงดานใน (Inside Back Cover) 50,000 บาท (Baht)

ตรงขามสารบญ (Before Editor - lift Page) 48,000 บาท (Baht)

ตรงขามบทบรรณาธการ (Opposite Editor Page) 47,000 บาท (Baht)

ในเลม 4 ส เตมหนา (4 Color Page) 45,000 บาท (Baht)

ในเลม 4 ส 1/2 หนา (4 Color 1/2 Page) 23,000 บาท (Baht)

ในเลม 4 ส 1/3 หนาแนวตง (4 Color 1/3 Page) 16,500 บาท (Baht)

ในเลม ขาว-ด�า เตมหนา (1 Color Page) 23,000 บาท (Baht)

ในเลม ขาว-ด�า ส 1/2 หนา (1 Color 1/2 Page ) 12,000 บาท (Baht)



รวมเงนทงสน (Total).......................................................บาท (......................................................................................)

หมายเหต - อตราคาโฆษณานยงไมรวมภาษมลคาเพม - เงอนไขการช�าระเงน 15 วน นบจากวนวางบล ทางบรษทฯ จะเรยกเกบเปนรายฉบบ - โปรดตดตอ คณสพจน แสงวมล ประชาสมพนธ นตยสารไฟฟาสาร ของวศวกรรมสถานแหงประเทศไทย ในพระบรมราชปถมภ (วสท.) โทรศพท 0 2642 5241-3 ตอ 113-115 โทรสาร 0 2247 2363 E-mail : [email protected]

ใบสงจองโฆษณา (Advertising Contract)นตยสารไฟฟาสาร (Electrical Engineering Magazine)

ผสงจองโฆษณา (Client).........................................................

ต�าแหนง (Position)..........................................................

วนท (Date)............./......................../.............

ผขายโฆษณา (Advertising Sales)..........................................

วนท (Date)............./......................../.............

กรณาสงใบสงจองทางโทรสาร 0 2247 2363


ใบสมครสมาชก/ใบสงซอนตยสารนตยสารไฟฟาสาร (Electrical Engineering Magazine)

วนท...................................

ชอ-นามสกล....................................................................................................................................................................

บรษท/หนวยงาน ............................................................................................................................................................

เลขท......................................................อาคาร.......................................................ซอย.................................................

ถนน.......................................................ต�าบล/แขวง.......................................................................................................

อ�าเภอ/เขต..............................................จงหวด......................................................รหสไปรษณย...................................

โทรศพท..................................................โทรสาร....................................................E-mail:.............................................

ทอย (ส�าหรบจดสงนตยสาร กรณทแตกตางจากขางตน).................................................................................................

.......................................................................................................................................................................................

กรณาท�าเครองหมาย ในชอง มความประสงคสมครสมาชกนตยสาร “ไฟฟาสาร”

มความประสงคสมครเปนสมาชกนตยสารไฟฟาสาร ในประเภท :

1. บคคลทวไป ครงป 3 ฉบบ รบนตยสารฉบบละ 1 เลม ราคา 220 บาท

1 ป 6 ฉบบ รบนตยสารฉบบละ 1 เลม ราคา 440 บาท

2. นตบคคล ครงป 3 ฉบบ รบนตยสารฉบบละ 3 เลม ราคา 660 บาท

1 ป 6 ฉบบ รบนตยสารฉบบละ 3 เลม ราคา 1,320 บาท

แถมฟร หนงสอเทคโนโลยสะอาด จ�านวน 3 เลม มลคา 320 บาท

3. นตบคคลขนาดใหญ ครงป 3 ฉบบ รบนตยสารฉบบละ 5 เลม ราคา 1,100 บาท

1 ป 6 ฉบบ รบนตยสารฉบบละ 3 เลม ราคา 2,200 บาท

แถมฟร หนงสอเทคโนโลยสะอาด จ�านวน 3 เลม มลคา 320 บาท

และเสอ PREclub 1 ตว มลคา 550 บาท

ตองการนตยสารตงแตฉบบท/เดอน................................................ถงฉบบท/เดอน......................................................

ช�าระเงนโดย

เชคธนาคาร...............................................สาขา...........................................เลขทเชค................................................

โอนเงนเขาบญชประเภทออมทรพย ชอบญช “บรษท ไดเรคชน แพลน จ�ากด”

ธนาคารกสกรไทย สาขาถนนรางน�า เลขทบญช 052-2-56109-6

หมายเหต

• กรณาสงหลกฐานการโอนเงนและใบสมครสมาชกมาท โทรสาร 0 2247 2363 โดยระบเปนคาสมาชก “นตยสารไฟฟาสาร”

เจาของ : วศวกรรมสถานแหงประเทศไทย ในพระบรมราชปถมภ (วสท.) 487 รามค�าแหง 39 (ซอยวดเทพลลา) วงทองหลาง กทม. 10310ผจดท�า : บรษท ไดเรคชน แพลน จ�ากด 539/2 อาคารมหานครยบซม ชน 22A ถ.ศรอยธยา แขวงถนนพญาไท เขตราชเทว กทม. 10400





Documents

ไฟฟ้าสาร ปีที่ 19 ฉบับที่ 3 พ.ค.-มิ.ย.55